Tawala Bible Papua New Guinea

YAUBADAAWOGATALAWOUNA
1 Kolinito
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
This version of Total HTML Converter is unregistered.
1 Kolinito 1 Kolinito
<<
00
>>
^
1 Kolinito
Wimaamala
Tu witumagana ega hina ikahakaha
Keliso a hilage hoi ani take
Paulo a luguguya
Hanapu dumana
Wikahakaha
Yaubada a tano
Yaubada a numa
Keliso a tu wituwetuwega
Mi Kolinito hai welupowa
Luhetala binei
Matamaga binei
Tawine binei
Ata memae Yaubada e tanitaniwageya
Guguhini ma hiwahiwape
Ani witumagana koyakoyama
Tu wituwetuwega hai dewa
Ani witumagana powa
Ani witumagana tapuhi anianihi
Wiwine hai otena tapalolo uyahina
Guyau a am
Yaubada a luguta uyahita
Hini emosi ma guta tapuna po tapuna
Luhogala mamaena
Alugo Woiyawa a ombenena
Tapalolo gogona palihibahibana
Keliso a towolo meme
Ata towolo meme binei
Ombenena binei
Baha anani kokoe
<<
00
>>
1985, 2014 WBT and BSPNG
<<
11
>>
1 KOLINITO
1
Wimaamala
1
Tau Paulo ma tulata Sositene. Yaubada i winaganiu tau Keliso Yesu a tu
wituwetuwega po ipa a nugotuhu a dewahi.
2
Taumi Yaubada a bolu o memae Kolinito meyageina uyahina, omi leta geka a giluma
neiyahi. Taumi Yesu Keliso amaka i otugemi po i wiwoiyawemi po a bolu i inaganihi u
hinehi o lui mai. Taumi po tauyai po gasi tauhi tupo wohepali uyahihi miteta ta laupali
gogona Yesu Keliso gowanei, tauna ataputa ata Guyau.
3
Yaubada amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo, po hai nugodumola
hina melabenimi.
4
Houga magomagouna Yaubada a maamali babana tauna a lunugotootogo i welemi
Yesu Keliso uyahinei.
5
Yaka ginouli dewadewahi e welemi po o iwasawasa naka omi
wibaabani po omi hanapu uyahina.
6
Ma a imaamala matababana Keliso o kawamoineya po
noyana o witumaganeya,
7
po Yaubada ananimbenena dewadewahi atapuhi uyahimi he
memae, ma houga geka o iotonana ata Guyau Yesu Keliso a gunawilana meme binei.
8
Tauna e woomomohita ipa ata Guyau Yesu Keliso a iyeta uyahina ega ina igouta.
9
Yaubada emoemotana po ta witumaganeya naka i wiutaneta ipa Natuna Yesu Keliso ata
Guyau mitehi ta witulana gogona.
Tu witumagana ega hina ikahakaha
10
Walewalehiu, geka u wihaahalana uyahimi, ata Guyau Yesu Keliso gowanei ipa ega
ona imemepuputana ma ona winaowelewelena po nugonugomi emosi ma ona tanitaniwaga
gogona.
11
Babana Kiloi a manago gehouhi amaka hi paliweleu omi wikahakaha binei.
12
U
baha anona gegeka, gehoumi o pa, Tauyai Paulo a bolu, ma gehoumi o pa, Tauyai
Apolo a bolu, ma gehoumi o pa, Tauyai Pita a bolu, ma gehoumi o pa, Tauyai Keliso a
bolu.
13
Iyowai, Keliso i maga, bo? Eega. Tau Paulo hoi ani take a hilage bimiyei, bo? Eega.
Ma gowaugei hi wibapatisomi, bo? Eega.
14
Yaubada a maamali matababana ega bolu
baneina ata wibapatisomi, naka Kilisipa ma Gaiyasi tunawahi.
15
Uyahinei ega ona ibaabani
ona pa, Tauyai Paulo a bolu, babana Paulo i wibapatisoiyai.
16
(Oo baha dumana gasi
Setepano managona a wibapatisohi, nugote naka amaka magouhina.)
17
U bagibagi Keliso i
weleweleu naka tuwega dewadewana luguguyana, ma ega wibapatiso. Ma u luguguya ega
ipa baha hanahanapugei meka po apo Keliso a hilage hoi ani take maninina a wiapapoeya.
Keliso a hilage hoi ani take
18
Keliso a hilage hoi ani take, tauhi alugohi hilahilagehi, tuwega geka hi
kawaikoyakoyameya, ma tauta ta lauyagohana naka Yaubada a manini tuwegana e memae
uyahita.
19
Geka bahana binei ma Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Lawa tauhi launugoholaholahi hai nugotuhu a wiapapoenihi
ma tauhi tu hanahanapu hai hanapu a liyababahi.
20
Uyahinei tauhi tu hanahanapu iyowai? Po tauhi tu wiatatiyana iyowai? Po tauhi tu
baha hanahanapu geka hougana hoi hipuli he memae iyowai? Hai hanapuhi Yaubada amaka
i liyababahi, bo?
21
Matababana hipuli nugotuhunei apega Yaubada ta hanapugeya. Tamogi
Yaubada a nugotuhu tuwega dewadewana wiatatiyanana uyahinei tu witumagana tauta i
luyawahita. Tuwega geka tu mehipuli hi kawaiapapoeya.
22
Mi Yudeya nugonugohi ipa
manini hina galeya, ma mi Giliki hai luhogala ipa hina hanapu duma,
23
ma tauta tuwega ta
lauguguyeya Keliso a hilage hoi ani take binei, naka mi Yudeya he ihinigigiyeya ma tauhi ega
mi Yudeya he kawakawaibuubuuweni.
24
Tamogi tauta Yaubada tu witumaganena bolu i
inaganita, mi Yudeya i bolu, po taumi ega mi Yudeya omi bolu, ataputa uyahitiyei tuwegana
naka Yaubada a hanapu po a manini Yesu Keliso uyahinei e weleweleta.
25
Babana Yaubada
a bagibagi yabayababa tauta lawa ata hanapu i gelagonihi ma Yaubada a bagibagi
tapitapiyana tauta lawa ata kadidili baneihi i kadidila lagonihi.
26
Walewalehiu, ona nugotuhuya naka tauta Yaubada i inaganita ta maga duma tauta
ega hipuli a hanapugei bo a kadidiligei bo a wibadagei.
27
Tamogi buubuwata i winaganita
po tu hanahanapu ta witepahinihinimayahi, ma hoi hipuli ta itapitapiya Yaubada i winaganita
po tu kadidili ta witepahubahi.
28
Yaka lawa awai hi gagalena hopuhopuneya po hi
ihinigigiyeya ipa ega anona naka Yaubada i winaganihi ma i wobuiya po lawa awai u
nugonugohi i gegeduma naka i liyababahi.
29
Uyahinei ega emoemotana po lawa gehouna
Yaubada u matana ina baha gegae.
30
Yaubada tauna a bagibagigei Yesu Keliso mitehi ta
wiemota po Yaubada hanapuna Yesu i houna damaneya uyahita. Yaka ta hanapugeya tauna
amaka i houna idumaluta po i wiwoiyaweta po i wimihena haleta.
31
Uyahinei Yaubada a
Buka i bahebaheya i pa, Iyai apo ina baha gegae yaka ata Guyau tunawana ina
hunehuneya.
<<
11
>>
<<
22
>>
2
Paulo a luguguya
1
Walewalehiu, lolowa Yaubada tuwegana a neiyahi uyahimi po a ibaabaniyeya ega u
baha hanahanapugei
2
ma nugonugou ipa Yesu Keliso tunawa hotana binei a wiatatiyana
uyahimi, tauna hi lihilageni ani take uyahina.
3
Uyahinei a laugeletahi uyahimi mei tu
tapitapiya po anai nugoheleleu po anai matoutau.
4
Ma gasi u luguguya uyahimi ega baha
kadikadidilahi bo baha hanahanapugei, tamogi Alugo Woiyawa a kadidiligei,
5
ipa u
luguguya ona nonoli po ona witumagana ega u winugonugotuhugei ma Yaubada a
kadidiligei.
Hanapu dumana
6
Hanapu dumana Yaubada uyahinei taumi tu nugomagula uyahimi a ibaabaniyeya,
tamogi hipuli hanapuna po tu taniwagena hai hanapu apo hina yababa.
7
Ma lolowa Yaubada
a hanapu gowagowadana ma geka hougana amaka i wogeleteya naka hipuli muliyei i
wiwawali ma ata wasawasa tauna i nugotuhu tahaeya.
8
Hipuli tu taniwagena hanapu geka
ega hita galena tuhagaya. Itapa hita hanapugeya apega ata Guyau waiwasawasana hita
lihilageni hoi ani take.
9
Geka binei ma Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Lawa awai ega hita galeya
po awai ega hita nonoli
po u nugonugohi ega ita lugeleteya
naka Yaubada tu luhogalena ubeita i wononogogeya.
10
Yaubada Alugona uyahinei a hanapu gowagowadana e woogeleteya uyahita.
Yaubada Alugona ginouli atapuhi i hanapugehi, yaka Yaubada a nugotuhu
gowagowadahi i hanapugehi po e woogeleteya uyahita.
11
Ta nugotuhu meta tauta lawa, apo
iyai a nugotuhu gowagowada lawana alugona i hanapugena meya. Naka pitena gasi
Yaubada Alugona, Yaubada a nugotuhu i hanapugeya.
12
Ma Alugona uyahita e memae
naka Yaubada uyahinei ma ega hipuligei, yaka Yaubada ananimbenena uyahita ta gagalena
tuhagahi.
13
Naka binei ega tauyai i winugonugotuhugei ma Alugo Woiyawa a nugotuhugei to
ibaabani uyahimi po o galena tuhaga babana Alugona Woiyawa i wihogomi.
14
Ma tauhi tu
meuputa Alugo Woiyawa a nugutuhu ega hita galena tuhagaya babana uyahihi ipa ginouli
buubuwana. Ega emoemotahi ginoulihi hina hanapugehi matababana Yaubada Alugonei ega
hita inugohiyahiyawa.
15
Tauta tamogi ginouli atapuhi Yaubada Alugonei ta ikaha imahiyehi,
po ega iyai gehouna ipa ina libahibahita.
16
Mei Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Ega iyai gehouna Guyau a nugotuhu ita hanapugeya.
Ega iyai gehouna emoemotana po ina wiatatiyeya.
Tamogi tauta Keliso a nugotuhugei ta inugonugotuhu.
<<
22
>>
<<
33
>>
3
Wikahakaha
1
Walewalehiu, apo awai a baheya uyahimi? Taumi omi winugonugotuhu mei tu
mehipuli hai winugonugotuhu ma ega mei Alugo Woiyawa a winugonugotuhu. Yaka Keliso
witumaganana uyahina taumi mei logaloga meyameyami.
2
Uyahinei ega emoemotami po
aniani kapakapalana uyahinei a wianimi ma gugu yawa a welewelemi, matababana odubona
po amalai ega emoemotami po aniani kapakapalana ona ani.
3
Geka binei ma a laubayademi
babana omi dewa mei tu mehipuli; yohola o yamgenagenaliliyena memi po o
imemepuputana, yaka galenami mei tu meuputa.
4
Gehoumi o ikahakaha po o pa, Tauyai
Paulo a bolu, ma gehoumi o pa, Tauyai Apolo a bolu. Omi bahahi naka mei tu mehipuli
hai wibaabani, bo?
Yaubada a tano
5
Yaka tauyai iyawoi, Apolo iyai ma tau iyai? Tauyai tu bagibagi hota Guyau binei.
Guyau i bagibagi i weliweliyai tapuhi po tapuhi to dewadewahi po taumi Keliso o
witumaganeya tauyai uyahiyei.
6
Tau u bagibagi ugota, ma Apolo a bagibagi galena itete, ma
Yaubada a kadidiligei apo ina wiugoya po anona ina maga.
7
Uyahinei Yaubada tunawana ta
hunehuneya ma tauyai apeega. Matababana tauyai tu ugota ma tu galena itete, ma Yaubada
anona tu wilatana.
8
Tu ugota ma tu galena itete emoemotiyai apo i meiha to tuhagaya i
wileta kadidili a lata naka pitenana.
9
Ega yaka geka hougana Yaubada mitehi a tano uyahina
to wobagibagi. A tanona naka taumi lawa po gasi taumi Yaubada a numa.
Yaubada a numa
10
Yaubada i lunugotootogogeu yaka i winaganiu po ipa tau tu wiwogatala a numa
binei. Uyahinei ogola a houna imahiyehi ma tu bagibagi gehouhi ogolahi uyahihi he launuma,
ma ipa hina galena itete mehi po hina wogo imahi.
11
Ata ogola kadikadidilina e memae tauna
Yesu Keliso uyahinei ega emoemotana po ogola tapuna ta witowoli.
12
Ma ipa ogolana u
tepana ita modale ta hounihi. Lawa gehouhi hai modale dewadewahi he neneihimai mei
yabalawa po kasikasi po wakoya po. Ma gehouhi hai modale tapitapiyahi mei keipoki po
gologolowa po mulumulu po.
13
Yaka luhetala iyetana uyahina ata Guyau emosi po emosi
ata bagibagi apo ina galehi ma ina ludadanihi hi kadidili bo hi tapiya.
14
Apo iyawoi ogolana
u tepana hina lunuma imahi yaka maiha hina waya.
15
Ma tauhi tu lunuma apapoehi apo hai
numa ina liyababahi, lawa yawa apo ina wiluyagohanihi ma hai gapola apega gehouna ina
memae.
16
Ipa ona hanapugena memi tauta Yaubada a numa gegena, ma Yaubada Alugona i
luinita.
17
Apo iyawoi Yaubada a numana hina iapapoeya yaka gasi Yaubada apo ina
wiapapoenihi, matababana numa waiwoiyawana tauhi tu wiapapoenina. A numana naka
tauta tu witumagana.
18
Ega tam iyai una koyakoyamena mem po una pa, Tau tu hanahanapu babana hipuli
geka hanapuna a hanapugeya. Ma a dumalu ipa hanapu naka ona wihinigigiyeya ma hanapu
dumana Yaubada uyahinei ona waya, hawena apo hina iapapoenimi.
19
Matababana hanapu
hipuligei i winonola luwaga Yaubada u matana. Ma Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Yaubada tu hanahanapu i walohi po hi hilage tauhi hai walogei.
20
Ma gasi i bahena meya i
pa, Guyau tu hanahanapu i hanapugena dumahi naka he inugonugotuhu powa.
21
Uyahinei
ega ona bahabaha gegae omi tapalolo tanitaniwagahi ubeiyai babana Keliso ginouli atapuhi
amaka i welemi:
22
tau po Apolo po Pita i itowoliyai ipa to hagumi. Naka pitenana gasi hipuli
atapuna i welemi. Ma gasi yautumi po omi hilage ma gasi ginouli atapuhi houga geka po
houga he nenei ubeihi i welemi.
23
Ma taumi Keliso galinei ma Kelisona Yaubada galinei.
<<
33
>>
<<
44
>>
4
Keliso a tu wituwetuwega
1
Taumi o gagaliyai galeniyai iyowaka? Tauyai Keliso a tu bagibagi Yaubada a
tuwega gowagowadana geka hougana to ipaliweleneya.
2
I bagibagina uyahina i linaniyai ipa
to bagibagi imahi.
3
U bagibagi geka binei apo ona libahibahiu bo lawa gehouhi hina
libahibahiu naka ega ginouli baneina babana ega ata laibahibahi meu.
4
Tau u nugotuhu a pa,
ata wobagibagi imahi po ega ata nugohelele, tamogi ega ata hanapugena imahiyeya i
dewadewa bo i apapoe Yaubada tauna i hanapugeya po apo ina houna ikahakahaya.
5
Uyahinei geka hougana ega iyai gehouna a lawa uyahihi ina inimayoyogana. Tamogi Guyau
a nei binei ona iotonana, babana a houga nei uyahina apo ina houna ikahakahata. A wikaha
hi dumalu babana ata nugotuhu apapoehi u nugonugota Yaubada apo ina houna geletehi,
ma ata nugotuhu dewadewahi apo gasi ina houna geletehi po ubeita ina kawaidewadewa.
6
Walewalehiu, geka u winugonugotuhu a paliwelemi tau ma Apolo ani galena uyahiyai
ona galeya po tahaya dewadewana ega ona nenehaleya po ega ona bahabaha gegae omi
tanitaniwaga ubeihi uyahinei taniwaga gilugilumana apega ona tulagoni.
7
Awai binei o
nugogegae omi lawa uyahihi po o pa, To dewadewa lagonimi. Ega naka pite. Dewadewa
atapuna uyahimi e memae naka Yaubada uyahinei o tutuhagahi, yaka ega ona bahabaha
gegae.
8
Amaka o galena tuhaga, bo? Amaka o wiwasawasa, bo? Amaka o witaniwaga ma
tauyai yohola, bo? Hilaki ota wiwasawasa po taumi ma tauyai tata tanitaniwaga gogona.
9
Tamogi, u winugonugotuhu galenana naka Yaubada i dewiyai po tauyai tu wituwetuwega
geka hougana galeniyai mei gamogamo hi panipaniyai po he lauguyoguyogeiyai Yaubada a
tu winoyanoya po lawa u matahi ipa hina lihilageniyai.
10
Yaka galeniyai mei badebade
Keliso binei, ma taumi galenami mei tu hanahanapu Keliso binei, babana tauyai to tapiya ma
taumi o kadidili po he iyateyatemi ma tauyai ega hita iyateyateiyai.
11
Lolowa i nei po amalai
to lauomhilage ma to lauuyopopo haleyana, ma ega i kaleko dewadewahi, ma ega i numa
ma to ineneyabayababa nae, ma lawa he ilawiyai.
12
Tauyai nimaiyei to wobagibagi ma
iyawoi he kawakawaiapapoeniyai lunugodewadewagei hai baha to imihehi ma he
ihiniwiyuwaiyai ma to yamtaibagibagi.
13
Apo gasi hina lumataniyai ma anai
nugodewidewiyai to itulatulanehi. Geka hougana tauyai mei nudanuda po lawa he
ihinigigiyeiyai.
14
Baha geka a gilugilumiyahi ega ipa a paliwihinihinimayami, tamogi mei natunatuwe
dumami po a palihibahibami.
15
Omi tanitaniwaga Keliso binei hi maga duma, ma tunawa
hotau amami babana tuwega dewadewana uyahinei a weluwinimi po o nei Yesu Keliso
uyahina.
16
Uyahinei natunatuwe, a laupaliyemi ipa ona witutupoganeu.
17
Yaka natuwe
Timoti a himihimiliyahi uyahimi po u dewa Keliso binei apo ina paliwelemi mei tu
witumagana dobu atapuhi uyahihi a iatatiyehi yaka ega nugomi ina guluguluwi. Timoti a
luhogaleya ma a witumaganeya babana Guyau a bagibagi uyahina i wileta kadidili duma po
geka hougana e nenehi uyahimi.
18
Ma uyahimiyei lawa gehouhi hai nugotuhu ipa apega tau a nehi po binei ma hi
bahabaha gegae.
19
Tamogi Guyau apo u gaogao ina weleu yaka a bulili mahi uyahimi po
tauhi tu nugogegae a ludadanihi, ega ipa hai wibaabani uyahinei ma hai bagibagi a galehi he
ipoya bo eega.
20
Matababana Yaubada a taniwaga ega wibaabani hota tamogi a maninigei ta
wobagibagi.
21
Yaka omi winugonugotuhu iyowai? Anai taniwaga kadidiliu a nehi bo anai
luhogalau po anai nugodewadewau a nehi, taumi ona taniwaga.
<<
44
>>
<<
55
>>
5
Mi Kolinito hai welupowa
1
Omi apapoe a nonoli naka lawa gehouna uyahimiyei amana agona mitehi hi powaya.
Powa naka apapoe banei dumana. Tauhi tu meuputa ega naka pite hita dewadewa.
2
Yaka
ega ona nugonugogegae tamogi omi dewa apapoena binei ona nugodubugena memi ma
lawana apapoe tu dewana omi bolu uyahinei ona houna hopuneya po tauna mei tu meuputa.
3
Geka hougana tau a mebala daogemi tamogi u nugotuhu yawa uyahimi e memae po
amaka mei taumi ma tau mitehi ta meme gogona. Yaka naka tu apapoena a taniwaga a
bahebahena neiyahi.
4
A taniwaga geka pitenana omboina ona dewaya ata Guyau Yesu
gowanei po gasi u nugotuhu mitehi. Naka hougana Guyau Yesu a kadidiligei,
5
tu apapoena
onombeneneya Tomodulele uyahina ipa hinina ina wiapapoeya ma apo yohola ata Guyau a
iyeta uyahina lawana alugona ina wiluyagohani.
6
Ega ona nugonugogegae ma ipa ona nugotuhuya apo apapoe habuluna uyahimi ina
memae yaka atapumina ina wiapapoenimi.
7
Yaka apapoe naka uyahimiyei ona wiyaga
haleya ma taumi bolu woumi. Matababana Keliso a hilage uyahinei i liyeuyeumi. Ma
Kelisona tauna mei ata Welulagona tolehana puhomana babana ubeita ma hi lihilageni.
8
Tauna uyahinei ata toleha ta dewadewaya ega ipa ata dewa gobugobunei po ata apapoe
uyahinei tamogi ata dewa yeuyeuhi po dumadumaluhi uyahihiyei.
9
Lolowa omi leta gehouna uyahina a paliwelemi ipa ega tu matamaga mitehi ona
itulatulana.
10
Tamogi ega ata wilugagayomi po ipa tu matamaga po tumgaganu po tu
danene po tu wipalilougo ona wihinigigiyehi babana hipuli geka uyahina tauhi geka pite hi
maga duma yaka ega emoemotana po ta nehalehi.
11
Geka hougana u lugagayo uyahimi apo
iyawoi tu nugobui ma hina matamatamaga bo hina yamgaganu bo hina ipalilougo bo hina
ihapona bo hina umuma buuwa bo hina danedanene ega ona itulatulanehi bo mitehi
onomam.
12
Omi lugagayo geka taumi tu nugobui bolumi. Tauhi tu meuputa ega ta lauhetalehi.
13
Babana Yaubada apo yohola ina taniwagehi. Ma taumi omi boluna u hinena apapoe tu
dewana ona houna hopuneya.
<<
55
>>
<<
66
>>
6
Luhetala binei
1
Ginouli gehouna uyahimi e memae naka omi luhetala hougana uyahina taumi o nenae
tauhi ega tu witumagana tanitaniwagahi uyahihi, ma a dumalu ipa ona nenae tauhi tu
wiwoiyawa uyahihi.
2
Ona nugotuhuya, tauta Yaubada a lawa apo tu mehipuli atapuhi ta
luhetalehi. Yaka emoemotana po pilipili muhomuhohi luhetalahi ubeihi ona tanitaniwaga.
3
Ona nugotuhuya, apo yohola Yaubada a tu winoyanoya ta luhetalehi yaka geka hougana
hoi hipuli bagibagi gehouhi emoemotata po ta taniwagehi.
4
Uyahinei pilipili ona ialonihi ega
ona nenae tanitaniwaga balubaluhi uyahihi ma ipa omi bolu uyahinei babada una witowolihi
po hina laidumalumi.
5
Naka dewana ani wihinimaya. Apo iyai uyahimiyei ipa tulana mitehi
hina luhetala, yaka a dumalu ipa bolu tu tapalolo uyahimiyei tu baha hanahanapu gehouna
ona biheya po tauna luhetalana ina nonoli po ina taniwageya.
6
Ma ega ipa mei lolowa omi
welupowana naka tauhi ega Keliso hita itumaganeya u matahi o lauhetala.
7
Taumi tu nugobui o iluluhetala galenami ega ita haki. Ma inapa pilipili uyahimi ina
gelegeleta yaka tu wikoyakoyamana binei onomtaibagibagi ma ega ona lauhetaleya.
8
Ma
ega ipa mei geka hougana, taumi tu nugobui walewalehimi o koyamehi po o iapapoenihi.
9
Inapa omi dewa naka pitenana yaka apega Yaubada anani taniwaga uyahina ona lui.
Ega ona koyakoyamena memi, tu apapoe atapuhi Yaubada i guduhi, tauhi tu matamaga po,
tu wipalilougo po, tu enogwau po, tu dewaapapoe wiwine po ololoto yawa he enenogena
mehi,
10
po gasi tu danene po, tumgaganu po, tu umabuuwa po, tu wihapona po, tu
wikoyakoyama po. Tauhi apega hina lui Yaubada anani taniwaga uyahina.
11
Lolowa
gehoumi dewa geka pite o mimiyehi ma geka hougana Yaubada amaka i ogami po i
liyeuyeumi. Babana ata Guyau Yesu Keliso gowanei po Alugo Woiyawa a kadidiligei i
houna idumalumi.
Matamaga binei
12
Lawa gehouhi hi ibaabani hi pa, Ginouli magomagouhi emoemotata po ta dewahi.
Baha dumana ginouli atapuhi emoemotau po a dewahi ma tamogi ginouli gehouhi ega hita
haguwe, matababana hai kadidiligei apo hina paniu.
13
Aniani ona nugotuhuya, naka koibata
binei ma gasi koibatana aniani binei, tamogi aniani po koibata Yaubada apo ina liyababahi.
Ma hinita mahina Guyau binei ma ega matamaga binei, yaka naka hinita atapuna Guyau ina
tanitaniwageya.
14
Ma houga u matata Yaubada a kadidiligei apo hilage uyahinei ina
witowolo meta, naka pitenana ata Guyau hilagei i witowolo meya.
15
Hinita mei Keliso hinina
gutana gehouna. Ma iyowai po apo Keliso hinina gutana gehouna anai
matamagomagougeya? Ega ita haki.
16
Apo lawa gehouna tu matamaga mitehi hinenogwau
yaka naka mitehi amaka hi wihiniemosi po mei Yaubada a Buka i bahebaheya i pa, Hai
luwaga hi iemota po amaka mei hinihi emosi.
17
Inapa ata Guyau mitehi ta wiemota yaka
apo gasi alugota emosi.
18
Uyahinei matamaga ona lowo haleya. Matamaga ega mei dewa apapoehi gehouhi
babana matamaga hinita e iapapoeya.
19
Yaka ona hanapugeya hinita naka Alugo Woiyawa
anani mae, ma Alugo Woiyawa Yaubada uyahinei i nei po u hineta e memae. Yaka tauta ega
galitiyei, ma Yaubada galinei.
20
Tauna amaka i wimiheta yaka ta wiyateyateya hinita
uyahihiyei.
<<
66
>>
<<
77
>>
7
Tawine binei
1
Tawine nugotuhuna binei u leta uyahina o lubayadeu yaka tau a palipaliwelemi. Inapa
ololoto ega hina tawitawine yaka naka i dewadewa.
2
Ega emoemotana po atapumi geka pite
ona memae. Ma inapa matamaga a ludadana hina gelegeleta uyahimi, yaka a dumalu ipa ona
tawine po yamoha yamoha agona.
3
Ololotomi agagomi hai nugotuhu ona wotagohi mei gasi
wiwinemi agagomi hai nugotuhu ona wotagohi.
4
Wawine tawitawinena ega tunawana hinina
ina tanitaniwageya ma agona ina taniwageya, mei gasi oloto ega tunawana hinina ina
tanitaniwageya ma agona ina taniwageya.
5
Ma agagomi ega ona eneno liya halehi. Inapa omi
winugonugotuhu emosi yaka iyeta wabiha hota ona hudiyena memi ipa Yaubada uyahina
ona lupali apoma ona eno gogona meme, ma ega ona memeliya duma meka po apo
luhogala gowagowada uyahimi hina geleta po Tomodulele a ludadanagei ina lipeunimi.
6
Apo nugonugomi ona tawine yaka naka i dewadewa ma apega a taniwagemi po ipa
bolumi ona tawine.
7
Tau ega ata tawine, yaka hilake gehoumi mei tau. Tamogi Yaubada ata
animbenena i weleta po gehoumi o tawitawine ma gehouyai eega.
8
Yaka taumi hewahewali po guguhini po hiwahiwape geka omi ututu a lawilawi. Inapa
ega ona tawitawine yaka naka i haki apo ona memae mei tau a memae pite.
9
Ma inapa
luhogala gowagowada ina ibagibagimi yaka ona tawine po ega luhogala gowagowada ina
iapapoenimi.
10
Ma tutu tawine Guyau a lugagayo a baheya uyahimi ega ona ihulu.
11
Tamwawine
awai agomu haleya, naka tahaya luwaga he memae, tunawamuna memae ma ega una
tawitawine meme, ma a dumalu ipa una gunawilena memagomuyahina. Ma ololoto
agagomi ega ona hahalehi.
12
Geka gasi nugotuhu gehouna tau uyahiugei (ma ega Guyau a lugagayogei). Inapa
tamoloto awai agomYaubada ega ita itumaganeya ma a luhogala ipa mitehi ona memae ega
una hahaleya.
13
Gasi tamwawine awai agomolotona Yaubada ega ita itumaganeya, ma a
luhogala ipa mitehi ona memae ega una hahaleya.
14
Apo oloto ega ita itumagana ma tam
agona wawinemomwitumagana binei Yaubada i wiwoiyawemi mei gasi wawine ega ita
itumagana ma tamagona olotomomwitumagana binei Yaubada i wiwoiyawemi naka binei
natunatumi hi wiwoiyawa Yaubada u matana.
15
Apo tamiyai agomYaubada ega ina itumaganeya ma a luhogala ipa ina halem, yaka
una nugohaleya po ina nae ma ega una nugonugoneya. Matababana Yaubada a luhogala ipa
ta menugotau ma ega nugonugona ipa tana iwogawogalahi.
16
Taumi ololotomi bo wiwinemi
agagomi apo iyowai ma ona winugobuinihi po hina witumagana, iyaigalehi, ega tata
hanapugehi.
Ata memae Yaubada e tanitaniwageya
17
Geka u lugagayo tu nugobui tupo atapumi uyahimi. Emosi po emosi ata luyagohana
Yaubada i gutaya uyahita po naka mamaehi ta mimiyehi.
18
Tamiyai lawa Yudeyagei po
lolowa hinimhi hapi, tauta mi Yudeya ata wekiwekilalagei, ma u mulina Yesu Keliso u
itumaganeya ega una nugonugowitai mi Yudeya ata wekiwekilala binei. Ma inapa gasi ega
wekiwekilala uyahimyaka ega hina hapihapim.
19
Babana omhapi naka ega ginouli baneina.
Ma Yaubada a taniwaga wiponawogona naka ginouli baneina.
20
Meka hotanana u memae
ma Yaubada i otugem po u witumaganeya naka hotanana una memae.
21
Tam iyai bada
gehouna a tu bagibagi po hougana u nugonugobui ega una genogeno duma u wobagibagi
yababa binei, ma inapa omgaogao ina lugeleteya yaka apo una nae ommeyagai uyahina.
22
Tu witubagibagi hoi hipuli inapa Keliso hina witumaganeya yaka Yaubada apo hai apapoe
ina hoe halehi. Ma babada Keliso hina witumaganeya yaka tauhi hina witubagibagi Kelisona
binei.
23
Matababana Kelisona i gimaleta po tauta a bolu. Yaka ega ona palipalihalena memi
bada tapuna uyahina.
24
Walewalehiu, omi ani mae awai uyahina ma Yaubada i otugemi po o
itumaganeya, naka hotanana ona memae Yaubada mitehi.
Guguhini ma hiwahiwape
25
Taumi ega tawitawinemi omi ututu a lawilawi. Ega lugagayo gehouna Guyau ita
weleta ma i lunugotootogogeu po ani towolo dumadumaluna i weleu yaka u nugotuhu a
palipaliwelemi.
26
Geka hougahi houga waipilipilihi ta ialonihi yaka u nugotuhu ipa ega ona
tawitawine.
27
Ma tamiyai amaka u tawitawine agommitehi ona memae. Ma tamiyai ega uta
tawitawine ega wawine una bibiheya.
28
Inapa tamhewali awai una tawine naka ega
apapoena, ma gasi inapa tamguguhini awai una tawine naka ega apapoena, tamogi tutu
tawine hipuli pilipilina he ialoni yaka nugonugou ipa a liteyateyami.
29
Walewalehiu, u wibaabani anona gegeka: houga u matata i kuku yaka taumi amaka o
tawitawine ona dewa memi po ega mei tutu tawine.
30
Ma taumi o tutou ona dewa memi po
ega mei tauhi hita tutou, ma taumi tu kaoha ona dewa memi po mei tu nugodubu, ma taumi
tu waigapola ona dewa memi po mei tu dayadayabu.
31
Ega gasi ona inugonugotuhu duma
hipuli gapolahi uyahihi, matababana houga kuku hotana apo hina kokoe po hipuli geka ina
yababa.
32
U luhogala ipa ega hipuli gapolahi uyahihi ona genogeno duma. Tauhi ega hita
tawitawine Guyau a bagibagi binei he inugonugotuhu duma ipa iyowai ma Guyau hina
likaohaya.
33
Ma tauhi tutu tawine hipuli genohi he genogenogehi ipa uyahihiyei agagohi hina
laikaohahi.
34
Uyahinei ega emoemotahi po tahaya luwaga uyahihi hina nenae. Naka pitena
tauhi wiwine ega tawitawinehi emoemotahi po Guyau binei hina inugonugotuhu labatana ipa
hinihi ma alugohi hina wele mehi Guyau uyahina. Ma tawitawinehi he inugonugotuhu duma
hipuli genohi ubeihi po ipa uyahihiyei agagohi hina laikaohahi.
35
Uwipaliwelena geka ega
tawine ata talagagali, ma ipa a hagumi po Yaubada a bagibagi uyahina ona bagibagi imahi
po ega ginouli tapuhi uyahihi ona inugonugotuhu duma.
36
Inapa tamhewali awai apo guguhini gehouna mitehi amaka o wiheliyamma tamogi
Keliso binei o meliya po o memae. Ma omguguhinina amaka i wiwawine labatana po binei
e genogeno, naka om nugodagiha una dewaya po luhogalam ipa una lawagi yaka naka ega
apapoena.
37
Ma inapa tamiyai nugonugomina kadidili po ega una tawitawine naka
nugonugomdagiha ega ita tanitaniwageya ipa omguguhinina una lawagi, yaka naka i haki
po omguguhinina ega uta lawagi.
38
Inapa una tawine yaka naka i haki, ma inapa ega una
tawitawine yaka naka i haki lagona.
39
Apo wawine awai ina tawine po agona mitehi hina wiemota ega emoemotana po ina
haleya. Ma olotona ina hilage, emoemotana po wawinena ina tawine meme. Ma a dumalu
ipa Yaubada tu witumaganena olotona gehouna ina lawagi.
40
Tamogi a nugonugotuhuya
inapa wawinena tunawana ina memae ma ega ina tawitawine meme naka apo ina kaoha
duma. Nugote Yaubada Alugona a nugotuhu geka pitena.
<<
77
>>
<<
88
>>
8
Ani witumagana koyakoyama
1
Ginouli gehouna naka aniani lawa he welewelehi hai talaoloto uyahihi apo tananani,
bo eega? Lawa hai wikoyakoyama amaka o hanapugehi, tamogi ega ona nugonugogegae
omi hanapu binei, ma omi luhogalagei ata lawa ipa ona wikadidilihi.
2
Apo lawa awai ina
nugotuhu meya po ina pa, Tau tu hanahanapu, naka tauna yohola duma.
3
Ma hanapu
dumana naka apo lawana Yaubada ina luhogaleya yaka Yaubada lawana ina hanapugeya.
4
Iyowai, aniani lawa he welewelehi talaoloto uyahihi apo tananani, bo eega? Ta
hanapugeya naka ani polou koyakoyama ega ani witumagana dumahi, babana Yaubada
tunawa hotana e memae ma ani witumagana gehouhi ginouli yabayababa.
5
Lawa boluhi hai
nugotuhu ipa ani witumagana hi maga duma po hi pa, Yaubada gehouhi po guyau
gehouhihoi yada po hoi hipuli he mamae.
6
Ma tauta uyahita naka Yaubada emosi hota
tauna Amata yaka ginouli atapuhi i wiwawalihi po tauna binei ta memae. Ma tauta uyahita
naka Guyau emosi hota tauna Yesu Keliso ma Kelisona uyahinei Yaubada ginouli
magomagouhi i wiwawalihi po tauna uyahinei ta memae.
7
Tauta ata witumagana he ikadidili ma tu witumagana gehouhi hai witumagana he
tapitapiya. Tauhi nugonugohi he lauluwaluwagehi po he pa, Talaoloto gehouhi hi kadidili
po aniani hi italaguyabehi uyahihiyei tomam. Yaka tauhi hai dewa i wigouhi po hi
nugohelele.
8
Ma tamogi aniani binei Yaubada apega ina wigouta babana ega aniani gehouna
alugota ita idewadewaya bo ita iapapoeya.
9
Uyahinei aniani boluna emoemotana tananani ma tamogi ona galena itete memi po
ega omi amgei tu witumagana tapitapiyahi ona laipeunihi.
10
Apo tam iyai om
winugonugotuhugei u hanapugeya po u pa, Talaoloto naka ginouli yabayababa po ega hai
kadidili awai, ma hai amwailugagayona unanani ma tulama witumagana tapitapiyana ma
ina galemapo tauna gasi inani ma tamogi anai nugohelelena.
11
Yaka tam om
nugohanahanapugei walehimna tapitapiyana apo una wiapapoeya. Ma walehimna binei
Keliso i hilage.
12
Ma inapa walehimna una lipeuya po ina nugohelele yaka naka omapapoe
Keliso uyahina.
13
Tau ega nugonugou ipa walehiu gehouna a lipeuya uyahinei anianihi a
wihinigigiyena dumahi po apega a hanadadanihi babana walehiu apo a lipeuya.
<<
88
>>
<<
99
>>
9
Tu wituwetuwega hai dewa
1
Ega ipa lawa hina tanitaniwageu babana tau Guyau Yesu a tu wituwetuwega gehouna.
Guyouna Yesu amaka a galeya po noyana uyahimi a wibaabaniyeya po Guyouna o
witumaganeya.
2
Tamogi lawa he idibogiu he pa, Paulo tauna ega tu wituwetuwega
dumana. Ma taumi ega ota inugonugotuhu naka pite babana u guguya o noonoli po ata
Guyau uyahina o witumagana, yaka u wituwetuwega o limoineya.
3
Geka pite apo a baha mahi tu widibodiboga uyahihi.
4
Tau tunawau ipa ega am po
uma ona weleu, bo?
5
Tauhi tu wituwetuwega po ata Guyau Yesu walewalehina po gasi Pita
hai kadau uyahihi anai agagohi hi nehi po o gagalena itetehi, ma tau gasi itapa ata tawine apo
agou mitehi tota nehi po ota galena itetiyai, bo eega?
6
Tau ma Banabasi ega uyahiyai geka
pite ota dewaya, ma tauyai to galena itete meiyai i bagibagi mihahi uyahihiyei.
7
Lubayada gehouna a lubayademi, tu wigawiya a hagu meka pihena e nenei, tu galena
itete uyahinei bo tauna nugonei? U lubayada gehouna gasi, apo lawa a tano ina wagoya ma
houga luano uyahina apo lawana yaniyanina inani, bo eega? U lubayada gehouna gasi, lawa
gehouhi gamogamo he gagalena itete ma gugu he buyohi po he umuma, bo eega?
8
Ani
galena geka ata dewagei, ma Mose a lugagayo mitehi emoemotahi
9
i bahebaheya i pa, apo
bulumakau pegapega u hinena ina wobagibagi yaka ega gamona ona lautomgeya ma
pegapegahi ina ananihi. Yaubada ega ita inugonugotuhu bulumakau tunawana binei.
10
Tamogi i ibaabani naka tauta lawa tu bagibagi ubeita. Uyahinei taniwaga geka i huhouni
ipa ta witumagana po ata bagibagihi uyahihiyei ata amta tuhagahi, mei tauhi tu wao po tu
gigila hai witumagana hi houni ipa apo hai tanogei amhina tutuhagaya.
11
Tauyai naka
pitenana alugo hai amamaka to ugohihi uyahimi ma a dumalu ipa hiniyai hai amona
weleweleiyai.
12
Tu wituwetuwega gehouhi o ianihi yaka ipa tauyai gasi ona wianiyai?
Ma hougana mitemi ta memae ega omi hagu tota wiwaya ma tamogi tomtaibagibagi
meka po apo Keliso tuwegana to luguduguduya.
13
Ma numa dalabu baneina tu
bagibagiyena ona nugotuhuhi. Tauhi lawa hai animbenena uyahinei hai amhi tutuhagahi, ma
gasi tu witalaguyaba hai amgamogamo hi ununihi talaguyaba binei hi tamitamihi.
14
Guyau a
taniwaga geka pitena po ipa Yesu Keliso noyana tu wituwetuwegena hai amhina tutuhagaya
hai bagibagi uyahihiyei.
15
A paliwelemi tau ega ipa ona wianiu gasi omi leta geka a gilugilumi ega ipa ona
wimiheu, geka u ani kaoha. Apo ama hilage naka i haki wahaga babana ega ata luhogaleya
ipa lawa hai amgei a wobagibagi.
16
U bagibagi geka Yaubada i weleweleu ipa tuwega
dewadewana a lauguguyeya ma ega ipa geka bagibagina binei ma hina huneu, babana geka
bagibagina i linanau po a dewaya ma inapa a luhinigigai apo witai baneina uyahiu ina geleta.
17
Yaubada a nugotuhugei u bagibagi geka i weleu ma ega tau u nugotuhugei, yaka apega
maiha a wiwaya bagibagi geka binei.
18
Tamogi u ani kaoha babana tuwega dewadewana a
yambeneneya uyahimi ma ega ata inugonugotuhu omi wihaguhagu binei, uyahinei hagu awai
i linanau ega ata wiwaya.
19
Ma lawa ega hina tanitaniwageu tamogi lawa boluhi ubeihi a wobagibagi po ipa a
wiluyagohanihi.
20
Yaka a dewa meu po mi Yudeya hai memae a dewaya po ipa mi Yudeya
a haguhi ma tauhi Mose a lugagayo he wotagoya, po apo mitehi to memae naka a dewa
meu po ipa hai dewagei a memae po a haguhi, tamogi u nugonugou apega hai lugagayona
uyahina a palihalena meu.
21
Ma tauhi Mose a lugagayo ega hita hanahanapugeya apo mitehi
to memae yaka a mae po mei tauhi hai dewa po a haguhi. Tamogi u lugagayo Yesu Keliso
uyahinei apega a wihinigigiyeya babana Yaubada a nugotuhu.
22
Tauhi tu witumagana
tapitapiyahi mitehi to memae yaka apo a dewa meu po mei tauhi ma a haguhi. Uyahinei lawa
boluhi tauhi mitehi ma a ileta kadidili ipa a malagamehi po gehouhi luyagohana hina
tuhagaya Keliso uyahinei.
23
Tuwega dewadewana bagibagina binei ipa tau gasi ani kaoha a
tuhagaya.
24
Ma ta hanapugeya bulili uyahina bolu he bulibulili, tamogi emosi hota apo ina tahaya,
uyahinei ta wileta kadidili po ta tahaya.
25
Ma tauhi tu wibulibulili hoi hipuli he ileta kadidili
po gasi he yamtaibagibagi ipa uyahinei apo unuhau kokoena hina tuhagaya, tamogi tauta ta
wileta kadidili po unuhau memewahagana hoi yada ta tuhagaya.
26
Geka binei ma a bulibulili
kadidili po gasi a ileta kadidili, ma ega ipa ana ileta yabayababa.
27
Uyahinei hiniu a
wilugagayogeya po ega a dewadewa yabayababaya, meka po apo u wiatatiyana lawa
gehouhi uyahihi ma u mulina tau a peu.
<<
99
>>
<<
10 10
>>
10
Ani witumagana powa
1
Walewalehiu, ona nugotuhuya odubona googata hoi balabala yabayababa hi nenae
ma yaloi uyahinei Yaubada i tahatahaehi ma gasi boga hinenagei hai tahaya i dewaya po hi
damana u tuponei.
2
Yaloi hi wootagoya ma boga hayanei hi damadamana po naka binei ma
hai bapatiso hi tuhagahi.
3
Ma hai ampo hai goila yadei hi tutuhagaya,
4
ma hai goila ani
tamana gaima gehouna uyahinei ma gaimana yadei mitehi hi nenegogona gowana Keliso.
5
Tamogi Yaubada ega ita kaoha googatahi hai dewa binei, yaka atapuhi hi hilage pahihi hoi
balabala po kokowagahi hi nenehalehi balabalana atapuna u hinena.
6
Tauhi ata ani winugonugotuhu tauta uyahita po ipa ega apapoe binei tana
inugonugotuhu duma,
7
ma gasi ega tana itumagana nae ani witumagana tapuhi uyahihi po
mei tauhi hoi balabala hi dewadewa pite. Yaubada a Buka uyahina tauhi ubeihi i ibaabani i
pa, Lawa hi tugula po hi amma hi uma ma hai wotowolo u mulina hi dewadewa
yabayababa.
8
Ma hi matamatamaga po hai matamaga binei iyeta emosi uyahina magouna
tausana 23 hi hilage. Ani galena geka uyahita po ega ta matamatamaga.
9
Ma Yaubada
uyahina hi lauhinigaligali yaka mota himpahihi. Ani galena geka uyahita po ipa tauta ega
naka pitena ta dewadewaya.
10
Ma gasi Yaubada uyahina hi wobahabaha yaka tu
winoyanoya gehouna i himili po i wiapapoenihi hai wobahabaha binei. Ani galena geka
uyahita po ega ta woobahabaha.
11
Ani galena atapuhi geka Buka u hinena hi gilumihi po ipa geka hougana tauta hapa
waimulita wimeiha witewiteihi ta nugonugotuhuhi po ega pilipili ta dewadewahi.
12
Apo tam
iyai una nugotuhu mempo ipa anai kadidilimuna towotowolo yaka una galena itete mempo
ipa ega una pipeu.
13
Ani ludadana uyahinei Tomodulele e laudadanimi naka lawa boluta e
laudadanita tamogi Yaubada a lugagayo i huhouni ipa Tomodulele ega ina laudadana
dumata ma inapa tanomtaibagibagi yaka apo tahaya dewadewana ina wiatatiyeta po ani
ludadanahi ta kadidila lagonihi.
14
Uyahinei u lawa, omi ani witumagana tapuhi ona lowo halehi.
15
Taumi tu
hanahanapu yaka geka u bahana binei ona winugonugotuhu labatana.
16
Uma waiwoiyawana
ta wiwaya yaka ta wimamala Yaubada uyahina apoma tanumuma naka Keliso talanei i
widewadewata po Kelisona mitehi ta wiemota. Naka pite gasi palawa ta tomutomuya po
tanani yaka palawana uyahinei Keliso mitehi ta iemota babana tauna hinina tanani.
17
Palawana emosina uyahinei boluta tamamyaka Keliso hinina uyahina ta ibolu emota.
18
Naka pitenana mi Isalaela boluhi hai ani witalaguyaba hi ununihi Yaubada binei ma hi
ananihi (yaka Yaubada mitehi hi bolu emota).
19
Ma tauhi ega mi Yudeya aniani hi
talaguyabehi hai ani witumagana tapuhi uyahihi. Hai ani witumaganahi naka, ginouli
yabayababa po ega hai kadidili.
20
Ma hai ani talaguyabahi ega Yaubada binei tamogi
Tomodulele a lawa mitehi ubeihi. Uyahinei ega nugonugou ipa ani witumagana tapuhi ubeihi
ona wobagibagi, meka po apo Tomodulele a lawa mitehi ona wibolu emota.
21
Ega ita haki
ipa Guyau a keyakagei onumuma ma gasi a gaebagei onomam ma Tomodulele
witumaganana ona dewadewaya,
22
matababana Guyau o inugotutouya. Guyau tauna tu
kadidili dumana yaka ega ta laiuyogigeiya meka po apo ina liyababata.
Ani witumagana tapuhi anianihi
23
Ega ipa lawa hina guduguduta babana ginouli atapuhi emoemotata tamogi ginouli
gehouhi apega hina haguta.
24
Ega ipa tunawata ta nugonugotuhu meta ma ipa ata lawa
gehouhi ta haguhaguhi.
25
Apo gamogamo uyogona lawa gehouhi uyahihi ona gimagimaleya yaka ega ona
laubayada ma onani po ega ona inugonugotuhugeya Tomodulele uyahina muhalana hi
witalaguyabeya, bo eega.
26
Matababana ginouli atapuhi hoi hipuli Yaubada e tanitaniwagehi.
27
Ma inapa tu meuputa gehouna ina otugempo una nenae anu numa po aniani bimgei
ina houni yaka unani ma ega una laubayada lolowa awai uyahinei hi dewaya po anianina i
geleta.
28
Ma inapa iyai ina paligeleteya anianina binei po ina pa, Tauhi Tomodulele uyahina
aniani he italaguyabeya. Anianina ega onanani, meka po tu wibenabenama apo ina
nugohelele.
29
Tamega uta nugohelele tamogi tu wibenabenama i nugohelele. Ma nugote
lawa gehouna e laubayadeu e pa, Paulo, awai binei ma apo tu tapitapiya ubeihi lugagayo a
wialoni?
30
Awai binei ma tu tapitapiya hina iyalutugeu? Amaka u ambinei a imaamala
Yaubada uyahina po ega apapoe gehouna uyahiu ita memae.
31
Tinani baneina, tulau, a palipaliwelem, matababana ata bagibagi atapuna po ata am
po ata uma, po gasi awai gehouhi uyahihiyei Yaubada gowana ta ilataya.
32
Uyahinei ega
lawa gehouna ona lainugowiteiya mi Yudeya bo ega mi Yudeya bo tauhi Yaubada a bolu.
33
Tau gasi a ileta ipa ega u nugotuhugei a wobagibagi ma ipa lawa hai nugotuhugei a
wobagibagi po hina kaoha ma hai luyagohana hina tuhagaya Yaubada uyahina.
<<
10 10
>>
<<
11 11
>>
11
1
Uyahinei u dewa ona witutupoganeya po mei tau Keliso a dewa a itutupoganeya.
Wiwine hai otena tapalolo uyahina
2
A hunena dumami babana houga magomagouna o nugonugotuhuwe ma u wiatatiyana
a welewelemi o womomohihi.
3
Ma a luhogaleya ipa ona hanapugena dumaya tauta ololoto ata bada Keliso ma
wiwine hai babada tauta ololoto, ma Keliso a bada Yaubada.
4
Apo oloto awai anai
unuhauna ina laupali bo ina bahabaha piko naka a bada Keliso e itepahinihinimayani.
5
Apo
wawine ega a ununu humahumana ma ina laupali bo ina bahabaha piko naka agona e
itepahinihinimayani. Ani galenana i apapoe mei unununa kalekaleyana.
6
Inapa wawine
unununa ega ina lautataya, yaka apalana ina boli haleya ma ina wihinimaya kaleyana binei.
Uyahinei ina lutata meya po hoi tapalolo galenana ina haki.
7
Houga tapalolo uyahina ega
emoemotana po oloto unununa ina lutataya, matababana oloto galenana Yaubada anani
wiwasawasa, ma wawine oloto anani wiwasawasa.
8
Matababana oloto tahatahayana ega
wawine uyahinei ita liwawali, ma wawine oloto uyahinei i liwawali.
9
Ma Yaubada oloto i
laiwawali ega wawine binei, ma wawine oloto binei i liwawali.
10
Uyahinei wiwine hai linana
ipa ununuhi hina lautatahi tapalolo hougana uyahina po wiwinehi hai wiponawogo agagohi
uyahihi tu winoyanoya hina galeya.
11
Ma inapa Guyau a tahaya ta wotagoya yaka ega emoemotana po wawine tunawana
ina tanitaniwaga bo oloto tunawana ina tanitaniwaga.
12
Matababana wawine oloto uyahinei i
wawala ma oloto wawine i guni, po ataputana Yaubada uyahinei ta wawala mai.
13
Uyahinei ona nugotuhuya, apo wawine ega a ununu humahumana ma ina laupali
Yaubada uyahina iyowaka galenana i haki, bo? Nugote i apapoe.
14
Ataputa hoi hipuli ta
memae ma apo oloto apalana daodaona ta galeya naka ani wihinimaya.
15
Ma apo wiwine
apalahi daodaohi ta galehi naka hai animhuna po gasi ununuhi lutatana.
16
U lugagayo geka
pite, ega meka dewa gehouna tauta Yaubada a bolu ataputa uyahita. Yaka ega iyai ina
yampaliwilawila.
Guyau a am
17
Omi tapalolo binei ega ata kaokaoha, babana dewana o dewedeweya apega lawa ona
haguhi.
18
Ginouli tahatahayana naka lawa hi palipaliweleu hi pa omi omboina uyahihi o
kahakaha memi po yamoha yamoha a bolu, yaka naka nugote moinana.
19
Ma omi
wikahakahana a dumalu ipa iyawoi tauhi Yaubada i laimoinahi ta hanapugehi.
20
Ma omi
omboina uyahihi Guyau a amwinugohepana o anani naka galenana ega ita haki,
21
matababana ega ota upuma gogoneya ma gehoumi omi amgei omam ma omi lawa
gehouhi anai omhilagehi. Ma gehoumi o yamlabatana gasi gehoumi o umuma labatana yaka
o wobadebade.
22
Yaka omi u numa onomam po gasi onumuma, ma ega ipa omi tapalolo
ona iapapoeya po tu widayadayabu o laiwihinihinimayahi. Naka binei ega ata kaokaohemi.
23
Ata Guyau Yesu a amnugotuhuna amaka hi wiatatiyeu po tau a wiatatiyemi, naka
uguwana Yudasa Yesu i nugohaleya apoma Yesu palawa i waya,
24
po i wimaamala
Yaubada uyahina ma i tomuya ma i pa, Geka hiniu taumi bimiyei, yaka geka pitena ona
dewadewaya ani nugotuhu momota biugei.
25
Hi am po i kokoe ma Yesu keyaka i waya po
i pa, Keyaka geka wogatala wouna binei, wogatalana tau talaugei a lidumaluya. Omi houga
uma iyetana apo ona nugonugohepau.
26
Uyahinei palawa amna ma keyaka umana
uyahihiyei Guyau a hilage binei ta palipaligeleteya houga magomagouna a sigana ina
gunawilena meya.
27
Ma apo iyai anianina ina yamyabayababeya bo Guyau a keyaka inumuma
yabayababeya yaka lawana tauna a gou, matababana ata Guyau hinina ma talana e
dewadewa yabayababahi.
28
Ega yaka ata dewa ubeihi ta winugonugotuhu tahaya po ta
lidumalu meta apoma muliyei anianina tanani ma keyakana uyahinei tanuma.
29
Inapa iyai
inomam yabayababa bo inumuma yabayababa ma ega Keliso hinina binei ina
inugonugotuhu apo yohola libahibahi ina wialoni.
30
Naka binei ma omi witapitapiya po omi
witootogo hi maga ma he gelegeleta uyahimi, ma omi bolu gehouhi amaka hi hilage.
31
Uyahinei i linanata po tauta ata dewa ta woimahi, meka po apo Yaubada ina libahibahita.
32
Ma inapa geka hougana Guyau ina laibahibahita yaka naka e laidumaluta po ipa houga u
naota apega tu mehipuli mitehi ina libahibahi emoteta.
33
Walewalehiu, hougana Guyau a amonanani yaka omi lawa ona iotonanehi po
onam gogoneya.
34
Ma inapa iyai amina hilage yaka a u numa inomtahaya po ega ina
yamlabatana tapalolo u hinena meka po apo Yaubada ina libahibahimi. Naka amaka ma
tamogi omi lugagayo gehouhi he memae, ma apo a nehi uyahimi yaka apo a paliwelemi.
<<
11 11
>>
<<
12 12
>>
12
Yaubada a luguta uyahita
1
Walewalehiu, nugonugou ipa Yaubada a luguta alugota ubeihi emosi po emosi
uyahimi a liyayahi po ona hanapugeya.
