Borski upravni okrug

Borski upravni okrug
Borski upravni okrug;
Država	Srbija
Region	Južna i istočna Srbija
Istorijske oblasti	Ključ, Negotinska krajina, Poreč, Kučaj, Crna Reka
Admin. centar	Bor
Osnivanje	1992.
Površina	3.507 km2
Stanovništvo	2022.
— broj st.	101.100
— gustina st.	28,83 st./km2
Pozivni broj	+381 (0)30 ; +381 (0)19
Opštine i gradovi	4 ; Grad Bor ; Kladovo ; Majdanpek ; Negotin
Broj naselja	90 ; (6 gradskih i 84 seoska)
	Zvanični veb-sajt

Borski upravni okrug se nalazi u severoistočnoj Srbiji i postoji pod sadašnjim imenom od februara 2006. godine (pre toga se zvao Borski okrug po Uredbi Vlade od 29. januara 1992).

Sedište okruga je Bor, poznat po svom istorijskom i kulturnom nasleđu. Načelnik Borskog upravnog okruga je Mr Vladimir Stanković.

Geografski položaj

Borski okrug se nalazi u istočnoj Srbiji. Prirodnu granicu okruga na severu čini Đerdapsko jezero, na istoku reke Dunav i Timok, a na zapadu Karpatske planine Šomrda, Homoljske planine, Crni vrh i Kučaj.

Granice okruga su sledeće:

Na jugu - Zaječarski okrug
Na jugozapadu - Pomoravski okrug
Na zapadu - Braničevski okrug
Na severu i istoku - Mehedinci, Rumunija
Na jugoistoku - Vidinska oblast, Bugarska

Teritorijalna organizacija

Borski upravni okrug čini jedan grad i tri opštine:

Grb	Opština/grad	Sedište	Površina (km²)	Stanovništvo (2022)^[2]	Broj naselja
	Bor	Bor	856	40.845	14
	Negotin	Negotin	1.090	28.261	39
	Kladovo	Kladovo	629	17.435	23
	Majdanpek	Majdanpek	932	14.559	14
Izvor: Republički zavod za statistiku^[1]

Kultura

U okolini Bora nalaze se: Dvorac kneza Aleksandra iz 1856. godine, građen u duhu romantizma i Konak kneza Miloša (smešten u Brestovačkoj Banji, nastao u 19. veku). Bor je poznat kao središte najvećeg rudnika bakra u Evropi, čija eksploatacija je počela 1904. godine, ali su ga, prema pronađenim dokumentima, koristili još u davnim antičkim vremenima. Na prostoru Borskog upravnog okruga nalazi se i najveći nacionalni park u Srbiji - Nacionalni park Đerdap, unutar koga se nalazi veoma značajno arheološko nalazište Lepenski Vir. Pored Đerdapa, za svetsku kulturnu baštinu predložene su i Negotinske pivnice. Ovaj prostor istočne Srbije poznat je i po svom rimskom nasleđu. Nedaleko od Kladova nalaze se ostaci Trajanovog mosta, koji je hiljadu godina važio za najveći most na svetu, kao i ostaci rimske tvrđave Diana, dok se nedaleko od Negotina nalaze ostaci rimske carske palate.

Načelnici Borskog upravnog okruga

Trenutni načelnik Borskog upravnog okruga je Vladimir Stanković koji je vršilac te dužnosti od 2018. godine. Prethodni načelnici Borskog upravnog okruga bili su:^[3]

Nedeljko Magdalinović (1992)
Colić Jovan (1992-1993)
Milivoje Ilić (1993-2001)
Zorica Đerić Stojčić (2001-2007)
Siniša Puljecović (2007-2014)
Miroslav Knežević (2014-2018)

Demografija

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	144.049
1953.	151.973
1961.	160.096
1971.	175.848
1981.	180.463
1991.	178.718
2002.	146.551
2011.	124.992
2022.	101.100

Popis 2011.

