อำเภอลำลูกกา

อำเภอลำลูกกา
อำเภอลำลูกกา
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Lam Luk Ka
	ถนนลำลูกกาบริเวณหน้าวัดสายไหม
	แผนที่จังหวัดปทุมธานี เน้นอำเภอลำลูกกา
	พิกัด: 13°55′57″N 100°44′58″E / 13.93250°N 100.74944°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปทุมธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	297.71 ตร.กม. (114.95 ตร.ไมล์)
ประชากร (2566)
• ทั้งหมด	294,207 คน
• ความหนาแน่น	988.23 คน/ตร.กม. (2,559.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	12150, 12130 (เฉพาะตำบลคูคต)
รหัสภูมิศาสตร์	1306
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอลำลูกกา หมู่ที่ 21 ตำบลลำลูกกา อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี 12150
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ลำลูกกา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปทุมธานีและเป็นเขตปริมณฑลของกรุงเทพมหานครโดยในพื้นที่มีหมู่บ้านจัดสรรและชุมชนอย่างหนาแน่น ปัจจุบันมีรถไฟฟ้าสายสีเขียวเปิดให้บริการที่สถานีคูคต

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอลำลูกกาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอธัญบุรี มีแนวเส้นขนานคลองรังสิตประยูรศักดิ์ไปทางทิศใต้ 1.6 กิโลเมตรเป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอองครักษ์ (จังหวัดนครนายก) และอำเภอบางน้ำเปรี้ยว (จังหวัดฉะเชิงเทรา) มีคลองสิบสี่เป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศใต้ ติดต่อกับเขตหนองจอก เขตคลองสามวา เขตสายไหม และเขตดอนเมือง (กรุงเทพมหานคร) มีแนวคันนาระหว่างจังหวัดปทุมธานีและกรุงเทพมหานคร คลองพระยาสุเรนทร์ คลองหกวาสายล่าง คลองสอง แนวรั้วหมู่บ้านการ์เด้นโฮมวิลเลจ แนวรั้วอนุสรณ์สถานแห่งชาติ แนวเส้นตรงผ่านแนวรั้วโรงเรียนมัธยมสังคีตวิทยา กรุงเทพมหานคร แนวรั้วหมู่บ้านวังทอง แนวรั้วบริษัทดอนเมืองพัฒนา และถนนลำลูกกาเป็นเส้นแบ่งเขต
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองปทุมธานี มีคลองเปรมประชากร ถนนลูกรัง และทางรถไฟสายเหนือเป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

อำเภอลำลูกกาสมัยก่อนเป็นที่ราบลุ่มเต็มไปด้วยป่าพงป่าอ้อ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าทั่วไป สภาพของพื้นที่เป็นที่รกร้างกว้างใหญ่ มีชื่อเรียกว่า "ทุ่งหลวง" ต่อมาในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ประมาณปี พ.ศ. 2433 พระองค์ทรงเห็นว่าทุ่งหลวงกว้างใหญ่ไพศาลมาก ควรให้ประชาชนเข้ามาอยู่เป็นที่พักอาศัยทำมาหากิน ประกอบกับมีพระราชดำริว่า กรุงสยาม คลองเป็นสำคัญ สมควรต้องขุดทุกปี จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม ดำเนินการขุดคลองหกวา เริ่มจากคลองซอยที่ 2 ไปจนถึงอำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นระยะทาง 900 เส้นเศษ และขุดคลองซอยที่เป็นระยะห่างกัน 60 เส้น จำนวน 16 คลอง ผลจากการขุดคลองนี้ทำให้ประชาชนที่อยู่ในถิ่นกันดารต่างอพยพหลั่งไหลเข้ามาอาศัยอยู่และทำการปลูกมากยิ่งขึ้น

สำหรับชื่ออำเภอลำลูกกานี้ตามประวัติบอกว่า แต่เดิมนั้นในท้องที่อำเภอนี้มีลำธารไหลผ่านมาบรรจบเป็นรูปตีนกา และปรากฏว่ามีนกมาอาศัยทำรังอยู่เป็นจำนวนมาก เพราะที่รวมของลำธารนี้อุดมสมบูรณ์ไปด้วยกุ้ง ปลา อาหารของสัตว์นานาชนิด ประชาชนจึงเรียนบึงนี้ว่า "บึงลำลูกกา" ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อทางราชการได้ตั้งอำเภอขึ้นใกล้กับบึงนี้เมื่อประมาณ พ.ศ. 2447 จึงขนานนามว่า อำเภอลำลูกกา สันนิษฐานว่าเป็นเพราะนิยมใช้คำสั้น ๆ