2
Taumi lolowa hoi uputa o memae ani witumagana
tapuhi po tapuhi uyahihi o palipalihalena memi ma hi koyakoyamemi.
3
Ma u luhogala ipa
ona hanapugeya iyai Alugo Woiyawa uyahina e memae yaka naka Yesu ega ita
paliguyoguyougeya ma tamogi e kawakawaiguyougeya.
4
Alugo Woiyawa emosi hota tamogi a luguta tapuhi po tapuhi.
5
Guyau emosi hota ma
ata hagu tapuhi po tapuhi lawa ta welewelehi.
6
Bagibagi tapuhi po tapuhi ta dewadewahi ma
babahi emosi hota naka Yaubada, tauna ginouli atapuhi i wogeletehi.
7
Alugo Woiyawa a ombenena lawa emosi po emosi awai e weleweleta ipa uyahinei ata
lawa ta haguhi.
8
Alugo Woiyawa a ombenena galenahi tapuhi po tapuhi, lawa gehouhi
tumpalihanahanapu ma gehouhi tumpalihibahiba,
9
ma lawa gehouhi hai witumagana i lata
Alugo Woiyawa a hagu uyahinei po gehouhi tu luyawata
10
ma gehouhi tu manini ma
gehouhi tu bahapiko ma gehouhi alugo tapuhi po tapuhi tu hanapugehi, ma gehouhi pona
geha tu bahehi ma gehouhi baha anona tu lugeletehi.
11
Geka gutahi naka Alugo Woiyawa
tauna e woogeletehi a nugotuhugei emosi po emosi uyahita.
Hini emosi ma guta tapuna po tapuna
12
Lawa hinina emosi hota ma gutana tapuna po tapuna. Ma gutaguta atapuhi he memae
hini emosi uyahina. Naka pite Keliso.
13
Tauta bolu emosi hota babana hini emosigei ataputa
he ibapatisota; mi Yudeya po ega mi Yudeya, panipanihi po palipalihalenahi, ataputana
Alugo Woiyawa e weluweluwinita.
14
Ta hanapugeya hini emosi ma gutaguta tapuna po tapuna.
15
Apo ae ina baha ina pa,
Tau ega hini a bolu uyahina ata memae matababana tau ega nima, a bahana naka ega baha
dumana.
16
Apo gasi taniga ina baha ina pa, Tau ega hini a bolu uyahina ata memae,
matababana tau ega mata, a bahana naka ega baha dumana.
17
Itapa hini atapuna mata yawa
ega emoemotana po baha gehouna ita nonoli. Apo gasi hini atapuna taniga yawa ega
emoemotana po ginouli gehouna ita galeya.
18
Ma Yaubada tauna a nugotuhugei hini
gutagutahi hai bagibagi i welehi.
19
Apo hini gutana emosi hota naka ega hini atapuna.
20
Uyahinei hini emosi hota i wiwawali ma tamogi gutagutana i maga duma.
21
Uyahinei ega emoemotana po mata ina baha nae nima uyahina po ina pa, Ega
nugonugou tam, ma ununu ina baha nae ae uyahina ina pa, Ega nugonugou tam.
22
Ma
hinita gutagutahi gehouhi galenahi mei hina tapiya ma tamogi hai bagibagi naka hini haguna
binei.
23
Gasi gutaguta gehouhi ega ipa ta hunehunehi po ubeihi tana ihinimaya, tamogi ta
galena itetehi po ta gowadihi.
24
Ma gutata kadikadidilina ega tata galena iteteya. Matababana
Yaubada hinita i wiwawali ipa gutata tapitapiyahi ta galena itete imahiyehi
25
po ega
wikahakaha ina gelegeleta hini gutagutana uyahina. Yaka ataputa ta wiemota po ta haguhagu
meta ita bagibagi uyahina.
26
Inapa hinita gutana gehouna ina wiyuwa apo hinita atapuna ina
wiyuwa pahi. Mei gasi hinita gutana gehouna ina kaoha, apo hinita atapuna ina kaoha pahi.
27
Tauta boluta Keliso hinina ma emosi po emosi hinina gutagutana.
28
Tauta Yaubada
a bolu yaka geka ginoulihi e weleweleta: tahatahayana tu wituwetuwega, wiluwagana tu
bahapiko, witonugana tu wiatatiyana, apoma manini tu dewana, tu luyawata, tu wihaguhagu,
tu weluweluwai, ma gehouhi pona geha tu bahehi.
29
Ataputana tu wituwetuwega, bo?
Ataputana tu bahapiko, bo? Ataputana tu wiatatiyana, bo? Ataputana manini tu wogeletehi,
bo?
30
Ataputana tu luyawata, bo? Ataputana pona wouhi tu bahehi, bo? Ataputana baha
anohi tu lugeletehi, bo? Eega duma.
31
Tamogi bagibagi atapuhi geka Yaubada e weleweleta.
Yaka ona inugonugotuhu imahi bagibagi dewadewahi ubeihi, po gasi tahaya dewadewa
dumana a iatatiyemi luhogala binei.
<<
12 12
>>
<<
13 13
>>
13
Luhogala mamaena
1
Apo u wibaabani ina dewadewa duma po mei tu luguguya, po mei yada tu
winoyanoyahi hai wibaabani, ma luhogala u nugonugou ega ina memae, apo u luguguyahi
hina wiginouli yabayababa po mei inaga hina ilawi ma himogo hina huwehuwena yababaya.
2
Ma apo tau Yaubada a tu bahapiko po ginouli gowagowadahi a hanapugehi po a hanapu
duma po u witumaganagei a baha po oya hina nae uheiya, ma luhogala u nugonugou ega ina
memae apo tau mei lawa yabayababa.
3
Ma inapa u gapola atapuhi tu dayadayabu a welehi
ma hiniu a palihaleya po hina apapuya hoi ani witalaguyaba, ma luhogala u nugonugou ega
ina memae u bagibagi anona apega a tuhagaya.
4
Luhogala dewa atapuhi i gelagonihi, luhogala imtaibagibagi po i lunugohegohegoya
lawa uyahihi, ma ega ita yamgenagenalili, ma ega ita nugonugotuhu meya po ita
nugonugogegae,
5
ma ega ita tanitanigapota. Luhogala ega ita yamgaganu ma ega ita
lauhinidoodola ma ega ita laubigo.
6
Luhogala dewa apapoena binei ega ita kaokaoha ma
dewa dumadumaluna binei e kaokaoha.
7
Luhogala e hagahaga momohita. Luhogala e
laimoineta. Luhogala e inugonugotuhu lagoneta. Luhogala e yamtaibagibagiyeta.
8
Uyahinei luhogala apega ina kokoe ma tauhi Yaubada a tu bahapiko hai baha apo
hina kokoe. Tauhi pona geha he ibaabaniyehi bahahi apo hina kokoe. Tauhi tu hanahanapu
hai hanapu apo ina kokoe.
9
Babana ita hanapu geka hougana tupo hotana ma gasi ata
bahapiko tupo hotahi.
10
Ma houga e nenei apo hanapu dumadumaluna ina geleta po hanapu
odubona ta winugoguluwi.
11
Tau lolowa a itewela po u dewa mei tewela ma geka hougana a
inugomagula po logaloga hai wibaabani po hai dewa po hai winugonugotuhu u nugonugou
amaka hi kokoe.
12
Geka hougahi ata winugohiyahiyawa hi wigahugahu, ma yohola apo ta
galena imahiyeya. Ma tau hanapu tupo hotana a hanapugeya, ma tamogi yohola apo atapuna
a hanapugena imahiyeya, apo geka hougana Yaubada ina hanapugena dumau yaka.
13
Ginouli tonuga memewahagahi: witumagana, nugotuhu lagona, luhogala. Tonugahi
geka naka luhogala i lata duma.
<<
13 13
>>
<<
14 14
>>
14
Alugo Woiyawa a ombenena
1
Uyahinei ona wileta kadidili po ona lauhogala ma gasi ona wileta po Yaubada
Alugona a ombenena uyahita ona tuhagaya naka animbenena dewadewana ipa Yaubada a
baha tana ipikogeya.
2
Ma animbenena gehouna lawa uyahita naka pona geha uyahihiyei ta
ibaabani. Bahahi anona naka Yaubada uyahina ta ibaabani ma ega lawa uyahihi tata
ibaabani. Uyahinei bahahi anohi lawa ega hita hanapugehi babana Alugo Woiyawa a
kadidiligei ginouli laugowagowadahi ta ibaabaniyehi.
3
Ma apo tu bahapiko Yaubada a baha
ina ibaabaniyeya yaka lawa u nugonugohi ina lugadagadali po hai ani towolo kadidili ma hai
hagu ma hai lunugotootogo hina tuhagaya.
4
Inapa lawa gehouna pona tapunei ina ibaabani
naka tauna tunawana e haguhagu meya tamogi inapa tu bahapiko gehouna ina ibaabani naka
tu witumagana boluhi e haguhaguhi.
5
Tau u luhogala ipa atapumi pona tapuhiyei ona
ibaabani, ma u luhogala baneina ipa ona bahabaha piko babana tu bahapiko hai bagibagi
ginouli baneina. Ma pona tapuhiyei wibaabanina naka ega ginouli baneina ma inapa lawa
gehouna baha anohi ina laugeletehi naka ginouli dewadewana bolu hai hagu binei.
6
Walewalehiu, apo a nehi uyahimi po pona tapunei ana ibaabani nugote apega hagu
ona tuhagaya. Ma apo a nehi uyahimi yaka Yaubada a hanapu gowagowadana a wogeleteya
po awai a nugonugotuhuhi a paliwelemi, po gasi Yaubada a baha a bahabaha pikogeya, po
a wiatatiyemi, uyahinei hagu apo ona tuhagaya.
7
Ega a dumalu ipa mei dilehu ta
huwehuwena yabayababaya ma lougo gadona ta lawilawi, naka apega kikina lawa hina
nonola tuhagaya.
8
Ma apo himogo hina huwehuwena yabayababaya naka daguguna apega
ta nonola tuhagaya po tana pa noka gawiya binei.
9
Tauta naka pitena inapa ega tana
ibaabani dumalu ata baha lawa apega hina nonola tuhagaya babana ata wibaabani mei gololo
yabayababa.
10
Hoi hipuli pona tapuhi po tapuhi he memae ma tupo emosi po emosi tauhi
ponahi dumana hi hanapugeya.
11
Tupo gehouhi ponahi ega ata hanahanapugehi uyahihi tau
mei hewahewa babana a winugoneina po ega emoemotau ponahi a hanapugehi. Mei tauhi
gasi ega emoemotahi ponau hina hanapugeya.
12
U lawa, inapa nugonugomi animbenena
ona waya po uyahimi yaka ona wileta po Yaubada Alugona a ombenena uyahinei a bolu
ona wikadidilihi.
13
Ma apo iyai uyahimiyei pona tapunei ina ibaabani yaka ina laupali Yaubada uyahina
ipa baha anona ina weleya po lawa uyahihi ina palipaligeleteya.
14
Ma inapa pona tapunei a
lupali naka alugou yawa e lupali po u bahahi anohi ega ata hanapugehi.
15
Ega yaka awai apo
a dewaya? Geka pite: pona tapunei apo a lupali po gasi ponaugei apo a lupali. Ma pona
tapunei apo lougo a lawi po gasi ponaugei apo lougo a lawi.
16
Apo tam iyai pona tapunei
una wotalagae ma anona omlawa ega hina hanapugeya naka iyowai ma apo bolumi ona
lueena gogona.
17
Omwotalagaena i haki ma tamogi ega ita haki duma babana omlawa ega
uta haguhi.
18
Yaubada a mamala dumaya babana pona tapuhiyei a ibaabani duma, ma apoma
taumi.
19
Ma tapalolo omboina gogonana uyahina nugonugou pona awai a hanahanapugeya
uyahinei wiatatiyana kukuna a baheya lawa uyahihi, ma ega ata luhogaleya pona tapunei ana
ibaabani duma babana lawa ega hita hanapugeya.
20
Walewalehiu, nugonugomi ega hina itunowanowa ma nugonugomi hina wilawa
banai. Ma ega dewa apapoe binei ona inugonugotuhu duma ipa ona hanapugeya.
21
Matababana lugagayo Bukana u hinena i baheya i pa,
Yohola hewahewa apo hina nei
po pona tapuhiyei u bolu hina paliwelehi
ma tamogi u bahahi apega hina wotagohi.
Yaubada a baha geka pite.
22
Pona tapuhiyei ta ibaabani naka wekiwekilala ega tu witumagana ubeita ma tu
meuputa ubeihi. Ma bahapikogei ta ibaabani naka wekilala ega tu meuputa ubeihi ma tu
witumagana ubeita.
23
Itapa taumi tapalolo binei otomboina gogona po pona tapuhiyei ota
ibaabani ma tauhi tu meuputa apo hita lui mai po pona waipilipilihi hita nonolihi apo hita pa,
O badebade!
24
Ma inapa Yaubada a baha ona bahabaha pikogeni ma tauhi tu meuputa
hina lui po bahapikona hina nonoli apo hai powa hina galena tuhagahi ma hina wigou mehi,
25
ma hai nugotuhu gowagowadahi tu bahapiko apo hina paligeletehi. Yaka tu meuputahi
hina polou po Yaubada hina wotalagiyeya, ma hina pa, Moina dumana, Yaubada u hayami
e memae.
Tapalolo gogona palihibahibana
26
Walewalehiu, u baha a baba gegeka: apo tapalolo binei onomboina gogona yaka
lawa gehouhi lougo hina wononogogeya ma lawa gehouhi hina wiatatiyana ma gehouhi
nugotuhu wouna hina paligeletehi ma gehouhi pona tapuhiyei hina wibaabani yaka lawa
gehouhi bahahi anohi hina paligeletehi po naka bagibagihi uyahihiyei lawa ta wikadidilihi.
27
Ma inapa pona geha lawahi hina ibaabani yaka naka i haki apo luwaga bo tonuga hina
wibaabani ma tamogi emosi po emosi hina wibaabani ma hai baha tumbuibui apo bahahi
anohi ina paligeletehi.
28
Ma inapa ega pona tumbuibui ina memae ega emoemotana po iyai
pona tapunei ina wibaabani tapalolo u hinena yaka tauna tunawana nugonugonei ina
wibaabani Yaubada uyahina.
29
Ma tu bahapiko luwaga bo tonuga hina wibaabani po ona lutanigana yaka hai bahahi
ona inugonugotuhugena imahiyehi.
30
Apo tu bahapiko gehouna ina ibaabani ma lawa
gehouna nugotuhu wouna ina tuhagaya yaka ina towolo po ina paligeleteya po tu
bahapikona ina todi.
31
Naka pite atapumina emoemotami emosi po emosi ona bahabaha
piko po atapumina omi hanapu po omi hagu ona tuhagahi.
32
Tu bahapiko emoemotahi po
hai wibaabani hina galena iteteya,
33
babana Yaubada tauna e laidumadumaluta yaka anai
nugohegoyata ta tapatapalolo.
34
Ma taumi wiwine tapalolo uyahina ona genuwana imahi ma ona lautanigana mei tu
witumagana meyagai atapuhi uyahihi? Matababana Buka u hinena Mose a lugagayo wiwine
ubeihi ipa apega hina tanitaniwaga ma hina iyateyate.
35
Ma wiwine inapa nugonugomi awai
gehouna ona hanapugeya yaka omi numa u hinehi agagomi ona lubayadehi po hina
wiatatiyemi. Matababana wiwine tapalolo u hinehi he ibaabani ani wihinimaya uyahita.
36
Ega
ona nugonugogegae po ona pa taumi tunawami uyahimiyei Yaubada a baha e gelegeleta bo
tunawami uyahimi e memae.
37
Ma apo iyai ina nugotuhu meya po ina pa tauna tu bahapiko ma Yaubada Alugona
uyahina yaka u baha geka ina kawamoineya naka Yaubada uyahinei i nei.
38
Ma inapa lawana
u baha ega ina kawamoineya yaka a baha ega ona kawakawamoineya.
39
Uyahinei, walewalehiu, ona wileta kadidili po Yaubada a baha ona bahabaha
pikogeya ma pona tapuhi wibaabanihi ega ona guduguduhi.
40
Ma tamogi ginouli atapuhi
ona laidumaluhi omi tapalolo uyahina.
<<
14 14
>>
<<
15 15
>>
15
Keliso a towolo meme
1
Walewalehiu, a luhogaleya ipa a winugohepa memi, lolowa tuwega dewadewana a
luguguyeya po o nonoli ma uyahina o palihalena memi po o towolo kadidili.
2
Tuwega
dewadewana uyahina luyagohana o tutuhagaya inapa u bahana ega nugomi ina guluwi yaka
apo ona towolo kadidili po omi witumagana apega hina powa.
3
Lolowa tuwega dewadewana binei Yaubada awai i bahebaheya uyahiu naka a
paliwelemi. Ma nugotuhu baneina naka Keliso ata apapoe ubeihi i hilage mei Yaubada a
Buka i bahebaheya pite.
4
Hoi kokowaga hi houna imahiyeya ma tamogi iyeta tonuga hi
kokoe ma i towolo meme mei Yaubada a Buka i bahebaheya pite.
5
I towotowolo meme po
Pita uyahina i wogeletena meya ma gasi a hewahewali uyahihi i wogeletena meya.
6
Ma iyeta
gehouna walewalehita magouhi handele nimitutu uyahihi i wogeletena meya. Bolu naka
tupohi amaka hi hilage ma hi maga duma anai yautuhi.
7
Yamesa uyahina i wogeletena meya
ma tu wituwetuwega uyahihi i wogeletena meya.
8
Ma anani kokoe tau uyahiu i wogeletena
meya, tamogi u houga guni meme uyahina a wigwameyameya.
9
Tau gowa tu wituwetuwega ega ita linanau, babana Yaubada a bolu a iapapoenihi.
Uyahinei Keliso a tu wituwetuwega atapuhi hi haki lagoniu.
10
Ma tamogi Yaubada i
lunugotootogogeu po i haguwe ma ega ita hagu yababau, tamogi tu wituwetuwega atapuhi
hai bagibagi a lagonihi ma ega tau u kadidiligei ma Yaubada a lunugotootogogogei.
11
Yaka
hawena, tamogi naka tauhi ma tau tuwega dewadewana to lauguguyeya po amaka Keliso o
witumaganeya.
Ata towolo meme binei
12
I luguguya uyahimi to ibaabaniyehi Keliso a hilage po a towolo meme o
witumaganeya. Ma awai binei gehoumi o pa, Lawa ega emoemotahi po hilagei hina towolo
meme?
13
Itapa lawa ega hilagei hita towotowolo meme yaka ega Keliso hilage uyahinei ita
towolo meme.
14
Yaka naka i luguguya ega anona po taumi gasi omi witumagana Keliso
binei ega anona.
15
Po tauyai Yaubada a tu wituwetuwega mei tona ikoyakoyama i
wibaabani uyahihiyei babana to pa, Yaubada Keliso hilage uyahinei i witowolo meya. Ma
gehoumi o pa, Ega tu hilahilage hita towotowolo meme.
16
Omi nugotuhu iyowai? Keliso
gasi ega ita towolo meme, bo?
17
Itapa Keliso ega ita towolo meme yaka naka omi
witumaganahi Keliso uyahina ega kikina anona po apo omi apapoe uyahina ota memae.
18
Ma omi winugonugotuhu o pa tauhi lolowa Keliso hi itumaganeya po hi hilahilage apega
hina luyagohana, bo?
19
Tauta gasi Keliso tu witumaganena ta winugotootogo duma inapa
Keliso a hagu hoi hipuli geka hougana uyahita tunawa binei ma ega houga e nenei hilage u
mulina binei.
20
Ma a dumalu dumana naka Keliso hilage uyahinei i towolo tahaya yaka apo tu
hilahilage atapuhi hina towolo meme.
21
Lawa emosi hota a dewa uyahinei hilage i geleta hoi
hipuli naka Adam, ma gasi lawa emosi hota a dewa uyahinei towolo meme i wogeleteya.
22
Matababana Adama apapoe uyahinei magomagouta hilage uyahita i geleta, ma Keliso
uyahinei luyagohana ta tuhagaya.
23
Ma luyagohana galenana geka pite, Keliso i towolo
tahaya ma hougana ina gunagunawilena meya tauta iyawoi a bolu apo ta towolo meme.
24
Apoma houga anani kokoe uyahina, Keliso apo Tomodulele a tu manini po tu kadidili hoi
yada po hoi hipuli ina tuibaabahi po Amana uyahina anani taniwaga ina wele damaneya.
25
Matababana Keliso apo anai kadidilina ina tanitaniwaga a sigana Yaubada a gawiya
atapuhi ina tuibaabahi.
26
Ma gawiya baneina ani kokoe uyahina apo Keliso ina kadidila
lagoni naka hilage ina buiya po luyagohana.
27
Matababana taniwaga atapuna Yaubada
Keliso i weleya, ma tamogi Tumbenenana Keliso apega ina taniwageya.
28
Apo yohola
Keliso ina witaniwaga yaka ginouli atapuhi ina tanitaniwagehi po apoma ina palihalehi
Amana uyahina babana Keliso a taniwaga atapuhi Amana e weleweleya, uyahinei Yaubada
apo i gelagona duma.
29
Ma itapa tu hilahilage ega hita towotowolo meme ma awai binei taumi mi Kolinito
gehoumi bapatiso o wiwaya tauhi hilahilagehi ubeihi?
30
Ma tau iyowai? Itapa hilage uyahinei
ega tata towotowolo meme, awai binei apo ata wobagibagi gawata ma wiyuwa ata ialonihi
Keliso binei?
31
Babana iyeta emosi po emosi tau tu hilahilage ma tamogi anai kaohau omi
witumagana ata Guyau Yesu Keliso uyahina binei.
32
Ma geka hougana u Epeso a memae,
lawa hi winugoneina po mei gamogamo he woyahiyahi uyahiu babana towolo meme binei a
ipaliwelena. Ma inapa ega hilage uyahinei ta towotowolo meme,
Yaka tanomam po ta umuma ma ta kaokaoha.
33
Naka bahana koyama, ega hina koyakoyamemi apo omi dewa dewadewahi hina
wiapapoenihi.
34
Omi dewa dumadumaluhi ona galena itetehi po ega mei tu umabuubuwa hai
dewa ona wotagoya. Gehoumi yohola Yaubada o inugoniniyeya. Ona wihinimaya duma.
35
Ma gehoumi towolo meme binei o ilulubayada o pa, Tu hilahilage iyowai ma he
towotowolo meme? Ma tu towolo meme hinihi galenana meka pite?
36
Yaka ona
winugonugotuhu imahi po ona hanapugeya hoi tano ta laupehi ega emoemotana po pehi
polana ina lahaya apo inapa ega ta guluwi po ina buda tahaya.
37
Ma heki ona nugotuhu
imahiyeya apo pehi polana hoi hipuli ta houni po e lahalahaya apega galenana mei lolowa
polanana ma apo ina buiya po galenana tapuna.
38
Yaka pola emosi po emosi he lahalahahi
galenahi tapuhi po tapuhi, Yaubada a nugotuhugei i wiwawalihi.
39
Ma hinita gasi Yaubada a
nugotuhugei i wiwawali. Lawa hinita galenana tapuna ma gamogamo hinihi galenahi tapuhi,
ma kiu hinihi galenahi tapuhi, ma iyana hinihi galenahi tapuhi.
40
Yada ginoulihi he memae, po gasi hipuli ginoulihi he memae ma hai didiga tapuhi po
tapuhi.
41
Ma kabudala galenana tapuna ma wamahiya galenana tapuna, ma ubona galenana
tapuna, ma ubona emosi po emosi galenahi tapuhi po tapuhi.
42
Naka pite gasi, ata towolo meme galenana ginouli hilahilagena ta guluguluwi, ma
ginouli ega ita hilahilage apo ina towolo meme.
43
Hinita wopilopilohi he guluguluwihi ma ta
towotowolo meme anai didigata. Hinita tapitapiyahi he guluguluwihi ma ta towotowolo
meme anai kadidilita.
44
Matababana hipuli a hini apo hina guluwi hoi kokowaga ma yada a
hini apo ina towolo meme.
Hipuli a hini tapuna ma yada a hini tapuna
45
mei Yaubada a Buka gilumana i
palipaliweleta i pa, Lawa tahatahayana Adamhinina anai yautuna, ma lawa wiluwagana
naka Keliso tauna luyagohana waiyautuna e weleweleta.
46
Lawa ata luyagohana ega ita
geleta tahaya ma yautu i geleta tahaya apoma ata luyagohana muliyei.
47
Babana lawa
tahatahayana Yaubada i iwawali naka hipuli dubudubunei ma lawa wiluwagana yadei i hopu
mai.
48
Adamhipuli dubudubunei i wawala mai yaka tauta gasi hipuli dubudubunei ta
wawala mai tamogi Keliso tauna lawa yadei i hopu mai yaka tauta apo mei Keliso po ta
wilawa mi yadena.
49
Uyahinei galenata mei lawana hipuligei ma tamogi galenatana apo ina
buiya po mei Keliso lawa yadei.
50
Walewalehiu, ona nugotuhuya hini hipuligei ega emoemotana po Yaubada anani
taniwaga ina luiya, matababana hini hipuligei budabudana ma hini yadei apega ina buda.
51
O nonoli, baha gowagowadana ma a palipaliwelemi, tauta Keliso a bolu ataputa
apega ta hilage ma gehouta apo ta memae ma Yaubada hinita ina wobuinihi.
52
Houga anani
kokoe uyahina mala emosi himogo hina huweni po Yaubada hinita ina wobui yagiyaginehi
po tauhi tu hilahilage anai hini wouwouhi hina towolo meme ma tauta a yaututa hinita apo
gasi ina liwounihi.
53
Yaka Yaubada apo hinita budabudahi po hilahilagehi ina liwou mehi po
hina metuwetuwenai.
54
Houga noka uyahina Buka a baha ina limoinena imahiyeya babana i
pa, Apo hilage ina liyababaya ma tauta ta mewahaga.
55
Hilage, meka omkadidili? I kokoe.
Hilage, meka om wiyuwa? I kokoe.
56
Hilage e ananita ata dewa apapoehi uyahihiyei ma Mose a lugagayo uyahihiyei ata dewa
apapoehi ta gagalena tuhagahi.
57
Ma ata Guyau Yesu Keliso uyahinei hilage ta kadidili
lagoni yaka tana imaamala labatana Yaubada uyahina.
58
Walewalehiu, awai a bahebaheya uyahimi naka binei ona towolo momota ma ona
kadidili ma houga magomagouna ona ileta imahi Guyau a bagibagi uyahina, babana Guyau a
bagibagi anona apo yohola ta tuhagaya.
<<
15 15
>>
<<
16 16
>>
16
Ombenena binei
1
Ma ginouli gehouna naka animbenena Yaubada a lawa Yelusalemhai hagu binei.
Lolowa mi Galatiya hai ombenena binei a palipaliwelemi naka pite taumi gasi ona dewaya.
2
Dalabu emosi po emosi atapumi omi ombenena ona huhouni. Inapa lawa awai om mone
ina lata yaka animbenena baneina una houni ma inapa lawa awai ommone ega ina lata yaka
animbenena habuluna una houni. Animbenena naka ina nonogo po ina memae ma a
lugeletahi.
3
Ma houga awai a laugeletahi uyahimi naka lawa gehouhi ona winaganihi po omi
animbenena hina niyeya Yelusalem, yaka pepa a gilumi po u nimahi ma hina nae u
Yelusalem.
4
Ma apo ina linanau yaka tau mitehi to nae Yelusalem.
5
Geka hougana ipa a tahaya nae Masedoniya ma apoma a nehi uyahimi
6
po naka
hotana a wiyagohina. Apo nugote naka hota a meidaodao a sigana houga wayau ina kokoe
ma tupo awai a nugotuhuya yaka ona haguwe po a kadau nae uyahihi.
7
Ega ata luhogaleya
ipa houga kukuna a memae uyahimi ma inapa Guyau u houga ina palihaleya yaka apo ta
meidaodao naka hota.
8
Ma geka hougana tau u Epeso a memae a sigana Penitikosi tolehana
uyahina ma apoma a nehi uyahimi.
9
Apega a bulili babana dobu geka uyahina gaogao
baneina a tuhagaya Yesu a bagibagi binei, hawena u gawiya he memae ma ega ata genogehi.
10
Ma apo Timoti ina nehi uyahimi yaka ona likaohaya po ega ina nugonugodubu,
babana tauna e wobagibagi ata Guyau binei mei tau a wobagibagi pite.
11
Ega iyai gehouna
Timoti ina ihinigigiyeya, ma houga awai ina gunagunawileya yaka ona haguya po anai
nugohegoyana ina gunawilena meya, babana walewalehita gehouhi mitehi a ototonihi.
12
Walehita Apolo, lolowa a paliweleya ipa walewalehita mitehi hina nehi po i
luhinigigai, ma inapa gaogao ina tuhagaya yaka apo ina nehi.
Baha anani kokoe
13
Ona galena itete memi ma witumagana dumanei ona towolo moomota ma ona
kadidili anai nugomotumi.
14
Ma omi bagibagi atapuhi uyahihiyei ona lauhogalena memi.
15
Sitibeni a manago mitehi amaka o hanapugehi tauhi Keliso tu witumaganena
tahatahayahi Giliki u tuponana, tauhi amaka hi palihalena mehi Yaubada tu wiwoiyawena
haguhi binei.
16
Yaka walewalehiu, taumi hai baha ona wotagoya ma iyawoi nawa Keliso
binei mitehi he wobagibagi tauhi hai baha ona wotagoya.
17
Geka hougana a kaoha duma
babana Sitibeni ma Patuneto ma Akeko amaka hi nei po tauhi mei taumi luhalenami po he
laikaohau.
18
Naka pite gasi taumi lolowa hi ikaohami yaka geka hougana u kamna hi liwou
meya. Naka binei lawa mei tauhi ona iyateyatehi.
19
Yaubada a bolu emosi po emosi Asiya tuponanei hai wimaamala uyahimi. Akwila
ma Pilisila, tu witumagana hai u numa he tapatapalolo ata Guyau gowanei hai wimaamala
uyahimi.
20
Walewalehita atapuhi hai wimaamala uyahimi.
Winiuyagoyagonagei ona mamala memi.
21
Tau geka u wimaamala nimaugei a gilumiyahi.
22
Apo iyai Guyau ega ina luhogaleya yaka paliguba ina wialoni. Guyau e nenei.
23
Ata Guyau Yesu a lunugotootogo ina melabenimi.
24
U luhogala Yesu Keliso gowanei atapumi uyahimi.
<<
16 16
>>
1 Yoni
00
11
22
33
44
55
1 Yoni 1 Yoni
<<
00
>>
^
1 Yoni
Baha i wilawa hota
Yaubada yayatanei ta nenae
Apapoe ta nugohaleya
Yaubada ta wiponawogogeya
Ata lawa ta lauhogalehi
Palihanapu gilumana
Hipuli gapolahi ta wihinigigiyehi
Keliso a gawiya
Yaubada natunatuna tauta
Apapoe ta wihinigigiyehi
Ata lawa ta luhogalehi
Yaubada Alugona ma palouma alugona apo ta galena tuhagaya
Yaubada a luhogala
Witumagana uyahinei apo hipuli dewana ta kadidili lagoni
Yesu ani limoinana
Luyagohana tuwetuwenai binei
1 Yoni 1 Yoni
<<
00
>>
1 Yoni 1 Yoni
<<
11
>>
1 Yoni
1
Baha i wilawa hota
1
Odubo walihaga hougana, Baha lauyagohanana i memae binei to ibaabani babana
Bahana tauyai i houga uyahina mataiyei to galeya po tanigaiyei ponana to nonoli, ma to
wihalugeya po hinina nimaiyei to wodadani.
2
Luyagohana i hopu mai hoi hipuli po galenana
to galeya po to kawamoineya yaka binei uyahimi to ibaabaniyeya. Naka tauna luyagohana
memewahagana a baba ma odubona Amana mitehi hi memae po i hopu mai uyahita.
3
Tauna to galeya po ponana to nonoli yaka uyahimi to ipaliweleneya ipa taumi po tauyai ta
witulana gogona, gasi Amata ma Natuna Yesu Keliso mitehi ta witulana gogona.
4
Ega yaka
geka omi leta to gilumiyahi po ona hiyawi ma ona kaoha labatana.
Yaubada yayatanei ta nenae
5
Tuwega geka i paliweliyai po uyahimi to ibaabaniyeya naka Yaubada tauna yayata
dumana po ega uguwa gehouna uyahina ita memae.
6
Uyahinei apo uguwa tupona uyahina ta
memae yaka ega ipa tana ikoyakoyama po tana pa, Yaubada mitehi to itulatulana, naka
ega dewa dewadewana.
7
Yaubada yayata uyahina e memae ma inapa tupo yaayatanei ta
nenae yaka apo yayatanana uyahinei ata lawa mitehi ta witulatulana imahi, babana Natuna
Yesu talanei ata apapoe atapuhi i liyeuyeuhi.
Apapoe ta nugohaleya
8
Tauta magomagouta tu apapoe ma ega ipa ta bowibowi ma ta koyakoyamena meta
po tana pa, Tauta ta dewadewa po ega ata apapoe.
9
Ma tamogi ipa ta baha dumalu tana
pa, Aee, tau amaka a powaya, yaka Yaubada apo ata apapoehi atapuhi ina paligigilihi ma
ina liyeuyeuta po ina houna idumaluta, babana Yaubada i dumalu yaka apo a baha ina
limoineya.
10
Apo ta baha tana pa, Ega houga gehouna apapoe ata dewaya, naka mei
Yaubada ta kawaikoyakoyameya, babana a baha u nugonugota ega tata witumaganeya.
1 Yoni 1 Yoni
<<
11
>>
1 Yoni 1 Yoni
<<
22
>>
2
1
U logaloga, geka omi leta a gilugilumiyahi uyahimi ipa ega apapoe dewana ona
dewedeweya. Ma inapa iyai apapoe ina dewaya yaka Yesu Keliso tauna ata Tu hagu
dumadumaluna apo ubeita ina lupali Amana uyahina,
2
po ata apapoe ina paligigilihi
matababana Yesu tauna i witalaguyabena meya ata apapoe ubeihi, po gasi tu mehipuli
atapuhi ubeihi.
Yaubada ta wiponawogogeya
3
Iyowai ma apo tauta Yaubada ta hanapugeya? Apo a taniwaga ta wiponawogogehi
yaka Yaubada ta hanapugeya.
4
Inapa iyai ina ibaabani po ina pa, Tau Yaubada a
hanapugeya. Ma Yaubada a taniwaga ega ina iponawogogehi, naka e ikoyakoyama babana
tahaya dumadumaluna i nehaleya.
5
Apo Yaubada a baha ta wotago imahiyeya yaka ata
luhogalahi Yaubada binei ina lihogota po ta hanapugeya tulatana mitehi ta memae.
6
Apo ta
baha tana pa, Tau Yaubada mitehi to memae, yaka ipa ata mae mei Yesu a mae.
Ata lawa ta lauhogalehi
7
U lawa, apega lugagayo wouna a gilumiyahi ma geka lugagayo odubona o
hanapugeya po hougana o nugonugobui wawala o nonoli ma geka a lailugo meya.
8
Geka
lugagayona a gilugiluma meya naka tauta ta lauhogalena meta po mei Keliso i lauhogaleta
pite, babana uguwa e yabayababa ma yayata dumana e gelegeleta.
9
Apo lawa awai walehina ina wihinigigiyeya po ina pa, Tau yayata uyahina a memae,
naka tauna e ikoyakoyama, ma yohola hoi uguwa e memae.
10
Ma taumi iyawoi hoi yayata o
memae po walewalehimi o lauhogalehi apega ona peu.
11
Ma apo walehimuna ihinigigiyeya
yaka tamuguwa uyahina e memae, ma uguwa dewana e wotagoya po matami wigahu
uyahinei ega uta hanapugeya meka e nenae.
Palihanapu gilumana
12
U logaloga, taumi omi baha geka a gilugilumiyahi,
babana Yaubada omi apapoei i paligigilihi Yesu Keliso gowanei.
13
Ama, omi baha geka a gilugilumiyahi,
babana tauna hougana i waawala amaka o hanapugeya.
Hewahewali, omi baha geka a gilugilumiyahi,
babana tu apapoe dumana amaka o kadidilili lagoni.
U logaloga, omi baha geka a gilumiyahi,
babana Amata amaka o hanapugeya,
14
Ama, geka omi baha a gilumiyahi,
babana tauna hougana i waawala amaka o hanapugeya.
Hewahewali, omi baha geka a gilumiyahi,
babana taumi o kadidili duma po Yaubada a baha uyahimi e memae,
uyahinei tu apapoe dumana amaka o kadidili lagoni.
Hipuli gapolahi ta wihinigigiyehi
15
Hipuli a dewa ega ona lauhogalehi ma gasi hipuli gapolana ega nugomi ina wiwaya.
Inapa hipuli a dewa ona lauhogalehi yaka apo Yaubada a luhogala ona wihinigigiyeya.
16
Babana hipuli gapolana atapuna naka hini a luhogala apapoena po gapola luhogalana po
wasawasa luhogalana, geka ginoulihi ega Amata uyahinei hita nei ma hipuli uyahinei hi nei.
17
Ma hipuli geka apo ina yababa po hipuli luhogalana atapuna apo hina kokoe, tamogi tauta
Yaubada a nugotuhu ta wotagohi yaka apo ta mewahaga.
Keliso a gawiya
18
U logaloga, houga sigasigana i geletai, ma lolowa o noonoli ipa apo Keliso tu
wigawiyena ina geletai, ma tamogi Keliso tu wigawiyena gehouhi hoi hipuli he memae,
uyahinei ta hanapugeya geka amaka houga sigana i geleta.
19
Ma Keliso tu wigawiyena, ata
bolu uyahinei hi hauhopu, ma tamogi ega ata bolu dumana babana itapa ata bolu dumana
apo mitehi tata memae. Ma ega iyai gehouna, uyahinei hai naena i laugeleteya naka ega
galitiyei.
20
Ma taumi Alugo Woiyawa i besinanami po nugotuhu dumana amaka o hanapugehi.
21
Ega omi winugoneina binei ma leta geka ata himiliyahi, ma tamogi nugotuhu dumana
amaka o hanapugeya po u nugonugomi i lugiigili naka koyama ega ita gelegeleta nutuhu
dumana uyahinei.
22
Ma tauhi tu wikoyakoyama Yesu hi bowiyeya po hi pa, Yesu tauna
ega Besinana lawana. Apo iyai ina ibaabani geka pitenana yaka tauna Keliso tu wigawiyena
po Kelisona Amana mitehi he ihinigigiyehi.
23
Babana inapa tamiyai Yaubada Natuna una
wihinigigiyeya, apega Amana mitehi ona memae. Ma inapa Natuna ona kawaimoineya yaka
tauna ma Amana mitehi o memae.
24
Taumi o nugobui wawala ma tuwega o noonoli, uyahina ona memae yaka apo
Yaubada ma Natuna uyahihi ona memae,
25
po yautu memewahagana i palipaliwitumaganeya
uyahita apo ina welemi.
26
Keliso tu wigawiyena ubeihi amgilumanehi po ega hina koyakoyamemi.
27
Ma taumi
nugotuhu dumana amaka o hanapugeya, babana Yaubada Alugonei amaka i besinanami po
a besinana uyahimi e memae. Uyahinei ega ota nugoneya ipa lawa gehouna ina wiatatiyemi.
Ma Yaubada Alugonei nugotuhu atapuhi e inugotuhumi, babana naka besinana dumana ma
ega koyama. Uyahinei a wiatatiyana ona wotagohi po uyahina ona memae ma ega ona
nenehaleya.
Yaubada natunatuna tauta
28
Uyahinei u logaloga, Keliso uyahina ipa ona mewahaga po a houga nei ina gelegeleta,
ega ona ihinimaya ma ona kaoha a nei binei.
29
Yaubada ta hanapugeya tauna dumadumaluna uyahinei tauhi iyawoi tu dumalu lawahi
naka Yaubada natunatuna.
1 Yoni 1 Yoni
<<
22
>>
1 Yoni 1 Yoni
<<
33
>>
3
1
Amata a luhogala i lata duma uyahita uyahinei i kawainatuneta, po ega a baha yawa
ma natunatuna dumahi tauta. Uyahinei tu mehipuli ega hita galena tuhagata babana Yaubada
ega hita hanapugeya.
2
U lawa, geka hougana Yaubada natunatuna tauta ma houga e nenei
tauta apo galenata iyowaka? Ta hanapugeya Keliso a houga geleta uyahina matata apo ina
buinihi po tauna galenana ta galena imahiyeya ma tauta ani galenata ina buinihi po tauna
galenana ta waya.
3
Uyahinei nugotuhu lagona geka binei ta liyeuyeu meta po mei Keliso a
yeuyeu.
Apapoe ta wihinigigiyehi
4
Ma tu apapoe atapuhi Yaubada a lugagayo he tutulagoni, babana apapoe naka
lugagayo tulagonana.
5
Ma ta hanapugeya Keliso lolowa i nenei ipa ata apapoe ina hamaga
halehi ma tauna ega kikina apapoe uyahina.
6
Uyahinei inapa tauta Keliso mitehi ta memae
ega apapoe ta dewadewahi ma tauhi apapoe tu dewana Keliso ega hita galeya po ega hita
hanapugeya.
7
U logaloga, lawa ega hina koyakoyamemi, apo taumi iyawoi omi dewa hina dumalu
yaka taumi tu dumalu mei Keliso a dumalu.
8
Ma tu apapoe tauhi Tomodulele a bolu,
matababana odubo walihagana i nei po amalai Tomodulele tauna tu apapoe. Uyahinei
Yaubada Natuna i geleta hoi hipuli po ipa Tomodulele a bagibagi ina bohoya.
9
Tauta
Yaubada uyahinei ta guniguni meta ega dewa apapoena ta dewedewena gawahi, babana
dewa wouna u nugonugota amaka i houni uyahinei tauta Yaubada natunatuna ega
emoemotana po dewa apapoena ta dewadewaya.
10
Yaka apo lawa ta galena tuhagahi
iyawoi Yaubada natunatuna ma iyawoi Tomodulele natunatuna uyahina, babana
Tomodulele a bolu tauhi apega hai dewa hina dumalu, po apega walewalehihi hina
luhogalehi.
Ata lawa ta luhogalehi
11
Geka tuwegana hougana o nugonugobui wawala ma o nonoli ipa ata lawa mitehi ta
lauhogalena meta.
12
Ma ega ipa mei Keini naka pitenana, babana Keini Tomodulele a bolu
yaka walehina i uni po i hilage. Ma awai binei? Matababana walehina a dewa i dumalu, ma
tauna a dewa i apapoe binei ma walehina imgenagenaliliyeni.
13
Uyahinei walewalehiu, ega
ona nugonugogohola apo tu mehipuli hina igawiyeta.
14
Iyowaka ma apo ta hanapugeya,
hilage a tupo amaka ta damana haleya po ta nae luyagohana a tupo uyahina? Babana
walewalehita ta lauhogalehi. Ma iyawoi tauhi ega luhogala u nugonugohi naka tauhi yohola
hilage a tupo uyahina he memae.
15
Apo iyai walehina ina ihinigigiyeya yaka tauna
tumunugo ma ipa ona hanapugeya lawana luyagohana memewahagana ega ita tuhagaya.
16
Ma luhogala amaka ta hanapugeya babana Keliso yautuna i palihaleya po i hilage
ubeita. Uyahinei tauta gasi i linanata po yaututa ta palihalehi walewalehita ubeihi.
17
Inapa tu
wigapola gehouna ina memae ma walehina a gapola ma hagu ega ina weleweleya, nugote
Yaubada luhogalana tu wigapola u nugonugona ega ita memae.
18
U logaloga, luhogala ega
ipa gamotiyei ta bahebahena yababaya, ma ata wihaguhagu dumanei luhogala ta
woogeleteya.
19
Uyahinei ta hanapugena meta tauta a natunatu dumata po ega ta
matomatouta Yaubada u matana.
20
Yaka ega tana pa, Moina tau Yaubada natuna?
Babana Yaubada ata winugonugotuhu magomagouhi i hanapugehi po ata matoutahi apo ina
bohohi.
21
U lawa, inapa ata matouta ta wohouni apo ta nugomotu Yaubada u matana.
22
Ma ata
lupali uyahinei apo ina weleta babana tauna a lugagayo ta iponawogogehi, po ata dewa u
matana ubeihi i kaoha.
23
Ma geka a lugagayohi, ipa Natuna Yesu Keliso gowana ta
witumaganeya, ma ata lawa ta luhogalehi, mei i bahebaheya pite.
24
Inapa a lugagayo ta
wootagohi naka tauna uyahina ta memae, ma tauna uyahita e memae. Ma iyowai apo ta
hanapugeya uyahita e memae? A dumalu naka Alugona i weleta po uyahita e memae.
1 Yoni 1 Yoni
<<
33
>>
1 Yoni 1 Yoni
<<
44
>>
4
Yaubada Alugona ma palouma alugona apo ta galena tuhagaya
1
U lawa, apo lawa gehouna ina iatatiyana po ina pa, Nugotuhu geka Yaubada
uyahinei i nei, ega ona itumaganeya, ma ona ludadani Yaubada Alugonei bo palouma
uyahinei, babana tu wibaabani koyakoyama hoi hipuli hi maga duma.
2
Ma Yaubada
Alugona a wiatatiyana ona hanapugena dumaya naka i baheya i pa, Yesu Besinana hoi
hipuli i wilawa hota.
3
Ma alugohi apo Yesu hina bowiyeya, tamogi tauhi ega Yaubada
uyahinei, tauhi Keliso tu wigawiyena binei hi nenei amaka o nonoli, tauhi naka hoi hipuli
geka hougana he memae.
4
U logaloga, taumi Yaubada uyahinei o wawala mai, po alugo tapuhi amaka o kadidili
lagonihi, babana Alugo Woiyawa uyahita e memae i kadidili lagona, ma alugo tu mehipuli
uyahihi he memae hai kadidili ega ita lata.
5
Ma tu mehipuli tauhi hipuli dewana binei he
ibaabani uyahinei tu mehipuli atapuhi hai baha hi nonoli.
6
Ma tauta Yaubada uyahinei ta nei
yaka Yaubada tu hanapugena ata baha he noonoli. Ma tauhi Yaubada ega hita
hanahanapugeya ata baha apega hina nonoli, yaka ta hanapugeya tauhi alugo koyakoyama
uyahihi e memae.
Yaubada a luhogala
7
U lawa, ataputa ta lauhogalena meta babana luhogala Yaubada uyahinei i nei, po tauta
tu luhogala yaka Yaubada i kawainatuneta po tauta Yaubada ta hanapugeya.
8
Ma tauhi ega
hita lauhogala naka Yaubada ega hita hanapugeya, babana Yaubada a dewa luhogala.
9
A
luhogalana i wogeleteya Natuna uyahinei, naka Natuna tunawa hotana i himila hopuniyai hoi
hipuli po ipa luyagohana ina weleta.
10
Geka a luhogala anona dumana tauta ega Yaubada
tata lauhogaleya ma tamogi i luhogaleta po Natuna i palihaleya ata apapoe ubeihi i
witalaguyabena meya.
11
Naka uyahina Yaubada a lunugotootogo uyahita i lata duma.
Uyahinei u lawa tauta emosi po emosi ipa ta lauhogalena meta.
12
Tauta tu mehipuli ega
houga gehouna Yaubada tata galeya, ma tauta emosi po emosi ata luhogala uyahinei
Yaubada apo ina melabenita po tauna miteta po a luhogala anona uyahita ina lata.
13
Iyowai ma apo ta hanapugeya tauta uyahina ta memae, ma tauna uyahita e memae?
Babana Alugona i weleta.
14
Ma tauyai Yaubada Natuna mataiyei to galeya po to
kawamoineya to pa, Amata Natuna i himila hopuniyai hoi hipuli Tu wiluyagohanita.
15
Uyahinei apo iyai ina kawamoineya po ina pa, Ee, Yesu tauna Yaubada Natuna, yaka
Yaubada mitehi he memae.
16
Yaubada a luhogala uyahita amaka ta hanapugeya po ta
kawamoineya.
Yaubada a dewa luhogala; apo iyai luhogala dewana ina mimiyena tagoya, yaka lawana
Yaubada mitehi he memae, ma Yaubada tauna uyahina e memae.
17
Uyahinei luhogala
dewana uyahita ina lata duma po Yaubada a iyeta luhetala uyahina ta nugokadidili babana
hoi hipuli ata memae mei Keliso a mae.
18
Ma luhogalata tepanei apega ta matouta, babana ta
hanapugena dumaya i luhogaleta po ega ta matomatouteya. A libahibahi ta lowolowogeya
babana a luhogala yohola ega tata hanapugena imahiyeya.
19
Ma ta lauhogaleya babana tauna i luhogala tahaya uyahita.
20
Apo iyai ina baha ina
pa, Yaubada a luhogaleya, ma lawana walehina ina ihinigigiyeya naka e ikoyakoyama,
babana walehinana i galeya ma ega ita luhogaleya, yaka ega emoemotata po Yaubada ina
luhogaleya, matababana Yaubada ega ita gagaleya.
21
Ma ata lugagayo Yaubada uyahinei i
pa, inapa tauna ta luhogaleya yaka walewalehita gasi ta luhogalehi.
1 Yoni 1 Yoni
<<
44
>>
1 Yoni 1 Yoni
<<
55
>>
5
Witumagana uyahinei apo hipuli dewana ta kadidili lagoni
1
Apo Yesu ta witumaganeya po tana pa, Tauna Besinana lawana, yaka tauta
Yaubada natunatuna. Ma inapa Amata ta luhogaleya yaka natunatuna gasi ta luhogalehi.
2
Iyowai ma apo ta hanapugeya Yaubada natunatuna ta lauhogalehi? Babana Yaubada ta
luhogaleya ma a taniwaga ta wiponawogogehi.
3
Apo Yaubada ta luhogaleya yaka ta
wiponawogogeya po a taniwaga uyahita hina teyateya.
4
Tauta Yaubada natunatuna yaka
hipuli dewahi ta kadikadidili lagonihi. Awai uyahinei ta kadikadidili? Ata witumaganagei.
5
Apo Yesu ta witumaganena dumaya tauna Yaubada Natuna naka uyahinei apo hipuli
dewana ta kadidili lagoni.
Yesu ani limoinana
6
Yesu Keliso i wogeletana meya uyahita naka goilei bapatiso i waya ma talana i
kolokololo uyahinei. Ega goila tunawana uyahinei, ma goila po gasi tala uyahihiyei. Naka
binei ma Yaubada Alugona i limoineya, babana Alugona a dewa hi dumalu duma.
7
Yesu ani
limoinana ginouli tonuga he memae,
8
naka Alugo, ma goila, ma tala, geka hai tonugahi hai
wiatatiyana emosi.
9
Inapa lawa hai kawamoina ta wotagohi, yaka Yaubada a limoina Keliso
binei ta wotagoya babana Yaubada tauna i hanapu duma po Natuna binei i baheya.
10
Inapa
tauna ta witumaganeya apo u nugonugota mayana ta waya, baha dumana tauna Yaubada
Natuna. Ma inapa ega tana itumaganeya yaka apo Yaubada ta kawaikoyakoyameya, babana
a wibaabani Natuna binei ega tata witumaganeya.
11
Ma a limoina naka Natuna uyahinei
luyagohana memewahagana i weleta.
12
Apo iyai Yaubada Natuna mitehi hina memae,
lawana luyagohana amaka i tuhagaya ma apo iyai ega Yaubada Natuna mitehi, tauna
luyagohana ega uyahina.
Luyagohana tuwetuwenai binei
13
Omi leta geka a gilugilumiyahi ipa ona hanapugeya, ma inapa Yaubada Natuna
gowanei ona itumagana apo luyagohana tuwetuwenai ona tuhagaya.
14
Apo ata lui Yaubada
u matana ta hanapugeya yaka naka Yaubada a nugotuhu ta wotagohi ata lupali uyahihi po
apo ina nonolihi awai po awai ta laupali ubeihi.
15
Uyahinei ata lupali atapuhi i nonolihi yaka
ta hanapugeya ata lupalihi anohi e weleweleta.
16
Apapoe gehouhi mihahi hilage, ma gehouhi eega, uyahinei inapa tamiyai walehima
apapoe una galeya po apapoena ega ina lata naka ega mihana hilage, ma tamogi tu apapoena
binei una laupali Yaubada uyahina po Yaubada omlupalina ina nonoli po walehimna ina
wiluyagohani. Ma apapoe hai meiha hilage ega ubeihi ona laupali Yaubada uyahina.
17
Powa
atapuhi naka apapoe ma gehouhi hai meiha ega hilage uyahina.
18
Ma amaka ta hanapugeya ipa apo Yaubada ina kawainatuneta yaka ega ta
wooapapoe, babana Yaubada a Natututuwoga e gagalena iteteta po Tu apapoe apega ina
wogodadanita.
19
Ma tauta ta hanapugena meta Yaubada e inatuneta, tamogi tu mehipuli
magomagouhi Tu apapoena e tanitaniwagehi.
20
Ma gasi ta hanapugeya Yaubada Natuna
amaka i nei po nugonugota i liyayahi, po Yaubada a nugotuhu dumana ta hanapugehi,
babana tauta Natuna Yesu Keliso mitehi ta memae. Ma Yesu tauna Yaubada dumana po
tauna luyagohana tuwetuwenai ega sigasigana i weleta.
21
U logaloga ona galena itete memi po ani witumagana powa uyahihiyei ona lowogena
memi.
1 Yoni 1 Yoni
<<
55
>>
1 Pita
00
11
22
33
44
55
1 Pita 1 Pita
<<
00
>>
^
1 Pita
Wimaamala
Witumagana Yesu Keliso binei
Mae waiwoiyawana
Guni meme
Yaubada a numa e wogowogoya
Tauta Yaubada a lawa
Ata lugagayo tu meuputa u matahi
Tu bagibagi a ututu
Keliso ubeita i wiyuwa
Tutu tawine ata numahine lugagayohi
Wiyuwa ta ialoni
Ata dewa ta buinihi
Tu witumagana ta luhogalehi
Yesu a bolu wiyuwa tu wialonina
Tanitaniwaga hai ututu
Ata wiyuwa ma ata hagu
Baha wimaamala
1 Pita 1 Pita
<<
00
>>
1 Pita 1 Pita
<<
11
>>
1 Pita
1
Wimaamala
1
Tau Pita, Yesu Keliso a tu wituwetuwega.
U nugotuhu geka a gilumiyahi uyahimi, taumi Yaubada a lawa i winaganimi po o
ihewahewa tupo wohepali uyahihi. Naka tupohihi uyahihi o memae, Ponito, Galatiya,
Kapadosiya Asiya ma Bitiniya.
2
Houga a wawala uyahina Yaubada Amata amaka i
nugotuhu nonogogeta po uyahinei i winaganita, yaka Alugo Woiyawa i liyeuyeuta ma Yesu
Keliso talanei i oga haleta po ipa ta wiponawogogeya.
Yaubada a lunugotootogo ma a nugodumola uyahimi ina lata.
Witumagana Yesu Keliso binei
3
Yaubada ta wotalagiyeya, tauna ata Guyau Yesu Keliso Amana, tauna a
lunugotootogo i lata duma uyahita yaka luyagohana wouna i weleta, po ta guni meta. Ma
gwauta i yala houga e nenei binei babana Yesu Keliso hilage uyahinei amaka i towolo meme,
4
po ata meyagai hoi yada e noonogogeya, uyahina apega buda po apapoe ta wialoni.
5
Houga geka uyahina e iloguloguta ata witumagana uyahinei po houga sigasigana uyahina
apo luyagohana ta tuhagaya.
