Versatile Video Coding
| Versatile video coding | |
| Durum | Etkin |
|---|---|
| Başlama yılı | 2017 |
| İlk yayınlanma | 2020 |
| Son sürüm | 2nd Edition 29 Nisan 2022 |
| Organizasyon | ITU-T, ISO, International Electrotechnical Commission |
| Komisyon | SG16 (Secretary: Simao Campos) (VCEG), MPEG |
| Temel standartlar | H.261, H.262, H.263, H.264, H.265, MPEG-1 |
| Etki Alanı | Video sıkıştırma |
| Lisans | RAND (Reasonable and non-discriminatory licensing) |
| Websitesi | itu.int/rec/T-REC-H.266 |
H.266,[1] ISO/IEC 23090-3,[2] ve MPEG-I Part 3 olarak da bilinen Versatile Video Coding (VVC) (Çok yönlü video kodlama), Joint Video Experts Team (JVET) tarafından 6 Temmuz 2020'de son haline getirilen bir video sıkıştırma standardıdır. Ekip (JVET),[3] ITU-T Çalışma Grubu 16'nın VCEG çalışma grubunun ve ISO/IEC JTC 1/SC 29'un MPEG çalışma grubunun ortak video uzman ekibinden meydana gelmektedir. High Efficiency Video Coding (HEVC, ITU-T H.265 ve MPEG-H Part 2 olarak da bilinir) ardılıdır. İki temel hedefle geliştirilmiştir – geliştirilmiş sıkıştırma performansı ve çok geniş bir uygulama yelpazesi için destek.[4][5][6]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]JVET, Ekim 2017'de son bir Teklif Çağrısı yayınladı ve standardizasyon süreci, standardın ilk çalışma taslağının üretildiği Nisan 2018'de resmi olarak başladı.[7][8]
IBC 2018'de, videoyu HEVC'den %40 daha verimli sıkıştırdığı söylenen VVC'ye dayalı bir ön uygulama gösterildi.[9]
Nihai standardın içeriği 6 Temmuz 2020'de onaylandı [10][11][12]
Takvim
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ekim 2017: Teklif Çağrısı
- Nisan 2018: Alınan tekliflerin ve standardın ilk taslağının değerlendirilmesi [13]
- Temmuz 2019: Komite Taslağı için oy pusulası yayınlandı
- Ekim 2019: Taslak Uluslararası Standart için oylama yapıldı
- 6 Temmuz 2020: Nihai standardın tamamlanması
Lisans
[değiştir | kaynağı değiştir]HEVC uygulamalarını lisanslarken görülen sorunların riskini azaltmak için VVC, Media Coding Industry Forum (MC-IF) adlı yeni bir grup kuruldu.[14][15] Ancak, MC-IF'in, JVET'in konsensüs kararlarıyla belirlenen teknik değere dayalı standardizasyon süreci üzerinde hiçbir gücü yoktu.[16]
Önceki AVC [17] ve HEVC [18] kodeklerine benzer bir durumda, başlangıçta dört şirket VVC için patent havuzu yöneticileri olmak için yarışıyordu. Daha sonra iki şirketin havuz oluşturduğu bildirildi: Access Advance ve MPEG LA.[19]
Access Advance, gerekli lisans ücretinin miktarını yayınladı.[20]
Benimseme
[değiştir | kaynağı değiştir]Yazılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Kodlayıcılar/kod çözücüler
- Fraunhofer HHI, VVenC [21] adlı kaynağa dayalı bir VVC kodlayıcı ve VVdeC [22] adlı bir kod çözücü yayınladı.
