Ali Fuat Cebesoy

Ali Fuat Cebesoy
Ali Fuat Cebesoy
Kryetari i 6-të Asamblesë së Madhe Kombëtare
	Në detyrë; 30 janar 1948 – 1 nëntor 1948
Presidenti	İsmet İnönü
Kryeministri	Hasan Saka; Şemsettin Günaltay
Paraprirë nga	Kâzım Karabekir
Pasuar nga	Şükrü Saracoğlu
Ministri i 4-të i Transportit dhe Infrastrukturës
	Në detyrë; 9 mars 1943 – 7 gusht 1946
Presidenti	İsmet İnönü
Kryeministri	Abdülhalik Renda
Paraprirë nga	Fahri Engin
Pasuar nga	Şükrü Koçak
Ministri i 11-të i Punëve Publike
	Në detyrë; 3 prill 1939 – 9 mars 1943
Presidenti	İsmet İnönü
Kryeministri	Abdülhalik Renda; Şükrü Saracoğlu
Paraprirë nga	Ali Çetinkaya
Pasuar nga	Sırrı Day
Anëtar i Asamblesë së Madhe Kombëtare
	Në detyrë; 23 prill 1920 – 1 shtator 1927
Njësia zgjedhore	Ankara (1920, 1923)
	Në detyrë; 25 prill 1931 – 27 maj 1960
Njësia zgjedhore	Konia (1927, 1931, 1935, 1939, 1943); Stamboll (1950, 1954, 1957)
Të dhëna vetjake
U lind më	23 shtator 1882; Kostandinopojë, Perandoria Osmane
Vdiq më	10 janar 1968 (85 vjet); Stamboll, Turqi
Vendi i prehjes	Varrezat e Shtetit Turk
Nënshtetësia	Turk
Partia politike	Partia Demokratike
Shkollimi	Akademia Ushtarake Turke
Nënshkrimi
Nofka/t	Salacaklı Ali Fuat
Shërbimi ushtarak
Aleanca	Perandoria Osmane (1902–1919); Turqia (1919–1925)
Dega/shërbimi	Ushtria Osmane; Ushtria Turke
Grada	Gjeneral
Komanda	Divizioni i 25-të, Divizioni i 14-të, Divizioni i 5-të, Korpusi i 20-të, Kuva-yi Milliye i Anadollit Perëndimor, Ushtria e 2-të
Beteja/luftra	Lufta Italo-Turke; Luftërat Ballkanike; Lufta e Parë Botërore; Lufta Greko-Turke

Ali Fuat Cebesoy (23 shtator 1882^[1]^[2] – 10 janar 1968) ishte një oficer dhe politikan i ushtrisë osmane dhe më vonë turke.

Jeta e hershme

Ali Fuat lindi në shtator 1882 nga babai Ismail Fazil Pasha dhe nëna Zekiye Hanım^[1] Ai ishte me prejardhje gjermane^[3]-çerkeze^[4]^[5], dhe gjithashtu gjyshi i tij nga nëna Mehmed Ali Pasha ishte me prejardhje hugueno-franceze.^[3] Ali Fuat ishte nipi (nga ana e nënës së tij) i Mushir Mehmet Ali Pashës^[3] (Ludwig Karl Friedrich Detroit) i cili ishte komandant i ushtrisë së Danubit (Tuna Şark Ordusu) gjatë luftës ruso-turke, mori pjesë në Kongresin e Berlinit si një nga tre përfaqësuesit e Perandorisë Osmane dhe u vra më 7 shtator 1878^[6] në Gjakovë (Kosovë) nga kryengritësit shqiptarë të cilët ishin të pakënaqur me rezultatet e Kongresit të Berlinit.^[6]^[7]^[8]

Karriera ushtarake

Ali Fuat ndoqi Akademinë Ushtarake së bashku me Kemal Atatürk, Kazım Karabekir, dhe Fethi Okyar në mesin e të shquarve të tjerë të Luftës për Pavarësi Turke.^[9] Më pas ai hyri në Shkollën e Luftës në vitin 1902 dhe u diplomua në Kolegjin e Luftës Osmane më 1905 si Kapiten Shtabi (Erkân-ı Harp Yüzbaşısı). Më vonë ai u caktua në Batalionin e 3-të të pushkëve (Üçüncü Nişancı Taburu), Regjimentin e 28-të të Kalorësisë (Yirmi Sekizinci Süvari Alayı) me bazë në Bejrut nën komandën e Ushtrisë së Pestë me bazë në Damask, dhe më vonë në Regjimentin e 15-të të Artilerisë Top (Oçuılay Beşin) me qendër në Selanik nën komandën e Ushtrisë së Tretë si praktikant. Ai u bashkua me Komitetin e Bashkimit dhe Përparimit (numri i anëtarësimit ishte 191). Më 28 qershor, ai u caktua në oficerin e shtabit të Ushtrisë së Tretë. Dhe më pas ai u gradua në gradën e kapitenit të lartë dhe u emërua në komandantin e zonës së Karaferye (sot: Veria). Më 9 janar 1909 emërohet atasheu ushtarak në Romë të Italisë. Më 1 tetor 1911 emërohet shef i repartit 1 (shefi i operacioneve) të Ushtrisë Perëndimore.^[10] Më 20 shkurt emërohet përkohësisht shefi i shtabit të Korpusit I, Korpusit VII. Dhe më pas u emërua komandant i një grupi që u formua për të çliruar İpek (sot: Peja) dhe Jakova (sot: Gjakova) nga kryengritësit shqiptarë.^[10]

