Jump to content

Apokalipsi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Apokalipsi i përshkruar në skenat tradicionale të afreskeve të krishtera ortodokse në Manastirin e Osogovës, Maqedonia e Veriut.

Apokalipsi apo fundi i botës (greqishtja e lashtë: apokálupsis) është një zhanër letrar në të cilin një qenie e mbinatyrshme zbulon misteret kozmike ose të ardhmen një ndërmjetësi njerëzor. Mjetet e ndërmjetësimit përfshijnë ëndrrat, vizionet dhe udhëtimet qiellore, dhe ato zakonisht paraqesin imazhe simbolike të nxjerra nga Bibla Hebraike, sondazhe historike kozmologjike dhe (pesimiste), ndarjen e kohës në periudha, numerologjinë ezoterike dhe pretendimet e ekstazës dhe frymëzimit. Pothuajse të gjitha janë shkruar me pseudonime (emra të rremë), duke pretenduar si autor një hero të nderuar nga shekujt e mëparshëm, si me Librin e Danielit, i kompozuar gjatë shekullit të 2-të pes, por që mban emrin e Danielit legjendar.

Eskatologjia, nga greqishtja eschatos, e fundit, ka të bëjë me pritjet e fundit të epokës së sotme, dhe eskatologjia apokaliptike është zbatimi i botëkuptimit apokaliptik deri në fund të botës, kur Zoti do të ndëshkojë të ligjtë dhe do të shpërblejë besimtarët. Një apokalips shpesh do të përmbajë shumë materiale eskatologjike, por nuk është e nevojshme: pagëzimi i Jezusit në ungjillin e Mateut, për shembull, mund të konsiderohet apokaliptik në atë që qiejt hapen për praninë e një ndërmjetësi hyjnor (pëllumbi që përfaqëson shpirtin e Perëndisë) dhe një zë komunikon informacion të mbinatyrshëm, por nuk ka asnjë element eskatologjik.

Studiuesit kanë identifikuar shembuj të zhanrit që variojnë nga mesi i shekullit II pes deri në shekullin e dytë të e.s., dhe shembuj mund të gjenden në literaturën persiane dhe greko-romake, si dhe në hebraike dhe të krishterë. Rasti i vetëm i qartë në Biblën Judaike (Dhjatën e Vjetër) është kapitujt 7-12 të Librit të Danielit, por ka shumë shembuj nga veprat jokanonike çifute; Libri i Zbulesës është i vetmi apokalips në Dhiatën e Re, por pasazhe që pasqyrojnë zhanrin mund të gjenden në ungjijtë dhe pothuajse në të gjitha letrat e vërteta të Palit.