- Fraunhofer Çok Yönlü Video Kodlayıcı (VVenC) 11 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fraunhofer Çok Yönlü Video Kod Çözücü (VVdeC) 25 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- VVC VTM referans yazılımı 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tencent Media Lab, gerçek zamanlı bir kod çözücüde [23] VVC'yi destekler ve Tencent Cloud hizmeti, bulut altyapısında kod dönüştürme ve akışla destekler.[24]
- uvg266 13 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. açık kaynak kodlayıcı
- x266 kodlayıcı, H2 2023'te herkese açık olarak yayınlanacak [25]
- yerel bir açık kaynak muxer/demuxer ve kod çözücü ile ffmpeg geliştirme deposu [26]
Oynatıcılar
- Spin Digital, Linux ve Windows cihazları için gerçek zamanlı bir VVC kod çözücü ve oynatıcı satmaktadır.[27]
- 2021'de MX Player'ın [28] mobil müşterilerinin %20'sine kadar VVC'de içerik sağladığı bildirildi.[29]
Donanım
[değiştir | kaynağı değiştir]| Şirket | Çip / Mimari | Tip | Verim | referans |
|---|---|---|---|---|
| Allegro DVT | AL-D320 | Kod çözücü IP çekirdeği | 8K@120 | [30][31] |
| MediaTek | Pentonik 2000 | kod çözücü | 8K@144 | [32] |
| Pentonik 1000 | kod çözücü | 4K@144 | [33] | |
| Pentonik 700 | kod çözücü | 4K@144 | [34] | |
| Realtek | RTD1319D | Set üstü kutu SoC | 4K@60 | [35] |
| VeriSilicon | Hantro VC9000D | kod çözücü | 8K@120 | [36] |
Yayın
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya SBTVD Forumu, Brezilya'nın yakında çıkacak olan TV 3.0'ı için VVC'yi seçti. Brezilya SBTVD Forumu, 2024'te piyasaya sürülmesi beklenen yakında yayınlanacak televizyon sistemi TV 3.0'da MPEG-I VVC kodekini benimseyecek. Yayın ve geniş bant dağıtımı için bir video taban katmanı kodlayıcısı olarak MPEG-5 LC EVC ile birlikte kullanılacaktır.[37]
Dijital televizyon yayın standartlarını yöneten Avrupa kuruluşu DVB Project, 24 Şubat 2022'de VVC'nin artık yayın araçlarının bir parçası olduğunu duyurdu.[38] Avrupa, Avustralya ve diğer birçok bölgede kullanılan DVB tuner özelliği, HEVC'nin halefi olan VVC (H.266) video codec bileşenini desteklemek üzere revize edilmiştir.[39]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- H.262 / MPEG-2 Part 2 videosu
- H.264 / MPEG-4 Part 10: Advanced Video Coding/AVC
- H.265 / MPEG-H Part 2: High Efficiency Video Coding/HEVC
- AOMedia Video 1 (AV1)
- MPEG-5 Part 1: Essential Video Coding / EVC
- Katmanlı kodlamanın diğer adı - ölçeklenebilir kodlama:
- MPEG-5 Part 2: Low Complexcity Enhancement Video Coding / LC EVC
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Fraunhofer Heinrich Hertz Enstitüsündeki VVC web sitesi, 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kaynak kodu: VTM 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. veya VVdeC [22] veya VVenC [21]
- ITU H.266 sıkıştırması için beklemede kalın 29 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- MPEG - Çok Yönlü Video Kodlama 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- VVC'nin sonuçlandırılması 8 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "H.266: Versatile video coding". www.itu.int. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Information technology — Coded representation of immersive media — Part 3: Versatile video coding" (İngilizce). International Organization for Standardization. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
- ^ "JVET - Joint Video Experts Team". www.itu.int. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019.
- ^ Bross (September 2021). "Developments in International Video Coding Standardization After AVC, With an Overview of Versatile Video Coding (VVC)". Proceedings of the IEEE. 109 (9): 1463-1493. doi:10.1109/JPROC.2020.3043399.
- ^ Bross (October 2021). "Overview of the Versatile Video Coding (VVC) Standard and its Applications". IEEE Trans. Circuits & Systs. For Video Technol. 31 (10): 3736-3764. doi:10.1109/TCSVT.2021.3101953.
- ^ Boyce (October 2021). "Guest Editorial Introduction to the Special Section on the VVC Standard". IEEE Trans. Circuits & Systs. For Video Technol. 31 (10): 3731-3735. doi:10.1109/TCSVT.2021.3111712.
- ^ "N17195, Joint Call for Proposals on Video Compression with Capability beyond HEVC". mpeg.chiariglione.org. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019.
- ^ "N17669, Working Draft 1 of Versatile Video Coding". mpeg.chiariglione.org. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019.
- ^ "Fraunhofer Institut zeigt 50% besseren HEVC Nachfolger VVC auf der // IBC 2018". slashCAM (Almanca). 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019.