6
Yaka ta kaoha labatana u nugonugota, ma tamogi houga kuku
hotana uyahita apo nugodubu po wiyuwa ta wialonihi.
7
Ludadanahi Yaubada uyahinei ipa
ata witumagana a kadidili ina lugeleteya. Tauta galenata mei gole, naka lawa he apuya po
ginouli yeuyeu dumana. Naka pitenana ata witumagana gole i gelagoni babana ginouli
memewahagana, ma tamogi ludadanahi Yaubada uyahinei po ipa ina liyeuyeuta, po Yesu
Keliso a houga gunawilana iyetana uyahina ta huneya po ta wotalagiyeya po ina gelagona
duma.
8
Yesu Keliso galenana ega ota galeya ma tamogi omi luhogala uyahina e memae, mei
geka hougana ega tata galeya ma ata witumagana po ata kaoha tauna binei ega emoemotata
po ta hiyawa pahi.
9
Witumagana uyahinei luyagohana dewadewana u nugonugota ta ialoni.
10-11
Luyagohana geka tu bahapiko odubohi hi bahabaha pikogeya, naka Keliso
Alugona u nugonugohi i ibaabani i pa, Keliso wiyuwa apo ina wialoni po u mulina a
wasawasa ina tuhagaya. Hai baha pikona anona hi nugohiyahiyawehi po hi beiha kadidili hi
pa, lawa awai po houga awai apo lawana hina hanapugeya.
12
Yaubada i wogeleteya uyahihi
ipa hai baha pikona ega tauhi ubeihi, ma hapa geka ubeita. Ma Alugo Woiyawa yadei i
himila hopuniyai po tauna uyahinei tuwega dewadewana lolowa hi ibaabaniyeya amaka o
nonoli. Tu winoyanoya mi yadena ipa geka ginoulihi anohi hina galena tuhagahi.
Mae waiwoiyawana
13
Uyahinei, ona nugokadidili dewa dewadewana binei, ma upumi hina hegoya. Ma ona
inugonugotuhu lagona Yesu Keliso a lunugotootogo hougana ina wogeleteya uyahina apo
ina welemi.
14
Yaubada uyahina ona wiponawogo ma ega omi luhogala apapoehi hina
tanitaniwagemi, po mei lolowa omi winugoneina hougahi uyahihi.
15
Mae waiwoiyawana ona
wotagoya babana Yaubada tauna a mae i wiwoiyawa.
16
Mei Yaubada a Buka uyahina hi
bahebaheya hi pa, wiwoiyawa maena ona mimiyeya babana tau woiyawa.
17
Yohola apo Yaubada a luhetala dumadumaluna ina geleta uyahita, po ina libahibahita
ata bagibagi dewadewahi po apapoehi uyahihiyei. Yaubadana uyahina o laupali o pa,
Amiyai, yaka anai wiyateyatemi ona matouteya omi luyagohana hougahi uyahihi babana
tauta ta ihewahewa.
18
Odubona googata hai dewa mei gamogamo po ta wootagohi ma
tamogi Yaubada i imiheta. Ega mei gapola yabayababa kina bo toea uyahinei,
19
ma gapola
gegena naka Yesu Keliso talana, tauna mei sipi natuna dewadewana po yeuyeuna googata hi
italaguyabehi hai apapoe paligigilahi ubeihi.
20
Yaubada Keliso i winagana tahaeya u mulina
apoma hipuli atapuna i wiwawali yaka geka houga waimulina Kelisona i wogeleteya tauta
ubeita.
21
Yaubada Keliso hilagei i witowolo meya po a wasawasa i wogeleteya. Uyahinei
Yaubada ta witumaganeya. Yaka Keliso uyahinei Yaubada ta nugonugotuhu lagoneya anai
witumaganata.
Guni meme
22
Tahaya dumadumaluna amaka ta wotago imahiyeya po uyahinei nugonugota hina
yeuyeu po wiwalehina dumadumaluna Yaubada i weleta, yaka ona lauhogala lawa emosi po
emosi uyahihi nugonugomi atapuhiyei.
23
Tauta guni memeta ega amamata uyahihiyei ita nei,
ma guni memeta naka Amata a baha lauyagohanana po memewahagana uyahinei i nei yaka
apo ata luyagohana ina mewahaga.
24
Lawa ataputa galenata mei hiyamoni,
yaka ata didiga mei hiyamoni belahi.
Matababana hiyamoni houga kuku hotana ma apo ina hilage,
ma a bela apo ina kokodila po ina peu.
25
Ma Yaubada a baha apega ina buda.
Tauna bahana houga magomagouna ta noonoli tuwega dewadewana uyahinei.
1 Pita 1 Pita
<<
11
>>
1 Pita 1 Pita
<<
22
>>
2
1
Amaka tauta ta guni meta yaka ipa ata apapoe magomagouhi ata dewa koyakoyama,
ata wiwalewalegama, ata omgenagenalili, ata wialutu magomagouhi ta wihinigigiyehi.
2
Guni
memeta ipa mei logaloga meyameyata uyahinei ata luhogala baneina Yaubada a baha
dumadumaluna binei mei logaloga gugu he lauhogaleya pite. Naka uyahinei apo luyagohana
ta tuhagaya.
3
Babana Guyau a nugodewadewa amaka ta tuhagaya.
Yaubada a numa e wogowogoya
4
Yaubada a numa lawa uyahitiyei e wogowogoya ma a ogola banei dumana naka Yesu
Keliso, tamogi ogolana lawa hi wihinigigiyeya. Uyahinei tauta ta nae uyahina
5
po ta
wimodale a numa binei. Ma numana u hinena tauta tu witalaguyaba waiwoiyawata po ata
ombenena yeuyeuna ta weleweleya Yesu Keliso gowanei, naka Yaubada ta laikaohaya.
6
Mei a Buka uyahina i bahebaheya pite i pa,
Ona galeya ogola dewadewana a winagani
po a houna tahaeya numa wogona binei Saiyoni dobuna uyahina.
Apo iyai ina witumaganeya yaka apega ina wihinimaya.
7
Yaka tauta iyawoi Yesu Keliso ta itumaganeya naka ogolana i dewadewa duma, ma iyawoi
tauhi ega hita itumaganeya naka ogolana ega hita luhogaleya. Ma Buka i baheya i pa,
Tu lunuma ogolana hi ihinigigiyeya
Yaubada amaka i buiya po ogola magomagouhi i haki lagonihi.
8
Ma gasi i bahena meya i pa,
Yohola apo ogola geka uyahina lawa aehi hina labatehi po hina peu.
Hina labatena mehi po hina pipeu, matababana Yaubada a baha ega hita wiponawogogeya
naka Yaubada a nugotuhu.
Tauta Yaubada a lawa
9
Tamogi tauta Yaubada a guguni wainaganita po tauta Wasawasa a tu witalaguyaba
ma a bolu baneina waiwoiyawata. Tauna tupo uguwa uyahinei i otugeta po yayata uyahina i
hounita ipa omhunana ta wohepaya.
10
Lolowa tauta ega guguni emosi ma geka hougana
amaka tauta Yaubada a guguni. Lolowa Yaubada a lunugotootogo ega tata wialoni, ma geka
hougana amaka ta tuhagaya.
Ata lugagayo tu meuputa u matahi
11
Ulawa, tauta hoi hipuli ta ihewahewa uyahinei a laihunami, ipa omi luhogala
apapoehi u nugonugomi he memae ona wihinigigiyehi, babana omi luyagohana Yaubada
uyahinei he igawiyehi.
12
Ma omi mae ona woimahi tu meuputa u matahi, ma inapa hina
iapapoenimi naka ega genona babana Yaubada a houga gunawilana uyahina omi bagibagi
dewadewahi hina wogeletemi po tu meuputa lawahi Yaubada hina huneya.
13
Tauta amaka ta palihalena meta Guyau uyahina yaka gabemani hai taniwaga uyahina
ta wiponawogo, po gabemani taniwaga baneina hipuli geka uyahina.
14
Gabemani ta
wiyateyatehi babana Taniwaga Baneina tauna hai bagibagi i welehi po tu apapoe hina
taniwaga kadidili uyahihi, ma tu dewadumalu hina kawaidewedewehi.
15
Yaubada a
nugotuhu geka pitenana i pa, apo lugagayo atapuhi ta wiponawogogehi po uyahinei ma tu
winugoneina hai ompalidibodiboga ina yababa.
16
Tauta amaka Yaubada i palihaleta, ma
tamogi ega ipa dewa apapoehi uyahihi ta nenae ma ipa Yaubada a tu bagibagi dewadewata.
17
Lawa atapuhi tana iyateyatehi. Tu witumagana lawahi ta lauhogalehi. Yaubada ta
matumatuteya. Gabemani taniwagana tana iyateyateya.
Tu bagibagi a ututu
18
Taumi tu bagibagi hota omi babada anai wiyateyatemi ona iponawogogehi ega ipa
lawa a dewa wodewadewana tunawana ma lawa a dewa woapapoena gasi.
19
Apo ega omi
apapoe ma Yaubada a nugotuhu binei hina lainugodubu yababami yaka naka i haki wahaga,
ma onomtaibagibagi Yaubada u matana.
20
Apo omi dewa apapoehi ubeihi ma hina
kodikodilimi ma onomtaibagibagi naka ega ita haki. Ma inapa omi mae dewadewahi ubeihi
ma hina kodikodilimi ma onomtaibagibagi naka Yaubada u matana i haki duma.
Keliso ubeita i wiyuwa
21
Yaubada amaka i otugeta wiyuwa tahayana uyahina babana Keliso ubeita i wiyuwa
po ani galena i houni uyahita yaka ipa tauta ta witutupoganeya.
22
Ega kikina a apapoe gehouna
po ega ita ikoyakoyama.
23
Hi widibogi ma ega hai baha ita wimiheya, wiyuwa hi weleya ma ega ita luuyogigai ma
tamogi i witumagana kadidili Yaubada uyahina babana tauna taniwaga dumadumaluna.
24
Keliso hinina i wiyuwa tauta ubeita po hi witakeya po a wiyuwana uyahinei ata apapoe
witeina i awalihi, yaka ipa mae dumadumaluna binei ta nenae po ta hilage babana ata dewa
odubohi uyahihiyei amaka ta hilage.
25
Ma lolowa tauta mei gamogamo weluwelupowata ma
amaka ta gunawilena meta Tu galena iteteta uyahina babana alugota hai taniwaga tauna.
1 Pita 1 Pita
<<
22
>>
1 Pita 1 Pita
<<
33
>>
3
Tutu tawine ata numahine lugagayohi
1-2
Wiwine tawitawinemi agagomi ona wiyateyatehi. Ma tauhi Yaubada a baha ega hita
itumaganeya ona wiyateyatehi. Ega ona wobahabaha ma omi mae hina yeuyeu po uyahinei
hina galena tuhaga ma hina witumagana.
3
Ega ipa hinimi yawa ona ihiyeya po apalami ona
beipi imahiyeya, ma ega wihiya belana dewadewana uyahinei ona ihiyena memi ma ega
kaleko dewadewana ona luiluiya.
4
Tamogi ipa wihiya memewahagana uyahinei nugonugomi
ona wihiyehi naka nugohegoya ma nugoyato uyahihiyei, tauhi mae dewadewa dumahi
Yaubada u matana,
5
po mei odubona wiwine waiwoiyawahi hai winugonugotuhu lagona
Yaubada uyahina ma dewahi hi mimiyehi po agagohi hi iyateyatehi.
6
Mei Sela agona
Abelahamuyahina i wiponawogo ma i kawaibadeya. Ma inapa taumi omi dewa mei Sela po
ega awai gehouna ona matuteya yaka googana taumi.
7
Taumi tutu tawine ololotomi, wiwine o lawagihi po mitehi o memae, ipa ona
winugonugotuhu imahi po ona wiyateyatehi meka po apo Yaubada omi lupali anona apega
ina welemi. Babana tauhi ega hita kadidili duma, tamogi tauhi po taumi omi luyagohana
emosi houga e nenei uyahina.
Wiyuwa ta ialoni
8
Geka u baha anani kokoe uyahimi ma emosi po emosi ona winugoemota. Omi lawa
hai pilipili ona genogehi. Walewalehimi ona lauhogalehi. Lunugotootogo po nugohopuhopu
dewahi uyahihiyei ona mae.
9
Apo uyahimi dewa apapoena hina dewaya yaka ega ona
laubigo, apo hina paliapapoenimi yaka hai baha ega uyogigaigei ona imiheya, ma
nugohegoyagei hai baha ona wimiheya. Babana tauta Yaubada amaka i winaganita ipa tauta
nugohegoyagei tana ibaabani, yaka apo Yaubada ina kawaidewedeweta.
10
Geka pitenana
Yaubada a baha i baheya i pa,
Apo iyai luyagohana ina luhogaleya
po houga dewadewana ina wialoni
yaka houga magomagouna a baha wihapona
po a wikoyakoyama ina wohounihi.
11
Gasi a dewa apapoehi ina wihinigigiyehi
ma lawa uyahihi a dewa hina dewadewa,
po a luhogala baneina winugoemota.
12
Matababana ata Guyau houga magomagouna tu dewadumalu i luhogalehi
po hai lupali i nonola imahiyeya
ma tu apapoe i mepuputehi.
13
Apo mae dewadewana ta luhogaleya, yaka apega iyai gehouna ina wigawiyeta.
14
Apo dewa dewadewa ta mimiyeya ma lawa hina ihiniwiyuwata ega ta genogeno po gasi
ega ta matomatouta, babana Yaubada apo ina kawaidewedeweta.
15
Yaka nugonugomiyei
Keliso uyahina ona pa, I Guyau waiwoiyawana. Apo lawa awai ina lubayademi ina pa,
Matababana awai ma Keliso o itumaganeya? Yaka a nonogomi lawana a lubayadana ona
imiheya,
16
anai wiyateyatemi po anai nugohegoyami. Tauta Keliso tu wotagona uyahinei
dewa dewadewahi ta wootagohi. Ma inapa hina palipaliguyoguyougeta, yaka apo hai baha
hina wihinimaehi ata dewa dewadewahi ubeihi.
17
Dewa apapoena binei wiyuwa ta ialoni
naka ega ita dewadewa. Ma dewa dumadumaluna binei ma wiyuwa ta tutuhagaya naka
Yaubada a nugotuhu.
18
Naka pitenana Keliso lawa dumadumaluna ma tauta tu apapoe
ubeita mala emosi i hilage ipa ina weluwinita Yaubada uyahina. Hinina hi lihilageni ma
alugona uyahinei i luyagohana meme.
19
Naka hougana i hopu hiyoyowa tu miyena uyahihi i
guguya.
20
Ma lawahi uyahihi i guuguya naka, tauhi odubona Nowa hougana wami
ginoginouli uyahina Yaubada hai wiponahahalena binei imtaibagibagi. Ma tamogi goila
hopu uyahina hi halele pahihi ma magouhi 8 tunawahi hi luyagohana wamuyahina.
21
Goila
geka bapatiso wekiwekilalana, apo uyahinei ta togo yaka ta luyagohana. Bapatiso goilana
ega hini yeuyeuna binei ma nugoyeuyeu Yaubada u matana binei, Yesu Keliso a towolo
meme uyahinei.
22
Tauna amaka i gae hoi yada po geka hougana Yaubada u awala
hinebawana e memae ma tu winoyanoya po tu taniwaga po tu manini e tanitaniwagehi.
1 Pita 1 Pita
<<
33
>>
1 Pita 1 Pita
<<
44
>>
4
Ata dewa ta buinihi
1
Keliso tauna i wilawa hota po hiniwiyuwa i tuhagaya yaka taumi wiyuwa u hinena ona
towolo kadidili po mei Yesu. Babana wiyuwa ta ialoni ata apapoe amaka ta wihinigigiyehi.
2
Uyahinei tauta hoi hipuli ta memae ata houga atapuna ta palihaleya Yaubada uyahina po ina
taniwaga ma ega ata luhogala apapoehi hina tanitaniwageta.
3
Odubona uguwa dewahi ta
dewedewehi yaka galenata mei tu meuputa, ma geka hougana ta wihinigigiyehi. Naka dewa
buubuuwa, luhogala apapoehi, uma buubuuwa, matamaga, palouma po balau
witumaganahi.
4
Ata lawa hoi uputa ata nugobui ega hita galena tuhagaya yaka hi
kawaiapapoenita, babana dewa buubuuwa ega tata wootagoya.
5
Tamogi Yaubada a
luhetala iyetana uyahina apo ina luhetalehi, lawa lauyagohanahi po hilahilagehi atapuhi.
6
Geka binei ma Yesu i hopu tu hilahilage uyahihi po tuwega dewadewana i guguyeya
babana hinihi libahibahi amaka i wialoni ma alugohi ipa apo luyagohana hina tuhagaya
Yaubada uyahina.
Tu witumagana ta luhogalehi
7
Ginouli atapuhi hai houga kokoe amaka e gelegeleta, yaka nugonugomi hina lugiigilihi
ma upumi hina hegoya ipa ona laupali.
8
Ma ginouli baneina ipa emosi po emosi ona
lauhogalena memi, babana luhogala emoemotana apapoe magomagouna ina nugotataya.
9
Ma omi numa guduhi ona hoenihi po lawa ona haguhaguhi ma ega ona lauhinidoodola.
10
Yaubada guta tapuna po tapuna amaka i weleta, ma gutahi ta wibagibagihi po uyahihiyei
lawa ta haguhi yaka tauta Yaubada launugotootogona a tu bagibagi dewadewata.
11
Tauyai
tu luguguya Yaubada a baha dumana to lauguguyeya. Ma taumi tu wihaguhagu omi kadidili
Yaubada i welewelemi uyahinei ona ihaguhagu. Yaka apo ata bagibagi atapuhi lawa hina
hanapugeya po Yaubada hina wotalagiyeya Yesu Keliso gowanei. Matababana tauna
Wasawasa po Kadidili memewahagana. Moina.
Yesu a bolu wiyuwa tu wialonina
12
U lawa, ega nugonugomi hina gohogoholihi wiyuwa baneina o ialonihi ubeihi. Naka
wiyuwahi ega ginouli wouhi.
13
Ma Keliso wiyuwa geka pitenana i tuhagaya, inapa tauna
binei ma wiyuwa ona wialoni yaka ona kaoha duma, babana ona wiwasawasa gogona.
14
Inapa lawa hina paliguyoguyougemi, babana taumi Keliso tu wotagona yaka ona kaoha
duma, ma ipa ona hanapugeya Yaubada Alugona Waiwasawasana e memae uyahimi.
15
Taumi ega ita linanami ipa dewa apapoehi ubeihi hiniwiyuwa ona wialonihi yaka
omunugo, danene, geno yababa, po dewa apapoehi gehouhi ona wihinigigiyehi.
16
Ma dewa
emosi hota i lainanami naka taumi Keliso a bolu yaka gowana binei ma apo hiniwiyuwa ona
ialonihi, ega ona ihinimaya tamogi Yaubada ona wotalagiyeya.
17
Houga amaka i geleta po
Yaubada a luhetala ina wiwawali a guguni uyahita. Ma u mulina Yaubada a tuwega
dewadewana tu wiponahahalenahi apo libahibahi banei dumana hina wialoni Yaubada
uyahinei.
18
Tu dewadewa kikina ma apo libahibahi hina wialoni
tamogi tu apapoe witai banei dumana apo hina wialoni.
19
Tauta iyawoi Yaubada a nugotuhu binei ma wiyuwa ta ialoni, ta palihalena meta uyahina
po ina galena iteteta, babana tauna tu wiwawalita po a paliwitumagana hi dumalu, yaka a
dewa dewadewahi ega ta wohounihi.
1 Pita 1 Pita
<<
44
>>
1 Pita 1 Pita
<<
55
>>
5
Tanitaniwaga hai ututu
1
Taumi tanitaniwaga geka a palipaliwelemi omi bagibagi binei, babana tau taniwaga
gehouna. Keliso wiyuwa i ialoni tau tu limoinena gehouna, po apo a wasawasa ina
wogeleteya u guta apo ina weleu.
2
Babada, omi bolu ona galena itete imahiyehi babana
tauhi Yaubada a lawa i welemi ipa ona taniwagena imahiyehi. Ona gagalena itete Yaubada a
luhogala binei ma ega omi wigapola binei, ipa ona wileta po lawa ona haguhi.
3
Ega ipa ona
ibadabada lawa uyahihi ma ani galena dewadewana ona wiatatiyehi omi mae uyahihiyei.
4
Ma
houga u matata Tu galena itete baneina apo ina nei po unuhau wasawasana ona waya po ina
mewahaga.
5
Taumi ololoto woumi tanitaniwaga ona wiyateyatehi po atapumi ona nugohopuhopu
gogona, ma emosi po emosi ona iyateyatena memi. Mei Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Tu nugogegae Yaubada i wigawiyehi,
ma tu nugohopuhopu i lunugotootogogehi.
6
Uyahinei ona nugohopuhopu ma ona palihalena memi Yaubada Manimaninina u nimana po
houga dumanei apo ina houna geletemi.
7
Omi nugogeno atapuhi Yaubada ona weleya
babana apo ina galena itetemi.
Ata wiyuwa ma ata hagu
8
Upumi hina hegoya ma omi gawiya Tomodulele ona gagalena imahiyeya, babana
tauna mei laiyoni e wiiwila nae ma a yamlawa e bibeiha.
9
Tauna ona lutomgeya po ona
towolo kadidili omi witumagana uyahinei, babana ta hanapugeya tu witumagana tupo
wohepali uyahina wiyuwa baneina he tutuhagahi Tomodulele uyahinei.
10
Omi wiyuwa houga kukuna ona wialoni ma u mulina Yaubada apo ina woimahiyemi
po ina wikadidilimi po ona towolo momota. Babana Yaubada Tu lunugotootogo, yaka i
otugeta po ipa a wasawasa memewahagana uyahina ta mae Keliso mitehi.
11
Tauna
Wasawasa po Kadidili memewahagana. Moina.
Baha wimaamala
12
Omi leta habuluna walehita dumadumaluna Sailasi i haguwe po a gilumiyahi uyahimi,
Yaubada lunugotootogo moinanei a paliwelemi po a wikadidilimi.
13
Ma tu tapalolo Babiloni u tuponana tu mae tauhi mei taumi Yaubada i inaganimi, hai
wimaamala taumi uyahimi. Ma natuwe Maki a wimaamala uyahimi.
14
Emosi po emosi ona
lauhogalena memi po omi luhogalana winiuyagonagei ina lugeleteya.
Yaubada a nugodumola taumi Keliso tu wotagona ina melabenimi.
1 Pita 1 Pita
<<
55
>>
1 Tesalonika
00
11
22
33
44
55
1 Tesalonika 1 Tesalonika
<<
00
>>
^
1 Tesalonika
Wimaamala
Mi Tesalonika hai dewa hi haki duma
Paulo a bagibagi Tesalonika u meyageina
Paulo i luhogaleya ipa ina weludadana mehi
Yaubada dewa dewadewana i luhogaleya
Guyau a gunawilana binei
Guguya anani kokoe
<<
00
>>
<<
11
>>
1 TESALONIKA
1
Wimaamala
1
Geka tauyai Paulo ma Sailasa ma Timoti omi leta to gilumiyahi taumi tu witumagana
bolumi Tesalonika tuponana uyahimi, babana taumi Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu
Keliso hai gali u hinena o memae.
Hai lunugotootogo po hai nugodumola hina melabenimi.
Mi Tesalonika hai dewa hi haki duma
2
Houga magomagouna i lupali uyahihi to imaamala Yaubada uyahina atapuma ubeimi.
3
Ma houga magomagouna Yaubada Amata u matana to laupali ubeimi, babana omi
witumaganagei o bagibagi imahi po omi lounugotootogogei lawa o haguhi po Guyau Yesu
Keliso a paliwitumagana ubeimi o yamtaibagibagigeya.
4
Walewalehiyai, to hanapugeya Yaubada i luhogalena dumami yaka i winaganimi po
taumi a lawa.
5
Hougana to lauguguya ega i baha yawa ma, Alugo Woiyawa bahana i
wikadidili uyahimi po bahana o witumaganeya. Tauyai i mae u hayami o galena tuhagaya.
6
Uyahinei o witutupoganeiyai yaka gasi ata Guyau o itutupoganeya. Lolowa Yesu tuwegana
o nonoli yaka witai o tuhagaya ma tamogi anai kaohami o wotagoya babana kaohana Alugo
Woiyawa uyahinei i nei.
7
Uyahinei taumi ani galena dewadewana Keliso tu witumaganena
Masedoniya ma Giliki tupohihi uyahihi.
8
Taumi uyahimiyei ata Guyau tuwegana amaka i
nohaya mi Masedoniya po mi Giliki uyahihi, ma taumi gasi omi witumagana Yaubada
uyahina tuwegana i nohaya tupo atapuhi uyahihi. Uyahinei tupo awai uyahina to nenae ega
emoemotana po bimiyei tona ibaabani,
9
babana tauhi uyahiyai he ibaabani bimiyei hi pa,
Lolowa o nenae mi Tesalonika uyahihi po hi kaohena dumami po hai ani witumagana
koyakoyama hi wihinigigiyehi ma Yaubada uyahina hi palihalena mehi babana tauna
tunawana Yaubada dumana po waiyautuna tauna uyahina hi nugobui po binei hi
woobagibagi,
10
po gasi Natuna hi iotonaneya houga awai apo yadei ina hopu mai. Babana
Yesu hilagei i witowolo meya apo yohola ina nei po Yaubada a uyogigai uyahinei ina halota.
<<
11
>>
<<
22
>>
2
Paulo a bagibagi Tesalonika u meyageina
1
Walewalehiyai, o hanapugeya lolowa i witoumana uyahimi ega tota ibaabani yababa
ma anai anona.
2
O hanapugeiyai mi Pilipai hi wiapapoeniyai po to wihinimaya ma Yaubada i
wikadidiliyai po tuwega dewadewana uyahimi to bahebaheya hawena wiyuwana to
tuhagaya.
3
Ma to lauguguya uyahimi ega tota koyakoyamemi gapola luhogalahi ubeihi ma
tamogi baha dumana to ibaabaniyeya uyahimi.
4
Babana Yaubada i kawaidewedeweiyei po
bagibagi geka i palihaleya uyahiyai po ipa tuwega dewadewana to bahena geleteya uyahimi
yaka i bagibagina ega ipa lawa to laikaohahi ma Yaubada to likaohaya, babana nugonugoyai
hinena Yaubada i hanapugeya.
5
Lolowa to nenehi uyahimi ega ipa i baha dagihagei ma
nugonugomi to waya, ma tamogi Yaubada a baha dumadumaluhiyei to palipaliwelemi ma
Yaubada i hanapugeya, ega tota kawakamone uyahimi po ipa omi gapola to tamihi, eega.
6
Ma u matami po lawa gehouhi u matahi i dewa to dewadewahi ega ipa ona huneiyai.
7
Tauyai Keliso a tu wituwituwega yaka emoemotiyai ipa uyahimi to taniwaga ma
tamogi eega. Tauyai i dewa ipa to nugohegoya uyahimi po mei wawine natunatuna uyahihi e
nugonugohegoya.
8
To luhogalena dumami yaka to nugohalena meiyai uyahimi. I luhogala
bimiyei ma Yaubada tuwegana anai kaokaoyai to paliwelemi ma tauyai gasi to palihalena
meiyai uyahimi.
9
Walewalehiyai, lolowa i bagibagi uyahimi amaka o galeiyai iyeta po ididibala to
bagibagi kadidili duma po Yaubada tuwegana to ipaliweleneya uyahimi, ma tamogi
tunawiyai i amto galena iteteya babana ega tota luhogaleya ipa to ligenomi i amgalena
itetena binei.
10
Taumi i dewa u hayami amaka o hanapugeya ma Yaubada gasi i hanapugeya i dewa
to wiwoiyawehi po hi dumalu po hi haki wahaga.
11
Babana atapumina to gagalena itetemi
mei lawa natunatuna e gagalena itetehi,
12
ma to wiututu lulougo uyahimi po to wikadidilimi
ma to paliwelemi ipa ona dewa imahi babana Yaubada i inaganimi tauna anani taniwaga po a
wasawasa binei.
13
Houga magomagouna Yaubada uyahina to imaamala, babana Yaubada a baha o
nonoli po uyahina o palihalena memi babana tauyai ega i baha ma naka Yaubada a baha.
Uyahinei o witumaganeya po a wipoya o tuhagaya.
14
Walewalehiyai, mae witewiteihi amaka
o tuhagahi naka pitenana gasi tauhi Yesu Keliso a bolu gehouhi Yudeya tuponana uyahina.
Tauhi witai he tutuhagahi hai dobu lawahi uyahihiyei, mei taumi witai o tutuhagaya taumi
omi dobu lawahi uyahihiyei.
15
Geka dewana mi Yudeya hai dewa dumana, uyahinei ata
Guyau Yesu hi lihilageni, ma tu bahapiko odubohi hi ununihi ma tauyai gasi hi wigawiyeiyai
uyahinei Yaubada ega ita kaoha matababana lawa magomagouhi he ihinigigiyehi.
16
Mei gasi
i wipaliwelena taumi ega mi Yudeya uyahimi, he iletami ipa iyowai ma hina lugudumi babana
ega nugonugohi ipa Yaubada ina wiluyawahimi. Uyahinei apapoe i lihogo dumahi yaka
Yaubada a uyogigai amaka hi wialoni.
Paulo i luhogaleya ipa ina weludadana mehi
17
Walewalehiyai, lolowa to nenehalemi to nugodubu duma babana ega houga gehouna
tota galemi, ma yohola to nugonugotuhumi ega tota winugoguluwimi, uyahinei ma to ileta
ipa iyowai ma to nehi po to galena memi.
18
I luhogala ipa to nehi uyahimi. Tau Paulo a
wileta duma ipa a nehi po a weludadanimi, ma houga magomagouna a ileta po ega
emoemotau, babana Tomodulele u tahaya i guduya.
19
Guyau Yesu a houga gunawilana
uyahina, taumi bimiyei apo kaoha to wialoni babana omi witumagana binei apo meiha
diidigana to tuhagaya.
20
Uyahinei taumi i ani wotalagae ma i ani kaoha.
<<
22
>>
<<
33
>>
3
1
Hougana u Ateni a memae, ma a winugowilawila duma bimiyei, po ega yaka a baha a
pa, nugote Timoti a himili po ina nae Tesalonika ma tau tunawau geka hota a memae.
2
Ega
yaka walehita Timoti a himili po i nehi, babana tauna Yaubada a tu bagibagi, Keliso
tuwegana uyahinei ipa ina wikadidilimi po Keliso uyahina ona witumagana imahi
3
po geka
witeihi uyahihi ega ona tapitapiya. Witeihi amaka o hanapugehi naka ta tutuhagahi.
4
Babana
lolowa ta memegogona ma to bahebahena nonogogeya to pa, Pilipili uyahimi apo hina
geleta; ee, geka hougahi amaka he gelegeleta.
5
Naka binei ma a inugowilawila babana a
matouta duma Tomodulele uyahina meka po apo ludadana baneina ina welewelemi po ona
tapiya po lolowa i bagibagi uyahimi ina wiapapoeya. Uyahinei Timoti a himiliyahi po ipa
omi witumagana ina galeya ma tuwegami ina neiyai uyahiu.
6
Timoti i nehi uyahimi ma i gunawileya po tuwegami i paliweleu i pa, Mi Tesalonika
Keliso hi witumaganena dumaya po hi luhogalena imahiyeya, ma lolowa ata toumana uyahihi
houga magomagouna anai kaohahi he nugonugotuhuya ma hi luhogaleya ipa hina galena
mem. Tau gasi u luhogala ipa a galena memi.
7
Walewalehiu, omi witumagana binei,
tuwegami a noonoli po i likaoha dumau po ega mei pilipili po witai u hinena a memae.
8
Uyahinei omi towolo momota Guyau binei u ani kaoha.
9
Yaka i omhuna Yaubada uyahina
i kokoe babana u kaoha bimiyei i lata duma Yaubada u matana.
10
Uyahinei ma iyeta po
ididibala a laupali kadidili ipa iyowai ma tepami a galena mehi po apo tu witumagana
tapitapiya omi ututu a lawi po ona kadidili.
11
Yaka geka i lupali ipa Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu i tahaya hina hoeya yaka
apo to nehi uyahimi.
12
Ma Guyau a luhogalagei ina ligoholimi po tunawami ona lauhogalena
memi po lawa gehouhi ona luhogalehi po mei tauyai to lauhogalemi pite,
13
po meka
hougana ata Guyau Yesu tu wiwoiyawena mitehi hina hopuhopu mai taumi anai
nugokadidilimi po anai nugoyeuyeumi po anai woiyawami Yaubada Amata u matana ona
towolo geleta.
<<
33
>>
<<
44
>>
4
Yaubada dewa dewadewana i luhogaleya
1
Walewalehiyai, geka ginouli waimulina, lolowa dewa to iatatiyemi ipa Yaubada ona
likaohaya po geka hougahi amaka o wootagohi yaka ega ona wohouna ma ipa Guyau Yesu
binei ona dewadewa gawahi.
2
Ma ata Guyau Yesu a taniwaga amaka a welemi po o
hanapugehi.
3
Yaubada a nugotuhugei ipa omi mae hina wiwoiyawa ma ega matamaga a tupo
uyahina ona nenae.
4
Ma emosi po emosi ona tawitawine omi dewa dewadewahi po
dumadumaluhi uyahihiyei.
5
Ma ega ipa anai luhogala gobugobumi po mei lawa ega
Yaubada hita hanahanapugeya.
6
Ma ega lawa gehouhi agagohi ona halohalohi meka po apo
Guyau a wimeiha ona tuhagaya. Geka ginoulihi ubeihi lolowa a baha kadidili uyahimi.
7
Matababana geegeka, Yaubada i inaganita ega dewa gobugobuhi ubeihi ma dewa
waiwoiyawahi ubeihi.
8
Uyahinei apo iyai lugagayo geka ina wihinigigiyeya naka ega lawa hai
lugagayo ita ihinigigiyeya ma Yaubada a lugagayo e ihinigigiyeya, ma Yaubadana Alugo
Woiyawa e weleweleta.
9
Ma apega luhogala binei anomgiluma nehi, babana Yaubada tauna amaka i
wiatatiyemi po emosi po emosi o lauhogalena memi.
10
Naka pite gasi walewalehita tupo
Masedoniya u hinena amaka o lauhogalehi uyahinei ma a laihunami ipa omi luhogalana
gawagawata.
11
Ma ona wileta po anai nugodumolami ona memae po tunawami omi bagibagi
nimamiyei ona dewadewahi ma ega lawa hai bagibagi ona iyalutugehi mei lolowa a
palipaliwelemi pite.
12
Uyahinei taumi omi mae binei ega lawa gehouhi uyahihi ona lauwahala
yaka apo tu meuputa hina wiyateyatemi.
Guyau a gunawilana binei
13
Walewalehiu, ega ona inugoneina tu hilahilage ubeihi. Uyahinei apo tulata awai ina
hilahilage ega ona nugonugodubu duma po mei tauhi ega hai witumagana towolo meme
uyahina.
14
Ma tauta Yesu ta witumaganeya naka hilage uyahinei i towolo meme, po
Yaubada ta witumaganeya ata lawa tu nugobui hi hilahilage apo Yesu mitehi ina weluwinihi.
15
Geka ata Guyau a baha to ipaliweleneya uyahimi, apo a houga gunawilana uyahina tauhi tu
hilahilage apo Keliso hina tuhaga tahaeya ma tauta a yaututa apo ta wimuli.
16
Guyau Yesu
ponana apo ina lata po ina hopuhopu mai, tu winoyanoya mi yadena hai tu weluweluwai
ponana apo ina lata ma ina iototu po Yaubada a himogo apo hina huweni po gololona ina
lata duma. Ma Guyau yada uyahinei ina hopuhopu mai ma tu hilahilage lolowa Keliso hi
itumaganeya apo hina towolo meme.
17
Apoma tauta a yaututa hoi hipuli ta memae mitehi ta
gae hoi yada po ata Guyau mitehi ta witutuhaga yaloi uyahihi po tauna mitehi ta mewahaga.
18
Tuwega geka ona deedeya tu nugodubu emosi po emosi u hayami, ani likaohami.
<<
44
>>
<<
55
>>
5
1
Walewalehiu, ega emoemotana po geka omi letana uyahina Keliso a houga nei a
paliwelemi po ona hanapugeya,
2
babana a houga nei ega iyai gehouna ita hanapugeya.
Guyau a nei galenana mei tu danene uguwa bolinai apo ina nei po ina ligoholita.
3
Apo lawa
hina pa, Houga dewadewa amaka i geleta, po anai kaohahi hina memae, ma naka hougana
wiyuwa baneina apo ina laigoholihi mei wawine a houga wigunaguna hougana. Uyahinei
wiyuwa naka ega emoemotahi po hina lowo haleya.
4
Ma walewalehiu, taumi uguwa a tupo uyahina ega ota memae yaka wiyuwa hougana
apega ina ligoholimi po ona matouta.
5
Babana tauta yayata tu miyena yaka ipa yayatagei ta
nenae, ma ega uguwa dewana uyahinei ta nenae.
6
Uyahinei ega ipa ta lauhinibegabega po
mei lawa boluhi he lauhinibegabega pite, ma ipa Yesu tana iotonaneya nugonugota anai
dumadumaluhi.
7
Ma tauta ega ipa mei tu matagiba, po goila kadikadidilina tu umaumahi
tauhi uguwa dewahi tu bagibagiyehi.
8
Ma tauta nugonugota hi laugiigilihi ta galena itete
meta, po ata witumagana ma ata luhogala uyahihiyei nugonugota tu wigawiyena ta
guduguduya po Yaubada a paliwitumaganana ata luyagohana binei ata nugotuhu ta
lugaagalihi.
9
Babana Yaubada ega ita winaganita a uyogigai iyetana binei, ma ipa ata Guyau
Yesu Keliso a luyagohana ta waya.
10
Naka tepanei Keliso i hilage ubeita, uyahinei apo
hilahilageta bo a yaututa apo tauna mitehi ta mewahaga.
11
Uyahinei emosi po emosi ona
ikadidili memi po ona haguhagu memi mei amaka o dewadewahi pite.
Guguya anani kokoe
12-13
Walewalehiyai, to lupaliyemi ipa omi tanitaniwaga ona wiyateyatehi po ona
luhogalena dumahi, babana Guyau a bagibagi he dewadewaya uyahimi he iututu lulougo ma
he gagalena itetemi. Uyahinei ega ona itona ma nugodumola uyahina ona memae.
14
Walewalehiyai, to laihunahunami ipa tu luupudoodola ona baha kadidili uyahihi ma
tu lowolowo ona winugokadidilihi, ma tu tapitapiya ona haguhi, ma lawa atapuhi ubeihi
omtaibagibagigei ona wobagibagi.
15
Apo iyai ina iapapoenimi ega ona imiheya ma houga
magomagouna ona lauhogala po ona ihaguhagu. Omi lawa dumahi po lawa gehouhi ona
haguhaguhi.
16
Houga magomagouna ona kaokaoha.
17
Ma houga magomagouna ona laupali
Yaubada uyahina.
18
Ginouli atapuhi ubeihi Yaubada uyahina ona imaamala, babana dewa
geka pitenana Yaubada a nugotuhu tauta Yesu Keliso a bolu ubeita.
19
Ma Alugo Woiyawa a bagibagi uyahimi ega ona bohobohoya.
20
Apo lawa gehouna
Yaubada a nugotuhugei ina bahabaha piko ega ona ihinigigiyeya.
21
Ma a wiatatiyanana ona
ludadani po ina dewadewa yaka ona wotagoya.
22
Ma apapoe atapuhi ona wihinigigiyehi.
23
Nugonugou ipa Yaubada a nugodewagei ina liyeuyeumi po ona palihalena memi u
nimana uyahinei apo alugomi po nugonugomi po hinimi ina galena itetehi po ega apapoe
ona tutuhagaya a siga Yesu Keliso ina gunawilena meya.
24
Geka binei ma Yaubada i
otugemi, tauna Tu dumalu yaka awai i bahebaheya apo ina dewaya uyahimi.
25
Walewalehiu, Yaubada uyahina ona laupali ubeiyai.
26
Ma i wimaamala walewalehita
atapuhi i winiuyagona waiwoiyawana uyahinei.
27
Yaubada gowanei a lupaliyemi ipa geka
letana walewalehita atapuhi u matahi ona hiyawi.
28
Ata Guyau Yesu Keliso a
lounugotootogo ina melabenimi.
<<
55
>>
1 Timoti
00
11
22
33
44
55
66
1 Timoti 1 Timoti
<<
00
>>
^
1 Timoti
Wimaamala
Wiatatiyana koyakoyama
Lugagayo a dewadewa
Yaubada a lunugotootogo binei
Ata dewa ta galena itetehi
Ata tapalolo hougahi uyahihi ta laupali
Wiwine hai lugagayo
Tu witumagana tu tahaehi
Tu wiatatiyana koyakoyama ubeihi
Tu bagibagi wouna a ututu
Hiwahiwape haguhi
Tu weluweluwai hai ututu
Tu wiatatiyana koyakoyama
Dewa dumadumaluna tahayana
1 Timoti 1 Timoti
<<
00
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
11
>>
1 TIMOTI
1
Wimaamala
1
Tau Paulo, Yaubada tu wiluyagohanita po Yesu Keliso ata nugonugowai hai
taniwagagei a ituwituwega Yesu Keliso binei.
2
Timoti, tammei natuwe dumana witumagana uyahinei yaka omleta a himiliyahi.
Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo po hai
lunugohegohegoya po hai nugodumola hina melabenimi.
Wiatatiyana koyakoyama
3
Lolowa ipa a nehalem po a nae Masedoniya ma a paliwelem a pa, Epeso ega una
nenehaleya ma una memae, u baha geka a bahebahena meya, ipa lawa una paliwelehi po ega
wiatatiyana tapuna po tapuna hina iatatiyaneya babana lawa he koyakoyamehi.
4
Tauhi
googata hai dedede po gowahi he bibihehi ipa Yaubada a bagibagi hina tuhagaya ma ega
emoemotahi babana he gamogahigahi yababa yaka una liwoloehi ma Yaubada a tahaya hina
wootagoya witumaganagei.
5
Nugonugou ipa emosi po emosi hina lauhogalena mehi po anai
nugoyeuyeuhi ma anai nugodewadewahi Keliso hina wiitumaganena dumaya.
6
Lawa
gehouhi geka dewahi hi wihinigigiyehi uyahinei tahaya wogiyogiyona he wootagoya yaka hai
bahahi apo hina wiginouli yabayababa.
7
Hai luhogala ipa Yaubada a lugagayo hina
iatatiyaneya, ma nugonugohi ega hita lugiigilihi po hai nugotuhu ipa tauhi tu hanahanapu,
tamogi bahahi anohi ega hita hanapugehi.
Lugagayo a dewadewa
8
Ta hanapugeya Yaubada lugagayo i huhounihi hi haki wahaga apo ta wotago
imahiyehi yaka ani hagu dewadewahi ta tuhagahi.
9
Yaubada lugagayo i huhounihi ega tu
dewadewa ubeihi ma lugagayo tu paliguyoguyougena po tu tanigapota ubeihi po Yaubada
tu wihinigigiyena po tu apapoe po tu nugogobu ubeihi, po Yaubada a bagibagi tu
paliguyoguyougena ubeihi, po tauhi amamahi po hinahinahi po lawa gehouhi he laihilagenihi
ubeihi.
10
Tauhi tu matamaga he eneno gwaugena mehi po mei Sodom hai dewa, po lawa
yamkwayahi, po tu kawaikoyakoyama po tu wigwala koyakoyama po nugotuhu
dewadewana tu paliguyoguyougena ubeihi.
11
Naka nugotuhu dewadewana Yaubada a
wasawasa gegena i lugeleteya, naka binei ma i wiutaneu po ipa a bahena geleteya lawa
magomagouhi uyahihi.
Yaubada a lunugotootogo binei
12
A wimaamala duma ata Guyau Yesu Keliso uyahina, babana i wikadidiliu a bagibagi
geka binei. Ma a wimaaala duma babana Yaubada a nugotuhu po a bagibagi emoemotau
apo a dewaya yaka u nimau i houni.
13
Odubona tau ega geka pitenana, tau Keliso tu
wiapapoena gehouna, po tu wotagona a laipilipilihi ma a iapapoenihi. Ma Yaubada
imtaibagibagi u winugoneina binei, po i lunugotootogogeu ega ata itumaganeya binei.
14
Ma
Guyau a lunugotootogo i hiwoga haleya uyahiu po uyahinei Yesu Keliso a witumaganeya
po a luhogaleya.
15
U baha geka baha dumana ipa lawa ataputa ta hanapugena dumaya, Yesu Keliso
amaka i nei hoi hipuli po ata apapoe i boho halehi ma i luyawahita. Tu apapoe
magomagoumi tau a apapoe lagonimi.
16
Tamogi Yaubada a lunugotootogo uyahiu, babana
tau tu apapoe dumana ma Yesu Keliso biugei imtaibagibagi po ipa lawa tu apapoe atapuhi
uyahiugei ani galena hina waya, po Yesu Keliso hina hanapugeya ma hina witumaganeya po
luyagohana memewahagana hina tuhagaya.
17
Uyahinei wasawasa memewahagana tana
iyateyateya, ma ta wootalagiyeya houga ega sigana babana tauna tunawana Yaubada
Memewahagana tamogi ega tata gagaleya. Moina.
Ata dewa ta galena itetehi
18
Natuwe Timoti, u wiututu lulougo geka, ega tau tunawau ma lolowa Yaubada a tu
bagibagi uyahimhi bahabaha piko Yaubada a bagibagi binei. Naka bahahi una
nugonugotuhuhi po mei om gawiya nima potana Yaubada a bagibagi binei.
19
Houga
magomagouna omdewa po omwitumagana una galena itetehi babana lawa gehouhi hai
dewa ega hita galena itetehi uyahinei hai witumagana hi tapiya po hi peu.
20
Geka pitenana
ata lawa luwaga hi pipeu, gowahi Haimano ma Alesana, hai luwaga a palihalehi Tomodulele
u nimana ipa hina galena tuhagaya, po ega Guyau gowana hina paliguyoguyougeya.
1 Timoti 1 Timoti
<<
11
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
22
>>
2
Ata tapalolo hougahi uyahihi ta laupali
1
U luhogala tahatahayana ipa lawa una paliwelehi omi tapalolo hougahi ona laupali
lawa atapuhi ubeihi Yaubada uyahina, po ona laupali gawagawata anai wimaamalami.
2
Wasawasa po tanitaniwaga ubeihi gasi ona laupali, ipa Yaubada ina taniwagehi po mae
dudumolana po genugenuwanana ta tuhagaya yaka apo Yaubada a bagibagi ta
wiwoiyawena imahiyehi.
3
Yaubada Tu wiluyagohanita lupali geka pitenana anani kaoha.
4
Babana Yaubada a luhogala ipa lawa ataputa ina wiluyagohanita po a nugotuhu u
nugonugota hina memae.
5
Yaubada emosi hota e memae ma Yesu Keliso i himiliyai uyahita
po Amana ma tauta i wiemoteta,
6
po yautuna i palihaleya po lawa ataputa ubeita i hilage po
ata apapoe i wimihehi. Yaka houga dumaluna uyahina a luhogala i limoineya.
7
Uyahinei
Yaubada i witowoliu po tau tuwega dumana a winoyanoyageni tauhi ega mi Yudeya uyahihi
po u wiatatiyanagei hina witumagana. Yaka tau tu wituwetuwega gehouna po ega ata
ikoyakoyama, baha dumana a bahebaheya uyahimi.
8
A luhogaleya taumi ololoto tupo atapuhi uyahihi ipa nimami waiwoiyawahi ona
wohepahi po Yaubada uyahina ona laupali ma ega ona lauuyogigai po ona iwogawogalahi.
Wiwine hai lugagayo
9
Wiwine, kaleko yeuyeuna ona luiya po galenami ona woimahi, ma ega ipa wihiya po
kaleko ubeihi ma mone baneina ona hahaleya.
10
Tamogi ipa bagibagi dewadewa dumana
ona dewaya babana naka tu witumagana wiwinemi i linanami.
11
Gasi ona palihalena memi po ona genuwana imahi ma guguya dewadewana ona
noonoli.
12
Ega ata luhogaleya ipa wiwine ona lauguguya, po ololoto ona tanitaniwagehi.
Ona genuwana ma ona lautanigana imahi.
13
Matababana Adam oloto tahatahayana ma u
mulina Ibe.
14
Adam Tomodulele a ludadana ega ita wotagoya ma Ibe wawinena tauna i
wotagoya po apapoe uyahina i peu.
15
Yaka wiwine omi houga wigunaguna uyahina
Yaubada apo wiyuwa uyahinei ina halomi. Apo witumagana ma luhogala po wiwoiyawa
mamaehi ona miyena tagohi yaka.
1 Timoti 1 Timoti
<<
22
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
33
>>
3
Tu witumagana tu tahaehi
1
Geka nugotuhu dumana apo iyai a luhogala ipa tu witumagana ina taniwagehi yaka
naka bagibagi dewadewa dumana i luhogaleya.
2
Taniwaga ona itowoli, lawa dewadewana
po a dewa dumadumaluna ma agona emosi hota ma nugonugokadidilina ma upuna
hegohegoyana ma nugomagula lawana ma toumana a numa u hinena ina luhogalehi po tu
wiatatiyana a mae ina miyena tagoya.
3
Ega umauma kadikadidilina ina laibuuwaya, ma ega
ina lauuyogigai po lawa uyahihi ina woogahegahe yabayababa, ma ina nugohegoya po ega
gapola luhogalana uyahina ina lalata duma.
4
Anuma hinena lawahi ina taniwagena imahiyehi,
po a baha natunatuna hina wiponawogogeya ma hina wiyateyateya.
5
Inapa taniwagana
natunatuna ega ina galena itetehi yaka Yaubada a bolu apega ina galena itetehi.
6
Tu nugobui
wouhi Keliso uyahina ega ona wohepahi po lawa hina tahatahaehi, apo hina nugogegae ma
hina peu mei odubona Tomodulele a nugogegae binei ma i peu po luhetala i tutuhagaya pite.
7
Tu galena itete a dewa ina woimahi tu meuputa u matahi, babana apo lawa hai galena
iapapoe binei ma ina peu Tomodulele walo i huhouni uyahina.
8
Numa dalabu tu galena itetehi hina meimahi yaka apo lawa hina wiyateyatehi, po hai
winugonugotuhu hina dumadumalu ma ega goila kadikadidilina hina umuma dumaya po ega
koyamagei gapola hina tamitamihi.
9
Ma Yaubada a nugohine i woogeleteya hina
wogowogoya a nugoyeuyeuhi.
10
Ona ludadana tahaehi po hina kadidili witumagana uyahina
ma apoma tauhi ona witowolihi po numa dalabu hina galena itetehi.
11
Tauhi apo ona itowolihi agagohi wiwinehi hina meimahi yaka lawa apo hina
wiyateyatehi po ega hina iyalutu ma ega umauma kadikadidilina ina laibuuwahi ma hai
bagibagi hina woimahiyeya.
12
Numa dalabu tu galena itetena agona emosi hota ma natunatuna po a numa hinena
ina galena itetena imahiyehi.
13
Apo iyai ina bagibagi imahi lawa u matahi yaka gowana ina
dewadewa, ma a witumagana Yesu Keliso uyahina ina kadidili duma.
14
Uluhogala ipa a neyagiyaginahi uyahim,
15
ma inapa a wihinihinibiga yaka tamtu
witumagana una lidumaluhi babana palihanapu atapuna amaka a gilumiyahi uyahim. Geka
ututuna ginouli baneina tu witumagana tauta Yaubada Tu wiluyagohana a bolu po tauta a
nugotuhu dumadumaluna tu wiudu hepana.
16
Yaubada anani taniwaga ginouli baneina po
anona ega ita lugeletena imahiyeya babana:
Yesu Keliso i wilawa hota
po Alugo Woiyawa a dumalu i lugeleteya
ma tu winoyanoya hi galeya
po tuwegana lawa tupo atapuhi uyahihi hi nonoli
po tu mehipuli hi witumaganeya
ma anai wasawasana Yaubada i waya po i gae hoi yada.
1 Timoti 1 Timoti
<<
33
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
44
>>
4
Tu wiatatiyana koyakoyama ubeihi
1
Alugo Woiyawa amaka i bahena geleteya i pa, apo yohola houga anani kokoe
uyahina tu tapalolo lawahi hai witumagana Yaubada uyahina hina wihinigigiyehi, ma alugo
apapoena a dewa ma Tomodulele a wiatatiyana hina wotagohi.
2
Dewa apapoehi tu
wikoyakoyama lawa apo hina wiatatiyehi ma tauhi hai apapoe hina nugotoneya.
3
Ma hai
wiatatiyana koyakoyamahi gehouhi gegekahi, hi pa tawine dewa apapoena, ma muhala po
yaniyani gehouhi he iyohiyehi. Ma tauta tu witumagana wiatatiyana dewadewana amaka ta
hanapugeya naka, Yaubada yaniyani atapuhi i iwawalihi tauta ubeita, yaka iyeta emosi po
emosi Yaubada uyahina tana imaamala ubeihi.
4
Yaubada ginouli magomagouhi i iwawalihi
hi dewadewa duma, ma ega tana ihinigigiyehi ma anai wimaamalata ta tamatama.
5
Matababana Yaubada a baha uyahinei ma tauta ata lupali uyahihiyei amaka i liyeuyeuhi.
Tu bagibagi wouna a ututu
6
Apo walewalehita ututu geka una paliwelehi yaka tamYesu Keliso a tu bagibagi
dewadewana po omwitumagana ma omwiatatiyana dumadumaluhi uyahihiyei om
luyagohana una wialoni po una kadidili.
7
Googata hai dedede apapoehi una wihinigigiyehi,
ma tamYaubada omluyagohana i welewelemtunawana una wibagibagi.
8
Ipa una ilubulubu
hinimwikadidilina binei naka houga kuku hotana, ma alugombinei naka tauna i haki lagona
babana tauna apo ina haguta ata luyagohana hipuli geka uyahina ma houga he nenei uyahihi.
9
Geka bahana naka baha dumana yaka ipa ta wotago imahiyeya.
10
Yaubada
Lauyagohanana uyahina ta winugonugotuhu lagona po ta upuhegoya a bagibagi uyahina
babana Yaubada lawa ataputa Tu wiluyagohanita apo ta witumaganeya yaka.
11
Geka ginoulihi omguguya uyahina una wiatatiyaneya lawa uyahihi.
12
Apo lawa hina
galena hopuhopunem po hina pa, Tam hewali, ega genona ma tamogi om mamae
uyahihiyei una wiatatiyana po om baha hina dewadewa, po om bagibagi, po om
luyagohana, po om witumagana, po om nugoyeuyeu, naka mamaehi una miyena tagohi po
ani galena dewadewana lawa u matahi una wogeletehi.
13
Omi houga omboina uyahihi
Yaubada a Buka una hiyawi ma una lauguguya po una iatatiyana a sigana a nehi.
14
Yaubada
a ombenena u nugonugom ega nugom ina guluguluwi naka babada hi wotepanim Yaubada a
bagibagi binei po hai bahapiko hi wogeleteya uyahim.
15
Ututu geka una wotagoya po Yaubada a bagibagi binei una palihalena mem po lawa
hina kawamoinemtamtu upuhegoya Yaubada a bagibagi uyahina.
16
Timoti, una galena itete
mempo omwiatatiyana una galena itete imahiyehi yaka apo omlawa mitehi Yaubada a
luyagohana ona tuhagaya.
1 Timoti 1 Timoti
<<
44
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
55
>>
5
1
Babada ega una palipaliyehi, a nugohegoyamuyahihi una ibaabani babana amamam,
ma hewahewali una wiwalehinehi.
2
Ma kedukeduluma una wihinanehi ma guguhini una
winounehi nugoyeuyeu dumanei.
