Jahve
Jahve (hebr. יהוה) bio je nacionalni Bog Kraljevstva Izrael i Juda.[2] Tačno porijeklo naziva je sporno, iako seže iz mlađeg gvozdenog doba, pa čak i kasnog bronzanog:[3] naziv se u početku koristio kao epitet boga Ela, vrhovnog božanstva kananske religije tokom bronzanog doba,[4] ali najranije vjerodostojno pominjanje je u egipatskim tekstovima koji ga smještaju među nomade iz južne Transjordanije.[5]
U najstarijim biblijskim tekstovima Jahve je tipični drevni bliskoistočni „božiji ratnik“ koji vodi nebesku vojsku protiv neprijatelja Izraela;[6] kasnije je postao glavni bog Kraljevstva Izrael i Judeja,[7] a kraljevski sud i hram promovišu Jahvea kao boga cijelog kosmosa, koji posjeduje sve pozitivne osobine prethodno pripisivane drugim bogovima i božanstvima.[8][9] Pred kraj Vavilonskog ropstva (6. vijek p. n. e.), samo postojanje drugih bogova je negirano, a Jahve je proglašen Tvorcem kosmosa i istinskim Bogom cijelog svijeta.[9]
- ↑ Edelman 1995: str. 190
- ↑ Miller 1986: str. 110
- ↑ Miller 2000: str. 1
- ↑ Dijkstra 2001: str. 92
- ↑ Dever 2003b: str. 128
- ↑ Hackett 2001: str. 158–59
- ↑ Smith 2002: str. 72
- ↑ Wyatt 2010: str. 69–70
- ↑ 9,0 9,1 Betz 2000: str. 917 sfn error: multiple targets (2×): CITEREFBetz2000 (help)
- Betz, Arnold Gottfried (2000). „Monotheism”. u: Freedman, David Noel; Myer, Allen C.. Eerdmans Dictionary of the Bible. Eerdmans. ISBN 9053565035.
- Miller, Patrick D (1986). A History of Ancient Israel and Judah. Westminster John Knox Press.
- Miller, Patrick D. (2000). The Religion of Ancient Israel. Westminster John Knox Press. ISBN 978-0-664-22145-4.
- Dijkstra, Meindert (2001). „El the God of Israel-Israel the People of YHWH: On the Origins of Ancient Israelite Yahwism”. u: Becking, Bob; Dijkstra, Meindert; Korpel, Marjo C.A. i dr... Only One God?: Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah. A&C Black.
- Dever, William G. (2003b). Who Were the Early Israelites and Where Did They Come From. Eerdmans.
- Hackett, Jo Ann (2001). „'There Was No King In Israel': The Era of the Judges”. u: Coogan, Michael David. The Oxford History of the Biblical World. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513937-2.
- Smith, Mark S. (2002). The Early History of God: Yahweh and the Other Deities in Ancient Israel. Eerdmans.
- Wyatt, Nicolas (2010). „Royal Religion in Ancient Judah”. u: Stavrakopoulou, Francesca; Barton, John. Religious Diversity in Ancient Israel and Judah. Continuum International Publishing Group. ISBN 978-0-567-03216-4.
- Betz, Arnold Gottfried (2000). „Monotheism”. u: Freedman, David Noel; Myer, Allen C.. Eerdmans Dictionary of the Bible. Eerdmans. ISBN 9053565035.