Xem mã nguồn của Quốc ca Nga

{{Infobox anthem
|title = Госуда́рственный гимн Росси́йской Федера́ции
|tựa Việt = Quốc ca Liên bang Nga
|transcription = Gosudarstvennyy Gimn Rossiyskoy Federatsii<
|image = Russian Anthem Music Sheet.InstrumentalSimple.svg
|alt = Một bản nhạc có văn bản tiếng Nga
|caption = Bản nhạc chính thức của quốc ca Nga, hoàn thiện năm 2001
|country = {{Flagcountry|Russia|size=23px}}
|author = [[Sergey Mikhalkov]]
|lyrics_date = 2000
|composer = [[Alexander Vasilyevich Alexandrov|Alexander Alexandrov]]
|music_date = 1939
|predecessor="[[Bài ca yêu nước]]"
|adopted = 25 tháng 12 năm 2000 <small>(nhạc)<ref name='anthemlaw'/></small><br />30 tháng 12 năm 2000 <small>(lời)<ref name="lyricslaw">{{harvnb|Указ Президента Российской Федерации от 30.12.2000 N 2110}}</ref></big>
|sound = National Anthem of Russia (2000), instrumental, one verse.ogg
|sound_title = "Quốc ca Liên bang Nga" (nhạc)
}}
{{listen
|filename = Russian Anthem chorus.ogg
|title = Bản có lời
|description = Bởi Dàn nhạc Kremlin Moskva
|format = [[Ogg]]
}}
{{listen
|filename = National Anthem of Russia (full).mp3
|title = "Quốc ca Liên bang Nga"
|description = Ba khổ (không lời)
|format = [[Mp3]]
}}
{{listen|filename=National anthem of Russia, performed by the United States Navy Band.wav|title=Quốc ca Nga|description=Bản do Hoa Kỳ thể hiện, một khổ.|format=Ogg}}
"'''Quốc ca Liên bang Nga'''" ({{lang-rus|Госуда́рственный гимн Росси́йской Федера́ции|r=Gosudarstvennyy Gimn Rossiyskoy Federatsii|p=ɡəsʊˈdarstvʲɪnɨj ˈɡʲimn rɐˈsʲijskəj fʲɪdʲɪˈratsɨj}}) là tên bài [[quốc ca]] chính thức của [[Nga]]. Bài quốc ca này dùng chính giai điệu của bài "[[Quốc ca Liên bang Xô viết]]", sáng tác bởi [[Alexander Vasilyevich Alexandrov|Alexander Alexandrov]], cùng với lời mới của [[Sergey Mikhalkov]], người đã từng làm việc với Gabriel El-Registan để sáng tác bài quốc ca gốc.<ref>{{chú thích web | url=http://nationalanthems.me/russia-national-anthem-of-the-russian-federation/ | title=Russia&nbsp;— National Anthem of the Russian Federation | publisher=NationalAnthems.me | access-date =ngày 23 tháng 11 năm 2011 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120721054654/http://www.nationalanthems.me/russia-national-anthem-of-the-russian-federation/ | archive-date=ngày 21 tháng 7 năm 2012 | url-status=dead | df=mdy-all }}</ref> Từ năm 1944, phiên bản đầu tiên của bài quốc ca đã thay thế "[[Quốc tế ca]]" trở thành quốc ca mới, mang đậm chất [[Xô viết]] và chất [[Nga]] hơn. Cũng cùng giai điệu đó, bài quốc ca được sửa lại lời vào năm 1956, xóa bỏ những ca từ nhắc tới vị lãnh tụ quá cố [[Joseph Stalin|Stalin]]. Một bản lời quốc ca thứ hai được sáng tác bởi Mikhalkov vào năm 1970 và chính thức được sử dụng vào năm 1977, lược bớt những nội dung về cuộc [[Mặt trận phía Đông (Chiến tranh thế giới thứ hai)|Chiến tranh thế giới thứ hai]] và tập trung nhiều hơn vào thắng lợi của [[chủ nghĩa cộng sản]].

Nước [[Nga Xô viết]] là nước cộng hòa duy nhất trong [[Liên Xô]] không có [[Quốc ca Liên Xô và các nước cộng hòa liên bang|quốc ca]] riêng. Bài nhạc không lời mang tên "[[Bài ca yêu nước]]" của [[Mikhail Glinka]] được [[Xô viết Tối cao Nga]] chính thức chấp nhận vào năm 1990<ref name="pravo.levonevsky">{{chú thích web|url=http://pravo.levonevsky.org/baza/soviet/sssr0606.htm |title=On the National Anthem of the Russian SFSR |work=Decree of the Supreme Soviet of the Russian SFSR |date=ngày 23 tháng 11 năm 1990 |publisher=pravo.levonevsky.org |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100512162358/http://pravo.levonevsky.org/baza/soviet/sssr0606.htm |archive-date=ngày 12 tháng 5 năm 2010 }}</ref> và được [[Tổng thống Liên bang Nga]] [[Boris Yeltsin]] phê chuẩn làm quốc thiều năm 1993<ref>{{chú thích web|url=http://infopravo.by.ru/fed1993/ch01/akt10443.shtm|title=On the National Anthem of the Russian Federation|work=Ukase of the President of the Russian Federation|date=ngày 11 tháng 12 năm 1993|publisher=infopravo.by.ru}}{{dead link|date=September 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> sau khi [[Liên Xô tan rã]]. Tuy nhiên, bản quốc thiều này không phổ biến đối với công chúng Nga, với nhiều chính trị gia và các nhân vật công chúng, vì giai điệu thiếu lời bài hát, và do đó không thể truyền cảm hứng cho các vận động viên Nga trong các cuộc thi quốc tế.<ref name="gbrussia">{{chú thích web|url=http://www.gbrussia.org/reviews.php?id=163|title=The Russian National Anthem and the problem of National Identity in the 21st Century|work=The Great Britain - Russia Society|publisher=gbrussia.org|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160923021434/http://www.gbrussia.org/reviews.php?id=163|archive-date=ngày 23 tháng 9 năm 2016}}</ref> Chính quyền Nga đã mở các cuộc thi kêu gọi viết lời bài hát cho bản quốc thiều này, nhưng không có tác phẩm dự thi nào được chính thức chấp thuận.

Bản quốc thiều của Glinka sớm bị thay thế sau khi người kế nhiệm của Yeltsin, [[Vladimir Putin]], lên nắm quyền vào ngày 7 tháng 5 năm 2000. Cơ quan lập pháp liên bang đã tổ chức sáng tác và chấp thuận sử dụng phần nhạc của [[Quốc ca Liên Xô]] cùng với lời được viết mới vào tháng 12 năm 2000. Đây trở thành bài quốc ca thứ hai được Nga sử dụng sau khi Liên Xô tan rã. Chính phủ mở một cuộc thi tìm kiếm lời cho bài quốc ca, và cuối cùng đã chọn một sáng tác mới của Mikhalkov; theo họ, sáng tác này được chọn vì nó gợi lên và ca tụng được lịch sử và truyền thống của nước Nga.<ref name="gbrussia"/> Yeltsin đã chỉ trích Putin vì muốn đưa trở lại bài quốc ca thời Xô viết, mặc dù các cuộc khảo sát ý kiến đã cho thấy nhiều người Nga ủng hộ quyết định này.<ref>{{chú thích báo|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1059784.stm |title=EUROPE – Yeltsin attacks Putin over anthem |date=ngày 7 tháng 12 năm 2000 |work=BBC News |publisher=British Broadcasting Corporation |location=England, United Kingdom |access-date =ngày 30 tháng 9 năm 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160930215212/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1059784.stm |archive-date=ngày 30 tháng 9 năm 2016 }}</ref>

Công chúng Nga có những cách tiếp nhận trái ngược nhau với bài quốc ca. Một cuộc khảo sát năm 2009 cho thấy 56% người được hỏi cảm thấy tự hào khi nghe bài quốc ca, nhưng chỉ có 25% thích nó.<ref name='vciom09' />

==Các bài quốc ca trong lịch sử==
Trước khi "[[Lời cầu nguyện của người Nga]]" ({{Lang-rus|Моли́тва ру́сских|r=Molitva russkikh}}) được chọn làm quốc ca của [[Đế quốc Nga]] năm 1816,<ref>{{Harvnb|Голованова|Шергин|2003|pp=138}}</ref> nhiều bài thánh ca và hành khúc được sử dụng để tôn vinh đất nước và Sa hoàng. Trong những bài hát này điển hình có "[[Tiếng sấm khải hoàn ca vang!]]" ({{Lang-rus|Гром побе́ды, раздава́йся!|r=Grom pobedy, razdavaysya!}}) và "Thượng đế ta vĩ đại sao" ({{Lang-rus|Коль сла́вен|r=Kol' slaven}}). "Lời cầu nguyện của người Nga" được chính thức chấp thuận vào khoảng năm 1816, với phần lời được sáng tác bởi [[Vasily Zhukovsky]] theo nhạc của quốc ca [[Vương quốc Liên hiệp Anh|Anh]], "[[Chúa phù hộ nữ hoàng|Chúa phù hộ nhà Vua]]".<ref>{{Harvnb|Bohlman|2004|pp=157}}</ref> Bài quốc ca này cũng chịu ảnh hưởng từ những bài quốc ca của Pháp và Hà Lan, và cùng với đó là bài ca yêu nước của Anh mang tên "[[Rule, Britannia!]]".<ref>{{Harvnb|Голованова|Шергин|2003|pp=127–130}}</ref>

Năm 1833, Zhukovsky được giao trọng trách viết lời cho một bản nhạc của Hoàng tử [[Alexei Lvov]] có tên là "Lời cầu nguyện của người Nga", còn được biết đến với tên gọi phổ biến hơn là "[[Chúa phù hộ Sa hoàng!]]" ({{Lang-rus|Бо́же, Царя́ храни́!|r=Bozhe, Tsarya khrani!}}). Vua [[Nikolai I của Nga|Nikolai I]] đón nhận rất tích cực với sáng tác này và đã chọn bài hát làm quốc ca tiếp theo của Đế quốc Nga. Bài hát như một bài thánh ca có kiểu nhạc giống những bài quốc ca của các quốc gia quân chủ châu Âu khác. "Chúa phù hộ Sa hoàng!" được biểu diễn lần đầu vào ngày 8 tháng 12 năm 1833 tại [[Nhà hát Bolshoi]] ở [[Moskva]]. Bản quốc ca này sau đó còn được cất lên tại [[Cung điện Mùa đông|Cung điện mùa đông]] vào ngày Giáng Sinh theo lệnh của Nikolai I. Những buổi hát công khai bài quốc ca bắt đầu diễn ra tại các nhà hát opera vào năm 1834, nhưng phải tới năm 1837, nó mới được biết tới rộng rãi trên khắp Đế quốc Nga.<ref>{{Harvnb|Wortman|2006|pp=158–160}}</ref>

