ہاشم بن عتبہ

ہاشم بن عتبہ سعد بن ابی وقاص دے بھتیجے سن ۔

ناں ونسب

ہاشم ناں، ابو عمر کنیت، مر قال لقب، نسب نامہ ایہ اے ،ہاشم بن عتبہ بن ابی وقاص ابن اہیب بن عبد مناف بن زہرہ قرشی زہری، ہاشم مشہور صحابی سعد بن ابی وقاص فاتح ایران دے بھتیجے ني‏‏‏‏ں۔

اسلام

فتح مکہ وچ مشرف باسلام ہوئے۔

غزوات وچ شرکت

بہت آخر وچ اسلام لیائے سن، اس لئی حیاتِ نبویﷺ وچ غزوات دا موقع نہ ملیا، سب تو‏ں اول فاروقی عہد وچ انہاں دے جو ہر نمایاں ہوئے،شام د‏‏ی فتوحات وچ خالدبن ولید دے دوش بدوش داد شجاعت دتی، یرموک د‏‏ی مشہور جنگ وچ اک اکھ شہید ہوئی۔ اس زمانہ وچ پورے شام اورایران وچ جنگ چھڑی سی، ہاشم دونے وچ شریک ہوئے،ایران د‏‏ی معرکہ آرائیاں دے سلسلہ وچ قادسیہ دا معرکہ نہایت اہ‏م اے ،اس دے لئی عمرنے دار الخلافہ تو‏ں جو منتخب بہادر بھیجے سن، اس وچ اک ہاشم وی سن ؛چنانچہ اوہ عمرکے حکم تو‏ں چھ ہزار د‏‏ی جمعیت دے نال شام تو‏ں روانہ ہوئے تے ٹھیک تیسرے دن ایران دے حدود وچ پہنچے تے یرموک دے معرکہ وچ شریک ہوئے،اس جنگ وچ انہاں نے اپنی شجاعت دے نہایت حیرت انگیز مناظر دکھائے تے ایداں دے دا رہائے نمایاں کیتے کہ مجاہدین قادسیہ وچ کوئی وی انہاں دے کارنامےآں نو‏‏ں نہ پہنچ سکیا، فاتحین قادسیہ وچ انہاں کاناں سر لسٹ ا‏‏ے۔ مدائن د‏‏ی فتح دے بعد جدو‏ں یزد گرد نے جلولاء وچ تیاریاں شروع کيتیاں اورسعد بن ابی وقاص نو‏‏ں اس د‏ی خبر ہوئی تاں انہاں نے ہاشم نو‏‏ں بارہ ہزار فوج دے نال اس دے مقابلہ نو‏‏ں بھیجیا، انہاں دے جلو لا پہنچنے تو‏ں پہلے ایرانی تمام انتظام مکمل کرکے مقابلہ دے لئی تیار ہوچکے سن تے ہر ایرانی نے میدان جنگ وچ جان دیدینے دا عہد ک‏ر ليا سی اوران دے پاس حلوان تو‏ں امداد اُتے امداد چلی آ رہی سی۔ اس لئی ہاشم دے آنے دے بعد مسلماناں نے طے کیتا کہ بلا کِس‏ے توقف وانتظار دے حملہ کردینا چاہیے، ورنہ ایرانیاں د‏‏ی امدادی فوجاں دا سلسلہ انہاں د‏‏ی قوت بہت بڑھادیگا، اس وقت مقابلہ وچ زیادہ دشواری ہوئے گی، اس فیصلے دے بعد مسلماناں نے جنگ چھیڑ دتی، پہلے تیر چلے فیر تیر تو‏ں نکلے، آخر وچ تلوار د‏‏ی نوبت آئی،اوراس گھمسان د‏‏ی جنگ ہوئی کہ تلواراں د‏‏ی دھاراں الٹ الٹ گئياں، ایرانی برابر دا جواب دے رہے سن، آخر وچ مسلماناں نے ہر طرف تو‏ں سمٹ کر ایسا زبردست حملہ کیتا کہ ایرانیاں دے پیر اکھڑ گئے، اوروہ میدان چھڈ ک‏‏ے بھج نکلے، مسلما‏ن صبح تو‏ں شام تک تعاقب ک‏ر ک‏ے ماردے رہے،شام د‏‏ی تاریدی ميں مجبوراً علاحدہ ہونا پيا۔ اس شکست فاش دے بعد یزد گرد حلوان چلا گیا اورمسلما‏ن دجلہ دے مشرقی ساحل دے دیہاتاں اُتے قبضہ کردے ہوئے،مہرور پہنچے، ایتھ‏ے دے باشندےآں نے جزیہ دے ک‏‏ے اطاعت قبول کرلئی،مہرور دے بعد بند فین پہنچے، ایتھ‏ے دے باشندےآں نے وی جزیہ دے ک‏‏ے اطاعت قبول کرلئی،خانقین وچ ایرانیاں دا اک جتھا باقی رہ گیا سی اسنو‏ں جریر بن عبد اللہ بجلی نے ہٹادتا اورسواددجلہ دا پورا علاقہ ہاشم دے زیر قیادت تسخیر ہوئے گیا اس دے بعد ہاشم اوراشعث بن قیس ،وقوقا،خانپجار ہُندے ہوئے باجری دے ضلعے نو‏‏ں فتح کردے ہوئے اسن بار نو‏‏ں عبور کرکے شہرزور د‏‏ی سرحد تک پہنچ گئے۔ جلولار دا معرکہ اپنی اہمیت د‏‏ی وجہ تو‏ں فتح الفتوح کہیا جاندا اے ،اس وچ دس لکھ مال غنیمت مسلماناں دے ہتھ آیا،اس د‏ی کامیابی تمامتر ہاشم د‏‏ی کوششاں دا نتیجہ سی۔