Hiwahiwape haguhi
3
Apo wawine awai agona ina hilage ma ega a lawa po ipa hina galena iteteya yaka naka
tauta ta hagu imahiyeya.
4
Ma apo hiwape natunatuna bo googana yaka emoemotahi hina
galena iteteya babana wihaguhagu geka pitenana Yaubada anani kaoha tu witumagana
uyahita, yaka logaloga hinahinahi po amamahi hai galena itete hina wimihena meya.
5
Hiwape
awai i woikuku duma ma ega a lawa ma Yaubada uyahina e inugonugotuhu lagona po e
laupali iyeta po ididibala tauna una haguya.
6
Ma wawine awai ina hiwape, ma ina
yamgaganu, naka tauna e yauyautu ma alugona amaka i hilage.
7
Hiwahiwape una paliwelehi
po hai dewa hina galena itete imahiyehi po ega lawa hina gagalena iapapoenihi.
8
Apo tu
nugobui gehouna a manago po a guguni ega ina gagalena itetehi, naka tauna Yaubada ega ita
witumaganena imahiyeya, po tu meuputa hai dewa apapoehi tauna i apapoe lagonihi.
9
Hiwahiwape ega una hiyahiyawa emotehi, ma una wikahahi po iyawoi hai bolima
magouhi 60 ma i gegae, ma agona emosi hota,
10
ma lawa u matahi a dewa i dumalu po
natunatuna i galena itetehi ma a toumana i luhogalehi, po tu witumagana po tu nugodubu
uyahihi i palihalena meya po e haguhaguhi, naka tauhi una hiyawa emoteya.
11
Ma wiwine wouhi hi hiwahiwape ega una hiyahiyawa emotehi, babana apo hai kamna
ina dewahi po hina tawine meme po hai palihalena Keliso uyahina hina boli haleya
12
po apo
tauhi hina wigou mehi babana hai paliwitumagana amaka hi wiapapoenihi.
13
Wiwine wouhi
ega una itowolihi babana apo upuhi ina dodola ma numa emosi po emosi uyahihi hina
laibolu ma hina iyalutu po lawa hai numahine pilipilihi hina genogenogehi po hina ibaabani
yabayababa.
14
Uyahinei u wiututu lulougo geka ipa wiwine wouhi hina tawine meme po
natunatuhi hina gunigunihi numahine mamaenei, ma natunatuhi po agagohi hina galena itetehi
po Tomodulele a widibodiboga gaogaona ega hina weleweleya.
15
Babana hiwahiwape
gehouhi amaka hi nugowayawayau po Tomodulele a tahaya hi wotagoya.
16
Apo tu witumagana wawinena ma a guguni uyahina lawa gehouna ina hiwape yaka
ina galena iteteya yaka tauta Keliso a bolu apega ta genogeya. Ma hiwahiwape ega hai lawa,
tauta ata bolu apo ta galena itetehi.
Tu weluweluwai hai ututu
17
Tanitaniwaga he woobagibagi imahi hai hagu ona lauwitanihi ma tauhi naka tu
luguguya po tu wiatatiyana hai hagu ona lautepaneya.
18
Naka binei ma Yaubada a Buka i
baheya i pa, Apo bulumakau omi bagibagi ina dewadewaya yaka aniani ona weleweleya.
Naka binei i bahena meya i pa, Tu bagibagi mihana ipa ina waya.
19
Timoti, apo lawa awai tunawana taniwaga gehouna ina wigouya po ina pa, Geka
taniwagana apapoe i dewaya, ma ega tu baha haguna lawa emosi bo luwaga, naka bahana
ega una noonoli. Ma inapa lawa luwaga bo tonuga hai baha nonolana emosi, yaka
taniwagana una luhetaleya.
20
Ma apo taniwaga gehouna a apapoe una galena tuhagaya yaka
una baha dumalu uyahina lawa magomagouhi u matahi po hina galena tuhaga ma ega
apapoe hina dewadewaya.
21
Timoti, geka a palipaliwelemYaubada ma Yesu Keliso ma tu winoyanoya
wainaganahi u matahi a baha dumalu, lugagayo geka una wotago imahiyehi po lawa atapuhi
una taniwagena imahiyehi lugagayo emosi uyahinei, ma ega ipa lawa una kahahi po gehouhi
una laugagayo kadidiliyehi ma gehouhi eega.
22
Taniwaga witowolana binei, ega una leelehi po una wotepani, babana apo a apapoe
gowagowadana ina memae ma una winagana yababaya po galenana mei a apapoe una
gowagowadi taniwaga bagibaginei. Apapoe magomagouna una meliya haleya.
23
Ega goila yawa una umumaya ma ipa wine kikina una umumaya, babana omtapiya
ma koibamwiyuwana ina woohaguya.
24
Lawa hai apapoe hi laugeletehi luhetala hina wialoni. Ma gehouhi hai apapoe hi
gowagowadihi ega tata hanapugehi ma houga he nenei apo hina lugeletehi.
25
Mei naka
pitenana dewa dewadewahi gehouhi hi lugeletehi po ta gagalehi. Gehouhi yohola apo hina
lugeletehi apega hina lugowadehi.
1 Timoti 1 Timoti
<<
55
>>
1 Timoti 1 Timoti
<<
66
>>
6
1
Tu bagibagi hai tanitaniwaga hina iyateyatehi ma hina iponawogogehi. Ma inapa ega,
apo lawa gehouhi ata wiatatiyana hina galena iapapoeya po Yaubada hina widibogi.
2
Apo tu
bagibagi awai a taniwaga ina witulaneya Keliso witumaganana uyahinei yaka a taniwaga
wiyateyatena ega ina wohouni, ma ina wileta imahi po dewa dewadewana uyahinei ina lata,
babana a taniwagana Keliso tu witumaganena. Guguya geka una wiatatiyaneya lawa
3
Apo lawa awai a wiatatiyana tapuhi ma ata Guyau Yesu Keliso a baha dumadumaluhi
ega ina wootagohi, yaka tauna wiatatiyana po dewa dewadewahi tu wihinigigiyena.
4
Tauna a
winugoneina i winugogegeya po wimemepuputana i wiwawali. Geka dewahi uyahihiyei
omgenagenalili po, uyogigai po, wihapona po wogalahi ma witona he gelegeleta,
5
po hai
lawa mitehi he imemepuputana, po hai winugonugotuhu powa tepanei wiatatiyana dumana
ega hita hanapugeya, ma hai luhogala ipa apo Yaubada wiyateyatena binei ma hipuli
gapolahi hina tuhagahi.
6
Tamogi Yaubada a nugotuhu anai kaohata ta wootagoya yaka naka gapola
waiwasawasana.
7
Matababana hipuli gapolana ega hita memewahaga, hi gunigunita ega awai
gehouna u nimata yaka apo gasi a nima kwakwawita ta gunawilena meta.
8
Uyahinei ata yam
po ata kaleko ubeihi tana imaamala ma ega gapola ubeihi tana inugonugotuhu.
9
Gapola tu
luhogalenahi tauhi apo Tomodulele anani ludadana gulawana ina walohi, babana tauhi
tunawahi hai winugonugotuhu po hai luhogala powa tepahiyei apo wiyuwa ma apapoe hina
wialoni.
10
Gapola luhogalana naka apapoe atapuna a baba, po lawa gapola a luhogala binei
ma nugonugohi he ibagibagihi po witumagana maena hi palihaleya ma gapola yabayababa
uyahihi hi geno duma po wiyuwa baneina he ialoni.
Dewa dumadumaluna tahayana
11
TamYaubada tu wimulitagona, uyahinei dewa apapoehi una lowo halehi po tahaya
dumadumaluna una wotagoya, geka dewahi: Yaubada metagotagona, witumagana, luhogala,
omtaibagibagi, nugodewa.
12
Witumagana binei una wileta kadidilili. Luyagohana
memewahagana una womomota imahiyeya. Babana luyagohana binei ma Yaubada i otugem
po omwitumagana u paligeleteya lawa magomagouhi uyahihi.
13
Timoti, tama taniwagem
Yaubada u matana, babana ginouli magomagouhi yautuhi hai baba tauna, po ata Guyau
Yesu Keliso tauna lolowa Ponitiyo Pilato u matana i baha dumalu.
14
Uyahinei omututu a
lawilawi una wotago imahiyeya po ega lawa hina idibogima sigana ata Guyau Yesu Keliso
ina gunawilena meya.
15
Yaubada Yesu ina wogeleteya houga dumadumaluna uyahina.
Yaubada wotalagaena tauna tunawana Taniwaga baneina, uyahinei tauna tu wasawasa hai
Wasawasa po tu wiguyau hai Guyau.
16
Yaubada tauna memewahagana ega mei tauta. A
dobu i inamala dumaya po apega ta luiya. Lawa ataputa ega emoemotata po ta galeya. Ma
ta wotalagiyeya babana a kadidili apega hina kokoe. Moina.
17
Tu wigapola hoi hipuli una paliwelehi po ega hina nugonugogegae hai wigapola
binei, ma gasi ega hina nugonugotuhu lagona ipa apo luyagohana hina tuhagaya hai
wigapola binei. Gapola ginouli kokoehi. Ma ipa Yaubada tunawana hina witumaganena
dumaya babana tauna ginouli magomagouhi e weleta po ta kaokaoha.
18
Tu waigapola una
paliwelehi po dewa dewadewahi po wihaguhagu ma ombenena uyahinei hina wiwasawasa
imahi.
19
Po geka tahayana uyahinei apo hina houna nonogo imahi, ani houna dewadewana
uyahina houga e nenei binei po luyagohana memewahagana hina tuhagaya.
20
Timoti, Yaubada witumagana i welewelemuna galena iteteya, ma hanapu
waikoyakoyamana po baha yabayababa dewahi una wihinigigiyehi po ega una wootagohi.
21
Babana geka dewahi tu wotagohi hai witumagana Yesu binei hi neyabayababa po hi peu.
Yaubada a lunugotootogo ina melabenim.
1 Timoti 1 Timoti
<<
66
>>
2 Kolinito
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
<<
00
>>
^
2 Kolinito
Wimaamala
Yaubada a hagu
Paulo a wiwogatala i buiya
Tu apapoe paligigilana
Keliso uyahinei ta kadidili
Wiwogatala wouna a tu bagibagi
Ata witapitapiya mei nau
Witumaganagei ta mamae
Keliso tepanei Yaubada mitehi ta witulana
Tauta Yaubada a numa dalabu
Paulo a nugokaoha
Tu witumagana hai ombenena
Taitasi ma a lawa
Yaubada a lawa hai hagu
Paulo a wituwetuwega bagibagina binei i wigamogahigahi
Paulo ma tu wituwetuwega koyakoyama
Paulo a wituwetuwega wiyuwana
Yaubada enogalena po wogeletana Paulo i weleya
Paulo a geno mi Kolinito ubeihi
Paulo a paligaagala po a wimaamala waimulihi
Paulo a wimaamala
<<
00
>>
<<
11
>>
2 KOLINITO
1
Wimaamala
1
Tau Paulo Yaubada a nugotuhugei a ituwetuwega Yesu Keliso binei. Ma walehita
Timoti.
Omi gilumana i nenehi naka Yaubada a bolu u Kolinito ubeimi. Ma gasi Yaubada tu
wiwoiyawena Giliki tupona atapuna u hinena ubeihi.
2
Yaubada Amata po Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo po hai nugodumola hina
melabenimi.
Yaubada a hagu
3
Yaubada tauna Guyau Yesu Keliso Amana ta mamali tauna lunugotootogo a baba.
Yaubadana uyahinei wihaguhagu atapuna e nenei ta mamali.
4
Tauna ata pilipili atapuhi
uyahihi e haguhaguta. Yaka wihaguhagu emosina Yaubada e weleweleta uyahinei apo lawa
gehouhi hai pilipili tapuhi po tapuhi ta haguhi.
5
Matababana Keliso a wiyuwa magomagouhi
u hinehi tauta mitehi yaka gasi Keliso uyahinei Yaubada a wihaguhagu baneina apo ta
wialoni.
6
Inapa Yaubada a bagibagi binei tona iyuwa yaka naka taumi hagumi po
luyagohanami binei to iyuwa. Ma inapa hagu to tuhagaya yaka taumi gasi apo ina hagumi po
wiyuwahi emotahi tonomtaibagibagiyehi po apo ina ikadidilimi po onomtaibagibagi.
7
I
witumagana lagona a kadidili uyahimi e mamae, matababana amaka to hanapugeya naka mei
i wiyuwa u hinehi o iyuwa naka pite gasi apo hagu tona ialonihi gasi taumi ona wialoni.
8
Walewalehiyai, Asiya u tupona pilipili to ialonihi ipa to winugohepami. Witai uyahiyai
hi huhounihi naka hi lata po hi witai duma po yautuwe a nugotapiyeya.
9
Maya a wiwaya
naka amaka mei u hilage hina lueeneya. Tamogi noka i waawala naka ipa ega ana
itumaganena meu, ma Yaubada tauna tu hilahilage e itowolihi ipa uyahina a lauwahala.
10
Hilage banei dumana uyahinei i luyawahiu po apo ina wiluyagohaniu. Ma u witumagana
lagona tauna uyahina a houni po apo ina luyawata meu.
11
Taumi gasi ipa lupaliyei ona
haguhaguiyai. Yaka apo lupali atapuhi ubeiyai Yaubada ina wimihehi po Yaubada apo ina
kawaidewidewiyai, ma lawa boluhi apo ubeiyai ma hina wimaamala tauna uyahina.
Paulo a wiwogatala i buiya
12
I nugogegae naka gegeka. I winugonugotuhu i bahena idumaluya naka i bagibagi
geka hipulina uyahina po gasi ginouli baneina naka i witulatulana taumi mitehi naka tauhi
Yaubada a nugotuhu waiwoiyawanei po a baha moinanei i tanitaniwageiyai. Ega tu mehipuli
hai nugoholaholagei ma Yaubada a lunugotootogogei.
13
Naka binei to yamgilumanehi ega
bahagowagowadei ma ipa ona hanapugena pahi.
14
Awai to gilugiluma neiyahi to luhogaleya
ipa nugonugomi hina lugadagadalihi po ona hanapugeya ega tota koyakoyamemi. Yaka ata
Guyau Yesu a iyeta gunawilana meme uyahina apo ona winugogegeiyai mei to
nugonugogegemi pite.
15
Omi nugogegae a hanapugena dumaya yaka lolowa u wiwogatala ipa a nehi uyahimi
mala luwaga po omi kaoha ina lata duma.
16
A luhogaleya ipa u nae Masedoniya uyahina a
weludadanimi po gasi u gunawilana uyahina a dadana memi. Ma a daadana memi uyahina
apo ona haguwe po a kadau nae u Yudeya.
17
Geka u wiwogatalana a womoomohi ega tau
tu lunugoluwaluwaga. U wiwogatala a dewadewahi ega mei tu mehipuli ginouli emosi binei
he lueena ma a dumalu ega.
18
Amaka mei Yaubada e bahabaha moina naka pite u paliwitumagana uyahimi. Ega ata
lueena ma anona ega.
19
Matababana Yaubada Natuna Yesu Keliso, Sailasi po Timoti po tau
to guguyeya u hayami naka ega Ee ma Eega. Tauna Yaubada a limoina.
20
Matababana
Yaubada a paliwitumagana atapuhi lueenahi naka Keliso uyahina. Geka binei tauna uyahinei
Moina ta bahebaheya ipa Yaubada ta wiwasewaseya.
21
Yaka Yaubada tauna Keliso
uyahina e itowolo moomohiyai taumi miteiyai. Ma gasi Yaubada tauna i winaganita po i
wotepanita
22
po tauna a wekiwekilala uyahita i houni naka Alugona Waiwoiyawana i weleta
po u nugonugota mei ananimbenena tahatahayana. Ma uyahinei ta hanapugeya
ananimbenena gehouhi ubeita i wononogogehi po he iotonana.
23
Yaubada a bahebaheya tauna u tu bahamoina, tauna nugonugou hinena i hanapugena
pahi naka ega ata koyamemi, ma u nehi u Kolinito a womoomohi babana ipa a hagumi po
ega a linugodubumi.
24
Awai ipa ona itumaganeya ega tota ileta ipa uyahina to witaniwaga.
Matababana to hanapugeya naka omi witumagana uyahihi o towolo momota. Yaka taumi
miteiyai ta wobagibagi omi kaoha binei.
<<
11
>>
<<
22
>>
2
1
Uyahinei u nugotuhu a dewaya ega ipa a nememahi po a winugodubumi.
2
Matababana inapa a winugodubumi naka iyai yagana e memae apo ina winugokaohau?
Lawa tu winugokaohau naka apo a winugodubumi.
3
Geka binei ma naka bahana a giluma
neiyahi uyahimi. Ega nugonugou ipa a nehi po taumi ipa ona inugokaohau ona
winugodubuwe. Matababana a hanapugena dumaya naka u kaoha taumi gasi omi kaoha.
4
Ega yaka amgiluma mahi anai nugopilipiliu po anai nugowiyuwau po anai
matadiligwegweu ma amgiluma. Ega ipa a winugodubumi ma ipa u luhogala a lata uyahimi
ona hanapugeya.
Tu apapoe paligigilana
(1 Kolinito 5.1-13)
5
Inapa tulami ina linugowiteniu naka ega tau tunawau ita linugowiteniu ma atapumi gasi
nugote i liwiteinimi. Nugote a bahebaheya ega ipa tulami a lipilipili dumaya.
6
Ma lawa
bolumi omboina po wimeihana geka pite lawana o weleweleya naka amaka emoemotana.
7
Tamogi ona paligigili ma ona wikadidili po ega ina nugonugodubu lagona po ina pipeu.
8
Uyahinei a lupaliyemi ipa omi luhogala tauna binei ona wogeletena meya.
9
Geka binei ma
amgiluma mahi ipa omi wiponawogo a ludadani po a hanapugemi naka moina ginouli
tapuhi uyahihi o wiponawogo, bo eega?
10
Iyai gehouna a apapoe ona paligigili yaka tau gasi
a paligigili. Ma inapa awai binei ma anompaligigila yaka naka Keliso u matana ma a dewaya
taumi ubeimi.
11
Ma a dewaya ipa Tomodulele ega ina gegelagonita, matababana a nugotuhu
amaka ta hanapugehi.
Keliso uyahinei ta kadidili
12
Hougana u Tolowasi a lugeleta po ipa Keliso tuwegana dewadewana a guguyeya
naka Guyau noka hosi u gaogao i hoeya.
13
Tamogi nugonugou ega ita yato babana walehita
Taitasi a bihena aweya u Tolowasi. Ega yaka a mamalihi ma a nehalehi po a nae u
Masedoniya.
14
Ma Yaubada ta mamala dumaya babana tauna a weluweluwinagei houga
magomagouna Keliso uyahinei ta kadikadidila lagona. Ma tauta uyahitiyei tauna galena
tuhagana i gunanohaya po tupo atapuna mei dadi puguna.
15
Matababana tauta mei dadi
puguna wodewadewana Keliso imbeneneya Yaubada uyahina. Naka pugunana e
gunanohaya po tu luyagohana po tu hilahilage u hayahi he noonoli.
16
Tu hilahilage uyahihi
geka pugunana mei ani hilage. Ma tu luyagohana uyahihi geka pugunana tauna luyagohana e
neneiyai. Geka binei ma iyai emoemotana apo geka witeihi ina dewahi?
17
Tamogi tauyai
emoemotiyai matababana tauyai ega mei lawa gehouhi tauhi Yaubada a baha hi waya po mei
ani wigimagimala. Tauyai Yaubada a wihimilana binei tauna u matana nugotuhu moinanei to
ibaabani Keliso gowanei.
<<
22
>>
<<
33
>>
3
Wiwogatala wouna a tu bagibagi
1
Geka bahana gololona mei a wohepa meu, bo? Ma nugote ega ota hanapugeu, bo?
Tau ega mei tu witoumanemi po nugonugomi palihanahanapu gilumana tau uyahiugei ina
nehi uyahimi ma ega tota luhogaleya ipa taumi uyahimiyei ina nei uyahiyai.
2
Odubona ma i
nei po amalai u palihanahanapu gilumana naka taumi. U nugonugomi a gilumihi po lawa
magomagouhi hi hiyawi po hi hanapugeya.
3
Ma i lugeletena dumaya naka Keliso tauna geka
gilumana i dewaya po tau a lugeleteya lawa u matahi. Tauna ega animgiluma uyahinei
itomgiluma ma Yaubada Lauyagohanana Alugona Waiwoiyanei imgiluma. Ma gasi ega
animgiluma gaima yawayawatana uyahina itomgiluma mei Mose a lugagayo ma
animgiluma lawa u nugonugomi.
4
Geka bahana to baheya babana Keliso uyahinei ma to nugokadidili Yaubada u
matana.
5
Ega awai gehouna uyahiyai ita memae ipa apo to bahena meiyai naka emoemotiyai
apo geka bagibagina to dewaya. Nugokadidili uyahiyai e memae naka Yaubada uyahinei e
nenei.
6
Tauna i winugokadidiliyai po wogatala wouna to ipaliweleneya. Geka wogatala
wouna naka ega lugagayo gilugilumana ma Alugo Woiyawa. Matababana lugagayo
gilugilumana naka lawa e ununihi ma Alugo Woiyawa luyagohana lawa e welewelehi.
7
Lugagayona naka animgiluma gaimana uyahina hi gilumi po hougana Mose i wiwaya
naka hougana Yaubada a kaoha namanamalina i wogeleteya. Hawena Mose tepana yayatana
i yababa po i nenae tamogi lugagayona yayatana i wimatatona duma po ega emoemotana
ipa mi Isalaela Mose tepana hina gagaleya. Lugagayo a bagibagi u hinena lawa he hilahilage
ma hougana i nenei naka i namala dumaya.
8
Uyahinei ma Alugo Woiyawa namalina i lagona
duma a bagibagi u hinena.
9
Ma lugagayo dewana tauna apapoe wigouna e neneiyai naka a
namanamalina i nei. Uyahinei ma Alugo Woiyawa tauna kawaidumalu e neneiyai naka apo
namalina ina lagona duma.
10
Ma amalai namanamalinana tahatahayana galenana mei ega ina
namala dumaya babana waimulina namalina i lata duma.
11
Matababana inapa wogatala
odubona ina yabayababa a namanamalina i nei yaka wogatala memewahagana namalina i
lagona duma.
12
Tauta ata winugonugotuhu lagona galenana geka pite naka binei to nugomotu duma.
13
Tauta ega mei Mose. Tauna kalekogei naona i lugaagali babana a namanamali i habulu po
i yabayababa ega ipa mi Isalaela hina galeya.
14
Ma nugonugohi hi pupupu babana odubona
po amalai naka tauhi kalekona emotana yohola naohi e laugaagali ma houga magomagouna
wogatala odubona he hiyahiyawi ma tamogi ega hita hanapugeya. Yaka Keliso tunawana
uyahinei apo geka kalekona Yaubada ina wihaleya.
15
Ma odubona po amalai, mehougana
Mose a lugagayo hina hiyawi naka kalekona yohola nugonugohi e laupupuya.
16
Tamogi
hougana lawa e lauhagawilena niyeya Guyau uyahina naka, Yaubada kalekona i wihaleya.
17
Ma Guyouna naka tauna Alugo Woiyawa. Ma meka hosi Guyau Alugona e memae naka
hosi ega lugagayo bo apapoe a panipani gehouna.
18
Uyahinei ataputa ega ata tepalugaagala
ma Guyau a wiwasawasa ta woogeleteya. Ma Guyouna naka tauna Alugo Woiyawa yaka e
buinita po Keliso galenana waiwasawasana uyahita e lalata.
<<
33
>>
<<
44
>>
4
Ata witapitapiya mei nau
1
Uyahinei geka wiwotagala wouna Yaubada a lunugotootogogei i weliyai yaka ega tota
nugotapiya.
2
Dewa laugowagowadahi po waitepahinihinimayahi to houna liyehi. Ega dewa
koyakoyamagei tota memae po ega Yaubada a baha tota ibagibagi powaya. Ma kawamoina
atapunei Yaubada u matana to memae ipa lawa atapuhi hai winugonugotuhu imahi binei to
welemeiyai.
3
Ma inapa tuwega dewadewana to guuguyeya hina gowadi yaka tu hilahilage
tunawahi u matahi i lugowadeya.
4
Tauhi ega hita witumagana babana Tomodulele hipuli a
taniwaga woapapoena nugonugohi i lipupuhi. Tauna i guduhi po Yayata e lalanihi ega
emoemotana hina galena tuhagaya. Yayata naka Yaubada ani galenana Keliso i lugogoni.
Tauna tuwega dewadewana Kelisona i iwasewaseya ma yayatana lawa ega hita galena
tuhagaya.
5
Ega tunawiyai tuwegiyai tota guuguyeya ma Yesu Keliso tauna Guyau tuwegana
to guuguyeya. Ma Yesu binei tauyai taumi omi tu bagibagi.
6
Matababana Yaubada tauna i
baha i pa, Uguwa u hinena yayata ina yayahi. Ma geka hougana tauna Yaubadana emotana
Keliso u tepana Yaubada a wiwasawasa i woogeleteya hanapuna i liyayahi u nugonugoiyai
po uyahinei tauyai omi tu bagibagi.
7
Tamogi tauyai Yaubada a wasawasa hiniyai tapitapiyahi uyahihi he memae po mei
bagi dewadewana nau odubana u hinena. Tauyai ipa kadidili banei dumana to wogeleteya
naka ega tauyai galiyei ma Yaubada tauna galinei.
8
Houga i dao hi winugopilipiliyai tamogi
ega hita tumutumutuiyai. Houga gehouhi to lunugoluwaluwaga tamogi ega tota nugotapiya.
9
Houga gehouhi hi wihiniwiyuwaiyai tamogi ega ita nugohaleiyai. Houga gehouhi hi
ludubaliyai tamogi ega tota apapoe duma.
10
Houga daodaona Yesu binei to hilahilage ipa
tauna a luyagohana lawa u hiniyai hina galeya.
11
I mae iyeta emosi po emosi u hinehi Yesu
binei ma hilage to tutuliyaliyana dumahi. Ma geka u hiniyeina tomtaibagibagi po ipa Yesu a
luyagohana lawa hina galeya.
12
Yaka hawena hilage u hineiyai e wobagibagi ma taumi
luyagohana o tutuhagaya.
13
Yaubada a Buka i baheya i pa, A baha babana a witumagana. Geka witumaganana
emotana uyahiyai binei ma gasi to ibaabani babana to witumagana.
14
Ta hanapugeya naka
tauna Yaubadana emotana Yesu hilage uyahinei i witowolo meya apo taumi ma tauyai ina
witowola meta. Ma ina lugogonita po ta nae tauna u matana.
15
Geka atapunana naka taumi
bimiyei. Ma Yaubada a lunugotootogo i nohaya bolu po bolu uyahihi po apo Yaubada a
wiwasawasa wimaamalana ina lata.
Witumaganagei ta mamae
16
Yaka apega to nugotapiya. Hawena hiniyai he tapitapiya ma tamogi alugoiyai iyeta
emosi po emosi e laiwou meya.
17
Ma geka pilipilihi habuluhi houga kukuna u hinena to
ialonihi. Apo wiwasawasa baneina po memewahagana ina neneiyai, geka pilipilihi apo ina
lata lagonihi.
18
Awai ta gagalehi ega uyahihi tota inugonugotuhu duma. Ma awai ega tata
gagalehi tauhi uyahihi to inugonugotuhu duma. Matababana awai ta gagalehi naka houga
kukuna binei ma awai ega tata gagalehi naka houga tuwetuwenai binei.
<<
44
>>
<<
55
>>
5
1
Ma ta hanapugeya naka geka hipulina kapena ta mimiyeya ina gunagoluhi apo
Yaubada uyahina numa ta waya. Naka numana hoi yada ega lawa nimahiyei hita wogoya ma
apo ina mae po ina nae houga ega a siga.
2
Geka hougana to gabagabala ma i luhogala to pa
hilaki i ani mae hoi yada u hinena tota lui.
3
I luhogala ipa naka ani maena to luiluiya mei anai
kalekoiyai ma ega a hinikwakwawiyai.
4
Geka kapena u hinena to memae naka to gabagabala
babana to nugowitai. Ega ipa geka hipulina ani maena to hopu haleya ma nugonugoiyai ipa
ani mae yadei to luiya po luyagohanagei geka hiniyeina budabudana ina liyababaya.
5
Yaubada tauna geka ginoulina uyahina i wononogogeta po Alugona Woiyawa i weleta mei
ani wiwawala. Ma apoma apo awai gehouhi ubeita i wononogogehi muliyei ina weleta.
6
Uyahinei houga magomagouna nugonugoiyai he kadikadidili. To hanapugeya geka
hiniyeihi uyahihi to meme nugotau naka ega Guyau a numa.
7
Yaka ega galenagei tota nenae
ma witumaganagei to nenae.
8
Ma nugonugoiyai i kadidili po to luhogaleya ipa geka hiniyeihi
to nehalehi po to nae Guyau mitehi to mae.
9
Ma amaka tauna uyahina to geleta bo yohola i
wileta baneina ipa tauna to laikaohaya.
10
Matababana ataputa apo Keliso u matana ta
towolo pahita po tauna ina luhetaleta. Lawa emosi po emosi awai hinina uyahina i
dewadewaya apo mihana ina witagoya. Dewadewa yaka mihana dewadewa ma apapoe yaka
mihana apapoe.
Keliso tepanei Yaubada mitehi ta witulana
11
Yaubada matoutana to hanapugeya yaka to ileta ipa lawa gehouhi nugonugohi ipa to
winihi. Ma Yaubada i hanapugena pahiyai po gasi nugote taumi amaka nugonugomiyei o
hanapugeiyai.
12
Ega ipa to witowolo mena meiyai u matami ma ipa iyowai apo ona
nugonugogegeiyai a matababana to paliwelemi. Yaka iyawoi nawa hai ani bagibagi he
nugonugogegeya ma ega nugonugona hinena geka tauhi lawahi apo hai baha ona wimihehi.
13
Inapa to buuwa yaka naka Yaubada binei ma to buuwa. Ma inapa ununuiyai a
dumadumaluhi yaka naka taumi bimiyei ununuiyai hi dumalu.
14
Keliso luhogalana e
tanitaniwageiyai babana to hanapugeya naka tauna tunawana lawa ataputa ubeita i hilage.
Uyahinei tauta gasi ataputa ta hilage.
15
Ma ataputa ubeita i hilahilage binei tauta iyawoi ta
lauyagohana ega ipa tunawata bitiyei ta wobagibagi ma ipa Keliso binei ta wobagibagi.
Matababana tauna ubeita i hilage po i towolo meme.
16
Uyahinei geka hougana lawa apega to winimayoyougehi hipuli winugonugotuhuna
uyahina. Moina lolowa Keliso geka pite to nugotuhuniyeya ma geka hougana eega.
17
Hougana lawa ina wiemota Keliso uyahina naka tauna lawa wouna. Ginouli odubohi
amaka hi kokoe ma ginouli atapuhi hi gunabuinihi po mei wouhi.
18
Geka ginoulihi atapuhi
naka Yaubada i dewahi. Tauna lolowa a gawiya tauta ma Keliso uyahinei i buinita po tauta a
lawa. Ma lawa gehouhi ta dewahi po tauna mitehi hina itulana naka bagibagina i weleiyai.
19
Ata tuwega naka tu mehipuli ataputa Keliso uyahinei ma Yaubada i witulaneta po ega ata
apapoe ita hiyahiyawihi. Ma iyowai apo lawa to dewahi po ina itulanehi naka
wituwetuwegana bagibagina i weliyai.
20
Yaka tauyai Keliso binei to ibaabani. Amaka mei
Yaubada tauna ina laupali tiyai gamoiyei. Ma tauyai Keliso binei to laupaliyemi to pa,
Yaubada ona lupaliyeya po ina witulanemi.
21
Matababana Keliso ega a apapoe ma tauta
bitiyei ma Yaubada i dewaya po ata apapoe atapuhi i awala gogonihi. Geka pite i dewaya
ipa tana iemota Keliso mitehi apo Yaubada a dewadumalu ta wialoni.
<<
55
>>
<<
66
>>
6
1
Ega yaka Yaubada mitehi i bagibagi gogona u hinena to lupaliyemi taumi Yaubada a
lunugotootogo tu wiwinina ega a lunogotootogona ona hahalena yababaya.
2
Matababana
tauna i baheya i pa,
U lunugotootogo hougana omi baha a nonolihi.
Ma luyagohana iyetana uyahina a hagumi.
Baha dumana, geka Yaubada a lunugotootogo hougana ipa ataima omi luyagohana ona
tuhagaya.
3
Ega tota luhogaleya ipa iyai gehouna i bagibagi ina galena iapapoeya. Uyahinei ma ani
peu ega iyai a tahaya uyahina tota huhounihi.
4
Tamogi ginouli atapuhi u hinehi to
dewadewahi ipa to wogeleteya naka tauyai Yaubada a tu bagibagi. Omtaibagibagi dumanei
pilipili po widayadayabu po hiniwiyuwa hinehiyei to towolo moomota.
5
I gawiya hi
wilawiyai po hoi numa panipani hi tuguduiyai po hi mewiwileiyai ma hi paliapapoeniyai. Ma
to wibagibagi lagona meiyai. Ma ega tota eneno imahi. Ma ega tota yamimahi.
6
Ma i
nugoyeuyeugei po i nugohanahanapugei po i nugoyatogei po i nugohegoyagei po Alugo
Woiyawei po i luhogala moinanei to wogeletena meiyai tauyai Yaubada a tu bagibagi.
7
Ma i
baha moina po Yaubada a wipoyagei tauyai Yaubada a tu bagibagi. Ma dewadumalu to
waya po tauna i ani witona po i ani lugaagala.
8
Lawa hi wiyateyateiyai ma gehouhi hi galena
hopuhopuneiyai ma gasi hi paliapapoeniyai ma gehouhi hi huneiyai. Hi dewiyai po mei tu
wikoyakoyama ma tamogi to bahabaha moina.
9
Ma hi dewiyai po mei hina winugoniniyeiyai
ma tamogi hi hanapugeiyai. Ma hi dewiyai ipa to hilage ma tamogi to lauyagohana. Hawena
hi wilawiyai ma tamogi ega hita luuniyai,
10
po hawena hi winugodubuiyai ma houga
daodaona to kaokaoha. Galeniyai mei to widayadayabu ma tamogi lawa magomagouhi to
igapolahi. Ma gasi galeiyai mei ega awai gehouna uyahiyai ma tamogi ginouli atapuhi tauyai
galiyei.
11
I lawa mi Kolinito to baha dumalu uyahimi po nugonugoiyai to hoe halehi uyahimi.
12
Ega tauyai nugonugoiyai tota guduhi uyahimi ma taumi omi luhogalagei nugonugomi o
guduhi uyahiyai.
13
Yaka geka a bahabaha mahi uyahimi mei taumi natunatuwe. Geka i
dewana ona imiheya uyahina ipa taumi gasi nugonugomi ona hoe halehi uyahiyai.
Tauta Yaubada a numa dalabu
14
Iyawoi ega hita itumagana ega uyahihi ona ipati memi. Matababana
dewadumadumaluna ma dewa woapapoena ega emoemotana hina winugoemota. Ma gasi
ega emoemotana yayata ma uguwa hina megogona.
15
Ega emoemotana Keliso ma
Tomodulele hina winugoemota. Lawa waitumaganana ma lawa ega ita itumagana ega
emoemotana hai nugotuhu emosi.
16
Yaubada a numa dalabu ega emoemotana talaoloto
hina miyeya. Ma tauta Yaubada a numa dalabu mei tauna a Buka u hinena i bahebaheya pite
i pa, Tau apo u hinehi po u hayahi a mamae. Ma tau apo hai Yaubada po tauhi apo u
lawa.
17
Ma Guyau i baha meme i pa,
Taumi u lawa, ona nehalehi
po tauhi uyahihiyei ona kaha memi.
Awai ega ita woyeuyeu ega uyahina ona wogowogo nae,
ma apoma apo tau a kaohemi.
18
Ma apo tau Amami
ma taumi apo natunatuwe ololotomi po wiwinemi.
Geka pite Guyau Manimaninina i baheya.
<<
66
>>
<<
77
>>
7
1
Uyahinei u lawa dumahi taumi, geka paliwitumaganahi amaka atapuhi ta winihi.
Uyahinei ma heki ata luhogala gowagowada po nugonugota ani ligobuhi atapuhi uyahihiyei
ta liyeuyeu meta. Ma Yaubada matoutanei luyagohana gegedumana ta mimiyeya.
Paulo a nugokaoha
2
Ona nugohoe uyahiyai babana ega iyai gehouna tota wiapapoeya po ega iyai gehouna
tota wiatatiyena powaya. Ma gasi ega iyai gehouna tota koyameya ma a gapola tota
wihalehi.
3
Geka u bahana ega ata baheya ipa a wigoumi babana amaka mei lolowa a baheya
pite naka taumi nugotuhumi u nugonugoiyai e memae yaka hawena apo to hilage bo to
lauyagohana ma tamogi houga daodaona ta nenegogona.
4
Taumi bimiyei a nugomotu po a
nugogegena dumami. Ma i pilipili atapuhi u hinehi a nugoyato imahi po nugokaoha i hogo
talitaliu.
5
Hougana noka amaka u Masedoniya to lugeleta ma tamogi yohola hiniyai ega hita
wiyagohina. Pilipili hi mewiwileiyai po wogalahi po matouta u nugonugoiyai ma to mamae.
6
Ma tamogi Yaubada tauna tu nugohopu tu wikadidilihi yaka Taitasi a nei uyahina i
winugokadidiliyai.
7
Ega a nei tunawana uyahinei ita winugokadidiliyai ma iyowai o ikadidili
tuwegana uyahinei gasi i winugokadidiliyai. Ma omi luhogala po omi nugodubu po omi
palihalena tau biugei i palipaliweliyai po u kaoha i wilata dumaya.
8
Moina u omgiluma uyahina a linugowiyuwami ma tamogi a kawahaweneya. Ma ega
ata kawahaweneya babana a gagalemi naka u omgilumana i linugowiyuwami houga kukuna.
9
Ma geka hougana ega ata inugowiyuwami binei ata kaoha ma omi nugowiyuwa i dewami
po o nugonugobui binei a kaoha. Noka nugowiyuwana Yaubada i wibagibagi yaka ega tota
wiapapoenimi.
10
Matababana nugowiyuwa Yaubada e ibagibagi naka nugobui e wawala po
lawa he lauyagohana po ega hita kawakawahaweneya. Ma tu mehipuli hai nugowiyuwa
uyahinei apapoe hi ialoni.
11
O galeya amalai omi nugowiyuwana Yaubada i dewaya po o
ileta kadidili po o nugolelehi lidumalu memi uyahina. Yaka o baha kadidili anai matoutami,
po a luhogalami o wele memi po o nonogo tu dewaapapoe wimeihana binei. Ginouli atapuhi
uyahihi o wogeletena memi naka ega omi powa awai.
12
Yaka hawena noka omgilumana a
dewaya ma tamogi ega iyai powa ita dewadewaya binei po gasi ega iyai powa wimeihana ita
ialoni binei atomgiluma. Ma amgiluma ipa omi nugohalena ubeiyai Yaubada u matana a
wogeleteya uyahimi.
13
Geka binei ma to nugokadidili.
Ega i nugokadidili tunawana ma gasi i kaoha. Matababana Taitasi atapumi o
winugokaohaya po a kaohagei i wikaohiyai.
14
Ma u nugogegae taumi bimiyei a paliweleya
po a nugonugogegemi ega ota winugodubuwe. Lolowa ginouli atapuhi to bahebahehi
uyahimi naka moinahi. Yaka i nugogegae Taitasi uyahina ubeimi naka i lugeleteya moinana.
15
Uyahinei atapumi omi wiponawogo anai matoutami po anai nugohelelemi o likaohaya
binei e lauhogalena lagonemi.
16
Ma tau a kaoha babana ginouli atapuhi uyahihi a
witumaganena dumami.
<<
77
>>
<<
88
>>
8
Tu witumagana hai ombenena
1
Walewalehiyai, u Masedoniya tu tapalolo boluhi uyahihi Yaubada lunugotootogo
awai i dewadewaya nugonugoiyai ipa ona hanapugeya.
2
Tauhi pilipili hinenei hi nenae naka
ludadana baneina hi wialoni, po hawena hi widayadayabu ma hai kaoha i lata duma po hai
ombenena i lagona duma.
3
Apo a paligeletehi uyahimi naka ombenena a lata awai
emoemotahi apo hina huhouni naka hi houni. Ma gasi tunawahi hai nugotuhugei awai ega
emoemotahi apo hina huhouni tamogi hi huhouna lagona.
4
Ma uyahiyai hi laupali higihigili
ipa Yaubada tu wiwoiyawena u Yudeya haguhi uyahina hai tupo hina dewaya.
5
I
witumagana ipa apo hina haguhaguhi naka hi hagu lagonehi. Ma tunawahi hi wele tahaena
mehi Guyau uyahina ma apoma Yaubada a nugotuhugei hi welewele mehi uyahiyai.
6
Uyahinei Taitasi amaka geka luhogalana bagibagina i wiwawali u hayami yaka to lupaliyeya
ipa ina wikokowi.
7
Ma ginouli mei witumagana po wibaabani po hanapu po wihaguhagu
nugolelehina po omi luhogala ubeiyai uyahihi o mahula duma. Yaka nugonugoiyai ipa gasi
geka luhogalana bagibagina uyahina ona mahula duma.
8
Geka a bahebaheya ega mei lugagayo, ma ipa lawa gehouhi hai wihaguhagu
nugolelehina a wogeleteya po uyahinei ma omi luhogala moinana a ludadani.
9
Ata Guyau
Yesu Keliso a lunugotootogo amaka o hanapugeya. Hawena tauna i mahula duma tamogi i
widayadayabugena meya taumi bimiyei po ipa a widayadayabugei ina wimahulami.
10
Ma u winugonugotuhu geka pite. Bolima u mulita ombenena o iwawali i dewadewa
geka hougana ona wikokowi. Taumi ombenena tu widagugena tahatahayami po gasi taumi
lawa tahatahayami ombenena o nugokaoheya.
11
Lolowa ombenenana o kaoheya, ma omi
kaohana ona limoineya po awai emoemotami omi gapola uyahihiyei bagibagina ona
wikokowi.
12
Inapa ombenena ta kaoheya yaka apo ata animbenena Yaubada ina waya.
Tamogi ata ombenena naka awai uyahita e memae e nugonugotuhu tagoya ma e wiwaya.
Ma awai ega uyahita ita memae ega ita nugonugotuhu tagoya.
13-14
Geka u bahana ega ata pa ipa lawa gehouhi witai hina awawala haleya ma taumi
ona awali. Ma iyowai ta dewa meta po ataputa emoemotata naka geka pite. Amalai tauhi hai
gomala u hinena ipa taumi omi mahulagei ona haguhi. Yaka taumi apo omi gomala u hinena
hai mahulagei hina hagumi. Geka pite apo ona dewa memi po atapumi emoemotami.
15
Mei
Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumi pite hi pa, Lawa iyai i yamtuwaluta ega a omtelena.
Ma lawa iyai ega ita yamtuwaluta duma ega ita woikuku.
Taitasi ma a lawa
16
Yaubada ta mamali. Tauna Taitasi i dewaya po hagumi nugolelehina uyahina mei
tiyai.
17
Moina i lupali i waya ma hagumi uyahina i nugolelehi duma po a nugotuhugei i
wotowolo po e nenehi uyahimi.
18
Taitasi tu haguna mitehi to himilihi po he nenehi. Tuwega
dewadewana guguyana uyahina tu hagu geka tuwegana i neduma bolu atapuhi uyahihi.
19
Geka tu haguna tu witumagana hai bolu uyahihiyei wihaguhagu hi witowoli po geka
wihaguhagu bagibagina to niniyeya uyahinei tauna mitehi to kadakadau. Ma geka bagibagina
to dewadewaya naka Guyau a wiwasawasa binei po gasi wihaguhagu luhogalana ipa to
wogeleteya.
20
Geka animbenenana baneina iyawoi to gagalena iteteya ipa to gagalena imahi
po lawa ega hina yampili.
21
I luhogala ipa i dewa ina haki. Ega Yaubada u matana tunawana
ma lawa gasi u matahi.
22
Ega yaka walehita gehouna to himili po geka lawahi luwaga i witonugahi po mitehi he
nenehi. Houga magomagouna to laudadani ginouli tapuhi po tapuhi uyahihiyei po to
tuhagaya tauna tu palihalena dumana. Ma geka hougana i nonogo duma babana uyahimi a
nugokadidili i lata duma.
23
Ma Taitasi tauna tu bagibagi tulau po hagumi binei tauna mitehi
to wobagibagi. Ma walewalehita luwaga Taitasi mitehi he nenehi naka tauhi bolu ubeihi he
towotowolo po Keliso a wiwasawasa binei.
24
Yaka omi animbenena uyahinei omi luhogala
ona wogeleteya uyahihi po bolu atapuhi apo hina hanapugemi po i nugogegae ona
limoineya.
<<
88
>>
<<
99
>>
9
Yaubada a lawa hai hagu
1
Yaubada tu wiwoiyawena haguhi binei apega anomgiluma mahi babana amaka o
hanapugeya.
2
Ma a hanapugeya naka o nonogo ipa ona wihaguhagu po lawa u Masedoniya
uyahihi a nugogegemi. Ma a pa, Mi Giliki bolima u mulita amaka hi nonogo ipa hina
wihaguhagu. Ma hi maga duma omi nugolelehi nugonugohi i widagudaguya.
3
Tamogi
walewalehita a himilihi po he nenehi ipa geka nugotuhuna uyahina to nugonugogegemi ina
lianoya. Mei a palipaliwelehi pite apo ona nonogo po ona mamae.
4
Tauyai to witumaganena
dumami. Uyahinei ma meka po apo taumi po tauyai ta wihinimaya duma inapa mi
Masedoniya gehouhi mitehi to nehi po hina tuhagaya naka ega ota nonogo.
5
Uyahinei a pa i
dewadewa walewalehita a lupaliyehi po hina netahayahi uyahimi po apo animwelena o
palipaliwitumaganeu ona wononogogena wahagihi. Apoma apo nonogina ma a lugeletahi po
ina wogeleteya naka omi nugotuhugei omwelena ma ega hita dudumi.
6
Geka ona nugotuhu imahiyeya. Iyai ega ita laupehi duma apega ina yaba duma. Ma
iyai e laupehi duma apo ina yaba duma.
7
Uyahinei lawa emosi po emosi iyowai a nugotuhu
i dewadewaya ipa ina dewa tagoya. Ega ipa omnugonana u nugonugona ma ina yamwelena
po gasi ega ipa ina yamwelena babana tauna a bagibagi ipa ina yamwelena. Lawa anai
nugokaohana ma e yamwelena naka Yaubada i luhogaleya.
8
Ma Yaubada emoemotana apo
omi luhogala ina wele lagonemi po houga daodaona ginouli atapuhi o lauhogalehi apo ona
tuhagahi po emoemotami. Ma gasi apo yagana ina welemi po bagibagi dewadewahi atapuhi
ubeihi emoemotana.
9
Amaka mei Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumi pite hi pa,
Tauna i lauguta tu dayadayabu i welehi.
A dewadumalu e memae apo ina nae po houga ega a siga.
10
Ma Yaubada tu lupehi pehi e welewelehi po ambinei palawa e welewelehi tauna apo
pehi atapuhi o lauhogalehi ina welemi. Ma apo ina dewaya po ina lata po omi dewadumalu
mahulana ina wilataya.
11
Omi omwelena lagona binei apo Yaubada ginouli atapuhi uyahihi
ina wimahulami. Ma tauyai uyahiyei lawa magomagouhi omi omwelena hi tutuhagahi binei
apo Yaubada hina mamali.
12
Matababana geka omwelenana bagibagina o dewadewaya ega
Yaubada a lawa hai woikuku tunawana ita ialoni, ma lawa gasi e dewahi po Yaubada
wimaamalana he ilata dumaya.
13
Geka omwelenana bagibagina o dewadewaya apo ani
galenami ina wogeleteya. Taumi omi wiponawogo Keliso tuwegana wibaabanina uyahina,
lawa magomagouhi apo Yaubada hina wiwasewaseya. Ma omi omwelena baneina uyahihi
po lawa gehouhi uyahihi apo hina galeya ma gasi Yaubada hina wotalagiyeya.
14
Ma bimiyei
hina laupali anai luhogalahi matababana Yaubada a lunugotootogo baneina uyahimi e
mamae.
15
Yaubada ananimbenena gegedumana ega emoemotata ta deedeya binei ma ta
mamali.
<<
99
>>
<<
10 10
>>
10
Paulo a wituwetuwega bagibagina binei i wigamogahigahi
1
Tau Paulo Keliso a nugohopuhopugei po a nugodewadewagei a laupaliyemi.
Gehoumi o pa tau u hayami naka a nugohopuhopu ma uheiya naka a bahabaha kadidili.
2
Hougana a nenehi naka a lupaliyemi ega ona duduwe po a bahabaha kadidili. Matababana
iyawoi hi pa hipuli dewahigei tota nenae a hanapugeya apo uyahihi baha kadidilina a
witowoli.
3
Moina hoi hipuli ta memae ma tamogi ega hipuli dewahigei tota igawiya.
4
Matababana i gawiya ginoulihi naka ega hipuli ginoulihi ma wipoya gegedumana. Yaubada
wipoyana uyahinei gali kadikadidilihi he laudubalihi.
5
Wigamogahigahi po ani peu
kawakawayagalahi atapuhi Yaubada a hanapu he igawiyeya tauyai to laugoluhihi. Ma
winugonugotuhu atapuhi to panihi po Keliso he iponawogogeya.
6
Ma to nonogo po to
iotonana. Mehougana ona wiponawogo imahi apo tu wiponahahalena atapuhi to wimihehi.
7
Nugote taumi lawa hinihi yawa o gagalehi ma awai u nugonugohi e memae ega ota
hanapugeya. Inapa iyai ina witumaganena meya po ina pa tauna Keliso galinei yaka hapali
ina winugohepa meya, babana tauyai gasi Keliso galinei mei tauna.
8
Ma inapa Guyau
witaniwaga i weliweliyai kikina a nugogeegena lagoneya yaka apega a wihinimaya. U
witaniwaga anona ipa omi witumagana a wikadidilihi ma ega ipa to lugoluhihi.
9
Ma a
yamgiluma ega ipa a palilowolowomi.
10
Mei lawa gehouhi he ibaabani he pa, Paulo hoi
omgiluma a baha hi witai po hi kadidili. Tamogi ina nei u hayata naka hinina hi tapiya po a
baha mei ginouli yabayababa.
11
Lawa geka pite e ibaabani ipa ina hanapugena imahiyeya,
naka awai uheiya ma i omgiluma u hinehi to bahebahehi hougana tauyai u hayami apo naka
pite i dewa.
12
Iyawoi he hunehunena mehi ega emoemotiyai po to wiluweluwena meiyai tauhi
uyahihi, tamogi tauhi hai luwagei tunawahi he iluweluwena mehi po he nugonugogegena
mehi. Lawa geka pite hai dewa naka buuwa.
13
Ma tauyai apega nugogegae a siga to lagoni.
Yaubada i nugogegae a siga i huhouni apo u hinena to mamae. Ma gegeka naka i bagibagi u
hayami gasi o ialoni.
14
Emoemotau po a baha dumalu uyahimi babana tau tuwega
dewadewana Keliso binei a tahaena neiyahi uyahimi yaka tau omi taniwaga.
15
Uyahinei u
nugogegae bimiyei naka ega lawa gehouhi hai bagibagi binei ma ata nugonugogegae.
Tamogi tau u bagibagi binei a nugotuhu lagoneya ipa apo omi witumagana ina lalata yaka
apo u ani bagibagi u hayami gasi ina lata.
16
Apoma apo dobu o mimiyeya ma tupo gehouhi
uyahihi tuwega dewadewana a guguyeya. Ma ega ipa a wobagibagi gawata tauhi amaka
tuwega dewadewana hi noonoli uyahihi.
17
Mei Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumi hi pa,
Iyai nugonugona kawayagala yaka Guyau awai i dewadewahi ina kawakawayagalehi.
18
Matababana inapa Guyau lawa ina kawaidewedeweya naka i haki ma inapa lawana ina
kawaidewedewena meya naka ega ita haki.
<<
10 10
>>
<<
11 11
>>
11
Paulo ma tu wituwetuwega koyakoyama
1
Hilaki ota wele memi po baha buubuuwa kikina ata dewaya. Tinani ma ona palihaleu
po a dewaya.
2
Yaubada a omgenagenaliligei bimiyei amgenagenalili. Matababana a bigemi
Keliso uyahina po ipa apo anombenenemi mei guguhini nugonugona woyeuyeuna he
niniyeya agona emosi hota uyahina.
3
Ma a lowo babana apo lawa hina teinimi po omi
winugonugotuhu hina neyabayababa po omi palihalena woyeuyeuna atapuna Keliso uyahina
ona nehaleya. Mei lolowa mota a koyama hanahanapugei Ibe i koyakoyameya.
4
Inapa lawa
gehouna ina nei po Yesuna to guuguyeya ina memae ma Yesu tapuna ina guguyeya naka o
nonogo duma ipa ona wele memi. Ma Alugo Woiyawa o wiwaya ina memae ma alugo
tapuna ona waya naka o nonogo duma ipa ona wele memi. Ma gasi inapa tuwega
dewadewana uyahiyai o wiwaya ina memae ma tapuna ona waya naka o nonogo duma ipa
ona wele memi.
5
Tauhi tu wituwetuwega hi tahaya duma, bo? Eega! U winugonugotuhu tau
ega hai tu wimuli.
6
Meka po hoi baha ega ata dewadewa ma tamogi hanapu uyahina tau
amaka, Yaka dewa tapuhi po tapuhi uyahihiyei ginouli atapuhi to woogeletena imahiyehi
uyahimi.
7
Yaubada tuwegana dewadewana a guuguyeya uyahimi naka ega ata kawamiheya, ma
a hopunena meu ipa a wohepami. Ma geka dewana a dewadewaya naka apapoe a dewaya,
bo?
8
Hougana u hayami a wobagibagi naka bolu gehouhi uyahihi a woyaga, ma taumi
egawai. Ma u woyagayaga galenana naka mei hai mone a daneneya po uyahinei a hagumi
po ega omi yaga gehouna.
9
Ma hougana taumi miteu ta memae naka ega iyai gehouna ata
liwiteiya. Matababana walewalehita Masedoniyagei hi nenei tauhi u woikuku uyahina hi
haguwe. Uyahinei ma a gagalena imahi ipa ega a laiwiteinimi mei lolowa ega ata laiwiteinimi
pite.
10
Keliso gowanei a bahabaha dumalu uyahimi naka ani hagu apega iyai gehouna Giliki
tuponanei ina weleu po u nugogegena ina guduya.
11
Matababana ega ata luhogalemi yaka
geka bahana a baheya, bo? Eega duma! U luhogala taumi ubeimi Yaubada i hanapugeya.
12
Ma awai a dewadewaya naka ega mihana yaka apo a dewadewa gawahi. Matababana
iyawoi hai nugogegaegei hi pa hai bagibagi mei tauyai ipa a guduhi.
13
Lawa geka pite naka ega tu wituwetuwega moinahi. Tauhi tu bagibagi koyakoyama
galenahi moinahi he gowadihi ma he dewa mehi po mei Keliso a tu wituwetuwega.
14
Ma ega
ona gohogoholimi babana Tomodulele galenana moinana i gowadi ma i dewa meya po mei
yayata a tu winoyanoya.
15
Yaka inapa a tu poula gasi galenahi moinahi hina gowadihi ma
hina dewa mehi po mei dewadumalu a tu poula naka ega ona gohogoholimi. Geka hai
bagibagina anani kokoe uyahina apo awai hi dewadewaya mihana hina waya.
