Mikoilning Yoshuaga ko‘rinishi Moskva Kremli Uspenskiy sobori ikonasi

Mikoil farishtaning Yoshuaga koʻrinishi — XIII asrga doir rus ikonasi. Moskva Kremlining Uspenskiy soborida joylashgan.

Tarixi

Ikona, ehtimol, Moskva knyazi Mixail Xoroborit tomonidan hozirgi Arxangel sobori oʻrnida barpo etilgan Mixail arxangel cherkovida paydo boʻlgan^[1]^:169. I. E. Grabarga koʻra, piktogramma muallifi „agar vizantiyalik boʻlmasa, unda, aniq, suzdallikdir“^[2].

Ikona Uspenskiy soboriga Najotkor Oltin Soch ikonasi bilan bir vaqtning oʻzida Buyuk knyazVasiliy III va Metropolitan Varlaam davrida keltirilgan^[3].

Ikona 1920-yillarda Butunrossiya tiklash komissiyasi tomonidan ochilgan. Markaziy davlat restavratsiya muzeyining III restavratsiya koʻrgazmasida (Moskva, 1927-yil), „Skiflardan hozirgi kungacha rus sanʼati“ koʻrgazmasida (Parij, 1966-1967-yillar) namoyish etilgan^[2].

Ikonografiya

Ikona Qadimgi Ahddagi bosh farishta Mikoilning Yoshuaga koʻrinishi haqidagi hikoya syujeti asosida chizilgan (Nav. 5:13-15). Mikoil farishta toʻliq boʻyda tasvirlangan, oʻng qoʻli bilan qilichni boshining tepasida va chap qoʻlida qinini ushlab turadi. Yoshua bosh farishtaning oyoqlariga tiz choʻkib turgan holda tasvirlangan.

Ikonada koʻplab yoʻqotishlar mavjud, ayrim joylarida levkas ham yoʻqolgan va chekkalarida qisman yangisi bilan almashtirilgan. Bosh farishta yuzining asl qiyofasi faqat oʻng tomonda saqlanib qolgan (yuzning chap tomonida rasm taxtagacha oʻchib ketgan^[1]^:169), lekin umuman olganda shakl yaxshi saqlanib qolgan. Shu bilan birga, Yoshuaning qiyofasi yomon saqlanib qolgan. Ikonaning yuqori qismida yozuv izlari bor^[2].Akademik V. N. Lazarev otmechaet:

Ikonaning qimmatbaho emalga aniq oʻxshaydigan quyuq, xira rangi diqqatga sazovordir. Zanjirli sovut va qanotlarga moʻl-koʻl zarhal ishlov berilishi, shuningdek, plash, shim va koʻylak ham zarhallanishi ikonaga oʻziga xos nafislik bagʻishlaydi, unda bayramona kayfiyat XII asr anʼanalariga oʻziga xos tarzda uygʻunlashadi^[1].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Лазарев В. Н.. Русская иконопись от истоков до начала XVI века. М.: Искусство, 1983.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Живопись домонгольской Руси: Каталог выставки. М.: Советский художник, 1974 — 118—120-bet.
↑ Колпакова Г.С.. Искусство Древней Руси: Домонгольский период, Новая история искусства. М.: Азбука, 2007 — 456-bet. ISBN 978-5-352-02088-3.

[Лазарев1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Лазарев В. Н.. Русская иконопись от истоков до начала XVI века. М.: Искусство, 1983.

[живопись-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Живопись домонгольской Руси: Каталог выставки. М.: Советский художник, 1974 — 118—120-bet.

[3] Колпакова Г.С.. Искусство Древней Руси: Домонгольский период, Новая история искусства. М.: Азбука, 2007 — 456-bet. ISBN 978-5-352-02088-3.

[1]

[2]

[3]