Mrtve duše
| Mrtve duše | |
|---|---|
_Nikolai_Gogol_1842_title_page.jpg) Prvo izdanje iz 1842. | |
| Autor(i) | Nikolaj Vasiljevič Gogolj |
| Originalni naslov | Мёртвые души |
| Država |  Rusko Carstvo |
| Jezik | ruski |
| Žanr(ovi) | roman |
| Datum izdanja | 1842. |
Mrtve duše (rus. Мёртвые души) je roman Nikolaja Vasiljeviča Gogolja objavljen 1842. godine. Ubraja se u jedno od najpoznatijih dela ruske književnosti 19. veka. Sam Gogolj je zamislio delo kao epsku poemu u prozi i kao prvi deo trilogije koju nikada nije završio. Drugi deo koji je navodno bio napisao, uništio je neposredno pred smrt. Iako se roman završava u sred rečenice (poput Sternovog Sentimentalnog putovanja), smatra se da je delo kompletno u svojoj postojećoj formi.
U Rusiji je pre reforme o emancipaciji kmetstva iz 1861. godine vlastelinima bilo dozvoljeno da poseduju seljake (kmetove) koji će im obrađivati zemlju. Oni su smatrani vlasništvom vlastelina koji su ih mogli kupovati, prodavati, zalagati kao bilo koji komad lične svojine. Kao merna jedinica za seljake korišćena je reč „duša“, na primer, " šest seljačkih duša“. Radnja romana zasnovana je na „mrtvim dušama“ (tj. mrtvim seljacima) koje se u državnim spisima i dalje vode kao žive. Na drugom planu, naziv dela se odnosi i na mrtve duše Gogoljevih junaka.