Paulo a wituwetuwega wiyuwana
16
Ma a paliwelena memi ega iyai ina ikawabuuweu. Inapa ona ikawabuuweu yaka ona
upuhegoyeu po apo u ani nugogegae kikeina.
17
Awai a bahebaheya naka ega Guyau a
nugotuhugei ata baheya ma tunawau u buuwagei geka nugogegena uyahinei a baheya.
18
Ma
hipuli lawahi he nugonugogegehi yaka tau gasi apo a nugogegae.
19
Taumi o
nugohanahanapu duma yaka tu buubuuwa o palihalehi po uyahimi he nugonugogegae!
20
Matababana inapa lawa awai ina ihewaliyemi po omi dewadewa ina tamitamihi po
koyamagei ina wiwinimi po ina gagalena hopuhopunemi po ina launawatatanimi naka o
palihaleya po geka pite e dewadewa.
21
Tau a tapiya po ega ata ilawimi. Naka u ani
wihinimaya, bo?
Tamogi inapa iyai emoemotana ginouli awai binei ina nugogegae yaka tau gasi
emoemotau a nugogegae. Geka a ibaabani naka mei buuwa.
22
Inapa tauhi mi Hibulu yaka
tau gasi Hibulugei. Ma inapa tauhi mi Yudeya yaka tau gasi Yudeyagei. Ma inapa tauhi
Abelaham googana yaka tau gasi Abelaham gogana.
23
Ma inapa tauhi Keliso a tu poula
yaka tau a witupupoula imahi duma po a lagonihi. Geka a ibaabani naka mei badebade. U
bagibagi kadidili uyahina po hoi numa panipani u mae uyahihi po lawa hi ilawiu uyahihi po
houga i maga hilage a tutuliyaliyani uyahihi a lagonihi.
24
Kodila magouna 39 hi labalabateya
naka mala nimitutu a wialonihi mi Yudeya uyahihiyei.
25
Mi Loma mala tonuga hi
kodikodiliu. Ma mala emosi lawa gehouhi gaimei ipa hina lihilageniu. Ma mala tonuga
wamgei a yoli ma mala emosi u boga a gayogayo naka iyeta emosi ma uguwa emosi.
26
U
kadau magomagouhi u hinehi amaka mei goila hina alalugeu po amaka mei tu danene hina
ununiu. Ma u lawa mi Yudeya amaka mei hina ununiu po tauhi ega mi Yudeya amaka mei
hina ununiu. Meyagai baneina u hinena po hoi balabala yabayababa amaka mei wiyuwa ana
ialonihi. U boga amaka mei wiyuwa ana ialonihi po tu witumagana koyakoyama amaka mei
u bagibagi hina iapapoeya.
27
Bagibagi witewiteihi a dewahi po a luhilage. Upomgei ega ata
eneno hougana i maga duma. Ma omhilage po uyopopohaleyana hinehiyei a mae, po houga
i maga ega u am po ega u kaleko po wayau hinehiyei a mae.
28
Ma ega geka dewahi
tunawahi. U geno bolu atapuhi ubeihi iyeta emosi po emosi tauna e laiwitei dumau.
29
Mehougana lawa gehouna ina tapiya naka tau gasi a wiyuwa. Ma mehougana lawa
gehouna hina lipeuya naka tau nugonugou e poyapoya dumaya.
30
Inapa apo a nugogegae yaka ginouli awai u tapitapiya he wogeletehi apo a
nugogegehi.
31
Guyau Yesu Amana po a Yaubada tauna kawaidewadewa memewahagana i
hanapugeya naka ega ata ikoyakoyama.
32
Hougana tau u Damaseko ma wasawasa Aleta tu
witaniwaga meyageina matetana uyahina tu galena itete i witowolihi po ipa hina paniu.
33
Tamogi tu witumagana gehouhi meyageina galina gaogaona uyahinei pohagei hi
woipipeula hopuneu po taniwagana a lowo haleya.
<<
11 11
>>
<<
12 12
>>
12
Yaubada enogalena po wogeletana Paulo i weleya
1
Nugogegae ega a dewadewa awai ma ega emoemotana po gamou a guduya yaka apo
a nugogegae. Tamogi geka hougana enogagalena po wogeletana Guyau i weleweleu apo a
wibaabaniyehi.
2
Bolima magouhi 14 amaka hi kokoe uyahina tu witumagana
* Tu
wibaabaniyehi.
2
Bolima magouhi 14 amaka hi kokoe uyahina tu witumagana
* Tu
witumagana naka Paulo tauna tunawana binei i ibaabani. Ega nugonugona ipa ina nugogegae witumagana naka Paulo tauna tunawana binei i ibaabani. Ega nugonugona ipa ina nugogegae
yaka lawa gehouna binei i ibaabani.
a hanahanapugeya Yaubada i wohepaya po i gae yada
yaka lawa gehouna binei i ibaabani.
a hanahanapugeya Yaubada i wohepaya po i gae yada
witonugana uyahina. Geka i waawala naka anai hinina i nae bo alugonawa i nae ega ata
hanapugeya, ma Yaubada i hanapugeya.
3
A hanapugeya naka Yaubada geka lawana i
wohepaya po i giyeya anani mae gegena uyahina. Geka i waawala naka anai hinina i nae bo
alugonawa i nae ega ata hanapugeya; Yaubada i hanapugeya.
4
Ma noka hosi awai i
noonolihi ega emoemotana ta bahehi po ega ita linanaya lawa gamohiyei hina baheya.
5
Yaka
geka binei apo a nugogegeya ma tau biugei apega a nugogegena meu. Tamogi ginouli awai
u tapitapiya he wogeletehi apo a nugogegehi.
6
Itapa nugonugou ata nugogegae apega tau
buuwa babana apo ata bahabaha moina. Ma apega a nugogegae babana ega ata nugoneya
ipa lawa hina hunehuneu, ma awai uyahiu hi gagalehi po hi noonolihi naka uyahihiyei hina
galena tuhagau.
7
Geka wogeletanahi Yaubada i weleweleu naka moina i lata duma ma Yaubada ega ita
luhogaleya ipa a nugogegae. Ega yaka wiyuwa i weleu mei donadona hiniu ina tonatonaya.
Ma geka naka Tomodulele a tu poula i wilawiu ma i liwoloeu po apega a nugogegae lagona.
8
Geka binei ma mala tonuga Guyau uyahina a lupali ipa donadona ina wihaleya.
9
Ma
tamogi uyahiu i baha i pa, Eega, u lunugotootogo tam emoemotam babana om tapiya
hougana naka tau u wipoya a houga kadidili. Uyahinei ma a kaoha labatanau u tapitapiya a
nugonugogegehi naka apo Keliso a woideedeyana wipoyana uyahiu ina houni.
10
Keliso
binei ma witapitapiya po paliguyaguyau po wohilahilage po hiniwiyuwa po pilipili uyahihi
nugonugou i dewadewa. Matababana u tapiya hougana naka apoma a kadidili duma.
Paulo a geno mi Kolinito ubeihi
11
U baha mei buuwa ma tamogi taumi o dewau yaka geka pite a ibaabani. Uyahinei ma
i dumalu taumi omi galena idewadewa ubeu ota wogeleteya. Matababana hawena tau ginouli
yabayababa ma noka omi tu wituwetuwegahi o pa, Hi tahaya duma, ega hai tu wimuli tau.
12
U hayami a nugoyato imahi ma wekiwekilala po ani nugogohola po manini magomagouhi
uyahihiyei a limoineya naka tau tu wituwetuwega moinau.
13
Bagibagi awai uyahinei tu
tapalolo bolu gehouhi a haguhi ma taumi eega? Moina ginouli emosi naka mone anu tupo
hagu biugei ega ata ligenomi. Tinani ma geka dewa powana binei ona nugotatau.
14
Geka u houga witonugana a nonogo ipa a nehi po a dadanimi ma apega a liwiteinimi.
Ega omi gapola ata luhogalehi ma taumi lawa a luhogalemi. Matababana logaloga ega hai
bagibagi ipa hinahinahi po amamahi ubeihi gapola hina yamtuupuma. Ma hina po ama tauhi
hai bagibagi ipa natunatuhi ubeihi gapola hina yamtuupuma.
15
Taumi hagumi binei a kaoha
duma yaka u gapola atapuhi a nehalehi po gasi a palihalena meu. Naka u luhogala a lata i
lugeleteya. Ma iyowai taumi omi luhogala apo ina habulu?
16
Ma gehoumi o ibaabani o pa, Paulo i gapola ega ita tamitamihi ma a hanapugei e
koyakoyameyai.
17
Ma iyowai? Lawa a himilihi po hi nenehi uyahimi, omi dewadewa ega
hita waya.
18
Taitasi a lupali higihigiliyeya ipa ina nehi uyahimi. Ma walehita gehouna a himili
po tauna mitehi hi nehi. Taitasi ega omi gapola ita tamihi. Tauna ma tau i dewa emosigei to
wobagibagi. Ma tauna ma tau i dewa galenahi emosi.
19
Houga daodaona nugote o inugonugotuhu o pa, tunawiyai i towolo tota towotowolo
u matami. Tamogi eega! Keliso iyowai a nugotuhu ipa tona ibaabani naka pite Yaubada u
matana ma to ibaabani. U lawa dumami, geka ginoulihi atapuhi to bahebahehi naka ipa omi
witumagana to wikadidilihi.
20
Ma u lowo naka nugote apo a laugeletahi po galenami binei
apega a kaohemi yaka galenau binei apega ona kaoheu. Ma u lowo naka nugote apo
wogalahi po omgenagenalili po luuyogigai po omboho po paliapapoe po wiyalutu po
nugogegae po tanigapota a tuhagahi.
21
Ma u lowo naka nugote apo u nememahi uyahina
Yaubada ina winugohopuhopuniu u matami. Ma lawa boluhi lolowa apapoe hi dewahi po
ega hita nugonugobui uyahihi apo a touwe a paliyehi. Tauhi nugogobu dewahi hi
dewedewehi po matamaga po dewa gobugobuhi he dewedewehi apo bihiyei a tou.
<<
12 12
>>
*12:2: Tu witumagana naka Paulo tauna tunawana binei i ibaabani. Ega nugonugona ipa ina nugogegae yaka lawa gehouna binei i ibaabani.
<<
13 13
>>
13
Paulo a paligaagala po a wimaamala waimulihi
1
Geka u houga witonugana a nenehi uyahimi. Mei lugagayo gehouna i pa, Apo tu
baha moina luwaga bo tonuga wigou awai uyahina hai baha nonolana emosi yaka apoma
ona wotagoya.
2
Taumi iyawoi lolowa apapoe o dewadewahi po ega apapoe ota
dewadewahi ipa a paligaagalimi atapumi. Lolowa u nehi wiluwagana uyahina a baheya ma
geka tau uheiya ma apo a bahena meya, hougana a nenememahi tu apapoe atapuhi hai
libahibahi hina wialoni.
3
O luhogaleya ipa ona hanapugeya Keliso uyahiugei e ibaabani yaka
limoinana apo a wogeleteya. Tauna a bagibagi uyahimi ega ita tapiya po u hinemi i kadidili
duma.
4
Matababana tauna tapiya u hinena hi witakeya ma Yaubada a wipoyagei e
lauyagohana. Mei tauna i tapitapiya pite tauyai gasi to tapiya ma i bagibagi uyahimi naka
Yaubada a wipoyagei apo tauna mitehi to lauyagohana.
5
Ona galena memi omi witumagana uyahihi o woomomota bo eega? Ma Yesu Keliso
u hinemi e memae amaka o galena tuhagaya bo eega? Inapa eega, yaka naka amaka o peu.
6
Ma a witumagana naka apo ona galeiyai ega tota peu.
7
Ma Yaubada uyahina to lupali po
apo ina hagumi po ega apapoe ona dewadewahi. Ega ipa galeniyai to wogeleteya po lawa
hina pa i bagibagi i dumalu, ma taumi ipa omi dewa atapuhi hina dumalu. Hawena meka po
tauyai galeniyai mei ega emoemotiyai ma tamogi taumi ipa omi dewa atapuhi hina
dumadumalu.
8
Matababana tauyai ega emoemotiyai po dewa dumadumaluna to
guduguduya. Tamogi emoemotiyai po dewa dumadumaluhi ubeihi to wobagibagi.
9
Apo to
kaoha inapa to tapiya ma ona kadidili. Ma to laupali ipa omi dewadewa ona tami pahihi.
10
Tau uheiya ma geka amgiluma ipa a nenehi hougana naka apega lidumalumi binei u baha
po u dewa hina witai duma. Ma u witaniwaga anona naka Guyau i weleu ipa uyahinei omi
witumagana a wikadikadilihi ma ega ipa a lugoluhihi.
Paulo a wimaamala
11
Walewalehiu, geka u baha a siga. Kihoni! Dewadewa tami pahina binei ona wileta
kadidili. U baha ona nonolihi po atapumi nugonugomi emosi po nugohegoyagei ona
mamae. Ma luhogala po nugodumola Yaubadana apo taumi mitehi ona memae.
12
Winiuyagona waiwoiyawana uyahinei ona maamala memi.
13
Yaubada tu
wiwoiyawena atapuhi hi mamalimi.
14
Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo po Yaubada a luhogala po Alugo Woiyawa a
witulatulana atapumi uyahimi hina melabenimi.
<<
13 13
>>
2 Yoni
00
11
2 Yoni 2 Yoni
<<
00
>>
^
2 Yoni
Wimaamala
Yesu tuwegana ona womomota imahiyeya
Baha anani kokoe
2 Yoni 2 Yoni
<<
00
>>
2 Yoni 2 Yoni
<<
11
>>
2 Yoni
1
Wimaamala
1
Tau tu witaniwaga gehouna, ma tamkeduluma Yaubada i inaganimnatunatummitehi
omi leta geka a gilugilumiyahi. Moina dumana a luhogalemi. Naka pitenana tauhi gasi tahaya
dumana tu wotagona hi luhogalemi.
2
Matababana nugotuhu dumahi u nugonugota he
memae po nugotuhuhi uyahita hina mewahaga.
3
Uyahinei Yaubada Amata ma Natuna Yesu Keliso hai nugohegoyagei po hai
lunugotootogogei po hai nugodumolagei ona memae anai dumalumi po anai luhogalami.
Yesu tuwegana ona womomota imahiyeya
4
A kaoha labatana babana natunatumgehouhi a tuhagahi tahaya dumana he
wootagoya mei Amata e tanitaniwageta pite.
5
Keduluma, geka a palipaliwelem, ega
taniwagana wouna po apo a paliwelem, ma hougana u nugonugobui wawala ma taniwagana
u hanapugeya ipa emosi po emosi ta lauhogalena meta.
6
Luyogala anona gegeka naka
Yaubada a taniwaga ta wootagoya, babana taniwaga odubona amaka u hanapugeya ipa
luhogala mamaenei ta memae.
7
Ma tu wikoyakoyama boluhi hoi hipuli hi geleta po Yesu Besinana lawana he
bowibowiyeya he pa, Ega ita wilawa hota. Tauhi iyawoi geka pitena he ikoyakoyama tauhi
Keliso tu wigawiyena.
8
Tu wikoyakoyama uyahihiyei ona galena itete memi. Inapa ona
wotagohi apo omi bagibagi mihahi apega ona tuhaga imahiyehi.
9
Tauhi iyawoi Keliso hi
nehaleya yaka a wiataiyana ega hita wotagoya, tauhi gasi Yaubada hi meliya haleya. Ma
inapa Keliso a wiatatiyana ona womomota imahiyehi yaka naka Amata Natuna mitehi
uyahimi he memae.
10
Inapa lawa gehouna ina wileta po wiatatiyana tapuna ina welewelemi
ega ona kaoheya po ipa ina nenehi omi numa uyahina po ona maamali,
11
meka po apo a
bagibagi powa uyahina ona wohaguya.
Baha anani kokoe
12
Ginouli magomagouhi u nugonugou he memae ipa ubeihi anomgiluma nehi ma
amaka, babana nugonugou ipa a nehi uyahimi po taumi ma tau ta wibaabani gogona, ma ta
kaoha gogona.
13
Walehimtauna Yaubada i inagani natunatuna hai wimaamala uyahim.
2 Yoni 2 Yoni
<<
11
>>
2 Pita
00
11
22
33
2 Pita 2 Pita
<<
00
>>
^
2 Pita
Wimaamala
Mae dewadewana a dewa
Yaubada a baha
Iyeta sigasigana binei
2 Pita 2 Pita
<<
00
>>
2 Pita 2 Pita
<<
11
>>
2 Pita
1
Wimaamala
1
Tau Simona Pita, Yesu Keliso a tu bagibagi ma a tu wituwetuwega.
Leta geka a gilumiyahi uyahimi taumi ma tau ata Yaubada Yesu Keliso ata Tu
wiluyagohana hai dumalu tepahiyei, ani witumagana dewadewana to tutuhagaya.
2
Yaubada ma ata Guyau Yesu ona hanapugehi yaka apo hai lunugotootogo ma hai
nugodumola hina lata duma uyahimi.
Mae dewadewana a dewa
3
Yaubada a kadidiligei e haguhaguta uyahinei a nugotuhu atapuhi ta wotago imahiyehi
Yaubada nugohanahanapuna uyahinei. Babana i otugeta ipa a wasawasa po a dewa
dewadewahi ina weleta.
4
Tauna a paliwitumagana hi haki duma yaka wipoyahiyei ma hipuli
a luhogala apapoehi ta lowo halehi po Yaubada a kamna ta waya.
5
Naka binei ma ona wileta kadidili po omi witumagana ona luwitani dewa dewadewana
uyahinei, dewa dewadewana u tepana hanapu,
6
hanapu u tepana upuhegoya, upuhegoya u
tepana towolo moomota, towolo moomota u tepana Yaubada mamaena,
7
ma u tepana
labini anani kokoe luhogala.
8
Inapa geka dewahi uyahihi ona kadidili yaka apo ata Guyau
Yesu Keliso hanapuna uyahimi ina mewahaga po omi bagibagi po omi luano apega hina
tutowolo.
9
Ma inapa geka dewahi ega uyahimi hina memae apo taumi galenami mei tu
matakeke, babana omi apapoe odubohi Tu paligigilina amaka o winugoguluwi.
10
Walewalehiu, geka a palipaliwelemi ipa ona wileta kadidili po Yaubada a bolu i
inaganata uyahina ona memae ma ega ona memeliya haleya. Inapa u baha geka ona
wiponawogogeya yaka apega ona peu.
11
Ma houga u nao dumata uyahina apo ina
likaohami hougana ona luilui ata Guyau Yesu Keliso Tu wiluyagohanita anani taniwaga
memewahagana uyahina.
12
Geka ginoulihi amaka o hanapugehi po o wootago pahihi ma tamogi houga
magomagouna a inugohepami.
13
Ma anai yautuwe hoi hipuli a memae ana inugohepami po
dewa dewadewana binei ona ileta.
14
Matababana gegeka, ata Guyau Yesu Keliso amaka i
wiatatiyeu po kikina ma apo yautuwe a nehaleya hoi hipuli.
15
Yaka a ileta kadidili ipa a
hilage ma u muliu u wiatatiyana geka ega nugomi hina guluguluwihi.
Yaubada a baha
16
Lolowa amaka to paliwelemi ata Guyau Yesu Keliso a nei po a kadidili ubeihi, ma i
wipaliwelena naka ega lawa hai widedede uyahinei ma tauyai a wasawasa matiyei to galeya.
17-18
Hougana oya waiwoiyawana u tepana mitehi to memae ma Yaubada ponana yadei to
noonoli ma i pa, Natuwe geka a luhogalem ma bimgei a kaoha. Ma baha geka naka tauna
Amana a wasawasa diidiganei i nei, po Yaubada Wotalagaena a kawaidewadewa po a
wiwasawasa Natuna i wele damaneya.
19
Tu bahapiko odubohi ponahiyei hi palipaliweleta. Uyahinei tu bahapiko hai baha ona
winugonugotuhugena imahiyeya babana hai wibaabani galenana mei yayata uguwa u hinena
ina lualateya po ina yaayahi ma a sigana ubona malatomtomina geleta yaka apo u
nugonugomi ina yayahi.
20
Geka ginouli baneina yaka ona inugonugotuhu imahi naka ega
emoemotata po tunawata Yaubada a bahapiko ta hanapugeya.
21
Matababana tu bahapiko
ega tauhi hai winugonugotuhugei hita ibaabani ma tamogi Alugo Woiyawa tu bahapiko i
inugotuhuhi ma Yaubada a baha hi ibaabaniyehi.
2 Pita 2 Pita
<<
11
>>
2 Pita 2 Pita
<<
22
>>
2
1
Tu bahapiko koyakoyama odubohi hi gelegeleta lawa u hayahi, mei geka hougana
gasi apo tu wiatatiyana koyakoyama hina geleta u hayami po hina koyamemi hai wiatatiyana
apapoenei, po Guyau i gimagimaleta hina bowiyeya, yaka apo hai apapoe mihana hina
tuhaga yagiyagineya.
2
Tauhi dewa waitepahinihinimayahi uyahihiyei apo lawa magomagouhi
hina koyamehi po hina wotagohi ma tu meuputa hina galehi po hina pa, tu tapalolo hai dewa
hi apapoe.
3
Tauhi gapola luhogalana u nugonugohi i lata duma, ma hai baha dagiha uyahinei
ipa nugonugomi hina winihi po hina lugapolemi koyama uyahinei. Ma tamogi Yaubada hai
ani libahibahi amaka i wononogogeya po e iotonana.
4
Yaubada tu winoyanoya mi yadena hai apapoe binei ega ita kawahawenihi yaka i
wihulu hopunehi domo uguguwana u hinena po he memae ma libahibahi iyetana he
iotonaneya.
5
Odubona Yaubada tu meuputa atapuhi ega ita lunugotootogogehi yaka goila
hopu uyahina i uni pahihi. Nowa a lawa magouhi 7 mitehi i luyawahihi, babana tauna lawa
dumadumaluna ma tu wiututululougo.
6
Ma dobu apapoehi luwaga i apuhi po hi alahihi naka
Sodom ma Gomola, po ipa ta galena tuhaga po dewa apapoehi ega ta dewadewahi.
7-8
Ma
dobuhi uyahihi Lota tunawana lawa a dewa dumadumaluna yaka Yaubada i haloya. Lota u
hayahi i memae ma hai dewa gobugobuhi po hai wiponahahalena matanei i gagaleya po
taniganei i noonoli yaka nugonugona i wiyuwa duma.
9
Uyahinei ipa ta hanapugena dumaya
Guyau tu dewadewa atapuhi ludadana uyahihiyei apo ina halohi. Ma tu apapoe apo ina
panipanihi a sigana libahibahi iyetana ina geleta.
10
Naka tauhi tu apapoe Yaubada a taniwaga
dewadewana hi wihinigigiyeya ma dewa apapoena po kamna apapoena he wotagoya, yaka
apo maiha apapoena ina welehi.
Tu apapoe ega hita iyateyate ma hi nugogegae yada tu miyena yeuyeuhi uyahihi po he
palipaliapapoenihi.
11
Tu winoyanoya kadikadidili dumahi Yaubada uyahina he memae ma
tamogi yada tu miyena apapoehi ega hita palipaliapapoenihi Guyau u matana.
12
Tu
wiatatiyana koyakoyama dewa apapoena he dewadewaya galenahi mei gamogamo, po hai
kamna tunawa he wootagoya ma he nenae. Hai winugoneina binei he palipaliguyaguyau
yaka apo hai hilage mei gamogamo hai hilage walo uyahina,
13
po hai apapoe mihana hina
wiyuwa. Matababana lawa u matahi hai luhogala gowagowada anohi hi wogeletehi. Ma apo
mitehi onam gogona yaka apo hina witepahubami hai dewa apapoe ubeihi.
14
Hai matamaga
binei he ihola yababa nae ma dewa apapoena ega hita liwoloeya, ma lawa tu
lunugoluwaluwaga dewa apapoena uyahihiyei he titeinihi, ma himboho duma. Naka binei
Yaubada i paligubahi.
15
Dewa dumadumaluna tahayana hi welupaleya ma hi welupowa, po
Biyo natuna gowana Balama a dewa hi wotagoya, babana tauna i luhogaleya ipa dewa
apapoe uyahinei ma apo ina wigapola.
16
Doniki Balama i palimatani a dewa buubuuwa
binei, gamogamona i ibaabani mei lawa hota ina ibaabani po i baha nae Balama uyahina
yaka a dewa apapoehi i wohounihi.
17
Lawa hai dewa geka pitenana galenahi mei goila halehaleyanahi po mei gahu togowa
e yoyogenaniyehi. Yaka Yaubada apo ina houna hopunehi dobu uguguwana uyahina po
hina mewahaga.
18
Hai dagiha i winugogegehi ma he ibaabani koyakoyama hini luhogalana
binei ma tu nugobui wouhi he titeina wiwila mehi hai dewa gobugobuhi uyahihi.
19
Hai
wiatatiyana tu wotagohi uyahihi hi pa, Geka dewahi hoehoe halenahi. Ma tamogi tauhi hai
dewa gobugobuhi ubeihi ma he panipani mehi. Uyahinei lawa awai dewa apapoena e
dewedewena gawahi tauna e panipani meya.
20
Lolowa tauhi ata Guyau Yesu Keliso Tu
wiluyagohanita tuwegana amaka hi nonoli po hi witumaganeya ma dewa apapoehi hi
wihinigigiyehi ma inapa hina gunawilena mehi po hai dewa apapoe odubohi hina wimehi
yaka hai apapoe tahatahayahi hina gelagonihi.
21
Itapa tahaya dumadumaluna ega hita
hanapugeya ma apapoe hita wialoni. Ma tamogi tahaya dumadumaluna amaka hi
hanapugeya, ma hi nehaleya yaka mae apapoe dumana uyahina apo hi geleta babana
lugagayo yeuyeuna hi nehaleya,
22
po hai dewa apapoehi hi dewena mehi po ani galenahi mei
kedewa medahi he yammehi ma polo hinihi ta liyeuyeuhi ma hi gunawilena mehi po he
laubigabiga meme.
2 Pita 2 Pita
<<
22
>>
2 Pita 2 Pita
<<
33
>>
3
Iyeta sigasigana binei
1
Ulawa, u giluma geka wiluwagana a gilumiyahi uyahimi ma u giluma luwagahi uyahihi
a wileta po ipa a winugohepami po ona inugonugotuhu imahi.
2
Tu bahapiko waiwoiyawahi
odubohi Yaubada a baha hi bahebaheya ona nugonugotuhuya ma ata Guyau Tu
wiluyagohanita a baha tu wituwetuwegena hi palipaliwelemi ona nugonugotuhuya.
3
Ma geka ginouli baneina ona nugonugotuhuya: Houga anani kokoe uyahina apo lawa
Guyau a gunawilana hina paliguyoguyougeya po tauhi hinihi luhogalana hina wootagohi.
4
Ma hina ibaabani yabayababa, hina pa, Guyau a paliwitumagana ipa apo ina nei. Tamogi
apo ina nei, bo eega? Tauna meka? Odubona hipuli a wawala hougana ma i nei po amalai
ega ginouli gehouna ita buiya. Lolowa googata hilahilagehi hai houga uyahina ma i nenei
ginouli atapuhi galenahi emoemotahi.
5
Tauhi hi luhogaleya ipa bahana hina winugoguluwi
po ega hina noonoli naka odubona Yaubada a baha uyahinei yada ma hipuli hi wawala. Ma
gasi Yaubada hipuli i liwawali boga uyahinei.
6
Ma boga hipuli tupo wohepali i wiapapoeya
Nowa a houga uyahina.
7
Yaubada a baha uyahinei hipuli ma yada i houna imahiyehi po he
iotonana, ma libahibahi iyetana uyahina apo ina apu halehi po tu apapoe ina liyababahi.
8
U lawa, ginouli emosi hota ega nugomi ina guluguluwi, iyeta emosi Guyau uyahina
mei bolima magouhi tausana, ma bolima magouhi tausana uyahina mei iyeta emosi.
9
Tamogi lawa gehouhi hai winugonugotuhu powa hi pa, Guyau a bahapiko nugona ita
guluwihi po apega ina dewahi. Ega ita ihinihinibiga ma tamogi imtaibagabagi ma e
iotonaneta ipa ataputa ta nugobui po ega gehouna ina hahaleya.
10
Apo yohola Guyau a libahibahi iyetana ina nei ma a neina galenana mei tu danene po
yada ginoulihi hina yababa dagugu baneina uyahinei po hipuli uyahina ginouli atapuhi he
memae ina ala pahihi po hina yababa mayau alalatana uyahinei.
11
Apo ginouli magomagouhi yada ma hipuli uyahihi hina yababa, uyahinei tauta tu mae
hipuli geka uyahina ta wiwoiyawena meta po ta palihalena meta Yaubada uyahina.
12
Ma ta
galena gae po Guyau a houga nei iyetana ta galeya, babana Yaubada apo yada po ginouli
atapuhi ina liyababahi mayau ebebalanei.
13
Ma tauta apo tana iotonana yada ma hipuli
wouhi ubeihi po ta galehi, babana Yaubada amaka i paliwitumaganeya uyahita tupo noka
binei, dobuna dewa dumadumaluna uyahina e memae.
14
U lawa, omi wiotonana hougana Keliso binei ona wileta kadidili po a nugodumolami
ona memae dewa dumadumaluna ma yeuyeuna uyahina Guyau u matana.
15
Ma ona
hanapugena dumaya ata Guyau imtaibagibagi ubeita ipa ta luyagohana. Naka binei ma
tulata Paulo imgiluma uyahita po ipa ta hanapugeya, babana tauna a galena tuhaga Yaubada
uyahinei i waya,
16
po ginouli geka binei amaka i paliweleta a leta atapuhi uyahihi. Ma a leta
gehouhi u hinehi naka ginouli gehouhi hi wipilipili, uyahinei tu winugoneina po tu
lunugoluwaluwaga a gilumahi u hinehi ginouli gehouhi hi galena buinihi po gasi Yaubada a
Buka gehouhi yaka tunawahi hi wiapapoe mehi.
17
U lawa, ginouli geka taumi amaka o hanapugehi, yaka ona galena itete memi meka po
apo tu wiponahahalena hina tanitaniwagemi po omi towolo momota uyahinei apo ona peu.
18
Ma ata Guyau Yesu Keliso tauna Tu wiluyagohanita a lunugotootogo ma hanapuna
uyahimi ina lata po tauna ta wootalagiyeya ina nae po ega sigana. Moina.
2 Pita 2 Pita
<<
33
>>
2 Tesalonika
00
11
22
33
<<
00
>>
^
2 Tesalonika
Wimaamala
Keliso a libahibahi iyetana
Lawa woapapoena
Yaubada a winigana
Lupali binei
Upudodola binei
Baha anani kokoe
<<
00
>>
<<
11
>>
2 TESALONIKA
1
Wimaamala
1
Tau Paulo, ma Sailasi, ma Timoti, tauyai omi leta geka to gilumiyahi, tu witumagana
bolumi Tesalonika tuponana uyahimi, babana taumi Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu
Keliso tu witumaganehi.
2
Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo po hai nugodumola
hina melabenimi.
Keliso a libahibahi iyetana
3
Walewalehiyai, i linanaiyai ipa houga magomagouna Yaubada to maamali babana omi
witumagana e galugalu gawagawata, gasi emosi po emosi o lauhogalena memi po omi
luhogalana e lalata.
4
Uyahinei Yaubada a bolu tupo magomagouhi u matahi ma to
hunehunemi to pa, Mi Tesalonika tauhi tumtaibagibagi dumahi. Hawena hai gawiya po
wiyuwa baneina hi wialoni, ma tamogi anai witumaganahi himtaibagibagi.
5
Geka ani galena dewadewana uyahinei apo Yaubada a taniwaga dumadumaluna ona
hanapugeya, babana omi witai uyahihiyei i wikadidilimi. Yaka omi lui anani taniwaga uyahina
apo ina linanami.
6
Naka pitenana tauhi tu apapoe ani wimeihahi Yaubada i wononogogeya
po apo a uyogigai hina tuhagaya.
7
Taumi tu nugodubu a paliwelemi ma tauyai gasi, apo
yohola ata Guyau Yesu yadei ina hopuhopu mai anai ebebalana a tu winoyanoya
kadikadidilihi mi Yadena mitehi ma apo ata wiyagohina ina weleta.
8
Hougana ina hopuhopu
mai tauhi Yaubada tu winugoniniyena hai meiha witewiteina ina welehi, matababana ata
Guyau Yesu Keliso a tuwega ega hita wiponawogogeya.
9
Uyahinei apo apapoe
memewahagana hina wialoni po Guyau u matana ina boli halehi po a manini diidigana apega
hina galeya.
10
A houga nei iyetana uyahina a lawa waiwoiyawata wotalagae banei dumana
apo ta weleya uyahinei tauta tu witumaganena ataputa apo ta goholita galenana binei. Ma
taumi gasi babana lolowa tuwega dewadewana to bahebaheya po o itumaganeya.
11
Uyahinei to laupali bimiyei ipa ona meimahi mei lolowa Yaubada i inaganimi mae
dewadewana binei, ma ina wikadidilimi po a bagibagi ona dewahi, anai witumaganami awai
o lauhogalehi naka pitenana.
12
Geka dewahi uyahihiyei apo lawa ata Guyau Yesu gowana
hina huneya. Apo taumi gasi Guyau ina hunemi babana taumi Yaubada ma ata Guyau Yesu
Keliso hai lunugotootogo uyahimi i lata duma.
<<
11
>>
<<
22
>>
2
Lawa woapapoena
1
Walewalehiyai, to luhogaleya ipa ona hanapugena dumaya ata Guyau Yesu Keliso a
houga hopu memai ma ata omboina gogona tauna uyahina binei,
2
ega ona inugomagamaga,
apo lawa hina ibaabani hina pa, Guyau a houga hopu memai hougana amaka i geleta, ega
ona itumaganehi. Apo hina pa, Nugotuhu geka Yaubada i paliweliyai, bo Paulo i leta i
gilumiyai, tamogi ega ona itumaganehi.
3
Hai wibaabanihi ega anona, babana Yaubada lawa
apo hina wigawiyena tahaeya po lawa apapoe dumana ina geleta, ma u mulina apo Yesu ina
hopu mai, apoma uguwa lawana apo apapoe memewahagana ina wialoni.
4
Tauna Yaubada
a gawiya, ma tu witumagana ataputa ata gawiya, uyahinei tauna i wohepa meya po ipa apo
tauna Yaubada a numa dalabu uyahina ina duhuna ma ina witaniwaga po mei Yaubada.
5
O hanapugeya lolowa taumi ma tau po ta memae ma ginoulihi ubeihi a ibaabani.
6
Ipa
a houga dumana uyahina ina geletai ma tamogi awai e guduguduya amaka o hanapugeya.
7
Geka hougana lawa apapoena a wipoya gowagowadahi hoi hipuli he gelegeleta, ma lawa
gehouna a wipoyana i towolo tomgeya ma houga anani kokoe uyahina a gudu ina hoe
haleya,
8
po tu apapoena ina geleta. Tamogi Guyau Yesu apo anai didigana ina hopu mai po
a baha kadidiligei lawana ina wiapapoeya.
9
Ma lawana woapapoena apo ina nenei
Tomodulele a wipoyagei. Uyahinei apo manini po wekiwekilala koyakoyama po ani
nugogohola ina dewahi.
10
Uyahihiyei lawa ina koyamehi babana lolowa baha moinana hi
wihinigigiyeya ma ipa amaka luyagohana hita tuhagaya.
11
Uyahinei Yaubada i palihalehi po
Tomodulele a koyama hi itumaganeya.
12
Naka tauhi Yaubada a baha moinana ega hita
witumaganeya ma dewa apapoena hi luhogaleya apo Yaubada ina libahibahihi.
Yaubada a winigana
13
Walewalehiyai, ata Guyau i luhogalena dumami yaka odubona i winaganimi po ipa
Alugo Woiyawei ina liyeuyeumi ma baha moinana ona witumaganeya omi luyagohana binei,
uyahinei houga atapuna bimiyei to imaamala Yaubada uyahina.
14
Lolowa tuwega dewadewa
to guguyeya binei o witumagana po ata Guyau Yesu Keliso a wasawasa i welemi.
15
Yaka
ona towolo kadidili i wiatatiyana uyahina. I wibaabani bo i leta uyahihiyei.
16-17
Nugonugou ipa ata Guyau Yesu Keliso ma Yaubada Amata apo hina hagumi po
hina wikadidilimi omi bagibagi po omi baha uyahihi babana tauna i luhogalena dumata po a
lounugotootogogei e laikaohata houga ega sigasigana po tauta ta nugonugotuhu lagoneya.
<<
22
>>
<<
33
>>
3
Lupali binei
1
Walewalehiyai, ginouli waimulina geegeka, ubeiyai ona laupali Yaubada uyahina, ma
Guyau noyana to guuguyeya lawa uyahihi po tuwega dewadewana hina wiyateyateya po mei
lolowa taumi o iyateyateya.
2
Ma ona laupali po Yaubada tu apapoe uyahihiyei ina haloiyai,
babana Guyau tu bowiyena hi maga duma.
3
Guyau a woimahiyei emoemotana apo ina
wikadidilimi ma ina galena itetemi Tomodulele a wikoyakoyamagei.
4
Uyahinei Guyau a
palihanapu i weliweliyai naka i wipaliwelena uyahimi ipa ona wiponawogogehi mei lolowa o
iponawogo pite.
5
Guyau nugonugomi ina lihogohi po ona luhogala labatana Yaubada
uyahina po mei Keliso onomtaibagibagi duma.
Upudodola binei
6
Walewalehiyai, ata Guyau Yesu Keliso gowanei to palipaliwelemi inapa walewalehita
gehouhi hina lauupudoodola yaka ona nehalehi, babana tauyai ega upudodola tota
wiatatiyemi ma upuhegoya dewana.
7
Uyahinei tauyai ona itutupoganeiyai, babana lolowa
taumi ma tauyai ta memegogona bagibagi ega tota lauupudoodoleya.
8
Ma iyeta po ididibala
to wobagibagi, ma ega tota luhogaleya ipa to ligenomi i ambagibagina po galena itetena
binei. Ma lawa hagu hi weliweliyai to imihehi.
9
A dumalu ipa lawa hina haguiyai ma tamogi
eega babana ipa i bagibagi ona galeya po ona itutupoganeiyai.
10
Ma lolowa taumi ma tauyai
ta memegogona ma lugagayo to huhouni inapa iyai ina lauupudoodola yaka ega inomam.
11
Amaka tuwegami to nonoli ipa uyahimiyei lawa gehouhi hi luupudoodola, po ega
hita wobagibagi ma tamogi hi neneyabayababa po hi iyalutu.
12
Uyahinei ata Guyau Yesu
Keliso gowanei ita lawahi to paliwelehi, ma to lugagayogehi po tauhi ipa hina menugotau ma
hai ambagibagihi hina dewahi po apo yaniyani hina tuhagahi.
13
Walewalehiyai, bagibagi
dewadewahi ubeihi ega ona lauhinibegabega.
14
Inapa iyai i wipaliwelena geka omi letana u hinena ina paliguyoguyougeya yaka
lawana uyahina ega ona gagalena nae ma a dewa ubeihi ina wihinimaya.
15
Ma ona wileta po
ega ona igawiyeya, babana tauna tulata yaka wiatatiyana dewadewana ona weleya.
Baha anani kokoe
16
Guyau tauna Tu nugodumola yaka omi mae po omi nae atapuhi uyahihi a
nugodumolagei ina laihogomi houga magomagouna po atapumi mitehi ona metuwetuwenai.
17
Geka leta anani kokoe tau Paulo nimaugei u wimaamala a gilumi mei u leta gehouhi.
Wekiwekilala geka uyahihiyei ona galena tuhagau.
18
Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo ina melabenimi.
<<
33
>>
2 Timoti
00
11
22
33
44
2 Timoti 2 Timoti
<<
00
>>
^
2 Timoti
Wimaamala
Yaubada a ombenena
Tu towolo kadidili
Yesu Keliso binei ta wigawiya
Yaubada a tu bagibagi dewadewana
Houga anani kokoe binei
Timoti a ututu
Baha anani kokoe
2 Timoti 2 Timoti
<<
00
>>
2 Timoti 2 Timoti
<<
11
>>
2 TIMOTI
1
Wimaamala
1
Tau Paulo, Yaubada a nugotuhugei a ituwetuwega Yesu Keliso binei. Naka tauna ata
luyagohana a baba mei Yaubada a paliwitumagana googata uyahihi.
2
Timoti, tama luhogalemyaka a kawainatunempo omleta geka a gilumiyahi.
Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo ma hai nugohegoya ma
hai nugodumola hina melabenim.
3
Iyeta po ididibala a imaamala duma Yaubada uyahina bimgei. Googata hi itubagibagi
Yaubada uyahina po tau a itubagibagi a nugoyeuyeuwe yaka ega nugowiyuwa uyahiu.
4
Ma
lolowa a nenehalem iyetana om tou a nugonugotuhuya po geka hougana a luhogaleya ipa a
gunawileu po a galemma a kaoha.
5
Ma omwitumagana anona dumana Yaubada uyahina a
nugonugotuhuya mei hinamYunisi ma gogamLoise, Yaubada uyahina hi witumagana
tahaya ma geka hougana tamgasi Yaubada uyahina u witumagana duma.
Yaubada a ombenena
6
Lolowa a wotepanimpo Yaubada wipoya i welemnaka wipoyana una galena iteteya
po una laigeini ega uyahim ina bohoboho.
7
Yaubada Alugo Woiyawa i weleta po ega ta
matomatouta ma tamogi Alugonana uyahinei manini po luhogala po upuhegoya ta tuhagaya.
8
Uyahinei ata Guyau a bagibagi binei ega una ihinimaya ma hoi numa panipani a
memae ega ipa biugei ma una ihinimaya. Ma tamapo yohola Yesu tuwegana binei ma witai
uyahimhina geleta mei tau ma Yaubada a kadidili uyahinei una towolo momota.
9
Yaubada i
otugeta po wiluyagohanita ipa a mae waiwoiyawana ta wotagoya. Tauta ega ata dewadewa
ubeihi ita otugeta ma hipuli a wiwawala tahatahayana uyahina lolowa a nugotuhugei i
lunugotootogo uyahita Yesu Keliso uyahinei.
10
Po geka hougana a lunugotootogona
uyahita i wogeleteya Tu wiluyagohanita Yesu Keliso uyahinei. Kelisona ata hilage i boho
haleya ma tuwega dewadewana uyahinei yautu tuwetuwenai i neiyai uyahita.
11
Yaubada u bagibagi i weleu ipa tuwega dewadewana ana inoyenoyeya. Uyahinei tau
tu wituwetuwega po tu wiatatiyana gehouna.
12
Naka binei ma witai a ialonihi ega ipa binei a
wihinimaya, babana Guyau a hanapugeya po gasi a witumaganeya tauna tuwega i weleu
yaka apo ina galena iteteu po a sigana iyeta e nenei uyahina a geleta.
Tu towolo kadidili
13
Lolowa amaka ututu dewadewana a paliwelemi Yesu Keliso witumaganana po
luhogalana binei po ipa ona wotago imahiyeya.
14
Yaubada tuwegana u noonoli una galena
iteteya Alugo Woiyawa uyahinei babana e memae u hineta po a hagu e weleweleta.
15
Tuwega amaka u nonoli naka, tu witumagana mi Asiya hi wihinigigiyeu po hi
nehaleu. Naka pite Paigeliya ma Elimogini amaka hi nehaleu.
16
Ma Onesipolu ega biugei ita wihinimaya hoi numa panipani a memae binei, ma
tamogi houga magomagouna i haguhaguwe po kamnau i wodewadewa, ega yaka Guyau
uyahina a laupali Onesipolu a bolu mitehi ipa ina lunugotootogogehi.
17
Houganana
Onesipolu i laugeleta u Loma i beiha duma tau biugei po i tuhagau,
18
po a bagibagi biugei
Epeso uyahina amaka u hanapugeya. Uyahinei a luhogaleya ipa Guyau a luhetala iyetana
uyahina lunugotootogo ina tuhagaya.
2 Timoti 2 Timoti
<<
11
>>
2 Timoti 2 Timoti
<<
22
>>
2
Yesu Keliso binei ta wigawiya
1
Natuwe Timoti, Yesu Keliso a lunugotootogo uyahinei una kadidili,
2
po uyahiugei
baha u noonoli lawa magomagouhi u matahi, ma iyawoi tauhi tu upuhegoya una paliwelehi
po tauhi gasi lawa gehouhi hina wiatatiyehi.
3
Yesu Keliso binei ma una palihalena mempo
hougana witai una ialoni unomtaibagibagi po mei a tu wigawiya kadikadidilina.
4
Ega
emoemotana po tu wigawiya gehouna a meyagai bagibagina ma gawiya bagibagina po ina
woluwaluwagehi, babana gawiya kapenana tunawana a nugotuhu e wotagohi ma e
wobagibagi.
5
Mei gasi tu bulili gehouna, inapa bulili a lugagayo ega ina wotago imahiyeya
apega maiha ina tuhagaya.
6
Tu lupehi naka pitenana gasi, apo ina bagibagi kadidili tano
uyahina yaka apo a bagibagi anona mahula ina tuhagaya.
7
Geka u bahahi una nugotuhu
momohihi po nugohanahanapu Guyau apo ina welem.
8
U luguguya uyahina amaka a paliwelema pa, Yesu Keliso una nugotuhu momohi,
tauna Dawita gogana, ma hilage uyahinei i towolo meme.
9
U luguguya Yesu Keliso binei
ma witai a wialoni po hoi numa panipani a memae mei tu apapoe gehouna. Ma tamogi
Yaubada a baha ega emoemotana po hina pani.
10
Uyahinei ma u mae witai geka u hinena
amtaibagibagi, po ipa tauhi iyawoi Yaubada i inaganihi a haguhi ma Yesu Keliso ina
wiluyagohanihi po wasawasa memewahagana hina tuhagaya.
11
Bahahi geka naka baha dumahi:
Apo Yesu Keliso mitehi ta hilage gogona
yaka luyagohana dewadewana ta tuhagaya.
12
Apo Keliso mitehi tanomtaibagibagi
yaka mitehi apo ta taniwaga gogona.
Ma inapa Kelisona ta bowiyeya
apo gasi ina bowiyeta.
13
Apo Keliso ta winugoguluwi
ma tauna apega ina winugoguluwita.
Keliso a nugotuhu i dumalu po e wootago imahiyehi.
Yaubada a tu bagibagi dewadewana
14
Yaubada u matana omlawa hai ututu una lawi ma una winugotuhuhi po tapalolo
palidibodibogana binei ega hina laugamobagibagi. Matababana lugamo bagibagi
yabayababa apega tu lutanigana ina haguhi tamogi apo ina laipeunihi.
15
Uyahinei tamipa
una wileta kadidili Yaubada uyahina po una witubagibagi, yaka apega una wihinimaya ma
apo ina kawaidewedewem. Naka binei ma Yaubada a baha dumadumaluna una
wiatatiyanena imahiyeya.
16
Tu baha yabayababa hai bolu uyahina ega una luilui.
Matababana baha yabayababa uyahinei apapoe baneina e wawala po lawa Yaubada he
nenehaleya.
17
Babana baha yabayababa mei paga apo lawa u nugonugona ina lata po
apapoe baneina ina wawala. Tu baha yabayababa luwaga geka gowahi Hamenaiyo ma
Palitasi.
18
Hai luwagahi wiatatiyana dumana hi nehaleya po hi pa, Tu hilahilage hai towolo
meme amaka hougana i kokoe, po hai lawa gehouhi koyama geka hi noonoli po hai
witumagana hi tapiya.
19
Tamogi Yaubada a baha mei gaima memewahagana i pa, Guyau a
lawa i hanapugehi, ma i bahena meya i pa, Tauhi iyawoi Guyau hi kawakawaiguyougeya,
hai apapoe hina wihinigigiyehi.
20
Tauta Yaubada a gaeba. Numa waigapolahi u hinehi gaeba gole po siluba, ma
gehouhi gaeba mayau po walata hipuli uyahihiyei hi dewahi. Ma gaeba dewadewahi
toumana ubeihi hi hounihi ma apapoehi hi houna liyehi nudanuda ani hounahi.
21
Uyahinei
iyai dewa apapoena amaka i wihinigigiyeya po i liyeuyeu meya, yaka naka tauna gaeba
waiwoiyawana po apo Guyau ina wiutaneya bagibagi dewadewana binei.
22
Hewahewali omi kamna una wihinigigiyehi ma dewa dumadumaluna po witumagana
po luhogala po nugodumola una wotagohi, po mei tauta Guyau tu luotugena dumata ata
nugoyeuyeu una witutupoganeya.
23
Ma tu lugamobagibagi una nehalehi babana
lugamobagibagi witona anani geleta.
24
Lugamobagibagi Guyau a tu bagibagi ega ita linanata,
ma nugodewa ma nugohegoya ma dewadumalu wiatatiyanana lawa atapuhi u matahi naka i
linanata.
25
Tu wigawiyeta uyahina ta nugohegoya ma ta lidumalu po nugote Yaubada apo
ina haguya po ina nugobui imahi po nugotuhu dumana ina wotagoya,
26
po gasi Tomodulele
a walo ina galeya po ina lowo haleya, babana odubona tauna Tomodulele i waloya po a
nugotuhu uyahina i wobagibagi.
2 Timoti 2 Timoti
<<
22
>>
2 Timoti 2 Timoti
<<
33
>>
3
Houga anani kokoe binei
1
I nonola imahi, houga anani kokoe uyahina apo witai baneihi hina lugeletehi.
2
Naka
hougana apo lawa hina nugotuhu mehi po tunawahi ubeihi hina inugonugotuhu ma gapola
luhogalahi nugonugohi hina lihogohi po hina nugonugogegae ma hina hunehunena mehi ma
lawa hina lauhinidoodolehi. Uyahinei hinahinahi po amamahi hai baha hina
wiponahahalenehi, ma lawa tapuhi hai woimahi ubeihi apega hina wimaamala. Uguwa
dewana uyahina hina memae.
3
Uyahinei lawa apega hina launugotootogogehi po hina
nugotatahi, tamogi apo hina wiyalutugehi. Ma apo lawa hina lauhinidodolehi po hina
lauuyogigai po dewa dewadewahi hina ihinigigiyehi.
4
Apo hai lawa hina nugohalehi ma hina
wogahegahe yabayababa po hina nugogegae duma ma Yaubada apega hina luhogaleya ma
tauhi hai kaoha uyahina apo hina inugonugotuhu.
5
Lawa tu witumagana mitehi apo hina
tapatapalolo ma Yaubada a kadidili ega hita itumaganeya uyahinei hai tapalolo i wiginouli
yabayababa. Naka lawahi hai bolu uyahina ega una luilui.
6
Naka tauhi tu wiatatiyana koyakoyama po numa uyahihi he luilui ma wiwine
nugonugohi tapitapiyahi he koyakoyamehi, babana wiwinehi tauhi tu apapoe po hai apapoe
binei he launugoluwaluwaga po tauhi he igoumehi.
7
Uyahinei wiatatiyana tapuhi po tapuhi
uyahihi he lautanigana ma ega emoemotana po wiatatiyana dumana hina hanapugeya.
8
Tu
wiatatiyana koyakoyama lawahi tauhi wiatatiyana dumana hi wigawiyeya po mei odubona
Yanesi ma Yambolesi Mose hi igawiyeya pite. Tauhi witumagana hi wihinigigiyeya ma
nugonugohi u hinena koyama po nugotuhu apapoehi hi memae.
9
Apo yohola hai dewa geka
anohi hina lugeletehi po lawa hina galehi. Mei odubona Yanesi ma Yambolesi hai koyama
anona i lugeleteya po lawa atapuhi hi galeya.
Timoti a ututu
10
Tam Timoti, u wiatatiyana po u mae po u wiwogatala u hanapugehi, po u
witumagana po u omtaibagibagi po u luhogala po u towolo kadidili amaka u galehi po u
hanapugehi.
11
Tupo Anitiyoka po Ikonoyampo Lisita uyahihi u mae witeihi po wiyuwahi
lawa uyahihiyei a tutuhagahi amaka u hanapugehi. Tupohihi uyahihi u mae hi witai duma ma
witeihi atapuhi uyahihiyei Guyau i halou.
12
Geka bahana baha dumana, inapa Yesu Keliso ta
witumaganeya po Yaubada a dewa dumadumaluna ta wootagoya yaka lawa uyahihiyei apo
witai ta tuhagaya.
13
Ma tauhi tu dewaapapoe po tu wikoyakoyama hai apapoe apo hina lata
duma babana Tomodulele a koyama hi witumaganeya po lawa he koyakoyamehi.
14
Ma tam
wiatatiyana atapuhi amaka u hanapugehi po u witumaganehi yaka una wotagohi po una
towolo kadidili babana tu wiatatiyemu hanapugehi.
15
Ma tamomhouga tewela uyahina ma
i nei po ataima Yaubada Buka woiyawa u hanapugeya yaka una towolo kadidili babana
Buka uyahinei Yesu Keliso u witumaganeya po tauna i wiluyagohanim.
16
Matababana
Yaubada a Buka bahahi atapuhi Yaubada yautunei hi nei po bahahi uyahihiyei e iatatiyeta po
ata apapoe e laugeletehi po ata ututu dewadewana ta tutuhagaya po ata mae hi dumalu.
17
Uyahinei tauta tu wimulitagona bagibagi dewadewahi atapuhi ta wobagibagiyehi.
2 Timoti 2 Timoti
<<
33
>>
2 Timoti 2 Timoti
<<
44
>>
4
1
Timoti, Yaubada ma Yesu Keliso u matahi omututu a lawilawi. Yesu Keliso tauhi
hilahilagehi po lauyagohanahi ina laibahibahihi tauna apo yohola ina hopu mai po ina
taniwageta.
2
Om ututu geka, houga dewadewa po houga apapoe uyahihi una wileta kadidili
po Yaubada a baha una lauguguyeya lawa uyahihi po hina galena tuhaga ma una paliyehi po
hina dumalu ma hai witapitapiya ubeihi una wikadidilihi. Geka ginoulihi una wiatatiyena
imahiyehi anai omtaibagibagim.
3
Matababana houga he nenei uyahihi apo wiatatiyana
dumadumaluhi lawa hina wihinigigiyehi ma wiatatiyana tapuhi apo hina luhogalena dumahi
po apo hina wotagohi yaka apo tu wiatatiyanahi hai luhogala hina welehi.
4
Apo tanigahi hina
lupupuhi meka po apo wiatatiyana dumadumaluna hina nonoli yaka googahi hai nugotuhu
hina wotagohi.
5
Ma tamhouga magomagouna una towolo kadidili. Ommae witai uyahihi
unomtaibagibagi ma tuwega dewadewana una lauguguyeya. Geka uyahinei ma apo tamuna
witubagibagi dewadewamYaubada a bagibagi uyahina.
6
Tau a palipalihalena meu mei a witalaguyabena meu Yaubada uyahina po kikina ma u
bagibagi a wikokowi ma hipuli a nehaleya.
7
Yaubada binei amaka a wigawiya duma po
Yaubada a tahaya atapuna amaka a wikokowi ma houga magomagouna u witumagana
Keliso uyahina a huhouni.
8
Apo yohola Guyau a luhetala dumadumalunei ina imiheu u
dewadumalu binei. U dewadumalu binei u meiha amaka i wononogogeya po e memae iyeta
e nenei binei naka unuhau wasawasana. Ma ega tau tunawau biugei ita wononogogeya ma
tamogi tauta ataputa ubeita Yesu a gunawilana meme binei ta iotonana.
Baha anani kokoe
9
Timoti, a luhogalemipa una bulili mai,
10
babana u lawa amaka hi nehaleu. Dimasa
hipuli gapolahi luhogalana nugona i waya po amaka i nae u Tesalonika. Keseni amaka i nae
u Galatiya ma Taitasi i nae u Dalimatiya.
