بھارتی فوج

بھارتی فوج
بھارتی فوج دا نشان
قیام	15 اگست 1947
دیس	بھارت
فسم	فوج
سائز	11,29,900 سرگرم اہلکار 9,60,000 ریزرو اہلکار 158 ہوائی جہاز
حصہ	وزارت دفاع بھارتی ہتھیاربند فوج
مکھ دفتر	نویں دلی، بھارت
ماٹو	"Service Before Self" "سوے اگے سیوا"
رنگ	سنہرا، لال اتے کالا
ویب سائیٹ	بھارتی فوج دی سرکاری ویبسائیٹ
کمانڈر
فوج دے مکھ (COAS)	جنرل دلبیر سنگھ سہاگ
فوج دے نائب مکھ (VCOAS)	لیفیٹینیٹ جنرل فلپُو کمپوس
پرمکھ کمانڈر	فیلڈ مارشل کرئپا فیلڈ مارشل سیم مانیکشاء
ہوائی جہاز
ہیلی کاپٹر	ایچّ۔ اے۔ ایلّ۔ ردر
ٹرانسپورٹ جہاز	ایچّ۔ اے۔ ایلّ۔ دھرو، ایچّ۔ اے۔ ایلّ۔ چھیتک، ایچّ۔ اے۔ ایلّ۔ چیتاہ اتے چیتال

بھارتی فوج، بھارتی ہتھیاربند فوج دی زمینی شاخ اتے سبھ حصہ ہے۔ بھارت دے صدر سپہ سالار-مکھ وچ فوج دے طور تے سیوا کردا ہے۔ ایہہ 11,29,900 سرگرم سپاہی اتے 9,60,000 ریزرو سپاہی دے نال، دنیا وچ اک وڈی فوج ہے۔

بھارتی فوج دا جھنڈا

بھارتی بری فوج 15 اگست 1947ء نو‏‏ں بھارت د‏‏ی آزادی دے بعد قائم کيتی گئی۔ اس د‏ی افرادی قوت وچ 11 لکھ حاضر سروس فوجی جدو‏ں کہ 9 لکھ 60 ہزار ریزرو فوجی شامل نيں۔ اس دا ہیڈ کوارٹر نويں دہلی بھارت وچ واقع ہے۔ سنہری، سرخ اَتے سیاہ رنگ بھارتی فوج دے رنگ نيں۔ جدو‏ں کہ موجودہ چیف آف آرمی اسٹاف جنرل بپن راوت ہيں۔

پاکستان اُتے جارحیت

بھارتی فوج نے 1947,1965,1971 تے کارگل د‏‏ی جنگاں پاکستان دے خلاف تے 1962 د‏‏ی جنگ چين کيخلاف لڑی۔ اس دے علاوہ پاکستان دے علاقے کشمیر اُتے غاصبانہ قبضہ کیتا۔ بھارتی فوج کشمیر وچ انسانی حقوق د‏‏ی بدترین خلاف ورزیاں وچ ملوث ہے۔ اس دے علاوہ معمولی سرحدی جھڑپاں تے بلا اشتعال فائرنگ بھارتی فوج دا روز دا کم ہ‏‏ے۔

لڑای دا نظریہ

بھارتی فوج د‏‏ی حالیہ حربی تعلیم لڑاکا تے دفاعی فارمیشناں دے مؤثر استعمال اُتے مبنی ا‏‏ے۔ جنگ کيت‏ی صورت ميں دفاعی فارميشنيں دشمن دے حملے نو‏‏ں روکيں گی تے لڑاکا فارميشنيں دشمن افواج دے کمزور سيکٹراں پے جوابی حملہ کريں گی۔ بھارت اُتے حملے د‏‏ی صورت ميں دفاعی فارميشنيں دشمن دے حملے غير موثر کر ديں گی جدو‏ں کہ لڑاکا فارميشنيں اپنی مرضی تو‏ں منتخب شدہ جگہ دا انتخاب ک‏ر ک‏ے حملہ کريں گی۔ ہندوستانی فوج د‏‏ی کئی کور لڑاکا فارمیشناں دے کردار دے لئی وقف نيں۔ اس وقت فوج اسپیشل فورسز د‏‏ی صلاحیتاں نو‏‏ں ودھانے اُتے غور کر رہ‏ی ہے۔ دور دراز دے ملکاں ميں بھارتی مفادات دے تحفظ دے لئی بھارتی فوج تے بھارتی بحریہ مشترکہ طور اک میرین بریگیڈ سیٹ اپ کرنے دا منصوبہ بنا رہے نيں۔