วันที่ 21 สิงหาคม 2470 โอนตำบลคลองหกวาฝั่งใต้ของอำเภอหนองจอก ตำบลคลองเจ็ดของอำเภอมีนบุรี จังหวัดมีนบุรี และตำบลคูคตของอำเภอบางเขน จังหวัดพระนคร มาขึ้นกับอำเภอลำลูกกา^[1]
วันที่ 12 ธันวาคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 16,17,18 (ในขณะนั้น) ของตำบลคลองหกวาฝั่งใต้ ไปขึ้นกับตำบลคลองเจ็ด และตั้งตำบลคลองสิบสองหกวา แยกออกจากตำบลลำไทร ตำบลบึงทองหลาง และตำบลคลองหกวาฝั่งใต้^[2]
วันที่ 30 ธันวาคม 2484 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดปทุมธานีกับจังหวัดพระนคร โดยโอนพื้นที่ตำบลสายไหมของอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี ไปขึ้นอำเภอบางเขน จังหวัดพระนคร^[3]
วันที่ 18 กรกฎาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลลำลูกกาในท้องที่บางส่วนของตำบลลำลูกกาและตำบลบึงคำพร้อย^[4]
วันที่ 12 ธันวาคม 2504 จัดตั้งสุขาภิบาลลำไทรในท้องที่บางส่วนของตำบลลำไทร^[5]
วันที่ 14 ตุลาคม 2507 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลลำลูกกา โดยขยายออกไปในบางหมู่บ้านของตำบลลำลูกกาและตำบลบึงคำพร้อย^[6]
วันที่ 28 เมษายน 2526 จัดตั้งสุขาภิบาลคูคตในท้องที่บางส่วนของตำบลคูคต^[7]
วันที่ 10 สิงหาคม 2532 ตั้งตำบลพืชอุดม แยกออกจากตำบลลำไทร^[8]
วันที่ 5 พฤษภาคม 2539 ยกฐานะจากสุขาภิบาลคูคตเป็นเทศบาลเมืองคูคต^[9]
วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลลำลูกกาและสุขาภิบาลลำไทรเป็นเทศบาลตำบลลำลูกกาและเทศบาลตำบลลำไทร

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

พื้นที่อำเภอลำลูกกาแบ่งเขตการปกครองเป็น 8 ตำบล

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)^[10]
1.	คูคต	Khu Khot	18	108,444
2.	ลาดสวาย	Lat Sawai	11	70,223
3.	บึงคำพร้อย	Bueng Kham Phroi	19	48,983
4.	ลำลูกกา	Lam Luk Ka	21	30,820
5.	บึงทองหลาง	Bueng Thonglang	22	10,942
6.	ลำไทร	Lam Sai	14	8,572
7.	บึงคอไห	Bueng Kho Hai	12	7,998
8.	พืชอุดม	Phuet Udom	9	4,060

การปกครองส่วนท้องถิ่น

อำเภอลำลูกกาประกอบด้วยองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

เทศบาลเมืองคูคต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคูคต เฉพาะหมู่ที่ 4–5, 8–11, 13–18 และบางส่วนของหมู่ที่ 3, 6, 7 และ 12
เทศบาลเมืองลำสามแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคูคต เฉพาะหมู่ที่ 1–2 และบางส่วนของหมู่ที่ 3, 6, 7 และ 12
เทศบาลเมืองลาดสวาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดสวายทั้งตำบล
เทศบาลตำบลลำไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำไทร เฉพาะหมู่ที่ 2, 9 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3–7 และ 10–11
เทศบาลตำบลลำลูกกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคำพร้อย เฉพาะหมู่ที่ 15–16 และบางส่วนของหมู่ที่ 4–6, 17 และ 19 และตำบลลำลูกกา เฉพาะหมู่ที่ 11, 18, 20–21 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 10, 12 และ 18–19
องค์การบริหารส่วนตำบลบึงคำพร้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคำพร้อย เฉพาะหมู่ที่ 1–3, 7–14, 18 และบางส่วนของหมู่ที่ 4–6, 17 และ 19
องค์การบริหารส่วนตำบลลำลูกกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำลูกกา เฉพาะหมู่ที่ 1–4, 6–9, 13–17 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 10, 12 และ 18–19
องค์การบริหารส่วนตำบลบึงทองหลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงทองหลางทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลลำไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำไทร เฉพาะหมู่ที่ 8, 12–14 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3–7 และ 10–11
องค์การบริหารส่วนตำบลบึงคอไห ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคอไหทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลพืชอุดม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพืชอุดมทั้งตำบล

