Buntovnik bez razloga
| Rebel Without a Cause | |
|---|---|
 | |
| Režija | Nicholas Ray |
| Producent | David Weisbart |
| Scenario | Stewart Stern Irving Shulman (adaptacija) |
| Uloge | James Dean Natalie Wood Sal Mineo |
| Muzika | Leonard Rosenman |
| Fotografija | Ernest Haller |
| Distribucija | Warner Bros. |
| Datum(i) premijere | 27. 10. 1955
|
| Trajanje | 111 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski jezik |
| Budžet | 1,5 mil. $ |
| Bruto prihod | 4 500 000 $ [1] |
Buntovnik bez razloga (engl. Rebel Without a Cause) je američka filmska drama snimljena 1955. godine u režiji Nicholasa Raya. Protagonisti - koje tumače James Dean, Natalie Wood i Sal Mineo - su troje tinejdžera iz srednje klase koji se ne mogu prilagoditi društvenim normama i svoju frustraciju iskazuju kroz neodgovorno i asocijalno ponašanje. Buntovnik bez razloga je bio pretposljednji naslov u karijeri Jamesa Deana, koji je poginuo mjesec dana prije premijere u okolnostima koje su ga učinile jednom od najvećih ikona u historiji filma. Sam film je, pak, značajan zbog toga što se prvi pozabavio fenomenom maljoljetničke delikvencije u relativno situiranim predgrađima poratne Amerike, odnosno počeo ukazivati na sve veći generacijski jaz između djece i roditelja. Film je zvijezdama učinio i Deanove partnere Wood i Minea koji su, iako mnogo godina kasnije, i sami skončali život u tragičnim okolnostima; mala uloga Goona je, pak, predstavljala debi za kasnije poznatog glumca Dennisa Hoppera.
Obitelj Stark mora se seliti zbog problema adolescenta Jima, koji se zbližuje s Judy i senzibilnim mladićem Platom. Iako mu savjetnik za mlade Ray istinski želi pomoći, Jim, željan obiteljske ljubavi, ne može se skrasiti u novoj sredini te nema snage odbiti najbesmislenije izazove za dokazivanje hrabrosti.
- James Dean (Jim Stark)
- Natalie Wood (Judy)
- Sal Mineo (Plato)
- Jim Backus (Frank Stark)
- Ann Doran (gđa Stark)
- Dennis Hopper (Goon)
- Corey Allen (Buzz)
- Edward Platt (Ray Fremick)
Vrlo utjecajna sumorna melodrama nije samo presudan čimbenik stvaranja legende o Jamesu Deanu, nego i paradigmatičan primjer jednoga tipa raspoloženja te obrade teme buntovne mladeži u američkom i europskom filmu što je poslije našlo odjek i u novome valu. Osobito je važnim smatrano smještanje delinkvencije u srednji društveni sloj, a kritika je isticala dojmljivu opresivnu atmosferu koja guši junaka privlačnog raznim slojevima adolescenata diljem svijeta. Često su hvaljeni James Dean i drugi glumci (Nathalie Wood, Sal Mineo) te suptilna karakterizacija emocionalno i seksualno frustriranih likova adolescenata. Redatelj je dokazao vještinu pripovijedanja bogatoga konotacijama, zbog koje je osobito hvaljen u europskoj filmskoj kritici. Iako prema nekim mišljenjima Platova nesretna sudbina preočito ogoljuje temeljne značajke teme, ta se očitost može opravdati žanrovskom poetikom melodrame.
Za Oscara su nominirani u kategorijama:
- Oscar za najboljeg sporednog glumca, Sal Mineo
- Oscar za najbolju sporednu glumicu, Natalie Wood
- Oscar za izvornu priču, Nicholas Ray
- ↑ 'The Top Box-Office Hits of 1956', Variety Weekly, 2. siječnja 1957.
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Rebel Without a Cause (film) |
