2020 Kırgızistan parlamento seçimleri
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
2020 Kırgızistan parlamento seçimleri, 4 Ekim'de Kırgızistan'da yapıldı.[1] Sonuçlar daha sonra 2020 Kırgızistan protestoları sırasında Merkezi Seçim Komisyonu tarafından iptal edildi.[2][3][4]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Şimdiki Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov ve eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev'in destekçileri arasındaki parti çatışması nedeniyle, Kırgızistan'ın iktidardaki Sosyal Demokrat Partisi seçimlere itiraz etmedi.
Birlik, Ata-Zhurt-My Homeland ittifakını yüzde 1'in altında yenerek 46 sandalye aldı. Ata-Zhurt–My Homeland Kırgızistan ittifakı 45 sandalye alırken diğer partiler geride kaldı. Kırgızistan Partisi 16 sandalye alırken, Birleşik Kırgızistan Partisi ilk kez 13 milletvekili ile parlamentoya girdi. Diğer pek çok parti% 7 barajını geçemedi. Daha önce Respublika Partisi ile ayrılan Ata-Curt, Vatanım Kırgızistan ile ortaklık kurdu ve her iki parti de Kırgızistan'ın adı altında yarıştı. Ata Meken Sosyalist Partisi, Liberal Demokrat Parti, Yeni Nefes Gençlik Derneği ve "Kırgızistan Yeşil İttifakı" Derneği ile "Yeni Nefes" adlı bir koalisyona girdi.[5]
Seçim COVID-19 pandemisi sırasında yapıldı.
Seçim sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Cogorku Keneş'teki 120 sandalye, ülke çapındaki tek bir seçim çevresinde nispi temsil sistemi yoluyla seçilir. Milletvekili kazanmak için partilerin, kullanılan oyların %7'si oranında bir ulusal seçim barajını aşmaları[6] ve yedi bölgenin her birinde en az %0.7 oy almaları gerekir.[7] Hiçbir partinin 65'ten fazla sandalyeye sahip olmasına izin verilmiyor.[8] Parti listelerinde her cinsiyetten adayların en az %30'u bulunmalı ve her dördüncü adayın farklı cinsiyetten olması gerekiyordu. Ayrıca etnik azınlıklardan gelen adayların en az %15'i ve 35 yaşın altında olan adayların %15'inin yanı sıra en az iki engelli adayı içermesi gerekiyor.[8][9]
Ön sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birlik, Ata-Curt-Vatanım Kırgızistan ittifakını yüzde 1'in altında yenerek çok sayıda oy aldı ve 46 sandalye aldı. Ata-Curt-Vatanım Kırgızistan 45 sandalye alırken diğer partiler geride kaldı. Kırgızistan Partisi 16 sandalye alırken, Birleşik Kırgızistan ilk kez 13 sandalye ile parlamentoya girdi. Diğer pek çok parti %7 barajını karşılayamadı. Parlamentoya giren partilerden yalnızca Birleşik Kırgızistan, Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov liderliğindeki görevdeki hükûmete sürekli olarak karşı çıkıyor.
 | ||||
| Parti | Oy | % | Koltuk | Fark |
|---|---|---|---|---|
| Birlik | 487.685 | 24.90 | 46 | Yeni |
| Ana Vatanım Kırgızistan | 475.372 | 24.27 | 45 | Yeni |
| Kırgızistan | 174.317 | 8.90 | 16 | -2 |
| Birleşik Kırgızistan | 141.940 | 7.25 | 13 | +13 |
| Vatansever | 136.276 | 6.96 | 0 | Yeni |
| Respublika | 115.288 | 5.89 | 0 | Yeni |
| Ata Meken Sosyalist Partisi | 80.279 | 4.10 | 0 | -11 |
| İnanç Işığı | 66.747 | 3.41 | 0 | Yeni |
| Bir Bol | 60.305 | 3.08 | 0 | -12 |
| Büyük Haçlı Seferi | 46.568 | 2.38 | 0 | Yeni |
| Zamandaş | 42.862 | 2.19 | 0 | 0 |
| Sosyal Demokratlar | 42.460 | 2.17 | 0 | Yeni |
| Reform Partisi | 32.795 | 1.67 | 0 | Yeni |
| Milli Güvenlik | 12.468 | 0.64 | 0 | Yeni |
| Merkez | 4.395 | 0.22 | 0 | Yeni |
| Gaziler Partisi | 3.459 | 0.18 | 0 | Yeni |
| Hepsine karşı olanlar | 35.714 | 1.82 | 0 | 0 |
| Toplam | 1.958.930 | 100.00 | 120 | 0 |
| Geçerli oylar | 1.958.930 | 98.40 | ||
| Geçersiz/boş oylar | 31.823 | 1.60 | ||
| Toplam oylar | 1.990.753 | 100.00 | ||
| Kayıtlı seçmen/katılım | 3.523.554 | 56.50 | ||
| Kaynak:CEC 2 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CEC 2 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (%98.14 sayılmış oy) | ||||
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Ata Meken Sosyalist Partisi ve Sosyal Demokratlar, sonuçlara itiraz ettiler ve Bişkek'te kısa bir protesto düzenlediler.[10] Bişkek'te yaklaşık 4.000 kişi daha küçük protestolar düzenlerken diğer iki şehirde de bir protesto düzenledi. Polis kalabalığı dağıtmaya çalışırken yaklaşık 16 kişi yaralandı. Toplam 12 parti de, hükûmeti usulsüzlükler nedeniyle suçlayıp seçimleri iptal edip yenilerini düzenlemeye çağıran bir bildiri imzaladı.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kyrgyzstan sets date of parliamentary elections - China.org.cn". www.china.org.cn. 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Kyrgyzstan election: Sunday's results annulled after mass protests". BBC News (İngilizce). 6 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Kırgızistan'da neler oluyor? Seçimler iptal edildi". NTV. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Son dakika: Kırgızistan seçimleri iptal edildi!". Hürriyet. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "No Coronavirus Postponement And No Front-Runners So Far In Kyrgyz Elections". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Экономика; Политика; Общество; Президент; Парламент; Правительство; Аналитика; Covid-19; Выборы 2020. "Избирательный порог в парламент снижен с 9 до 7 %. Президент подписал закон". Информационное Агентство Кабар (Rusça). 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "IFES Election Guide | Elections: Kyrgyzstan Supreme Council 2015". www.electionguide.org. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ a b "IPU PARLINE database: KYRGYZSTAN (Jogorku Kenesh), Electoral system". archive.ipu.org. 20 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Pro-presidential parties dominate Kyrgyzstan parliamentary vote". Al Jazeera (İngilizce). 4 Ekim 2020. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ "Protests erupt in Kyrgyzstan after parliamentary election". San Diego Union-Tribune (İngilizce). 5 Ekim 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.