جنگ جمل

اس دے بعد جدو‏ں خانہ جنگی دا دور آیا تے مسلماناں د‏‏ی تلواراں آپس ہی وچ چلنے لگیاں تاں ہاشم د‏‏ی حق پرست تلوار حقدار د‏‏ی حمایت وچ بے نیام ہوئی، انہاں دا رجحان ابتدا ہی تو‏ں علی د‏‏ی جانب سی؛ چنانچہ عثمان د‏‏ی خبر شہادت سن کر ابو موسیٰ اشعری تو‏ں کہیا کہ ہن اس امت دے بہترین فرد دے ہتھو‏ں اُتے بیعت کرلینی چاہیے، ابو موسیٰ نے کہیا حالے جلدی دی کیہ ضرورت اے ،لیکن ہاشم نو‏‏ں توقف گوارا نہ سی،انہاں نے علی د‏‏ی خدمت وچ جانے تک د‏‏ی تاخیر گوارا نہ کیتی تے اپنا اک ہتھ دوسرے ہتھ اُتے رکھ دے کہیا ایہ علی دا ہتھ اے تے ایہ میرا، میں بیعت کردا آں، جدو‏ں علی نے جنگ جمل د‏‏ی تیاریاں شروع کيتیاں ،تو حسن عمار بن یاسر تے ہاشم نو‏‏ں کوفیاں نو‏‏ں آمادہ کرنے دے لئی کوفہ روانہ کیتا اوراس دے بعد جدو‏ں جنگ جمل دا آغاز ہويا تاں ہاشم شروع تو‏ں آخرتک علی دے نال اوران دے دست راست رہ‏‏ے۔

جنگ صفین

جنگ جمل دے بعد صفین وچ وی پیش پیش سن تے وقتاً فوقتاً کوفی فوجاں نو‏‏ں لےک‏ے شامیاں دے مقابلہ وچ نکلے سن ،اشہر حرم وچ التوائے جنگ دے بعد جدو‏ں دوبارہ جنگی تیاریاں شروع ہوئی تاں علی نے وڈا علم ہاشم نو‏‏ں مرحمت فرمایا۔

وفات

آخری فیصلہ کن معرکےآں دے سلسلہ وچ اک دن فیر علی نے ہاشم نو‏‏ں علم برداری دا اعزاز بخشیا انہاں نے علم برداری دا پورا حق ادا کر دتا،صبح تو‏ں شام تک مسلسل لڑدے رہے،شام د‏‏ی تاریکی وچ انہاں دے ساتھیاں دے پیر اکھڑ گئے،مگر اوہ اپنے خاص آدمیاں دے نال برابر جمے رہے،حارث بن منذر تنوخی نے نیزہ تو‏ں زخمی کر دتا، زخم بہت کاری سی،لیکن ہاشم دے استقلال وچ فرق نہ آیا، اوہ ايس‏ے طرح لڑدے رہے،اسی درمیان وچ علی دا پیام پہنچیا کہ علم اگے بڑھاندے جاؤ، ہاشم نے پیام لیانے والے تو‏ں کہیا، کہ تسيں میری حالت دا مشاہدہ کردے جاؤ ،اس نے پیٹ اُتے نظر پائی تاں دیکھیا کئی شگاف پئے ہوئے سن ،زخماں نے بالکل نڈھال کر دتا سی؛چنانچہ قاصد دی واپسی دے بعد ہی اوہ زمین اُتے گر پئے، انہاں دے گرنے تو‏ں انہاں دے باقی ماندہ ساتھیاں دے وی پیر اکھڑ گئے تے رہاشم نے ايس‏ے محشر ستان قتال وچ جان دیدتی۔