Ҳасан Шайх Маҳмуд

Ҳасан Шайх Маҳмуд
ар. حسن شيخ محمود‎
President of Somalia[d]
аз 15 май 2022
Пешгузашта	Муҳаммад Абдуллоҳӣ Муҳаммад
President of Somalia[d]
10 сентябр 2012 — 16 феврал 2017
Пешгузашта	Муҳаммад Усмон Ҷаворӣ
Ҷонишин	Муҳаммад Абдуллоҳӣ Муҳаммад
Таваллуд	29 ноябр 1955(1955-11-29) (68 сол) Jalalaqsi[d], Trust Territory of Somalia[d]
Ҳамсар	Sahro Xasan[d] ва Qamar Ali[d]
Ҳизб	Peace and Development Party[d] (2016) Union for Peace and Development Party[d]
Таҳсилот	Somali National University[d] Eastern Mennonite University[d] Barkatullah University[d]
Соядаст
Ҷойҳои кор	ЮНИСЕФ SIMAD University[d]
Парвандаҳо дар Викианбор

Ҳасан Шайх Маҳмуд (сумол. Xasan Sheekh Maxamuud, ар. الشيخ حسن محمود‎ (таваллуд 29 ноябри 1955, Ҷалолаксӣ, Сомалӣ) — омӯзгор, соҳибкор, фаъоли иҷтимоӣ ва сиёсатмадори сомалӣ мебошад, ки аз Ҳизби Сулҳ ва Рушд намояндагӣ мекунад. Президенти Сомали (2012-2017). Собиқ декани Институти менеҷмент ва идоракунӣ.

Дар соли 2013 маҷаллаи Time Ҳасан Шайх Муҳаммадро ба қатори 100 нафари бонуфузтарин дар ҷаҳон шомил кард.

Пайдоиш

Ӯ 29 ноябри соли 1955 дар шаҳри хурди Ҷалолаки музофоти Ҳирони Сомалӣ таваллуд шудааст. Ба қабилаи Ҳавия тааллуқ дорад.

Маориф

Маълумоти ибтидоӣ ва миёнаро дар Ҷалолакси гирифтааст. Соли 1984 Донишгоҳи миллии Сомалии Могадишоро хатм кардааст. Соли 1986 таҳсилро дар магистратураи Донишгоҳи Бхопал идома дода, соли 1988 хатм кардааст.

Корнаома пеш аз президентӣ

Дар солҳои 1990-ум, ӯ бо созмонҳои гуногуни системаи СММ, аз ҷумла бо филиали Сомалии Хазинаи кӯдакони СММ ҳамкорӣ дошт.

Дар соли 1999 ҳаммуассиси Донишкадаи менеҷмент ва рушди маъмурии Сомалӣ дар Могадишо (Донишгоҳи Симад, Донишкадаи менеҷмент ва маъмурияти Сомалӣ) буд, ки дар он ҷо ба ҳайси омӯзгор кор мекард, ба фаъолияти илмӣ машғул буд ва то соли 2010 декан буд.

Дар соли 2009 ӯ дар соҳаи тадқиқот оид ба вазъи диаспораи Сомалӣ барои Барномаи Рушди СММ кор кардааст.

Соли 2011 ӯ Ҳизби муҳофизакори сулҳ ва рушдро таъсис дод ва раҳбарӣ кард.

20 августи соли 2012 ӯ ба парламенти федеролии Сомали интихоб шуд (интихоботро Ассамблеяи Миллии Муассисон, ки тамоми кланҳо ва элитаи минтақавии мардуми Сомалиро дар таносубҳои гуногун намояндагӣ мекард) баргузор кард.

Раисҷумҳурӣ

Интихоботи президентӣ (2012)

10 сентябри ҳамон сол тартиби интихоби президенти кишвар аз ҷониби вакилон баргузор шуд, ки дар Конститутсияи муваққатии соли 2012 пешбинӣ шуда буд. Овоздиҳӣ дар ду давр сурат гирифт, зеро дар даври аввал ҳеҷ яке аз 18 довталаб натавонист аз се ду ҳиссаи овозҳои вакилони парлумонро ба даст оварад. Дар миёни довталабон раисиҷумҳури феълии Сомалӣ Шариф Шайх Аҳмад низ буд. Ҳасан Шайх Маҳмуд, ки номзадии худро пешбарӣ кард, дар пайи натоиҷи раъйдиҳӣ пирӯзии ғайричашмдошт ба даст овард ва дар даври дуввум бар Шариф Шайх Аҳмад пирӯз шуд (аз 275 вакили парлумон 190 нафар ба ҷонибдории Маҳмуд раъй додаанд). 16 сентябри соли 2012 ӯ савганд ёд кард.

Бо интихоб шудани Ҳасан Шайх Маҳмуд давраи гузариш дар таърихи кишвар ба поён расид ва ризоияти элитаи дохилӣ ҳосил шуд.

Иттифоқи Сомалиёни Финландия аз ҳамватанони муқими Финландия даъват кард, ки президенти тозаинтихобшударо дастгирӣ кунанд .

