İsa'nın bakireden doğuşu
İsa'nın bakireden doğuşu, İsa'nın annesi Meryem tarafından Kutsal Ruh'un gücüyle ve cinsel ilişki olmadan hamile kaldığı şeklindeki Hıristiyan öğretisidir.[1] Hristiyanlar öğretiyi İsa'nın insani ve ilahi doğalarının karışımının bir açıklaması olarak görürler.[2][1] Doğu Ortodoks Kiliseleri, İznik İnancı'na dahil edilmesi nedeniyle doktrini sahih kabul eder[2] ve Katolik Kilisesi, İznik İnancı'nın yanı sıra Havarilerin İmanı aracılığıyla da onu inanç için gerekli kılar. Bununla birlikte, bakireden doğumu kabul etmenin doğru inanç sayıldığı, ancak bunu inkâr etmenin sapkınlık sayılmadığı birçok çağdaş kilise vardır.[3]
Anlatı yalnızca Matta 1:18–25 ve Luka 1:26–38'de yer almaktadır [4] ve modern bilimsel görüşler, bunun çok zayıf tarihsel temellere dayandığı yönünde birleşmektedir.[5] Antik dünya, bir fetüs oluşturmak için hem erkek menisinin hem de kadın yumurtasının gerekli olduğu konusunda hiçbir bilgiye sahip değildi.[6] Bu kültürel ortam mucizevi doğum hikâyelerine olanak sağlıyordu ve bir bakireden doğum ve ölümlü kadınların tanrılar tarafından hamile bırakılması hikâyeleri 1. yüzyıl Greko-Romen dünyasında ve İkinci Tapınak Yahudi eserlerinde iyi biliniyordu.[7][8]
İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'da Meryem'in hamile kalması ve İsa'nın doğumu genel olarak Hristiyanlıktaki bakire doğumu destekler fakat İsa'nın ilahi yönünü reddeder. [9]
Yeni Ahit anlatıları: Matta ve Luka
[değiştir | kaynağı değiştir]Matta 1:18-25
[değiştir | kaynağı değiştir]İsa Mesih'in doğumu şöyle oldu: Annesi Meryem, Yusuf'la nişanlıydı. Ama birlikte olmalarından önce Meryem'in Kutsal Ruh'tan gebe olduğu anlaşıldı. Nişanlısı Yusuf, doğru bir adam olduğu ve onu herkesin önünde utandırmak istemediği için ondan sessizce ayrılmak niyetindeydi. Ama böyle düşünmesi üzerine Rab'bin bir meleği rüyada ona görünerek şöyle dedi: “Davud oğlu Yusuf, Meryem'i kendine eş olarak almaktan korkma. Çünkü onun rahminde oluşan, Kutsal Ruh'tandır. Meryem bir oğul doğuracak. Adını İsa koyacaksın. Çünkü halkını günahlarından O kurtaracak.” Bütün bunlar, Rab'bin peygamber aracılığıyla bildirdiği şu söz yerine gelsin diye oldu: “İşte, kız gebe kalıp bir oğul doğuracak; adını İmmanuel koyacaklar.” İmmanuel, Tanrı bizimle demektir.
Yusuf uyanınca Rab'bin meleğinin buyruğuna uydu ve Meryem'i eş olarak yanına aldı. Ama oğlunu doğuruncaya dek Yusuf ona dokunmadı. Doğan çocuğun adını İsa koydu.
Luka 1:26-38
[değiştir | kaynağı değiştir]Elizabet'in hamileliğinin altıncı ayında Tanrı, Melek Cebrail'i Celile'de bulunan Nasıra adlı kente, Davud'un soyundan Yusuf adındaki adamla nişanlı kıza gönderdi. Kızın adı Meryem'di. Onun yanına giren melek, “Selam, ey Tanrı'nın lütfuna erişen kız! Rab seninledir” dedi. Söylenenlere çok şaşıran Meryem, bu selamın ne anlama gelebileceğini düşünmeye başladı. Ama melek ona, “Korkma Meryem” dedi, “Sen Tanrı'nın lütfuna eriştin. Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın. O büyük olacak, kendisine ‘Yüceler Yücesi'nin Oğlu’ denecek. Rab Tanrı O'na, atası Davud'un tahtını verecek. O da sonsuza dek Yakup'un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.” Meryem meleğe, “Bu nasıl olur? Ben erkeğe varmadım ki” dedi. Melek ona şöyle yanıt verdi: “Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi'nin gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek. Bak, senin akrabalarından Elizabet de yaşlılığında bir oğula gebe kaldı. Kısır bilinen bu kadın şimdi altıncı ayındadır. Tanrı'nın yapamayacağı hiçbir şey yoktur.” “Ben Rab'bin kuluyum” dedi Meryem, “Bana dediğin gibi olsun.” Bundan sonra melek onun yanından ayrıldı.
