Mohammad Ali Shamekhi's Reviews > سرچشمه ها و دکترین فاشیسم، با گزیده هایی از سایر آثار

نمره ی واقعی: سه و نیم

کتاب شامل بخش های زیر است: 1) سرچشمه ها و دکترین فاشیسم (1929) ( همراه با افزوده ها: الف. فلسفه فاشیسم؛ ب. قوانین شورای عالی؛ هر دو به سال 1928) - در 52 صفحه؛ 2) گزیده ای از "فاشیسم چیست؟" (1925) - 32 صفحه؛ 3) گزیده ای از "اصلاحات آموزشی" از نسخه ی بازبینی شده ی 1919 - در 27 صفحه

به نظرم کتاب خواندنی است از نظر بی تعارف بودن و تلاش برای مواجه کردن خواننده با آنچه که خود پیشاپیش درست می داند اما جزئت ابرازش در او نیست یا حداقل تبعاتش را نمی پذیرد. مثلا اینکه ایده آل هایی وجود دارند که آزادی تردیدناپذیر بشر رو سوی آنها دارد. یا اینکه فرد مستقل و اتمی لیبرالیسم و بعضی اقسام تفکر چپ نه وجود داشته، نه وجود دارد و نه وجود خواهد داشت

مترجم انگلیسی در مقدمه ی کوتاه خود متذکر نکته ای جالب می شود؛ اینکه جهان غرب مارکسیسم را به مثابه یک اندیشه پذیرفته است و جنایات و خشونت ها مانع نشده که این اندیشه در آکادمی جدی گرفته شود. اما این اتفاق برای فاشیسم نیافتاده و عموما فاشیسم را صرف شور و شوقی کور و حیوانی درک کرده اند. رجوع به آثار جنتیله در مقام فیلسوف رسمی فاشیسم که موسولینی او را جدی می گرفت، راهی می گشاید برای رها شدن از این پندار نادرست

جنتیله ایدئالیست است به چند معنا: از نظر فلسفی ایدئالیست است چون میان علت و دلیل فرق می گذارد و معتقد است هیچ چیز بدون آنکه پیشاپیش متعلق آگاهی شود قابل بحث نیست ( یعنی دلیل امری بنیادی تر از علت است ) - مثلا تمایز بدن از روح امری است ساخته ی خود روح یا خودآگاهی و به همین دلیل ماتریالیسم امری سطحی است. از نظر انسان شناسی اخلاقی و ارزشی ایدئالیست است زیرا معتقد است انسان رو به سویی دارد و اراده ای او را به جانبی می کشاند - البته این اراده غیر از آرزوهایی غیرقابل دستیابی فردی است؛ بلکه همان اراده ای است که در نهایت بالفعل می شود و نمودش در تاریخ است. از نظر فلسفه ی تاریخ ایدئالیست است زیرا معتقد است این ایده ها هستند که تاریخ را محقق می کنند و نه آنکه تاریخ ایده ها را پدید آورد. از نظر انسان شناسی ایدئالیست است زیرا من فردی اتمی را انکار می کند و معتقد است پدیده هایی مثل زبان و ایده آل های عام نشان از یک "ما" دارند که بنیان "من" است. و از نظر سیاسی ایدئالیست است زیرا دولت را تبلور ایده می داند، تبلور همان مایی که بنیاد فردیت است، تبلور روح زمانه

به نظرم کتاب علی رغم خواندنی بود ضعف فلسفی کم ندارد. ضعفش هم بیشتر در این است که گاهی استدلال ها استواری کافی ندارند و گاهی پیوندهایی فرض گرفته می شود بدون آنکه تبیینی و توجیهی در میان باشد. کاش آثار جدی تر و فلسفی تر جنتیله و مفسران فلسفی او ترجمه شود یا ترجمه های انگلیسی اش در دسترس باشد تا بیشتر این فضای فکری را بتوان درک فلسفی کرد