Luftërat Ballkanike

Më 24 qershor, ai u dërgua në Evropë për përgatitjen e transferimit të armëve dhe municioneve në Vilajetin e Tripolit. Më 29 shtator u emërua shef i shtabit të Korpusit të Shkodrës. Ai mori pjesë edhe në Luftërat Ballkanike. Ai u bë shefi i shtabit të [[Korpusi i Janinës|Korpusit të Janinës dhe më 10 nëntor u emërua zëvendëskomandant i Divizionit të 23-të (Yirmi Üçüncü Fırka),^[10] duke zëvendësuar Mirliva Xhevat Pashën.^[11] Më 12 dhjetor, kur filloi ofensiva greke e komanduar nga Konstantinos Sapountzakis, ai planifikoi të tërhiqej në mënyrë të rregullt, por paniku midis radhëve çoi në disfatën e divizionit të tij. Në vijën e mbrojtjes së Bizanit ai u plagos rëndë në kofshë, por vazhdoi të drejtonte zjarrin e artilerisë duke qenë në barelë.^[12] Më 6 mars 1913, ai dhe forcat e tij u dorëzuan pas udhëzimit të Esad Pashës (Beteja e Bizanit). Më pas ai u transferua në një spital në Kifissia, një periferi të Athinës, për të marrë trajtim mjekësor.^[13]

Referime

^ ^a ^b Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, Akçağ Yayınları, 1993, ISBN 975-338-006-2, p. 1.
^ Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi, 114/54682, p. 1.
^ ^a ^b ^c Ali Fuat Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk: Okul ve Genç Subaylık Hâtıraları, Temel Yayınları, 2000, ISBN 975-410-065-9, p. 19.
^ Akyel, Siyami. Türkiye’deki Ünlü Çerkesler
^ Ünal, Muhittin (1996). Kurtuluş Savaşında Çerkeslerin Rolü (në turqisht). Cem Yayınları (publikuar 1995). ISBN 9754065829.
^ ^a ^b Osman Selim Kocahanoğlu, "Bir Osmanlı Ailesi ve Ali Fuad Cebesoy", Ali Fuat Cebesoy'un Arşivinden Askeri ve Siyasi Belgeler, Temel Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 975-410-092-6, p. 13.
^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 2.
^ Halil Sedes, 1876–1878 Osmanlı-Rus Savaşları Bosna Hersek ve Bulgaristan İhtilalleri, Çituri Biraderler, İstanbul, 1946, p. 180.
^ "Turkish Military Academy". www.kho.edu.tr (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2020. Marrë më 2020-06-07.
^ ^a ^b ^c T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 154.
^ Genelkurmay ATASE Başkanlığı, Yanya Savunması ve Esat Paşa, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, 1983, p. 77.
^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 7.
^ Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 8.

Parardhësi Kâzım Karabekir	Kryetari i Asamblesë së Madhe Kombëtare 30 janar 1948 – 1 nëntor 1948	Pasardhësi Şükrü Saracoğlu
Parardhësi Ismet Bey (İnönü)	Komandant i Korpusit XX 30 qershor 1917 – 26 qershor 1920	Pasardhësi –
Parardhësi –	Komandant i Fronti Perëndimor 26 qershor 1920 – 10 nëntor 1920	Pasardhësi Ismet Bey (İnönü)
Parardhësi –	Komandant i Ushtrisë së Dytë 21 nëntor 1923 – 31 tetor 1924	Pasardhësi Fahreddin Pasha (Altay)

[Ali_Fuad1-1] Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, Akçağ Yayınları, 1993, ISBN 975-338-006-2, p. 1.

[2] Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi, 114/54682, p. 1.

[:0-3] Ali Fuat Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk: Okul ve Genç Subaylık Hâtıraları, Temel Yayınları, 2000, ISBN 975-410-065-9, p. 19.

[4] Akyel, Siyami. Türkiye’deki Ünlü Çerkesler

[5] Ünal, Muhittin (1996). Kurtuluş Savaşında Çerkeslerin Rolü (në turqisht). Cem Yayınları (publikuar 1995). ISBN 9754065829.

[Aile-6] Osman Selim Kocahanoğlu, "Bir Osmanlı Ailesi ve Ali Fuad Cebesoy", Ali Fuat Cebesoy'un Arşivinden Askeri ve Siyasi Belgeler, Temel Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 975-410-092-6, p. 13.

[7] Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 2.

[8] Halil Sedes, 1876–1878 Osmanlı-Rus Savaşları Bosna Hersek ve Bulgaristan İhtilalleri, Çituri Biraderler, İstanbul, 1946, p. 180.

[9] "Turkish Military Academy". www.kho.edu.tr (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 janar 2020. Marrë më 2020-06-07.

[Genelkurmay154-10] T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 154.

[11] Genelkurmay ATASE Başkanlığı, Yanya Savunması ve Esat Paşa, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, 1983, p. 77.

[12] Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 7.

[13] Ayfer Özçelik, Ali Fuad Cepesoy, p. 8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]