III. Felipe

III. Felipe
III. Felipe
İspanya ve Portekiz kralı
Hüküm süresi	13 Eylül 1598 – 31 Mart 1621
Taç giymesi	13 Eylül 1598
Önce gelen	II. Felipe
Sonra gelen	IV. Felipe
Doğum	14 Nisan 1578; Madrid, İspanya
Ölüm	31 Mart 1621 (42 yaşında); Madrid, İspanya
Defin	El Escorial
Eş(ler)i	Avusturyalı Margaret
Babası	II. Felipe
Annesi	Anna (Avusturya)
Dini	Roma Katolik Kilisesi
İmza

Sayfanın 21 Mayıs 2024 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

III. Felipe (İspanyolca: Felipe III; 14 Nisan 1578, Madrid - 31 Mart 1621, Madrid, İspanya), İspanya, Portekiz, (II. Felipe adıyla) Napoli, Sicilya, Sardinya kralı, Milano dükü, Belçika Hollandası, Comté ve Şarole hükümdarı (1598-1621).

Hayatı

Felipe III, at üstünde bir portre, Diego Velázquez, Prado Müzesi, Paris.

İspanya kralı II. Felipe ile Habsburg Hanedanından Avusturya prensesi Anna'nın oğludur. Dindar, iyiliksever ve kişisel ilişkilerinde son derece dürüst bir kişi olmasına karşın, 13 Eylül 1598 tarihinde tahta geçtikten sonra sorumsuz ve gevşek bir yönetim gösterdi.^[1]

Nisan 1599'da Habsburg Hanedanından kuzeni, Avusturya arşidüşesi Margaret ile evlendi, sekiz çocukları oldu.^[2]

Devlet işlerini, valido olarak adlandırılan gözdelerinden Lerma Markisi Gómez de Sandoval y Rojas'a bıraktı. Daha sonra Lerma Dükü oldu.^[3]

Felipe döneminde Osmanlılara karşı düşmanlık politikasını sürdüren ve İtalya'da Venedik Cumhuriyeti ve Savoie Dükalığı'yla çekişme içine giren İspanya, Avrupa'nın geri kalan ülkeleri ile uzlaşmacı bir politika tercih etti. Fransa ile kurulan iyi ilişkiler, İspanya'ya, İtalya'da (Savoia [1614-1617] ve Venedik'e [1613-1617] karşı savaşlar) ve özellikle Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'nda (1616'da II. Ferdinand'ın, Avusturya'ya ait Alsas topraklarından vazgeçme vaadi) daha etkin bir rol oynama olanağını verdi. 1618'de Otuz Yıl Savaşı'nın patlak vermesiyle batıdaki savaş dönemi sona erdi. Fakat savaş ilerledikçe zaman içinde Felipe, Kutsal Roma-Germen İmparatoru II. Ferdinand ve Katolik Alman prenslerine destek verdi.^[1]

Felipe 1618'de Lerma dükünü görevden alıp, Uceda dükü olan oğlunu yerine geçirdi.

Bu barış ortamı yönetime Hristiyanlaşmış Endülüs Müslümanlarının (Moriskolar) üstesinden gelme olanağı verdi. 9 Nisan 1609'da Endülüs Müslümanlarının ülkeden sürülmesi kararı alındı. Bu uygulama İspanya'da iç birliği ve barışı pekiştiriyor görünse de, özellikle Valensiya ve Granada gibi belirli bölgelerde ciddi ekonomik ve demografik sorunlara yol açtı.

Halktan uzak bir yaşam süren ve pahalı saray eğlencelerine düşkün olan Felipe, giderek büyüyen ekonomik sorunlarla ilgilenmeyerek, bu sorunların sonraki hükümdarların döneminde bir bunalıma dönüşmesinde önemli rol oynadı. Hükümdarlığının ilk yıllarında masrafları kısmak amacıyla sarayın Valladolid'e taşınması (1601-1607), Castilla'daki iktisadi bunalım ve ilk devalüasyonlar yüzünden artan iktisadi ve mali sorunları çözümlemeye yetmedi. Daha sonra sarayını Madrid'e taşıdı.^[4]^[5]

Kralın, insancıl bir tutumla, Amerikalı yerlilere bir seçim hakkı tanıyarak isterlerse özgür olacaklarını, isterlerse encomienda'da ya da kentte çalışabileceklerini ilan etmesi İspanyol Amerikası'nın çökmesine yol açtı ve Felipe kararından vazgeçmek zorunda kaldı. 1603'te, I. Elizabeth'in yerine I. James'in geçmesi üzerine 1604'te İngiltere ile bir barış antlaşması imzalandı. Hollanda'da, Kalvenistler, Dunes (ya da Nieuwpoort) Savaşı'nı kazandılar (1600), ama mali durumu bozuk olan İspanya savaşa devam edemedi. 1609'da Birleşik Eyaletler'in bağımsızlığını fiilen tanıyan On İki Yıl Ateşkesi imzalandı.

1619'da Portekiz'e yaptığı bir gezinin ardından hastalandı ve iki yıl sonra da öldü.

