Glendale, Arizona
| Glendale, Arizona | |
|---|---|
City of Glendale, Arizona | |
 | |
 Glendale Şehri'nin Maricopa İlçesi veArizona içindeki konumu. | |
  Glendale, Arizona Glendale Şehri'nin ABD'deki konumu. | |
| Ülke |  Birleşik Devletler |
| Eyalet | Arizona |
| Kontluk | Maricopa |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Jerry Weiers (Bağımsız) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 160,56 km² |
| • Su | 1,04 km² (0,4 mil²) |
| Rakım | 351 m |
| Nüfus (2010)[1] | |
| • Toplam | 226.721 |
| • Yoğunluk | 1.582,10/km² |
| Zaman dilimi | UTC-07.00 |
| ZIP kodları | 85301-85318 |
| Alan kodları | 623, 602 |
Resmî site glendale.gov | |
Glendale, ABD'de Arizona eyaletinde Maricopa İlçesinde bulunan bir şehir. 2010 nüfus sayımında nüfusu 226.721[2] kişi olarak belirlenmiştir. Her yıl Şubat ayında Glendale Çikolata Festivali düzenlenmektedir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
1880'li yılların sonunda günümüzde Glendale Şehri'nin arazileri olan arazilerin hepsi çöl idiler. New Hartford, New York asıllı olan ve o zaman "Arizona Toprakları" olarak bilinen bölgede Falstaff kasabasında ikamet eden William John Murphy adlı bir girişimci müteahhit bir taahhüt kontratını imzalamış ve bu taahhüte göre Arizona Kanal Şirketi için Kolorado Nehri üzerinde olan "Granite Reef" ile Arizona çölü içinde olan "New River" için 40 mil uzunluğunda su taşımak amaçlı bir kanal açılacak ve bu kanal 1885'te çöle su getirilecekti.[3] Murphy kendisine ödemelerin yapılmasını nakit ile değil de "Arizona Kanal Şirketi"'nin çıkarttığı hisse senetleri ve bonolarla ile yapılmasını ve bir kısmı için de kendine epeyce büyük arazi ve bu arazileri sulamak için su hakları verilmesini kabul etmişti. Fakat hisse senetleri ve bonolar gittikçe değer kaybettikleri için Murphy büyük bir borç batağı içine girmişti.
1887'de Murphy nakit durumunu iyileştirmek için kendine verilen arazileri ve su haklarını satabilmek için "Arizona İmprovement Şirketi" adlı bir şirket kurdu. Bu şirket kendine verilen arazileri ve su haklarını düzenli olarak satmayı sağlamak ve ve taahhütü için gerekli inşaat maliyetlerini ve işçi ücretlerini düzgünce verebilmek için sermaye sağlamaktı. Murphy kendine verilen arazileri satabilmek için elindeki çöl arazilerine "Glendale" ismini verdi ve böylelikle bunlar çöl parçalarının onları satın alacak yatırımcılara ve buralara yerleşmek isteyen göçmenlere daha çekici görüneceğini ummaktaydı. Yine bu "Glendale" ismini verdiği arazilerin çekiciliğini artırmak için Glendale adını verdiği araziler ile bölgenin merkezi olan Phoenix arasında sonunda Peoria kasabasına erişecek 18 millik bir yol yapmaya başladı. Yine bir ilanat olarak yaptığı yola "Grand Avenue (Büyük Cadde )" adını verdi.
1891'de "Bretheren" ve "River Brethren" adını alani içki aleyhtarı iki yeni Protestan tarikat kuran Burgess Hadsell, Murphy ile işbirliğine girdi ve bu tarikatlere girmiş olan ve bu arazilerde alkol satışları yapılmayacağı sözünü alan 70 ailenin bu arazilere göçüp yerleşmelerini sağladı. 1895'te Murphy bu arazilerini parselletip kadastrolanmasını sağladı. Bu parseller içinde birinde bir kasaba parkı yapılması ve bazı parsellerin iş yerleri için satılması de öngörülmüştü. Bu parsellenen arazi günümüzde Glendale'de güneyde "Lamar Road" ile; doğuda "55th Avenue" ile; kuzeyde "Myrtle Avenü" ve batıda " 59th Avenue" ile sınırlanmıştı.[4] Murphy yaptırdığı Grand Avenue yolunun kenarındaki geçiş haklarını bir demiryolu inşa eden şirkete sattı ve böylece daha önce Prescott'a gelmiş olan demiryolu hattı bu hakları kullanan demiryolu şirket tarafından Pheonix'e bağlandı.[3] Bu yeni demiryolu hattı dolayısıyla bu Glendale arazilerine göç edenler yetiştirdikleri ürünleri daha uygun fiyatlarla satmaya başladılar ve özellikle inşaat malzemeleri de daha kolayca ve daha ucuzca Glendale'e ve Pheonix'e demiryolu ile nakil edilmeye başladı.
Günümüzde ele geçen bazı belgelere göre Arizona'nın merkezi Pheonix değil Glendale olması planlanmıştı. Bunun için şehir kendini "Arizona'nın Antik Başkenti" olarak lanse etmeye başladı.
