İçeriğe atla

Futbol topu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kesik yirmi yüzlü şeklindeki bir futbol topu.

Futbol topu, futbol maçlarında kullanılmak üzere üretilen top. Standartları Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (kısaca IFAB) tarafından belirlenen futbol kurallarının ikinci maddesinde belirtilmiştir. Kurallara göre küre şeklindeki topun çevresi 68 ile 70 cm (27 ile 28 inç), ağırlığı 410 ile 450 gr (14 ile 16 oz), iç basıncı ise deniz seviyesinde 0,6 ile 1,1 atm (59 ile 108 kPa, 8,6 ile 15,7 psi) arasında olmalıdır.[1]

Turnuvalara göre top üreticileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

FIFA Dünya Kupası

[değiştir | kaynağı değiştir]

FIFA Dünya Kupası finallerinde kullanılan toplar aşağıdaki gibidir:

Dünya Kupası Top(lar) Resim Üretici Notlar Kaynak
1930 Finalde iki farklı top kullanıldı: İlk yarıda kullanılan topu devreye 2-1 üstün giren Arjantin berlirlerken ("Tiento"); ikinci yarıdaki top ise maçı 4-2 kazanan ev sahibi Uruguay tarafından belirlendi (ilk yarıdaki topa göre daha büyük ve daha ağır olan "T-Model"). [2][3]
1934 Federale 102 ECAS (Ente Centrale Approvvigionamento Sportivi), Roma [4]
1938 Allen, Paris [5]
1950 Duplo T Superball [6]
1954 Swiss World Champion Kost Sport, Basel İlk 18 bölmeli top. [3][7]
1958 Top Star Sydsvenska Läder och Remfabriken, Ängelholm ("Remmen" veya "Sydläder" olarak da bilinir) 102 aday arasından, dört FIFA yetkilisi tarafından yapılan kör test sonucu seçildi. [8][9]
1962 Crack
Top Star
Senor Custodio Zamora H., San Miguel, Şili
Remmen
Turnuvanın resmî topu Crack idi. Açılış maçında kullanılan Şili yapımı topu beğenmeyen hakem Ken Aston başka bir top isteyince, ikinci yarıya Avrupa yapımı başka bir top yetiştirildi. Bundan sonra oynanan maçlarda farklı toplar kullanıldı. [2][3][8][10]
1966 Challenge 4-star Slazenger Turuncu veya sarı renkli olup, 18 bölmeden oluşmaktaydı. Soho Square'deki İngiltere Futbol Federasyonu merkezinde yapılan kör test sonucu seçildi. [3][11]
1970 Telstar Adidas Telstar was the first 32-panel black-and-white ball used in the FIFA World Cup finals. Only 20 were supplied by adidas. A brown ball was used in some matches. [3][12]
1974 Telstar Durlast Adidas [3]
1978 Tango Adidas [3]
1982 Tango España Adidas [3]
1986 Azteca Adidas Tamamı sentetik ve el yapımı dikişlere sahip olan ilk Dünya Kupası topuydu. [3]
1990 Etrusco Unico Adidas [3]
1994 Questra Adidas [3][13]
1998 Tricolore Adidas Dünya Kupası finallerinde kullanılan ilk renkli toptu. [3]
2002 Fevernova Adidas [3]
2006 Teamgeist Adidas 14 bölmeden oluşmaktaydı. Finallerde oynanan her maçta kullanılan topların üzerinde maçın tarihi, stadyum ve takım adları yazmaktaydı. Final maçında, aynı topun altın renkli versiyonu olan Teamgeist Berlin kullanıldı. [3][14]
Teamgeist Berlin
2010 Jabulani Adidas Sekiz bölmeden oluşmaktaydı. Final maçında ise aynı topun altın renkli versiyonu olan ve adını maçın oynandığı Johannesburg şehrinden alan Jo'bulani kullanıldı. [3][15]
Jo'bulani
2014 Brazuca Adidas Adı taraftarlar tarafından belirlenen ilk Dünya Kupası topu oldu. [3][16]
2018 Telstar 18 Adidas [17]

Avrupa Futbol Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Futbol Şampiyonası finallerinde kullanılan toplar aşağıdaki gibidir:[18]

Şampiyona Resmî top Üretici Notlar
1968 Telstar Elast Adidas
1972 Telstar Adidas
1976 Telstar Adidas
1980 Tango Italia Adidas
1984 Tango Mundial Adidas
1988 Tango Europa Adidas
1992 Etrusco Unico Adidas Aynı zamanda 1990 FIFA Dünya Kupası'nda da kullanılan kullanılmıştı.
1996 Questra Europa Adidas
2000 Terrestra Silverstream Adidas
2004 Roteiro Adidas
2008 Europass Adidas
2012 Tango 12 Adidas
  1. ^ "Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013". FIFA. Zürih: Türkiye Futbol Federasyonu. s. 15. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  2. ^ a b The Blizzard: Issue 6. 2012. ISBN 978-1-908940-06-3. 27 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2013. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "The Footballs during the FIFA World Cup". Football Facts. FIFA. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  4. ^ Matteo, Renato. ""Federale 102". 1934 Italia World Cup Ball" (İspanyolca). balones-oficiales.com. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  5. ^ ""Allen". 1938 France World Cup Ball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  6. ^ ""Super Duplo T". 1950 Brazil World Cup Official Matchball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  7. ^ "1954 Switzerland World Cup Official Matchball" (İngilizce). balones-oficiales.com. 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  8. ^ a b Norlin, Arne (2008). "Bollen "Made in Sweden"". 1958: När Folkhemmet Fick Fotbolls-VM (İsveççe). Malmö: Ross & Tegner. ss. 130-6. ISBN 978-91-976144-8-1. 
  9. ^ "Top Star 1958" (İngilizce). balones-oficiales.com. 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  10. ^ Matteo, Renato (11 Haziran 2010). ""Crack". 1962 Chile World Cup Official Matchball". balones-oficiales.com. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  11. ^ Matteo, Renato (11 Haziran 2010). ""Slazenger Challenge 4-star". 1966 England World Cup Official Matchball". balones-oficiales.com. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  12. ^ Kullanılan kahverengi toplar aşağıdaki resimlerde görülebilmektedir::
  13. ^ "Adidas Questra". Soccerballworld.com. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  14. ^ "Team Geist". Soccerballworld.com. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  15. ^ "The adidas JO'BULANI - Official Match Ball for the final of the 2010 FIFA World Cup in South Africa". FIFA. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  16. ^ "adidas Brazuca – Name of Official Match Ball decided by Brazilian fans". FIFA. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  17. ^ "Adidas Telstar 18". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "European Football Championship balls". Soccerballworld.com. 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.