Гастроэнтерит
| Гастроэнтерит | |
 | |
| Саклык белгечлеге | ашказан-эчәк белеме[d] |
|---|---|
| Симптомнар | рвота[d][1], эч китү[1], косасы килү[d][1], бизгәк[d], Эч авыртулары, Сару кайнау, спазм[d], обезвоживание[d] һәм abdominal cramps[d][1] |
| Дәвалануда кулланыла торган дару | эритромицин[d][2], ондансетрон[d][3], ципрофлоксацин[d][3] һәм Ибупрофен[3] |
| ICD-9-CM | 558.9[4] |
| NCI Thesaurus идентификаторы | C34632[1] |
 Гастроэнтерит Викиҗыентыкта | |
Гастроэнтерит (бор. грек. γαστήρ, иялек килеш γαστρός — "ашказаны" һәм ἔντερον — "эчәк"), яки ашказаны һәм эчәк катары — ашказаны һәм нечкә эчәкнең ялкынсынуы. Бик еш кискен, сирәк кенә хроник формада күзәтелә. Бер үк вакытта юан эчәк тә зарарланганда гастроэнтероколит[5] диагнозы куела. Костыра, эч йомшара, эч авырта һәм кискен кысылу (спазм) барлыкка килә[6].
Сәбәпләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Гастроэнтеритның киң таралган сәбәбе — вируслар, бигрәк тә ротавирус һәм Escherichia coli, Campylobacter эчәк таякчалары бактерияләре[7][8], шулай ук башка кузгатучылар[9] белән заралану тора. Кайбер вируслар балалар эпилепсиясен[6] барлыкка китерә. Авыруның инфекциядән тыш таралуы очраклары бик сирәк. Балаларда заралану хәвефе иммунитетларының түбән булу һәм гигиена кагыйдәләрен тиешенчә үтәмәү[6] нәтиҗәсендә югары.
Вируслар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Вируслы гастроэнтерит киң таралган кузгатучы булып ротавирус, норовирус, аденовирус һәм астровирус[10][11] тора. Ротавирус бик еш балаларда гастроэнтерит сәбәбе булып тора[8] һәм үсешкән илләрдә дә, үсешүче илләрдә дә бер үк дәрәҗәдә еш очрый[12]. Балаларда 70 % очракта диарея вирус инфекциясе[13] нәтиҗәсендә барлыкка килә. Олыларның иммунитеты нык булу сәбәпле, ротавирус аларда сирәк очрый[14]. Авыруның 18 проценты норовирус[15] нәтиҗәсендә барлыкка килә, ул Америкадагы гастроэнтеритның төп кузгатучысы булып санала һәм 90 процент очракта авыру сәбәбе булып тора[10]. Урынлы эпидемияләр, мәсәлән, круиз караплары[10], дәваханәләр, рестораннар[6] кебек чикле урыннарда бер-берсенә якын булган кешеләр арасында барлыкка килүе мөмкин. Кешеләр савыкканнан соң да авыру чыганагы булып калуы ихтимал[10]. Балаларның чирләвенең 10 % норовируска[6] туры килә.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Disease Ontology — 2016.
- ↑ NDF-RT
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Drug Indications Extracted from FAERS — doi:10.5281/ZENODO.1435999
- ↑ Monarch Disease Ontology release 2018-06-29 — 2018-06-29 — 2018.
- ↑ Гастроэнтерит — ЗСЭ (3-е издание)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Singh, Amandeep (July 2010). «Pediatric Emergency Medicine Practice Acute Gastroenteritis — An Update». Emergency Medicine Practice 7 (7).
- ↑ Webber Roger Communicable disease epidemiology and control: a global perspective — 3rd.
- ↑ 8,0 8,1 Szajewska, H (January 2010). «Gastrointestinal infections in the pediatric population.». Current Opinion in Gastroenterology 26 (1): 36–44. DOI:10.1097/MOG.0b013e328333d799. PMID 19887936.
- ↑ Mandell 2010, Ch. 93
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Eckardt AJ, Baumgart DC (January 2011). «Viral gastroenteritis in adults». Recent Patents on Anti-infective Drug Discovery 6 (1): 54–63. DOI:10.2174/157489111794407877. PMID 21210762.
- ↑ Dennehy PH (January 2011). «Viral gastroenteritis in children». The Pediatric Infectious Disease Journal 30 (1): 63–4. DOI:10.1097/INF.0b013e3182059102. PMID 21173676.
- ↑ Meloni, A (October 2011). «Epidemiology and prevention of rotavirus infection: an underestimated issue?». The journal of maternal-fetal & neonatal medicine: the official journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians 24 (Suppl 2): 48–51. DOI:10.3109/14767058.2011.601920. PMID 21749188.
- ↑ Webb, A (April 2005). «Acute gastroenteritis in children.». Australian family physician 34 (4): 227–31. PMID 15861741.
- ↑ Desselberger U, Huppertz HI (January 2011). «Immune responses to rotavirus infection and vaccination and associated correlates of protection». The Journal of Infectious Diseases 203 (2): 188–95. DOI:10.1093/infdis/jiq031. PMID 21288818.
- ↑ (Aug 2014) «Global prevalence of norovirus in cases of gastroenteritis: a systematic review and meta-analysis». The Lancet Infectious Diseases 14 (8): 725–30. DOI:10.1016/S1473-3099(14)70767-4. PMID 24981041.