Şehitler, Narman
| Şehitler | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Şehitler Şehitler'in Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°19′32″N 41°44′16″E / 40.3255°K 41.7377°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2065 m |
| Nüfus | 226 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Şehitler, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehitler köyünün eski adı Sup Sarkis veya Sim Serkis'tir. Nitekim 1835 nüfus defterinde "Sup Sarkis" ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Sim Serkis" (سیم سركیس) olarak geçer.[5][6] Bu yer adı Ermenice Surp Sarkis'ten (Aziz Sarkis) değişime uğramıştır.
Surp Sarkis köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Köydeki kilise kalıntısı da buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir.[7]
Surp Sarkis köyü, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'ne bağlı Mamirvan sancağının köylerinden biriydi. Bu tarihte köyde 16 hanede 83 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 166 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[5]
Surp Sarkis köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Narman nahiyesinin köylerinden biriydi.[8] 1940 genel nüfus sayımında "Simserkis" olarak kaydedilmiş olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 429 kişiden oluşuyordu.[9] Sup Sarkis veya Simserkis Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Değirmensuyu olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımına göre Değirmensuyu köyünde 660 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 176 kişi okuma yazma biliyordu.[11] Köyün adı daha sonra bir kez daha Şehitler olarak değiştirilmiştir.
Şehitler köyündeki kilise bugünkü yerleşimin 800 metre kuzeybatısında yer alıyordu. Bir köy kilisesi olan yapı tamamen yıkılmış, geriye harçlı duvar parçaları kalmıştır. Kilise kalıntısının olduğu yerde ayrıca seramik parçaları ve insan kemikleri tespit edilmiştir. Kilisenin bulunduğu yer günümüzde "Kilisebaşı" olarak adlandırılmaktadır.[7][12]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 108 km, Narman ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Narman'ın güneybatısında olup, 25.03 numaralı Tortum-Narman il yolu kenarındadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 226[2] |
| 2021 | 218[2] |
| 2020 | 224[2] |
| 2019 | 244[2] |
| 2018 | 256[2] |
| 2017 | 254[2] |
| 2016 | 267[2] |
| 2015 | 285[2] |
| 2014 | 312[2] |
| 2013 | 320[2] |
| 2012 | 324[3] |
| 2011 | 328[3] |
| 2010 | 328[3] |
| 2009 | 356[3] |
| 2008 | 365[3] |
| 2007 | 343[3] |
| 2000 | 378[3] |
| 1990 | 499[16] |
| 1985 | 550[17] |
| 1965 | 660[18] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Şehitler Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 12 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sehitler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 304 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 253.
- ^ "başlık=Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 752". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 106, ISBN 9789941478178.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Şehitler Mahallesi". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.