III. Felipe Altın Post Nişanı sahibiydi.

Döneminde sanat

Dönemindeki güçlüklere karşılık, İspanya o dönemde, özellikle Miguel de Cervantes'in Don Kişot (1605-1615) ve Mateo Alemán'ın Guzman de Alfarache romanlarıyla edebi yaşamının altın çağını yaşıyordu. Diego Velázquez ve Juan Pantoja de la Cruz, kralın birçok portesini çizdiler (Madrid ve Viyana), Giambologna ve Pietro Tacca'nın yaptığı at üstünde heykeliyse Madrid'deki Plaza Mayor'dadır.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta III. Felipe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ ^a ^b Feros, Antionio (2006). Kingship and Favouritism in the Spain of Philip III, 1598–1621 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.
^ Sánchez, Magdalena S. (1996). Pious and Political Images of a Habsburg Woman at the Court of Philip III (1598–1621) (İngilizce). Sánchez and Saint-Saëns.
^ Williams, Patrick (2006). The Great Favourite: the Duke of Lerma and the court and government of Philip III of Spain, 1598–1621 (İngilizce). Manchester: Manchester University Press.
^ Parker, Geoffrey (2004). The Army of Flanders and the Spanish Road, 1567–1659 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.
^ Wedgwood, C. V. (1981). The Thirty Years War (İngilizce). Londra: Methuen.

Resmî unvanlar
Önce gelen: II. Felipe	İspanya ve Portekiz kralı 1598 - 1621	Sonra gelen: IV. Felipe

[Feros-1] Feros, Antionio (2006). Kingship and Favouritism in the Spain of Philip III, 1598–1621 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.

[Sánchez-2] Sánchez, Magdalena S. (1996). Pious and Political Images of a Habsburg Woman at the Court of Philip III (1598–1621) (İngilizce). Sánchez and Saint-Saëns.

[Williams-3] Williams, Patrick (2006). The Great Favourite: the Duke of Lerma and the court and government of Philip III of Spain, 1598–1621 (İngilizce). Manchester: Manchester University Press.

[Parker-4] Parker, Geoffrey (2004). The Army of Flanders and the Spanish Road, 1567–1659 (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press.

[Wedgwood-5] Wedgwood, C. V. (1981). The Thirty Years War (İngilizce). Londra: Methuen.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Portekiz hükümdarları
Portekiz Burgonya Hanedanı (1139-1383)	I. Afonso I. Sancho II. Afonso II. Sancho III. Afonso Diniz IV. Afonso I. Pedro I. Fernando
Avis Hanedanı (1385-1580)	I. João Duarte V. Afonso II. João I. Manuel III. João I. Sebastião I. Henrique
Habsburg Hanedanı (1581-1640)	I. Filipe II. Filipe III. Filipe
Bragança Hanedanı (1640-1853)	IV. João VI. Afonso II. Pedro V. João I. José I. Maria ve III. Pedro VI. João IV. Pedro II. Maria I. Miguel II. Maria ve II. Fernando V. Pedro I. Luís I. Carlos II. Manuel

g t d Kastilya hükümdarları
Jiménez Hanedanı	I. Ferdinand II. Sancho VI. Alfonso Urraca
Ivrea Hanedanı	VII. Alfonso III. Sancho VIII. Alfonso I. Enrique Berengaria III. Ferdinand X. Alfonso IV. Sancho IV. Ferdinand XI. Alfonso Peter
Trastámara Hanedanı	II. Enrique I. Juan III. Enrique II. Juan IV. Enrique I. Isabel V. Ferdinand Juana
Habsburg Hanedanı	I. Felipe I. Carlos II. Felipe III. Felipe IV. Felipe II. Carlos
Bourbon Hanedanı	V. Felipe

g t d Aragon hükümdarları
Jiménez Hanedanı	I. Ramiro Sancho I. Pedro I. Alfonso II. Ramiro Petronilla
Barcelona Hanedanı	II. Alfonso II. Pedro I. Jaime III. Pedro III. Alfonso II. Jaime IV. Alfonso IV. Pedro I. John Martín
Trastámara Hanedanı	I. Fernando V. Alfonso II. Juan II. Fernando Juana
Habsburg Hanedanı	I. Carlos I. Felipe II. Felipe III. Felipe II. Carlos
Bourbon Hanedanı	IV. Felipe

g t d Brezilya hükümdarları
Brezilya Krallığı	I. Manuel III. João I. Sebastião I. Henrique António II. Felipe III. Felipe IV. Felipe IV. João VI. Afonso II. Pedro V. João I. José I. Maria VI. João
Brezilya İmparatorluğu	I. Pedro II. Pedro

g t d Asturias Prens ve Prensesleri
Leonor (2014–günümüz)
Henry (1388–90) Maria (1402–05) John (1405–06) Catherine (1423–24) Eleanor (1424–25) Henry (1425–54) Joanna (1462–64) Alfonso (1464–68) I. Isabel (1468–70) Isabella (1470–78) John (1478–97) Isabella (1497–98) Miguel (1498–1500) Joanna (1502–04) V. Karl (1504–16) II. Felipe (1527–56) Charles (1556–68) Ferdinand (1571–78) Diego (1578–82) III. Felipe (1582–98) IV. Felipe (1605–21) Balthasar Charles (1629–1646) Philip Prospero (1657–1661) II. Carlos (1661–1665) I. Luis (1709–24) Ferdinand (1724–46) IV. Carlos (1759–88) VII. Fernando (1788–1808) II. Isabel (1830–33) Isabella (1851–57) XII. Alfonso (1857–68) Emanuele Filiberto (1871–73) Isabella (1875–80) Mercedes (1881–1904) Alfonso (1907–38) VI. Felipe (1977–2014) Leonor (2014– )