İçeriğe atla

Alsancak Garı

Koordinatlar: 38°26′20″K 27°08′53″D / 38.43889°K 27.14806°D / 38.43889; 27.14806
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alsancak Gar (İzmir Tramvayı) ile karıştırılmamalıdır.
Alsancak Garı
TCDD Taşımacılık istasyonu
İZBAN istasyonu
İzmir Alsancak Garı (Ön cephe)
Harita
KonumMimar Sinan Mahallesi / Umurbey Mahallesi, Atatürk Caddesi / Liman Caddesi, 35220
Konak, İzmir
Türkiye
Koordinatlar38°26′20″K 27°08′53″D / 38.43889°K 27.14806°D / 38.43889; 27.14806
SahipTCDD
İşletmeciTCDD Taşımacılık
İZBAN A.Ş.
Hat(lar)İZBAN (Merkez Hattı)
UzaklıkGüney yönü
438,932 kilometre (272,740 mi) (Bozanönü)
Peronlar3 kenar peronu
3 ada peronu
Raylar10
Tren işletmecileriTCDD Taşımacılık
İZBAN A.Ş.
Otobüs güzergâhları
ESHOT & İZULAŞ
  • Alsancak Gar: 121, 253, 912, 920, 930, 963[4]
BağlantılarT2 (İzmir Tramvayı) T2 (Alsancak Gar)
Yapı
Yapı türüHemzemin
OtoparkHayır
Bisiklet altyapısıEvet
Engelli erişimiEvet
Diğer bilgiler
Durumİşletmede
Ücret bölgesi3. Bölge
Tarihçe
Açılış30 Ekim 1858 (ORC)[2]
1970
30 Ağustos 2010 (İZBAN)[3]
Elektriklendirme25 kV AA Katener (2001)
Önceki ad(lar)ıPunta Garı (1858 – ?)[1]
Hizmetler
Demiryolu ulaşımı
Toplu ulaşım

Alsancak Garı, eskiden Punta Garı,[1] İzmir'in Konak ilçesi Mimar Sinan Mahallesi ile Umurbey Mahallesi arasında yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Türkiye'deki en eski gar ve Kemer Tren İstasyonu'ndan sonra en eski ikinci tren istasyonu olan[5][6] ve İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu'nun başlangıç noktası olan istasyon, Ottoman Railway Company / Osmanlı Demiryolu Şirketi (ORC) tarafından Punta Garı adıyla inşa edilerek 30 Ekim 1858'de hizmete girmiştir.[1][2][7]

ORC Şirketi 1 Haziran 1935'te TCDD tarafından satın alınıp feshedildikten sonra istasyon TCDD'nin denetimine girmiştir.[8][9] İstasyonun adı bu dönemde Alsancak olarak değiştirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]

TCDD tarafından 1970'te -banliyö kısmı- yeniden inşa edilerek tekrar hizmete giren istasyon, 2001'de elektrifikasyon altyapısıyla yenilenmiş ve hat sayısı 4'ten 10'a, platform sayısı ise 2'den 6'ya yükseltilmiştir. 1935 – 2006 yılları arasında Alsancak – Buca, 1970 – 2006 yılları arasında ise Alsancak – Cumaovası Banliyö Trenleri'ne hizmet vermiş, 2006'da İZBAN projesi kapsamında kapatılmış ve İZBAN A.Ş. tarafından yenilenerek 30 Ağustos 2010'da tekrar hizmete girmiştir.[3][10]

İki ada peronu ve altı kenar peronundan oluşan istasyonun doğudaki ada peronları İZBAN (Cumaovası – Menemen) Banliyö Trenleri'ne[3] hizmet vermekte, kenar peronları ise TCDD Taşımacılık'a tahsis edilmiş olup, şu an herhangi bir trene hizmet vermemektedir.

Hatlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
TCDD

Hizmetler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Peron yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]
7 ⇌ | | | | ⇌ 6 5 ⇌ | ⇌ 4 3 ⇌ | | ⇌ 2 1 ⇌ | |
↓ Hilal ↘ Halkapınar
6 – 7 – TCDD Taşımacılık Hizmet dışı
1 – 5 Kuzey yönü İZBAN Menemen için
Güney yönü Cumaovası için

Güzergâh

[değiştir | kaynağı değiştir]
TCDD
İZBAN A.Ş.
Önceki İstasyon Banliyö Trenleri[3] Sonraki İstasyon Sefer Sıklığı
Hilal
Cumaovası yönünde 		İZBAN
Merkez Hattı
(Cumaovası – Menemen) 		Halkapınar
Menemen yönünde 		05.22 – 01.21 arası her 12 dakikada 1 sefer[11]

Otobüs bağlantıları

[değiştir | kaynağı değiştir]
İzmir Büyükşehir Belediyesi
ESHOT & İZULAŞ
Hat[4] Güzergâh Durak Konum
121 Mavişehir Aktarma Merkezi – Konak
(Talatpaşa Bulvarı yoluyla) 		Alsancak Gar Liman Caddesi
253 Halkapınar Metro 2 – Konak
(Talatpaşa Bulvarı yoluyla)
912 Egekent Aktarma Merkezi – Alsancak Gar
963 Evka 3 Metro – Alsancak Gar

