Jump to content

Sanxhaku i Vlorës

Checked
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sanxhaku i Vlorës

Sanxhaku i Vlorës apo Sanxhaku i Beratit (turqisht: Avlonya Sancağı[1]) ishte një nga sanxhaqet e Perandorisë Osmane me qendër qytetin e Beratit në Shqipëri. Sanxhaku u themelua në 1466, pas ndërtimit të Kalasë së Elbasanit, në një territor që i përkiste një sanxhaku të mëparshëm osman, Sanxhakut të Shqipërisë.

Territore

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Territori i Sanxhakut të Vlorës shtrihej mes Shkumbinit në veri dhe Vargut detar në jug.[2]

Në fillim ky sanxhak kishte dy kaza: kazanë e Beratit[3] dhe kazanë e Vlorës.[4] Para themelimit të Sanxhakut të Delvinës në mes të shekullit të 16-të, Sanxhakut të Vlorës i përkisnin kazaja e Delvinës, kazaja e Gjirokastrës, kazaja e Myzeqesë dhe kazaja e Labërisë.[5]

Sanxhaku i Vlorës funksionoi gjatë Perandorisë Osmane deri në 1912, me shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë, kur ishte i përbërë nga kazatë e mëposhtme:[6]

Histori

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vlora u pushtuar nga osmanët në qershor të 1417.[7] Në 1431, në fushat e Ultësirës Perëndimore të Shqipërisë u krijua Sanxhaku i Shqipërisë.[8] Në fund të shekullit XV-të, në mënyrë që të stimulonin tregëtinë, osmanllinjtë vendosën një komunitet të vogël hebrenjsh sefarditë në Shqipëri.[9]

Gedik Ahmed Pasha ishte sanxhakbeu i Sanxhakut të Vlorës në 1479.[10] Bali Beu, i biri i Jahja Pashës, u bë sanxhakbej në 1506.[11]

Mehmed Beg Isaković, biri i Isa-Beg Isaković-it, u emërua sanxhakbej i Vlorës në janar të vitit 1516.[12] Myzafer Pasha ishte sanxhakbeu i Vlorës para të bëhej guvernatori i Qipros në 1570, pasi Qipro u pushtua nga Perandoria Osmane.[13][14] Mustafa Pasha (Bin Abdullah), i cili kishte qenë sanxhakbej i Bosnjës dhe Moresë, u bë sanxhakbej i Vlorës në fund të shekullit të 16-të dhe në fillim të shekullit të 17-të.[15] Vlora u pushtua nga Venedikasit në 1690, por ajo ra prapë nën osmanët në vitin 1691. Në 1691, qendra e sanxhakut u vendos në Berat dhe sanxhaku gradualisht filloi të quhet Sanxhaku i Beratit. Sari Ahmed Pasha u emërua sanxhakbej i Vlorës në fund të vitit 1712 dhe në 1714 ai u transferua në pozicionin e bejlerbeut të Rumelisë.[16] Në mes të shekullit të 18-të sanxhakbe i Sanxhakut të Vlorës u bë Ahmet Kurt Pasha nga familja Muzaka. Ahmet Kurt Pasha më vonë u emërua derbendci aga (kujdestari i qafave të maleve) pozitë të cilën ai e mbajti deri kur sulltani e zëvendësoi me të nipin e Ahmet Kurt Pashës, Ali pashë tepelenën.[17]

Në 1809, sanxhakbeu i Vlorës ishte Ibrahim Pasha.[18]

Sipas Eqrem Vlorës anëtarët e familjes së tij ishin de facto (jo de jure) sanxhakbejtë e Sanxhakut të Vlorës në periudhën 1481-1828.[19] Në 1834 Mahmud Hamdi Pasha u emërua të qeverisë Sanxhakun e Delvinës, Sanxhakun e Janinës dhe atë të Vlorës..[20]

Ismail Qemali, kryeministri i parë i Shqipërisë, në dhjetor 1908 ishte zgjedhur anëtar i parlamentit osman nga Sanxhaku i Vlorës.[21]