[[Chúa phù hộ Sa hoàng!]] được sử dụng cho tới khi [[Cách mạng Tháng Hai]] lật đổ chế độ quân chủ Nga.<ref>{{Harvnb|Studwell|1996|pp=75}}</ref> Sau cách mạng, tháng 3 năm 1917, "[[Bài La Marseillaise của giai cấp công nhân]]" ({{Lang-rus|Рабо́чая Марселье́за|r=Rabochaya Marselyeza}}), sáng tác của [[Pyotr Lavrov]] dựa trên bài quốc ca Pháp "[[La Marseillaise]]", được dùng làm quốc ca không chính thức của [[Chính phủ lâm thời Nga]]. So với "La Marseillaise", Lavrov đã thay đổi nhịp nhạc từ 2/2 thành 4/4 và hòa âm lại để nó đem nhiều chất Nga hơn. Bài hát được dùng tại các buổi họp chính phủ, các buổi lễ chào mừng nhà ngoại giao và các lễ quốc tang.<ref name='Stites'>{{Harvnb|Stites|1991|pp=87}}</ref>

Sau khi những người Bolshevik lật đổ chính phủ lâm thời trong cuộc [[Cách mạng Tháng Mười]], bài "[[Quốc tế ca]]", bài ca của phong trào cách mạng xã hội chủ nghĩa quốc tế, được chọn làm quốc ca mới. Lời bài hát được sáng tác bởi [[Eugène Pottier]], và [[Pierre Degeyter]] là người đã soạn nhạc cho bài hát vào năm 1871 nhân dịp thành lập [[Quốc tế thứ hai]]; vào năm 1902, Arkadij Jakovlevich Kots là người đã dịch lời bài hát sang tiếng Nga. Kots cũng thay đổi thì ngữ pháp trong bài hát khiến cho lời nghe dứt khoát hơn.<ref>{{Harvnb|Gasparov|2005|pp=209–210}}</ref> Lần đầu tiên bài hát được dùng trong một dịp lễ quan trọng là tại lễ tang các nạn nhân của cuộc Cách mạng Tháng Hai tại Petrograd. Lenin cũng muốn "Quốc tế ca" được cất lên nhiều hơn vì bài hát mang tính xã hội chủ nghĩa nhiều hơn và không bị lẫn với quốc ca Pháp;<ref name='Stites'/> những người khác trong chính quyền Xô viết mới cho rằng "La Marseillaise" quá đậm chất của giai cấp tư sản.<ref>{{harvnb|Figes|Kolonitskii|1999|pp=62–63}}</ref> "Quốc tế ca" được dùng làm quốc ca của nước [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga|Nga Xô viết]] từ năm 1918, được [[Liên bang Xô viết]] mới thành lập chấp thuận năm 1922, và được sử dụng cho tới năm 1944.<ref>{{harvnb|Volkov|2008|pp=34}}</ref>

==Quốc ca Xô viết sau 1944==
{{Main|Quốc ca Liên bang Xô viết}}

===Nhạc===
[[Tập tin:1983 CPA 5377 (1).jpg|thumb|Tem Xô viết phát hành năm 1983 kỷ niệm 100 năm ngày sinh Alexander Alexandrov]]

Phần nhạc của bài quốc ca, soạn bởi [[Alexander Vasilyevich Alexandrov|Alexander Alexandrov]], trước đó đã được dùng trong nhiều bài hát và sáng tác. Lần đầu tiên phần nhạc được sử dụng là trong Bài ca Đảng [[Bolshevik]] vào năm 1939. Khi [[Đệ Tam Quốc tế|Quốc tế cộng sản]] giải tán năm 1943, chính quyền cho rằng cần phải thay thế "Quốc tế ca" bằng một bài [[Quốc ca Liên Xô]] mới do nó được sáng tác gắn liền với Quốc tế cộng sản. Phần nhạc của Alexandrov được lãnh tụ Liên Xô [[Joseph Stalin]] chọn làm quốc thiều mới sau một cuộc thi năm 1943. Stalin khen ngợi sáng tác này đã thỏa mãn những tiêu chí của một bài quốc ca mặc dù ông không thích cách phối khí của nó.<ref name='Fey'>{{Harvnb|Fey|2005|pp=139}}</ref>

Alexandrov phản hồi bằng cách đổ lỗi cho Viktor Knushevitsky, người chịu trách nhiệm phối khí cho bài dự thi cuối cùng trong vòng chung kết.<ref name='Fey'/><ref name='Shostakovich'>{{Harvnb|Shostakovich|Volkov|2002|pp=261–262}}</ref> Khi viết bài đảng ca Bolshevik, Alexandrov đã đưa vào trong đó vài đoạn từ bài hát "Cuộc sống đã tốt đẹp hơn" ({{Lang-rus|Жить Ста́ло Лу́чше|r=Zhit Stalo Luchshe}}), một bản nhạc hài kịch mà ông đã từng soạn.<ref>{{Harvnb|Haynes|2003|pp=70}}</ref> Sáng tác này lấy cảm hứng từ một khẩu hiệu mà Stalin sử dụng lần đầu vào năm 1935.<ref>{{Harvnb|Kubik|1994|pp=48}}</ref> Hơn 200 bài dự thi đã được gửi tới tham dự cuộc thi quốc ca, trong đó có cả những tác phẩm của những nhà soạn nhạc Xô viết nổi tiếng như [[Dmitri Shostakovich]], [[Aram Khachaturian]] và [[Iona Tuskiya]].<ref name='Shostakovich'/> Về sau, bài dự thi của Khachaturian và Shostakovich trở thành tác phẩm ''Bài ca Hồng Quân'',<ref name='Shostakovich'/> và Khachaturian tiếp tục viết tiếp thành bài [[Quốc ca Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Armenia]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.khachaturian.am/eng/works/music.htm|title=List of Works|access-date = ngày 18 tháng 12 năm 2009 |work=Virtual Museum of Aram Khachaturian|publisher="Aram Khachaturian" International Enlightenment-Cultural Association}}</ref><ref>{{Harvnb|Sandved|1963|pp=690}}</ref> Con trai của Alexander, [[Boris Alexandrovich Alexandrov|Boris Alexandrov]] cũng có tác phẩm dự thi. Bài dự thi của ông mang tên "Muôn năm Tổ quốc chúng ta" ({{Lang-rus|Да здравствует наша держава|r=Da zdravstvuyet nasha derzhava}}) đã trở thành một bài ca yêu nước nổi tiếng và được dùng làm quốc ca của [[Transnistria]].<ref>{{chú thích báo | first = С. | last = Константинов | title = Гимн&nbsp;— дело серьёзное | date = ngày 30 tháng 6 năm 2001 | work = [[Nezavisimaya Gazeta]] | language=ru}}</ref><ref>{{chú thích web | url = http://pridnestrovie.net/nationalanthem.html | title = National Anthem | access-date = ngày 18 tháng 7 năm 2010 | publisher = Government of the Pridnestrovskaia Moldavskaia Respublica | archiveurl = https://web.archive.org/web/20100802163942/http://pridnestrovie.net/nationalanthem.html <!--Added by H3llBot--> | archive-date = ngày 2 tháng 8 năm 2010}}</ref>

Năm 2000, khi tranh luận về bài quốc ca, [[Boris Gryzlov]], lãnh tụ [[Thống nhất (đảng chính trị Nga)|phe Thống nhất]] tại Duma Quốc gia, đã phát hiện phần nhạc mà Alexandrov viết trong bài quốc ca Xô viết giống với bản nhạc dạo đầu năm 1982 của [[Vasily Kalinnikov]] mang tên "[[Bylina]]".<ref>{{chú thích báo|title=Гимн СССР написан в XIX веке Василием Калинниковым и Робертом Шуманом|date=ngày 8 tháng 12 năm 2000|publisher=Rambler Media Group|url=http://lenta.ru/russia/2000/12/08/shuman/|work=Лента.Ру|access-date=ngày 18 tháng 12 năm 2009|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090826065540/http://lenta.ru/russia/2000/12/08/shuman/|archive-date=ngày 26 tháng 8 năm 2009|=https://web.archive.org/web/20090826065540/http://lenta.ru/russia/2000/12/08/shuman/|archive-date=2009-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20090826065540/http://lenta.ru/russia/2000/12/08/shuman/|url-status=dead}}</ref> Những người ủng hộ bài quốc ca Xô viết đã nhắc tới điều này trong nhiều phiên tranh luận tại [[Duma]] về vấn đề thay đổi quốc ca,<ref>{{chú thích web|url=http://referendym.narod.ru/gryzlov.htm|script-title=ru:Выступление Бориса Грызлова при обсуждении законопроекта о государственной символике Российской Федерации|access-date = ngày 18 tháng 12 năm 2009 |last=Резепов|first=Олег|date = ngày 8 tháng 12 năm 2000 |language=ru}}</ref> nhưng cũng không có bằng chứng nào cho thấy Alexandrov cố tình dùng "Bylina" trong sáng tác của ông.

Một tác phẩm khác có nguồn gốc từ rất lâu trước khi Alexandrov sáng tác Quốc ca Liên Xô năm 1943 nhưng lại có giai điệu khá giống cũng đã được phát hiện. Đó là một bài hát Hướng đạo (hay Plast) của Ukraina từ {{Circa|1912}}, phần nhạc được sáng tác bởi Yury Pyasetsky, có tên là "Plastovy Obit" ({{Lang-uk|Пластовий Обіт|lit=Lời thề Plast}}), và lời do người sáng lập tổ chức Plast là Oleksander Tysovsky đặt. Các thành viên của tổ chức này nhận thấy bài hát có những nét rất giống hay thậm chí là nghe y hệt bài quốc ca Nga/Xô viết sau này. Cả phần nhạc và lời của bài hát này được ghi lại trong nhiều cuốn sổ tay và sách nhạc của Plast, và trên [[YouTube]] còn có cả một màn biểu diễn bài hát vào năm 2012. Câu đầu tiên trong lời của bài hát này là: "Trong thế giới rực lửa, trong ánh trăng đẫm máu" ({{Lang-uk|В пожежах всесвітних, у лунах кривавих|translit=V pozhezhakh vsesvitnykh, u lunakh kryvavykh}}). Bài hát của Piasetsky-Tysovsky thực chất có nội dung ca ngợi phong trào độc lập của Ukraina do chính tổ chức Plast ủng hộ.<ref>Д-р О. Тисовський "Життя в Пласті" ("Cuộc sống ở Plast", sổ tay), nhiều ấn bản, 1961 và các năm khác; "Пластові пісні" ("Những bài hát Plast"), nhiều ấn bản. Video bài hát có tựa đề "100th Anniversary of the First Plast Obit celebrated in Montreal", được tải lên YouTube bởi Nestor Lewyckyj vào năm 2012.</ref>

===Lời===
[[Tập tin:Putin and Sergey Mikhalkov.jpg|thumb|Nhạc sĩ sáng tác lời bài hát Sergey Mikhalkov trong cuộc gặp với Tổng thống Vladimir Putin năm 2002]]