İncil'deki metinler
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristiyan külliyatının tamamında bakireden doğum yalnızca Matta İncili ve Luka İncili'nde bulunur.[4] İkisi, Meryem'in kocasının isminin Yusuf olduğu, onun Davud soyundan olduğu ve İsa'nın ilahi anlayışında hiçbir rol oynamadığı konusunda hemfikirdir, ancak bunun dışında aralarında çok fark vardır.[10][11] Matta'da sayım, çobanlar veya tapınakta kurban yer almaz ve Yusuf ile Meryem'in doğum sırasında Beytüllahim'de yaşadıklarını ima eder. Luka'da ise müneccimler, Mısır'a kaçış veya bebekleri katletmesi yer almaz ve Yusuf'un Nasıra'da yaşadığını belirtmektedir.
Matta, İşaya Kitabı'na atıfta bulunarak (1.300 yıllık, çoğunlukla İbranice Masoretik Metin yerine Septuagint'teki 2.200 yıllık Yunanca tercümeyi kullanarak) ve Yusuf'un onunla doğum sonrasına kadar (bundan sonra ilişkilerinin olması ihtimalini açık bırakan bir ifade) hiçbir cinsel ilişkisi olmadığını anlatan beyanıyla Meryem'in bekaretinin altını çizer. Luka, Meryem'i bakire olarak tanıtır, cinsel deneyimi olmamasına rağmen kendisine çocuk doğuracağının söylenmesi karşısında yaşadığı şaşkınlığı anlatır ve okuyucuya bu hamileliğin Tanrı'nın Kutsal Ruhu aracılığıyla gerçekleşeceğini bildirir.
İslam'da bakire doğum
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kur'an, Meryem'in bakireliğini açıkça belirtir. Onun Ruh aracılığıyla "Allah'ın bir kelimesi" olacak bebeğine hamile kalışı, bebeğini doğurması, sonrasında milletinin yanına geldiğinde suçlanması ve bebek İsa'nın tapınaktaki mucize konuşması Kur'an'da belirli bir düzen içinde olmadan anlatılır.
Kur'an babasının adını İmrân olarak açıkça belirtir. Adını vermediği eşi (Hanna) hamile kalır ve onu -erkek olacağını düşünerek- Beyt-i Makdis’e adar. Fakat kız olarak doğum yapınca onu ve neslini Şeytan'dan koruması için dua eder.[12] Meryem kız olmasına rağmen tapınakta yetişmesine ve ibadet etmesine izin verilir ki Meryem'in teyzesinin kocası olan Zekeriyya Beyt-i Makdis'in baş hahamıdır. Zekeriyya, Meryem'in ibadet ettiği "mihrap"ta, dışarıdan gelmemiş yiyecekler görür ve bunun mucize olduğunu anlar.[13]
Meryem'e mihrapta melekler tarafından, 'evlenmeden bir çocuğa hamile kalacağı' müjdelenir. Melekler Meryem'e, bu çocuğun anne karnına düştüğünde kutsanacağı, ileride İsrailoğullarına bir resül olacağı ve adının İsa olacağı bilgisini verirler. Meryem, kendisine bir erkek dokunmadan nasıl çocuğu olacağını sorduğunda bunun Allah'ın sonsuz kudretiyle mümkün olduğu cevabını verirler.
Kur'an İsa'nın yaratılışını (doğumunu) Adem'in bir babası olmaksızın yaratılışına benzeterek bunun Allah'ın bir yaratma kudretinin bir benzeri olduğunu belirtir.[14]
Kur'an ayetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]3 Âl-i İmrân, 47 Dedi ki: “Rabbim! Bana bir erkek eli değmediği halde nasıl çocuğum olur?” Allah buyurdu: “İşte öyle, Allah dilediğini yaratır, bir işin olmasını istedi mi ona sadece ‘ol!’ der, o da oluverir.”
19 Meryem, 16-21 16. Kitapta Meryem’i de okuyup an. Hani o, evinden ayrılarak doğu tarafında bir yere çekilmişti. 17.Onlarla kendi arasına bir perde çekmişti. Derken, ona ruhumuzu gönderdik; ruh ona tam bir insan şeklinde göründü. 18. Meryem, “Beni senden koruması için çok esirgeyici olan Allah’a sığınıyorum! Eğer Allah’tan sakınan bir kimse isen (bana dokunma)” dedi. 19. Melek, “Ben ancak sana tertemiz bir erkek çocuk bağışlamak için rabbin tarafından gönderilmiş bir elçiyim” dedi. 20. Meryem, “Ben iffetsiz olmadığım ve bana bir erkek eli bile değmediği halde nasıl çocuğum olur?” dedi. 21. Melek cevap verdi: “Orası öyle; ancak rabbin buyurdu ki: O bana kolaydır. Biz, onu insanlara bir delil ve kendimizden bir rahmet kılacağız. Bu, kararlaştırılmış bir iştir.”
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Carrigan 2000, s. 1359.
- ^ a b Ware 1993, s. unpaginated.
- ^ Barclay 1998, s. 55.
- ^ a b Hurtado 2005, s. 318.
- ^ Bruner 2004, s. 37.
- ^ Lincoln 2013, ss. 195–196, 258.
- ^ Lachs 1987, s. 6.
- ^ Casey 1991, s. 152.
- ^ Hulmes 1993, s. 640.
- ^ Robinson 2009, s. 111.
- ^ Lincoln 2013, s. 99.
- ^ "Âl-i İmrân Suresi 36. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023.
- ^ "Âl-i İmrân Suresi 37. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023.
- ^ "Âl-i İmrân Suresi 59. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023.