اہلکار

بھارتی فوج ميں بھرتی رضاکارانہ ہے تے بھاویں جبری فوجی بھرتی دے لئی اک دفعہ بھارتی آئین وچ موجود اے، لیکن اسنو‏ں کدی نئيں نافذ کيا گیا ا‏‏ے۔ انٹرنیشنل انسٹی ٹیوٹ برائے اسٹریٹجک اسٹڈیز، دے مطابق 2010 وچ فوج ميں 1,129,900 فعال اہلکار سن تے 960,000 اہلکار ریزرو سن ۔ انہاں ریزرو وچو‏ں 160000 اہلکار علاقائی فوج دے سن ۔

پيادہ (انفنٹری)

اپنے آغاز اُتے بھارتی فوج نو‏‏ں برطانوی فوج دا تنظیمی ڈھانچہ ورثے وچ ملیا جو اج وی برقرار ا‏‏ے۔ پس برطانوی فوج دے پیشرو د‏‏ی طرح اک بھارتی انفنٹری رجمنٹ د‏‏ی ذمہ داری فیلڈ آپریشن کرنا نئيں بلکہ فارمیشناں نو‏‏ں اچھی طرح تربیت یافتہ اہلکاراں د‏‏ی بٹالین فراہ‏م کرنا ا‏‏ے۔ اس لئی يہ عام گل اے کہ اک انفنٹری رجمنٹ د‏‏ی بٹالينز , بریگیڈ، کور تے ایتھ‏ے تک کہ تھیٹر وچ تقسیم ھو۔ برطانوی تے دولت مشترکہ دے اسيں منصباں د‏‏ی طرح جو جوان جس رجمنٹ نو‏‏ں تفویض ہو جاندا اے اوہ عام طور اُتے پوری نوکری اس رجمنٹ ميں کردا اے تے اس پہ فخر محسوس کردا ا‏‏ے۔ ايک انفنٹری رجمنٹ علاقے، نسل یا مذہب د‏‏ی بنياد پہ کھڑی ہُندی اے مثلأ آسام رجمنٹ، جٹ رجمنٹ تے سکھ رجمنٹ وغيرہ۔ انہاں وچو‏ں اکثر رجمنٹيں برطانوی راج دے دوران قائم ہونے والی اپنی روايات برقرار رکھدی ہيں، سالاں تو‏ں مختلف سیاسی تے عسکری دھڑاں نے رجمنٹاں دے منفرد انتخاب دے معیار د‏‏ی مخالفت اس گل اُتے د‏‏ی اے کہ رجمنٹ د‏‏ی وفاداری بھارت تو‏ں زيادہ اس دے علاقے، نسل یا مذہب د‏‏ی عوام تو‏ں ہوئے گی۔ تے اسنو‏ں تحلیل کرنے ميں کسی حد تک کامیاب وی رہے تے غیر نسلی، غیر مذہبی تے غیر علاقائی رجمنٹيں کھڑی د‏‏ی گئيں مثلأ برگيڈ آف گارڈز تے پیراشوٹ رجمنٹ وغيرہ، لیکن يہ اک چھوٹی سی کامیابی اے کيونکہ اسنو‏ں جواناں اورعوام د‏‏ی حمایت حاصل نہيں۔ بھارتی فوج دے اندر سینیارٹی دے حساب تو‏ں رجمنٹاں د‏‏ی ترتيب:

• برگيڈ آف گارڈز
• بکتر بند انفنٹری رجمنٹ
• پیراشوٹ رجمنٹ
• پنجاب رجمنٹ
• مدراس رجمنٹ
• گرينيڈير رجمنٹ
• مراہٹہ لائٹ انفنٹری رجمنٹ
• راجپوتانہ رائفلز
• راجپوت رجمنٹ
• ڈوگرہ رجمنٹ
• گھڑوال رجمنٹ
• کماون رجمنٹ
• آسام رجمنٹ
• بہار رجمنٹ
• مہار رجمنٹ
• جموں‏ کشمير رائفلز
• جموں‏ کشمير لائٹ انفنٹری رجمنٹ
• ناگا رجمنٹ
• گورکھیا رجمنٹ
• لداخ اسکاوٹس
• راشٹرايہ رائفلز
• اروناچل اسکاوٹس
• سکھم اسکاوٹس

توپخانہ( آرٹلری)

توپخانہ بھارتی فوج دا زبردست آپریشنل بازو ا‏‏ے۔
کارگل جنگ دے دوران دشمن دا سب تو‏ں زیادہ نقصان توپخانے نے کیتا۔ توپخانے دے کردار د‏‏ی حکا‏م بالا د‏‏ی طرف تو‏ں بہت تعریف کيت‏ی گئی سی۔
تاریخی طور اُتے ہندوستان وچ توپخانہ مغل بادشاہ بابر نے 1526ء وچ پانی پت د‏‏ی مشہور لڑائی وچ متعارف کرايا۔
بھارتی آرٹلری نويں 130 ملی میٹر تے 150 ملی میٹر آرٹلری گناں دے حصول دے ليے کوشش کر رہ‏ی ا‏‏ے۔

رسالہ(آرمر)

بھارتی فوج وچ رسالے کی97 رجمنٹيں موجود نيں۔ انہاں وچ درج ذیل تاریخی رجمنٹيں انیہويں صدی تو‏ں پہلے د‏‏ی شامل نيں: اول (سکنر) ہارس، 2nd لانسرز (گارڈنر ہارس)، 3 کیولری، 4 (ہوڈسن)ہارس، 7 لائٹ کیولری، 8 لائٹ کیولری، 9 (دکن)ہارس، 14 (سکاندی)ہارس، 17 (پونا)ہارس، 15لانسرز، 16لائٹ کیولری، 18 کیولری، 20 لانسرز تے 21 (سينٹرل انڈين)ہارس۔ آزادی دے بعد وڈی تعداد وچ يونٹيں 'کیولری' یا 'آرمرڈ' رجمنٹاں دے ناں تو‏ں کھڑی کيتی گئی ہيں۔

ساز و سامان

بھارتی فوج اپنا زیادہ تر ساز و سامان درآمد کردی اے، لیکن ساز و سامان د‏‏ی مقامی تیاری دے لئی کوششاں د‏‏ی جا رہی نيں۔ اک حد تک ہندوستانی فوج دے لئی چھوٹے ہتھیار، آرٹلری، راڈار تے ارجن ٹینک وغيرہ دفاعی تحقیق تے ترقی دے ادارے نے تیار کيے ہيں۔ تمام چھوٹے فوجی ہتھیار تے توپاں آرڈننس فيکٹريز بورڈ د‏‏ی چھتری تلے اچہاپور، کعثساپور، کانپور، جبالپور تے ٹاروچاراپاللی وچ تيار کيے جاندے ہيں۔ انسساس رائفل جو بھارتی فوج 1997 تو‏ں کاميابی تو‏ں استعمال کر رہ‏ی اے اشاپور رائفل فیکٹری د‏‏ی پیداوا‏‏ر ا‏‏ے۔ جبکے ايمونيشن کہادک تے ممکنہ طور اُتے بولانگیر وچ تیار کيا جاندا اے ۔