Sau khi chọn được nhạc của Alexandrov cho bài quốc ca, Stalin cần có lời bài hát mới. Ông thấy đây là một bài hát ngắn, và trong hoàn cảnh của cuộc [[Mặt trận phía Đông (Chiến tranh thế giới thứ hai)|Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại]], nó cần phải có một lời tuyên bố về sự thất bại không thể tránh khỏi của [[phát xít Đức]] trước [[Hồng Quân]]. Hai nhà thơ [[Sergey Mikhalkov]] và [[Gabriel El-Registan]] đã được Stalin cho gọi tới Moskva để sửa lời bài hát cho sáng tác của Alexandrov. Họ được chỉ đạo phải giữ nguyên các khổ, nhưng phải tìm cách sửa đoạn điệp khúc để mô tả được "một đất nước của những Xô viết". Do việc thể hiện cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại trong bài hát là quá khó, phiên bản mà El-Registan và Mikhalkov phải hoàn thành trong cả một đêm đã phải bỏ ý tưởng này. Sau khi được sửa đổi đôi chút để tập trung hơn vào việc thể hiện hình ảnh Đất Mẹ Nga, Stalin chấp thuận lời bài hát mới và cho xuất bản vào ngày 7 tháng 11 năm 1943,<ref>{{Harvnb|Montefiore|2005|pp=460–461}}</ref><ref>{{chú thích báo|first=Solomon|last=Volkov|title=Stalin's Best Tune|date=ngày 16 tháng 12 năm 2000|url=https://www.nytimes.com/2000/12/16/opinion/16VOLK.html|work=[[The New York Times]]|access-date =ngày 18 tháng 12 năm 2009}}</ref> trong đó có một câu nói về Stalin "dẫn dắt cho ta trung thành với nhân dân".<ref>{{Harvnb|Keep|Litvin|2004|pp=41–42}}</ref> Bản quốc ca mới được công bố trước toàn Liên Xô vào ngày 1 tháng 1 năm 1944 và được sử dụng chính thức ngày 15 tháng 3 năm 1944.<ref>{{chú thích tạp chí|title=USSR Information Bulletin|journal=Embassy of the Union of Soviet Socialist Republics|year=1944|volume=4|page=13|url=https://books.google.com/?id=o_8qAAAAMAAJ&q=Soviet+anthem+1944&dq=Soviet+anthem+1944&cd=7|access-date =ngày 18 tháng 12 năm 2009|publisher=Embassy of the Union of the Soviet Socialist Republics|author1=Soviet Union. PosolʹStvo (U.S)}}</ref><ref name="Golovanova150">{{Harvnb|Голованова|Шергин|2003|pp=150}}</ref>

Sau khi Stalin qua đời năm 1953, chính quyền Xô viết bắt đầu xem xét lại những di sản của ông. Họ bắt đầu quá trình [[phi Stalin hóa]], trong đó có việc hạ thấp tầm quan trọng của Stalin và đưa thi hài ông ra khỏi [[Lăng Lenin]] về chôn cất tại [[Nghĩa trang tường Điện Kremli]].<ref>{{Harvnb|Brackman|2000|pp=412}}</ref> Cùng với đó, lời bài quốc ca của Mikhalkov và El-Registan cũng chính thức bị chính quyền Xô viết xóa bỏ vào năm 1956.<ref>{{Harvnb|Wesson|1978|pp=265}}</ref> Bài quốc ca vẫn được chính quyền Xô viết sử dụng mà không có lời chính thức. Trong nội bộ, bài quốc ca này còn được biết tới với cái tên "Bài hát không lời".<ref name='scl36'>{{Harvnb|Ioffe|1988|pp=331}}</ref> Mikhalkov đã sáng tác lời mới vào năm 1970, nhưng phải tới ngày 27 tháng 5 năm 1977 nó mới được gửi tới Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao. Phần lời mới xóa bỏ mọi từ ngữ nhắc tới Stalin được chấp thuận vào ngày 1 tháng 9 và chính thức được sử dụng với việc ban hành [[Hiến pháp Xô viết 1977|Hiến pháp Xô viết]] mới vào tháng 10 năm 1977.<ref name="Golovanova150"/> Trong phần ghi danh phần lời năm 1977 có tên của Mikhalkov, nhưng vì lý do nào đó lại không nhắc đến El-Registan, người đã qua đời vào năm 1945.<ref name='scl36'/>

=="Bài ca yêu nước"==
{{Main|Bài ca yêu nước}}

Trước [[Liên Xô tan rã|sự tan rã của Liên Xô]] vào đầu năm 1990, nước Nga cần một bản quốc ca mới để định hình lại hình ảnh đất nước và loại bỏ quá khứ của chế độ Xô viết cũ.<ref>{{Harvnb|Kuhlmann|2003|pp=162–163}}</ref><ref>{{chú thích báo | first = Mike | last = Eckel | title = Yeltsin Laid To Rest In Elite Moscow Cemetery | date = ngày 26 tháng 4 năm 2007 | publisher = Associated Press | url = http://www.ksdk.com/news/local/story.aspx?storyid=117795 | archive-url = https://archive.today/20130127215701/http://www.ksdk.com/news/local/story.aspx?storyid=117795 | archive-date = ngày 27 tháng 1 năm 2013 | work = KSDK NBC | access-date = ngày 28 tháng 7 năm 2010 }}</ref> Chủ tịch [[Xô viết Tối cao Nga|Xô viết Tối cao]] [[CHXHCNXV Liên bang Nga]] [[Boris Yeltsin]] được khuyên nên sử dụng lại bài "Chúa phù hộ Sa hoàng" và chỉnh lại lời. Tuy nhiên ông lại chọn một bản nhạc khác được sáng tác bởi [[Mikhail Glinka]]. Bản nhạc có tên là "[[Bài ca yêu nước|Patriotícheskaya Pésnya]]" ({{Lang-rus|Патриоти́ческая пе́сня}}; [[tiếng Việt]]: Bài ca yêu nước) là một sáng tác piano không lời được phát hiện sau khi Glinka qua đời. "Bài ca yêu nước" được cử hành trước toàn Xô viết Tối cao Nga vào ngày 23 tháng 11 năm 1990.<ref name='Service'>{{Harvnb|Service|2006|pp=198–199}}</ref> Bài hát được Xô viết Tối cao phê chuẩn làm quốc thiều mới của nước Nga cùng ngày.<ref name="pravo.levonevsky" /> Bản quốc thiều này được dự định có hiệu lực vĩnh viễn theo như trong nội dung bản dự thảo Hiến pháp được Xô viết Tối cao thông qua và tham gia soạn thảo cùng Đại hội Đại biểu Nhân dân và Ủy ban Hiến pháp (do [[Tổng thống Nga]] đứng đầu). Bản dự thảo ghi:
<blockquote>Quốc ca Liên bang Nga là Bài ca yêu nước được sáng tác bởi Mikhail Glinka. Lời của bài Quốc ca Liên bang Nga sẽ được luật pháp liên bang quy định sau.<ref>{{chú thích web|url=http://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL(1992)052-e|title=Draft Constitution of the Russian Federation|trans-title=Dự thảo Hiến pháp Liên bang Nga|publisher=[[Ủy ban Venice]]|format=PDF|date=ngày 13 tháng 11 năm 1992|postscript=(theo CDL(92)52). Điều 130 (3)|language=en}}</ref></blockquote>

Nhưng xung đột xảy ra giữa Tổng thống và Nghị viện đã khiến điều luật trên ít có khả năng xảy ra hơn: Nghị viện càng ngày càng muốn đi tới giải pháp viết lại [[Hiến pháp Nga 1978]], trong khi Tổng thống lại muốn thúc đẩy bản dự thảo Hiến pháp mới, trong đó không định rõ các biểu tượng quốc gia. Sau cuộc [[khủng hoảng Hiến pháp Nga 1993]] và chỉ một ngày trước cuộc [[Trưng cầu dân ý hiến pháp Nga 1993|trưng cầu dân ý về Hiến pháp]] (tức ngày 11 tháng 12 năm 1993), Yeltsin, khi đó là [[Tổng thống Liên bang Nga]], ban hành sắc lệnh ngày 11 tháng 12 năm 1993 nhằm giữ lại "Bài ca yêu nước" làm quốc ca chính thức của Nga,<ref name="Golovanova150"/><ref>{{harvnb|Указ Президента Российской Федерации от 11.12.93 N 2127}}</ref> nhưng sắc lệnh này chỉ mang tính tạm thời do bản dự thảo Hiến pháp (được thông qua một ngày sau đó) đã nói rõ vấn đề này vào trong luật và sẽ được Nghị viện thực hiện. Theo Điều 70 của [[Hiến pháp Nga|Hiến pháp]], các biểu tượng quốc gia (bao gồm quốc ca, [[Quốc kỳ Nga|quốc kỳ]] và [[Quốc huy Nga|quốc huy]]) phải có định nghĩa rõ ràng hơn trong các luật sau này.<ref>{{chú thích web|url=http://www.government.gov.ru/eng/gov/base/54.html|title=Hiến pháp Liên bang Nga|access-date = ngày 31 tháng 3 năm 2010 |date = ngày 12 tháng 12 năm 1993 |publisher=Chính phủ Liên bang Nga|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721050854/http://www.government.gov.ru/eng/gov/base/54.html|archive-date=ngày 21 tháng 7 năm 2011}}</ref> Do đây là vấn đề liên quan đến hiến pháp, nó phải được hai phần ba đại biểu tại Duma tán thành.<ref name='cnnholycountry'>{{chú thích báo |title=Russians to hail their 'holy country' |date=ngày 30 tháng 12 năm 2000 |publisher=CNN |url=http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/30/russia.anthem/ |work=CNN.com |access-date=ngày 20 tháng 12 năm 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090203175534/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/30/russia.anthem/ |archive-date=ngày 3 tháng 2 năm 2009 |archive-date=2009-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090203175534/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/30/russia.anthem/ |url-status=dead }}</ref>

Từ khoảng năm 1994 đến 1999, nhiều cuộc bỏ phiếu đã được kêu gọi tại [[Duma Quốc gia]] để giữ "Bài ca yêu nước" làm quốc ca Nga. Tuy nhiên việc này đã vấp phải sự phản đối kiên quyết từ các thành viên [[Đảng Cộng sản Liên bang Nga]] muốn khôi phục lại bài quốc ca Xô viết.<ref name='Service'/> Do bất cứ bản quốc ca nào phải được hai phần ba số phiếu tán thành, sự bất đồng giữa các phe phái tại Duma kéo dài gần một thập kỷ này đã khiến việc thông qua một bài quốc ca không thể xảy ra.