- ^ "Fraunhofer Heinrich Hertz Institute HHI". newsletter.fraunhofer.de. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
- ^ "Versatile Video Coding | MPEG". mpeg.chiariglione.org. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019.
- ^ "Beyond HEVC: Versatile Video Coding project starts strongly in Joint Video Experts Team". ITU News (İngilizce). 27 Nisan 2018. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "JVET-J1001: Versatile Video Coding (Draft 1)". April 2018. 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "A Video Codec Licensing Update". Streaming Media. 13 Ocak 2019. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "MC-IF". mc-if (İngilizce). 26 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019.
- ^ "Video Engineering Summit East 2019 – AV1/VVC Update". New York. 7 Mayıs 2019. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
No change to the standardization has been done, so it could theoretically happen that the same thing with HEVC happens again. No measures have been done to prevent that, unfortunately. Also, JVET is not directly responsible; they are just a technical committee. (…) There is the Media Coding Industry Forum (…), but they don't have any real power.
- ^ "The H.264 Licensing Labyrinth". Streaming Media (İngilizce). 12 Şubat 2009. 17 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
- ^ "Balance of Power Shifts Among HEVC Patent Pools". Streaming Media (İngilizce). 17 Ocak 2020. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "VVC Patent Pools: And Then There Were Two". Streaming Media (İngilizce). 28 Ocak 2021. 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Eltzroth (2021). "Fostering of Patent Pools Covering Cable Technology: Lessons from VVC Pool Fostering". SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.3949545. ISSN 1556-5068.
- ^ a b "Fraunhofer HHI has developed a software encoder that fully exploits the compression potential of VVC. Its source code is available on GitHub". hhi.fraunhofer.de (İngilizce). 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
- ^ a b "Fraunhofer HHI has developed a resource efficient, multithreaded VVC software decoder that enables live decoding. Its source code is available on GitHub". hhi.fraunhofer.de (İngilizce). 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
- ^ Tencent (22 Haziran 2021). "High performance Real-time H.266/VVC decoder now available from Tencent Media Lab" (İngilizce). Tencent. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ Tencent (16 Temmuz 2021). "Tencent Cloud Becomes First Cloud Service Provider to Support H.266/VVC Standard". 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Faq x266 Webinar". MulticoreWare (İngilizce). 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023.
- ^ FFmpeg README, ffvvc, 19 Mart 2023, 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mart 2023
- ^ "Spin Digital – 8K VVC Media Player (Spin Player VVC)". Spin Digital (İngilizce). 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021.
- ^ "MX Player cuts down video streaming data consumption by half; upgrades its video encoding and compression technology to H.266". businessinsider.in (İngilizce). 15 Haziran 2021. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "How the H.266 video standard will help stream content way faster". The Next Web (İngilizce). 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "IP Decoder AV1 8K IP Video Multiformats AV1 422 Scalable". Allegro DVT - Leading Video Compression Expertise (İngilizce). 2 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ "First hardware VVC/H.266 video decoder IP core" (İngilizce). 1 Temmuz 2021. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ MediaTek. "MediaTek Announces New Pentonic Smart TV Family with New Pentonic 2000 for Flagship 8K 120Hz TVs". www.prnewswire.com (İngilizce). 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2021.
- ^ "MediaTek wants to power next-generation TVs and Chromebooks". BGR. 10 Kasım 2022. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "MediaTek launches Pentonic 700 chip for 4K televisions". TechnoSports. 20 Ağustos 2022. 20 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Realtek Launches World's First 4K UHD Set-top Box SoC (RTD1319D) Supports VVC/H.266 Video Decoding, GPU with 10-bit Graphics, Multiple CAS, and HDMI 2.1a". Realtek. 29 Ağustos 2022. 5 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ "VeriSilicon delivered multi-format hardware video decoder Hantro VC9000D supporting 8K@120FPS VVC/H.266 to customers". www.verisilicon.com. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ "Brazilian SBTVD Forum Selects V-Nova LCEVC for Brazil's Upcoming TV 3.0". digitalmediaworld.tv. 13 Ocak 2022. 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "DVB adds the VVC (H.266) codec to its video standards, for 8K?". 24 Şubat 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Next-gen video codec VVC (H.266) added to DVB tuner specification". 28 Şubat 2022. 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
