Burkina faso (布吉納法索)

Gaga kska Meycow ka Burkina faso, 13 00 N, 2 00 W ka gaga na nniqan.

Kana ka knlbangan na o 274,200 sq km (hangan na o Tg75)

(knlbanga dxgal o 273,800 sq km, knlbangan qsiya o 400 sq km) .

Kana ka sejiqun o niqan 19,512,533 hiyi.

Gaga Ouagadougou ka pusu alang paru, jiyax 11 idas 12 ka jiyax skrayan klwaan.

Manu ka dxgal Burkina faso ga wada sugan 43.00% ka dxgal qpahan, 20.40% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 36.60% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Roch Marc Christian Kaboré, pnaah hngkawas2015 idas 12 jiyax 29pnrajing kmlawa klwaan.

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Pucinafaso (布吉納法索)

Pucinafaso (kari Fako: Burkina Faso) we ini alang Sife ka ini tsiyo rcilung, kana dheran alang nii we ga menaq hunac siyo na Nrao Sahara. Futa ka ngayan na na cbeyo (kari Fako: Haute Volta), knkawas 1984 idas 8 de wada pryuxun ngayan alang na saya di.

Sotu na kesun Wacyatuku we ga menaq ckceka alang daha, kiya tgparu ba alang daha hini ma, cingci, wunfa congsin na. Alang Pucinafaso nii ge, tghiti ba mkela patis ka seediq daha kana laalang bobo dheran nii, yaani maha 23% ka seediq daha mkela patis. Alang ini riyung kayfa dungan ka alang nii.

Risu (歷史)

Wunming kukwo Sife ka Pucinafaso nii, kndalax 3suci betaq 13suci, ga spatis alang tghunac iril na Nizu daka Pucinafaso ka Pura-wunfa. Saya dige maha 60 hari ka alang ini pgtena, Mosicu (Mossi) ka mgrahul na bale, Sangfuta ka ngayan na han am, knkawas 1984 de ryuxun daha mesa Pucinafaso di, kari Mosicu ka “Burkina” nii, “seediq msderux” ka dungus na, meniq ka “Foso” ge kari Toyora, “cukwo” ka dungus na. Knkawas 1896, meyah dehuk Futa hini ka seediq Fakwo ma. Fakwo-suti ka hini mesa, ani si Mosicu ka bsiyaq ba qmnlahang hini we ani knkana kncyukan daha, betaq ba knkawas 1919 de, wada ngalan Fakwo ka sotu daha Wacyaku di, niqan duna ka dheran daya nSyang-hayan duri we, wada suupun cumingti bgurah di, asi daha gxali mesa Sangfuta di, ririh so kingal alang Sife nFakwo-renpang peni. Knkawas 1932, ado ka lmngelung cingci na ka Sife-rengpang nFakwo ma, wada sdapun alang bcbici hari, betaq knkawas 1937 de, Sangfuta ma dheran ssiyo na we kpryuxan na ma, tnyanun mesa “sang-Syang-hayan” (kari Fakwo: Haute-Côte d'Ivoire) . Knkawas 1956, wada pooda kingal faan ka Fakwo, naka spuun bleyaq lmngelung dungan ka hayuay-suti-cungcong mesa hii, bobo na daha knkawas ka 1958 de, Wada sptotuy dehuk cucu-konghokwo ka Sang-futa nii di ma, knkawas 1960 de, mswaye Fakwo ma turi di.

Bobo wada turi ka Sang-futa nii dungan duri we, maah 10 hari knkawas mrrudu ma ini tbleyaq alang daha, betaq ba pnrdingan knkawas 1990 de kndudul malu hari di. Knkawas 2014 idas 10 ali 30, egu seediq pneyah alang daha paru meyah suwe ka Pucinafaso nii, meyah suwe mn4 lmutuc tloong tluungan congtong ka Kong-pawre we, mpkmriyux senfa daha ma pqnedis ttluungan congtong, remux kwohwe ka seediq suwe ma, mosa pskama sucungting ga sotu Wacyatuku hiya. Uxe wano yipan-mingcong, niqan supi ka meyah suwe duri, kika mremux hii ka seediq sewe ma smeeliq qyqeya de, Pucina kwangpo-tentay (Radiodiffusion-Télévision du Burkina, RTB) daha we asi alix paha kari ndaan quri nii. Knkawas 2014 idas 10 ali 31, wada asi alix tnluungan na congtong ka Kong-pawre, wada qduriq Syangya-hayan di. Knkawas 2015 idas 9 ali 16, cungpen ka Pucinafaso nii, supi dmayo congtong daha wada lixun ka Puraysu‧Kongpawre ka, mremux neko-yihwe daha ma, qrapun daha ka ringsu congtong Misear‧Kafanto (Michel Kafando) daka congri Yakopa‧Yisako‧Cita (Yacouba Isaac Zida), ma, duma ka puhwe-socang﹝7﹞. Idas 9 ali 21, wada plaxun ka Kafando de, wada mosa qduriq mugleing Fakwo-tasukwan di. Sife kwocya-cingci-kongtongti we, mosa ptbale rmengo supi tmnutuy cengpen daka supi ini sruwa cungpen, so kiya de mgrebu idas 9 ali 23, supi mqlahang congtong we cengsu-seyi, prihun na kwotu-cunghu ka cengri, kika Kafando ka cucung dungan.

Knkawas 2015 idas 11 ali 29, psgao ppheyu daha congtong, Roko‧Mako‧Korisutian‧Kapore ka mangal, 53.43% ka topyawri na, knkawas 2015 idas 12 ali 29 de Kapore ka tloong tloongan congtong di.

