پنجابی ہندو
پنجابی ہندو اوہ ہندو نیں جیڑے ہندو سبھیاچار نوں مندے ہن اتے اوہناں دیاں جڑاں پنجاب نال جڑیاں نے تے ہندوستان چ وسدے نیں۔ ہندوستان چ سبتوں زیادہ پنجابی ہندو پنجاب ، ہریانہ، جموں، چنڈی گڑھ اتے دلی چ ہن ۔اتھو بہت لوگ دوجے بڑے دیس جویں امریکہ،کینیڈا،برطانیہ،آسٹریلیا،نیوزیلینڈ اتے دبئی چ پرواس کردے ہن ۔
ہندو سبھیاچار پنجاب چ اسلام اتے سکھ مت دے جنم تو پہلا توں پرچلت ہن ۔ کچھ مہان سکھی دے گورو جویں گرو نانک،بندہ سنگھ بہادر ،بھائی متی دjس، ایہے سارے پنجاب دے ہندو پریواراں چو ہن ۔ بوہت سارے پنجاب دے ہندو سکھ مت وچ تبدیل ہو گئے ہن ۔ پنجابی ہندو دا وجود اتے انہاں دیا جڑاں وید دے ویلے توں ہن ۔زیاداتر ہندوستانی پنجاب اتے پاکستانی پنجاب دے نمے شہراں دے نام جویں لاہور،جالندھر،چنڈی گڑھ ہور وی کئی نام اس سمے دے ہی ہن ۔پنجابی ہندو دے اداہرن جویں بھارت دے وزیر اعظم اندر کمار گجرال اتے گلجاری لال نندہ اتے ہندوستانی کرککیٹر کپل دیو اتے وگینک ہرگوبند کھورانا ۔
ویدک پنجاب
[سودھو]
پنجاب ہن کچھ حصفآں چ بٹ گیا ہے جویں :لہندا پنجاب (ایس ویلے پاکستان چ )،خیبر پختونخواہ دے حصے جویں گندھارار چیتر ،پنجاب دے ہندوستانی راجی ،ہریانہ اتے ہماچل پردیش اتے چنڈی گڑھ [ یونین دے علاقے ]۔ آزاد کشمیر دے علاقے اتے جموں ایہے سب پہلاں پنجاب چ واقع سن۔
پنجاب اک 'سپتا سندھُو ' علاقہ ہے جو رگ وید چ وی لکھیا ہے۔
آت ندیاں :
- سرسوتی (ایس ویللے گھگر )
- ستادرُ /شتادری (ستلج )،
- وپاسا (بیاس)،
- اسیکنی ، چندربھنگا (چناب )،
- اراوتی (راوی )،
- ویتاستا /ویٹ (جہلم) اتے
- سندھُو (سندھ دریا).
ویاپاسا دا نما نام 'بے آس' وید ویاس دی سوچ تے رکھیا ہے ،جو مہابھارت دا لیکھک ہے ۔
کچھ کلاسیک کتاباں جو تھوڑی اور پوری اس علاقے چ لکھی گئی ہن اوہ نیں :
- رگوید
- سکاتایانا دی ویاکرن
- پاننی دی اشتادھییی
- یاسکا دا نرکتا
- چاراکا سنہتا
- مہابھارت بھگوت گیتا دے نال
- گنادیا دا برہاتکاتھا
- تھے بکھشالی کھرڑا
دنیا دی سبتوں پرانی یونیورسٹی تاکشاشلا اتھے ہتّ ہوئی ، اوہ وی مہاتما بدھ دے جنم تو پہلاں ۔
اس علاقے دے برہمنڈ نو سرسوتی ندی تو بعد 'سرسوت ' کہیندے نے ، کسے ویلے چ اینُو رشیاں دے آشرم دے نام توں وی جاندے سی ۔
پنجابی ہندو دی گھٹ ہندی آبادی (1881–1941)
[سودھو]جدول: آبادی دی دھارمک رچنا ، 1881–1941 (پرتیچت )
- سال 1881 مسلم 47.6 ہندو 43.8 سکھ 8.2 مسیحی 0.1 باقی 0.3
- سال 1891 مسلم 47.8 ہندو 43.6 سکھ 8.2 مسیحی 0.2 باقی 0.2
- سال 1901 مسلم49.6 ہندو 41.3 سکھ 8.6 مسیحی 0.3 باقی 0.2
- سال 1911 مسلم 51.1 ہندو 35.8 سکھ 12.1 مسیحی 0.8 باقی 0.2
- سال 1921 مسلم 51.1 ہندو 35.1 سکھ 12.4 مسیحی 1.3 باقی 0.1
- سال 1931 مسلم 52.4 ہندو 30.2 سکھ 14.3 مسیحی 1.5 باقی 1.6
- سال 1941 مسلم 53.2 ہندو 29.1 سکھ 14.9 مسیحی 1.5 باقی 1.3
- سوؤرس : بھارت دی جنگننا ، 1931، پنجاب ، بھاگ I، رپورٹ p. ؛69 اتے بھارت دی جنگننا ، 1941.
جدول: شہری آبادی دی دھارمک رچنا ، 1881–1941 (پرتیچت )
- سال 1881 مسلم 48.0 ہندو 45.3 سکھ 4.9 مسیحی 1.0 باقی 0.8
- سال 1891 مسلم 48.9 ہندو 44.6 سکھ 4.7 مسیحی 1.3 باقی 0.9
- سال 1901 مسلم50.0 ہندو 43.3 سکھ 4.6 مسیحی 1.2 باقی 0.9
- سال 1911 مسلم 51.2 ہندو 39.3 سکھ 6.6 مسیحی 2.0 باقی 0.9
- سال 1921 مسلم 50.6 ہندو 40.2 سکھ 6.3 مسیحی 2.1 باقی 0.8
- سال 1931 مسلم 51.9 ہندو 37.6 سکھ 7.3 مسیحی 1.9 باقی 1.3
- سال 1941 مسلم 51.4 ہندو 37.9 سکھ 8.4 مسیحی 1.3 باقی 1.0
- سوؤرس : بھارت دی جنگننا ، 1931، پنجاب ، بھاگ I، رپورٹ p. 69 اتے بھارت دی جنگننا ، 1941.
1941 چ پنجاب چ مسلم 53.2 فیصد جانسنکھیا نال بہومت چ رہے ۔ ہندو 29.1 فیصد ، سکھ 14.9 فیصد ، مسیحی 1.9 فیصد اتے 1.3 فیصد باقی لوگ سی I ایہے بٹوارا 1881 توں بوہت الگ سی ، جس ویلے ہندو 43.8 فیصد ، سکھ 8.2 فیصد اتے مسیحی 0.1 فیصد اتے مسلم 47.6 فیصد سی ۔
لگدا ہے ، اس سمے وکھری گراوٹ ہندو دی آبادی وچ دیکھی گئی جدکہ مسلمان اتے سکھ اپنے انوپات وچّ مہتوپورن کرما بنا دتا۔ مسیحی وی اپنے نمبر وچّ اک نظر وادھا درج کیتا ۔
ہورویکھو
[سودھو]