Jump to content

Rivolutzione de su 5 de santugaine de su 1910

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Sa Rivolutzione de su 5 de santugaine de su 1910 aiat supostu sa proclamatzione de sa Prima Repùblica Portughesa e aiat postu fine a sa monarchia in Portugallu.

S'assugetamentu de su paisu a sos interessos coloniales britànnicos,[1]​ is ispesas de sa famìlia reale,[2]​ su pòdere de sa Crèsia, s'instabilidade polìtica e sotziale, su sistema de bortaorta de is duos partidos a su pòdere (progressistas e reatzionàrios), sa ditadura de João Franco[3]​ e su dificultade a si pònnere a tenora de is istados canteapares de s'època e s'adatare a sa modernidade aiant contribuidu in unu protzessu inesorable de fresadura de sa monarchia[4]​ portughesa de su cale is defensores de sa repùblica, massimamente su Partidu Republicanu, aiant ischidu profetare.[5]​ Su Partidu Republicanu si presentaiat comente su solu cun unu programa capatzu de torrare in su paisu su prestìgiu pèrdidu e ghiare in Portugallu in su caminu de su progressu.​

A pustis de s'oponimentu de s'esèrtzitu a cumbàtere contra de unos duamìgia sordados e marineris rebeldes intre de is dies 3 e 4 de santugaine de su 1910, sa repùblica fiat proclamada a is 9.00 oras de s'incràs in su balcone de sa domo comunale de Lisbona.​ A pustis de sa rivolutzione, unu guvernu provisòriu ghiadu dae Teófilo Braga aiat ghiadu su paisu fintzas a sa nàschida de sa Prima Repùblica cun s'aprovatzione de sa Costitutzione de 1911.[6] S'arribu de sa repùblica aiat implicadu, intre àteras cosas, su càmbiu de is sìmbulos natzionales: s'innu natzionale e sa bandera.[7][8]​

Riferimentos

[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]
  1. ↑ (PT) Implantação da República, in infopedia.pt.
  2. ↑ (PT) A Ditadura de João Franco e a autoria moral e política de D. Carlos, in avenidadaliberdade.org. URL consultadu su 29 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 19 ghennàrgiu 2012).
  3. ↑ (PT) JOÃO FRANCO, in vidaslusofonas.pt. URL consultadu su 29 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 15 maju 2011).
  4. ↑ (PT) 1ª REPUBLICA - Dossier temático dirigido às Escolas (PDF), in cm-palmela.pt. URL consultadu su 29 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 16 nadale 2011).
  5. ↑ (PT) O 5 de Outubro de 1910: a trajectória do republicanismo, in in-devir.com. URL consultadu su 29 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 22 làmpadas 2011).
  6. ↑ (PT) Constituição de 1911, in infopedia.pt.
  7. ↑ (PT) Símbolos da República - O hino nacional, a bandeira e o busto que representam a República., in republica2010.com. URL consultadu su 29 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 2 santugaine 2010).
  8. ↑ (PT) Um busto e um hino consensuais - e uma bandeira polémica, in publico.pt.
Controllu de autoridadeLCCN (EN) sh85105291
Bogadu dae "https://sc.wikipedia.org/w/index.php?title=Rivolutzione_de_su_5_de_santugaine_de_su_1910&oldid=182387"