Armstrong Whitworth Whitley
| ||||||||||||||
Armstrong Vitvort Vajtli (engl. Armstrong Whitworth Whitley, A.W.38 Whitley) je bio britanski bombarder iz perioda Drugog svjetskog rata. Proizvodila ga je fabrika Armstrong Vitvort (Armstrong Whitworth Aircraft) od 1937. do 1943.
Avion je dizajniran kao odgovor na specifikaciju B.3/34 za teški bombarder. Imao je neke nove osobine, kao metalnu konstrukciju, uvlačeći stajni trap i jedno samonoseće krilo. Ipak, u mnogo čemu je bio primitivan. Debelo krilo sa izrazitim uglom u odnosu na pravac leta je bilo anahronizam, i dalo je avionu u letu izrazit „nos nadolje“ profil.
Prvi let prototipa je izveden 17. marta 1936. godine, a avion je ušao u serijsku proizvodnju 1937. Verzije I, II, III su koristile sve jače motore tigar (Tiger) od 795 do 920 KS, a 1938. proizvodnja je preusmjerena na znatno poboljšanu verziju IV sa merlin motorima i kupolom u repu sa 4 mitraljeza za odbranu. Mark V je imao oko 40 centimetara duži trup i rep sa uglastim oblikom. Zadnji Vajtliji su isporučeni juna 1943.
Važna verzija su bili GR.VIII patrolni avioni sa protivpodmorničkim radarom za Obalsku komandu (Coastal Command).
Proizvedeno je ukupno 1,814 aviona.
Prve noći Drugog svjetskog rata Vajtliji su krenuli u akcije bacanja propagadnih letaka nad Njemačkom. 19. marta 1940. sa ovim se prestalo i bačene su prve prave bombe na Njemačku. Tokom iduće dvije godine rata vršene su misije na zapadnom frontu, čak i do Torina i Pilsena. Te misije su očito pokazale nepripremljenost RAF-a za zadatke navigacije, posebno noću, i nepodesnost opreme.
Prvo uništenje njemačke podmornice (U-206) od strane Obalske komande je izvršio vajtli u novembru 1941. Od 1942. godine Vajtli služi uglavnom za pomoćne zadatke, kao nosač padobranaca, za vuču jedrilica i za isprobavanje nove opreme.
Vrsta aviona: bombarder, patrolni avion, kasnije nosač padobranaca, avion za vuču jedrilica
- Posada: 5
- Prvi let prototipa: 1936.
- Uveden u upotrebu: 1937.
- Kraj upotrebe: 1945.
- Proizvođač: Armstrong Vitvort
Dimenzije
- Dužina: 21.49 m
- Raspon krila: 25.60 m
- Visina: 4.57 m
- Površina krila: 106 m²
- Aeroprofil krila:
Mase
- Prazan: 8,768 kg
- Opterećen: kg
- Najveća poletna masa: 15,196 kg
Pogonska grupa
- Motori: dva, Rols-Rojs merlin (Rolls-Royce Merlin X), 855 kW, 1,145 KS
- Odnos snaga/težina: kW/kg
- Najveća brzina: 357 km/h
- Krstareća brzina: 297 km/h
- Radijus dejstva: 2650 km
- Najveći dolet: 2,400 mi, 3,900 km
- Operativni vrhunac leta: 7,900 m
- Brzina penjanja: 4.1 m/s
- Streljačko: 5 mitraljeza 7.7 mm, 1 Vikers K u nosu, 4 Brauning u repnoj kupoli
- Bombe: do 3175 kg
- Fighting Aircraft of World War II, Salamander Books, ISBN 1-84065-092-3, strane 328 i 329.