Prema popisu iz 2011. godine Borski okrug je imao 124.992 stanovnika od kojih su 105.213 (84,18%) bili punoletni, a prosečna starost je iznosila 44,7 godina. Bilo je 61.096 muškaraca (48,88%) i 63.896 žena (51,12%). Ukupan broj domaćinstava iznosio je 45.970, a prosečan broj članova po domaćinstvu je bio 2,7. Najbrojnija etnička grupa bili su Srbi (77,8%), a od manjina najviše je bilo Vlaha (10,65%) i Roma (1,8%). Procenjeni broj stanovnika za 2019. godinu bio je 111.152 stanovnika.^[1]

Etnički sastav prema popisu iz 2011.‍^[5]

Srbi	97.239	77,80%
Vlasi	13.313	10,65%
Romi	2.244	1,80%
Rumuni	791	0,63%
Makedonci	600	0,48%
ostali	10.802	8,64%

Popis 2022.

Prema poslednjem popisu stanovništva iz 2022. u Borskom upravnom okrugu živelo je 101.100 stanovnika što je za 19,11% manje u odnosu na popis iz 2011. godine. Etničku većinu čine Srbi, a od manjina izdvajaju se Vlasi, Romi i Rumuni.

Etnički sastav prema popisu iz 2022.‍^[2]

Srbi	77.956	77,11%
Vlasi	8.190	8,10%
Romi	1.805	1,79%
Rumuni	683	0,68%
Makedonci	302	0,30%
Jugosloveni	192	0,19%
Bugari	155	0,15%
Crnogorci	154	0,15%
Albanci	103	0,10%
Hrvati	96	0,09%
Muslimani	61	0,06%
Slovenci	49	0,05%
Ostali	619	0,61%
Regionalno	38	0,04%
Neizjašnjeni	2.907	2,88%
Nepoznato	7.790	7,71%

Religija

Najveći broj stanovnika Borskog okruga je pravoslavne veroispovesti. Prema popisu iz 2011. 112.084 (89,67%) stanovnika se izjasnilo kao pravoslavci, a od ostalih verskih grupa mogu se izdvojiti muslimani (u Boru) i katolici.^[1]

Veroispovest	Broj	%
Pravoslavci	112.084	89,67%
Muslimani	1.458	1,17%
Katolici	535	0,43%
Protestanti	216	0,17%
Ostale hrišćanske religije ^[a]	112	0,09%
Ateisti	688	0,55%
Agnostici	22	0,02%
Neopredeljeni	4.934	3,95%
Nepoznato	4.020	3,22%

Borski okrug se celom površinom nalazi na teritoriji Eparhije timočke čije je sedište u Zaječaru. Od ukupno 7 arhijerejskih namesništva Eparhije timočke, tri se nalaze na teritoriji Borskog okruga:^[6]

Arhijerejsko namesništvo borsko-porečko (obuhvata grad Bor i opštinu Majdanpek)
Arhijerejsko namesništvo ključko (obuhvata opštinu Kladovo)
Arhijerejsko namesništvo negotinsko (obuhvata opštinu Negotin)

Manastiri Eparhije timočke na teritoriji Borskog okruga su Koroglaš, Vratna, Manastirica i Bukovo.^[7]

Najveća naselja

Galerija

Naselja Borskog okruga
Etnička karta (popis 2011)
Etnička karta (popis 2002)

Napomene

^ U grupu Ostale hrišćanske religije svrstana su lica, koja su se izjasnila sa religioznom pripadnošću Jehovini svedoci, orijentalni kršćani i drugi hrišćani.

Reference

^ ^a ^b ^v ^g Opštine i regioni u Republici Srbiji Republički zavod za statistiku, Beograd 2020, pristupljeno 13. januara 2022.
^ ^a ^b ^v ^g „Nacionalna pripadnost : podaci po opštinama i gradovima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Republički zavod za statistiku Srbije. Pristupljeno 28. 05. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ Načelnici Borskog okruga Zvanični sajt Borskog upravnog okruga, pristupljeno 13. januara 2022.
^ „Knjiga 20”. Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011. Podaci po naseljima (PDF). stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. septembar 2011. ISBN 978-86-6161-109-4.
^ Etnička struktura nakon popisa 2011.
^ Parohije Eparhije timočke Zvanični sajt Eparhije timočke, pristupljeno 14. januara 2022.
^ Manastiri Eparhije timočke Zvanični sajt Eparhije timočke, pristupljeno 14. januara 2022.
^ „Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 25. 5. 2023. Pristupljeno 30. 5. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[6] U grupu Ostale hrišćanske religije svrstana su lica, koja su se izjasnila sa religioznom pripadnošću Jehovini svedoci, orijentalni kršćani i drugi hrišćani.