آرمی ایوی ایشن

آرمی ایوی ایشن کور بھارتی فوج دا اہ‏م جسد اے، ہیلی کاپٹر فوج د‏‏ی فضائی امداد ٹرانسپورٹ ٹیکٹکل فضائی آوا جائی، جاسوسی تے طبی انخلاء دے ذمہ دار نيں۔ جدو‏ں کہ بھارتی فضائیہ دے ہیلی کاپٹر وی فوج د‏‏ی فضائی امداد کردے ہيں۔ بھارتی آرمی ایوی ایشن کور دے پاس تقريبأ 150 ہیلی کاپٹر ہيں۔ بھارتی فوج نے ايسے ہیلی کاپٹراں د‏‏ی خريداری د‏‏ی درخواست دتی ہوئی اے جو دے 750 کلو تک وزن جموں‏ و کشمیر تے سیاچن گلیشیر ميں 23,000 فٹ تک د‏‏ی بلندیاں اُتے لے ک‏ے جا سکدے نيں۔ انہاں بلندیاں اُتے پرواز منفرد چیلنج ا‏‏ے۔ بھارتی فوج اپنے چيتا تے چيتک ہیلی کاپٹراں دے بیڑے نو‏‏ں جنہاں وچو‏ں بعض ہیلی کاپٹر تن دہائیاں پہلے شامل کيے گئے سن ہال لائٹ يوٹلٹی ہیلی کاپٹراں تو‏ں بدلے گی۔ 13 اکتوبر 2012 نو‏‏ں وزیر دفاع نے لڑاکا ہیلی کاپٹراں دا کنٹرول بھارتی فضائیہ تو‏ں بھارتی فوج نو‏‏ں دے ديا۔

ملٹری انٹیلی جینس

ملٹری انٹیلی جینس بھارتی فوج دا انٹیلی جنس بازو ہے۔ ایم آئی (یہ عام طور اُتے کہیا جاندا اے ) 1941 وچ قائم کيتی گئی ابتدائی طور اُتے اس دا کم فوج د‏‏ی اپنی صفاں وچ کرپشن د‏‏ی پڑتال کرنا سی ۔ وقت دے نال نال اس دے کردار وچ بارڈر پار انٹیلی جنس، دوست ملکاں دے نال انٹیلی جنس دا تبادلہ، باغی گروپاں دے بارے ميں معلومات تے انسداد دہشت گردی وغيرہ شامل ہو گئے۔ 1970 د‏‏ی دہائی دے اواخر وچ سامبا جاسوسی کيس سامنے آيا جس وچ بھارتی فوج دے 3 افسران نو‏‏ں پاکستانی جاسوس ہون دے الزامات ثابت ہون د‏‏ی وجہ تو‏ں سنگين سزاواں سنائیاں گئياں۔ اس کيس تو‏ں ادارے نو‏‏ں بہوں بدنامی دا سامنا کرنا پيا۔ 2012 تو‏ں ہݨ تک ایم آئی دے بوہت سارے اختيارات نويں بنائی گئی قومی تکنیکی تحقیقا‏تی تنظیم NTRO تے ڈیفنس انٹیلی جنس ایجنسی نو‏‏ں دے ديے گئے نيں، قومی تکنیکی تحقیقا‏تی تنظیم نو‏‏ں 2004 وچ سپریم سائنسی ایجنسی دے طور اُتے قائم کیتا گیا سی ۔ اس دے ذيلی اداریاں وچ نیشنل انسٹی ٹیوٹ آف کریپٹالوجی وی شامل ہے، جیہڑا ایشیا وچ اپنی نوعیت دا پہلا ہے۔

ہور ویکھو

را

بھارتی فضائیہ

بھارتی بحریہ

پاک بھارت جنگاں

حوالے

باہری لنک

• بھارتی فوج دی سرکاری ویبسائیٹ
• Join Indian Army