1328
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1290-e |
1300-e |
1310-e |
1320-e
| 1330-e
| 1340-e
| 1350-e
| >
<< |
< |
1324. |
1325. |
1326. |
1327. |
1328.
| 1329.
| 1330.
| 1331.
| 1332.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1328. (MCCCXXVIII) |
| Ab urbe condita | 2081. |
| Islamski | 728–729. |
| Iranski | 706–707. |
| Hebrejski | 5088–5089. |
| Bizantski | 6836–6837. |
| Koptski | 1044–1045. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1383–1384. |
| • Shaka Samvat | 1250–1251. |
| • Kali Yuga | 4429–4430. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3964–3965. |
| • 60 godina | Yang Zemlja Zmaj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11328. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1328 (MCCCXXVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u petak (1. januar/siječanj po julijanskom kalendaru).
- januar - Građanski rat dvojice Andronika: Andronik III Paleolog i Jovan Kantakuzen uzimaju Solun.
- zima-proleće - Dok mlađi Andronik osvaja Makedoniju i Albaniju, pristalice starijeg cara se održavaju blizu Srbije, u Melniku, Proseku i Strumici. Stefan Dečanski je na granici (februar ili mart, po nagovoru pristalica starog cara koji su prebegli u Srbiju[1]) ali se ne meša. Nakon što je Andronik uzeo Prilep, komandant Proseka Mihajlo Asen ga predaje Srbima.[2]
- 17. 1. - Car Ludwig IV krunisan u Rimu, od strane senatora Sciarre Colonne (papa u ovo vreme stanuje u Avinjonu a i neprijatelj je Ludwiga).
- 1. 2. - Umro je francuski kralj Charles IV, posljednji iz direktne loze Capeta. Njegov brat od strica Philippe de Valois postaje regent, u očekivanju porođaja Charlove udovice Jeanne d'Évreux.
- veljača - Ivan Alšani je mačvanski ban nakon Pavla I Gorjanskog[3] (do 1334).
- 6. 3. - Franjevac Pedro de Ollogoyen pokrenuo antijevrejski pogrom u Estelli u Navari: osim pljačkanja i ubijanja, uništavaju se i dokumenti o dugovima.
- 17. 3. - Sporazum iz Northamptona: škotski kralj Robert potpisuje mirovni ugovor sa Engleskom u Edinburghu, a engleski parlament ga ratifikuje 1. maja u Northamptonu - kraj 32-godišnjeg perioda Prvog rata za škotsku nezavisnost, de jure englesko priznanje te nezavisnosti, de fakto postignute 1314.
- Mir smatraju sramnim u Engleskoj, novo ratovanje kreće 1332/33.
- 28. 3. - Kralj Karlo Robert je potvrdio ispravu bana Mikca Mihaljevića kojom je sinovima Stjepana Babonića oproštena nevjernost.[4]
- mart/april - Bugarski car Mihajlo III Šišman je nakratko promenio stranu u vizantijskom sukobu, poslao je 3.000 ljudi u pomoć starijem caru, i sam je došao na vizantijsku teritoriju - kada se Andronik III približio Carigradu, ipak ga je privoleo da se povuče.[1]
.jpg)
- 1. 4. - Udovica francuskog kralja je rodila žensko dete, Blanche, tako da Philippe de Valois postaje kralj Philippe VI, zvani Sretni ili Katolički (do 1350), krunisan je u Reimsu 29. maja. Direktna Dinastija Valois traje do 1498, a ogranci Orléans pa Angoulême do 1589.
- Edward III od Engleske, sestrić Charlesa IV i tako najbliži srodnik, tvrdi da Salijski zakonik ne isključuje prenos prava preko ženske osobe, tj. njegove majke. Philippe ga poziva da mu se pokloni kao sizerenu za vojvodstva Akvitaniju i Gaskonju, što će ovaj i učiniti sledeće godine (obnova spora 1337. dovodi do Stogodišnjeg rata).
- Prekida se personalna unija Francuske i Navare, nasleđuje je Ivana II. Navarska, kći Louisa X, i suprug Filip III.. Ivana razmenjuje Šampanju sa francuskim kraljom za druge posede.
- 12. 5. - Pošto je car Ludwig proglasio zbacivanje avinjonskog pape Ivana XXII. kao heretika, u Rimu je za (anti)papu izabran franjevac Pietro Rainalducci, kao Nikola V.
- 24. 5. - Nakon što je Andronik III trijumfalno ušao u Carigrad, njegov deda Andronik II abdicira. Mlađi Andronik vlada do 1341. Jovan Kantakuzen je veliki domestik a do njega je Aleksije Apokavk.
- Sa starim carom odlazi i veliki logotet Teodor Metohit.
- Orhan ove godine započinje Opsadu Nikeje, Andronik i Jovan će dogodine pokušati da je deblokiraju.
- Na granici sa Srbijom ima četovanja[2] (ili dogodine?).
- 26. 5. - Vodeći franjevci William Occam, Mihailo iz Čezene i dr. pobegli iz papinog Avinjona i sklonili se kod cara Ludwiga, biće ekskomunicirani.
- jun - Bugarski vladar Mihajlo III Šišman opet napada Vizantiju, upada u Trakiju, pljačka u okolini Vize, još jedna konfrontacija kod Jedrena u avgustu.
- 24. 6. - Portugalska princeza Marija se udala za kastiljskog kralja Alfonsa XI, kome će uvek biti važnija ljubavnica Eleanor de Guzmán.