Për lexim të mëtejshëm

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • 1670 Evliya Chelebi: Seyahatname - a Journey to Berat and Elbasan, 1670 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Bosanski prijatelj, 1861 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Society for the Diffusion of Useful Knowledge (1842). The Biographical Dictionary of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge. Longman. fq. 145. OCLC 499852560. Marrë më 12 shtator 2011. Ibrahim, an old infirm man, resided at Berat, and he is generally called pasha of Berat, but this is not correct, there being no sanjak of that name in Turkey {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ The journal of the Royal Geographical Society of London, Volume 12. Great Britain: Royal Geographical Society. 1842. fq. 69. Marrë më 12 shtator 2011. he sanjak or pashalik of Avlona, or Valona, extends over the most southern part of Albania, from the banks of the river Uskombin on the north, to the range of the Kimera mountains on the South. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Čaušević, Ekrem; Nenad Moačanin; Vjeran Kursar (2010). Perspectives on Ottoman studies : papers from the 18th Symposium of the International Committee of Pre-Ottoman and Ottoman Studies (CIEPO) at the University of Zagreb 2008. Berlin: Comité international d'études pré-ottomanes et ottomanes. fq. 772. ISBN 978-3-643-10851-7. Marrë më 12 shtator 2011. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Kondis, Basil (1976). Greece and Albania, 1908-1914. Institute for Balkan Studies. fq. 70. Marrë më 12 shtator 2011. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Todorov, Nikolaĭ (1998). Society, the city and industry in the Balkans, 15th-19th centuries. Ashgate. fq. 238. Marrë më 12 shtator 2011. the sandzak of Vlora included the regions Muzeqeja, Laberia (with Belgrad), Berat, Gjirokastra and Delvina. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Vëll. II. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 50. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Setton 1976, f. 404.
  8. ^ Ga ́bor A ́goston; Bruce Alan Masters (21 maj 2010). Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing. fq. 28–. ISBN 978-1-4381-1025-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Smailagic, Nerkez (1990), Leksikon Islama (në kroatisht), Sarajevo: Svjetlost, ISBN 978-86-01-01813-6, OCLC 25241734, marrë më 28 dhjetor 2011, Da bi potakla trgovinu, vlada je tu uspostavila malu židovsku koloniju od španjolskih izbjeglica (kraj15.st.)
  10. ^ Setton, Kenneth M. (1978), The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century, DIANE Publishing, fq. 340, ISBN 0-87169-127-2 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Çelebi, Evliya (1967). Putopis. Svjetlost. fq. 73. Marrë më 12 shtator 2011. Izgleda da je Bali beg, onaj sin Jahja pašin što je 1506. postao valonski sandžak (Truhelka, Tursko-slovjenski spomenici dubrovačkog arhiva, Sarajevo 1911, str. 129) {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Brozović, Dalibor (1999). Hrvatska enciklopedija, Volume 1 (në kroatisht). Leksikografski zavod "Miroslav Krleža". fq. 175. ISBN 978-953-6036-29-5. Marrë më 14 shtator 2011. Mehmed-beg...Od siječnja 1516. bio je sandžak-beg Valone, a od listopada 1516. sandžak-beg Jeruzalema i Gaze. Nakon toga živio je u Sarajevu, gdje je podigao džamiju te prvi bezistan pokraj Kolobara hana
  13. ^ Celâl Güzel, Hasan; Cem Oğuz; Osman Karatay; Murat Ocak (2002). The Turks: Ottomans (2 v. ). Yeni Türkiye. ISBN 978-975-6782-55-2. Immediately after the fall of Lefkosa (Nicosia) on September 9, 1570, the Ottoman administration was started to be established and Cyprus was deemed as a province and Muzaffer Pasha, the Sancak Beg of Avlonia, was appointed as the {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ Gibb. The Encyclopaedia of Islam, Volume 2, Part 1. fq. 305. Marrë më 12 shtator 2011. Cyprus was made elayet ... with Muzaffer Pasha as the first Ottoman Governor {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  15. ^ Prilozi: Contributions / Macedonian Academy of Sciences and arts. Section for Social Sciences, Volume 9. Makedonska akademija na naukite i umetnostite. Oddelenie za opštestveni nauki. 1978. fq. 85. Marrë më 14 shtator 2011. Во својата службена кариера тој бил санџак-бег во разни области, на пример: Босна, Морсја, Валона, Драч нтн., така што достигнал и до функцијата везир. ...Презименето во Мустафа Паша му било "bin Abdullah" {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ Viktor Novak, red. (1971). Istoriski časopis, Volumes 18-19. Srpska akademija nauka. Istoriski institut. fq. 312. Marrë më 14 shtator 2011. али су га Црногорци потукли на Цареву Лазу. Зато је, средином 1712, поново враћен под Хотин. Крајем исте године додељен му је санџак Валона, а затим Јањина и Скадар. Крајем 1714. премештен је за румелијског беглербега {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  17. ^ Robert Elsie (24 dhjetor 2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B.Tauris. fq. 27. ISBN 978-1-78076-431-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  18. ^ Society for the Diffusion of Useful Knowledge (1842). The Biographical Dictionary of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge. Longman. fq. 145. OCLC 499852560. Marrë më 12 shtator 2011. In 1809...Ibrahim Pasha of Avlona... The pretext of this war was the secret negotiations which had been carried on between Ibrahim and the French, but the real object was the possession of the sanjak of Avlona, the most extensive in Albania, and which commands the entrance... {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  19. ^ Vlora, Eqrem (1968), Lebenserinnerungen, vëll. 1, arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016, marrë më 28 dhjetor 2012, The members of his family held this position almost without interruption from 1481 to 1828, hereditarily not de jure, but de facto. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  20. ^ sir Grenville Temple Temple (10th bart.) (1836). Excursions in the Mediterranean. fq. 277. Marrë më 23 korrik 2013. Mahmood Hamdi pasha confirmed to the sanjaks of Yanina, Delvina, and Avlonia {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)
  21. ^ Frashëri, Kristo (1964). The history of Albania: a brief survey. fq. 165. Marrë më 1 gusht 2011. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Sanxhaku_i_Vlorës&oldid=2470716"