Beyzbol sopası

Beyzbol sopaları

Beyzbol sopası, beyzbol oyununda atıcı tarafından atılan topa vurmak için kullanılan yumuşak tahta ya da metalden yapılmış bir tür sopadır. En kalın kısmında kısmında çapı 70 mm’den fazla; uzunluğu da 1067 mm’den fazla değildir. Genel olarak 1.8 kg’dan da ağır değildir. Vurucu iki eliyle tuttuğu sopayla, atıcı tarafından fırlatılmış topa, koşucu olmasına ve ardından da sayı yapabilmesine ya da ardındaki koşucuların skor yapabilmesine imkân verecek şekilde vurmaya çalışmaktadır.

Terminoloji

Bir topa vurmak için kullanılacak bir sopanın genel olarak çok basit bir konsepte sahip olmasına karşın; beyzbol sopası çok karmaşık bir yapıya sahiptir. Öyle bir yontulmaktadırlar ki; kullanıcıya gerekli gücü sağlasın ve dengeli hızlı bir sallamaya imkân sağlayabilsin.

Beyzbol sopası birkaç kısımdan oluşmaktadır. Topla temasın sağlandığı ince olan kısmına namlu (barrel) adı verilmektedir. Sopanın yapısına ve sallama çeşidine göre topla temasın sağlanacağı en optimum noktaya ise “tatlı nokta” (sweet spot) denmektedir. Namlunun en uç kısmı ise tatlı noktaya dahil olmamakla birlikte, basitçe “sopanın ucu” olarak adlandırılmaktadır. Namlu inceldikçe sopanın “sap” (handle) kısmına varılmaktadır. Sap kısmı, tutan kişinin eline iyice yerleştirebilmesi amacıyla, son derece ince yapılmaktadır. Özellikle metal sopaların sap kısımları lastik ya da kumaş kullanılarak tutucuyla sarılmaktadır. Son olarak bahsedilmesi gereken kısım da, sopanın tutan kişinin elinden fırlayıp gitmemesi amacıyla yapılmış, “topuz” (knob) kısmıdır.

Sopalar hakkındaki beyzbol kuralları

Profesyonel beyzbolda, sadece tahta sopalara izin verilmekte ve tıpalanmasına (corking – sopanın vuruş gücünün düşürülmeden içeriğinde, ağırlığını düşürecek farklı malzemeler kullanmak) izin verilmemektedir. Amatör liglerde ise hem tahta hem de metal alaşımı sopalara izin verilmektedir. Yine de birçok “tahta sopa amatör ligleri” de bulunmakta; güvenlik nedeniyle, daha az güçle daha fazla vuruş hızı sağlayan hafif metal sopalar yerine, tahta sopaların kullanımı arttırılmaya çalışılmaktadır. Estetik olarak da tahta sopaların metal sopalara göre, hem daha geleneksel duruşu hem de tahta sopayla vurulan topun çıkardığı “krak” sesinin metal sopalarla vurulan toptan çıkan “ping” sesinden daha çok sevilmesi nedeniyle, daha üstün olduğu konusunda da görüş birliği bulunmaktadır.

Çoğu tahta beyzbol sopasının hammaddesi dişbudak ağacından sağlanmaktadır. Akçaağaç ve Amerikan ceviz ağacı da yoğun olarak kullanılmaktadır. Amerikan ceviz ağacının diğerlerine göre daha ağır olması ise tercih sebebi olmasını engellemektedir. Akçaağaç ise hafiflik, sertlik ve sağlamlık nedeniyle, ünlü beyzbolcu Barry Bondsun Akçaağaç sopasıyla elde ettiği başarılarının da yansıttığı gibi, git gide popüler hale gelmektedir. Fakat yine de Akçaağaç kolaylıkla kırılabildiği için çoğu beyzbol oyuncusu tarafından tercih edilmemektedir.

Birçok farklı lig tarafından oluşturulan farklı standartlar bulunduğundan; sopalar çok geniş bir serbestliğe sahiptirler.Hatta çoğu vurucunun kendine özgü sopa özellikleri mevcuttur. Beyzbol sopaları önceden belli sayıda kalibrasyon noktaları baz alınarak el yapımı olarak üretilirken; günümüzde ise sopalar üreticilerin arşivlerinde çok duyarlıklı bir şekilde metal kalıplara oturtulmuşlardır. Örneğin ana lig oyuncuları arasında popüler hale gelmiş Babe Ruth’un kalıbı, Louisville Slugger firmasının arşivlerinde B43 numarasıyla saklanmaktadır.

Birleşik Devletler’de lise liglerinde kullanılan sopaların çapının ise 67 mm’den fazla olmasına izin verilmemektedir. Sopanın uzunluğu ile ağırlığı arasındaki farkın da (uzunluk inç, ağırlık da ons olarak ölçüldüğünde) 3’ten fazla olmaması gerekmektedir.

12 yaş ve altı genç liglerinde (Little Leauge, PONY Leauge, Cal Ripken Leauge) ise sopanın çapı 57 mm’den fazla olamamaktadır.

Fungo Sopası

Fungo sopası, beyzbol koçları tarafından idman için kullanılan özel olarak üretilmiş bir sopadır. Amaç fırlatılmış toplara değil havada sallanan toplara vurmaktır. Art arda normalden çok daha fazla topa, yüksek bir vuruş yüzdesiyle, vurmayı sağlayacak şekilde dizayn edilmişlerdir.

Üreticiler

"Louisville Slugger" ve "TPX" markalarını üreten Hillerich & Bradsby, Easton, Wilson Sporting Goods, Rawlings, MaxBats, Mattingly, Prairie Sticks, Boner Bats ve Viper ünlü beyzbol sopası üreticileridir.