11
Luka tunawana mitehi to memae. Ma inapa una
nenei yaka Maki una weluwaya babana tauna u tu hagu dewadewana u bagibagi Keliso
binei.
12
Titikasi a himili po i nae u Epeso.
13
Apo una nenei yaka u ginouli una winihi po una
nei, naka u kwama lolowa u Tolowasi a nehaleya Kalepo a numa uyahina ma u buka ma u
pepa animgilugiluma, naka a luhogalena dumaya.
14
Numinumi tu bagibagi gowana Alesana witai baneina i weleu, yaka apo yohola a
meiha Guyau uyahinei ina tuhagaya.
15
Tamuna galena itete membabana Ale sana ata
wiatatiyana i wigawiyena dumaya.
16
U luhetala tahatahayana uyahina ega kikina iyai gehouna ita haguwe. Atapuhi hi
matouta po hi lowo haleu. Ma u luhogala ipa Yaubada ega ina imihehi.
17
Ma u luhetalana
uyahina Yaubada i haguwe po kadidili i weleu, ma tuwegana a paligeleteya tauhi ega
Yaubada hita itumaganeya uyahihi, ma gasi Yaubada a hagu uyahiu po laiyoni gamonei i
halou po luyagohana uyahina i houniu.
18
Uyahinei apapoe atapuna uyahina Guyau apo ina
halou ma yohola apo anai luyagohanau a lui hoi yada anani taniwaga uyahina. Yaubada ta
wotalagiyeya, babana a wasawasa memewahagana. Moina.
19
Uwimamala Pilisila ma Akwila ma Onesipolu a manago mitehi uyahihi.
20
Elasita u
Kolinito e memae ma Tolopima i totogo po u Mailitasi a nehaleya.
21
Geka houga una
neyagiyaginai babana kikina ma apo hougana wayau ina geleta. Yabulo ma Padeni ma Lino
ma Kilodiya po walewalehita atapuhi hai wimaamala uyahimi.
22
Guyau mitehi, alugomina wikadidili ma tampo ombolu ina lunugotootogogemi.
2 Timoti 2 Timoti
<<
44
>>
3 Yoni
00
11
3 Yoni 3 Yoni
<<
00
>>
^
3 Yoni
Wimaamala
Ata tu hagu po ata gawiya ubeihi
Baha anani kokoe
3 Yoni 3 Yoni
<<
00
>>
3 Yoni 3 Yoni
<<
11
>>
3 Yoni
1
Wimaamala
1
Tau tu witaniwaga gehouna, ma leta geka a gilugilumiyahi tamtulau Gaiyasi uyahim.
Moina dumana a luhogalena dumam.
2
Tulau, a laupali Yaubada uyahina kamnam a dewadewa po ipa dewadewa una
tuhagaya mei Alugomi memeimahi pite.
3
A kaoha duma babana lolowa walewalehita
gehouhi hi nei uyahiu po omdewadumalu binei hi paliweleu, babana mamae dumalunei e
nenae.
4
Geka pite tuwega naka u ani kaoha, babana u logaloga memae dumadumalunei o
nenae.
Ata tu hagu po ata gawiya ubeihi
5
Tulau, hougana walewalehita hi weluweludadana ommeyagai uyahina ma om
wihaguhagu binei naka dewana omwitumagana i wogeleteya.
6
Naka lawahi o haguhaguhi
ubeihi tu tapalolo uyahiyai hi deedeya. Uyahinei hougana walewalehita hi nenehalemma
dumalugei hagu u welehi hai kadau binei.
7
Tauhi Keliso gowanei hi kadakadau wiiwila nae
ma hagu ega hita tuhagaya tu meuputa uyahihiyei.
8
Uyahinei tauta i linanata po lawa geka
pitenana ta haguhi po magomagouta ta witubagibagi gogona Yaubada binei.
9
Leta odubona a gilugilumiyahi omi bolu uyahimi. Ma u hayami Diyotapa i luhogaleya
ipa tauna tunawana ina tahatahaemi yaka u taniwaga i guduhi.
10
Ma ega tunawau i iyalutugeu
ma walewalehita ega ita kaohehi ma tu tapalolo i hauhopunehi babana walewalehita hi
ihaguhaguhi binei. Inapa houga awai a geletahi apo a dewana binei ta wibaabani.
11
U lawa, dewa apapoehi ega ona itutupoganehi ma dewa dewadewahi ona wotagohi.
Tu dewadewa Yaubada uyahinei hi nei ma tu apapoe Yaubada ega hita hanapugeya.
12
Ma
Demitiliya lawa dewadewa dumana. Lawa magomagouhi hi baheya, ma hai bahana naka
baha dumana ma tau gasi a baheya naka pitenana po amaka o hanapugeya naka tau tu
limoinena.
Baha anani kokoe
13
Ginouli atapuhi he memae ma a luhogaleya ipa ubeihi anomgiluma ma amaka,
14
babana ega daona ma apo a nehi po taumi ma tau ta wibaabani gogona.
15
Ata lawa geka hota hai wimamala uyahim. Ma ata lawa atapuhi naka hota uyahihi u
wimaamala una paliwelehi. Yaubada a nugodumola ina melabenimi.
3 Yoni 3 Yoni
<<
11
>>
Bagibagi
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20
21 21
22 22
23 23
24 24
25 25
26 26
27 27
28 28
Bagibagi Bagibagi
<<
00
>>
^
Bagibagi
Yaubada Alugo Woiyawa i paliwitumaganeya
Yaubada Yesu i waya po i gae hau yada
Yudasa tu luhalenana
Alugo Woiyawa a nei
Pita a baha bolu ugolihi
Wilawalawa tu witumagana u hayahi
Pita ma Yoni tu aepapa hi luyawahi
Pita a guguya numa dalabu baneina ugolina
Pita ma Yoni tu wiwogatala u matahi
Tu witumagana hai nugomotu ubeina hi tapalolo
Tu witumagana hi iginouli luluemota
Ananaya ma Sapaila
Manini ma wekiwekilala
Tu wituwetuwega hi wihiniwiyuwahi
Tu wituwetuwega tu haguhi
Sitibeni hi numa panipani
Sitibeni a baha tu wiwogatala ugolihi
Sitibeni gaimei hi luuni
Saulo tu witumagana i wihiniwiyuwahi
Pilipo u Samaliya tuwega dewadewana i guguyeya
Pilipo Itiyopiya lawana mitehi
Saulo a nugobui
Saulo u Damaseko i guguya
Saulo u Yelusalem
Pita u Lida po u Yopa
Pita Koniliyasi i dadani
Pita a guguya Koniliyasi ugolina
Tauhi ega mi Yudeya Alugo Woiyawa i luinihi
Pita a widedede tu witumagana u Yelusalemugolihi
Tu witumagana u Anitiyoka
Tu witumagana wiyuwa gehouhi hi ialonihi
Heloda a hilage
Banabasi ma Saulo hi winaganihi po hi himilihi
Banabasi ma Saulo Saipilasi u hinena
Tu wituwetuwega hai kadau Pisidiya u tupona
Paulo ma Banabasi u Ikoniyam
Paulo ma Banabasi Lisita po Debi u hinehi
Paulo ma Banabasi hi gunawilehi u Anitiyoka Siliya u hinena
Omboina u Yelusalem
Tauhi ega mi Yudeya hai pepa hi himili
Paulo ma Banabasi hi wikahakaha
Timoti Paulo ma Sailasi mitehi hi kadau
Paulo a enogalena u Tolowasi
Lidiya a nugobui u Pilipai
Pilipai numa panipani u hinena
Paulo Tesalonika u hinena
Paulo Ateni u hinena
Paulo Kolinito u hinena
Paulo i gunawileya u Anitiyoka
Paulo Epeso u hinena
Sekewa natunatuna ololotohi
Wogalahi Epeso u hinena
Paulo Masedoniya ma Giliki i dadana mehi
Paulo hewali hilahilagena i witowolo meya
Paulo a baha wimaamala tanitaniwaga ugolihi
Paulo i nae u Yelusalem
Paulo Yamesa i dadani
Numa dalabu baneina u hinena Paulo hi numa panipani
Paulo tuawana ubeina i wibaabani
Paulo apo hita wilawi
Paulo i luhetala tu wiwogatala u matahi
Paulo omunugona hi wiwogataleya
Paulo hi himili po i nae u Sisaliya
Mi Yudeya Paulo hi wigouya
Paulo tuawana binei i wibaabani Pelikisi u matana
Pelikisi ma Dusila ugolihi Paulo i luhetala
Paulo i lupali ipa Sisa mi Loma hai wasawasa u matana ina towolo
Agilipa ma Benisi u matahi Paulo i luhetala
Paulo tuawana ubeina i wibaabani Agilipa u matana
Paulo a nugobui i dedeya
Paulo a bagibagi i dedeya
Paulo wamgei hi niyeya u Loma
Duba u boga hi wialoni
Togowa wami hedali
Paulo a mae Melita bonabonana ugolina
Paulo Melita i nehaleya po i nae u Loma
Paulo a mae u Loma
Bagibagi Bagibagi
<<
00
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
11
>>
BAGIBAGI
1
Yaubada Alugo Woiyawa i paliwitumaganeya
1
Tiyopilasi, u buka tahatahayana u hinena Yesu a bagibagi i wawali hougana, ginouli
atapuhi i dewadewahi po i iatatiyanehi a gilugilumi
2
i nae po a siga iyetana Yaubada i waya
po i gae hau yada. Yohola ega po ita gae ma Alugo Woiyawa a hanapugei litahatahaya a tu
wituwetuwega i inaganihi i welehi.
3
A hilage u mulina dewa tapuna po tapunei i woogeletena
meya a tu wituwetuwega ugolihi ma i mamae naka iyeta magouhi 40. Ma iyowai i
woogeletena meya naka ega ani lunugoluwaluwaga ma tamogi moina dumana i lauyagohana.
A tu wituwetuwega hi galeya po mitehi hi ibaabani naka Yaubada anani taniwaga i
paliwelehi.
4
Hougana tauna po a tu wituwetuwega himtuboina gogona ma i baha kadidili
ugolihi i pa, Ega Yelusalemona nenehaleya. Amau ananimbenena i palipaliwitumaganana a
bahebaheya ona ototoni,
5
babana Yoni goilei lawa i bapatisohi ma taumi apo iyeta
wabihaga u hinena Alugo Woiyawa ugolinei bapatiso ona waya.
Yaubada Yesu i waya po i gae hau yada
6
Yesu a tu wituwetuwega mitehi hougana hi yamtuboina gogona naka hi lubayadeya hi
pa, Guyau, apo geka u hougana mi Isalaela i witaniwaga una wele meiyai?
7
Yesu hai baha i wimihaya i pa, Amau tuawana a taniwagagei apo geka ginoulihi
wawala hougahi ina hounihi ma ega ipa taumi ona hanapugehi.
8
Ma tamogi hougana Alugo
Woiyawa ugolimi ina geleta, apo ona manini. Taumi apo tuwegau ona nohaya lawa atapuhi
u Yelusalem dobuna ugolina po tupo Yudeya po Samaliya ma i nae po hipuli a u ani kokoe
ugolihi.
9
Geka a bahana u mulina Yaubada i waya po i gae hau yada. Hi ihalu ma yaloi Yesu i
guduya po u matahi i lugowadeya.
10
Yesu i nenae ma a tu wituwetuwega hi todi ma hi ihalugeya ma mala emosi lawa
luwaga, hai kaleko wakewakekehi awa hi lugeletehi po u liyaliyahi hi towotowolo.
11
Lawahi
luwaga hi lubayada hi pa, Lawa mi Galili, iyowai po o towolo ma o ihalu gae hau yada?
Yesu lolowa mitehi o mamae ma iyowai Yaubada i waya po e gegae hau yada naka apo
dewana emotanei ina gunawileya.
Yudasa tu luhalenana
12
Oliweta u oyana ma hi gunawilehi po hi nenae u Yelusalemnaka balana ega ita dao
babana oyana naka Yelusalemu liyaliyana.
13
Ma hougana hi lui u Yelusalempo hi gae numa
babanoyana wiluwaganaa ugolina, noka u hougana hi mimiyeya. Tu wituwetuwegahi naka:
Pita, Yoni, Yamesa, Andulu, Pilipo, Tomasi, Batolomiu, Matiu, Yamesa Alipi natuna,
Simona tauna mi Yudeya hai tumpaligudugudu, Yudasa Yamesa natuna.
14
Houga
magomagouna tauhi ma Yesu tu wotagona wiwinehi, po Maliya, Yesu hinana, po Yesu
walewalehina naka hi yamtuboina gogona ma hau tapalolo hi welewele mehi.
15
Houga noka ugolina tu witumagana nugote magouhi 120 himtuboina mai ma Pita i
towolo po ugolihi i baha i pa,
16
Walewalehiu, Yaubada a baha amaka i limoineya. Ugolinei
ma Alugo Woiyawa Dawita i tubahabahaya po i bahabaha piko tumpalihalena binei. Po
amaka Yudasa tauna lawa i litahatahaehi po Yesu hi numa panipani.
17
Yudasana Yesu i
winagani po a tupo i dewaya ata bagibagi u hinena, po tauna tulata igehouna.
18
(Yudasana i benabenama po mihana hi weleweleya ugolinei hipuli i gimaleya. Ma
geka hipulina ugolina i peu po amamona a liyalapoila po i hilage.
19
Lawa atapuhi u
Yelusalemhi nonoli yaka hipulina hi wigowaya hai ponei hi pa Akedama bo ta baheya
Hipuli Waitalana.)
20
Pita gasi i baha i pa, Buka Sam ugolina Yudasa ubeina i baheya i pa,
A numa ina gouda
po ega lawa igehouna u hinena ina mamae.
Ma gasi Buka i pa,
Tamogi lawa gehouna apo iyawena ina peli.
21
Yaka apo yohola Yudasa tu luhalenana lawa awai houga magomagouna i mulitagotago
Guyau Yesu a gae po a hopu ugolihi,
22
ma gasi Yoni Yesu i bapatisoya hougana ma i nei
po Yesu a gae hougana. Geka lawana tauna ina nei po Yesu a towolo meme tona
ituwetuwegeya.
23
Ega yaka lawa luwaga gowahi hi bahehi: Yosepa ma gowana gehouna Basabasa ma
gasi gowana gehouna Yusito; ma Matiyasi.
24
Hi bahehi po i kokoe ma hi tapalolo hi pa,
Guyau, lawa hai winugonugotuhu u hanapugena dumahi. Yaka geka lawahi luwaga ugolihi
emosi u inagani una wogeleteya.
25
Tauna apo geka bagibagina po wituwetuwegana Yudasa
i nenehaleya ina towologeya babana Yudasa amaka i newahaga.
26
Hai luwagahi hi wikibu
gowagowadehi po Matiyasi a winagana i lugeleteya yaka tauna i lui tu wituwetuwega hai
bolu magouhi 12 ugolina.
Bagibagi Bagibagi
<<
11
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
22
>>
2
Alugo Woiyawa a nei
1
Mi Yudeya hai toleha iyetana gowana Penitikosi. Noka hougana tu witumagana
atapuhi himtuboina gogona po hi winugoemota.
2
Hi duhuduhuna po mala emosi ma gololo
mei togowa baneina gololona yadei i hopu mai po numana i wihogoya.
3
Ma hai galena
ugolina ginouli mei mayau ina laumenamena u hayahi, po menamenana emosi po emosi lawa
emosi po emosi i tatadadani.
4
Ma Alugo Woiyawa i wihogohi po i dewahi po pona tapuhi
po tapuhigei hi ibaabani.
5
Lawa atapuhi hai witumagana Yaubada ugolina mei mi Yudeya hai witumagana tupo
atapunei hi nei u Yelusalempo ipa hina toleha. Tauhi tu witumagana kadidili Yaubada
ugolina.
6
Hougana gololona hi noonoli po bolu baneina himboina nei numana u liyaliyana,
po nugonugohi i goholi babana lawa emosi po emosi a pona i noonola tuhagaya.
7
Hai
nugogohola po nugopilipili ugolina ma hi pa, Geka lawahi noka pite he ibaabani naka tauhi
mi Galili?
8
Ma iyowai po tauta emosi po emosi ata meyagai ponana ta noonola tuhagaya?
9
Tauta mi Pateya po mi Midiya po mi Elama po mi Mesopotamiya po mi Yudeya po mi
Kapadosiya po mi Ponita po mi Asiya
10
po mi Piligiya po mi Pampiliya po mi Isipita po
Libiya ani taniwagana tupohihi Sailini u liyaliyana. Ma gehouta Loma tu mimiyena,
11
naka
tupota ata babada mi Yudeya ma tupota moina mi Loma ma ata witumagana mei mi
Yudeya. Ma gehouta mi Kilita po mi Alebiya. Tamogi ginouli baneihi Yaubada i
dewadewahi ataputa ata ponei he bahebahehi ma ta noonolihi.
12
Hai nugogohola po hai
nugopilipili ugolinei ma yohola hi lulubayadena mehi hi pa, Geka ginoulina anona awai?
13
Ma gehouhi tu witumaganahi hi paliguyoguyougehi hi pa, Geka lawahi hi uma po hi
buuwa.
Pita a baha bolu ugolihi
14
Ega yaka Pita ma tu wituwetuwegahi gehouhi magouhi 11 mitehi hi towolo, po Pita
ponana i lata ma bolu ugolihi i baha nae i pa, U lawa mi Yudeya po taumi atapumi u
Yelusalemo mamae, ona lautanigana imahi ma a paliwelemi.
15
Ami nugotuhu o pa tiyai tota
uma po tota buuwa ma tamogi eega, babana geka apoma e gegae ata malatomtom amna
kabudalana ugolina.
16
Ma tamogi moina dumana geka awai e wawala naka Yaubada a tu
bahapiko odubona gowana Yoela i bahehi.
17
Yaubada i baha i pa:
Houga sigasigana u hinena apo geka dewahi a dewehi
Alugo Woiyawa apo lawa atapuhi a welehi.
Natunatumi ololotohi po wiwinehi apo u baha hina bahabaha pikogeya,
ami hewahewali
ma babada apo u kawaimoina hina luboniyehi.
18
Ee, noka hougana ugolina u tu bagibagi ololotohi po wiwinehi,
Alugo Woiyawa apo a welehi
po u baha hina bahabaha pikogehi.
19
Apo u manini hau yada a wogeletehi,
ma u wekiwekilala hau hipuli a wogeletehi.
Tala po mayau ebebalana po bogahu wopotopotona.
20
Kabudala apo ina uguwi
ma wamahiya ina kaya po ani galenana mei tala,
ma muliyei apoma Guyau a iyeta ina geleta,
naka iyetana iyeta baneina po namanamalina.
21
Ma apoma iyawoi nawa Guyau gowanei hina laupali apo hina luyagohana.
22
Pita gasi i baha i pa, U lawa mi Yudeya, geka bahahi ona nonolihi: Yesu
Nasaletagei, Yaubada a manini po a wipoya po a wekiwekilala amodewedewei i wogeletehi
po ugolinei Yaubada a winagana i limoineya. Tauta geka ta hanapugeya babana u hayata i
wawala.
23
Yaubada i nugotuhu lagoneya yaka Yudasa Yesu u nimami i houni, ma taumi o
uni babana ombeneneya tu apapoe lawahi ugolihi po hau ani take hi tutuya po i hilage.
24
Tamogi Yaubada i witowolo meya hilage ugolina po hilage wiyuwahi i wihalehi, babana
hilage ega a kadidili emoemotana ipa ina womomohi.
25
Ubeina po Dawita i baha i pa,
Houga magomagouna Guyau u matana a gagaleya.
U awala hinebawau e mamae
ugolinei apega lawa hina lipilipiliu.
26
Geka binei nugonugou i kaoha
ma u baha kaoha awa,
yaka hawena apo uyogou ina buda
ma a nugotuhu lagoneya a towolo meme ugolina.
27
Matababana tau apega hau hiyoyowa una nugohelau
yaka gasi apega amtu bagibagi una palihaleu po hiniu ina buda.
28
Tamluyagohana tahayana u wiatatiyeu,
ma tau tam u matam apo a kaoha duma.
29
Gasi Pita i baha i pa, Walewalehiu, dumalugei apo a paliwelemi naka gogata Dawita
i hilage po hi guluwi ma kokowagana amalai e mamae ugolita.
30
Tauna tu wipiko ma
Yaubada a paliwitumagana kadidilina ugolina i hanapugeya. Yaubada a paliwitumagana ipa
apo Dawita gogana emosi ina witaniwaga mei Dawita.
31
Ma Dawita i nugotuhu lagoneya
apo Yaubada awai ina dewaya. Yaka Keliso a towolo meme ubeina i baha i pa, Apeega
hau hiyoyowa una nugohaleu ma hiniu apeega ina buda.
32
Naka binei Yaubada geka
Yesuna hilage ugolina i witowoli, ubeina ma tauyai tu baha moina babana matiyei to galeya.
33
Yesu i wohepaya po u awala hinebawana e mamae. Ma a paliwitumagana ubeina Alugo
Woiyawa Yesu i weliyai. Yaka i dewa geka amalai o noonolihi po o gagalehi naka Yesu
ananimbenena i lautepaneya ugoliyai.
34
Dawita ega ita gae hau yada mei Yesu ma tamogi i
pa,
Yaubada u Guyau ugolina i baha nae i pa:
U awala hinebawau una duhuduhuna
35
a sigana amgawiya una kadidili lagonihi po aemu labena a hounihi.
36
U lawa, mi Isalaela atapumi, ipa ona hanapugena dumaya geka Yesuna hau ani take
o tuutulawiteya naka Yaubada i dewaya po Yesu tauna Guyau po tauna Besinana lawana.
37
Hougana lawa geka bahahi hi noonolihi po hi nugotona. Hi baha nae Pita po tu
wituwetuwegahi gehouhi ugolihi hi pa, Walewalehiyai, apo awai to dewaya?
38
Pita ugolihi i baha nae i pa, Atapumi ona nugobui ma bapatiso Yesu Keliso
gowanei ona waya, po apo Yaubada ami apapoe ina paligigilihi ma animbenena Alugo
Woiyawa ona tuhagaya,
39
babana Yaubada a paliwitumagana Alugo Woiyawa binei ugolita
po natunatuta ugolihi po bala daodaohi tu miyehi ugolihi. Guyau ata Yaubada e igiigimana
ataputa ugolita.
40
Pita guguya daodaona i welehi Yesu tuwegana ubeina ma i palihunahunahi i pa, Ami
apapoe ona palihalehi yaka apega tu apapoe mitehi ona hilage.
41
Iyawoi Pita a baha hi
itumaganeya naka noka iyetana ugolina bapatiso hi waya. Magouhi mei tausana tonuga hi lui
tu witumagana gugunihi ugolina.
42
Ma tu wituwetuwega hai wiatatiyana po hai wilawalawa
ugolihi hi palihalena mehi. Ma gasi palawa omtomutomuna ugolina Yesu hi
nugonugohepaya ma hi tapatapalolo.
Wilawalawa tu witumagana u hayahi
43
Yaubada a manini po a wipoya tu wituwetuwega ugolihiyei i wogeletehi po lawa
atapuhi hi matouta.
44
Tu witumagana atapuhi hi meme labelabena mehi ma hi ginouli
luluemota.
45
Hai hipuli po hai gapola hi gimalena halehi ma mihahi hai lawa, tu witumagana
ega hita igapola hi welehi.
46
Iyeta emosi po emosi Yelusalem hai numa dalabu baneina
ugolina hi yamboina gogona. Ma Yesu hi nugonugohepaya palawa omtomutomunei naka
anai kaohahi po anai nugoemotahi hai numa emosi po emosi ugolina hi yamgogoneya.
47
Yaubada hi hunehuneya ma tu meuputa lawahi tu witumaganahi hi lunugodewedewehi. Ma
Guyau iyeta emosi po emosi tu witumaganahi i laimagouhi lawa tu nugobuigei.
Bagibagi Bagibagi
<<
22
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
33
>>
3
Pita ma Yoni tu aepapa hi luyawahi
1
Ibiga u tipolina, lupali kabudalana ugolina Pita ma Yoni hi nae Yelusalemnuma
dalabu baneina ugolina.
2
Noka hougana lawa aena paapana hinana u managona ma noka
pite i wawala. Iyeta emosi po emosi hi awala niyeya po numa dalabuna baneina matetana,
gowana Mateta Diidigana ugolina hi huhouni. Ma hagu lawa tu lui ugolihi i laupali. Noka pite
houga magomagouna i dewadewa.
3
Hougana Pita ma Yoni hi luilui ma i galehi yaka i lupali
ipa mone hina weleya.
4
Hi todi po hi gagaleya ma Pita i pa, Una galeiyai!
5
Ega yaka i
ihalugehi anai witumaganana ipa apo awai hina weleya.
6
Ma Pita i pa, Ega u mone ma tamogi awai ugoliu e mamae apo a welem. Yesu
Keliso Nasaletagei gowanei una towolo po una nae.
7
Apoma Pita tu aepapana u awala
hinebawana i wogo po i witowoli. Mala emosi ma ae yapayapana po ikwalukwaluna hi
kadidili.
8
Ma i lupa gae po i hopu i lautowologeya po i nae. Apoma i nenelupalupa ma
Yaubada i hunehuneya ma Pita po Yoni mitehi hi lui numa dalabu baneina ugolina.
9
Lawa
atapuhi i nenelupalupa ma Yaubada i hunehuneya hi gagaleya
10
po hi galena tuhaga, tauna
Mateta Diidigana ugolina i duhuna houga magomagouna ma mone i laupali. Hai galena
tuhagaya awai i wawala ugolina ma apoma hi gohola dumahi po hai winugonugotuhu hi
kokoe.
Pita a guguya numa dalabu baneina ugolina
11
Tu aepapana hi lauyawahi Pita ma Yoni ugolihi i womomota po Solomona a kape
ugolina hi mamae. Ma lawa atapuhi anai nugogoholahi hi wibulibulili nae po ugolihi
himtuboina.
12
Hougana Pita lawahi i gagalehi po ugolihi i baha nae i pa, U lawa mi
Yudeya, iyowai po geka dewana o goholeya ma iyowai po o ihalugeiyai? Omi nugotuhu o
pa i kadidili bo i dewadewa Yaubada u matana ugolihiyei geka lawana tota dewaya po ita
nenae?
13
Abelaham po Isako po Yakobo hai Yaubada, googata hai Yaubada tauna a tu
bagibagi Yesu kawaidewadewa wotalagaena i weleya. Taumi ombeneneya tu taniwaga
ugolihi ma o wihinigigiyeya Pilato u matana. Hougana Pilato ipa ina wohaleya ma taumi
yohola o ikawakoyakoyameya.
14
Tauna Lawa Waiwoiyawana po Dumadumaluna, tamogi o
wihinigigiyeya ma o lupali po tumunugo Pilato i wohaleya.
15
Yaka taumi Lawa Luyagohana
tu weleta o uni ma tamogi Yaubada hilage ugolina i witowola meya. Geka ubeina tauta tu
baha moina.
16
Geka lawana o gagaleya po o hanahanapugeya naka witumagana Yesu
gowanei kadidili po dewadewa i waya atapumi u matami.
17
Ma walewalehiu, amalai a hanapugeya taumi po ata tanitaniwaga awai Yesu ugolina
hi dewadewaya naka o dewaya babana o winugoneina.
18
Amaka mei lolowa Yaubada a
baha tu bahapiko atapuhi ugolihiyei i wogeleteya naka apo a Besinana hinina ina iyuwa
amaka Yaubada i limoineya.
19
Ugolinei ona nugobui ma ona luhagawilemi yaka apo
Yaubada ami apapoe ina hamaga halehi
20
ma Guyau wiyagohina hougana ina welemi. Ma
apo Yesu, Yaubada a Besinana amaka i inagani ubeita ina himila hopunena meyai.
21
Hau
yada apo ina mamae a sigana ina gunawileya po ginouli atapuhi ina liwou mehi, mei lolowa
Yaubada a tu bahapiko waiwoiyawahi hi pikogeya.
22
Ma tu bahapiko Mose i pa, Yaubada
ata Guyau apo tu bahapiko gehouna mei tau ina himili ugolimi. Taumi omi bolu ugolinei ina
nei. Ginouli atapuhi ina ibaabaniyehi ona lautaniganehi.
23
Iyai noka tu wipikona awai ina
bahebahehi ega ina lautaniganehi apo Yaubada bolu ugolina ina wihaleya po ina houni hau
hilage.
24
Tu bahapiko Samwela a u houga ma i wawala po i gegei naka awai hi bahebahehi
amalai he waawala.
25
Tauta tu bahapiko googahi ugolinei Yaubada wiwogatala i
dewadewaya googata mitehi a tu bahapiko ugolihiyei i bahebahehi naka tauta ubeita. Mei a
baha nae Abelahamugolina i pa, Amguguni ugolihiyei apo lawa atapuhi hau hipuli
kawaidewadewa a welehi.
26
Yaka Yaubada a Tu bagibagi Yesu i winagani ma i himili po i
netahaya mai tauta mi Yudeya ugolita. Ugolinei ami dewa apapoehi ugolihi ina wiiwilimi
naka anani kawaidewadewa ugolimi.
Bagibagi Bagibagi
<<
33
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
44
>>
4
Pita ma Yoni tu wiwogatala u matahi
1
Pita ma Yoni yohola lawa ugolihi hi ibaabani ma tu witalaguyaba babadahi po numa
dalabu baneina tu galena itete hai bada po Sadusi hai bolu hi nei ugolihi.
2
Uyohi i gigai
babana Pita ma Yoni Yesu hi iatatiyaneya ma hilage ugolina a towolo meme hi
kawaimoineya, apo lawa hilage ugolina hina towolo meme.
3
Yaka hi panihi po numa
panipani ugolina hi hounihi po hi eno babana amaka kabudala i nae.
4
Ma tamogi lawa i
maga bahana hi noonoli hi witumagana, po tu witumagana lawahi hai maga i gae mei tausana
nimitutu.
5
Malatomtomgei mi Yudeya hai tanitaniwaga po babadahi po hai lugagayo
tanitaniwagahi himtuboina u Yelusalem.
6
Anase, tu witalaguyaba hai taniwaga po Kaiyapa
po Yoni po Alesana po tu witalaguyaba hai taniwaga a guguni gehouhi ipa Pita ma Yoni
mitehi hina wibaabani.
7
Yaka Pita ma Yoni u naohi hi witowolihi ma hi lubayadehi hi pa,
Iyai a manini bo iyai gowanei tu aepapa o luyawahi?
8
Alugo Woiyawa Pita i wihogoya po hai baha i wimiheya i pa, Taumi lawa tu tahaya
po tu taniwagehi,
9
inapa amalai ona laubayadiyai dewa dewadewana tu aepapa ugolina to
dewedeweya ubeina po iyowai ma i wodewadewa,
10
naka atapumi ona hanapugeya po mi
Isalaela lawahi atapuhi hi hanapugeya naka Yesu Keliso Nasaletagei gowanei. Tauna o
itakeya po tauna Yaubada hau hilage ma i itowola meya, ugolinei geka tu aepapana anai
dewadewana u matami e towotowolo.
11
Yaubada a Buka i bahebaheya Yesu binei i pa,
Tu lunuma, taumi geka ogolana o ihinigigiyeya naka i gunabuiya po ogola gegedumana.
12
Hau hipuli ega iyai gehouna tu wiluyagohana. Yesu tauna tuawana, Yaubada lawa i
weleta po gowanei emoemotana ta luyagohana.
13
Pita ma Yoni hai nugomotu ugolina ma tu wiwogatalahi hi goholihi, babana hi
hanapugeya Pita ma Yoni tauhi tu mae u meyagai po ega hita wisikulu, ma amaka hi hanapu.
Apoma tu wiwogatalahi hi nugotuhu tuhagaya naka Pita ma Yoni Yesu mitehi hi liya nae.
14
Tamogi ega emoemotana ipa awai hina baheya babana tu aepapana hi lauyawahi u
liyaliyahi i towotowolo.
15
Tamogi hougana hi palihalehi po hi meliya wogatala numana
ugolina ma tu wiwogatalahi tuawahi hi ibaabani,
16
hi pa, Apo geka lawahi iyowai ta
dewahi? Lawa atapuhi u Yelusalemtu mae manini baneina hi galeya, po ega emoemotana ta
wikawakoyakoyameya.
17
Tamogi geka lawahi ta paligagalihi po ega Yesu gowanei lawa
awai ugolina hina bahabaha nae, po geka dewana apega lawa u hayahi ina lata.
18
Ega yaka Pita ma Yoni hi otugena mehi po hi lui ma hi paliguduguduhi hi pa, Ega
houga igehouna Yesu gowanei ona ibaabani po ona iatatiyana.
19
Tamogi Pita ma Yoni hai baha hi wimiheya hi pa, Taumi tuawami ona wikahaya
meemeka Yaubada u matana i dumalu, to wiponawogogemi bo Yaubada to
wiponawogogeya.
20
Awai to gagalehi po awai to noonolihi ega emoemotana to bahena
woloehi.
21
Tu wiwogatalahi himpaligudugudu kadidili ugolihi ma hi wohalehi po hi nae. Ega
emoemotana po hina panihi babana awai i waawala ubeina lawa atapuhi Yaubada hi
wotalagiyeya.
22
Lawana ugolina geka luyagohana wekiwekilalana i waawala naka a bolima
magouhi 40 i lagoni.
Tu witumagana hai nugomotu ubeina hi tapalolo
23
Hougana Pita ma Yoni hi woohalehi hi gunawilehi po hi nae hai lawa ugolihi po awai
tu witalaguyaba babada po mi Yudeya hai tanitaniwaga hi palipaliwelehi hai lawa ugolihi hi
wibenabenama.
24
Ma hai lawahi hi noonoli po atapuhi hi winugoemota ma hi tapalolo
Yaubada ugolina hi pa, Guyau Wasawasa, yada po hipuli po boga po ginouli atapuhi u
hinehi he mamae Tu wiwawalihi.
25
Alugo Woiyawei gogiyai Dawita, amtu bagibagi u
dewaya po i baha i pa,
Iyowai po tauhi ega mi Yudeya uyohi i gigai duma?
Ma iyowai po tu mehipuli hai nugotuhu ega anona?
26
Hipuli wasawasahi hi nonogo mehi
ma tu taniwaga himboina gogona
po ipa Guyau Yaubada a Besinana mitehi hina igawiyehi.
27
Moina, Heloda ma Ponotiyo Pilato geka meyageina baneina ugolina mi Isalaela po
tauhi ega mi Yudeya mitehi himboina gogona. Ma Yesu amTu bagibagi waiwoiyawana,
tauna u dewaya po amBesinana hi wigawiyeya.
28
Himboina gogona po ginouli atapuhi am
wipoya po am nugotuhugei ipa apo hina waawala naka hi dewahi.
29
Ma Guyau, amalai hai
animpalilowolowo ugolihi una galena nae. Ma tiyai amtu bagibagi una dewiyai po to
nugomotu amtuwega bahenana ugolina.
30
Nimamuna lodomi po lawa una luyawahihi ma
manini po wekiwekilala una dewahi po amTu bagibagi waiwoiyawana, Yesu gowanei hina
wawala.
31
Hougana tapalolo hi laiwoloeya, dobuna ugolina hi yamboina i wiguhu. Ma atapuhi
Alugo Woiyawa i wihogohi po Yaubada tuwegana anai nugomotuhi hi wiwawala po hi
iyahoneya.
Tu witumagana hi iginouli luluemota
32
Tu witumagana atapuhi hai winugonugotuhu po hai luhogala emosi. Ega iyai
gehouna ita pa Geka tau u ginouli. Iyai ginouli awai i tanitaniwageya naka atapuhi ubeihi.
33
Guyau Yesu a towolo meme naka wipoyagei tu wituwetuwegahi hi ibaabaniyeya lawa
ugolihi. Ma Yaubada i kawaidewadewa dumahi.
34
Boluna ugolina ega iyai gehouna awai
ugolina ita kuku. Iyawoi waihipulihi po wainumahi naka hi gimalena halehi
35
ma monehi tu
wituwetuwega hi welehi po tauhi hi nohaya. Iyawoi hagu ugolina hi kukuku hi welehi.
36
Ega yaka Yosepa, lawa Saipilasigei, ma a guguni Libai, naka tauna tu
wituwetuwegahi hi wigowaya po Banabasi (Banabasi anona, tu winugokadidili natuna)
37
a
hipuli tupona gehouna i gimalena haleya ma monena i niyeya po tu wituwetuwegahi u nimahi
i houni.
Bagibagi Bagibagi
<<
44
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
55
>>
5
Ananaya ma Sapaila
1
Lawa gehouna gowana Ananaya, agona gowana Sapaila, mitehi hai hipuli tupona hi
gimalena haleya.
2
Sapaila i hanapugeya naka hipulina monena tupona Ananaya i
womomohi, tauna tuawana ubeina. Ma tupona tu wituwetuwega u nimahi i houni ma i
koyama i pa, Geka hipuli mihana atapuna.
3
Ma Pita i baha nae ugolina i pa, Ananaya, iyowai po u palihalena mem po
Tomodulele nugonugomi taniwageya, ma Alugo Woiyawa u koyameya po hipuli monena
tupona u womomohi?
4
Lolowa ega hipulina uta gimalena haleya naka tamgalimgei. Ma
muliyei u gimalena haleya po monena tamgalimgei. Yaka iyowai po u nugonugomu pa apo
geka pite dewa una deweya? Lawa ega uta koyamehi ma Yaubada u koyameya.
5
Hougana Ananaya geka bahahi i noonolihi po i guli po i hilage. Ma tuwegana tu
nonolina atapuhi hi matouta.
6
Hewahewali hi wotowolo po hi woimahi ma hi awala
hopuneya po hi guluwi.
7
Mei kabudala gaogaona tonuga hi kokoe ma Ananaya agona i geletai. Ma tamogi awai
i waawala ega ita hanapugeya.
8
Pita wawinena ugolina i baha nae i pa, Una paliweleu, tam
ma agomami hipuli mihana atapuna gegeka?
Wawinena i wimeiha i pa, Ee, atapuna.
9
Yaka Pita i baha nae ugolina i pa, Iyowai po tam ma agom o pa Guyau Alugona ona
ludadani? Hewahewalihi agomtu guluwina naka geka kabudalana tauhi hau mateta, ma apo
hina awala hopunem gasi.
10
Mala emosi ma wawinena Pita u aena i guli po i hilage.
Hewahewalihi hi lui mai po hi gagaleya naka amaka i hilage, yaka hi awala hopuneya po
agona u liyaliyana hi guluwi.
11
Tu witumagana atapuhi po geka tuwegana tu nonolina
atapuhi hi matouta duma.
Manini ma wekiwekilala
12
Manini po wekiwekilala magomagouhi lawa u hayahi tu wituwetuwegahi hi
dewadewahi. Houga magomagouna tu witumagana atapuhi hi yamboina gogona Solomona
a kape ugolina.
13
Iyawoi ega hita itumagana hi matouta po tu witumagana mitehi ega hita
yamboina gogona. Ma tamogi hi wiyateyatehi ma hi hunehi.
14
Ma tamogi tu witumaganahi
hai bolu i lalata. Oloto po wiwine iyawoi Guyau hi itumaganeya naka hi luilui.
15
Tu
wituwetuwegahi hai dewa ugolihi ma tu tootogo hi awala hopunehi po u tahaya pata po
liyapa ugolihi hi wienohi. Apo Pita a nae ugolina, ipa kabudala ina lalani po alugona ina yato
tu tootogohi ugolihi po hina luyagohana.
16
Lawa boluhi, hai tu tootogo po lawa alugo
palopaloumana i luiluinihi hi neihi mai u Yelusalempo atapuhi hi lauyawahihi.
Tu wituwetuwega hi wihiniwiyuwahi
17
Tu witalaguyaba hai taniwaga ma tu wimulitagona tauhi Sadusi hai bolu gehouna tu
wituwetuwegahi himgenagenaliliyehi.
18
Yaka tu wituwetuwegahi hi panihi po bolu hai numa
panipani ugolina hi hounihi.
19
Tamogi noka upomna, Guyau a tu winoyanoya yadei i hopu
mai po panina matetana i hoeya ma tu wituwetuwegahi hi hopu. Ma ugolihi i baha nae i pa,
20
Ona nae numa dalabu baneina ugolina po ona towolo, ma lawa geka luyagohanana
tuwegana atapuna ona paliwelehi.
21
Tu wituwetuwegahi hi wiponawogo po malatomtomkikina hi lui numa dalabu
baneina ugolina po wiatatiyana hi wiwawali.
Tu witalaguyaba hai taniwaga ma a tu wotago, mi Isalaela babadahi hi otugehi po tauhi
tu wiwogatala awa omboina baneina hi waya. Ma apoma baha hi himili po i nae hau numa
panipani ipa tu wituwetuwegahi hina neihi mai omboinana ugolina.
22
Hougana numa
panipani tanitaniwagahi hi gelegeleta po ega tu wituwetuwega gehouna hita tuhagaya numana
ugolina. Ega yaka hi gunawilehi po hi wibenabenama hi pa,
23
To tuhagaya naka panina anai
gudu momotana po tu galena itetena hau mateta hi towotowolo. Ma tamogi hougana to
hoehoeya naka ega iyai gehouna u hinena tota tuhagaya.
24
Hougana tu witalaguyaba hai
taniwaga po tu witalaguyaba babadahi po numa dalabu baneina tu galena itete hai baha hi
noonoli po hi winugonugotuhu bala tapuna hi pa, Apo awai ina geleta?
25
Ma lawa gehouna i lui mai po i baha nae ugolihi i pa, Ona lautanigana, lawahi hau
numa panipani o huhounihi naka numa dalabu baneina ugolina he towotowolo, ma lawa he
iatatiyehi.
26
Ega yaka numa panipani taniwagana a hewahewali mitehi hi nae po tu
wituwetuwegahi hi weluwinihi po hi gunawilehi. Ma tamogi ega hita lihunahunahi babana hi
matouta hi pa apo lawa hina luuyogigai po tu galena itete hina lugeimahi.
27
Tu wituwetuwegahi hi luiyehi po tu wiwogatala u naohi hi witowolihi. Ma tu
witalaguyaba hai taniwaga i lubayadehi i pa,
28
Paligudugudu kadidilina to welemi to pa ega
Yesu gowanei ona iatatiyana. Ma awai o dewadewaya amaka o galeya? Ami wiatatiyana o
nohaya po Yelusalemi wihogoya, ma geka lawana a hilage gouna ipa ona weliyai.
29
Pita ma tu wituwetuwegahi gehouhi hai baha hi wimiheya hi pa, Yaubada ipa tona
iponawogogeya, ma ega ipa lawa.
30
Googata hai Yaubada, Yesu hilage ugolina ma i
witowolo meya. Tauna o uni hau ani take o tuutulawiteya ugolina ma
31
tauna Yaubada i
wohepaya po u awala hinebawana i houni. Tauna Tu tahaya ma Tu wiluyagohana, ipa lawa
mi Isalaela ata gaogao ina weleta po ta nugobui po apo ata apapoe ina paligigilihi.
32
Tiyai tu
baha moina geka ginoulihi ugolihi, mei gasi Alugo Woiyawa, tauna Yaubada ananimbenena
tu wiponawogogena ugolita.
33
Hougana tu wiwogatalahi geka hi noonoli po uyohi i gigai duma po ipa hina unihi.
34
Ma lawa gowana Gameliyela a bolu Palisi ma lugagayo tu wiatatiyanena po gasi tu
wogatala gehouna lawa hai ani wiyateyate, tauna i towolo po i baha po tu wituwetuwega hi
himila hopunehi hau uputa.
35
Apoma i baha nae a lawa ugolihi, i pa, U lawa mi Yudeya,
geka lawahi ugolihi awai ona dewadewaya ipa ona gagalena imahi.
36
Lolowa Tiudasi i
towolo po ipa tauna lawa hai tu tahaya gehouna, po lawa magouhi mei 400 hi imulitagoya.
Tamogi lawa gehouhi hi uni ma tu wotagona hi gunanohanohahi po a bagibagina i yababa.
37
Geka u mulina Yudasa Galiligei, lawa omhiyawahi hougana i towolo po lawa gehouhi i
teinihi po hi wootagoya. Tauna gasi lawa gehouhi hi uni ma tu wotagona hi
gunanohanohahi.
38
Ugolinei ma geka pite dewa amalai ipa a paliwelemi naka ega ugolihi ona
wogowogo nae. Ona palihalehi po tuawahi. Inapa geka hai bagibagina lawa ina ununugeya
yaka apo ina yababa.
39
Ma inapa hai bagibagina Yaubada ina ununugeya, ega emoemotana
ona lagonihi, babana meka po apo ona tuhaga memi naka taumi Yaubada ona igawiyeya.
40
Ega yaka tu wiwogatalahi Gameliyela a wiututu lulougo hi wotagoya. Tu
wituwetuwegahi hi otugehi po hi lui ma hi kodikodilihi po i kokoe ma hi paliwelehi ega
houga gehouna Yesu gowanei hina ibaabani. Ma apoma hi wohalehi po hi nae.
41
Tu wiwogatalahi hi nenehalehi naka kaoha i wihogohi babana Yaubada apoma i
hiyawihi emoemotana hiniwiyuwa Yesu gowana binei hina waya.
42
Ma iyeta emosi po
emosi numa dalabu baneina ugolina hi yamboina gogona po gasi lawa hai numa ugolihi
Yesu tauna Besinana lawana a tuwegana dewadewana hi iatatiyaneya po hi guuguyeya.
Bagibagi Bagibagi
<<
55
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
66
>>
6
Tu wituwetuwega tu haguhi
1
Noka u hougana Yesu tu wotagona hi magamaga po mi Giliki mi Yudeya mitehi hi
gamogahigahi. Mi Giliki hi pa yaniyani omgutana iyeta emosi po emosi ugolina hai
hiwahiwape hi lauwiwilihi.
2
Ega yaka tu wituwetuwegahi magouhi 12 tu wotago atapuhi hi
otugehi po himboina ma hi pa, Ega ita dumalu ipa Yaubada a baha guguyana to wohouni
ma yaniyani gutana ugolina to genogeno.
3
Ugolinei, walewalehiyai, lawa magouhi 7 u
hayami, o hanahanapugehi tauhi Alugo Woiyawa e tanitaniwagehi po hanahanapuhi ona
winaganihi po tauhi geka bagibagina ugolina hina towolo.
4
Ma tiyai lupali po Yaubada a
baha luguguyana ugolina, ega i gaogao to hahaleya.
5
Atapuhi geka nugotuhuna ugolina hi kaoha yaka Sitibeni hi witowoli. Tauna lawa
waitumaganana ma Alugo Woiyawa ugolina. Ma Pilipo po Polokola po Nikano po Timona
po Pamenasa po Nikolosi, lawa Anitiyokagei, a witumagana ega mei mi Yudeya ma hi buiya
po mei tauhi.
6
Geka lawahi hi inaganihi naka atapuhi hi wogeletehi tu wituwetuwegahi
ugolihi po hi wotepanihi ma hi lupaliyehi.
7
Ma Yaubada a baha i gunanohaya po i lata. U Yelusalemtu wimulitago hi magamaga
po tu witalaguyaba boluhi witumaganana hi wiponawogogeya.
Sitibeni hi numa panipani
8
Sitibeni naka Yaubada a lunugotootogo po a wipoya i wihogoya. Ugolinei lawa u
hayahi manini po wekiwekilala i dewadewahi.
9
Ma tu tapalolo mi Yudeya tamogi tauhi, mi
Sailina po mi Alesana po mi Silisiya po mi Asiya atapuhi hai tapalolo boluna gowana hi pa,
Palipalihalenahi, hi towolo po Sitibeni mitehi hi igegae.
10
Tamogi Alugo Woiyawa hanapu
Sitibeni i weleya po ugolinei i ibaabani naka ega emoemotana a baha hina wimihehi.
11
Ega yaka lawa gowadei hi wimihehi ma hi witowolihi po tauhi hi pa, To lautanigana
ma Mose po Yaubada i iapapoenihi.
12
Geka ugolina ma lawa po mi Yudeya tanitaniwaga po lugagayo tanitaniwagahi hi
linugoapapoenihi. Yaka hi nae po Sitibeni hi numa panipani po hi neiyai tu wiwogatala
ugolihi.
13
Ma lawa gehouhi hi neihi mai po Sitibeni hi benabenama koyakoyameya tu
luhetala ugolihi, hi pa, Geka lawana houga magomagouna ata numa dalabu waiwoiyawana
po Mose a lugagayo e iapapoenihi.
14
To lautanigana ma i pa Yesu Nasaletagei apo geka
numa dalabuna ina wiapapoeya ma ata dewa Mose ugolina ma i wawala po i nenei ina
buinihi.
15
Tu wiwogatala atapuhi hi tugutugula naka hi todi ma Sitibeni hi gagaleya naka tepana
mei tu winoyanoya yadei.
Bagibagi Bagibagi
<<
66
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
77
>>
7
Sitibeni a baha tu wiwogatala ugolihi
1
Tu witalaguyaba hai taniwaga Sitibeni i lubayadeya i pa, Geka lawahi awai hi
bahebahehi naka moinahi?
2
Sitibeni hai baha i wimiheya i pa, Walewalehiu po amamau, ona lautanigana! Gogata
Abelahamgoila luwaga u tipolina i mamae yohola ega a u dobu u Halana ita mae ma
Yaubada Diidigana i wogeletena meya ugolina.
3
Hougana i wogeletena meya naka i baha
nae ugolina i pa, Amhipuli po amdobu lawahi una nehalehi po una nae hipuli gehouna
apo ana iatatiyemugolina.
4
Ega yaka goila luwaga hipulina i nehaleya po i nae u Halana i mae. Amana i hilage po
u mulina Yaubada Abelahamnoka hipulina ugolina i wihaleya po geka hipulina ta mimiyeya
ugolina i houni.
5
Noka hougana Yaubada Abelahamega hipuli tupona ita weleya, ma
tamogi i paliwitumagana ipa apo ina weleya. Hipulina apo tauna galinei po gasi a hewahewali
guguninei hina nenei ubeihi. Noka hougana Yaubada geka paliwitumaganana i dewadewaya,
Abelahamega natuna.
6
Ugolinei ma Yaubada i baha nae Abelahamugolina i pa, Am
guguni apo u tupo geha hina mae. Noka hosi apo hina itubagibagi ma ega mihahi, ma gasi
hina dewadewa yabayababehi ma hina mamae bolima magouhi handele wohepali (400).
7
Tamogi dobuna ugolina hi wobagibagi lawahi apo a libahibahihi. Ma muliyei apoma apo
noka dobuna hina hopu haleya po geka u dobuna hina wotalagiyeu.
8
Ma Abelahami
laueeneya naka guguninei logaloga ololotohi hai wekiwekilala hini omhapina hina welehi.
Abelaham Isako i guni po gaogao emosi i kokoe ma hapihapi i weleya. Naka pitenana gasi
Isako natuna Yakobo hapihapi i weleya. Ma Yakobo gasi natunatuna magouhi 12 hapihapi i
welehi.
9
Gogata Yakobo natunatuna hai tewela Yosepa hi gimalena haleya mi Isipita ugolihi
babana himgenagenaliliyeya po noka hosi i tubagibagi ma ega mihana. Tamogi Yaubada
ega ita nugohaleya.
10
Ugolinei ma a pilipili atapuhi u hinehi tauna i haguhaguya po i
kawaidewedeweya po hanapu i weleya. Ma Isipita hai wasawasa gowana Pelo Yosepa i
galena tuhagaya po ani taniwaga i weleya Isipita atapuna u hinena po gasi a numa u hinena.
11
Apoma gomala Isipita po Kainana po tupo atapuhi i wogohi po lawa hi nugodubu
duma. Ma googata ega emoemotahi yaniyani hina tuhagaya. Ma tamogi u Isipita naka amaka
yaniyani hi luhanalihi.
12
Ugolinei ma Yakobo tuwega i inonoli naka u Isipita yaniyani i
mamae, ega yaka natunatuna hai houga tahatahayana i himilihi po hi nae Isipita.
13
Ma hai
nae u Isipita wiluwagana ugolina Yosepa i wogeletena meya walewalehina ugolihi po i pa,
Tau geka walehimi Yosepa. Ma Pelo tuwega i nonoli po gasi Yosepa a guguni i
hanapugehi.
14
Ega yaka Yosepa baha i himili po i nae amana Yakobo ugolina i pa tauna po
a manago atapuhi hina nei u Isipita. Hi nenae magouhi 75.
15
Apoma gogata Yakobo po
natunatuna hi hopu Isipita po noka hosi hi mamae po hi hilage.
16
Ma hai popoya hi
hilahilage hi niyehi po odubona Abelahamhipuli monegei i gimagimaleya u Sekem, Hemo
natunatuna, ugolihi naka hosi hi kokowaga.
17
Bolima hi maga duma hi kokoe ma Yaubada a bahapiko anona Abelaham ugolina
ipa ina lugeleteya naka ipa mi Yudeya Isipita hina hopu haleya. Matababana googatahi u
Isipita hi maga duma.
18
A sigana wasawasa gehouna u Isipita i towolo po a houga
witaniwaga naka Yosepa ega ita hanapugeya.
19
Googata i koyakoyamehi ma i
ihiniwiyuwahi. Ma i duduhi po natunatuhi muhomuhohi hi palipalihalehi po hau balabala hi
hilahilage.
20
Noka hougana Mose hi guni po Yaubada u matana i diidiga duma. Ma amana a
numa ugolina i mamae naka wamahiya tonuga.
21
Hougana hi houna hopuneya goila u
liyaliyana ma Pelo wasawasa natuna wawinena i waya po i woilataya po i kawainatuneya.
22
Ma mi Isipita hai hanapu atapuna Mose i wiatatiyeya po tauna baha po mamae ugolihi i
welulagona.
23
Mose hougana a bolima magouhi 40 ma u nugonugona i lugeleteya apo a lawa mi
Yudeya ina dadanihi.
24
Tauna matanei i gagalena nae ma Isipitagei Isalaela lawana gehouna i
ilawi yaka tulana i haguya po Isipitagei i lihilageni.
25
A nugotuhu ipa a lawa apo hina
hanapugeya naka tauna Yaubada apo ina wibagibagi po nimanei mi Isipita ugolihi a guguni
ina wihalena halehi. Ma tamogi ega hita hanapugeya.
26
Malitompo mi Yudeya luwaga i
gagalehi ma hi itona yaka i wileta po ipa ina winugoemotahi po i pa, U lawa, taumi guguni
emosi ma iyowai po o ilawi memi?
27
Tamogi tu wilougona Mose i luniyeya uheiya ma i pa, Iyai i witowolimpo ipa una
witaniwaga po gasi tu lidumaluiyai?
28
Nugonugom ipa una uniu po mei pom Isipitagei u
ununi?
29
Geka bahana Mose i noonoli po Isipita i lowo haleya po i nae u Midiyani po i
mamae. Noka hosi natunatuna ololotohi luwaga i gunihi.
30
Bolima magouhi 40 hi kokoe ma Yaubada a tu winoyanoya i wogeletena meya
Mose ugolina mayau wailuguna ugolina ma mayouna i laumenamena hau balabala Sinai
oyana u liyaliyana. Mayouna i wilugu ma tamogi ega ita yaguli.
31
Ugolinei Mose i gohola
dumaya, yaka i tunae dobuna i alalahi u liyaliyana po ipa ina galena imahiyeya, ma Guyau
ponana i nonoli i pa,
32
Tau googam hai Yaubada, Abelaham a Yaubada, po Isako a
Yaubada, po Yakobo a Yaubada. Mose matouta i tapeitaatawi po ega ita gagalena nae
mayouna ebalana ugolina.
33
Ma Guyau Mose ugolina i baha nae i pa, Am ae humahuma una gagi haleya babana
geka hipulina ugolina e towotowolo naka dobu woiyawa.