Glendale şehri Arizona'da yüksek eğitime büyük katkıda bulundu. Günümüzde Metropoliten Pheonix'in ilk tıp fakültesini kuran Midwestern Üniversitesi" bu şehirde bulunmaktadır. "Arizona Üniversitesi"'nin yeni stadyumu da Glendle de kurulmuştur. Yeni "Thunderbird Global İşletme Yüksek Okulu" kurulup uluslararası işletme üzerinde araştırmalara teksif edilmiş ve bu konuda diploma üstü dereceler için öğrenci hazırlamaya başlamıştır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde Glendale Metropoliten Pheonix'in bir parçası ve Pheonix şehrinin 144.4 km² yüzölçümü bir varoşu olmuştur. Pheonix Şehir merkezi ile onun kuzeybatısında bulunan Glendale Şehir merkezi arasında 14 km mesafe bulunmaktadır. Glendale şehrinin konumlanma mevkinin coğrafik koordinatları enlem ve boylam olarak 33°34'51" Kuzey, 112°11'58" Batı olarak verilmektedir.
Glendale'in yakınında bulunan yörel şehirler, kentler ve kasabalar ve Glendale'e yönleri şu göstergede verilmiştir:
|
Peoria, Arizona | Phoenix; Peoria, Arizona; El Mirage, Arizona; ve Surprise, Arizona | Phoenix |
| |||
| Litchfield Park, Arizona; ve Buckeye, Arizona | 
|
Phoenix | |||||
 'Glendale, Arizona' 
| |||||||
| |||||||
| Buckeye, Arizona; ve Goodyear, Arizona | Phoenix; ve Avondale, Arizona | Phoenix |
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Glendale'de kurak bir çöl iklimi bulunmaktadır. Buna göre kışlar gayet ılımlı; yazlar ise gayet sıcak geçmektedir ve yağışlar azdır. Gözlemler için meteorolojik veriler 1956-1990 döneminde yapılmıştır. Gözlemlemeye göre günlük ısı gözlem ortalamalarının ortalaması Ocak ayı için 12.0 °C ve Temmuz ayı için 34.2 °C olarak hesaplanmışlardır, Glendale'e yıllık toplam yağmur yağışı 194.6 mm olarak gözlemlenmiştir.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Glendale'de 2010 Nüfus Sayımı'na göre nüfus 226.721 kişidir.[5] 2014 Nüfus Tahmini'ne göre ise nüfus önemli bir artışla 237.517 olup ABD'de nüfus itibarıyla şehir sıralandırılmasında Glendale Şehri 88. sırayı almaktadır.
Glendale Şehri'nin on yıl ara ile yapılan ABD Nüfus Sayımlarına göre nüfusunun 1910-2010 döneminde gelişip değişmesi şu göstergede verilmektedir:
| Yıllara göre nüfus verileri | |||
|---|---|---|---|
| Sayım yılı | Nüfus | %± | |
| 1910 | 1.000 | ||
| 1920 | 2.737 | 173.7% | |
| 1930 | 3.665 | 33.9% | |
| 1940 | 4.855 | 32.5% | |
| 1950 | 8.179 | 68.5% | |
| 1960 | 15.893 | 94.3% | |
| 1970 | 36.228 | 127.9% | |
| 1980 | 97.172 | 168.2% | |
| 1990 | 147.864 | 52.2% | |
| 2000 | 218.812 | 48.0% | |
| 2010 | 226.721 | 3.6% | |
| 2020 | {{{2.020}}} | İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "{" noktalama karakteri.% | |
| Tahmin 2013 | 234.632 | 7.2% | |
Glendale'in 2010 Nüfus Sayımı'na göre bazı ilgi çekebilecek nüfus nitelikleri bulunmaktadır. Şehir nüfusunun %7,4'i 65 yaşından daha yaşlıdır. Şehri nüfusunun %21,34'ü "nükleer aile" olarak ikâmetgahlarında oturmaktadırlar; yani ikâmetgahlarında tek başlarına yaşamaktadırlar. Toplam şehir nüfusunun içinde Güney ve Orta Amerika'dan gelmiş İspanyolca konuşan "Hispanik" veya "Ladino" olan kişilerin oranı %24,8'dır. Toplam şehir nüfusu içinde Afro-Amerikan (veya "siyahi") nüfus %4,75 ve Asya kıtası asıllı olanlar %2,7'dir. Toplam şehir nüfusunda işsizler oranı %2,6 olmaktadır.
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Glendale Şehri'nin şu şehir ile resmi kardeş şehir bağlantısı vardır:
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Glendale, Arizona: Noel için ışıklandırılmış çarşı merkezi -
Glendale, Arizona: Arizona Üniversitesi Stadyumu -
Glendale, Arizona: Arizona Üniversitesi Stadyumu girişi -
Glendale Arena -
Glendale, Arizona: 1906'da kurulan şeker pancarından şeker fabrikası -
Glendale, Arizona: Glendale First National Bankası
.jpg)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "U.S. Census website". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ "2010 census". 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2012.
- ^ a b Glendale'ın Kurucusu 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "Ekonomik gelişme" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Şubat 2016.
- ^ "American FactFinder" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 17 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2012.
- ^ "U.S. Decennial Census" (İngilizce). Census.gov. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.
- ^ "Population Estimates" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Glendale, Arizona ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- [1]17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Resmi Glendale Şehri websitesi[ölü/kırık bağlantı] (İngilizce)
- Glendale Konferans ve Misafirler Bürosu23 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Curlie'de Glendale, Arizona (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
