Saman balyası

Yuvarlak saman balyaları

Yuvarlak saman balyaları

Saman balyası buğday, arpa, yulaf, pirinç vb. tahılların başaklarından ayrılmasının ardından bitkinin geriye kalan kısımlarının balyalama makinesi aracılığıyla sıkıştırılmasıyla elde edilir.

Tipleri

Balya samanın haşbaylı ve haşbaysız olmak üzere iki türü vardır, haşbaysız balya direkt sapı balyalar bu balyayı karma yem makinesi olan tüketiciler kullanır, haşbaylı balya ise sapı parçalar balya yapar karma yem makinesi olmayan tüketiciler kullanır. Haşbaylının dezavantajı çok parçalı olduğundan karma makinesinde yem ile karıştırınca homojen dağılımı engellemesidir. Haşbaylı makineler eskisi kadar Türkiye de artık çok tercih edilememektedir.

Balyanın biçimine göre

Dikdörtgenler prizması şeklinde olan balyalar ve silindir şeklinde olan balyalar vardır. Dikdörtgenler prizması şeklinde olan küçük balyalar iki ya da üç telli-ipli, büyük balyalar (250 ile 500 kg) 4-5-6 ipli olarak bulunabilir. Ayrıca balyaların metal tel, polipropilen ip ya da organik (keten benzeri) iple bağlanan tipleri vardır. Boyutları küçüklerde en 35–50 cm, boy 80–130 cm ve yükseklik 35–45 cm arasında; büyüklerde yükseklik: 70-80-90 en:120 boy 220 ile 300 cm. arasında değişebilir.

Tarım bakanlığı tarafından telle bağlama yasaklanmıştır, sadece ip bağlama geçerlidir.

Kullanım alanları

Genellikle hayvancılıkta kullanılır. Besin değeri çok düşük olmasına karşın Türkiye'de hayvanlara yem olarak verilmesi yaygındır. Ayrıca hayvanlara altlık olarak da kullanılır. Kültür mantarı yetiştiriciliğinde de ham madde olarak yer almaktadır. Bunun yanında kâğıt sektöründe de kullanılarak kâğıt üretilmektedir. Özellikle son dönemlerde Türkiye'de ve batıda yapı malzemesi olarak kullanıldığı görülmektedir ve saman balyası yapım yöntemi geliştirilmektedir.

Tarihçe

İlk olarak 1850'lerde ilk balyalama makinesinin icadıyla yapılmaya başlanmasıyla beraber 1870'lerde popülerlik kazanmıştır. 1940'lardan itibaren ise silindirik balya yapımı başlamıştır.