biluu’
biluu’甲狀腺腫
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
biluu’ “kamu nu Ing, goitre” singangan aca tu tabakiay ku biluu’, imelang tu tabaki ku liel, kamu nu Aw tabaki ku ailic, balebawa mahiza u kanuc, mahini malebawa ku ailuc atu tangihaan. baket nu biluu’ 15 katukuh 25 ke, satu malebawa ku biluu’ cacay daduy ka tabaki.
甲狀腺腫（英語：goitre）又稱甲狀腺肥大、大脖子病，粵語俗稱大頸泡，指甲狀腺發生腫脹，而此往往亦會引發頸部及聲帶腫脹。甲狀腺一般重15至25克，然而腫大的甲狀腺可成長至1公斤。
biluu’ mahiza u pucu’, kanahatu biluu’ caay ka adada, nika mauhuh, mangnelu’ mienuc atu muhanhan. 90% pasentu ku biluu’ hatu caay kataneng ku tyen. biluu’ u mahaymaway anucaay masaatilad tabaki ku biluu’.
甲狀腺腫大一般與甲狀腺疾病有關，雖然甲狀腺腫大一般都不會產生疼痛，但會導致咳嗽，吞嚥或呼吸困難等症狀。90%的甲狀腺腫皆源於碘缺乏病。甲狀腺腫定義為瀰漫性或結節性甲狀腺腫大。
mahaymaway a biluu’ masupit lecad sa tabaki, atilad a biluu’ nayay ku ledek atu siledekay, micideklabu nu pucu’ iza ku ≥ 1 ku pucu’ tabakiay abiluu’. cacay ku pucu’ hawsa, pangangan han tu cacayay pucu’ a biluu’ yadah ku pucu’ nu biluu’ iza ku ≥ 2 ku tabakiay a pucu’ nu biluu’. nayay ku ledek a pucu’ nu biluu’atu kapahay a TSH malecad tu, siledekaypucu’ a biluu’, tiyung han ku buluu’ hawsa siatekakay, tatenga’ hakay cacay anucaay yadah ku pucu’, atu malawa nu TSH, kasahini nu biluu’malakii’ tu anucaay tusa malecad tu.
瀰漫性甲狀腺腫的特點是甲狀腺光滑且均勻增大，結節性甲狀腺腫可以是無毒的或有毒的，其特徵是甲狀腺內有≥ 1 個結節增大。只含有一個結節時，稱為單一結節甲狀腺腫；多結節性甲狀腺腫特指有≥ 2 個結節增大的甲狀腺腫。非毒性結節性甲狀腺腫與正常水平的 TSH 相關；毒性結節性甲狀腺腫，觸摸甲狀腺時有腫塊感，實際可能是一顆或多顆的結節，與 TSH 抑制、甲狀腺功能亢進症狀或兩者有關。
pucu’ nu biluu’ u kahenulan, caay ku pipenec dada’ anucaay sapitena’ tu biluu’angangan gang a pucu’. i ayaw, tunupucu’ sanay u kapahay a pucu’ sa. uyzasa, yadah maazih cudad, tunupucu’ay a biluu’ la’cusay a pucu’ misengi tu cacayay pucu’ a biluu’
甲狀腺結節的臨床重要性，除了可能出現壓迫症狀或甲狀腺功能障礙之外，主要是有甲狀腺癌的可能性。在過去，多結節性被認為是良性甲狀腺疾病的標誌。然而，許多文獻也發現，多結節性甲狀腺腫的惡性腫瘤發生率與單一甲狀腺結節相似。
malebawa ku pucu’ u kamu kuyni, pasu hakay yadah a pacena siimelang tu ledek a biluu’ patinaku “kacakenuhan, mamin mulecuh, caay ka adada “satezep”, nu sapayu atu hekalay lebawa a pucu’”, u biluu’ a sakaput ku mipeci’ay atu kilul kasahini tahkal ku labuay tuud nu pucu’. u katalawan a pucu’ “anucaay si;edek ku pucu’” u katalawan uzipay a ledek nu pucu’, yadah ku kahini, hakay pasu balucu’ a izang, kaakutu’ nu uzip, butuka, atay atu mitena’ tu kalawlaw nu punu’.
甲狀腺炎是一個廣義術語，包括許多可能導致短暫性甲狀腺毒症的病症（例如亞急性、產後、無痛 [沉默]、藥物誘導和外傷性甲狀腺炎），由甲狀腺組織破壞和隨後的甲狀腺激素釋放引起。甲狀腺危象（或甲狀腺毒危象）是危及生命的甲狀腺毒症，多器官受累，可能包括心血管、體溫調節、胃腸道、肝臟和中樞神經系統功能障礙。
u imelang症狀
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]若甲狀腺腫伴隨甲狀腺功能亢進症出現，通常會出現怕熱、體重下降及食慾增加等症狀。但由於不少疾病亦有這些症狀，因此不容易診斷。各年齡層民眾都可能出現甲狀腺腫大，不過年過四十族群較常出現這種問題。
u biluu’ anu sipucu’, matalaw tu akuti, bakudus ku uzip atu halikaen. nika uzuma a imelang mahinitu, sakasa caay kadayu mahapinang. kasamihcaan nu binawlan hakay tahkal tabaki ku biluu’, nika katukuhan tu 40 ku mihcaan u binacadan hinatahkal ku mahiniay a bunday.