34
U Isipita, u lawa he
ihiniwiyuwahi naka amaka a galehi po hai gabala amaka a nonolihi. Ugolinei ma a hopu mai
ipa a lupena halehi. Una nei apo a himilimpo una nae u Isipita.
35
Mi Yudeya Mose hi wihinigigiyeya hi pa, Iyai i witowolimpo ipa una witaniwaga
po gasi tu lidumaluiyai? Mi Isalaela hi wihinigigiyeya ma Yaubada a winagana hougana tu
winoyanoya mayau ebebalana ugolina i winagani ipa tauna tu witaniwaga ma tumhoe.
36
Mi
Yudeya i tahaehi po Isipita hi hopu haleya. Manini po wekiwekilalahi u Isipita po boga
kayakayana i dewadewahi. Ma gasi maninihi po wekiwekilalahi hau balabala yabayababa i
dewadewahi naka bolima magouhi 40.
37
Mose tauna mi Yudeya ugolihi i baha nae i pa,
Yaubada apo a tu bahapiko lawana ina himiliyai ugolimi ani galenana mei tau. Tauna apo
guguni tulami gehouna.
38
Hau balabala yabayababa Mose mi Yudeya hai bolu u hinena
tauna googata mitehi hi mamae, ma tu winoyanoya yadei i ibaabani oya Sinai ugolina. Tauna
Yaubada a baha lauyagohanana i waya po i wodamaneya ugolita.
39
Ma tamogi googata hi wihinigigiyeya po hi teleliyeya ma ipa hina gunawilehi u
Isipita.
40
Ega yaka talaguyaba taniwagana Alona ugolina hi baha nae hi pa, Ata talaoloto
una tahi po apo ata yaubada u naota hina awali ma ta wotagohi. Mose i weluwinita po
Isipita ta nenehaleya naka tauna i gae u oya, ega tata hanapugeya awai i meme.
41
Noka
hougana talaoloto hi dewaya po mei bulumakau natuna. Ma ugolina hi italaguyaba po
nimahiyei awai hi dewadewaya hi kaohena dumaya ugolinei ma hi toleheya.
42
Tamogi
Yaubada i mepuputehi ma i palihalehi po yada ginoulihi mei kipola po wamahiya po
kabudala hi polopolou ugolihi mei tu bahapiko Yaubada a baha hi gilugilumi hi pa,
Mi Yudeya, bolima magouhi 40 u hinehi hau balabala gamogamo o unihi
po o italaguyaba naka ega tau ugoliu.
43
Ami talaoloto gowana Moloka a kape o iomawawaleya
ma ami talaoloto Lepana a kipola o tahi po ugolina o wootalagae.
Ugolinei apo a tupahimilimi po ona nae Babiloni u upunei.
44
Googata naka hau balabala Yaubada a kape, numa tapalolo kapena hi
iomawawalena niyeya. Mose kapena i dewadewaya naka mei Yaubada i iatatiyeya po
tautauna i wogeleteya ugolina.
45
Muliyei googata geka kapena hi wiwaya naka Yosuwa
mitehi hi nae po geka hipulina hi waya Yaubada geka hipulina lawahi i wiyagahi ma apoma
mi Yudeya hi miyeya. Ma kapena i mamae geka u hipulina a sigana Dawita a houga
wasawasa.
46
Tauna Yaubada a kawaidewadewa i weleya. Ma Yaubada ugolina i lubayada
ipa ina palihaleya po Yakobo a Yaubada a numa ina wogoya.
47
Ma tamogi natuna
Solomona Yaubada a numana i wogoya.
48
Yaubada Gegewahaga dumana a numa lawa nimahiyei hi wogowogoya ega u hinena
ita mamae mei tu bahapiko a baha i pa,
49
Guyau i pa: Tau u ani tugula hau yada,
ma aeu ani luhanatanana hipuli tupo wohepali.
Ega emoemotana numa biugei ona dewaya.
Ma ega dobu emosi hota u ani wiyagohina.
50
Tau ginouli hau yada po hau hipuli nimougei a dewahi.
51
Taumi tu nugokapala lawami. Yaubada tuwegana ugolina naka nugonugomi a bidahi
po tanigami a pupuhi. Taumi amaka mei googami houga daodaona Alugo Woiyawa o
ihinigigiyeya.
52
Googami tu bahapiko magomagouhi hi ihiniwiyuwahi. Tu wituwetuwega,
Lawa Dumadumaluna a nei lolowa hi noenoeya naka googami hi ununihi. Ma geka hougana
Lawa Dumadumaluna tauna i wogeletena meya po o uni.
53
Yaubada a tu winoyanoya i
himila hopunihi mai po a lugagayo o waya ma tamogi ega ota iponawogogeya.
Sitibeni gaimei hi luuni
54
Tu wiwogatala Sitibeni a baha hi noonoli po hai modi i kekehi ma uyogigai i dewahi
po niwohi hi kiko.
55
Ma tamogi Sitibeni anai hogohogona Alugo Woiyawei i galena gae hau
yada po Yaubada namanamalina i galeya ma u awala hinebawana Yesu i towotowolo ma i
galeya.
56
Ma i pa, Ona galeya! Yada i gunahoeya ma Lawa Moinana e towotowolo
Yaubada u awala hinebawana!
57
Hi ototu labatana po tanigahi hi wopupuhi ipa ega a baha hina noonoli. Apoma
ubeina hi lupa gogona,
58
po meyageina u uputana hi dubala hopuneya ma gaimei hi wilawi.
Tu lueenena lawahi Sitibeni a hilage hi lueeneya yaka hi dubala hopuneya meyageina u
uputana ma gaimei hi wilawi. Ma tu lueena lawahi hai luilui hewali gowana Saulo aena u
babana hi upumi.
59
Sitibeni yohola gaimei hi ilawi ma Guyau ugolina i tapalolo i pa, Guyau Yesu,
alugou una waya!
60
Ma itutunei imtutonetonena ma i otu labatana i pa, Guyau, geka
apapoena ega ugolihi una nugonugotuhu niyeya! Geka bahana i baheya po i kokoe ma i
hilage.
Bagibagi Bagibagi
<<
77
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
88
>>
8
Ma Saulo geka omunugona i lueeneya.
Saulo tu witumagana i wihiniwiyuwahi
1
Sitibeni a hilage hougana u mulina Yelusalemu hinena tu witumagana hiniwiyuwa
baneina hi wialonihi. Tu witumagana boluhi hi gunanohanohahi po hi nae Yudeya po
Samaliya u tupohi. Ma tu wituwetuwega tuawahi u Yelusalemhi mamae.
2
Lawa Yaubada tu
wotalagiyena Sitibeni hi waya po hi tutougeya po i kokoe ma hi guluwi.
3
Tamogi Saulo i
ileta ipa tu witumagana hai bolu ina liyababaya. Numa po numa i luiluinihi ma tu witumagana
i hihiwihi po hau numa panipani i tutuguduhi.
Pilipo u Samaliya tuwega dewadewana i guguyeya
4
Tu witumaganahi hi launohanohahi naka hi nae tupo igehouhi Yesu tuwegana hi
lauguguyeya.
5
Ma Pilipo i nae meyagai baneina u Samaliya po noka hosi lawa ugolihi
Besinana lawana noyana i guguyeya.
6
Pilipo awai i bahebahehi bolu hi lunonola imahi po a
manini wekiwekilalana hi galehi.
7
Alugo palopaloumahi lawa hi luiluinihi anai otuotuhi ma
lawahi hi hopu halehi. Lawa tootogohi po aehi woapapoehi Pilipo i luyawahihi.
8
Ugolinei
ma lawa meyageina u hinena hi kaoha duma.
9
Noka u meyageina lawa gehouna i mamae gowana Simona. Tauna houga gehouna mi
Samaliya a dewa balabalau ugolinei i koyamehi. Ma i bahena meya naka tauna lawa baneina
gehouna.
10
Lawa atapuhi, lawa hota po lawa baneihi ugolina hi lautanigana po hi pa, Geka
lawana mei Yaubada, po hi pa, Tam tu manini dumam.
11
Ma ugolina hi lautanigana imahi
babana houga daodaona dewa balabalaugei hai omhuna i waya.
12
Tamogi hougana Pilipo
Yaubada anani taniwaga po Yesu Keliso a tuwega dewadewana i guuguyeya ma ololoto po
wiwine hi itumagana naka bapatiso hi waya.
13
Simona gasi i witumagana po bapatiso i waya
ma u mulina naka Pilipo i melabena emoteya. Ma Pilipo manini po wekiwekilala i
dewadewahi ma i gagalehi po i nugogohola.
14
Tu wituwetuwegahi u Yelusalemtuwega hi noonoli naka amaka lawa u Samaliya
Yaubada a baha hi witumaganeya. Ega yaka Pita ma Yoni hi himilihi po hi nae lawahi u
Samaliya ugolihi.
15
Hougana hi laugeleta naka tu witumaganahi u Samaliya ubeihi hi tapalolo
po apo Alugo Woiyawa ina wihogohi.
16
Alugo Woiyawa yohola ega iyai gehouna ita
wihogoya ma bapatiso tuawana Guyau Yesu gowanei hi waya ugolinei hi lupali ubeihi.
17
Apoma tu witumaganahi u ununuhi Pita ma Yoni nimahi hi hounihi po Alugo Woiyawa i
luinihi.
18
Tu wituwetuwegahi nimahi tu witumaganahi ugolihi hi hounihi ma Alugo Woiyawa i
luiluinihi naka Simona i galeya. Yaka Pita ma Yoni ugolihi mone i palihaleya
19
ma i pa,
Geka wipoyana ona weleu po apo iyai ugolina nimau a huhouni naka apo Alugo Woiyawa
ina luiya.
20
Ma tamogi Pita a baha i wimiheya i pa, Ammone mitehi ona hilage babana am
nugotuhu u pa, apo emoemotam Yaubada ananimbenena una gimaleya hiyahi.
21
I bagibagi
ugolina ega am tupo gehouna babana nugonugom ega ita dumalu Yaubada u matana.
22
Una
nugobui geka am nugotuhu apapoena ugolinei ma una lupali po nugote Guyau geka am
winugonugotuhuna ina paligigili.
23
A gagalemnaka omgenagenalili nugonugomi wihogoya
po apapoe i panim.
24
Simona hai baha i wimiheya i pa, Ami baha a nonoli ma Guyau ugolina biugei una
lupali po geka ginoulihi u bahebahehi apega ugoliu hina wawala.
25
Muliyei Pita ma Yoni awai Guyau i dewadewahi ma hi gagalehi hi deedeya ma hi
guuguya po i kokoe naka hi gunawilehi u Yelusalem. Hai houga gunawilana meme ugolina
tuwega dewadewana hi guguyeya meyagai atapuna Samaliya u hinena.
Pilipo Itiyopiya lawana mitehi
26
Guyau a tu winoyanoya i baha nae Pilipo ugolina i pa, Una wononogo ma una nae
hau tupo yawana, tahaya u Yelusalem ma i nenae u Gasa ugolina. Tahayana i nenae
balabala yabayababa ugolina.
27
Ega yaka Pilipo i wotowolo po i nae. Noka hougana
taniwaga baneina, Itiyopiyei i gunagunawileya a u meyagai. Tauna Itiyopiya hai wasawasa
wawine gowana Kanase a mone i gagalena iteteya. Tauna i nae u Yelusalempo Yaubada i
wotalagiyeya ma i gunagunawileya.
28
I gelu po i nenae ma bahapiko bukana Isaiya ugolina i
yamhiyawa.
29
Ma Alugo Woiyawa Pilipo ugolina i baha nae i pa, Una nae po noka lawana
una tulatuya.
30
Ega yaka Pilipo i wibulibulili po i nae ugolina po i launonola ma lawana i yamhiyawa.
Pilipo lawana i lubayadeya i pa, U hanapugeya awai e hiyahiyawi?
31
Lawana i pa, Eega, babana ega iyai ipa ina dede imahiyeya ugoliu. Ma i baha po
Pilipo imgeina gae po katina ugolina mitehi hi duhuna.
32
Yaubada a Buka i hiyahiyawi i pa,
Tauna mei sipi hi waya po hina uni
po mei sipi natuna ega ponana ma apalana he boliboli,
tauna ega awai ita baheya.
33
Hi palihopuhopuneya po ega hita lidumalu imahiyeya.
Ega iyai igehouna tauna natunatuna i gunigunihi ipa hina dedeya.
Babana amaka hau hipuli a luyagohana i kokoe.
34
Lawana i baha nae Pilipo ugolina i pa, Una paliweleu, geka tu bahapiko naka iyai e
bahebaheya? Tauna e bahebahena meya bo lawa gehouna?
35
Pilipo geka Yaubada a
bahana gutana ugolina i wiwawala po i nenae naka Yesu tuwegana dewadewana i dedeya.
36
Tahayanei hi gelu po hi nenae po goila ugolina hi geleta ma taniwagana i pa, Geka
goila ma iyowai po apega bapatiso a waya?
37
[Pilipo taniwagana a baha i wimiheya i pa,
Inapa nugonugom atapunei una witumagana, apo bapatiso una waya. Taniwagana i pa,
Nugonugou atapunei a itumagana. Ma gasi a itumaganeya Yesu Keliso tauna Yaubada
Natuna.]
38
Taniwagana i baha po katina hi liwoloeya ma hai luwaga hi lupa hopu ma hi
hopu goilana ugolina. Ma Pilipo taniwagana i bapatisoya.
39
Hougana u goilana ma hi
haugeleta po Guyau Alugona Pilipo i wihaleya, po taniwagana ega Pilipo ita galena meya.
Ma tamogi anai kaohana tahayana i wotagoya po i nae.
40
Ma Pilipo u Asota hi tuhagaya, po
meyagai i weluweluwilehi ma tuwega dewadewana i guuguyeya ma i nenae po u Sisaliya i
geleta.
Bagibagi Bagibagi
<<
88
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
99
>>
9
Saulo a nugobui
(Bagibagi 22:6-16, 26:12-18)
1
Saulo yohola Yesu tu wimulitagona i palipalilowolowohi ipa ina unihi. Ma i nae po tu
witalaguyaba taniwagana ugolina
2
i lubayada i pa Pepa una weleu po apo ugolinei a lui
Damaseko numa dalabuna po oloto po wawine noka hosi a tutuhagahi, tauhi Guyau a
tahaya tu wotagona apo a panihi po to gunawiliyai u Yelusalem.
3
I nenae po hougana Damaseko i tutuliyaliyani, naka mala emosi ma yayata yadei i
hopu po i yayata wiwileya.
4
Ma i ludubali hau hipuli po lawa ponana i noonoli ma i pa,
Saulo! Saulo! Iyowai po e ihiniwiyuwau?
5
Ma Saulo i pa, Guyau, tam iyai?
Ma lawana i pa, Tau Yesu e ihiniwiyuwau.
6
Tamogi una towolo po meyageina una
luiya. Noka hosi apo hina paliwelem awai apo una dewaya.
7
Lawa Saulo mitehi hi nenae naka hi tutowolo, ma lawa ponana hi nonoli ma tamogi
ega hita galeya.
8
Ma Saulo hau hipuli i eneno po i wotowolo po matana i tatakaeya naka ega
emoemotana awai ina galeya. Ega yaka u nimana hi wogo po hi luiyeya u Damaseko.
9
Ega
ita gagalena ma i mamae naka iyeta tonuga. Ma noka iyetahi ugolihi ega awai ita ani po ega
awai ita umaya.
10
Noka hougana Yesu tu wotagona gehouna u Damaseko i mamae, gowana Ananaya.
Tauna a enogagalena u hinena Guyau i baha nae ugolina i pa, Ananaya!
Ma Ananaya i pa, Guyau, tau gee.
11
Apoma Guyau i pa, Unomhoe po una nae tahaya gowana Dumalu ugolina. Noka
hosi Yudasa a u numa lawa Tasasigei gowana Saulo ubeina una lubayada. Tauna e laupali
12
ma hau enogagalena i gagalena ma lawa gowana Ananaya i lui po nimana u unununa i
houni po ipa apo ina galena meme.
13
Ananaya Guyau a baha i wimiheya i pa, Guyau, lawa i maga duma geka lawana
dededena ugoliu hi baheya. Ma gasi tu wiwoiyawemu Yelusalemi dewadewa yabayababehi
naka bahana atapuna amaka a nonoli.
14
Tauna tu witalaguyaba babadahi ugolihi palihalena i
waya po i nei ipa gowamtu hiyawina u Damaseko ina panipanihi.
15
Guyau i baha nae Ananaya ugolina i pa, Una nae babana a winagani tauna apo ina
pupouleu. Tauna apo tu wipaliwelena lawa tupo wohepali u hinena po wasawasa po
Yudeya lawahi ina dewahi po gowau hina hanapugeya.
16
Tau biugei ma hiniwiyuwa atapuna
ina ialoni apo a wiatatiyeya.
17
Ega yaka Ananaya Yudasa a numana i luiya po nimana Saulo u unununa i hounihi ma
i pa, Walehiu Saulo, Guyau Yesu u nenei tahayagei ma i woogeletena meya i himiliu po a
nei. Apo una galena meme ma Alugo Woiyawa ina wihogom.
18
Mala emosi ma ginouli mei
iyana wenawihi Saulo u matana hi mamae hi peu ma i galena meme. Apoma i welutowolo
po bapatiso i waya
19
ma i ampo a kadidili i wimeya.
Saulo u Damaseko i guguya
Saulo Yesu tu wotagona mitehi hi mae u Damaseko iyeta ega hita maga.
20
Ma i
dumalu po i nae numa dalabu ugolihi po Yesu i guguyeya i pa, Yesu Yaubada Natuna.
21
Lawa atapuhi Saulo a baha hi noonoli po hi gohola dumahi po hi pa, Geka tauna
lawana u YelusalemYesu gowana tu hiyawina i panipanihi. Ma i nenei geka hosi ipa Yesu
gowana tu hiyawina ina panipanihi po hina gunawilehi tu witalaguyaba babadahi ugolihi, bo?

22
Ma tamogi Saulo a guguya i ipoya. A limoina Yesu tauna Tu wiluyagohana naka bahana
i winugowiwai duma ugolinei ma mi Yudeya u Damaseko hi mamae ega emoemotana a
baha hina wimihehi.
23
Iyeta i maga i nae ma apoma mi Yudeya hi wiwogatala ipa Saulo hina uni.
24
Ma
tamogi hai wiwogatalana amaka Saulo i hanapugeya. Uguwei po iyetei meyageina galina
matetana hi ihalugeya ipa a hopu ugolina ma hina uni.
25
Ma tamogi uguwa emosi Saulona tu
wotagona galina malamalanei hau poha i tugula ma gulawei hi woipipeili po i hopu u uputa.
Saulo u Yelusalem
26
Saulo i gunawileya u Yelusalempo i ileta ipa Yesu tu wotagona u hinehi ina lui, ma
tamogi ega hita witumaganeya naka tauna Yesu tu wotagona gehouna. Ma gasi Saulona hi
matouteya.
27
Apoma Banabasi Saulo i weluwaya po i niyeya tu wituwetuwega ugolihi po i
dedeya iyowai Saulo u tahaya Guyau i gagaleya. Ma iyowai Guyau i bahabaha nae Saulo
ugolina po iyowai u Damaseko i nugomotu ma Yesu gowanei i lauguguya naka i dedeya.
28
Ega yaka Saulo tauhi mitehi hi mae ma Yelusalematapuna i weluyagohi, anai
nugokadidilina Guyau gowanei i lauguguya.
29
Saulo ma mi Yudeya pona Giliki tu
bahebahena mitehi hi ibaabani po hi wigamogahigahi po hi ileta ipa hina uni.
30
Ugolinei
Yesu tu wotagona dewana geka hi gagalena tuhagaya po Saulo hi hopuneya u Sisaliya po hi
himili po i nae u Tasasi.
31
Ee, apoma tu tapalolo Yudeya po Galili po Samaliya meyageihi atapuhi u hinehi hi
meimahi. Ma Guyau hi wiyateyateya po Alugo Woiyawa a winugokadidili po a wihaguhagu
ugolihi ma hi mamae, ugolinei hai bolu hi ilataya.
Pita u Lida po u Yopa
32
Pita tupo atapuna i kadaugeya. Ma houga gehouna Yaubada tu wiwoiyawena u Lida
tu mae i hopu po i dadanihi.
33
Noka hosi lawa gehouna gowana Iniyasi i tuhagaya. Tauna
hinina hi hilage po hau ani eno i mamae naka bolima magouhi 8.
34
Ma Pita i baha nae i pa,
Iniyasi, Yesu Keliso gowanei una luyagohana. Una towolo po am ani eno una
woimahiyeya. Mala emosi ma Iniyasina i welutowolo.
35
Lida po Selona tu miyena atapuhi
hi galeya po Guyau hi witumaganeya.
36
Wawine Yopagei gehouna Yesu tu wotagona gowana Tabita (mi Giliki ponahigei he
pa Dokasi). Noka wawinena naka a dewa hi dewadewa po tu dayadayabu i haguhaguhi.
37
Noka hougana i totogo po i hilage ma hai dewei hi deweya, hi witogoya po i kokoe, ma
babanoya gehouna u moyana hi houni.
38
Yopa naka Lida u liyaliyana ugolinei ma hougana
Yesu tu wotagona Pita tuwegana hi noonoli po lawa luwaga hi himilihi po hi nae Pitana
ubeina. Lawahi tuwega hi niniyeya naka Pita ugolina hi pa, Una bulili mai po una nei
ugoliyai.
39
Ega yaka Pita i wotowolo po lawahi mitehi hi nae, hougana hi laugeleta naka hi
weluwaya po hi gae babanoyana u moyana. Hiwahiwape atapuhi Pitana hi towolo wiwileya
ma luilui po ani oteotena Dokasi lolowa i dewadewahi hi woogelegeletehi ma hi tutou.
40
Pita atapuhi i hauhopunehi u uputa ma i tutunei imtutonetonena ma i lupali Yaubada
ugolina. Apoma i mewila po popoyana ugolina i pa, Tabita, una towolo! Wawinena
matana i kaya po Pita i galeya ma i towolo po i duhuna.
41
Pita i wotayaga po i witowolo
haleya apoma tu witumagana po hiwahiwapehi i otugehi, po wawinena anai luyagohanana i
wogeleteya ugolihi.
42
Wawinena a towolo meme tuwegana Yopa atapuna i hogoya po lawa
boluhi Guyau hi witumaganeya.
43
Ma Pita u Yopa lawa gamogamo opihi tumdidina po
tumkaniyoga gowana Simona mitehi hi meidaodao kikina.
Bagibagi Bagibagi
<<
99
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
10 10
>>
10
Pita Koniliyasi i dadani
1
U Sisaliya lawa gehouna gowana Koniliyasi i mamae. Tauna mi Itali hai gawiya
kapenana gehouna.
2
Tauna Yaubada tu lowogena gehouna po a manago mitehi Yaubada hi
wootalagiyeya. Tu widayadayabu i haguhagu dumahi. Ma houga magomagouna i laupali
Yaubada ugolina.
3
Kabudala mei ibiga i lautipolini ma enogagalenagei Yaubada a tu
winoyanoya i gagaleya ma i nei po ugolina i pa, Koniliyasi!
4
Tauna anai matoutana i todi ma tu winoyanoyana i gagaleya po i pa, Guyau, am
luhogala awai?
Tu winoyanoyana i pa, Yaubada am lupali po am gadili dewadewana i hanapugehi po
i lunugotootogogem.
5
Yaka geka kabudalana lawa una himilihi po hina nae u Yopa lawa
gowana Simona Pita hina weluwaya.
6
Tauna lawa gamogamo opihi tumdidina gowana
Simona ugolina e itoumana. Simonana a numa naka niha u liyaliyana.
7
Apoma Yaubada a tu winoyanoya i baha po i kokoe ma i nae. Ma Koniliyasi a tu
bagibagi luwaga i otugehi. Ma gasi tu wigawiya gehouna i otugeya, tauna Yaubada tu
lowogena gehouna ma Koniliyasi u liyaliyana tu mae.
8
Hi nei po awai hi waawala i
paliwelehi ma i himilihi po hi nae u Yopa.
9
Malitompo lawahi tonuga Yopa hi tutuliyaliyani ma Pita iyeta bolinai i gae po numa
wogotabataba u upuna ipa ina lupali.
10
Ma ami hilage po yohola yaniyani hi
wononogogeya ma i enogagalena.
11
I gagalena ma yada i gunahoeya po ginouli mei lupulu
baneina u aliyana hina wogo ma ina hopuhopu mai hau hipuli.
12
Geka ginoulina u hinena
naka gamogamo galenana tapuna tapuna po mota po kiu.
13
Ma lawa ponana i noonoli ma i
pa, Pita una towolo po geka gamogamohi una unihi po una am!
14
Ma tamogi Pita i pa, Guyau, apega ananihi babana i lugagayo ginouli apapoena po
gobugobuna i wilugagayo ma yohola ega ata tulagoni.
15
Lawana i baha meme i pa, Awai Yaubada i laiyeuyeuya ega una pa i gobu.
16
Mala tonuga geka pite i baha ma apoma ginoulina i wohepa po i gae hau yada.
17
Pita yohola a enogalena anona i inugonugotuhugeya ma lawahi tonuga Koniliyasi i
himihimilihi Simona a numa hi tuhagaya po hi nei po gali u matetana hi towotowolo,
18
ma hi
lubayada hi pa, Geka hosi toumana gowana Simona Pita e mamae?
19
Pita yohola i ileta ipa a enogalena anona ina tuhagaya ma Alugo Woiyawa i baha nae
ugolina i pa, Lawa tonuga he bibihem,
20
ugolinei una hopu po ega una inugowilawila ma
mitehi ona nae, babana a himilihi po hi nei.
21
Ega yaka i hopu po lawahi ugolihi i pa, Lawana o bibiheya geka tau. Ma awai binei
o nei?
22
Lawahi hi pa, Tu wigawiya hai kapena gowana Koniliyasi i himiliyai po to nei.
Tauna lawa dumadumaluna po Yaubada e wootalagiyeya. Yaka mi Yudeya atapuhi he
iyateyateya. Yaubada a tu winoyanoya waiwoiyawana Koniliyasi i paliweleya po i himiliyai
po to nei ipa to gigimem po ta nae a u numa, po awai apo una bahebahehi ina nonoli.
23
Yaka Pita lawahi i gigimehi po hi lui numana ugolina po noka hosi hi amma hi eno.
Malitompo Pita i wotowolo po lawahi tonuga mitehi hi nae. U Yopa tu witumagana
gehouhi hi wotago po mitehi hi nae.
24
Malitommeme apoma u Sisaliya hi lugeleta. Ma noka
hosi Koniliyasi a guguni gehouhi po a lawa gehouhi i otugehi po hi nei po hi otonana.
25
Hougana Pita i luilui naka Koniliyasi mitehi hi witutuhaga po Koniliyasi i peu hopu Pita
aena u babana po i wiyateyateya.
26
Ma tamogi Pita i baha po ipa Koniliyasi ina towolo po i
pa, Una towolo, tau lawa hota.
27
Pita Koniliyasi ugolina i ibaabani ma hi luilui po bolu himboina ma hi otonana i
tuhagahi.
28
Ma i baha nae ugolihi i pa, Taumi o hanapugeya naka tau Yudeyagei ega
emoemotau taumi ega mi Yudeya ipa to luwoheyanemi naka i lugagayo po ipa ega a
dadanimi. Ma tamogi Yaubada i wiatatiyeu naka lugagayona amaka i kokoe.
29
Ugolinei ma
ubeu lawa hi nenei naka ega ata luhinigigai. Ma a lubayademi, amluhogala awai?
30
Koniliyasi i pa, Iyeta wohepali amaka hi kokoe ma kabudala geka pite mei ibiga u
tipolina u numa u hinena a laupali. Mala emosi ma lawa a kaleko namanamalina u matau i
lugeleteya,
31
po i pa, Koniliyasi! Yaubada amlupali po amgadili dewadewa i hanapugehi
po i lunugotootogogem.
32
Lawa una himilihi po hina nae u Yopa, lawa gowana Simona Pita
hina weluwaya. Tauna lawa gehouna gamogamo opihi tumdidina gowana Simona ugolina e
itoumana Simonana a numa naka niha u liyaliyana.
33
Ega yaka mala emosi ma ubeima
wihimilana po u lunugotootogogeiyai yaka u nei. Ugolinei ma amalai atapuiyai geka hosi
Yaubada u matana. Ginouli awai Guyau i paliwelempo ipa una bahebahehi naka atapuiyai
to iotonana ipa to nonoli.
Pita a guguya Koniliyasi ugolina
34
Apoma Pita a baha i wiwawali i pa, Amalai apoma a galena tuhaga naka Yaubada a
galena itete lawa ataputa ugolita naka emosi hota.
35
Ma tupo wohepali ugolihi taumi iyawoi
ona matouteya po dewa dumadumaluhi ona mimiyehi naka tauna u matana i haki duma.
36
Ma tuwega amaka o nonoli naka Yaubada amaka Isalaela lawiyai i paliweliyai nugodumola
a tuwega dewadewana Yesu Keliso u hinena naka tauna lawa ataputa ata Guyau.
37
Geka
tuwegana Yoni tu wibapatiso ugolina i waawala naka i gunanohaya po u Galili ma i nae po
Yudeya atapuna i wihogoya.
38
Tuwegana naka geka pite Yaubada Yesu Nasaletagei i
wotepani po Alugo Woiyawa i wihogoya po i wipoya ma a wipoyana amaka o nonoli tupo
atapuna u hinena lawa i dewadewahi ma iyawoi nawa alugo apapoena ugolihi i lauyawahihi
matababana Yaubada i witulaneya.
39
Yesu awai atapuna i dewadewahi u Yudeya po u Yelusalem naka tauyai tu baha
moina. Tauna hau ani take hi tutulawiteya po i hilage.
40
Ma tamogi iyeta witonugana ugolina
Yaubada i witowolo meya hilage ugolina po i dewaya po i wogeletena meya.
41
Ega lawa
atapuhi ugolihi ma Yaubada amaka i winaganiyai tauyai tu baha moina tuawiyai ugoliyai. Ma
a towolo meme u mulina mitehi to am po to uma.
42
Ma i paliweliyai i pa, Lawa ugolihi
tuwega dewadewana ona guuguyeya, po ugolinei baha moina naka tauna Yaubada i
witowoli lawa hilahilagehi po lauyagohanahi tu libahibahihi.
43
Binei tu bahapiko atapuhi hi
bahabaha hi pa, ataputa iyawoi ugolina ta itumagana apo gowana a wipoyagei ata apapoe
ina paligigilihi.
Tauhi ega mi Yudeya Alugo Woiyawa i luinihi
44
Pita yohola i ibaabani ma Alugo Woiyawa i hopu mai po bahana tu nonolina atapuhi
i luinihi.
45
Ma mi Yudeya lawahi u Yopa ma Pita hi wotagoya po hi nenei naka hi gohola
dumahi, matababana Yaubada animbenena Alugo Woiyawa tauhi ega mi Yudeya i welehi.
46
Hi lautanigana ma pona geha ega hita hanapugeya ugolinei hi ibaabani po Yaubada hi
mamali po hi wotalagiyeya. Apoma Pita i baha nae a lawa ugolihi i pa,
47
Geka lawahi ta
wibapatisohi goilei babana limoinana Alugo Woiyawa amaka i luinihi mei tauta.
48
Ega yaka
i paliwelehi po Yesu Keliso gowanei bapatiso hi waya. Ma apoma hi lupaliyeya po ipa
ugolihi ina mae houga kukuna.
Bagibagi Bagibagi
<<
10 10
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
11 11
>>
11
Pita a widedede tu witumagana u Yelusalem ugolihi
1
Tauhi ega mi Yudeya Yaubada a baha hi itumaganeya naka Yesu tu wituwetuwega po
tu witumagana Yudeya atapuna u hinena hi nonoli.
2
Hougana Pita i gegae u Yelusalemnaka
Yesu tu wotagona tauhi mi Yudeya lawahi hi galena iapapoeya po
3
hi pa, Iyowai po
ilugagayo u tulagoni po u nae po tauhi ega mi Yudeya hai u numa mitehi o am?
4
Ega yaka Pita a enogalena i waawala naka ginouli atapuna i bahena pahi po i
wikokowi anona awai.
5
Geka pite i paliwelehi i pa, Yopa u meyageina a laupali po ginouli
mei lupulu baneina a eno galeya u aliyana hi wogo ma yadei i hopuhopu mai. I hopu mai po
u liyaliyau i tutowolo.
6
A gagalena imaimahiyeya naka gamogamo malamalagamahi po
woyahiyahihi po mota po kiu u hinena.
7
Apoma a lautanigana ma lawa i pa, Pita, una
towolo po geka gamogamohi unomunugo po una am!
8
Ma tamogi a pa, Guyau, apega naka lugagayo ma yohola ega ginouli apapoena po
gobugobuna gamougei ata am dadani.
9
Ma lawana yadei i baha meme i pa, Yaubada awai i laiyeuyeuya ega una pa i gobu.
10
Dewana geka pite mala tonuga i wawala ma apoma ginoulina i wohepa po i gae hau yada.
11
Noka kabudalana u hinena lawa tonuga u Sisaliya ma hi himilihi po ubeu hi nenei
naka numana a mimiyeya ugolina hi lugeleta.
12
Ma Alugo Woiyawa i paliweleu i pa, ega anai
nugowilawila ma lawahi a wotagohi. Geka mi Yopahi magouhi 6 hi wotago po mitehi to nae
u Sisaliya, po atapuiyai to lui Koniliyasi a numa u hinena.
13
I paliweliyai iyowai Yaubada a
tu winoyanoya i gagaleya ma a u numa i towolo ma i bahabaha i pa, Lawa gehouhi una
himilihi po hina nae Yopa lawa gowana Simona Pita ubeina.
14
Tauna apo baha ina
bahebahehi naka ugolihiyei tam po am manago apo ona luyagohana.
15
Hougana baha a iwawali ma Alugo Woiyawa i luinihi, amaka mei tauta lolowa ta
iwawala hougana.
16
Ma apoma Guyau a baha nugougei i gae i pa, Yoni goilei i bapatiso
ma taumi apo Alugo Woiyawei bapatiso ona waya.
17
Ma i lugeleteya naka Yaubada geka
animbenenana emosina i welewelehi naka i weleta, hougana Guyau Yesu Keliso ta
itumaganeya. Ugolinei, tau iyai po ipa Yaubada a bagibagi a lauguduguduya?
18
Hougana geka bahahi hi noonolihi po hai ompalihibahiba hi wohounihi. Ma hi
tugudu po Yaubada hi wotalagiyeya hi pa, Apoma Yaubada tauhi ega mi Yudeya gaogao i
welehi apo hina nugobui po luyagohana tuwetuwenai hina waya.
Tu witumagana u Anitiyoka
19
Sitibeni hi ununi ugolina ma tu witumagana hi lunohanohahi po hi nae u Ponisiya po
u Saipilasi po u Anitiyoka. Noka u dobuhi Yesu tuwegana lawa mi Yudeya tuawahi ugolihi
hi deedeya.
20
Tamogi tu witumagana gehouhi mi Saipilasi po mi Sailina hi nenei u Anitiyoka
naka mi Giliki ugolihi Guyau Yesu hi guguyeya.
21
Guyau Yaubada a wipoya tauhi ugolihi
po bolu baneina hi witumagana naka Guyau hi kawaibadeya.
22
Geka tuwegana tu witumagana hai bolu u Yelusalemhi nonoli yaka Banabasi hi himili
po i nae u Anitiyoka.
23
Hougana i laugeleta naka Yaubada a lunugotootogo baneina i
gagaleya po i kaoha. Ugolinei ma i winugokadidilihi ma ipa atapuhi houga daodaona Guyau
ugolina hina iponawogo ma nugonugohi atapunei hina nugonugomomohi.
24
Banabasi tauna
lawa dewadewana. Alugo Woiyawa i wihogoya po gasi witumagana u nugonugona i lata
duma. Geka binei ma bolu baneina Guyau hi witumaganeya.
25
Apoma Banabasi i nae u Tasasi Saulo i biheya,
26
ma hougana i tutuhagaya naka i
weluwaya po i neiyai u Anitiyoka. Hai luwaga noka hosi hi mae bolima emosi ma tu
witumagana mitehi hi amboina ma hi iatatiyana lawa boluhi ugolihi. Ma u Anitiyoka Yesu tu
wotagona apoma hai houga tahatahayana hi wigowahi po Keliso a bolu.
27
Noka hougana tu bahapiko gehouhi u Yelusalem hi wotowolo po hi hopu u
Anitiyoka.
28
Ma tulahi emosi i towolo po Alugo Woiyawa a litahatahayagei i baha piko ipa
apo gomala baneina tupo atapuna ina wogoya. (Ma geka gomalana naka yohola Kilodiyasi a
houga i itaniwaga ugolina ma i lugeleteya.)
29
Ega yaka tu wimulitago hi wiwogatala ipa apo
emosi po emosi a wihaguhagu ina himila niyeya walewalehihi u Yudeya tu mae ugolihi.
30
Geka hai wihaguhaguna naka Banabasi ma Saulo u nimahi hi houni po hi niyeya tu
witumagana hai tanitaniwaga u Yudeya ugolihi.
Bagibagi Bagibagi
<<
11 11
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
12 12
>>
12
Tu witumagana wiyuwa gehouhi hi ialonihi
1
Noka hougana Wasawasa Heloda i wiwawala po tu witumagana i hiniwiyuwahi po hai
bolu ugolihiyei gehouhi i panipanihi.
2
Tauna Yesu a hewali Yamesa, Yoni walehina
kwasikwasi daodaonei i uni.
3
Ma i gagalena naka geka dewana lawa mi Yudeya i
winugodewadewahi yaka i dewa gawahi po Pita i numa panipani. Geka dewana Welulagona
tolehana ugolina i wawala.
4
Ma hougana Pita i numa panipani po hau numa panipani i houni
po i kokoe ma tu galena itetena lawa wohepali wohepali i upumihi po i nae po bolu
wohepali i dewahi. A nugotuhu ipa Welulagona tolehana u mulina mi Yudeya ina welehi po
hina uni.
5
Ega yaka hau numa panipani hi houni po i mamae ma tamogi tu witumagana ubeina hi
laupali kadidili Yaubada ugolina.
6
Apo malinatompo upomna Heloda Pita ina uni ma amalai upoma tu galena itete
luwaga mateta naka, gulawa pawapawasigei Pita hi numa panipani wiwileya po hi
womomota luwagehi ma hi eneno ma gasi tu galena itete luwaga hi gagalena iteteya.
7
Ma
mala emosi ma yayata numana u hinena i luebaleya po Yaubada a tu winoyanoya i
lugeleteya. Lawana Pita tolotolona i lutonaya po i limaamahi ma i pa, Una towolo
yagiyagina! Gulawahi pawapawasi Pita u nimana hi gunalupenihi.
8
Ma tu winoyanoyana i baha nae Pita ugolina i pa, Una leli ma amae humahuma una
otenihi. Yaka Pita i wiponawogo, ma tu winoyanoyana i baha meme i pa, Am lupulu una
luhagogoleya ma una wotagou.
9
Ega yaka tu winoyanoyana i hopuhopu ma Pita i wotago
po panina i hopu haleya. Tamogi tu winoyanoyana awai i dewadewahi naka moinahi hi
waawala ma Pita ega ita nugotuhu tuhagaya. A nugotuhu ipa ita lauboni.
10
Hi nei po tu
galena itete wiluwagana hi weluwileya ma apoma hau mateta pawapawasi hi lugeleta. Geka
matetana nugonei i gunahoeya po hi nae hau meyagai. Ega yaka hi lui po hi tuluwaluwaga
po ega daona ma tu winoyanoyana Pita i nehaleya.
11
Apoma nugohanahanapu i geleta meme Pita ugolina ma i pa, Geka apoma a
hanapugeya naka tau Heloda u nimana Guyau i haguwe ma a tu winoyanoya i himili po i
halou. Gasi lawa mi Yudeya hai winugonugotuhu ipa ugoliu awai hina dewadewahi naka a
nehalehi.
12
Pita i gagalena tuhaga po i nae Yoni Maki ma hinana Maliya hai u numa. Noka hosi
lawa boluhi hi amboina ma Pita binei hi laupali.
13
Ma hougana i lulougo naka tu bagibagi
wawinena gowana Loda i nei po ipa guduna ina hoeya.
14
Ma Pita ponana i nonola tuhagaya
yaka ega guduna ita hoeya ma anai kaohana i bulili lui po a lawa i paliwelehi naka Pita hau
mateta e towotowolo.
15
A lawa hi baha nae ugolina hi pa, Nugote u badebade. Tamogi i lugamobagibagi
yaka hi baha meme hi pa, Naka nugote alugona.
16
Hi ibaabani ma Pita yohola i lulougo. Ma guduna hi hoeya ma hi gagaleya po hi
gohola dumahi.
17
Tamogi nimanei i paliwelehi po ega hita iyahona ma apoma iyowai hau
numa panipani ma Guyau i wiwihaleya naka i paliwelehi po i pa, Awai i waawala naka
Yamesa po walewalehita ona paliwelehi. Geka bahana u mulina i nehalehi po i nae dobu
gehouna ugolina.
18
Malatomtomgei numa panipani tu galena itete hi winugoneina po hi talabibeiha, hi pa,
Pita miyei i nae?
19
Ma hougana Heloda i bibeiha po i beiha awa yaka tu galena itetehi i
luhetalehi ma i baha po hi unihi.
Heloda a hilage
20
Apoma Heloda Yudeya i nehaleya po i hopu u Sisaliya i mae. Heloda mi Taya po mi
Saidoni i luuyogigiyehi yaka tauhi nugonugohi ipa hina winugoemosi. Ugolinei hi nae po a
numa tu galena itetena gowana Balasita mitehi hi witulaneya. Ma hi lupaliyeya ipa apo
wasawasa po tauhi hina winugoemosi. Matababana wasawasana a u meyagai hi lauwahala
nae, yaniyani a u tupo.
21
Heloda iyeta i inagani ugolina wasawasa hai luilui i luiya ma anani tugula ugolina i
tugula ma i wibaabani.
22
Ma lawa hi ototu hi pa, E ibaabani amaka mei Yaubada ma ega
lawa.
23
Ma hai omhuna i waya po ega Yaubada ita wotalagiyeya yaka mala emosi ma
Guyau a tu winoyanoya Heloda i dewaya po i totogo po motamota hi tonaya po i hilage.
24
Ma naka hougana lawa Yaubada a baha hi nonoli po hi iponawogogeya. Ma hai
boluna i lalata.
25
Banabasi ma Saulo ma hewali gowana Yoni Maki hi weluwaya po hi gunawilehi
hougana u Yelusalemhai bagibagi hi laiwoloeya.
Bagibagi Bagibagi
<<
12 12
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
13 13
>>
13
Banabasi ma Saulo hi winaganihi po hi himilihi
1
Tu witumagana u Anitiyoka naka gehouhi tu bahapiko po gehouhi tu wiatatiyana.
Naka geka gowahi: Banabasi po Simiyona (hi wigowaya po Uguwa) po Lukasi Sailinagei
po Wasawasa Heloda a woilata Manaeni po Saulo.
2
Hougana hi iyohi po Guyau hi
wotalagiyeya ma Alugo Woiyawa i paliwelehi i pa, Banabasi ma Saulo ona teleliyehi po hai
bagibagi tapuna ubeina a itowolihi hina dewaya.
3
Apoma tu witumaganahi hai wiyohi po
tapalolo u mulina, nimahi Banabasi ma Saulo u ununuhi hi houna po hi kawaidewedewehi
ma hi himilihi po hi nae.
Banabasi ma Saulo Saipilasi u hinena
4
Banabasi ma Saulo Alugo Woiyawa i himilihi yaka hi hopu niha u liyaliyana meyagai
gehouna gowana Selusiya po noka hosi wam hi geluya po himkuka po hi nae Saipilasi u
bonabonana.
5
Hi kadau nae meyagai gowana Salamisi po hi gota po naka hougana
Yaubada a baha hi guguyeya mi Yudeya hai numa dalabu ugolina. Ma Yoni Maki hi
weluwaya po tauna hai tu hagu.
6
Salamisi hi nehaleya po hi hopu po hi nenae po Paposi u meyageina hi lugeleta po hi
mamae ma tu balabalau gowana BaYesu mitehi hi witutuhaga. Tauna Yudeyagei ma ipa
tauna Yaubada a tu bahapiko, ma tamogi i koyama.
7
Tauna Saipilasi bonabonana hai
taniwaga gowana Segasi Poulasi a hewali. Taniwagana naka lawa hanahanapuna, ma
Banabasi ma Saulo i otugehi po hi nae babana ipa Yaubada a baha ina nonoli.
8
Tamogi tu
balabalauna, BaYesu gowana Elimasi (pona Gilikigei i ampaligudugudu) i pa, Tulau, ega
una itumaganehi.
9
Tamogi Saulo ta wigowaya po Paulo naka Alugo Woiyawa i wihogoya po i toditodi
ma tu balabalauna i gagaleya
10
po i pa, Tam mei Tomodulele. Tam ginouli dumadumaluna
atapuna e igawiyeya. Koyama i wihogom po houga daodaona e ileta ipa Guyau a baha
moinahi una buinihi po koyama.
11
Ma geka amalai apo Guyau ina wimihempo matamina
keke po ega una gagalena a sigana Yaubada amiyeta i bahebaheya ugolina una geleta,
apoma apo una galena meme.
Mala emosi ma Elimasi maya i wiwaya ma matana i uguwi po i woyadaga nae ipa lawa
u nimana hina wogo po hina widaadaya.
12
Apoma taniwagana Guyau a manini i gagaleya
po i witumagana, po nugonugonei imhuna duma Guyau a wiatatiyana ubinei.
Tu wituwetuwega hai kadau Pisidiya u tupona
13
Paulo ma a lawa himkuka po Paposi hi nehaleya po hi nae po u tanowai meyagai
gehouna gowana Pega hi gota tupo Pampiliya u hinena. Yoni Maki noka hosi i nehalehi po i
gunawileya po i nae u Yelusalem.
14
Ma Paulo ma a lawa Pega hi nehaleya po aehiyei hi lui
po hi nae Anitiyoka Pisidiya u tupona hi lugeleta. Ma mi Yudeya hai dalabu iyetana ugolina
hi nae po hau numa dalabu hi duhuna.
15
Yaubada a lugagayo Mose i gilugilumi po tu
bahapiko hai giluma omhiyawana u mulina numa dalabu babadahi Paulo a lawa mitehi hi
utanihi, hi pa, Walewalehiyai, inapa lawa winugokadidilihi bahahi ugolimi yaka ona bahehi.
16
Ega yaka Paulo i wotowolo po nimana i wohepahi po lawa hi genuwana ma i pa, U
lawa mi Yudeya po taumi ega mi Yudeya, Yaubada tu wotalagiyena atapumi ona
lautanigana.
17
Yaubada tauta mi Isalaela ta itumaganeya naka googata i winaganihi, ugolinei
natunatuhi hi maga duma po gasi hi kadidili duma hougana Isipita u tupona hi wihewahewa.
Ma a maninigei googata i weluwinihi po Isipita hi hopu haleya.
18
Bolima magouna 40 u
hinena Yaubada hau balabala i galena itetehi.
19
Ma Kainana hipulina u hinena dobu
magouna 7 anai lawahi i wiapapoenihi. Ma googata i dewahi po Kainana hipulina hi
tanitaniwageya naka bolima magouna 450.
20
Ma noka u mulina hai tu luhetala i witowolihi po hi tanitaniwagehi a sigana tu
bahapiko gowana Samwela a houga witaniwaga.
21
Hougana Yaubada ugolina tu
wiwasawasa hi laupaliyeya yaka Kisi natuna gowana Saulo i welehi. Saulo tauna Beniyamina
guguninei i nei po bolima magouna 40 i witaniwaga.
22
Ma Saulo i wihaleya po u mulina
Dawita i witowoli po hai wasawasa. Dawita ubeina geka pita Yaubada i baha i pa, Yese
natuna Dawita a tuhagaya naka tauna a luhogaleya babana u luhogala atapuhi apo ina
dewahi.
23
Yaubada a paliwitumagana i limoineya mi Isalaela ugolita, naka Yesu Tu
wiluyagohanita i weleta, po Dawita guguninei i nei.
24
Yohola ega Yesu ita nei ma Yoni mi
Isalaela lawahi ugolihi i nei ipa hai apapoe hina palihalehi ma bapatiso hina waya.
25
Ma Yoni
a bagibagi mei ina ikokowi ma i baha nae mi Yudeya lawahi ugolihi i pa, Ami nugotuhu o
pa tau iyai? Tu wiluyagohana o ototoni naka ega tau. Tamogi muliugei e nenei. Ma Yoni i
baha wiyateyate Yesu binei i pa, Tau ega u dewadewa awai ipa a pouleya, po a ae
humahuma a wihaleya.
26
Walewalehiu, Abelahamgoogana po taumi ega mi Yudeya iyawoi Yaubada tu
wotalagiyena geka hosi, tauta ugolita geka luyagohanana tuwegana Yaubada i himiliyai.
27
Tuwegana naka Yesu binei, tamogi iyawoi u Yelusalemtu mae hai tanitaniwaga mitehi ega
hita hanapugeya naka tauna Tu wiluyagohana. Ma gasi tu bahapiko hai baha dalabu
magamaga he hiyahiyawi naka ega hita nugotuhu tuhagaya. Tamogi Yesu hi igouya naka tu
bahapikohi hai baha hi laimoineya.
28
Moina hai wigou ega anona tamogi Pilato hi lupaliyeya
ipa Yesu hina uni.
29
Yesu ubeina Yaubada a Bukau ugolina ginouli atapuna hi gilugilumi
naka hi lautagoya po i kokoe ma hau ani take hi wihaleya po hau kokowaga hi houni.
30
Tamogi Yaubada hau hilage ma i witowolo meya po i woogeletena meya lawa ugolihi.
31
Naka tauhi mitehi lolowa Galili hi nehaleya po hi kadau gae Yelusalem. Ma i wogeletena
meya ma i mamae naka iyeta magomagouna. Tauhi amalai a tu baha moina mi Yudeya
lawahi ugolihi.
32
Tiyai to nei geka hosi ipa tuwegana dewadewana to dedeya ugolimi. Mei Yaubada a
paliwitumagana googata ugolihi
33
ipa Yesu ina itowolo meya naka tauta ugolita e
laimoineya. Mei Samwiluwagana u hinena hi gilugilumi geka pite,
Tam Natuwe,
amalai a wogeletemlawa boluhi u matahi naka tamNatuwe.
34
Ma Yaubada Yesu i witowolo meya po ega emoemotana Yesu ina buda, mei a Buka i
bahebaheya pite i pa,
Kawaidewadewa waiwoiyawana po moinana tamnatuwe apo a welem.
Mei Dawita a palipaliwitumaganeya.
35
Ugolinei ma i baha meme i pa,
Yaubada a Tu bagibagi waiwoiyawana apega ina palihaleya po ina buda.
36
Geka paliwitumaganana ega Dawita binei babana Dawita a u houga Yaubada a nugotuhu i
wootagohi po i hilage. Ma googana kokowagahi u liyaliyana hi guluwi po hinina i buda.
37
Ma tamogi Yaubada lawa emosi hotana hau hilage i towolo meya apega ina buda.
38
Walewalehiu, geka binei ipa ona hanapugena dumaya naka geka lawana ugolinei apo
apapoe ina paligigilihi po binei ma tuwegana to guuguyeya ugolimi.
39
Ma ugolinei apo tu
witumagana atapuhi ina houna idumaluhi. Mose a lugagayo ega ita huhouna idumaluta ma
Yesu ugolinei apo hina houna idumaluta.
40
Ugolinei ipa ona gagalena imahi po tu bahapiko
awai hi bahebaheya, apega ona wialoni. Hi pa,
41
Ona lautanigana taumi tumpalihibahiba,
ona wineneyabayababa ma ona hilage.
Matababana ami houga bagibagi awai a dewadewaya
naka apega ona witumaganeya.
Hawena lawa gehouna ina paliwelemi ma apega ona witumaganeya.
42
Hougana Paulo ma Banabasi numa dalabuna hi nenehaleya ma lawa hi lupaliyehi ipa
dalabu gehouna hina gunawilehi po geka ginoulihi hina dede mehi.
43
Omboina u mulina mi
Yudeya po ega mi Yudeya naka mi Yudeya hai witumagana hi wiwaya tauhi atapuhi Paulo
ma Banabasi hi wotagohi. Ma tu wituwetuwegahi lawahi ugolihi hi baha ma hi
winugokadidilihi hi pa, Yaubada a lunogotootogo ona meme tagoya houga daodaona.
44
Dalabu gehouna naka lawa atapuhi meyageina u hinena hi nei po Guyau a baha ipa
hina nonoli.
45
Hougana mi Yudeya lawa boluna hi gagaleya po omgenagenalili nugonugohi i
wihogoya. Ma Paulo a baha hi tugotugowiwili po hi yampaligudugudu.
46
Tamogi Paulo ma Banabasi hi bahabaha gawata babana ega hita geno, po hi pa,
Lawa ipa Yaubada a baha hina dede tahaeya ugolimi ma a bahana o wihinigigiyeya. O pa
ega ami dewadewa awai ipa luyagohana tuwetuwenai ona waya yaka apo to nehalemi po to
nae tauhi ega mi Yudeya ugolihi.
47
Matababana i lugagayo geka pite Guyau i baheya i pa,
Tama witowolimyayata tauhi ega mi Yudeya ugolihi.
Tamugolimgei apo luyagohana una neiyai tupo wohepali.
48
Hougana tauhi ega mi Yudeya geka bahana hi noonoli po hi kaoha ma Yaubada a
baha hi wiyateyateya. Ma iyawoi Yaubada i inaganihi luyagohana tuwetuwenai ubeina naka
hi witumagana.
49
Ma Guyau a baha i gunanohaya po tupo noka i wihogoya.
50
Tamogi mi Yudeya,
meyageina babadahi po wiwine waigapolahi po gasi waitumaganahi, hi liuyogigeinihi. Yaka
lawa hi lihunahi po Paulo ma Banabasi hi wigawiyehi po tupo naka hi nehaleya.
51
Ega yaka
tu wituwetuwegahi aehi dubudubuhi noka u meyageina hi lihooholihi ma hi nehalehi po hi
nae u Ikoniyam.
52
Ma Yesu tu wotagona Alugo Woiyawa i wihogohi po gasi kaoha i
wihogohi.
Bagibagi Bagibagi
<<
13 13
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
14 14
>>
14
Paulo ma Banabasi u Ikoniyam
1
U IkoniyamPaulo ma Banabasi mi Yudeya hai numa dalabu ugolina hi lui po hi
luguguya. Hai luguguya ugolina ma mi Yudeya po ega mi Yudeya bolu baneina hi
witumagana.
2
Ma mi Yudeya Keliso ega hita itumagana tauhi ega mi Yudeya hi
liuyogigeinihi po tu witumagana hi wigawiyehi.
3
Ega yaka Paulo ma Banabasi hi meidaodao
u Ikoniyam. Guyau ubeina hi bahabaha kadidili. Ma Guyau a lunugotootogo i laimoinehi hai
baha ubeihi naka Paulo ma Banabasi i dewahi po wekiwekilala po manini nimahiyei hi
wogeletehi.
4
Meyageina u hinena naka lawa hi gunanohahi po bolu luwaga. Gehouhi tu
wituwetuwegahi ubeihi hi nenae ma gehouhi mi Yudeya ubeihi hi nenae.
5
Apoma mi
Yudeya po tauhi ega mi Yudeya, hai babada mitehi hi wiwogatala po ipa Paulo ma
Banabasi hina dewa guyougehi po gaimei hina wilawihi.
6
Hougana wiwogatalana Paulo ma
Banabasi hi hanahanapugeya po hi lowo po hi nae u Lisita po u Debi, meyagai baneihi
Laikoniya u tupona. Ma gasi meyagai gehouhi Laikoniya u hinena
7
ugolihi Yaubada a baha
hi guguyeya.
