Рәдиф
Рәдиф (гарәп. رديف) – шигърияттә, халык иҗатында шигырь төзелешендә киң кулланылучы әдәбият термины, кушма рифманың бер төре . Бу очракта шигъри юл азагында ким дигәндә ике сүз рифмалашып килә, аларның икенчесе, гадәттә, бер үк сүзнең юл саен кабатланып килүеннән ясала. Мәкаль-әйтемнәрдә, җырларда, мәкальләрдә дә очрый. Көнчыгыш әдәбиятында, шул исәптән төрки халыклар шигъриятендә киң кулланыла.
Шигърияттә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Ул ни дисә, шул булды,
Чүлгә чыгып басканда,
Чүл ярылып, юл булды,
Тауга чыгып басканда,
Тау сыгылып, уй булды,
Унберендә бер булды,
Уйпыксыз чичән ул булды,
Уникегә җиткәндә,
Алпамыштай ир булды. («Идегәй» дастаны)
Әйтемнәрдә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Вак сибелгән йолдыздан
Балкып торган ай артык,
Буш симергән айгырдан
Ярсып торган тай артык.
Дөя суйган җыеннан
Тәкә суйган туй артык,
Тавыш туган туеңнан
Тыныч торган өй артык. (Халык иҗаты)
Җырларда
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Су буена төшәр идем,
Су басмасы тал булса.
Һич теләгем калмас иде,
Үз сөйгәнем яр булса. (Фәрхиназ җыры. Т. Гыйззәт. «Фәрхиназ»)
Күл өстендә ялгыз аккош йөзә,
Нигә ялгыз, нигә пары юк?
Парсызларның күңелләре моңлы,
Парлыларның гына зары юк. («Ялгыз аккош күлләрдә». Р. Хәннанов, Р. Хәсәнов)
Мәкальләрдә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Олы белән кечене өләшкән белер,
Көчле белән көчсезне көрәшкән белер.[1]
Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1. Татарская литература (дәреслек-хрестоматия). К., 2010 ISBN 978-5-7761-2046-6
2. С. Галин. Тел ачкычы- халыкта. Уфа, 1999 ISBN 5-295-02592-6 (башк.)
3. Әдәбият белеме сүзлеге / Төз.-ред. А.Г. Әхмәдуллин. Казан, 1990.
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Калын хәреф белән бирелгән сүзләр рәдифкә мисаллар