===Kêu gọi viết lời===
Khi "Bài ca yêu nước" được dùng làm quốc ca, nó chưa từng có lời chính thức.<ref name='franklin116'>{{Harvnb|Franklin|Widdis|Jahn|Cross|2004|pp=116}}</ref> Bài quốc ca tạo cảm giác tích cực với một số người vì nó không chứa đựng những yếu tố từ thời Xô viết, đồng thời cũng là bởi công chúng coi Glinka là một người yêu nước và là một người Nga đích thực.<ref name='Service'/> Dù vậy, việc thiếu lời đã khiến "Bài ca yêu nước" thất bại.<ref name='Sakwa'>{{harvnb|Sakwa|2008|pp=224}}</ref> Nhiều nỗ lực đã được thực hiện nhằm sáng tác lời cho bài quốc ca, trong đó có một cuộc thi dành cho mọi công dân Nga tham dự. Chính phủ đã thành lập một ủy ban xem xét và đánh giá hơn 6000 bài dự thi và chọn ra 20 tác phẩm sẽ được dàn nhạc thể hiện để đưa ra bầu chọn vòng cuối.<ref name='rianovosti'/>

Tác phẩm chiến thắng cuộc thi là ''"Vinh quang, nước Nga!"'' ({{Lang-ru|Сла́вься, Росси́я!|translit=Slavsya, Rossiya!|italic=yes}}) của Viktor Radugin.<ref>{{chú thích báo|first=Бориса|last=Владимирова|title=Неудавшийся гимн: Имя страны&nbsp;– Россия!|trans-title=Bản quốc ca thất bại: Đất nước chúng ta&nbsp;— Nước Nga!|date=ngày 23 tháng 1 năm 2002|url=http://www.hymn.ru/anthem-russia-1991-proj-slavsya-russia.html|work=Московской правде|access-date=ngày 20 tháng 12 năm 2009|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090601214931/http://www.hymn.ru/anthem-russia-1991-proj-slavsya-russia.html|archive-date=ngày 1 tháng 6 năm 2009|archive-date=2009-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20090601214931/http://www.hymn.ru/anthem-russia-1991-proj-slavsya-russia.html|url-status=dead}}</ref> Tuy nhiên, không có bài dự thi nào được chính thức chấp thuận bởi Yeltsin hay chính phủ Nga. Một trong những lý do đã phần nào giải thích được việc thiếu lời là mục đích sáng tác ban đầu của Glinka: ca ngợi Sa hoàng và Giáo hội Chính thống Nga.<ref>{{Harvnb|Graubard|1998|pp=131}}</ref> Nhiều người khác cho rằng bài hát này khó nhớ, không truyền được cảm hứng và có phần nhạc phức tạp.<ref name='zolotov'/> Đây là một trong số ít những bài quốc ca không có lời chính thức ở thời điểm đó.<ref>{{Harvnb|Waxman|Ginor|Ginor|1998|pp=170}}</ref> Trong khoảng thời gian từ 1990 đến 2000 ngoài "Bài ca yêu nước" chỉ có "[[My Belarusy]]" của [[Belarus]]<ref>{{Harvnb|Korosteleva|Lawson|Marsh|2002|pp=118}}</ref> (tới 2002),<ref>{{chú thích web|url=http://www.president.gov.by/press15629.html|title=Указ № 350 ад 2 ліпеня 2002 г. "Аб Дзяржаўным гімне Рэспублікі Беларусь"|trans-title=Sắc lệnh số 350 ngày 2 tháng 7 năm 2002 "Về Quốc ca nước Cộng hòa Republic of Belarus"|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |date = ngày 2 tháng 7 năm 2002 |work=Указу Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь|publisher=Пресс-служба Президента Республики Беларусь|language=Belarus|archiveurl=https://archive.today/20120529172357/http://www.president.gov.by/press15629.html|archive-date=ngày 29 tháng 5 năm 2012}}</ref> "[[Marcha Real]]" của [[Tây Ban Nha]],<ref>{{chú thích web|url=http://www.la-moncloa.es/IDIOMAS/9/Espana/ElEstado/Simbolos/el_himno.htm|title=Spain: National Symbols: National Anthem|access-date=ngày 19 tháng 12 năm 2009|work=Spain Today|publisher=Chính phủ Tây Ban Nha|archive-date=2008-11-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20081115154404/http://www.la-moncloa.es/IDIOMAS/9/Espana/ElEstado/Simbolos/el_himno.htm|url-status=dead}}</ref> và "[[Državna himna Bosne i Hercegovine|Intermeco]]" của [[Bosna và Herzegovina]]<ref>{{chú thích web|url=http://www.mpr.gov.ba/hr/str.asp?id=375 |title=Himna Bosne i Hercegovine |access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |year=2001 |publisher=Ministarstvo vanjskih poslova Bosne i Hercegovine |language=Bosna |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090911115202/http://mpr.gov.ba/hr/str.asp?id=375 |archive-date=ngày 11 tháng 9 năm 2009 }}</ref> là những bài quốc ca không có lời chính thức.

==Phiên bản hiện đại==
[[Tập tin:Russian national anthem at Medvedev inauguration 2008.ogg|thumb|Cử hành nhạc Quốc ca Liên bang Nga bởi Dàn nhạc giao hưởng Tổng thống và Dàn nhạc Kremlin tại lễ nhậm chức của [[Tổng thống Nga|Tổng thống]] [[Dmitry Medvedev]] tại [[Kremlin Moskva|Điện Kremlin]] vào ngày 7 tháng 5 năm 2008. 2008. Tại đây có sự xuất hiện của [[Vladimir Putin]], khi đó là [[Thủ tướng Nga]].]]
Cuộc tranh luận về vấn đề quốc ca nóng lên vào tháng 10 năm 2000 khi [[Vladimir Putin]], người kế nhiệm Yeltsin, gặp gỡ và lắng nghe được ý kiến của các vận động viên Nga: họ lo ngại về việc không có lời để hát khi cử hành quốc ca trong các lễ trao [[huy chương vàng|huy chương]] tại [[Thế vận hội Mùa hè 2000]]. Putin đem vấn đề này ra trước công chúng và trước Hội đồng Nhà nước.<ref name='zolotov'>{{chú thích báo | first=Andrei | last=Zolotov |title=Russian Orthodox Church Approves as Putin Decides to Sing to a Soviet Tune | date = ngày 1 tháng 12 năm 2000 | publisher=Christianity Today International | url =http://www.christianitytoday.com/ct/2000/decemberweb-only/57.0.html | work =Christianity Today Magazine | access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009}}</ref> [[CNN]] còn cho biết các cầu thủ của câu lạc bộ [[bóng đá]] [[FC Spartak Moscow|Spartak Moscow]] cũng phàn nàn rằng bài quốc ca không lời "làm ảnh hưởng tới tinh thần và phong độ" của đội..<ref>{{chú thích báo |title=Duma approves old Soviet anthem |date=ngày 8 tháng 12 năm 2000 |publisher=CNN |url=http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/08/russia.anthem/ |work=CNN.com |access-date=ngày 19 tháng 12 năm 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090825033216/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/08/russia.anthem/ |archive-date=ngày 25 tháng 8 năm 2009 |archive-date=2009-08-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090825033216/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/europe/12/08/russia.anthem/ |url-status=dead }}</ref> Hai năm trước, tại [[Giải vô địch bóng đá thế giới 1998]], các cầu thủ của đội tuyển quốc gia Nga cũng cho rằng bài quốc ca không lời không khơi dậy được "lòng yêu nước vĩ đại".<ref name='franklin116'/>

Trong một phiên họp tháng 11 của [[Hội đồng Liên bang (Nga)|Hội đồng Liên bang]], Putin cho rằng việc thiết lập các biểu tượng quốc gia (quốc ca, [[quốc kỳ Nga|quốc kỳ]] và [[quốc huy Nga|quốc huy]]) nên thuộc trong nhóm những vấn đề mà đất nước cần phải ưu tiên giải quyết nhất.<ref>{{harvnb|Shevtsova|2005|pp=123}}</ref> Putin hối thúc chọn bài quốc ca Xô viết cũ làm quốc ca mới của Nga, nhưng ông cũng đồng thời đề xuất cần phải viết lời mới. Ông không chỉ rõ nên giữ lại bao nhiêu phần của bài quốc ca Xô viết cũ.<ref name='franklin116'/> Putin trình [[dự luật]] "Về Quốc ca Liên bang Nga" trước Duma Quốc gia vào ngày 4 tháng 12.<ref name='rianovosti'/> [[Duma Quốc gia|Duma]] đã bỏ phiếu tán thành sử dụng phần nhạc của Alexandrov làm quốc ca với tỷ lệ số phiếu 381–51–1 vào ngày 8 tháng 12 năm 2000.<ref>{{chú thích báo|title=Russian Duma Approves National Anthem Bill|date = ngày 8 tháng 12 năm 2000 |publisher=People's Daily|url=http://english.people.com.cn/english/200012/08/eng20001208_57318.html|work=People's Daily Online|access-date = ngày 20 tháng 12 năm 2009}}</ref> Sau cuộc bỏ phiếu, một ủy ban được thành lập với nhiệm vụ tìm lời cho bài quốc ca. Sau khi nhận được hơn 6000 sáng tác được gửi từ khắp các tầng lớp trong xã hội Nga,<ref>{{chú thích web |url=http://russiatoday.strana.ru/en/profile/sym/anth/ |title=Guide to Russia&nbsp;– National Anthem of the Russian Federation |access-date=ngày 20 tháng 12 năm 2009 |date=ngày 18 tháng 9 năm 2002 |work=Russia Today |publisher=Strana.ru |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090825105744/http://russiatoday.strana.ru/en/profile/sym/anth/ |archive-date=ngày 25 tháng 8 năm 2009 |=https://web.archive.org/web/20090825105744/http://russiatoday.strana.ru/en/profile/sym/anth/ }}</ref> ủy ban đã quyết định chọn lời của Mikhalkov làm lời chính thức cho bản quốc ca.<ref name='rianovosti'>{{chú thích web|url=http://en.rian.ru/symbols/20070607/66606928.html|title=National Anthem|access-date=ngày 20 tháng 12 năm 2009|date=ngày 7 tháng 6 năm 2007|work=Russia's State Symbols|publisher=RIA Novosti|archive-date=ngày 4 tháng 2 năm 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090204114156/http://en.rian.ru/symbols/20070607/66606928.html|=https://web.archive.org/web/20110623071651/http://en.rian.ru/symbols/20070607/66606928.html}}</ref>

Trước khi chính thức chấp thuận sáng tác trên, điện Kremlin đã công bố một đoạn của bài quốc ca, trong đó có nhắc tới quốc kỳ và quốc huy Nga:

{{Quote|Đôi cánh vĩ đại dang rộng chở che ta<br />Đại bàng Nga đang tung cánh bay cao<br />Biểu tượng ba màu của Tổ quốc<br />Dẫn dắt nhân dân Nga tới thắng lợi|Nguồn Kremlin|<ref>{{chú thích báo|first=Andrei|last=Shukshin|title=Putin Sings Praises of Old-New Russian Anthem|date = ngày 30 tháng 11 năm 2000 |publisher=American Broadcasting Company|url=http://abcnews.go.com/International/story?id=82024&page=2|work=ABC News|page=2|access-date = ngày 18 tháng 12 năm 2009}}</ref>}}
[[Tập tin:Russian anthem at Victory Day Parade 2010.ogv|thumb|right|Cử hành nhạc quốc ca Nga tại lễ diễu hành Ngày Chiến thắng 2010 tại [[Quảng trường Đỏ]], [[Moskva]], cùng với [[21 phát đại bác]]]]
Những dòng trên về sau bị bỏ khỏi phiên bản cuối cùng. Sau khi dự luật được Hội đồng Liên bang thông qua ngày 20 tháng 12,<ref name='Голованова152'>{{Harvnb|Голованова|Шергин|2003|pp=152}}</ref> "Về Quốc ca Liên bang Nga" được [[Tổng thống Nga|Tổng thống]] Putin ký thành luật vào ngày 25 tháng 12, chính thức chọn nhạc của Alexandrov làm quốc ca Nga. Luật được công bố hai ngày sau đó trên tờ báo chính thức của chính phủ ''[[Rossiyskaya Gazeta]]''.<ref name='primorsky'>{{chú thích web|url=http://www.primorsky.ru/content/?a=255&s=440|script-title=ru:Государственный гимн России|access-date = ngày 22 tháng 12 năm 2009 |publisher=Администрация Приморского края|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110617102447/http://www.primorsky.ru/content/?a=255&s=440|archive-date=ngày 17 tháng 6 năm 2011}}</ref> Bản quốc ca mới được cử hành lần đầu tiên ngày 30 tháng 12 trong một buổi lễ tại [[Đại Cung điện Kremlin]]; tại đây, phần lời của Mikhalkov được chính thức trở thành một phần của bài quốc ca mới.<ref name='kremlinen'>{{chú thích web|url=http://2004.kremlin.ru/eng/articles/State_insignia.shtml |title=State Insignia -The National Anthem |access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |publisher=President of the Russian Federation |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110810162200/http://2004.kremlin.ru/eng/articles/State_insignia.shtml |archive-date=ngày 10 tháng 8 năm 2011 }}</ref><ref>{{chú thích báo|title=Russia Unveils New National Anthem Joining the Old Soviet Tune to the Older, Unsoviet God|date = ngày 31 tháng 12 năm 2000 |url=https://www.nytimes.com/2000/12/31/world/russia-unveils-new-national-anthem-joining-old-soviet-tune-older-unsoviet-god.html?pagewanted=1|work=The New York Times|access-date = ngày 20 tháng 12 năm 2009}}</ref>

Không phải ai cũng đồng thuận với bài quốc ca mới. Yeltsin cho rằng Putin đáng ra không nên đổi quốc ca chỉ để "làm theo yêu cầu của người khác một cách mù quáng".<ref name='BBC'/> Yeltsin cũng cảm thấy rằng việc khôi phục lại bài quốc ca Xô viết là một phần trong bước đi nhằm chối bỏ những cuộc cải cách hậu cộng sản đã diễn ra kể từ khi nước Nga độc lập và [[Liên Xô tan rã]].<ref name='Sakwa'/> Đây là một trong số những điểm mà Yeltsin đã chỉ trích công khai Putin.<ref name='blomfield'/>

Đảng tự do [[Yabloko]] cho rằng việc sử dụng lại bài quốc ca Xô viết "làm cho sự chia rẽ trong xã hội Nga càng thêm sâu sắc".<ref name='BBC'>{{chú thích báo|title=Duma approves Soviet anthem|date = ngày 8 tháng 12 năm 2000 |publisher=British Broadcasting Corporation|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1060975.stm|work=BBC News|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009}}</ref> Bài quốc ca Xô viết được [[Đảng Cộng sản Liên bang Nga|Đảng Cộng sản]], [[Nước Nga thống nhất]] và chính Putin ủng hộ. Các biểu tượng quốc gia khác được nước Nga sử dụng từ năm 1990, bao gồm quốc kỳ ba màu trắng-xanh-đỏ và quốc huy đại bàng hai đầu, cũng được Putin viết thành luật vào tháng 12, từ đó kết thúc cuộc tranh cãi về vấn đề biểu tượng quốc gia.<ref>{{harvnb|Bova|2003|pp=24}}</ref> Sau khi các biểu tượng này được chính thức thông qua, Putin trả lời trên truyền hình rằng đây là bước đi cần thiết để hàn gắn quá khứ của nước Nga và đưa thời kỳ Liên Xô trở thành một phần trong lịch sử Nga. Ông cũng cho biết, mặc dù con đường đi tới dân chủ của Nga sẽ không dừng lại,<ref>{{harvnb|Nichols|2001|pp=158}}</ref> việc chối bỏ quá khứ Xô viết sẽ khiến bao sinh mạng của những người cha, những người mẹ trở nên vô nghĩa.<ref>{{Harvnb|Hunter|2004|pp=195}}</ref> Phải mất một thời gian người Nga mới làm quen được với lời mới của bài quốc ca; các vận động viên tại [[Thế vận hội Mùa đông 2002]] cũng chỉ có thể ngân nga theo nhạc quốc ca khi trao huy chương.<ref name='Sakwa'/>

==Sự đón nhận của công chúng==
[[Tập tin:Anthem-russia-2000-postage stamp 2001.jpg|thumb|Tem 2001 được Bưu điện Nga phát hành có in lời bài quốc ca mới]]
Quốc ca Nga được đặt trên nền giai điệu của bài quốc ca Xô viết cũ (được sử dụng từ năm 1944). Điều này đã gây nên nhiều tranh cãi. Một số người—trong đó có nghệ sĩ đàn cello [[Mstislav Rostropovich]]—đã thề không đứng dậy khi cử hành quốc ca.<ref>{{chú thích tạp chí|title=Yeltsin "Categorically Against" Restoring Soviet Anthem|journal=Monitor|date = ngày 7 tháng 12 năm 2000 |authors=[[The Jamestown Foundation]]|volume=6|issue=228|url= http://www.jamestown.org/single/?tx_ttnews[tt_news]=22623}}</ref><ref name='Banerji'/> Một số nhân vật văn hóa và quan chức chính phủ Nga cũng không cảm thấy thoải mái khi Putin khôi phục lại bài quốc ca Xô viết cũ. Một cựu cố vấn của cả Yeltsin và [[Mikhail Gorbachev]], [[Tổng thống Liên Xô|Tổng thống]] cuối cùng của Liên Xô, từng nói rằng thời kỳ "bài ca của Stalin" được chọn làm quốc ca Liên Xô là thời điểm xảy ra những tội ác kinh hoàng.<ref name='Banerji'>{{harvnb|Banerji|2008|pp=275–276}}</ref>

Tại lễ tang của Yeltsin năm 2007, bài quốc ca Nga được cử hành khi linh cữu ông được đưa về nơi an nghỉ tại [[nghĩa trang Novodevichy]] ở Moskva.<ref name='blomfield'>{{chú thích báo|first=Adrian|last=Blomfield|title=In death, Yeltsin scorns symbols of Soviet era|date = ngày 26 tháng 4 năm 2007 |publisher=Telegraph Media Group Limited|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1549789/In-death-Yeltsin-scorns-symbols-of-Soviet-era.html|work=Telegraph.co.uk|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009}}</ref> Mặc dù tại lễ quốc tang của các quan chức dân sự và quân sự Xô viết,<ref>{{chú thích tạp chí|title=Last Honors Paid Marshal Shaposhnikov|journal=USSR Information Bulletin|year=1945|author=Embassy of the USSR|volume=5|issue=|page=5|url=https://books.google.com/?id=OAErAAAAMAAJ&q=Soviet+funeral+anthem&dq=Soviet+funeral+anthem&cd=6|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |publisher=Embassy of the Union of the Soviet Socialist Republics}}</ref> của những công dân danh dự của đất nước,<ref>{{Harvnb|Condee|1995|pp=44}}</ref> và của các nhà lãnh đạo Xô viết như [[Alexei Kosygin]], [[Leonid Brezhnev]],<ref>{{harvnb|Scoon|2003|pp=77}}</ref> [[Yuri Andropov]]<ref>{{chú thích tạp chí|title=Andropov Is Buried at the Kremlin Wall|journal=The Current Digest of the Soviet Press|year=1984|volume=36|issue=7|page=9|url=https://books.google.com/?id=wKWyAAAAIAAJ&q=funeral+anthem+Andropov&dq=funeral+anthem+Andropov&cd=1|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |publisher=American Association for the Advancement of Slavic Studies|author1=Studies, Joint Committee on Slavic|author2=Societies, American Council of Learned|author3=), Social Science Research Council (U.S.)|author4=Studies, American Association for the Advancement of Slavic}}</ref> và [[Konstantin Chernenko]],<ref>{{chú thích báo|title=Soviets: Ending an Era of Drift|date=ngày 25 tháng 3 năm 1985|publisher=[[Time (tạp chí)|Tạp chí Time]]|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,964112-2,00.html|work=Time|page=2|access-date=ngày 19 tháng 12 năm 2009|archive-date=2011-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623043547/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,964112-2,00.html|url-status=dead|=https://web.archive.org/web/20110623043547/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,964112-2,00.html}}</ref> việc cử hành quốc ca là điều bình thường, [[Boris Berezovsky (doanh nhân)|Boris Berezovsky]] đã từng chia sẻ trên ''[[The Daily Telegraph]]'' rằng ông cảm thấy việc cử hành bài quốc ca tai lễ tang của Yeltsin "đã sỉ nhục người đem lại tự do" cho nhân dân Nga.<ref>{{chú thích báo|first=Boris|last=Berezovsky|title=Why modern Russia is a state of denial|date = ngày 15 tháng 5 năm 2007 |publisher=Telegraph Media Group Limited|url=https://www.telegraph.co.uk/comment/personal-view/3639898/Why-modern-Russia-is-a-state-of-denial.html|work =Telegraph.co.uk|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009}}</ref> Chính phủ Nga cho rằng "giai điệu trang nghiêm và lời ca đầy chất thơ" của bài quốc ca, bất chấp lịch sử của nó có thế nào, vẫn là một biểu tượng đoàn kết của người dân Nga. Những lời ca của Mikhalkov đã khơi dậy "lòng yêu nước, lòng kính trọng đối với đất nước."<ref name='primorsky'/>

