Troopiesche en subtroopiesche drooge loofbusschn

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

---

Liggienge van 't bioom.

De troopiesche en subtroopiesche drooge loofbusschn, ook gekend oendre de noame troopiesche droogbusschn, zyn e bioom lik of da 't beschreevn is deur de Weirld Nateur-Stichtienge . 't Bioom is geleegn in de Troopn en de Subtroopn. Oewel da die bussschn te vienn zyn in klimoatn woa da 't 't hêel 't joar warm is, kunn ze verschillnde oenderdn sentiemeetrs reegn ên, mor istr e lank droog joargetyde dat verschillnde moandn deurt en da varjeert mê d' eirdrykskundige liggienge. Die sezoensgeboenn droogtn ên e grôotn invloed ip aal 't leevn in 't bus.

Beschryvienge

Drooge busschn ip Trinidad en Tobago (Chacachacare) : invloed van 't drooge sezoen ip de vegetoasje.

Boomn mê ofvollnd blad oovrêersn in de mêeste van die busschn, en binst 't droog joargetyde istr e tyd zoendre bloarn an de boomn, en da varjeert vôgns sôorte. Omda de boomn vochte verliezn deur undre bloarn, lat 't ofstôotn van de bloarn toe an sôortn lik Tectona grandis (Lipblommign) en Phanera variegata (Vlinderblommign) vo woatre te spoarn in de momentn van droogte. De koale boomn geevn 'n oopn krôonndêk, en geevn an de zunnestroaln de kanse toe an de groend te graakn en vergemakklikn de groej van e diche struuklaage. Boomn ip nattre plekkn en de deeze die an 't groendwoatre kunn, zyn dikkers altydgroene. Ip oenvruchtboare platsn zyn dr ook veele altydgroene boomn. Drie ekostreekn uut de troopiesche en subtroopiesche drooge loofbusschn zyn gekenmerkt deur altydgroene boomn : de drooge altydgroene busschn van Ôost Dekkan, de drooge altydgroene busschn van 't drooge gedêelte van Sri Lanka, en de drooge altydgroene busschn van zuudôostlik Indochina.

Oewel bioloogiesch mindre verscheidn of de reegnbusschn, êrbergn troopiesche en subtroopiesche drooge busschn e grôote varjeteit van wilde bêestn woaroendre oapn, êrtachtgn, grôote katachtign, papegoajn, knoagbêestn, en veugls die ip de groend leevn. De biomassa an zôogbêestn is mêesta oogre in drooge busschn of in natte reegnbusschn, in 't byzoendre in de drooge busschn van Afrika en Oazje. Veele van die sôortn toogn buutngeweune anpassiengn an 't moejlik klimoat.

Eirdrykskundige varjoasje

Drooge busschn van Caja de Muertos, Puerto-Rico.

Drooge busschn bestoan zowêl te Nôordn of te Zuudn van de zôone mê reegnbusschn roend den eevnoare, te zuudn of te nôordn van de subtroopiesche woestynn, in 't algemêene in twêe bandn, den êen tusschn 10° en 20° nôordrbridte en den andrn tusschn 10° en 20° zuudrbridte. De mêestverscheidn drooge busschn in de weirld kommn vôorn in zuudlik Mexico en in de lêeglandn van Bolievje. De drooge busschn an de kustn van de Stillen Oceoan of 't nôordwestn van Zuud-Amerika êrbergn 'n oovrevloed van buutngeweune sôortn die undre oentwikkld ên oendr den invloed van 't klimoat.

De struuklandn van Maputaland-Pondoland lanst de kuste van Zuud-Afrika zyn verscheidn en êrbergn veele endeemiesche sôortn. De drooge busschn van sentroal Indje en Indochina zyn ipvollnd vor undre verscheidneid an grôote gewervelde bêestn. De bladvollige drooge busschn van Madagaskar en dedeeze van Niew Kaledôonje ên ook styf ipvollnde endemiesmn en e grôot antal taksa die allêene doa mo bestoan en dadde vo taksa ip d' oogste nivoos. De boomn gebruukn groendwoatre binst 't drooge joargetyde.

Patrôon en vereistn van de biodiversiteit

Sôortn ên mêesta e grodre verspreidiengsgebied of in de natte busschn, aloewêl dat in sommigte streekn veele sôortn mor e klêen areoal ên; de mêeste sôortn uut de drooge busschn zyn ook beperkt toe da bioom, in 't byzoendre de plantn; de bêta-diversiteit en d' alfa-diversiteit zyn ooge mo duudlik lêegre of in de nobyje natte busschn.

't Echt bewoarn van drooge loofbusschn vereist 't beschermn van grôote anêensluutnde stikkn bus. Grôote nateurlikke gebiedn zyn nôodig vo de grôote vlêeseetrs en andre gewervlde bêestn in leevn 't oedn, en vo de jachtdruk te vermindrn. 't Vôortbestoan van bus lanst de rieviern en woatrbronn is van 't grotste belank vo veele sôortn uut 't droogbus. Grôote rezervn van oengeschoendn bus zyn oenmisboar vo de sôortn kansn van êrstel te geevn achtr katastroofn lik busbrandn.

Drooge busschn zyn byzoendre kwetsboar vo êroald ofbrann en oentbusschienge; oovrebegroazienge en uutêemsche sôortn kunn ook rap de nateurlikke gemêenschappn wyzign; êrstel is meuglik mô lastig, in 't byzoendre o de degradoasje sterk en lankdeurig is gewist.

Eksterne koppliengn

• (en) 2006-01-13, Sciencedaily: Deep-rooted Plants Have Much Greater Impact On Climate Than Experts Thought Citat: "...De pênworkls verplatsn reegnwoatre van d' ippervlakte no de woatrezervn diepe in de groend en êrverdêeln woatre...vergrotrn de fotosienteeze en evaporoasje van woatre...mê 40 persent in 't droog joargetyde...In 't nat joargetyde, kunn die plantn toe 10 persent van de joarliksche neerslag toe 13 meetrs oendr de groend ipsloan, vor ipgepoemt te wordn in de drooge moandn...de workls werkn lik buuzn die toeloatn an 't woatre vo veele rappr 't woatr deure te loatn of dat zoe kunn deur de deursypplienge deur de groend..."

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Tropical and subtropical dry broadleaf forests van Wikimedia Commons.

Verwyziengn

<references>