Scottish Café
İskoç Kafe (Lehçe: Kawiarnia Szkocka, İngilizce: Scottish Café), Polonya'nın Lwów kentinde (şimdi Lviv, Ukrayna) 1930'larda ve 1940'larda Lwów Matematik Okulu'ndan matematikçilerin, özellikle fonksiyonel analiz ve topolojide araştırma problemlerini ortaklaşa tartıştıkları bir kafeydi.
Stanisław Ulam, tartışma sırasında doğrudan masanın üzerine kurşun kalemle yazabilmeleri için kafenin masalarının mermer kaplı olduğunu anlatıyor. Stefan Banach'ın karısı, sonuçların kaybolmasını önlemek için ve doğrudan masa üstlerine yazmalarından rahatsız olduktan sonra, matematikçilere problemleri ve cevapları yazmak için kullanılan ve sonunda Scottish Book (İskoç Kitabı) olarak bilinen büyük bir defter verdi. Kitap -çözülmüş, çözülmemiş ve hatta muhtemelen çözülemeyecek problemlerin bir koleksiyonu- kafenin herhangi bir misafiri tarafından ödünç alınabilirdi. Problemlerden herhangi birini çözmek ödüllerle mükafatlandırıldı, en zor ve zorlu problemlerin pahalı ödülleri (Büyük Buhran sırasında ve II. Dünya Savaşı arifesinde), bir şişe kaliteli konyak gibi ödüllerdi.[1]
Daha sonra Stefan Banach'ın "temel problemi" ile yakından ilişkili olduğu anlaşılan problem 153 için, Stanisław Mazur canlı bir kaz ödülü teklif etti. Bu problem ancak 1972'de Polonya genelinde yayınlanan bir törenle canlı kaz hediye edilen Per Enflo tarafından çözülebildi.[2]
Kafe binası şimdi, 27 Taras Shevchenko Prospekt adresindeki Szkocka Restaurant & Bar'a (orijinal İskoç Kafe'nin adını almıştır) ve Atlas Deluxe oteline ev sahipliği yapmaktadır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki matematikçiler Lwów Matematik Okulu ile ilişkilendirildi veya İskoç Kitabına katkıda bulundu:
- Stefan Banach
- Karol Borsuk
- Marek Kac
- Stefan Kaczmarz
- Bronisław Knaster
- Kazimierz Kuratowski
- Stanislaw Saks
- Juliusz Schauder
- Hugo Steinhaus
- Stanislaw Ulam
- Gus Ward
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kałuża, Roman (1996). Ann Kostant & Wojbor Woyczyński (Ed.). Through a reporter's eyes: The life of Stefan Banach. Birkhäuser. ISBN 0-8176-3772-9. MR 1392949. 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- R. Daniel Mauldin, (Ed.) (1981). The Scottish Book: Mathematics from the Scottish Café (Including selected papers presented at the Scottish Book Conference held at North Texas State University, Denton, Tex., Mayıs 1979). Boston, Mass.: Birkhäuser. ss. xiii+268 pp. (2 plates). ISBN 3-7643-3045-7. MR 0666400.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "İskoç kitabı". 9 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Poznan web sitesinde Adam Mickiewicz Üniversitesi'nde Stefan Banach Ana Sayfasında 19 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İskoç Kitabı Web sayfası 28 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "İskoç kitabının el yazması" (PDF). 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- "İskoç kitabının İngilizce versiyonunun daktilo yazısı" (PDF). 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Kawiarnia Szkocka", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- Sheldon Axler. "Stefan Banach'ın Hayatı incelemesi". 11 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.