Trong một cuộc khảo sát năm 2009 của Trung tâm Nghiên cứu Ý kiến Công chúng Nga được công bố chỉ hai ngày trước ngày quốc kỳ của Nga (22 tháng 8), 56% người được hỏi cảm thấy tự hào khi nghe quốc ca. Tuy nhiên chỉ có 39% số người là nhớ được câu đầu, vẫn còn nhiều hơn con số 33% vào năm 2007. Theo cuộc khảo sát, khoảng 34 đến 36% số người được hỏi không nhớ câu đầu bài quốc ca. Nói chung chỉ 25% số người tham gia thích bài quốc ca.<ref name='vciom09'>{{chú thích web | url = http://wciom.com/index.php?id=61&uid=323 | title = RUSSIAN STATE SYMBOLS: KNOWLEDGE & FEELINGS | access-date = ngày 27 tháng 1 năm 2015 | date = ngày 20 tháng 8 năm 2009 | publisher = Trung tâm Nghiên cứu Ý kiến Công chúng Nga | archive-date = 2016-03-03 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160303232934/http://wciom.com/index.php?id=61&uid=323 | url-status = dead }}</ref>
Một năm trước đó, Trung tâm Nghiên cứu Ý kiến Công chúng Nga cũng cho biết 56% người Nga cảm thấy tự hào và ngưỡng mộ khi nghe bài quốc ca, mặc dù chỉ có 40% (đã tăng lên so với con số 19% năm 2004) nhớ những từ đầu tiên trong bài quốc ca. Trong nghiên cứu của họ cũng có thể nhận ra thế hệ trẻ là những người đã quen thuộc nhất với lời bài quốc ca.<ref name="vciom09"/>

Vào tháng 9 năm 2009, một câu hát được sử dụng trong thời Stalin bỗng xuất hiện trở lại trên một tấm bia đá đặt tại mái vòm ở nhà ga [[Tàu điện ngầm Moskva]] [[Kurskaya-Koltsevaya]]: "Stalin dẫn dắt chúng ta trung thành với nhân dân, để chúng ta trở thành anh hùng trong lao động và chiến đấu." Một số nhóm đã đe dọa sử dụng những biện pháp pháp lý để ngăn chặn việc đưa trở lại những dòng này. Đây thực chất là thiết kế gốc của nhà ga Kurskaya và đã từng bị xóa bỏ trong thời kỳ phi Stalin hóa. Hầu hết những bình luận về sự kiện này tập trung vào nỗ lực của [[Chính phủ Nga|Điện Kremlin]] nhằm "tái lập hình ảnh" của Stalin bằng cách dùng những biểu tượng tỏ lòng kính trọng ông hoặc do chính ông tạo ra.<ref>{{chú thích báo|first=Andrew|last=Osborn|title=Josef Stalin 'returns' to Moscow metro|date = ngày 5 tháng 9 năm 2009 |publisher=Telegraph Media Group Limited|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/6140394/Josef-Stalin-returns-to-Moscow-metro.html|work=Telegraph.co.uk|access-date = ngày 21 tháng 12 năm 2009}}</ref>

Một cựu chiến binh già, người đã từng chiến đấu quyết liệt chống quân phát xít Đức những ngày đầu cuộc Chiến tranh vệ quốc ở tỉnh Smolensk – tiền đồn của Phòng tuyến thủ đô Moskva, đã viết thư lên Tổng thống bày tỏ lòng mình. Trong thư có đoạn:

"...Tôi nay đã tuổi 90, tưởng rằng cho tới khi sang "thế giới bên kia" sẽ không bao giờ còn được nghe bài Quốc ca hùng tráng của Liên bang Xô viết vĩ đại ngày ấy nữa. Thế mà, ơn trời, bài hát chính thức của đất nước hùng cường của chúng ta lại vang lên... Trong tôi lại hiện lên những kỷ niệm khó quên của những năm tháng oanh liệt. Tôi tin là nước Nga chúng ta tiếp tục truyền thống anh dũng hy sinh chịu đựng của mình để vững bước đi tới phồn vinh, hùng cường... Từ đáy lòng tôi chân thành cảm ơn Tổng thống...".

Đảng Cộng sản Liên bang Nga (CPRF) rất ủng hộ việc khôi phục lại giai điệu của Alexandrov, nhưng một số đảng viên muốn có những thay đổi khác với bài quốc ca. Vào tháng 3 năm 2010, [[Boris Kashin]], một thành viên CPRF tại Duma, lên tiếng đề nghị xóa bỏ bất cứ lời nào nhắc tới Chúa trong bài quốc ca. Đề xuất của Kashin cũng được ủng hộ bởi Alexander Nikonov, một nhà báo của báo SPID-INFO và là một người vô thần. Nikonov cho rằng tôn giáo nên là một vấn đề của cá nhân và nhà nước không nên dùng hình ảnh tôn giáo.<ref name="interfax-religion1">{{chú thích báo|title=Notorious journalist backs up the idea to take out word "God" from Russian anthem|date = ngày 30 tháng 3 năm 2010 |publisher=Interfax|url=http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=7085|work=Interfax-Religion|access-date = ngày 2 tháng 4 năm 2010}}</ref> Kashin nhận thấy rằng chi phí để làm một bản thu quốc ca mới sẽ tốn khoảng 120.000&nbsp;[[Rúp Nga|rúp]]. Chính phủ Nga nhanh chóng từ chối vì cho rằng đề xuất của ông thiếu dữ liệu phân tích và cần nghiên cứu thêm.<ref>{{chú thích báo|title=God Beats Communists in Russian National Anthem|date = ngày 30 tháng 3 năm 2010 |publisher=PRAVDA.Ru|url=http://english.pravda.ru/russia/kremlin/31-03-2010/112797-russia_anthem-0|work=[[Komsomolskaya Pravda]]|access-date = ngày 12 tháng 5 năm 2010}}</ref> Năm 2005, Nikonov từng đưa vấn đề lời quốc ca liệu có tuân theo luật pháp Nga ra trước [[Tòa án Hiến pháp Nga]].<ref name="interfax-religion1"/>

Cần biết rằng, trong lịch sử âm nhạc Nga, tác giả Alexandrov (tác giả phần nhạc Quốc ca Liên bang Xô viết trước đây và Quốc ca Liên bang Nga sau này) có hai bài hát vĩ đại "Cuộc chiến tranh thần thánh" và "Quốc ca Liên bang Xô viết". Đó là đỉnh cao nghệ thuật của văn hóa ca hát Xô viết gắn với vận mệnh dân tộc cao cả đặc biệt. Những bài đó không chỉ là niềm vinh dự của nền âm nhạc Nga mà động viên mọi người lập chiến công vì vinh quang của Tổ quốc.

==Quy định==
[[Tập tin:Federal Constitutional Law - On the National Anthem of the Russian Federation.djvu|thumb|right|Luật liên bang ngày 25 tháng 12 năm 2000 về quốc ca Nga]]
Các quy định về việc cử hành quốc ca được ghi rõ trong luật được Tổng thống Putin ký ngày 25 tháng 12 năm 2000. Khi cử hành quốc ca có thể chỉ có nhạc, chỉ có lời hoặc cả hai, nhưng phải tuân theo nhạc và lời chính thức đã được luật quy định. Bản thu âm quốc ca có thể được sử dụng cho bất cứ mục đích nào như phát sóng trên truyền hình và radio. Bài quốc ca có thể được cử hành vào những dịp lễ như tại lễ diễu hành [[Ngày chiến thắng (9 tháng 5)|Ngày chiến thắng]] hằng năm ở Moskva,<ref>{{chú thích báo|title=Russia marks Victory Day with parade on Red Square|date = ngày 9 tháng 5 năm 2005 |publisher=People's Daily Online|url=http://english.people.com.cn/200505/09/eng20050509_184145.html|work=People's Daily|access-date = ngày 20 tháng 12 năm 2009}}</ref> hay tại các lễ tang của các nguyên thủ quốc gia và các nhân vật quan trọng khác. Khi được hỏi về việc cử hành quốc ca tại lễ diễu hành Ngày chiến thắng, [[Bộ Quốc phòng Nga|Bộ trưởng Bộ Quốc phòng]] [[Anatoliy Serdyukov]] cho biết do độ vang ở Quảng trường Đỏ, việc cử hành quốc ca sẽ chỉ cần tới dàn nhạc vì nếu hát sẽ bị tiếng vang lấn át hết.<ref>{{chú thích báo|title=Defence Minister Commands 'Onwards to Victory!'|date=ngày 7 tháng 5 năm 2009|url=http://government.gov.ru/eng/smi/press/381/|work=Rossiiskaya Gazeta|access-date=ngày 31 tháng 3 năm 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110817104925/http://government.gov.ru/eng/smi/press/381/|archive-date=ngày 17 tháng 8 năm 2011|=https://web.archive.org/web/20110817104925/http://government.gov.ru/eng/smi/press/381/|archive-date=2011-08-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20110817104925/http://government.gov.ru/eng/smi/press/381/|url-status=dead}}</ref>

Việc cử hành quốc ca là bắt buộc tại các lễ nhậm chức của [[Tổng thống Nga]], các phiên khai mạc và bế mạc Duma Quốc gia và [[Hội đồng Liên bang Nga|Hội đồng Liên bang]] và các dịp lễ chính thức của đất nước. Quốc ca được phát trên truyền hình và radio vào đầu và cuối mỗi ngày phát sóng. Nếu chương trình được phát sóng liên tục, quốc ca sẽ được phát một lần vào lúc 6:00 sáng và một lần nữa trước khi kết thúc phát sóng. Quốc ca cũng được phát vào [[Giao thừa|đêm Giao thừa]] sau bài phát biểu mừng năm mới của Tổng thống. Quốc ca được phát tại các sự kiện thể thao ở Nga và nước ngoài, tùy theo quy định thủ tục của ban tổ chức. Theo luật, khi quốc ca được cử hành "chính thức", mọi người phải đứng dậy (nếu có kèm thượng cờ thì phải hướng mặt về quốc kỳ), đàn ông phải bỏ mũ (hiện vẫn đang áp dụng, ngoại trừ những người mặc quân phục và các lãnh đạo tôn giáo). Những ai đang mặc đồng phục phải thực hiện nghi thức chào kiểu quân đội khi cử hành quốc ca.<ref name='anthemlaw'>{{harvnb|Federal Constitutional Law on the National Anthem of the Russian Federation}}</ref>

Quốc ca được cử hành theo nhịp 4/4 hoặc 2/4 theo cung [[Đô trưởng]], và có [[nhịp độ]] 76 nhịp mỗi phút. Dù theo nhịp nào việc cử hành quốc ca cũng phải được thực hiện trang nghiêm. Chính phủ đã ban hành sẵn bản nhạc cho các dàn nhạc, các ban nhạc dùng nhạc cụ kèn đồng hoặc sáo.<ref>{{chú thích web|url=http://flag.kremlin.ru/gimn/|script-title=ru:Гимн Российской Федерации|access-date = ngày 18 tháng 1 năm 2010 |year=2009|publisher=Trang mạng chính thức của Tổng thống Nga|language=ru|title=Bản sao lưu trữ|archive-url=https://web.archive.org/web/20101001122856/http://flag.kremlin.ru/gimn/|archive-date=ngày 1 tháng 10 năm 2010}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.gov.ru/main/symbols/gsrf4_2.html|script-title=ru:Музыкальная редакция: Государственного гимна Российской Федерации|trans-title=Bản nhạc&nbsp;— Quốc ca Liên bang Nga|access-date = ngày 18 tháng 1 năm 2010 |year=2000|publisher=Chính phủ Liên bang Nga|language=ru}}</ref>