İçerik ve yeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konumu Alsancak, Konak, İzmir olan gar binası kentseldir. 1922'deki Büyük İzmir Yangını'na kadar Levantenler'in yoğunlukla yaşadığı Alsancak (o zamanki adıyla Punta) semti ve çoğunluğu gayrimüslimlere ait olan işletmelere, iskelelere, depolara, konsolosluklara ev sahipliği yapmaktaydı. Yangında neredeyse tamamı yok olan semt, yangından sonra şehrin yeni yerleşim, iş ve ticaret merkezi olmuştur. Semtin merkezinde yer alan gar, çevresindeki yapılar ile modern bir uyum içerisindedir. İzmir'in hemen hemen bütün kesimlerinden ulaşımın kolay olduğu binaya, biri binanın ana giriş kapısı (Atatürk Caddesi'nde) diğeri ise yeni tasarlanan İZBAN binasının giriş kapısı (Liman Caddesi'nde) olmak üzere iki farklı girişten ulaşılır.

Yapısal özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Alsancak Garı yapımında Geç Dönem Osmanlı mimari esintileri görülmektedir. Bu dönemde Ampir, Barok, Rokoko ve Klasik Osmanlı üsluplarının hepsinin bir arada kullanıldığı yapılar dahi vardır. İç mekan oldukça yüksek, pencere açıklıkları vitraller ile süslenmiştir. Başka bir özellik ise garın tren raylarının olduğu kısım kafes sistemi ile desteklenmiş, oldukça yüksek bir formdadır. Beşik kemer, iç mekanda mekanı ayırmak için, dışta ise açıklıkların sınırlarını belirtmek için kullanılmıştır. Kapı ve pencere detayları süslüdür. Tren raylarının bölünmesinde de beşik kemer sistemi kullanılmıştır.

Ayrıca yapının güney cephesinde binaya ekli halde yer alan kulenin meydana bakan tek cephesinde bir niş içerisine yerleştirilen saatin 1890 yılında yapıya eklendiği tahmin edilmektedir.[12] Bu kule aynı zamanda İzmir'deki ilk saat kulesidir.

Ortam tecrübesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ziyaretçilerin ilgi odağı olan kısım, giriş bölümünden sonra bilet gişesi ve ardından gelen büyük bekleme salonudur. Bekleme salonu yarı açık bir girişle beklemekte olan ziyaretçilere gözlem olanağı sunar. Girişin hemen yanında bulunan bilet alma bölümü ve kapalı bekleme bölümünde birçok Osmanlı detayları gözlenir. bölümlerin hemen hepsi yüksek tavanlıdır ve geniş kapı açıklıkları ile birbirlerine bağlanırlar. Garın penceler sayesinde daima ışık alması ziyaretçilerde rahat bir his uyandırır.

Yapı ve malzeme nitelikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyon binası taşıyıcı duvarlar sayesinde ayakta durmaktadır. Taş duvarlar ve beşik tonozlar binanın asıl taşıyıcı elemanlarıdır. Çatıda kafes sistemi kullanılmıştır. Kafes sistemi demirden oluşturulmuştur. Beşik kemer sistemi hem görsel hem strüktürel yapıyı desteklemektedir. Büyük pencere açıklıkları ile güneş ışığını doğrudan alır ve iç mekan her zaman aydınlıktır. Bu da ziyaretçilerde rahat bir his uyandırır. Pencerelerdeki vitral detaylar sebebi ile iç mekana renkli ışık alımı olanağı sağlar.

Çevre alanı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Görseller

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Gar binası
    Gar binası
  • Gar iç mekânı
    Gar iç mekânı
  • Gar iç mekânı
    Gar iç mekânı
  • İZBAN platformu
    İZBAN platformu

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "ORC Personnel listing" [ORC Personel listesi]. Levantine Heritage. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  2. ^ a b "ORC History" [ORC Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  3. ^ a b c d "İZBAN Banliyö Treni". İZBAN A.Ş. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  4. ^ a b "ESHOT Ulaşım Saatleri". ESHOT. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  5. ^ "Izmir Alsancak Terminal" [İzmir Alsancak Garı]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  6. ^ "Türkiye'nin 'ilk'i Alsancak Garı". Yeni Asır. 3 Mart 2018. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  7. ^ "Demiryolu Medeniyeti" [Railway Civilization] (PDF). TCDD. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2024. 
  8. ^ "3021 sayılı Resmî Gazete" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 6 Haziran 1935. 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Eylül 2022. 
  9. ^ "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  10. ^ "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  11. ^ "İZBAN Sefer Saatleri". İZBAN A.Ş. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024. 
  12. ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009). Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi. İstanbul: NTV Yayınları. s. 142. ISBN 9786055813239. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Alsancak Garı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alsancak_Garı&oldid=34215275" sayfasından alınmıştır