caay kataneng ku nikan tu tin, tatayna, balakiay tu amihcaan, makay luma’ay a imelang, uzipay a imelang, sibili,masatezep tu bulad, mukan tu nipanutekan tu sapayu, mitiyung tu kalatcilal mahiniay macunus ku tabaki nu biluu’. uzuma miading amilawa’, maniyul misulup tu ledek nu sapayu, siimelangay tu balucu’ u an-tin-tung ku kaen a sapayu, mingaay tu masingkiay u li-yen a sapayuan, a tabaki ku biluu’.
飲食缺碘、女性、年齡增長、有自體免疫疾病家族病史、個人病史、懷孕、停經、使用特定藥物、接觸幅射線等都會增加甲狀腺腫大發生風險。以藥物來說，有些免疫抑制劑、反轉錄病毒藥物、心臟病用藥胺碘酮、治療精神疾病鋰鹽類藥物等都可能引起甲狀腺腫大副作用。
balakiay tu a tademaw caay kataneng ku tin kakay sibuluu’ “pasu maminay si biluu’ anucaay pucu’ a biluu’” atu anucaay mawada ku sapisanga’ tu kapah nu biluu’, tatenga’ pihaceng ku cayay katanenng ku tin. sayaway, adidi’aynsy atu tatanengay a imelangay caay kataneng ku tin hakay mahamin sibiluu’, uyni u biluu’ unipisaungay caay kayadah ku nipacumud tu tin, hakay asipucu’ ku biluu’ “balakiay tu atademaw asipucu’ ku biluu’”.
碘缺乏的成年人可能會出現甲狀腺腫（包括瀰漫性甲狀腺腫或結節性甲狀腺腫）和/或甲狀腺功能減退症，具體取決於碘缺乏的嚴重程度。最初，輕度至中度碘缺乏的患者可能會出現瀰漫性甲狀腺腫，由於甲狀腺活動增加補償了低碘攝入量，可能會發展為結節性甲狀腺腫（老年人更可能出現多結節性甲狀腺腫）。
anu balaki sat uku pucu’ nu biluu’, hakay u sipicu’ ku biluu’, hakay u siledekay a pucu’ nu biluu’ “siledekay apucu’ anucaay sipucu’ ku biluu’”. u siledekay pucu’ a biluu’ hakay caay kahapinang anucaay mahapinangay apucu’, u sipucu’ay a imelangay hakay pasu, caay kadungdung ku caledes,sitanang, mabiyalaw matalaw, mangelu’, u canacanan ku nizateng caay kabi’ mamelmel ku balucu’, cahcahsa ku nipihanhan anucaay tultultul sa ku nipihanhan. kanahatu macunus ku nikan “ yadah ku nikan” nika mawada’ ahemaw ku uzip tiltiltil sa, nayi’ ku icelang nu uzip.
如果甲狀腺結節繼續生長，可能會形成自主功能的甲狀腺結節，可能導致毒性結節性甲狀腺腫（毒性甲狀腺腺瘤或毒性多結節性甲狀腺腫）。毒性結節性甲狀腺腫患者可出現亞臨床或明顯甲狀腺功能亢進，其體徵和症狀可能包括：熱不耐受、出汗增加、緊張焦慮、疲勞、注意力不集中、失眠、心悸、呼吸急促或主觀呼吸功增加。儘管食慾增加（食慾過盛）但體重減輕 震顫、肌肉無力。
caay tu kayadah ku bulad nu tatayna anucaay sa caay kasibili, tatama mawada’ ku kaydih tu tatayna. adada ku mata, mahiniay calekcek ku mata, adada’ misaungay ku mata, tusa ku piazih tu tuud anucaay malebawa ku mata bihid’ “siimelangay tu ke-ley-s sangaleb hina maazih tu”. caay kahapina ku piasip, kanatalay pakala tu payhun tu lima ku tademaw siimelangay tu biluu’ a pucu’, tatenga’ caay henay kahapinang ku lalekalan, nika sipucu’ay a biluu’ hatu u kapahay a pucu’, hina caay cidek sa minngaay. la’cusay a pucu’ palalecad caay t uku la’cusay, nika asipucu’ tuway, sisa kanca patucek tu pucu’ nu biluu’ a mikensa, mingaay mahiniay a pucu’.
女性月經稀發或不孕，男性性慾減退。眼睛症狀，如眼睛刺激、疼痛、眼球運動不適、複視或眼瞼腫脹（在格雷夫斯病患者中更常見）。據粗略估計，國內約有百分之五的人口患有結節性甲狀腺腫，確實發生的原因尚不清楚，但大多數結節性甲狀腺腫屬良性，通常不需要特別治療。而惡性結節比例雖低，卻仍有機會發生，所以必須針對結節性甲狀腺腫做出診斷，以治療其中的惡性結節。