Huskarl
| Anglosaksonska Engleska | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Heptarhija | ||||||||||
|
||||||||||
| Vojska | ||||||||||
|
||||||||||
| Državna uprava | ||||||||||
|
||||||||||
| Književnost | ||||||||||
|
||||||||||
Huskarl (engl. huscarl) je anglosaksonska reč koja označava profesionalnog ratnika, teško naoružanog pratioca ili telohranitelja u službi kralja ili anglosaksonskih velikaša (tenova). Ovakva vojska postojala je u svim anglosaksonskim kraljevinama u Engleskoj u periodu od 6. do 11. veka, sve do normanskog osvajanja Engleske (1066).[1]
Pozadina
[uredi | uredi izvor]Posle odlaska Rimljana iz Britanije (407. godine) u Engleskoj se formirao niz malih, lokalnih kneževina, koje su neprekidno međusobno ratovale. Tokom Velike seobe naroda, sredinom 5. veka na teritoriju Engleske prodiru germanska plemena Angli, Saksonci i Jiti. Do kraja 6. veka, oni su ovladali većim delom Engleske i obrazovali sedam svojih ranofeudalnih kraljevina (Nortambrija, Istočna Anglija, Veseks, Mersija, Eseks, Kent i Saseks)- period poznat kao doba heptarhije. Za vreme osvajanja Engleske, ta germanska plemena delom su uništila keltske i romanske starosedeoce, delom ih potisnula na sever (Kaledonija) i zapad (Kambrija, Vels, Kornvol) ili primorala da se presele na kontinent (u Bretanju), a ostatak, uglavnom, pretvorila u robove.[1]
Anglosaksonska vojska
[uredi | uredi izvor]Razvoj feudalizma u Engleskoj išao je specifičnim putem: njegovo glavno obeležje bio je slobodni seljak, sa svojim posedom - hajdom (engl. hide). Obaveza 5-6 seljaka-posednika, poznatih u anglosaksonskoj Engleskoj kao seorli (engl. ceorl), bila je da u vreme rata daju po jednog ratnika. Vremenom, pošto su ratovi postajali sve češći, pored posednika hajda javlja se i plemić-ratnik - ten (engl. thegn), kome je kralj za usluge u ratu davao u posed pet i više puta veću zemlju od one koju je imao seorl. Tako je počela feudalna diferencijacija. Ona se posredno odražava i na vojsku. Plemići-ratnici čine osnovu vojske - kraljevu družinu, a slobodni seljaci, koji su i dalje obavezni da se odazovu pozivu u rat, čine opšti poziv - fird (engl. fyrd). Kraljevi su imali i stalnu vojsku koju su lično izdržavali - pratioce ili telohranitelje pod nazivom huskarli (engl. huscarles). [1] U zakoniku kralja Ine od Veseksa (689-726) stoji:
Ako plemić sa posedom izbegava vojnu službu, platiće 120 šilinga i izgubiće zemlju; plemić bez poseda platiće 60 šilinga; prost čovek platiće kaznu od 30 šilinga za izbegavanje vojne službe.[a][2]
Oružje i oprema
[uredi | uredi izvor]Opšti poziv činili su pešaci naoružani kopljem (ređe mačem) i drvenim štitom, ponekad prevučenim kožom. Plemići su nosili verižnu košulju i šlem. Oni su imali konje, ali su pred borbu sjahivali. Vojska se postrojavala u zatvorene (zbijene) formacije; kralj je sa svojom pratnjom bio u sredini.[1]
Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ If a nobleman who holds land neglects military service, he shall pay 120 shillings and forfeit his land; a nobleman who holds no land shall pay 60 shillings; a commoner shall pay a fine of 30 shillings for neglecting military service.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Gažević, Nikola (1971). Vojna enciklopedija (knjiga 2) (2. izd.). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