Theo luật bản quyền của Nga, các biểu tượng và dấu hiệu quốc gia không được bản quyền bảo hộ.<ref>{{harvnb|Part IV of Civil Code No. 230-FZ of the Russian Federation. Article 1259. Objects of Copyright}}</ref> Do đó, nhạc và lời quốc ca có thể được sử dụng và chỉnh sửa một cách tự do. Mặc dù luật kêu gọi cử hành quốc ca một cách nghiêm trang và người cử hành phải tránh thực hiện sai, không có hành vi vi phạm hay hình phạt nào được quy định rõ.<ref name='anthemlaw'/> Luật cũng yêu cầu phải đứng trong lúc cử hành quốc ca nhưng cũng không chỉ rõ hình phạt nếu không thực hiện.<ref>{{harvnb|Shevtsova|2005|pp=144}}</ref>


== Lời chính thức ==
{|class="wikitable"
|-
|bgcolor="#FFFFFF"| <span style="color:#000000"><center>'''Lời gốc tiếng Nga'''</center>
|bgcolor="#0039A6"| <span style="color:#FFFFFF"><center>'''{{Liên kết màu|white|Chuyển tự tiếng Nga sang ký tự Latinh|Chuyển tự}}'''</center>
|bgcolor="#D52B1E"| <span style="color:#FFFFFF"><center>'''Dịch sang tiếng Việt'''</center>
|-
|<poem>Россия – священная наша держава,
Россия – любимая наша страна.
Могучая воля, великая слава –
Твоё достоянье на все времена!

{{small|'''Припев:'''}}
:''Славься, Отечество наше свободное,''
:''Братских народов союз вековой,''
:''Предками данная мудрость народная!''
:''Славься, страна! Мы гордимся тобой!''

От южных морей до полярного края
Раскинулись наши леса и поля.
Одна ты на свете! Одна ты такая –
Хранимая Богом родная земля!

{{small|'''''Припев'''''}}

Широкий простор для мечты и для жизни.
Грядущие нам открывают года.
Нам силу даёт наша верность Отчизне.
Так было, так есть и так будет всегда!

{{small|'''''Припев'''''}}<sup>{{nobold|[[Quốc ca Nga#cite note-lyricslaw-2|[2]]]}}</sup></poem>
|<poem>Rossiya – svyashchennaya nasha derzhava,
Rossiya – lyubimaya nasha strana.
Moguchaya volya, velikaya slava –
Tvoyo dostoyan'ye na vse vremena!

{{small|'''Pripev:'''}}
:''Slav'sya, Otechestvo nashe svobodnoye,''
:''Bratskikh narodov soyuz vekovoy,''
:''Predkami dannaya mudrost' narodnaya!''
:''Slav'sya, strana! My gordimsya toboy!''

Ot yuzhnykh morey do polyarnovo kraya
Raskinulis' nashi lesa i polya.
Odna ty na svete! Odna ty takaya –
Khranimaya Bogom rodnaya zemlya!

{{small|'''''Pripev'''''}}

Shirokiy prostor dlya mechty i dlya zhizni.
Gryadushchiye nam otkryvayut goda.
Nam silu dayot nasha vernost' Otchizne.
Tak bylo, tak yest' i tak budet vsegda!

{{small|'''''Pripev'''''}}<ref>{{chú thích web |last1=Thomas |first1=T. Pedersen |title=Transliteration of Russian |url=https://transliteration.eki.ee/pdf/Russian.pdf |publisher=transliteration.eki.ee}}</ref></poem>
|<poem>Ôi nước Nga - nhà nước thiêng liêng của chúng ta!
Ôi nước Nga - đất nước thân yêu của chúng ta!
Ý chí hào hùng, niềm quang vinh vĩ đại
Là phẩm cách của Người trong mọi thời đại.

:{{small|'''Điệp khúc:'''}}
:"Vinh quang thay, Tổ quốc tự do của chúng ta"
:"Nơi các dân tộc anh em muôn đời gắn kết"
:"Và trí tuệ dân gian được tổ tiên truyền lại"
:"Chúng con tự hào về Người, ôi Đất nước vinh quang!"

Từ biển Nam tới vùng cực Bắc
Đồng lúa và rừng xanh của chúng ta trải dài
Trên thế gian này chỉ có mình Người! - Một mình Người như vậy!
Mảnh đất ruột thịt được Thượng đế chở che!

:{{small|'''''Điệp khúc'''''}}

Không gian bao la cho ước mơ và cuộc sống
Tháng năm mở cho chúng ta tương lai
Lòng chung thủy với Đất cha cho chúng ta sức mạnh
Đã, đang và sẽ mãi mãi như vậy.

