Vita ya Kwanza ya Indochina

Kutoka juu: Baada ya kuanguka kwa Điện Biên Phủ, wanajeshi wa Kilaotiani wanaorudi nyuma kupitia Mto Mekong kuingia Laos; Maaskari wa Kifaransa wa Marine wanaingia pwani ya Annam mwezi Julai 1950; Kifaru kidogo cha Marekani M24 Chaffee kilichotumiwa na Wafaransa huko Vietnam; Mkutano wa Geneva tarehe 21 Julai 1954; Ndege ya kivita Grumman F6F-5 Hellcat kutoka Escadrille 1F ikijiandaa kutua kwenye manowari ya Kifaransa Arromanches (R95) iliyokuwa ikifanya kazi katika Ghuba ya Tonkin."

Vita ya Kwanza ya Indochina (pia inajulikana kama Vita ya Ukombozi wa Vietnam) ulikuwa mzozo wa kijeshi uliotokea kati ya miaka 1946 na 1954 baina ya vikosi vya Ufaransa na Viet Minh. Mzozo huo uliongozwa na harakati za kitaifa za Kikomunisti za Vietnam chini ya usimamizi wa Ho Chi Minh.

Vita hii ilikuwa matokeo ya muda mrefu wa ukoloni wa Kifaransa katika eneo la Indochina, ambalo linajumuisha nchi za Vietnam, Laos, na Cambodia.

Baada ya Vita Kuu ya Pili ya Dunia, Japan ilijiondoa Vietnam, duwazo la kiutawala. Kimsingi Japan iliwapa nafasi Viet Minh kutangaza uhuru wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Vietnam mnamo 2 Septemba 1945. Pamoja na hayo, Ufaransa ilijaribu kurejesha udhibiti wake wa kikoloni katika eneo hilo, jambo ambalo lilipelekea kuanza kwa mgogoro wa kijeshi punde tu baada ya kutia mguu.

Kukua kwa mgogoro

Vita ilianza rasmi mnamo Desemba 19, 1946, baada ya mashambulizi ya Viet Minh kwenye vituo vya Kifaransa mjini Hanoi. Vita hii ilikuwa na vipindi vya mapigano makali na nyakati za utulivu wa muda, lakini mzozo huo ulikuwa wa muda mrefu na wa gharama kubwa kwa pande zote mbili.

Viet Minh, licha ya kuwa na rasilimali ndogo, walitumia mbinu za vita vya msituni na walikuwa na msaada mkubwa kutoka kwa wakulima wa vijijini. Ufaransa, kwa upande mwingine, ilikuwa na silaha bora na rasilimali nyingi, lakini ilikosa msaada wa raia wengi wa Vietnam.

Msaada wa kimataifa

Ufaransa ilipokea msaada kutoka kwa Marekani, ambayo iliona vita hii kama sehemu ya mapambano ya kimataifa dhidi ya kuenea kwa ukomunisti wakati wa Vita Baridi. Marekani ilitoa msaada wa fedha na vifaa vya kijeshi kwa Ufaransa.

Kwa upande wa Viet Minh, walipokea msaada kutoka kwa Umoja wa Kisovyeti na Uchina. Uchina, baada ya mapinduzi ya Kikomunisti ya 1949, ilikuwa mtoaji mkuu wa msaada wa kijeshi na mafunzo kwa Viet Minh.

Mapigano makubwa

Moja ya mapigano makubwa na muhimu katika Vita ya Kwanza ya Indochina ilikuwa Mapigano ya Điện Biên Phủ. Mnamo Machi 13 hadi Mei 7, 1954, Viet Minh walizingira na kushinda kambi kubwa ya kijeshi ya Kifaransa huko Điện Biên Phủ. Ushindi huu wa Viet Minh ulikuwa na athari kubwa na ulisababisha kuitwa kwa majadiliano ya amani, ambayo hatimaye yalizaa Mkataba wa Geneva.

Mkataba wa Geneva na mwisho wa vita

Mnamo Julai 21, 1954, Mkataba wa Geneva ulisainiwa, ukiwa na lengo la kumaliza Vita ya Kwanza ya Indochina. Mkataba huo ulihusisha yafuatayo:

1. Kugawanywa kwa muda kwa Vietnam katika sehemu mbili kwenye mstari wa kijiografia wa 17, huku Vietnam Kaskazini ikidhibitiwa na Viet Minh na Vietnam Kusini ikidhibitiwa na serikali ya Bao Dai, ikiungwa mkono na Ufaransa.
2. Uchaguzi wa kitaifa ulipangwa kufanyika ndani ya miaka miwili ili kuunganisha tena nchi hiyo chini ya serikali moja.
3. Uondoaji wa vikosi vya kigeni na mfungamano wa kuacha mapigano kwa pande zote mbili.

Athari na urithi

Vita ya Kwanza ya Indochina ilikuwa na athari kubwa kwa historia ya Vietnam na dunia kwa ujumla. Ingawa Mkataba wa Geneva ulimaliza vita hiyo, mgawanyiko wa Vietnam uliweka msingi wa Vita ya Vietnam (1955-1975), ambapo Marekani ilihusika kwa kiwango kikubwa zaidi.

Kwa Ufaransa, vita hii ilikuwa na athari kubwa kwa siasa zake za ndani na nafasi yake kama nchi ya kikoloni. Kushindwa huko Điện Biên Phủ kulileta aibu kubwa na kuchochea harakati za ukombozi katika makoloni mengine ya Ufaransa.

Kwa Vietnam, vita hii ilikuwa hatua muhimu katika harakati za ukombozi na hatimaye kuunganishwa kwa nchi hiyo chini ya utawala wa Kikomunisti baada ya Vita ya Vietnam. Kwa ujumla, Vita ya Kwanza ya Indochina ilikuwa sehemu muhimu ya historia ya matukio ya kivita ya karne ya 20, ikiathiri siasa za kikanda na za kimataifa kwa miongo kadhaa iliyofuata.

Marejeo

• "Street Without Joy" na Bernard B. Fall (1961)
• "Hell in a Very Small Place: The Siege of Dien Bien Phu" na Bernard B. Fall (1966)
• "The Last Valley: Dien Bien Phu and the French Defeat in Vietnam" na Martin Windrow (2004)
• "The French Indochina War, 1946-1954" na Martin Windrow (1998)
• "Embers of War: The Fall of an Empire and the Making of America's Vietnam" na Fredrik Logevall (2012)
• "Indochina: An Ambiguous Colonization, 1858-1954" na Pierre Brocheux (2009)
• "The Battle of Dienbienphu" na Jules Roy (1963)
• "The First Vietnam War: Colonial Conflict and Cold War Crisis" na Mark Atwood Lawrence (2006)
• "Vietnam: The Definitive Oral History, Told From All Sides" na Christian G. Appy (2006)
• "Vietnam: A History" na Stanley Karnow (1983)
• "The Pentagon Papers: The Secret History of the Vietnam War" na Neil Sheehan, et al. (1971)
• "Vietnam: The History of an Unwinnable War, 1945-1975" na John Prados (2009)
• "French Colonial Soldiers in German Captivity during World War II" na Raffael Scheck (2011)
• "Vietnam and the Transformation of American Life" na Robert Buzzanco (2009)
• "Decisive Battles Since Waterloo: The Most Important Military Events from 1815 to 1887" na Thomas Arnold (1900)

Makala hii ni sehemu ya mradi wa kuboresha Wikipedia na Wikamusi ya Kiswahili. Unaweza kusaidia kuihariri na kuongeza habari.