[РЗС-1] v ^g Opštine i regioni u Republici Srbiji Republički zavod za statistiku, Beograd 2020, pristupljeno 13. januara 2022.

[popis2022-2] v ^g „Nacionalna pripadnost : podaci po opštinama i gradovima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Republički zavod za statistiku Srbije. Pristupljeno 28. 05. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[3] Načelnici Borskog okruga Zvanični sajt Borskog upravnog okruga, pristupljeno 13. januara 2022.

[4] „Knjiga 20”. Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011. Podaci po naseljima (PDF). stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. septembar 2011. ISBN 978-86-6161-109-4.

[5] Etnička struktura nakon popisa 2011.

[7] Parohije Eparhije timočke Zvanični sajt Eparhije timočke, pristupljeno 14. januara 2022.

[8] Manastiri Eparhije timočke Zvanični sajt Eparhije timočke, pristupljeno 14. januara 2022.

[9] „Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 25. 5. 2023. Pristupljeno 30. 5. 2023. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

p r u Najveća naselja u Borskom upravnom okrugu Izvor: Popis 2022.^[8]
	№	Grad	Populacija
Bor Negotin	1.	Bor	28.822	Kladovo Majdanpek
	2.	Negotin	14.647
	3.	Kladovo	8.171
	4.	Majdanpek	6.326
	5.	Zlot	2.675
	6.	Brestovac	2.594
	7.	Donji Milanovac	1.984
	8.	Rudna Glava	1.601
	9.	Šarbanovac	1.311
	10.	Jabukovac	940

p r u Upravni okruzi Republike Srbije
Beogradski region	Grad Beograd
Vojvodina	Zapadnobački Južnobanatski Južnobački Severnobanatski Severnobački Srednjobanatski Sremski
Južna i istočna Srbija	Borski Braničevski Zaječarski Jablanički Nišavski Pirotski Podunavski Pčinjski Toplički
Kosovo i Metohija	Kosovski Kosovskomitrovački Kosovskopomoravski Pećki Prizrenski
Šumadija i zapadna Srbija	Zlatiborski Kolubarski Mačvanski Moravički Pomoravski Raški Rasinski Šumadijski
Teritorijalna organizacija Srbije Statistički regioni Srbije Istorijat: Okruzi Kneževine Srbije Okruzi Kraljevine Srbije

p r u Nepokretna kulturna dobra u Borskom upravnom okrugu
Bor	Amam Kneza Miloša u Brestovačkoj Banji Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Slatini Zgrada Doma kulture u Boru Zgrada Tehničkog fakulteta u Boru Konak kneza Miloša u Brestovcu Letnji dvorac kneza Aleksandra Karađorđevića Poslovna zgrada na Trgu oslobođenja br. 5 u Boru Spomen pojate „Partizanski bivak” Spomenik Miklošu Radnotiju Spomenik Petru Radovanoviću Spomenik srpskim i francuskim vojnicima 1912—1918
Negotin	Crkva brvnara u Brestovcu Crkva brvnara u Popovici Crkva brvnara u Trnjanu Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Jabukovcu Đokinska vodenica Zgrada Doma JNA u Negotinu Zgrada Doma omladine „Stanko Paunović” Zgrada Muzeja Krajine Zgrada Pedagoške akademije Kompleks starih česama Kuća narodnog heroja Stanka Paunovića Kuća prvoborca Momčila Rankovića Kuća Stevana Mokranjca u Negotinu Manastir Bukovo Manastir Koroglaš Saborna crkva Svete Trojice u Negotinu Seoska kuća sa „jazlukom” Spomenik hajduk Veljku Petroviću Stara crkva Svete Bogorodice u Negotinu Stara građanska kuća u Negotinu Staro seosko groblje u Rajcu Staro seosko groblje u Rogljevu Hajduk Veljkova barutana
Kladovo	Crkva Sv. Trojice u Brzoj Palanci Zgrada stare pošte-mezulane Signalna stanica „Pena“ na Đerdapu Tvrđava Fetislam Trajanova tabla
Majdanpek	Stara topionica u Majdanpeku

Normativna kontrola
Državne	Nemačka
Geografske	MusicBrainz area