Przejdź do zawartości

niech

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

niech (język polski)

[edytuj]
wymowa:
IPA: [ɲɛx], AS: [ńeχ], zjawiska fonetyczne: zmięk. ​?/i
​?/i
znaczenia:

partykuła wzmacniająca

(1.1) …używana do tworzenia trybu rozkazującego dla 3 os. lp oraz 3 os. lm
(1.2) …do tworzenia groźby w zdaniu warunkowym kiedy, gdy tylko
odmiana:
(1.1-2) nieodm.
przykłady:
(1.1) Niech pan pójdzie za mną.
(1.1) Niech ona tu przyjdzie.
(1.2) Niech ja go tylko dorwę!
składnia:
(1.1) niech + M. + czasownik w czasie teraźniejszym lub przyszłym
kolokacje:
synonimy:
(1.1) proszę (zob. uwagi)
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
partyk. niechaj, niechże
czas. niechać
związki frazeologiczne:
a niech to • niech cię gęś kopnie • niech cię głowa o to nie boli • niech to szlag • niech to szlag trafi
etymologia:
skrócona forma pol. niechaj, od st.pol. niechać[1]
uwagi:
(1.1) zwrot równoznaczny z trybem rozkazującym można utworzyć z użyciem słowa „prosić” („proszę pójść za mną”)
(1.1) Wyjątkowo niech pojawia się także w odniesieniu do 1. os. lp w takich zwrotach, jak np. niech mnie kule biją, których nie można traktować dosłownie jako rozkaźniki, oraz w takich jak niech cię uściskam, które mają charakter ekspresywnego życzenia[2].
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „Skąd się wzięło niech?” w: Poradnia językowa PWN.
  2. ↑ Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, PWN, Warszawa 2007, s. 103.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=niech&oldid=8379669”