12 сентябри соли 2012 ӯ аз як сӯиқасд ба ҷони ноком дар ҷараёни нишасти матбуотӣ бо вазири корҳои хориҷии Кения Сема Онгерӣ дар Могадишо зинда монд . 16 сентябри соли 2012 дар як маросим дар Могадишо савганд ёд кард . Ҳамчунин дар авоили сентябри соли 2013 ӯ аз як сӯйи дигар ба корвони худ ҷон ба саломат бурд, ки барои он ҷангҷӯёни "Ҳарокат ал-Шабоб " масъулиятро ба ӯҳда гирифтанд ва дар натиҷа раисиҷумҳур осеб надидааст.

Сиёсати беруна ва дохилӣ

Бо пуштибонии ҷунбишҳои мухталифи исломӣ (Иттиҳоди додгоҳҳои исломӣ, Ал-Ислоҳ, ки бахше аз иттиҳодияи Ихвонулмуслимин аст), ҳамзамон ҳамчун мухолифи пайвастаи гурӯҳҳои террористии радикалӣ (Ҳарокат аш-Шабоб ва ғ.) маъруф буд. Вай бо фаъолияти башардӯстонаи худ, ки ба сохтмони мактабу муассисаҳои тиббӣ нигаронида шудааст, обрӯ пайдо кард.

Маҳмуд мубориза бо гурӯҳҳои террористӣ, барқарории тамомияти арзӣ ва ваҳдати миллии Сомалиро, ки дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ аз даст рафта буд, самтҳои асосии сиёсати худ номид. Дар давраи хукмронии у аксарияти тер-риторияхое, ки пештар радикалхо ишгол карда буданд, ба ихтиёри хукумати Сомалӣ баргаштанд.

Моҳи апрели соли 2013 бо миёнҷигарии Туркия бори аввал миёни ҳукумати марказии Могадишо ва мақомоти ҷумҳурии худхондаи Сомалиланд музокира сурат гирифт. Дар мохи августи хамон сол бо хукуматдорони Жубаланд созишнома имзо карда шуд, ки дар он дар хайати давлати ягонаи Сомали барпо намудани хукумати автономй, ба армияи миллй дохил намудани куввахои мусаллахи махаллй пешбинй карда шудааст. Баъдан маъмурияти автономии штатҳои Ҷубаланд, Галмудуг, Ҷанубу Ғарбӣ (Сомали Ҷанубу Ғарбӣ) таъсис дода шуданд.

Моҳи марти соли 2013 ба ӯ муяссар шуд, ки эмбаргои СММ оид ба интиқоли силоҳ ба Сомалӣ, ки соли 1992 ҷорӣ шуда буд, лағв шавад. Бо ХБА, ки барои барқарор кардани инфрасохтори иқтисодии Сомалӣ қарз додааст, робитаҳо барқарор карда шуданд. Дар ин кишвар сафоратхонаҳои Бритониёи Кабир, Олмон, ИМА, Туркия ва Чин боз шуданд .

Мунаққидони президент ҳукумати ӯро дар фасод муттаҳам мекунанд. Дар соли 2013 дар робита ба моҷарои коррупсионӣ кӯшиши импичмент ба раиси ҷумҳур сурат гирифт.

Баъди сарвари давлат интихоб шудан ба ӯ чандин маротиба сӯиқасд ба ҷони ӯ сурат гирифт. 12 сентябри соли 2012 се бомбгузори маргталаб дар назди меҳмонхонае, ки раисиҷумҳур бо вазири хориҷаи Кения музокира мекард, бомбҳоро мунфаҷир карданд. Масъулияти ҳамларо гурӯҳи "Аш-Шабоб" бар ӯҳда гирифт. Соли 2014 ҷангҷӯёни Ал-Шабоб ду маротиба, 21 феврал ва 8 июли соли 2014 ба қароргоҳи президент ҳамла карданд.

Интихоботи президентӣ (2017)

Дар солҳои 2016-2017 Ҳасан Шайх Маҳмуд узви порлумони федеролии дупалатагӣ интихоб шуд, ки ин дафъа онро беш аз 14 000 интихобкунанда ташкил доданд. Интихобот 8 феврали соли 2017 баргузор шуд.

Ӯ пас аз дарёфти 88 раъй аз 329 нафар дар даври аввал мақоми аввалро касб кард ва дар баробари се номзади дигар ба даври дуввум роҳ ёфт. Дар даври дуввум ӯ аз сарвазири собиқи Сомалӣ Муҳаммад Абдуллоҳи Фармаҷо шикаст хӯрд, ки 184 вакил ба тарафдории ӯ овоз доданд. Азбаски бар асоси конститутсия пирӯзӣ дар даври дуввум дар сурати дарёфти се ду ҳиссаи овозҳо дода мешавад, натиҷаи даври дуввум маънои шикасти ниҳоии раисиҷумҳури феълиро надошт. Аммо Ҳасан Шайх Маҳмуд шикасти худро пеш аз мӯҳлат эътироф кард ва аз идомаи мубориза худдорӣ кард.

Интихоботи президентӣ (2022)

15 майи соли 2022 Ҳасан Шайх Муҳаммад дар марафони интихоботи президентӣ президенти Сомалӣ интихоб шуд .