การคมนาคม

เส้นทางสายหลักของอำเภอลำลูกกา ได้แก่

ถนนลำลูกกา (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3312)
ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9)
ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
ถนนวิภาวดีรังสิต (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31)
รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท ส่วนต่อขยาย ช่วงหมอชิต - คูคต

เส้นทางสายรองของอำเภอลำลูกกา ได้แก่

ถนนนิมิตใหม่ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3592)
ถนนหทัยราษฎร์
ถนนลำลูกกา-ธัญบุรี (คลอง 7) (ทางหลวงชนบท ปท.3004)
ถนน อบจ.ปท.2006
ถนนไสวประชาราษฏร์ (พระองค์เจ้าสาย)

รถโดยสารประจำทาง

ฝั่งถนนพหลโยธิน

รถเมล์ ขสมก. สาย 34 รังสิต - หัวลำโพง (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
รถมินิบัสสาย 34 ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต - BTS แยก คปอ. (รถธรรมดา)
รถเมล์เอกชนสาย 1-2E (34) (ทางด่วน) รังสิต - วัชรพล - หัวลำโพง (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 39 ม.ธรรมศาสตร์ - สะพานใหม่ - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถธรรมดา)
รถเมล์ ขสมก. สาย 39 ตลาดไท - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 1-4 (39) ม.ธรรมศาสตร์ - บางเขน (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 1-5 (39) รังสิต - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 59 รังสิต - ดอนเมือง - สนามหลวง (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 95ก รังสิต - บางกะปิ (รถธรรมดา)

รถเมล์ ขสมก. สาย 185 รังสิต - คลองเตย (รถธรรมดา)
รถเมล์เอกชนสาย 187 รังสิตคลองสาม - สี่พระยา (รถปรับอากาศ)

รถเมล์ ขสมก. สาย 503 รังสิต - สะพานใหม่ - สนามหลวง (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 504 รังสิต - สะพานกรุงเทพ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 510 ม.ธรรมศาสตร์ - ดอนเมือง - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 520 มีนบุรี - ตลาดไท (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 522 (ทางด่วน) รังสิต - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 522 (เสริม) สถานีรังสิต - BTS แยก คปอ. (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 538 มทร.ธัญบุรี - รพ.สงฆ์ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 554 (ทางด่วน) รังสิต - กม.8 - ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 555 (ทางด่วน) รังสิต - การบินไทย - ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (รถปรับอากาศ)
รถเมล์เอกชนสาย 1-31 คลองหลวง คลอง 5 - ศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะ (รถปรับอากาศ)
รถตู้สาย ต.39 มีนบุรี - ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต
รถตู้และรถมินิบัสสาย ต.95 ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต - บางกะปิ
ฯลฯ

ฝั่งถนนลำลูกกา

รถเมล์เอกชน สาย 525 ลำลูกกา คลอง 12 - สวนสยาม (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ชานเมืองสาย 374 รังสิต - ลำลูกกาคลองสิบหก (ใช้รถเมล์สาย ปอ.6250 วิ่งแทนชั่วคราว)
รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ปากทางลำลูกกา - ฟ้าคราม (ลำลูกกาคลองสอง) (รถธรรมดา)
รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ปากทางลำลูกกา - เปียร์นนท์ (ลำลูกกาคลองสาม) (รถธรรมดา)
รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ลาดสวาย - BTS คูคต (ลำลูกกาคลองสี่) (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ลำลูกกาคลองสิบ - รังสิตคลองเจ็ด (ใช้รถสองแถววิ่งแทนชั่วคราว)
รถเมล์ ขสมก. สาย 543 บางเขน - ลำลูกกาคลองเจ็ด (รถปรับอากาศ)
รถเมล์ ขสมก. สาย 543 (เสริม) บางเขน-กรมการปกครอง ลำลูกกา คลอง 9 (รถปรับอากาศ)
รถสองแถวสาย 1009 ตลาดวงศกร - ลำลูกกาคลองสี่
รถเมล์ชานเมืองสาย 1117 โลตัสลำลูกกาคลองหก - รังสิตคลองแปด (ใช้รถสองแถววิ่งแทนชั่วคราว)
รถสองแถวสาย 1222 รังสิตคลองสี่ - ลำลูกกาคลองสี่
รถสองแถวและรถตู้สาย 1304 มีนบุรี - ลำลูกกาคลองเจ็ด
รถสองแถวสาย 6046 ซอยพหลโยธิน 62 - ซอยเย็นฉ่ำ
รถเมล์ชานเมืองสาย 6250 รังสิต - ลำลูกกาคลองสิบ (รถปรับอากาศ)
รถตู้สาย ต.117 (ม.รามคำแหง) - ปากทางลำลูกกา - ลำลูกกาคลองแปด