Tiri (地理)

27wan pingfan-kongri ka knuglhahang ka alang Pucinafaso nii, ga meniq quri dheran Sice, ga mssuayus daka alang Mari, syangya-hayan, Cyana, Toko, Penan ma Nizu, copyaw na ga pgcenga peywe 9° daka 15°, tongcing 2° daka 5°, ado ga meniq tgdaya yayung Cifuta, kii kesun daha “San-futa”. Ga moda mqluli alang daha ka yayung Futa nii, qsiya na yayung nii ge asi ka qtaun mdengu karac ma qmuyux kaarc, ncigin uka hari qsiya, kika uka asu mdooda hiya, ini blebil qsiya na duri, uka riyung pnhgalang daha hini, ini knbaka ppuqun daha, kika kntteun pggeeluk alang ssiyo daha, uka daha brahan mtburux nanaq kingl alang. Karac na Pucinafaso nii we so bbsuring mttilux, hama 500 betaq 1000cm ka qnyuxan na kingal knkawas, egu hari quri hunac ma tikuh hari ka daya na. Uka nrao alang daha, ani si tnugiyo bale bnaquy ka dheran daha quri ggqiyan hido, uka ppmhaun phgalang ; qruri so hunac na hreyan we niqan rngedi rako meeyah mekan pnhmaan, kika dheran ckceka alang daha ma dheran quri hhreyan hido hiya si malu niqun seediq, ga sgcuqi hbaro riyung ka seediq ga meniq hii di, rmabang ka dheran ckceka na. Nii ge anu 15, 16 suci han peni, alang Sanfuta hini ge snqrngutan alang Hwecyaw ka Mantingko (Mandingo) daka Sanghay-wangkwo, ciida de Mosicu na Sanfuta nii we, mtlibu breenux ckceka dheran daha kmciyuk.

Cingci (經濟)

Cingci daha we nongmu ka lekuh daha, wada mquri hiya pacung ka rawtongri daha. Ado uka riyung cuyen ka dheya nii ma ga meniq siyo dheran nrao, uka hari dheran qqpahun daha, alang Pucinafaso nii ge ririh so alang mqrinuc ka dheya, seediq alang ndheya nii ka egu riyung mosa qmeepah nganguc ka laalang Feco quri hini. Kingal ba eluw rulu puniq mmaha Syangya-hayan ka teru daha, kika niqan pnugaluk dah aka dheya nii. Alang Pucinafaso nii daha laalang ksiiyo daha, so Nizu, Penan, Toko, Syangya-hayan, Mari, Saynecyaar dunii, ini turi han we, to qnlhangan Fakwo kana, kika bobo nturi de, kari quri seyhu daha we dmooi kari Fakwo. Pila Pucinafaso nii saya ka Sife-farang (Franc CFA) nii we, snpuwan pheyu na alang dnii ka Sife-cingcihopi-renmong nii ka smnalu Gino ba gmtange nomu-cingci we, uxe pdehuk lmekuh kkuudus seediq alang daha, kika egu riyung ka seediq mpqeepah mquri nganguc migin qqpahan daha, mqquri ssiyo alang dah aka Cyana, Syangya-hayan ma Cineya, qmeepah ba bale ka kkdusan daha, niqan naq mosa tnnais qmeepah ma, egu nanaq ka asi eniq laalang icil duri. spegun saya de, yaani maha pay wan hari ka sediq Pucinafaso nii ga asi eniq Cyana ma Syangya-hayan daha alang nii, asi klai mesa ini ba kbeyax ka cingci na alang Pucinafaso nii.

Singceng-cuyu. (行政區域)

Pucinafaso nii we, ga na ptyusan 13 taci, (Kari Fakwo: Région), toma na 13 taci nii de niqan 45 sung (Kari Fakwo: Provinces) .

Cungsu (城市)

Sotu na we Wacyatuku, hmrinas 100 wan ka seediq na, pnheyu hini ka kutu nMosicu ka Wacyatuku wankwo duri. kndalax sotu nSyang-hayan ka Apisun we niqan rulu puniq dehuk hini, bobo na de, mkpdhekun na Nizu sotu ka Niyame.

Waycyaw (外交)

Pngluban na daka Conghwa-mingkwo. Qtai pngluban na Conghwa-mingkwo daka Pucinafaso. Knkawas 1960 hayan we, pnheyu waycyaw kwansi daka Conghwa-mingkwo han, ani si wada msetuq Knkawas 1973. Knkawas 1994 dungan we mkmalu dung, ani si knkawas 2018 idas 5 ali 24 dung we, mn2 twan-cyaw dehuk saya. Pngluban na daka Conghwe-zeming-konghokwo. Qtai pngluban na Conghwe-zeming-konghokwo daka Pucinafaso. Pngluban na Conghwe-zeming-konghokwo daka Pucinafaso nii we, pntasan daha knkawas 1973 idas 9 ali 15, knkawas 1994 idas 2 ali 2, seyhu Pucinafaso daka Conghwa-mingkwo matis fucyaw-kongpaw, knkawas naq ciida duri we, paha kari maalix pngluban daha ka Pucinafaso ka Conghwe-zeming-konghokwo, knkawas 2018 idas 5 ali 26 dungan we, pklmeun daha ka pngluban na Pucinafaso daka Conghwe-zeming-konghokwo.

Pnatas (參考資料)

Hnlitan na Dakis Pawan (郭明正) emptgsa.
CIA
外交部
List of current heads of state and government
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B8%83%E5%90%89%E7%B4%8D%E6%B3%95%E7%B4%A2 (參見中文維基百科)