:{{small|'''''Điệp khúc'''''}}</poem>
|}

==Tham khảo==
'''Chú thích'''
{{tham khảo|30em}}

'''Sách tham khảo'''<!-- Sắp xếp theo họ của tác giả. -->
{{refbegin}}
*{{chú thích sách|author=Banerji, Arup|title=Writing History in the Soviet Union: Making the Past Work|publisher=Berghahn Books|year=2008|url=https://books.google.com/?id=NqJS-H-odnYC&pg=PA275&dq=Russian+anthem+Stalin&cd=2#v=onepage&q=Russian%20anthem%20Stalin|isbn=81-87358-37-8|ref=CITEREFBanerji2008}}
*{{chú thích sách|last=Bohlman|first=Philip Vilas|title=The Music of European Nationalism: Cultural Identity and Modern History|publisher=ABC-CLIO|year=2004|url = https://books.google.com/?id=fkQf7k2OaDcC&pg=PT190&dq=Russian+anthem&cd=17#v=onepage&q=Russian%20anthem|isbn=978-1-85109-363-2}}
*{{chú thích sách|last=Bova|first=Russell|title=Russia and Western Civilization|publisher=M. E. Sharpe|year=2003|url=https://books.google.com/?id=aNle8DgD8DoC&pg=PA24&dq=russian+anthem+lyrics&cd=2#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|isbn=978-0-7656-0977-9}}
*{{chú thích sách|last=Brackman|first=Roman|title=The Secret File of Joseph Stalin: A Hidden Life|publisher=Routledge|year=2000|url=https://books.google.com/?id=zQL8POkFGIQC&pg=RA1-PA412&dq=Stalin+1961+remains&cd=2#v=onepage&q=Stalin%201961%20remains|isbn=978-0-7146-5050-0}}
*{{chú thích sách|last=Condee|first=Nancy|title=Soviet Hieroglyphics: Visual Culture in Late Twentieth-Century Russia|publisher=Indiana University Press|year=1995|url=https://books.google.com/?id=e4rp6o7BRHwC&pg=PA44&dq=russian+anthem&cd=21#v=onepage&q=russian%20anthem|isbn=0-253-31402-X}}
*{{chú thích sách|last=Fey|first=Laurel E.|title=Shostakovich: A Life|publisher=Oxford University Press|year=2005|url=https://books.google.com/?id=UbBAFDCmeEQC&pg=PA139&dq=Alexandrov+anthem&cd=2#v=onepage&q=Alexandrov%20anthem|isbn=978-0-19-518251-4}}
*{{chú thích sách|last=Figes|first=Orlando|first2=Boris|last2=Kolonitskii|title=Interpreting the Russian Revolution: the language and symbols of 1917|publisher=Yale University Press|year=1999|url=https://books.google.com/?id=R1JSwqQh2NkC&pg=PA62&dq=Worker%27s+Marseillaise&cd=3#v=onepage&q= |isbn=978-0-300-08106-0}}
*{{chú thích sách|last=Franklin|first=Simon|first2=Emma|last2=Widdis|first3=Hubertus|last3=Jahn|first4=Anthony|last4=Cross|first5=Marina|last5=Frolova-Walker|authorlink5=Marina Frolova-Walker|first6=Boris|last6=Gasparov|first7=Catriona|last7=Kelly|first8=Lindsey|last8=Hughes|first9=Stephanie|last9=Sandler|title=National identity in Russian culture: an introduction|url=https://archive.org/details/nationalidentity0000unse_g5c0|publisher=University of Cambridge Press|year=2004|isbn=0-521-83926-2}}
*{{chú thích sách|last=Gasparov|first=Boris|title=Five Operas and a Symphony: Word and Music in Russian Culture|publisher=Yale University Press|year=2005|url=https://books.google.com/?id=vd3mfbc0fXYC&pg=PA209&dq=Internationale+Kots&cd=2#v=onepage&q=Internationale%20Kots|isbn=978-0-300-10650-3}}
*{{chú thích sách|last=Голованова|first=Марина П.|first2=В. С.|last2=Шергин|title=Государственные символы России (State Symbols of Russia)|publisher=Росмэн-Пресс |year=2003|isbn=5-353-01286-0|language=ru}}
*{{chú thích tạp chí|title=Ethnic National in the Russian Federation|journal=A New Europe for the Old?|year=1998|first=Stephen|last=Graubard|volume=126|issue=3|url=https://books.google.com/?id=omTot25fpkcC&pg=PA131&dq=russian+anthem+lyrics&cd=3#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|access-date = ngày 19 tháng 12 năm 2009 |isbn=0-7658-0465-4|publisher=Transaction Publishers}}
*{{chú thích sách|last=Haynes|first=John|title=New Soviet Man|publisher=Manchester University Press|year=2003|location=Manchester, United Kingdom|url=https://books.google.com/?id=D-2C_CjeK7MC&pg=PA70&dq=Zhit%27+stalo+luchshe&cd=6#v=onepage&q=Zhit%27%20stalo%20luchshe|isbn=0-7190-6238-1}}
*{{chú thích sách|last=Hunter|first=Shireen|title=Islam in Russia: The Politics of Identity and Security|publisher=M. E. Sharpe|year=2004|url=https://books.google.com/?id=hVhHGJkfZDoC&pg=PA195&dq=russian+anthem+lyrics&cd=10#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|isbn=978-0-7656-1283-0}}
*{{chú thích tạp chí|title=Chapter IV: Law of Creative Activity|journal=Soviet Civil Law|year=1988|first=Olimpiad Solomonovich|last=Ioffe|volume=36|issue=36|url=https://books.google.com/?id=cO7NCIjgM1AC&pg=PA331&dq=Mikhalkov+anthem&cd=23#v=onepage&q=Mikhalkov%20anthem|format=|access-date = ngày 18 tháng 12 năm 2009 |isbn=90-247-3676-5 |publisher=BRILL}}
*{{chú thích sách|last=Keep|first=John|first2=Alter|last2=Litvin|title=Stalinism: Russian and Western Views at the Turn of the Millennium|publisher=Routledge|year=2004|url=https://books.google.com/?id=1Tit-GaKIqoC&pg=PA41&dq=Mikhalkov+anthem&cd=13#v=onepage&q=Mikhalkov%20anthem|isbn=978-0-415-35109-6}}
*{{chú thích sách|last=Korosteleva|first=Elena|first2=Colin|last2=Lawson|first3=Rosalind|last3=Marsh|title=Contemporary Belarus Between Democracy and Dictatorship|publisher=Routledge|year=2002|url=https://books.google.com/?id=HsKgFnYibVEC&pg=PT136&dq=Belarus+anthem&cd=29#v=onepage&q=Belarus%20anthem|isbn=978-0-7007-1613-5}}
*{{chú thích sách|last=Kubik|first=Jan|title=The Power of Symbols Against the Symbols of Power|publisher=Penn State Press|year=1994|url=https://books.google.com/?id=5VzX_0glK7EC&pg=PA48&dq=Zhit%27+stalo+luchshe&cd=2#v=onepage&q=Zhit%27%20stalo%20luchshe|isbn=978-0-271-01084-7}}
*{{chú thích sách|last=Kuhlmann|first=Jurgen|title=Military and Society in 21st Century Europe: A Comparative Analysis|publisher=Lit Verlag|year=2003|url=https://books.google.com/?id=WL3r3djAZVUC&pg=PA162&dq=anthem+russia+reject&q|isbn=3-8258-4449-8}}
*{{chú thích sách|last=Montefiore|first=Simon|title=Stalin: The Court of the Red Tsar|publisher=Random House|year=2005|url=https://books.google.com/?id=f-HerzgvxssC&pg=PA459&dq=Mikhalkov+anthem&cd=2#v=onepage&q=Mikhalkov%20anthem|isbn=978-1-4000-7678-9}}
*{{chú thích sách|last= Nichols|first=Thomas|title=The Russian Presidency: Society and Politics in the Second Russian Republic|publisher=Palgrave Macmillan Ltd|year=2001|url = https://books.google.com/?id=gcsgcDiQ384C&pg=PA158&dq=russian+anthem+lyrics&cd=13#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|isbn=0-312-29337-2}}
*{{chú thích sách|last=Sandved|first=Kjell Bloch|title=The World of Music, Volume 2|publisher=Abradale Press|year=1963|url=https://books.google.com/?id=T_meAAAAMAAJ&q=Khachaturian+anthem&dq=Khachaturian+anthem&cd=12}}
*{{chú thích sách|last=Sakwa|first=Richard|title=Russian Politics and Society|publisher=Routledge|year=2008|url=https://books.google.com/?id=q-GgI755g3oC&pg=PT244&dq=russian+anthem+lyrics&cd=9#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|isbn=978-0-415-41528-6}}
*{{chú thích sách|last=Scoon|first=Paul|title=Survival for Service: My Experiences as Governor General of Grenada|publisher=Macmillan Caribbean|year=2003|url= https://books.google.com/?id=Dgp7AAAAMAAJ&q=Brezhnev+funeral+anthem&dq=Brezhnev+funeral+anthem&cd=8|isbn=0-333-97064-0|ref=CITEREFScoon2003}}
*{{chú thích sách|last=Service|first=Robert|title=Russia: Experiment with a People|publisher=Harvard University Press|year=2006|url=https://books.google.com/?id=AsaTLGioFeMC&pg=PA198&dq=Alexandrov+anthem&cd=10#v=onepage&q=Alexandrov%20anthem|isbn=0-674-02108-8}}
*{{chú thích sách|last=Shevtsova|first=Lilia|title=Putin's Russia|publisher=Carnegie Endowment for International Peace|year=2005|url=https://books.google.com/?id=l-1mIBMVZ_UC&pg=PT139&dq=Russian+anthem&cd=23#v=onepage&q=Russian%20anthem|isbn=0-87003-213-5}}
*{{chú thích sách|last=Shostakovich|first=Dimitri|authorlink=Dmitri Shostakovich|first2=Solomon|last2=Volkov|title=Testimony: The Memoirs of Dmitri Shostakovich|publisher=Limelight Editions|year=2002|url=https://books.google.com/?id=GEApb54v-s4C&pg=PA259&dq=Alexandrov+anthem&cd=1#v=onepage&q=Alexandrov%20anthem|isbn=978-0-87910-998-1}}
*{{chú thích sách|last=Соболева|first=Надежда|first2=А. Н|last2=Казакевич|script-title=ru:Символы и святыни Российской державы |trans-title=The Symbols and Shrines of Russian Power|year=2006|url=https://books.google.com/?id=BC5rYGeCw0QC&pg=RA3-PA1950&dq=%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BF%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8F&cd=3#v=onepage&q=%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F%20%D0%BF%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8F|isbn=5-373-00604-1|publisher=ОЛМА Медиа Групп|language=ru}}
*{{chú thích sách|last=Stites|first=Richard|title=Revolutionary Dreams: Utopian Vision and Experimental Life in the Russian Revolution|publisher=Oxford University Press|year=1991|url=https://books.google.com/?id=x1wmOKZD8UQC&pg=PA87&dq=Worker%27s+Marseillaise&cd=1#v=onepage&q=Worker%27s%20Marseillaise|isbn=0-19-505537-3}}
*{{chú thích sách|last=Studwell|first=William Emmett|title=The National and Religious Song Reader: Patriotic, Traditional, and Sacred Songs from Around the World|publisher=Routledge|year=1996|url=https://books.google.com/?id=jMQcncuUp8kC&pg=PA75&dq=Russian+anthem+God+the+Omnipotent&cd=4#v=onepage&q=Russian%20anthem%20God%20the%20Omnipotent|isbn=0-7890-0099-7}}
*{{chú thích sách|last=Volkov|first=Solomon|authorlink=Solomon Volkov|others=tr. [[Antonina W. Bouis]]|title=The Magical Chorus: A History of Russian Culture from Tolstoy to Solzhenitsyn|publisher=Random House|year=2008|url=https://books.google.com/?id=8n5ASy3eedQC&pg=PA34&dq=Russian+anthem+1944&cd=13#v=onepage&q=Russian%20anthem%201944|isbn=978-1-4000-4272-2}}
*{{chú thích sách|last=Wesson|first=Robert|title=Lenin's Legacy|publisher=Hoover Press|year=1978|url=https://books.google.com/?id=ppA1WjqExRwC&pg=PA265&dq=anthem+1953+Stalin&cd=25#v=onepage&q=anthem%201953%20Stalin|isbn=978-0-8179-6922-6}}
*{{chú thích sách|last=Waxman|first=Mordecai|first2=Tseviyah Ben-Yosef|last2=Ginor|first3=Zvia|last3=Ginor|title=Yakar le'Mordecai|publisher=KTAV Publishing House|year=1998|url=https://books.google.com/?id=CrO7PKZs-AgC&pg=PA170&dq=russian+anthem+lyrics&cd=14#v=onepage&q=russian%20anthem%20lyrics|isbn=0-88125-632-3}}
*{{chú thích sách|last=Wortman|first=Richard|title=Scenarios of Power: Myth and Ceremony in Russian Monarchy from Peter the Great to the Abdication of Nicholas II|publisher=Princeton University Press|year=2006|url=https://books.google.com/?id=3tYSrNhi3k4C&pg=PA159&dq=Russian+anthem&cd=22#v=onepage&q=Russian%20anthem|isbn=978-0-691-12374-5}}
{{refend}}

'''Văn bản pháp luật'''<!-- Sắp xếp theo ngày được thông qua. -->
{{refbegin}}
*{{vcite web|url=http://lawrussia.ru/texts/legal_105/doc10a880x600.htm|title=Указ Президента РФ от 11.12.93 N 2127 "О Государственном гимне Российской Федерации"|trans-title=Sắc lệnh của Tổng thống Liên bang Nga 11.12.1993, Số 2127 "Về Quốc ca Liên bang Nga"|access-date =|work=Указ Президента Российской Федерации|publisher=Правительство Российской Федерации|language=ru|ref={{harvid|Указ Президента Российской Федерации от 11.12.93 N 2127}}|url hỏng=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110819211722/http://lawrussia.ru/texts/legal_105/doc10a880x600.htm|archive-date=ngày 19 tháng 8 năm 2011}}
* {{vcite web|url=http://cis-legislation.com/document.fwx?rgn=1423 |title=Federal Constitutional Law of the Russian Federation&nbsp;– About the National Anthem of the Russian Federation|trans-title=Luật Hiến pháp Liên bang Nga – Về Quốc ca Liên bang Nga|access-date = ngày 27 tháng 1 năm 2015 |date = ngày 25 tháng 12 năm 2000 |publisher=Chính phủ Liên bang Nga|ref={{harvid|Federal Constitutional Law on the National Anthem of the Russian Federation}}}}
* {{vcite web|url=http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=5280&PSC=1&PT=3&Page=2 |title=Указ Президента Российской Федерации от 30.12.2000 N 2110 |trans-title=Sắc lệnh của Tổng thống Liên bang Nga ngày 30.12.2000 |access-date = ngày 20 tháng 12 năm 2009 |date = ngày 30 tháng 12 năm 2000 |publisher=Kremlin.ru |language=ru |ref={{harvid|Указ Президента Российской Федерации от 30.12.2000 N 2110}} |url hỏng=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604021354/http://document.kremlin.ru/doc.asp?ID=5280&PSC=1&PT=3&Page=2 |archive-date=ngày 4 tháng 6 năm 2011 }}
* {{vcite web|url=http://www.consultant.ru/online/base/?req=doc;base=LAW;n=64629;p=1|title=Part IV of Civil Code No. 230-FZ of the Russian Federation. Article 1259. Objects of Copyright|trans-title=Phần IV Luật Dân sự Số 230-FZ của Liên bang Nga. Điều 1259. Đối tượng chịu bản quyền|access-date = ngày 20 tháng 12 năm 2009 |date = ngày 18 tháng 12 năm 2006 |publisher=Правительство Российской Федерации|language=ru|ref={{harvid|Part IV of Civil Code No. 230-FZ of the Russian Federation. Article 1259. Objects of Copyright}}|url hỏng=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091001023513/http://www.consultant.ru/online/base/?req=doc%3Bbase%3DLAW%3Bn%3D64629%3Bp%3D1|archive-date=ngày 1 tháng 10 năm 2009}}
{{refend}}{{Quốc ca châu Á}}
[[Thể loại:Quốc ca|N]]
[[Thể loại:Lịch sử Nga (1992-nay)]]
[[Thể loại:Bài hát Nga]]
[[Thể loại:Sergey Mikhalkov]]
[[Thể loại:Biểu tượng quốc gia Nga]]
[[Thể loại:Bài hát năm 2000]]
[[Thể loại:Tác phẩm dành cho dương cầm]]
[[Thể loại:Quốc ca châu Âu]]
[[Thể loại:Quốc ca của Nga]]