Kontent qismiga oʻtish

Tosh suvsar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tosh suvsar
Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: Hayvonlar
Sinf: Sutemizuvchilar
Urugʻ: Martes
Qaysi hayvonlarga o'xshaydi
Ushbu hayvon uy mushugiga juda o'xshab ketadi
Sinonimlari
tosh suvsar, uy suvsar, oq suvsar

Tosh suvsar (Martes foina), shuningdek, uy suvsar yoki oq koʻkrakli marten sifatida ham tanilgan, Yevropa va Markaziy Osiyoning koʻp qismida yashaydigan marten turidir.[1]

Yoqimli, aqlli va shoʻx ariq sichqonga oʻxshash ushbu hayvonning vatani Markaziy Osiyo va Yevropa boʻlsada, Shimoliy Amerikaning bir qancha joylarida ham uchrab turadi. Bu susarlarning  rangi och kulrang-jigarrangdan to quyuq jigarranggacha farq qiladi. Hayvonning boʻynidan koʻkragiga qadar iyak ostida oq chiziq koʻrinish mumkin. Ammo, baʼzi sharqiy va janubiy hududlarda oq chiziq umuman yoʻq. Yosh suvsarlarning orqasida kulrang moʻynasi bor. Ushbu hayvon uy mushuki bilan bir xil oʻlchamda, ammo nozikroq tanaga ega.[2]

Suvsar haqida

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hayot davomiyligi: 3-18 yil

Ogʻirligi:1.5-2.5 kg

Uzunligi: 42-48 cm

  • Koʻpayish mavsumi: Iyun-Avgust
  • Homiladorlik davomiyligi: 7.5-9 oy
  • Mustaqil yashashni boshlaydigan mudday: 2 oydan soʻng
  • Bolasining nomlanishi: kit

Tosh suvsarlar hamma narsalarni, xususan, kichikroq sut emizuvchilarni, mevalarni va tuxumlarni isteʼmol qilishadi.[3]

Tabiiy tahdidlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tosh suvsarlar baʼzan zararkuranda boʻlganliklari uchun taʼqib qilinadi. Shuningdek, ular Hindiston, Rossiya va boshqa mamlakatlarda moʻynalari sababli ovlanadi. Biroq, bu tahdidlarning ushbu hayvonlarning sonini keskin darajada pasayishiga olib kelishi haqida hech qanday dalil mavjud emas.

IUCN maʼlumotlariga koʻra, tosh suvsarlar keng tarqalgan, ammo umumiy aholi soni hisobi mavjud emas. Hozirgi vaqtda bu tur IUCN Qizil roʻyxatida „Eng Kam Tashvishli“ deb tasniflangan va bugungi kunda uning soni barqarorligicha qolmoqda.[4]

Tosh suvsarlar Markaziy Yevropadagi sichqonlar va kalamushlar kabi zararkunandalarining aholi sonini nazorat qilishga yordam beradi va tulkilar, yovvoyi mushuklar va boyqushlar kabi hayvonlar uchun oʻlja hisoblanadi. Oʻrmonli hududlarda ular urugʻlarning tarqalishiga hissa qoʻshishi mumkin va Markaziy Yevropa oʻrmonlarida mevali oʻsimliklarning urugʻlarini tarqalishi uchun muhim hisoblanadi.

  1. „Species: Stone marten“ (ingilizcha). dwhc. Qaraldi: 16-sentyabr 2023-yil.
  2. „Beech Marten“ (inglizcha). Qaraldi: 16-sentyabr 2023-yil.
  3. A. Balestrieri; L. Remonti, R. B. Capra, L. Canova & C. Prigioni. „Food habits of the stone marten (Martes foina) (Mammalia: Carnivora) in plain areas of Northern Italy prior to pine marten (M. martes) spreading“ (ingilizcha) (15-yanvar 2013-yil). Qaraldi: 16-sentyabr 2023-yil.
  4. Abramov, A.V., Kranz, A., Herrero, J., Choudhury, A. & Maran. „Beech Marten“ (ingilzcha). The IUCN (4-mart). Qaraldi: 16-sentyabr 2023-yil.

Pine marten or stone marten – Waldwissen.net

Beech Marten – Animalia.bio – onlayn hayvonlar ensiklopediyasi