- leto - Obnovljen je mir između Srbije i Dubrovnika - srpskom kralju se vraća Pelješac, kojeg su Dubrovčani uzeli kraljevim odmetnicima Branivojevićima 1326, Dubrovčanima je vraćena stoka i plaćena neka šteta još iz vremena Branivojevića[5][6] (Dubrovčani će kupiti Pelješac 1333). U ovom ratu se istakao Branko,[7] sin Mladena, bivšeg vojvode Trebinja i Dračevice, predak Brankovića.
- 4. 8. - Pošto flota napuljskog kralja Roberta blokira Ostiju, a trupe papinog legata Giovanni Gaetano Orsinija se okupljaju u blizini, car Ludwig i antipapa Nikola beže iz Rima. Orsini trijumfalno ulazi 8-og, a deset dana kasnije stiže i napuljska vojska.
- 15. 8. - Umire Yesün Temür, yuanski kineski car i mongolski kagan. Moćni službenik Dawlat Shah postavlja malog Yesunovog sina Ragibagha za vladara, ali dolazi do pobune i Rata dve prestonice: Ragibagh/Shahove letnje prestonice Xanadu i zimske Khanbaliq (Peking), gde će naizmenično do 1332. vladati braća Jayaatu Khan Tugh Temür i Khutughtu Khan Kusala, sinovi Külüg Khana.
- 16. 8. -
Pošto je ubijen Passerino Bonacossi, Ludovico I Gonzaga zavladao Mantovom (do 1360). Začetnik je kuće Gonzaga, koja vlada Mantovom do 1708, na kraju s vojvodskom titulom, kao i Guastallom do 1746. - 23. 8. - Bitka kod Cassela u Flandriji: francuski kralj je odlučujuće porazio tamošnje pobunjenike i vratio grofa Louisa I na tron.
.svg){kind=small}
- 3. 9. - Umro Castruccio Castracani, kondotijer i vojvoda Lucce, koja je u njegovo vreme postigla najveću moć a sada je zapala u anarhiju.
- 8. 9. - Ivan Babonić mora na godinu dana založiti grad Zrin Lovrincu Totu, kojemu je Ivanov zet Petar Gisingovac, zv. Herceg, dužan odštetu od 250 maraka - Babonić dogodine ostaje bez grada.[8]
- 10. 10. - Srđ Kotoranin je imenovan za kotorskog biskupa (do 1331).[9] "Kotorani ga neće, jer su prije odlučili da ni jedan domaći sin ne može biti njihov biskup."[10]
- oktobar i decembar - Obnovljen mir između Vizantije i Bugarske, Šišman dobija novac, vraća Bukelon/Matočinu Vizantincima.
- 25. 10. - Ban Mikac Mihaljević izdaje novi proglas stanovništvu biskupije zagrebačke o davanju desetine - ublaženo u odnosu na prošlogodišnju naredbu, ali je plaćanje i dalje slabo, ne plaćaju ni banovi kmetovi.[11]
- 9. 11. - Umro je Karlo, vojvoda od Kalabrije, jedini sin napuljskog kralja Roberta. Njegov sinovac ugarski kralj Karlo Robert smatra da ima najpreče pravo nasledstva, pa će tražiti Salerno i Monte San Angelo[12] (Napulj će 1343. naslediti Ivana I, tada udata za ugarskog princa Andriju).
- 15. 12. - Umro je knez Juraj II. Šubić Bribirski, nasljeđuje ga najstariji sin Mladen III. (do 1348). Drži Klis, Skradin i Omiš, stričevi mu drže najvažnije, Bribir i Ostrovicu (Pavao II.).
- decembar - Kardinal Orsini započinje kampanju protiv Corneta i Viterba, car i antipapa prelaze u Pizu.
- Prvi pomen Pisarovine - hidronim Pezariewo. Sveti Ivan Zelina dobija status slobodnoga kraljevskog trgovišta od bana Mikca.
- Etiopski car Amda Seyon I je porazio i zbacio ifatskog sultana Haqq ad-Dina I, koji je napadao hrišćane, i postavio njegovog brata Sabr ad-Dina I, koji će se pobuniti 1332.
- Moskovski knez Ivan I je nagrađen za pomoć u gušenju tverske pobune, postaje i knez Novgoroda, podelom vladimirskih zemalja sa suzdaljskim knezom. Od tatarskog vladara je zadužen da sakuplja danak svih ruskih zemalja, Moskva je sledećih 40 godina u miru. Grk Teognost postaje kijevski mitropolit, sa sedištem u Moskvi (do 1353).
- 7. 5. - Ludwig zv. Rimljanin, vojvoda Bavarske, elektor Brandenburga († 1365)
- 9. 10. - Petar I., kralj Cipra († 1369)
- 21. 10. - Hongwu, osnivač dinastije Ming († 1398)
- Go-Murakami, japanski car († 1368)
- 28. 1. - Meister Eckhart, dominikanac, teolog, filozof, mistik (* ca. 1260)
- Ibn Tajmija, islamski pravnik i teolog (* 1263)
- ↑ 1,0 1,1 Istorija s. n. I, 503
- ↑ 2,0 2,1 Potiskivanje Bugara kao srpskih takmaca. rastko.rs
- ↑ Klaić, 31
- ↑ Klaić, 56
- ↑ Istorija s. n. I, 500
- ↑ Sveta loza Stefana Nemanje (4). rastko.rs
- ↑ Sveta loza Stefana Nemanje (5). rastko.rs
- ↑ Klaić, 57
- ↑ Bishop Sergio †. catholic-hierarchy.org
- ↑ Protivljenje silovanju nevjeste Jadrana. rastko.rs
- ↑ Klaić, 60
- ↑ Klaić, 53
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
