1784

1781 - 1782 - 1783 - 1784 - 1785 - 1786 - 1787

't Joar 1784 is 't 84e joar in de 18e êeuwe volgenst de christelyke joartellienge.

Gebeurtenissn

Den Amerikoansche politieker, gelêerdn en filosoof Benjamin Franklin viendt dat de menschn in de zomer e bitje vroeger zoun moetn ipstoan. Ie stelt doarmee vôorn van e sôorte zomertyd in te voern. Da levert volgns hem e styf grôte bespoarienge ip an keirsn.
Jozef II, den oudste zeune van Maria Theresia, voardigt ênigte belangryke edictn uut:
- 3 februoari - Edict da folterienge nie mê toegeloatn is zoender toestemmienge van de regerienge. Sedertdien wordt de toeloatienge alsan geweigerd.
- 9 februoari - Edict ip d'arbeidsgildn: iedere mêester is vry van zovele arbeiders an te wervn lyk dat ie nôdig èt.
- 26 juni - Edict ols gevolg van d'evoluusje ip hygiënisch vlak: 't is van nu vôors verboodn van menschn in de kerkn zelve te begroavn. De kerkhoovn moetn overgeplatst wordn buutn de stad.
- 28 september - Edict woarby dat den trouw e zuuver burgerlyk contract wordt.
21 juli - Verkiezienge van Caesar Constant Van Hoensbroek toet prinsbisschop van Luuk.
23 ogustus - De commissoarissn van d'Hollanders (Verênigde Provinsjes), verzoameld in Brussel, wordn angemoand vo de Schelde oopn te stelln.
8 oktober - Keteloorlog. Keizer Jozef II eist da zyn scheepn zoender teegnwerkienge deurgank over de Schelde kunn krygn en vrye commerce ip Ôost-Indië. Ip zyn bevel voarn twêe Ôostnryksche scheepn de Schelde ip en of. In de streke van Saeftinghe reageern d'Hollanders. Ze schietn ip êen van de scheepn en moakn voarn ip de Schelde leevnsgevoarlyk. Der zoud uutendelyk allêne moar e soepketel gerakt zyn, vandoar de noame Keteloorlog.
20 november - De Frãnsche keunienk Lodewyk XVI biedt zyn bemiddelienge an in de Scheldekwestje.
De bevolkienge van d'Ôostnryksche Nederlandn telt noar schattienge omtrent 2.200.000 inweuners woarvan 73 percent ip de boerebuutn.
Chirurg Jan Bernard Jacobs publiceert in Gent de Vroedkundige Oeffenschool. De lessn in verloskunde kenn een enorm succes.
François-Xavier de Burtin publiceert Oryctographie de Bruxelles, e beschryvienge van fossieln van plantn en bêestn die te viendn zyn in de streke van Brussel.
De klokkegieterie van den Bruggelienk Joris Dumery produceert 370 klokkn.

Geboorn

moarte

12 - William Buckland, Iengelsche geoloog en paleontoloog

oktober

7 - Karel XIII, keunienk van Zweedn en Nôorweegn

november

24 - Zachary Taylor, twoalfde president van de Verênigde Stoatn

Gestorvn

juli

1 - Wilhelm Friedemann Bach, componist, oudste zeune van Johann Sebastian Bach
31 - Denis Diderot, Fransche schryver en filosoof

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie 1784 van Wikimedia Commons.