Dejan Medaković
| Dejan Medaković | |
|---|---|
 | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 7. 7. 1922. Zagreb, Kraljevina SHS |
| Smrt | 1. 7. 2008. (dob: 85) Beograd, Srbija |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | pisac, istoričar |
| Opus | |
| Teme | istorija umetnosti |
Dejan Medaković (Zagreb, 7. jul 1922 — Beograd, 1. jul 2008) je bio srpski istoričar umetnosti i akademik, predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti.
Rođen je 7. jula 1922. u Zagrebu kao sin Đorđa Medakovića, ekonomiste, i Anastasije, domaćice. Deda po ocu mu je bio Bogdan Medaković, a pradeda Danilo Medaković. Gimnaziju je završio 1941. u Sremskim Karlovcima. Od 1942. do kraja rata živeo kao izbeglica u Beogradu gde je radio u Muzeju kneza Pavla, a nakon rata radio je u Muzeju grada Beograda, Ministarstvu za nauku i kulturu i Saveznom zavodu za zaštitu spomenika kulture. Studirao je istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Kao asistent radio je na istorijskom institutu SAN od 1952. do 1954. Pred komisijom akademije doktorirao je disertacijom Grafika srpskih štampanih knjiga XV-XVII veka 1954. godine (štampana u izdanjima akdemije 1958). Potom je prešao na Filozofski fakultet u Beogradu gde je ostao do penzionisanja 1982. godine. Godine 1958. Medaković je boravio na tromesečnoj specijalizaciji u Nemačkoj, a 1964/65. godine postao je stipendista fondacije Alexander von Humbolt i tu godinu proveo je mahom na radu u Zentral institut Kunstgeschichte u Minhenu. Dopisni član SANU postao je 1972. a redovni 1981. godine. Bio je dekan Filozofskog fakulteta, sekretar odeljenja istorijskih nauka SANU, generalni sekretar SANU, kao i predsednik SANU (1999-2003). Godine 2001. izabran je za redovnog člana naučnog društva Leibnic Societ u Berlinu.
U Matici srpskoj u Novom Sadu rukovodio je programom istraživanja u oblasti istorije umetnosti. Odmah posle osnivanja Odeljenja za likovne umetnosti Medaković je 1964. godine postao sekretar ovog Odeljenja, a istovremeno i član Predsedništva i tu dužnost je vršio do 1986. godine. Bio je član Saveta Matice srpske. Uređivao je časopis Zbornik za likovne umetnosti Matice srpske. Od pokretanja Zbornika za likovne umetnosti Matice srpske, 1965. Medaković je glavni urednik ovog časopisa, od kojeg je izašlo 30 tomova. On predstavlja prvi časopis kod Srba posvećen isključivo istoriji umetnosti.
U svom istraživanju interesovao se za široki raspon tema od srednjovekovne umetnosti do modernog slikarstva, ali je težište njegovog rada na srpskom baroknom slikarstvu, srpskim kulturnim prilikama u 18. veku i srpskom slikarstvu u 19. veku. Stvarao je i u oblasti književnosti. Pisao je sve vrste naučnih radova od eseja, prikaza i prigodnih reagovanja na politička i umetnička dešavanja do monografija i sintetičkih pregleda. Njegove studije su brižljivo inventarisane i sabrane u nekoiko knjiga. U knjizi Srpski slikari 18. veka. Likovi i dela (Novi Sad, 1968) sabrana je 21 studija o slikarima od Žefarovića do Jovanovića. U knjizi Putevi srpskog baroka objavljeno je 25 studija o baroknoj umetnosti. Veliki broj studija objavljen je u knjigama Svedočenja (1984), Istraživači srpskih starina (1985) i Barok kod Srba (1988).
Pisao je i celovite preglede za Istoriju srpskog naroda (četvrta, peta i šesta knjiga) i u knjigama Srpska umetnost u 18. veku (1980) i Srpska umetnost u 19. veku (1981). Bavio se i pitanjima vezanim za pojedine crkvene spomenike: o Hilandaru (1978), Savinama (1978), Sent Andreji (1982) i dr. Objavio je i knjigu Letopis Srba u Trstu (1987). Beogradski izdavačko-grafički zavod (BIGZ) je izdao pet knjiga Medakovićeve proze pod nazivom Efemeris - hronika jedne porodice (I – 1990, II – 1991, III – 1992, IV – 1993, V – 1994) za koje je dobio Oktobarsku nagradu Beograda za Efemeris, nagradu za životno delo Zadužbine „Jakov Ignjatović” za Efemeris II i nagradu Beogradskog izdavačko-grafičkog zavoda za Efemeris III. Godine 1994. dobio je izvanredni Zlatni beočug Beograda i Narodne biblioteke za najčitaniju knjigu u Srbiji.
Njegova supruga je bila pijanistkinja Vera Veljkov. Sin mu je dirigent Pavle Medaković.
- Herderova nagrada (1990)
- Gindeli nagrada (1987)
- Oktobarska nagrada grada Beograda (1990)
- Specijalna Vukova nagrada
- Godišnja nagrada Prosvete (1981)
- Orden Sv. Save prvog stepena (1990)
- Veliki krst za zasluge Savezne Republike Nemačke (1990)
- Krst prvog reda Republike Austrije za zasluge u nauci i kulturi
- Zlatna medalja predsednika Republike Mađarske
- Orden Vuka Karadžića prvog stepena
- Sedmojulska nagrada Srbije (1989)
- Orden Katarine grof. Celjske prvog stepena (2007)
- Nagrada "Miloš Crnjanski"
- Nagrada zadužbine Jakov Ignjatović iz Sentandreje
| prethodnik Aleksandar Despić |
pedsednik Srpske akademije nauka i umetnosti 1999 — 2003 |
sledbenik Nikola Hajdin |
- Biografija na sajtu SANU
- Preminuo akademik Dejan Medaković („Politika“, 2. jul 2008)
- Veliki intelektualac i analitičar („Politika“, 3. jul 2008)
- Odlazak velikana srpske i evropske kulture i prosvete (SPC, 5. jul 2008) Arhivirano 2011-05-19 na Wayback Machine-u
- Dejan Medaković: Dnevnik („Večernje novosti“, feljton 2-16. jul 2008)[mrtav link]
- Dani, sećanja („Večernje novosti“, feljton 1-14. oktobar 2009)[mrtav link]
- Odeljenje za istoriju umetnosti[mrtav link]
