Oklahoma Siti
Lidnanznam |
Flag |
Valdkund | Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad |
Eläjiden lugu (2020) | 681,054 ristitud |
Pind | 1,607,83 km² |
Pämez' | Devid Holt (sulaku 2018—, David Holt) |
Telefonkod | +1−405 |
Aigvö | tal'vel UTC−6, kezal UTC−5 |
Oklahoma Siti (angl.: Oklahoma City [oʊkləˌhoʊmə-ˈsidē], lühenduz om OKC) om AÜV:oiden lidn Oklahom-štatan keskuzpalas. Se om Oklahoman pälidn da kaikiš suremb lidn eläjiden lugun mödhe, AÜV:oiden 25-nz' lidn eläjiden lugun mödhe. Sijadase Oklahom-ümbrikon territorijal tobjimalaz, sen ližaks koumel lähižel ümbrikol: Kaneidian, Klivlend, Pottavatomi.
Istorii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Eländpunktan aluz om pandud vn 1889 sulakus läz 10 tuhad sirdnikoil homstedan aktan mödhe. Se sai lidnan oficiališt statusad vn 1890 heinkus. Panihe štatan alust enččen indejižen territorijan sijas vl 1907, i kätihe Oklahoma Sitid sen kaikenaigaižeks pälidnaks vl 1910.
Oklahoma Siti šingotase valdkundan i tervhudenkaičendan holitišil, londuseližen gazan i kivivoin samižen kompanijoil («Chesapeake Energy», «Devon Energy»), kivivoin ümbriradmižel, kabjživatišton järedal torgusel, «Sonic Drive-In»-restoranverkol, maksmižiden «Paycom»-kompanijal.
Geografijan andmused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Lidn sijadase prerijoiden suvipalas, kukhiden čurukivespäi keskes, Nort Kaneidian-jogen molembil randoil (angl.: North Canadian River, 710 km pitte, Mississipin oigedpol'ne bassein), sen lanktendan sijas Kaneidian-jogehe, 366 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Jogi nimitase Oklahoma River lidnalaižil, reguliruiše padoseinil i kanaloil lidnan röunoiš. Lidnan ühthine pind om 1607,83 km², sidä kesken kuivma 1570,77 km², vezi otab 37,06 nellikkilometrad.
Kontinentaline subtropine klimat pehmdase Meksikan lahten valatoitusel. Voden keskmäine lämuz om +15,6 C°, kezakun-elokun +24,9..+27,6 C°, tal'vkun-uhokun +3,4..+5,7 C°. Ekstremumad oma −27 C° (uhoku) i +45 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +8 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +33 C° (uhoku). Paneb sadegid 924 mm vodes, enamba semendkus-kezakus (114..135 mm kus), vähemba kül'mkus-uhokus (34..45 mm kus). Keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 61..68 % röunoiš voden aigan. Lujad tornadod oleldas kezaaigan.
Tobmuz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Oklahoma Siti jagase läz 25 susedkundaks (angl.: neighborhood).
Edeline lidnan pämez' (mer) om Mik Kornett (Mick Cornett, keväz'ku 2004 — sulaku 2018).
Eläjad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vn 2010 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 580 tuhad ristituid. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Läz 1,4 mln eläjid om ezilidnoidenke (2019, štatan ühtenz' i 41. sija valdkundas).
Augotižlibundan mödhe (2020): evropalaižed — 49,5 %, latinoamerikalaižed i ispanijalaižed — 21,3 %, afrikalaižed — 13,8 %, azijalaižed — 4,6 %, indejalaižed — 3,4 %, segoitadud augotižlibundanke — 7,6 %.
Transport
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas sen ezilidnoidenke. Tramvaiverk radab lidnan keskuzpalas vn 2018 tal'vkuspäi (22 seižutest, 7,7 km raudted). Üks' jonuz ajab Fort Uerthasai joga päiväl.
Rahvahidenkeskeine civiline lendimport Uill Rodžersan nimed[1] (angl.: Will Rogers World Airport, OKC / KOKC, 4,4 mln passažiroid vl 2019) sijadase kümnes kilometras suvipäivlaskmha lidnan azjaližes keskusespäi. Tehtas passažirreisid AÜV:oiden äjihe järedoihe lidnoihe. Toine civiline lendimport Uaili Postan nimed (PWA / KPWA, 70 tuhad lendahtamižen i ištutandan operacijoid vl 2017) radab privatižiden reisiden täht 13 km lodeheze lidnan azjaližes keskusespäi.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Oklahoma Siti Vikiaitas |
AÜV:oiden järedad lidnad | |||
Enamba 3 mln. eläjid | Los Andželes | Nju Jork | ||
1—3 mln. eläjid | Čikago | Dallas | Filadel'fii | Finiks | Hjuston | San Antonio | San Diego | San Hose | ||
750 tuh. eläjid — 1 mln. | Džeksonvill | Fort Uert | Indianapolis | Kolumbus | Ostin | San Francisko | Šarlott | ||
Enamba 500 tuh. eläjid | Al'bukerke | Baltimor | Boston | Denver | Detroit | El' Paso | Fresno | Las Vegas | Luisvill | Memfis | Miluoki | Našvill | Oklahoma Siti | Portlend | Sakramento | Sietl | Tuson | Vašington | ||