Магнит моменты

Классик электродинамика

Электр · Магнетизм

Электр статикасы Кулон кануны Электр кыры көчәнешлелеге Гаусс теоремасы Электрик диполь моменты Электр коргылары Электр индукциясе Электр кыры Электростатик потенциал Электр көчәнеше Магнит статикасы Био — Савар — Лаплас кануны Ампер кануны Магнит моменты Магнит кыры Магнит агымы Магнит индукциясе Электродинамика Векторлар потенциалы Диполь Лиенар — Вихерт потенциаллары Лоренц көче Күчеш агымы Униполяр индукция Максвелл тигезләмәләре Электр агымы Электр йөртү көче Электромагнитик индукция Электромагнит нурланышы Электромагнит кыры Электр чылбыры Ом кануны Кирхгоф кагыйдәләре Индуктивлык Фарадей кануны Радиодулкын Резонатор Электрик сыешлык Электр үткәрүчәнлек Электр каршылыгы Үтә үткәрүчәнлек Электр импедансы Реактив каршылык Ковариант тәгъбир Электромагнитик кыр тензоры Энергия-импульс тензоры 4-потенциал 4-агым Билгеле галимнәр Һенри Кавендиш Майкл Фарадей Никола Тесла Андре-Мари Ампер Густав Роберт Кирхгоф Джеймс Клерк Максвелл Һенри Рудольф Һерц Альберт Абрахам Майкельсон Роберт Эндрюс Милликен

Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Магнит моменты

Бораучык кагыйдәсе

Магнит моменты яки магнит диполь моменты - матдәнең магнит үзлекләрен тасвирлаучы зурлык. Электромагнетизм теориясе буенча магнит кырының элементар чыганагы - йомык электр агымы булып санала.

Элементар кисәкчекләр, атом төшләре, атомнар һәм молекулаларның электрон сүрүләре могнит моментына ия.

Квант механикасы буенча элементар кисәкчекләр - электроннар, протоннар, нейтроннар һ.б. үз механик моменты - спин булганга күрә магнит моментына ия.

Магнит моменты А/м² яки Дж/Тл (СИ), эрг/Гс (СГС) белән үлчәнә, 1 эрг/Гс = 10⁻³ Дж/Тл, элементар магнит моменты Бор магнетоны булып тора.

Тасвир

Электр агымы белән яссы контур өчен магнит моменты:

$\mathbf {m} =IS\mathbf {n}$,

биредә $I$ — контурда электр агымы, $S$ — контурның мәйданы, $\mathbf {n}$ — контурның яссылыгына нормаль векторы.

Гадәттә магнит моменты юнәлеше бораучык кагыйдәсе буенча табыла: бораучыкның тоткычы электр агымы юнәлеше буйлап борылганда бораучыкның алга таба хәрәкәте магнит моменты юнәлешенә тиң була.

Теләгән йомык контур өчен магнит моменты:

$\mathbf {m} ={I \over 2}\oint [\mathbf {r} ,d\mathbf {l} ]$,

биредә $\mathbf {r}$ — $d\mathbf {l}$ элементына кадәр радиус-вектор.

Гомуми очракта:

$\mathbf {m} ={1 \over 2}\int \limits _{V}[\mathbf {r} ,\mathbf {j} ]dV$,

биредә $\mathbf {j}$ — $dV$ күләмендә агым тыгызлыгы.

Әдәбият

• Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Изд. 4-е, стереотипное. — М.: Физматлит; Изд-во МФТИ, 2004. — Т. III. Электричество. — 656 с. — ISBN 5-9221-0227-3; ISBN 5-89155-086-5.
• Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7