Paulo ma Banabasi Lisita po Debi u hinehi
8
Lawa gehouna u Lisita i mamae naka hinana u managona ma aena i apapoe po ega ita
nenae ma i tugutugula.
9
Tauna Paulo a baha i noonoli ma Paulo lawana i gagalena imahiyeya
po i pa, Geka lawana a witumagana binei emoemotana ina luyagohana.
10
Yaka Paulo i
todi ma lawana i gagaleya po ponana i lata ma i baha nae ugolina i pa, Aemgei una towolo
dumadumalu! Lawana i lupa gae ma i hopu po i lautowologeya po aenei i nae ma i nei.
11
Awai Paulo i dewadewaya, bolu hi gagaleya po Laikoniya ponahigei hi ototu hi pa,
Yaubada hi lilawa hotahi po hi hopu mai ugolita.
12
Banabasi hai yaubada hi wiwaligeheya
po hi pa, Susi. Ma Paulo hai yaubada gehouna hi wiwaligeheya po hi pa, Hemesi, babana
tauna omboinana i tanitaniwageya.
13
Yaubada Susi a tu witalaguyaba, a numa dalabu
meyageina u aliyana naka bulumakau anai wihiyana i neiyai po meyageina mateta ma ugolina
ipa lawa mitehi hina witalaguyaba.
14
Tamogi Paulo ma Banabasi geka dewana hi nonoli, yaka hai luilui hi laugagihi ma
bolu u hinehi hi lui po hi ototu hi pa,
15
Iyowai po geka dewana o dewedeweya? Tiyai lawa
hota mei taumi. Ma to nei ipa tuwega dewadewana to dedeya ugolimi po geka dewahi ona
palihalehi, ma ona luhagawilemi Yaubada Lauyagohanana ugolina. Geka Yaubadana tauna
yada po hipuli po boga i dewahi. Ma u hinehi awai he mamae i dewahi.
16
Lolowa hapa
odubona i palihalehi po hai nugotuhu hi lautago.
17
Tamogi dewa dewadewahi houga
magomagouna i dewedewehi naka i laimoinena meya ugolihi. Mahula po gadiwewe yadei i
weleta. Yaniyani i weleta po nugonugota i wikaoahahi.
18
Geka ompaliguduguduhi bahahi hi
bahehi ma tamogi lawa boluhi yohola hi ileta ipa hina witalaguyaba Paulo ma Banabasi
ugolihi.
19
Mi Yudeya Anitiyoka tupo Pisidiyagei hi nei po Ikoniyamgei hi nei u Lisita. Tauhi
lawa boluhi nugonugohi hi litomatomahi po Paulo gaimei hi wilawi ma hi teina niyeya
meyageina u aliyana. Hai nugotuhu hi pa amaka ita hilage.
20
Tamogi hougana tu wimulitago
hi nei po hi meme wiwileya naka i towolo po meyageina i lui meya. Malitompo tauna ma
Banabasi mitehi hi nae u Debi.
Paulo ma Banabasi hi gunawilehi u Anitiyoka Siliya u hinena
21
Paulo ma Banabasi tuwega dewadewana u Debi hi guguyeya po lawa boluhi hi
winugobuinihi. Ma hi gunawilehi po hi nae u Lisita po u Ikoniyampo hi nae u Anitiyoka
Pisidiya u hinena.
22
Hai nae ugolihi tu wimulitago hi inugokadidilihi po hi pa, Ona
nugomomota omi witumagana ugolihi. Babana pilipili magomagouhi apo ta weluwilehi ma
apoma apo Yaubada anani taniwaga ugolina ta geleta.
23
Paulo ma Banabasi bolu emosi po
emosi u hinehi hai tanitaniwaga hi witowolihi. Ma anai lupalihi po anai wiyohihi
himbenenehi Guyau u nimana babana tauna ugolina hai witumagana hi hounihi.
24
Pisidiya tupona hi weluyayahi ma apoma hi nae Pampiliya anani taniwaga ugolina.
25
Tuwega dewadewana u Pega hi guguyeya ma apoma hi hopu u Ateliya
26
po u Ateliya ma
hi gelu po hi nae Anitiyoka.
Lolowa u Anitiyoka tu witumagana Yaubada a lunugotootogo po a galena itete binei hi
lupali po Paulo ma Banabasi hi himihimilihi naka hi lugeleta meme babana hai bagibagi hi
wikokowi.
27
Hougana u Anitiyoka hi laugeleta naka tu witumagana hai bolu hi tuboinihi ma
Yaubada ginouli atapuhi ugolihi i dewadewahi naka hi paliwelehi. Ma gasi tauhi ega mi
Yudeya Yaubada hai gaogao i welehi po hi witumagana.
28
Ma u Anitiyoka tu witumagana
mitehi hi meidaodao.
Bagibagi Bagibagi
<<
14 14
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
15 15
>>
15
Omboina u Yelusalem
1
Lawa gehouhi Yudeyagei hi nei u Anitiyoka po walewalehihi hi iatatiyehi hi pa, Inapa
ega ami wekiwekilala hini omhapina ona waya mei Mose lugagayo i gilugilumi ugolina yaka
apega ona luyagohana.
2
Paulo ma Banabasi lawahi mitehi hi wigamogahigahi geka bahana
binei. Ega yaka Paulo ma Banabasi lawa gehouhi hi itowolihi mitehi hi nae u Yelusalem, tu
wituwetuwega po tanitaniwaga ipa hina galehi geka bahana ubeina.
3
Paulo ma Banabasi ma lawahi hi himilihi po hi nenae naka hougana Ponisiya tupona
po Samaliya tupona hi luinihi po hi nenae naka hi ipaliwelena hi pa, Tauhi ega mi Yudeya
Yaubada hi itumaganeya. Naka ugolinei walewalehihi atapuhi hi kaoha duma.
4
Hougana u
Yelusalemhi laugeleta naka tu witumagana hai bolu po tu wituwetuwega po tanitaniwaga hi
likaohahi. Ma Paulo ma Banabasi Yaubada ginouli atapuhi ugolihi i dewadewahi naka hi
paliwelehi.
5
Tamogi mi Yudeya hai lugagayo tu wiatatiyana gehouhi Yesu hi wootagoya ugolinei
hi towolo po hi pa, Tu meuputa lawahi iyawoi nawa Yesu hi itumaganeya ona paliwelehi
ona pa, Wekiwekilala hini omhapina ona waya po Mose a lugagayo i gilugilumi naka i pa
ona iponawogogeya.
6
Ega yaka tu wituwetuwega po tanitaniwaga himboina po geka bahana hi
wibaabaniyeya.
7
Ma hai wibaabani a dao u hinena naka Pita i towolo po i baha nae ugolihi i
pa, Walewalehiu, o hanapugeya lolowa u hayami ma Yaubada i winaganiu, po ipa tauhi ega
mi Yudeya ugolihi tuwega dewadewana a guguyeya, ma apo hina nonoli po hina
witumagana.
8
Ma lawa hai nugotuhu naka Yaubada i hanapugena dumahi, po tu meuputa
iyawoi nawa hi itumagana i galena idewedewehi. A galena idewadewa i wogeleteya naka
Alugo Woiyawa i welehi mei i weleweleta pite.
9
Tauhi po tauta ega ita galena ikahata.
Nugonugohi i liyeuyeuhi babana hi witumagana.
10
Ugolinei tu wimulitago wouhi ega ta
laipeunihi Mose a lugagayo ugolinei. Geka witeina ega emoemotana ipa ta awali babana
odubona po amalai naka lugagayona ata ani peu. Geka dewana binei ega Yaubada ta
laudadani.
11
Ta itumagana po Guyau Yesu a lunugotootogogei ta lauyagohana naka amaka
mei tauhi gasi.
12
Pita a baha u mulina ma lawa atapuhi ega ponahi ma hi lautanigana. Banabasi ma
Paulo Yaubada a wekiwekilala po a manini atapuhi tauhi ega mi Yudeya u hayahi i
dewadewahi naka hi dede pahihi.
13
Hai widedede u mulina Yamesa i baha i pa,
Walewalehiu, ona lautanigana!
14
Pita i dedeya iyowai Yaubada tauhi ega mi Yudeya ugolihi
i woogeletena meya po u hayahi a guguni i inaganihi.
15
Geka pite emoemotana mei tu
bahapiko hai baha Yaubada a Buka ugolina i pa,
16
Geka u mulina apo a gunawileu,
po Dawita a numa i guliguli a witowola meya.
Awai hi woapapoe apo a liwou mehi,
ma a witowolihi,
17
po apo lawa atapuhi tau Guyau hina biheu.
Ma tauhi ega mi Yudeya waigowahi apo hina wigaliugei.
18
Geka pite Guyau ponana lolowa i bahebahena geleteya.
19
Ugolinei ma u wikaha naka tauhi ega mi Yudeya Yaubada he itumaganeya, ega ipa
ta laipilipilihi.
20
Tamogi ipa hai pepa ta gilumi po ta paliwelehi: Aniani hi yambenenehi
talaoloto ugolihi ega hina ananihi. Ega hina matamatamaga. Gasi ega muhala waitalana po
gadouna he kikiki hina anani.
21
Matababana geka lugagayohi Mose i gilugilumihi mi Yudeya
hau numa dalabu hi guuguyeya houga i dao duma. Ma a baha meyagai atapuhi u hinehi
dalabu emosi po emosi he guuguyehi.
Tauhi ega mi Yudeya hai pepa hi himili
22
Tu wituwetuwegahi po tanitaniwaga po tu witumagana boluhi mitehi hi wiwogatala
po lawa hi winaganihi boluna u hinena. Tauhi apo Paulo ma Banabasi mitehi hina himilihi po
hina nae u Anitiyoka. Lawa hi itowolihi naka Yudasa (gowana gehouna Basabasa) ma gasi
Sailasi. Naka hai luwagahi walewalehihi hi wiyateyatena dumahi.
23
Pepa lawahi mitehi hi
himilihi po hi nenae naka geka pite:
Tu wituwetuwega po tanitaniwaga tiyai, walewalehimi i wimaamala taumi
walewalehiyai atapumi ugolimi. Taumi ega Yudeya lawami u Anitiyoka po u Siliya po u
Silisiya tu mae.
24
Amaka to nonoli naka i bolu ugolina lawa hi nehi po hi lipilipilimi po
nugonugomi hi wiapapoenihi hai baha ugolihiyei. Tamogi ega ugoliyai hita lubayada ma
geka dewana hi deweya.
25
Ugolinei ma tomboina po atapuiyai to lueena ma lawa to
winaganihi po hi nehi ugolimi ata lawa Banabasi po Paulo mitehi.
26
Hai luwaga hai
luyagohana hi palihalehi Guyau Yesu Keliso gowanei.
27
Ma Yudasa po Sailasi to himilihi
tauhi apo ginoulihi to gilugilumihi emoemotahi apo hina limoinehi.
28
Matababana Alugo
Woiyawa a nugotuhu mei i nugotuhu po ipa ega to laiwiteinimi, ma geka ginoulihi tuawahi
ona wootagohi.
29
Aniani hi yambenenehi talaoloto ugolihi ega ona ananihi. Ega muhala
waitalana po gadouna hi kikiki ona anani. Ega ona matamatamaga. Inapa geka ginoulihi ega
ugolihi ona wogowogo nae yaka apo ona meimahi.
Kihoni.
30
Tu winoyanoyahi hi himilihi po hi nenae naka hi hopu u Anitiyoka po tu witumagana
hai bolu hi boinihi ma pepana hi welehi.
31
Ma lawahi pepana hi hiyahiyawi po a baha
winugokadidili ugolina ma hi kaoha duma.
32
Yudasa ma Sailasi naka tauhi Yaubada a tu
bahapiko ugolinei ma walewalehihi mitehi hi wibaabani duma. Hi inugokadidilihi po hi
towolo kadidili.
33
Tauhi mitehi hi meidaodao ma apoma hi himilihi po anai nugodumolahi hi
gunawilehi tu himilihi ugolihi.
34
[Tamogi Sailasi i nugonugotuhu po noka hosi i mae.]
35
Paulo ma Banabasi u Anitiyoka hi mamae, ma lawa magomagouhi mitehi Guyau a
baha hi guuguyeya po hi atatiyaneya.
Paulo ma Banabasi hi wikahakaha
36
Iyeta wabiha hi kokoe ma Paulo i baha nae Banabasi ugolina i pa, Ta gunawilena
meta po walewalehita ta dadanihi lolowa meyageihi ugolihi Guyau a baha ta guuguyeya, po
ta galena niyehi iyowai hai mae galenahi.
37
Banabasi a luhogala ipa Yoni Maki hina
weluwaya po mitehi hina nae.
38
Ma Paulo i nugonugotuhu po ega ita dumalu, babana
lolowa u Pampiliya hi mamae po Yoni Maki i lowo halehi ma ega ita wotagohi po hai
bagibagi hita wikokowi.
39
Ugolinei Paulo ma Banabasi geka bahahi bihiyei ma hi
lugamogahigahi po hi wikahakaha. Banabasi Yoni Maki i weluwaya po himkuka po hi nae
u Saipilasi.
40
Ma Paulo Sailasi i winagani po mitehi ipa hina nae, po ega yaka walewalehihi
Paulo ma Sailasi hi lupali ubeihi ipa Guyau a lunugotootogo po a galena itete ina melabenihi.
41
Ma himhoe po Siliya ma Silisiya hai ani taniwaga meyageihi hi luinihi po tu witumagana
hai bolu atapuhi hi itowolo kadidilihi.
Bagibagi Bagibagi
<<
15 15
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
16 16
>>
16
Timoti Paulo ma Sailasi mitehi hi kadau
1
Naka hougana Paulo ma Sailasi hi nae u Debi po gasi hi nehaleya po hi nae u Lisita.
Ma noka hosi u Lisita tu wimulitago gehouna i mamae, gowana Timoti. Timoti hinana
wawine Yudeyagei ma Yesu i itumaganeya. Ma amana lawa Gilikigei.
2
Tu witumagana
atapuhi u Lisita po u Ikoniyamnaka Timoti hi kawaidewedewena dumaya.
3
Paulo
nugonugona ipa Timoti ina weluwaya. Ega yaka mi Yudeya hai dewagei a wekiwekilala hini
omhapina i waya babana lawa noka hosi tu mae tauhi mi Yudeya po hi hanapugeya Timoti
amana lawa Gilikigei.
4
Lisita hi nehaleya po hi nenae meyagai emosi po emosi hi luinihi naka
Yelusalemtu wituwetuwegahi po tanitaniwaga dewa awai hi laueenehi naka tu witumagana hi
palipaliwelehi ipa hina iponawogogehi.
5
Ega yaka tu witumagana hai bolu hi witowolo
kadidilihi po iyeta emosi po emosi lawa hi nugonugobui ma tu witumagana hai bolu hi
magamaga.
Paulo a enogalena u Tolowasi
6
Ma hi kadau po hi nae tupo Piligiya ma Galatiya ugolihi ma Alugo Woiyawa ega ita
palihalehi ipa Guyau a baha hina guguyeya u Asiya.
7
Ega yaka Maisiya u tuponana hi nae
po sigana ugolina hi lugeleta po hi ileta ipa Bitiniya tupona hina luiya. Tamogi Yesu Alugona
Waiwoiyawana ega ita palihalehi ipa hina lui.
8
Ega yaka Maisiyagei himhoe po hi hopu u
Tolowasi.
9
Ma noka upomna Paulo i eno galena po lawa Masedoniyagei i gagaleya ma i
towolo po i laupaliyeya i pa, Una lunugotootogeiyai po una damanai u Masedoniya po una
haguiyai.
10
Hougana Paulo lawana i eneno gagaleya po i welutowolo po to wononogo po
tau ipa mitehi to nae u Masedoniya babana to nugotuhuya naka Yaubada i otugeiyai ipa
tuwega dewadewana lawa noka hosi ugolihi to guguyeya.
Lidiya a nugobui u Pilipai
11
Ega yaka u Tolowasi ma wamgei tomkuka po to dumalu, po to damana bonabona
gowana Samotalesi ugolina. Ma malitom po to damana u Nipolisi.
12
Noka hosi ma to lui po
to nae Masedoniya meyageina baneina Pilipai ugolina. Meyageina gasi mi Loma hi
mimiyeya. Noka u meyageina to mamae iyeta ega hita maga imahi.
13
Ma hau dalabu, meyageina to nehaleya po to nae goila u hadana. Tu nugotuhuya apo
noka hosi mi Yudeya hai ani lupali to tuhagaya. Wiwine noka hosi himboina mai po to
duhuna ma ugolihi to wibaabani.
14
Tu lutaniganeiyai emosi naka Lidiya, wawine
Tayatailagei. Tauna luilui kayakayahi i gimagimalehi. Wawinena naka Yaubada tu
wotalagiyena gehouna po nugonugona Guyau i luhoeya ma Paulo awai i bahebahehi naka
ugolihi i kawamoina.
15
Po noka hougana tauna po a numahine lawahi hi bapatisohi ma u
mulina i igiigimeiyai i pa, Taumi o baha o pa tau Guyau tu witumaganena moinana yaka
ona nei po u numa ona mae. Ma nugonugoiyai i talatalahi po to nae.
Pilipai numa panipani u hinena
16
Iyeta gehouna tomhoe po to nenae ani lupali dobuna ugolina po tu bagibagi
wawinena to tuhagaya. Wawinena naka alugo palopaloumana i luiya po i dewaya po awai
apo houga u naota hina waawala i bahebahehi. Geka dewana ugolina ma mone baneina a
tanitaniwaga ubeihi i dewadewaya.
17
Paulo po tiyai i wotagoiyai po i ototu i pa, Geka
lawahi naka Yaubada Gegewahagana a tu bagibagi. Tauhi luyagohana tahayana he
bahebaheya ugolimi.
18
Geka dewana iyeta magomagouna i dewedeweya a sigana Paulo uyona i gigai ma i
luhagawileya po alugona palopaloumana ugolina i baha nae. I pa, Yesu Keliso gowanei a
paliwelem, naka wawinena una hopuhaleya! Mala emosi ma alugo palopaloumana
wawinena i hopu haleya.
19
Wawinena a tanitaniwaga hi gagalena po hai ani lumone tahayaha i kokoe. Ega yaka
Paulo ma Sailasi hi womomohihi po hi teina niyehi ani gimala u dobuna, tanitaniwaga
ugolihi.
20
Hi neihi mai po tu luhetala mi Loma u naohi ma hi pa, Geka mi Yudeya lawahi,
ma ata meyagai u hinena pilipili he laiwawalihi.
21
Lugagayo he iatatiyanehi naka tauta mi
Loma ata lugagayo he tutulagonihi po ega emoemotana ta winihi po ta metagohi.
22
Paulo ma Sailasi hi lawihi naka bolu tu luhetalahi u hayahi hi lui po hi wilougo
haguhagu. Ma tu luhetalahi Paulo po Sailasi hai kaleko hi laulolohi ma hi baha po hi
kwapukwapuhi.
23
Hi wilawihi po i kokoe ma hau numa panipani hi hauluiyehi. Ma numa
panipani tu galena itete hi paliweleya hi pa, Numa una gudu momohi.
24
Tu galena itetena
baha i noonoli po Paulo ma Sailasi numa panipani u hine dumana i hounihi ma aehi mayau
talaikukuna ugolina i panipani lawitehi.
25
Mei upomu tipolina Paulo ma Sailasi hi laupali ma hi lulougo tapalolo Yaubada
ugolina ma hai lawa numa panipani u hinena hi lautanigana.
26
Mala emosi ma guhuguhu
baneina i nei po panina ogolana i guhuhi po mala emosi ma gudu atapuna i gunahoe pahi.
Ma lawa atapuhi hai ae panipani pawapawasi hi gunagunalupenihi.
27
Tu galena itete i
welutowolo po gudu gamohi hi taatagihi ma a nugotuhu ipa amaka lawahi hita lowo. Ega
yaka a kwasikwasi i waya po ipa ina uni meya.
28
Ma Paulo i otu labatana ugolina i pa, Ega
una ununi membabana atapuiyai geka u hinena.
29
Tu galena itetena yayata ubeina i otu i pa, Lampa ona neiyai, ma i bulili lui Paulo
ma Sailasi u aehi po i guli hopu ma i taatawa a matouta binei.
30
Ma apoma i weluwinihi po
hi hopu u uputa ma i lubayadehi i pa, Babada, awai apo a dewaya po a luyagohana?
31
Ma hi pa, Guyau Yesu una witumaganeya yaka apo una luyagohana. Tam po am
numahine lawahi mitehi.
32
Ega yaka a numa u hinena Guyau a baha hi guguyeya tauna po a
manago lawahi atapuhi ugolihi.
33
Noka uguwana ugolina Paulo ma Sailasi i weluwinihi po
kelohi i ogahi ma tauna po a manago atapuhi hi wibapatisohi.
34
Ma apoma i weluwinihi po
hi gae a numa ugolina po aniani i welehi po hi am. Ma lawana a manago mitehi hi kaoha
duma babana Yaubada hi witumaganeya.
35
Malitompo tu luhetalahi tumpanipani hi himilihi po hi nenae naka baha geka hi himili
hi pa, Naka lawahi ona wohalehi.
36
Tu galena itete geka bahahi Paulo ugolina i bahehi i pa, Tu luhetala baha hi himiliyai
ipa to wohalemi. Ugolinei ma ona hopu mai a nugodumolami ona nae.
37
Tamogi tumpanipani ugolihi Paulo i baha nae i pa, Ega i powa awai ma bolu u
matahi hi wilawiyai ma hau numa panipani hi houniyai. Tauhi hai powa babana tiyai Loma
lawiyai, ma ega emoemotana ipa gowagowadei hina hauhopu neiyai? Apeega! Tauhi hina
nei po hina hauhopu neiyai.
38
Tumpanipani geka bahahi hi bahebahehi tu luhetala ugolihi po tu luhetalahi hi
matouta duma matababana Paulo ma Sailasi naka mi Loma.
39
Ega yaka hi nae po Paulo ma
Sailasi hi mamalihi ma hi weluwinihi po numa panipani hi hopu haleya. Ma hi lupaliyehi ipa
meyageina hina nehaleya.
40
Numa panipani hi hopu haleya po hi nae Lidiya a numa ugolina.
Ma noka hosi tu witumagana hi tuhagahi po hi winugokadidilihi ma hai u meyagai hi
nehalehi.
Bagibagi Bagibagi
<<
16 16
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
17 17
>>
17
Paulo Tesalonika u hinena
1
Paulo ma Sailasi hi nehalehi po hi nae Ampipolisi po Apoloniya hi luinihi po hi
weluwilehi. Ma hi nei u Tesalonika mi Yudeya hai numa dalabu i memeyana.
2
Ma Paulo a
dewa houga daodaona ugolinei ma i dumalu po i nae hau numa dalabu. Noka u numana
Yaubada a Buka ugolinei lawa i iatatiyehi naka dalabu gaogaona tonuga.
3
Tauna Yaubada a
baha i deede imahiyehi po i laimoinehi naka ipa Yesu ina hilage po ina towolo meme. Ma
Paulona i pa, Geka Yesuna ugolimi a deedeya naka tauna Besinana lawana.
4
Mi Yudeya
gehouhi nugonugohi i waya po Paulo ma Sailasi hi wotagohi. Ma gasi tu wotago gehouhi
naka mi Giliki boluhi Yaubada tu wotalagiyena po wiwine waigapolahi gehouhi.
5
Tamogi mi Yudeya himgenagenalili po lawa woapapoehi hi tuboinihi po bolu hi
dewaya. Ma meyageina atapuna u hinena hi laigologololo po Yasona a numa hi wigawiyeya
ipa iyowaka ma Paulo ma Sailasi hi bibihehi po ipa hina hopu nehi lawa boluhi u matahi.
6
Tamogi ega hita tuhagahi, yaka Yasona po tu witumagana gehouhi hi teina niyehi meyagai
tanitaniwagahi ugolihi. Ma hi ototu hi pa, Paulo ma Sailasi tauhi naka tupo atapuhi he
laipilipilihi. Ma amalai hi lui mai ata meyagai u hinena,
7
po Yasona a numa ugolina i hounihi
po he mamae. Tauhi ata wasawasa baneina Sisa a lugagayo he tutulagonihi. Ma hi pa
Wasawasa gehouna, gowana Yesu.
8
Tanitaniwaga po lawa geka bahahi hi noonolihi po
nugonugohi hi geno duma,
9
ma hi baha po Yasona a lawa mitehi hi wimeiha monegei hai
numa panipani lupena halenana binei ma apoma hi wohalehi.
10
Aipompomma tu witumaganahi Paulo ma Sailasi hi himilihi po hi nae u Beleya.
Hougana u Beleya hi laugeleta naka hi nae mi Yudeya hai numa dalabu ugolina.
11
Noka hosi
lawa nugonugohi hi lugadagadalihi ega mei lawa u Tesalonika nugonugohi hi pupu.
Matababana lawa u Beleya Paulo a baha hi lautaniganeya ma hi luweluweya Yaubada a
Buka ugolina iyeta emosi po emosi. Moina Paulo a baha moinahi bo eega, naka ubeina ma
hi luweluwehi.
12
Ugolinei mi Yudeya boluhi hi witumagana ma gasi wiwine mi Giliki
waigapolahi gehouhi po ololoto mi Giliki magomagouhi hi witumagana.
13
Tamogi mi Yudeya u Tesalonika naka Paulo u Beleya Yaubada a baha i guuguyeya
hi nonoli. Yaka hi nei po lawa hi liuyogigeinihi po Paulo ma Sailasi hi wigawiyehi.
14
Ega
yaka tu witumagana Paulo hi himili po i nae u niha ma Sailasi Timoti mitehi u Beleya hi mae.
15
Lawahi Paulo mitehi hi gelu po hi nenae naka u Ateni hai siga. Noka hosi ma hi gunawilehi
po hi nenae u Beleya naka Paulo a baha hi waya, po ipa Sailasi ma Timoti hai bagibagi ina
kokoe naka Paulo hina latu yagiyagineya.
Paulo Ateni u hinena
16
Paulo u Ateni Sailasi po Timoti i ototonihi naka nugonugona i witai duma babana u
meyageina talaoloto i maga duma.
17
Ega yaka mi Yudeya po tauhi ega mi Yudeya Yaubada
tu wotalagiyena, mitehi hi wigamogahigahi hau numa dalabu ma ani gimala dobuna ugolina,
iyeta emosi po emosi lawa hi ialoni naka mitehi hi igamogahigahi.
18
Ma tu hanahanapu hai
bolu gowahi Epikuli ma Sitoweki lawahi gehouhi Paulo mitehi hi wigamogahigahi. Ma
gehouhi hi pa, Geka buuwana ipa awai ina baheya?
Gehouhi hi pa, Galenana mei tupo geha yaubadahi hai tu luguguya. Geka bahana hi
baheya babana Yesu tuwegana po a towolo meme i guuguyeya.
19
Ega yaka Paulo hi
weluwaya po hi niyeya tanitaniwaga hai omboina gowana Aliyopago ugolina po hi pa,
Wiatatiyana wouna geka tam e ibaabaniyeya ipa to hanapugeya.
20
Ginouli gehouhi to
noonolihi naka to winugoniniyehi, binei ipa to hanapugehi anohi awai.
21
(Hai lubayada
babana gegeka, mi Ateni po gasi tupo geha lawahi u Ateni hi mamae naka ega awai hita
dewadewaya ma ginouli wouhi hi deedehi ma hi ibaabaniyehi.)
22
Paulo Aliyopago tumboinahi u tipolihi i towolo ma i pa, Mi Ateni, ami dewa
atapuhi ugolihi ma a gagalemi, naka ami ani witumagana tapuna po tapuna hi maga duma.
23
Matababana ami meyagai a yayahi po a nae ma ani tapalolo dobuhi a gagalehi po
animbenena patahi ugolihi geka bahana a tuhagaya, i pa, Yaubada ega tata hanapugeya a
pata. Ugolinei Yaubadana tauna o wotalagiyeya ma ega ota hanapugeya tauna a deedeya
ugolimi.
24
Yaubadana hipuli tu dewana po ginouli atapuhi ugolina he mamae tu dewahi, yaka
naka tauna yada ma hipuli Guyouna, naka numa tapalolo lawa hi dewadewahi ega u hinehi
ita mamae.
25
Ma gasi lawa nimatiyei ginouli ta iwawalihi ega emoemotana tanombeneneya
ugolina babana tauna ega dayadayabu. Tauna yautu po luyagohana po ginouli atapuhi lawa
e weleweleta.
26
Hipuli tupo wohepali u hinena Yaubada lawa i wiwawalita po ta mamae
naka lawa emosi ugolinei ta nei. Tauna tuawana ata houga amaka i bahehi po ata ani mae
sigasiga dumahi i bahehi.
27
Geka i dewadewaya babana ipa ta bibiheya ma ta iletaya ipa ta
tuhagaya. Matababana Yaubada a mawa ega ita dao.
28
Mei lawa gehouna i baheya i pa,
Yaubada tauna a manini u hinena ta mamae po ta idagudagu po ta lauyagohana. Mei ami
tu wipakulo hi bahebaheya hi pa, Tauta gasi tauna natunatuna.
29
Yaubada natunatuna tauta ugolinei ega ipa Yaubada galenana ta nugonugotuhuya
mei talaoloto lawa hai winugonugotuhugei he laukidihi. Gole bo siluba bo gaima ugolinei hi
gilugilumihi tauhi ega mei Yaubada.
30
Winugoneina hougahi ugolihi Yaubada ega lawa
wimeihana ita genogeya. Ma amalai lawa ataputa e palipaliweleta i pa, Ami dewa apapoehi
ona palihalehi.
31
Matababana iyeta i bahebaheya ugolina lawa i inagani apo dewa
dumadumalunei lawa ataputa ina libahibahita. A baha limoinana lawa ataputa ugolita naka
lawana i inagani amaka hilage ugolinei i witowolo meya.
32
Hougana Paulo a baha towolo meme ubeina hi noonoli po lawa gehouhi
himpalihibahiba ma gehouhi hi pa, Nugonugoiyai apo una wibaabani meme geka bahahi
ubeihi.
33
Ega yaka Paulo omboinana i nehaleya.
34
Tamogi lawa gehouhi hi latuya po hi
witumagana ma u hayahi naka lawa gowana Diyonisi, tauna Aliyopago taniwagana gehouna.
Ma gasi u hayahi naka wawine gowana Damalisi po gasi lawa gehouhi hi witumagana.
Bagibagi Bagibagi
<<
17 17
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
18 18
>>
18
Paulo Kolinito u hinena
1
Paulo a baha u mulina Ateni i nehaleya po i nae u Kolinito.
2
Noka hosi lawa
Yudeyagei gowana Akwila, Ponita u meyageina hi guniguni i tuhagaya. Tauna amalai hotana
agona gowana Pilisila mitehi Italigei hi nei. Hai nei matababana Itali hai taniwaga gowana
Kilodiyasi i baha i pa, Yudeya lawahi Loma hina nehaleya.
3
Paulo i nae po i galehi po
mitehi hi mae, babana tauna po tauhi hai mone tahayana naka palai hi yamdewa.
4
Dalabu
magamaga hau numa dalabu mi Yudeya po mi Giliki mitehi hi igamogahigahi. Ma i ileta ipa
nugonugohi ina waya.
5
Hougana Sailasi ma Timoti Masedoniyagei hi laugeletai naka Paulo a bagibagi palai
didinana i nehaleya ma a houga luguguya ugolina i hahaleya. Ma mi Yudeya i palipaliwelena
imahiyehi naka Yesu tauna Besinana lawana.
6
Ma hi bahabaha guduguduya po hi iapapoeya
naka a luilui dubudubuna i lihooholi ipa hai apapoe ina wiatatiyehi. Ma i baha nae ugolihi i
pa, Inapa ona lugowademi, yaka taumi tuawami apo gouna ona waya. Tau ega u gou.
Yaka amalai i wawala po i nenae naka apo a nenae tauhi ega mi Yudeya ugolihi.
7
Ugolinei mi Yudeya hai numa dalabu i nehaleya po i nae lawa gowana Sisiyasi
Yusito, Yaubada tu wotalagiyena a numa ugolina. Lawana a numa naka mi Yudeya hai
numa dalabu u liyaliyana.
8
Mi Yudeya hai taniwaga gehouna gowana Kilisipa Guyau i
witumaganeya, tauna po a numahine lawahi atapuhi. Ma mi Kolinito magomagouhi Paulo a
baha hi noonoli naka hi witumagana po bapatiso hi waya.
9
Upom emosi Paulo i enogagalena po Guyau i bahabaha nae Paulona ugolina i pa,
Ega lawa una matomatoutehi. Tamogi una ibaabani ma ega una wohouna,
10
matababana
tau tammitem. Ma ega emoemotana po iyai ina wihiniwiyuwambabana geka meyageina u
hinena u lawa hi maga.
11
Ega yaka Paulo noka hosi i mae bolima emosi ma tupona,
Yaubada a baha lawa i iatatiyehi.
12
Tamogi hougana Galiyo i taniwaga u Giliki naka mi Yudeya lawahi himtuboina ma
Paulo hi numa panipani po hi niyeya hau luhetala.
13
Ma Galiyo ugolina hi pa, Geka lawana
lawa nugonugohi e talatalahi ipa Yaubada hina wotalagiyeya. Ma nanakahi naka lugagayo e
tutulagoni.
14
Paulo gamona i tatagi po ipa ina baha ma Galiyo i baha nae mi Yudeya ugolihi i pa,
Itapa geka lawana powa bo apapoe baneina ita dewaya apo nanaka u matababana ma
upuwe ita hegoemi.
15
Ma geka wigamobahabahana naka baha po gowa po ami lugagayo
ubeihi. Ugolinei ma taumi tuawami ona lidumaluya. Apega geka ginoulihi ugolihi a
wituluhetala.
16
Ma ega yaka i wiyagahi po ani luhetala meyageina hi nehaleya.
17
Atapuhi
numa dalabu badana gowana Sositene hi womomohi ani luhetala u matetana ma hi wilawi.
Tamogi Galiyo geka dewana ugolina ega ita geno.
Paulo i gunawileya u Anitiyoka
18
Paulo u Kolinito i mamae naka iyeta i maga duma, ma apoma tu witumagana i
nehalehi po Pilisila ma Akwila mitehi himkuka po Siliya ubeina hi nae. Yohola ega hita gelu
ma Yaubada u matana i wigwala u Kenekeleya ma unununa hi gali.
19
Ma u Kenekeleya hi
gelu po hi nae u Epeso po noka hosi Pilisila ma Akwila i tuhounihi. Ma tuawana i lui hau
numa dalabu po mi Yudeya lawahi mitehi hi wibaabani.
20
Hi lupaliyeya ipa mitehi hina
meidaodao ma i luhinigigai.
21
Tamogi i nenae ma i paliwelehi i pa, Inapa Yaubada a
nugotuhu yaka apo a gunawileu ugolimi. Ega yaka u Epeso ma imkuka po i nae.
22
Hougana u Sisaliya i laugeleta naka i nae u Yelusalempo tu witumagana lawahi i mamalihi
ma apoma i hopu u Anitiyoka.
23
Noka hosi houga kukuna i haleya ma apoma Galatiya po Piligiya tupohi i yayahihi.
Tu wimulitago atapuhi i towolo kadidilihi.
24
Lawa Yudeyagei ma a meyagai Alesanila gowana Apolo i nae u Epeso. Tauna lawa
bahabahana po Yaubada a Buka i hanapugena dumaya.
25
Wiatatiyana Guyau a Tahaya
ugolina i waya po i palihalena dumaya po Yesu ubeina i iatatiyanehi po i bahebahehi naka i
laidumaluhi. Tamogi Yoni a wibapatiso tuawana i hanapugeya.
26
Mi Yudeya hai u numa
dalabu i wiwawala po i ibaabani kadidili ma hougana Pilisila ma Akwila hi noonoli po hi
weluwaya. Hi weluwaya po hi niyeya hai numa ugolina apoma Yaubada a Tahaya hi dede
idumaluya ugolina.
27
Apolo i inugonugotuhu ipa ina damana u Giliki, yaka tu witumagana u Epeso hi
haguya po himgiluma nae tu wimulitago u Giliki ugolihi. Hi paliwelehi ipa Apolo hina
kaoheya ma hina weluwaya. Hougana i laugeleta naka Yaubada a lunugotootogo galena
itetenagei ma lawa hi itumagana naka ugolihi i wihaguhagu duma.
28
Matababana mi Yudeya
lawahi mitehi hi laugamobagibagi ma hai baha i ununihi, bolu omboinahi u hinehi, po Yesu
tauna Besinana lawana naka Yaubada a Buka ugolinei i laimoineya.
Bagibagi Bagibagi
<<
18 18
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
19 19
>>
19
Paulo Epeso u hinena
1
Apolo u Kolinito i mamae naka Giliki tupona ma Paulo Piligiya tupona i nehaleya po
meyagai atapuhi i weluyayahihi po i hopu u niha po u Epeso i geleta. Noka hosi tu
wimulitago i tuhagahi.
2
Ma i lubayadehi i pa, O itumagana naka Alugo Woiyawa o
tuhagaya bo eega?
Ma hi wimeiha hi pa, Yohola ega tota nonoli naka Alugo Woiyawa e mamae.
3
Ega yaka Paulo i lubayadehi i pa, Bapatiso waigohina o waya?
Ma hi pa, Yoni a bapatiso to waya.
4
Paulo i pa, Yoni a bapatiso naka iyawoi hai apapoe ugolihi ma hi nugonugobui naka
ubeina ma i ibapatiso. Ma lawa i paliwelehi i pa mulinei lawa i nenei naka ugolina hina
itumagana. Lawana naka tauna Yesu.
5
Geka bahana hi noonoli po Guyau Yesu gowanei
bapatiso hi waya.
6
Ma hougana Paulo nimana i huhounihi ugolihi naka Alugo Woiyawa i nei
ugolihi po pona tapuhigei hi ibaabani ma gasi baha piko bahana hi ibaabaniyeya.
7
Tauhi
magouhi mei 12.
8
Geka pite Paulo i wobagibagi wamahiya tonuga u hinehi. Houga daodaona i nae po
mi Yudeya hai u numa dalabu i bahabaha kadidili po i igamogahigahi po Yaubada anani
taniwaga ubeina lawa nugonugohi i talatalahi.
9
Tamogi gehouhi hi nugokapala po ega hita
witumagana ma Guyau a Tahaya hi iapapoeya. Ega yaka Paulo tu wimulitago i tamihi po
mitehi ma lawahi hi nehalehi. Ma iyeta emosi po emosi tu wiatatiyana gowana Tilana anani
wiatatiyana numana ugolina i ibaabani.
10
Geka dewana i nenae naka bolima luwaga. Ugolinei
ma lawa atapuhi u Asiya tu mae Guyau a baha hi nonoli, mi Yudeya po gasi ega mi Yudeya.
Sekewa natunatuna ololotohi
11
Yaubada Paulo i dewaya po nimanei manini galenahi tapuhi po tapuhi i dewadewahi.
12
Ugolinei lawa hai tepa hamahamaga po hai luilui Paulo i wodadanihi ma hi winihi po hi
niniyehi tu tootogo ugolihi, naka hai totogo hi kokoe po alugo apapoehi hi nehalehi.
13
Lawa gehouhi tauhi mi Yudeya houga magomagouna hi kadakadau ma alugo
apapoena hi iyagahi ma hi nei po ipa Guyau Yesu gowanei alugo apapoena hina wiyagaya.
Yaka alugona ugolina hi pa, Paulo Yesu e guuguyeya gowanei a paliwelem una hopu po
una nae.
14
Geka dewana mi Yudeya hai tu witalaguyaba badana natunatuna ololotohi
magouhi 7 hi dewedeweya.
15
Ma tamogi houga gehouna alugo apapoena ugolina hi bahabaha nae po i pa, Yesu a
hanapugeya po Paulo a hanapugeya ma taumi iyawoi?
16
Lawana ugolina geka alugo apapoena i mamae naka i wotowolo po i wilawihi po
kelo i welehi ma hai kaleko i loolohi po ani kowakowahi awa hi lupa hopu po hi lowo po hi
nae.
17
Mi Yudeya po tauhi ega mi Yudeya atapuhi u Epeso tu mae awai i waawala
tuwegana hi noonoli po hi matouta. Ma Guyau Yesu gowana hi wiyateyate dumaya.
18
Tu
witumagana boluhi hi nei po bolu u matahi hai apapoe hi hoena geletehi.
19
Tu balabalau
boluhi hai buka hi hihiwa mai po bolu u matahi ma himapugehi. Ma bukahi mihahi hi
lauemotehi a lata mei K50,000.
20
Wipoya geka pite ugolinei ma Guyau a baha i gunanohaya
po i nenae ma i kadikadidili.
21
Geka dewahi u mulihi Paulo a wiwogatala ipa Masedoniya po Giliki tupohi ina
yayahihi po ina nae Yelusalem. Ma i pa, A nae Yelusalemu mulina u luhogala ipa Loma a
galeya.
22
Ega yaka a tu hagu luwaga, Timoti ma Elasita, i himilihi po hi nae u Masedoniya
ma tauna Asiya u tupona i womaamae.
Wogalahi Epeso u hinena
23
Noka u hougana lawa hi wogalahi babana ega nugonugohi ipa Guyau a tahaya Paulo
ina deedeya.
24
Ma lawa gehouna gowana Demitiliya a bagibagi numinumi namanamalihi i
yamdewa. Geka ginoulihi i dewadewahi talaoloto wawinena gowana Atemisi ubeina naka
mone baneina i tutuhagaya a tu bagibagi ubeihi.
25
Tauna a tu bagibagi atapuhi po lawa
gehouhi hai bagibagi mei tauhi i otugehi ma i pa, Babada, o hanapugena dumaya naka geka
bagibagina ugolina ta igapola.
26
Amaka o galeya po o hanapugeya naka geka lawana Paulo
awai e dewadewahi. Tauna i pa talaoloto lawa nimahigei he dewadewahi naka ega hai
wipoya. Ma lawa boluhi i winugowinihi po he iponawogogeya. Ega Epeso lawahi tuawahi
ma Asiya tupona atapuna.
27
Ugolinei ipa ta lowo duma babana apo geka ata bagibagina
gowana ina apapoe. Ma gasi ega ata bagibagi gowana tuawana, ma ipa ta lowo duma
babana apo ata talaoloto wawinena gegena gowana Atemisi a numa dalabu lawa ega hina
iyateyateya. Geka ata talaoloto wawinena Asiya tupona atapuna po hipuli atapuna he
wotalagiyeya apo a lugae ina kokoe.
28
Bolu geka bahahi hi noonolihi po uyohi i gigai ma hi wootuotu hi pa, Atemisi
Epesogei i gewahaga.
29
Geka wootuotuna i lata po i nae po meyagai atapuna i wihogoya.
Ma tu wootuotuhi hi bulibulili animboina numana ugolina naka Gayasi ma Alisitaka hi
titeinihi ma hi lui animboina u gali hinena. Geka lawahi luwaga naka mi Masedoniya Paulo
mitehi hi kadakadau.
30
Paulo i luhogaleya ipa ina lui omboina u hinena, ma tu wimulitago hi
guduguduya
31
ma gasi meyageina tanitaniwagana gehouhi naka Paulo a lawa yaka a baha hi
himili po hi lupaliyeya hi pa ega ina nenae animboina u gali hinena.
32
Tu wootuotuhi gehouhi ginouli tapuna hi woototugeya ma gehouhi ginouli tapuna hi
woototugeya. Matababana lawa boluhi hi luilui naka hi winugoneina po ega hita hanapugeya
awai binei hi lui.
33
Lawa gehouhi hi pa Alesana tauna wogalahina ita wiwawali babana mi
Yudeya hi baha po i gae bolu u matahi. Ma Alesana nimana i wohepahi po imtalagaagala
ipa hina todi ma ina paliwelehi naka mi Yudeya ega hina igouhi.
34
Tamogi Alesana hi
gagalena tuhagaya tauna lawa Yudeyagei ugolinei kabudala gaogaona luwaga u hinena hi
ototu gogona hi pa, Atemisi Epesogei i gewahaga.
35
Apoma meyageina tanitaniwagana hai tumgiluma lawahi i litodihi ma i pa, U lawa
mi Epeso, lawa ataputa ta hanapugeya Epeso meyageina naka Atemisi gegewahagana a
numa dalabu tu galena itetena ma gasi gaima yadei i pipeu hopu mai naka tauna tu galena
itetena.
36
Apega iyai geka ginoulihi ina bowiyehi. Ugolinei ma ipa ona todi ma ega ona
dewadewa buubuuwa.
37
Geka lawahi o neneihi mai naka ega awai hita daneneya ata numa
dalabu ugolina po ega ata talaoloto wawinena hita paliguyoguyougeya.
38
Ugolinei ma inapa
Dimitiliya a tu bagibagi lawa gehouna hina igouya yaka ani luhetala he mamae po
tanitaniwaga he mamae. Emoemotana noka hosi hina igou mehi.
39
Ma tamogi inapa
nugonugomi ginouli gehouhi ona wibaabaniyehi yaka apo meyagai lawahi hai omboina
ugolina lugagayogei hina lidumalu.
40
Ma ipa ta nugomatouta babana amalai awai i waawala
naka apo wogalahi gouna ta waya. Matababana ega emoemotana baha awai dewadewana ta
baheya amalai dewana i waawala ubeina.
41
Geka a bahana u mulina lawahi boluhi i baha po
himnoha.
Bagibagi Bagibagi
<<
19 19
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
20 20
>>
20
Paulo Masedoniya ma Giliki i dadana mehi
1
Wogalahina i yababa po u mulina Paulo tu wimulitago i boinihi po baha
winugokadidili i welehi ma i mamalihi. Ma apoma i gelu po i damana u Masedoniya.
2
Masedoniya meyageina magomagouna i yayahi po i nenae ma lawa baha winugokadidili i
welewelehi ma i nae po Giliki anani taniwaga ugolina i geleta.
3
Noka hosi wamahiya tonuga i
mamae. I wononogo ipa Siliya ubeina inomkuka ma i tuhagaya mi Yudeya hi wogatala ipa
hina uni. Ega yaka i gunawileya po Masedoniyagei i nae.
4
Pilasi natuna Sopata Beleyagei po
mi Tesalonika luwaga, Alisitaka ma Sekanasi, ma Gayasi Debigei po Timoti ma Tikikasi po
Tolopima Asiya tuponanei, geka tauhi atapuhi Paulo mitehi hi nae.
5
Tauhi hi tahaya nae po
u Tolowasi hi otonana.
6
Palawa ega haahanana tolehana u mulina u Pilipai Paulo ma tau
tomkuka. Iyeta nimitutu hi kokoe ma apoma u Tolowasi to tuhagahi po noka hosi to mae
dalabu gaogaona emosi.
Paulo hewali hilahilagena i witowolo meya
7
Dalabu ugolina tomboina gogona po tomam ma Guyau nugohepana omgogonana
to waya ma Paulo i wibaabani lawa ugolihi. I ibaabani naka i nae po upomtipolina i waya
babana ipa apo malinatom po ina nae.
8
Babanoyana u moyana to yamboina naka lampa i
maga.
9
Hewali gehouna gowana Yutikasi naka hau malamala i duhuduhuna. Paulo a baha i
daodao ma Yutikasi i yadayada po amaka i eno hilage. Ma i eneno po i pipeu naka numana
hayana witonugana ugolina ma i hopu po hau hipuli i laihilageneya, po hilahilagena hi
wohepaya.
10
Tamogi Paulo i hopu po i pegoya ma i pa, Ega ona genogeno babana yohola
e lauyagohana.
11
Ma apoma Paulo i gememe po palawa i tomutomuya po hi am. Amna u
mulina lawahi mitehi hi ibaabani ma i nae po i lauyayahi ma i nehalehi.
12
Hewalina a
luyagohanana ma hi weluwaya po hi nae hai u meyagai a nugodumolahi.
Paulo a baha wimaamala tanitaniwaga ugolihi
13
To tahaya nae hau wam po tomkuka po to kwakwawila nae u Asosi ipa apo noka
hosi Paulo to touli. Paulona tauna i baha po geka pite to dewaya babana tauna ipa apo
tepanei ina tagonai.
14
Ma hougana u Asosi i tutuhagiyai po i gelu po to nae u Maitilini.
15
Noka hosi ma to gelugelu naka to welumalatom po Kayosi bonabonana liyaliyanei to nae.
Ma malitom po Samosi u bonabonana to gota ma malitom meme po to damana u Mailitasi.
16
Paulo a nugotuhu i dewaya po ipa Epeso ina weluwileya po ina nae. Ega nugonugona ipa
u Asiya a kabudala ina haleya, matababana i bulibulili ipa u Yelusalemina lugeleta,
Penitikosi tolehana ugolina.
17
Ega yaka u Mailitasi ma baha i himili po i nae u Epeso ipa tapalolo tanitaniwagahi
hina ototoni.
18
Ma hougana hi laugeleta naka Paulo i baha ugolihi i pa, Taumi o
hanapugena dumaya iyowai u mae galenana u hayami iyeta magomagouna. Hougana a
laugeleta wawalai Asiya u tupona po i nei po amalai naka o hanapugena dumaya.
19
Nugohopuhopugei po tougei u bagibagi a dewaya mei Guyau a tu bagibagi. Mi Yudeya
lawahi hi wogatala ipa iyowai ma hina ihiniwiyuwau naka hiniwiyuwahi hinehiyei a
wobagibagi.
20
O hanapugena dumaya naka ginouli awai apo ina haguhagumi ega ata
nugoneya. Hougana bolu u matahi po numa emosi po emosi ugolina a lauguguya po a
iatatiyana naka ginouli atapuna a paliwelemi.
21
Mi Yudeya po tauhi ega mi Yudeya ugolihi a
baha kadidili, a pa, Omi apapoe ona palihalehi ma ona luhagawilemi po Guyau Yesu ona
witumaganeya.
22
Ma amalai Alugo Woiyawa a wiponawogogeya po a nenae u Yelusalem. Ma awai
apo ugoliu ina waawala noka hosi naka ega ata hanapugeya.
23
Tamogi meyagai emosi po
emosi a luiluinihi ugolihi Alugo Woiyawa i paliweleu i pa, Numa panipani po hiniwiyuwa
he ototonim.
24
Hilage po noka ginoulihi atapuhi ega ata genogehi babana tau u luyagohana
iyetana hipuli geka ugolina naka ega genona. Ma tamogi awai a genogenogeya naka ipa u
bagibagi a luegahi Guyau Yesu i weleweleu naka lawa tuwega dewadewana a paliwelehi
Yaubada a lunugotootogo binei.
25
Atapumi u hayami Yaubada anani taniwaga binei a lauguguya ma a nae ma a nei.
Ma amalai a hanapugeya apega tepau ona galena meya.
26
Ugolinei ma amalai u baha
kadidilina ugolimi, inapa u hayami iyai ina lugowadeya naka ega tau u gou.
27
Matababana
Yaubada a nugotuhu atapuna i weleweleu ega gehouna ata nugoneya ma amaka atapuna a
paliwelemi.
28
Ona gagalena itetena memi po gasi tu witumagana atapuhi ona gagalena
itetehi. Matababana Alugo Woiyawa i witowolimi po taumi tanitaniwaga. Yaubada Natuna a
hilage talanei bolu i winihi po tauna galinei. Naka tauhi ona gagalena itetehi mei sipi tu galena
itete.
29
Matababana a hanapugeya naka gamogamo woyahiyahihi mei kedewa, sipi hai
gawiya apo muliugei hina nei u hayami. Ma apeega iyai hina luemuli.
30
Ma houga e nenei u
hayami apo lawa hina towolo po hina ikoyakoyama po hai luhogala ipa tu wimulitago hina
wotagohi.
31
Ugolinei ma ipa matami hina kaya. A touwe ma bolima tonuga u hinena iyetei
po uguwei a iatatiyemi naka ona nugonugotuhuya.
32
Ma amalai Yaubada u nimana po a lunugotootogo bahana ugolina a hounimi, tauna
apo ina winugokadidilimi. Natunatuna waiwoiyawata ubeita ma kawaidewadewa i houni po
e mamae apo ina welemi.
33
Hougana u hayami ega iyai a mone po a kaleko dewadewahi ata
galena luhogalehi.
34
Taumi o hanapugeya naka geka nimouhigei a bagibagi po tau po u lawa
uyogoiyai ani haguhi a winihi.
35
Ginouli atapuhi ugolihi amaka a wiatatiyemi naka ipa ta
bagibagi po tu tapitapiya ta haguhi. Ma ta nugonugotuhuya naka Guyau Yesu geka pite i
baha i pa, Awai ta tutuhagaya kaohana i habulu ma ombenena kaohana i lata duma.
36
Paulo geka a bahana u mulina babadahi mitehi itutuhi himtutonetonena ma hi
tapalolo.
37
Atapuhi Paulona hi talaluluni po hi tutougeya po i kokoe ma hi mamali.
38
A baha
ipa apega hina gagalena meya ugolina ma nugonugohi i wiyuwa duma. Ega yaka hi witulani
po hi nae hau wam.
Bagibagi Bagibagi
<<
20 20
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
21 21
>>
21
Paulo i nae u Yelusalem
1
Ma hougana to mamalihi ma to nenehalehi naka tomkuka po dumalu to damana Kosi
bonabonana ugolina. Ma malitom po to nae Lodisi bonabonana ugolina po noka hosi ma to
nae Patala meyageina ugolina.
2
U Patala ma wam i nenae u Ponisiya to tuhagaya yaka to
gelu damana ugolina po to nae.
3
To nei po Saipilasi bonabonana to galena niyeya ma wam
hi buiya po to nae hau tupo yawana ma to gota Taya Siliya u tupona. Wamna ginouli i
tutoulihi ipa noka hosi ina hiwogihi.
4
Ma noka hosi tu wimulitago gehouhi to tuhagahi po
mitehi to mae dalabu gaogaona emosi. Alugo Woiyawa a litahatahayagei tu witumaganahi
Paulo hi paliweleya hi pa ega ina nenae u Yelusalem.
5
Noka hosi to mamae po i kokoe ma
to nehalehi po to nae. To wotowolo hougana ugolina naka agagohi po natunatuhi mitehi hi
weluwiniyai po to hopu meyageina u gadowana po noka hosi atapuiyai itutuiyei
tomtutonetonena hau bubu ma to tapalolo po i kokoe
6
ma to wimaamala po hau wam to
gelugelu ma hi gunawilehi hai yu meyagai.
7
U Taya ma to gelugelu naka u Tolemesi to gota po noka hosi tu wimulitago to
mamalihi ma mitehi to mae iyeta emosi.
8
Ma malitom po to nehalehi po to nae u Sisaliya,
po Pilipo a numa to luiya po mitehi to mae. Tauna a bagibagi tuwega dewadewana i
guuguyeya. Lawa magouhi 7 u Yelusalemhi towolihi naka tauna gehouna.
9
Tauna
natunatuna guguhinihi wohepali bahapiko bahana hi ibaabaniyeya.
10
Noka hosi to mae iyeta wabihaga hota ma tu bahapiko gowana Agabasi Yudeyagei i
hopu mai
11
ugoliyai po Paulo a dagilolo i waya po aena po nimana i panipani meya ma i pa,
Alugo Woiyawa i bahebaheya geka pite i pa: Mi Yudeya lawahi u Yelusalemapo geka
dagilolona taniwagana hina numa panipani mei a panipani meu pite; apoma tauhi ega mi
Yudeya u nimahi hina houni.
12
Geka bahahi to noonolihi po tiyai po noka dobuhi lawahi Paulo to talagagali to pa
ega ina nenae u Yelusalem.
13
Tamogi i baha i buiya i pa, Awai o dewadewaya? Po geka
pite o tutou ma nugonugou e iyuwa. Tau a nonogo duma ipa u Yelusalem hina paniu ma
gasi ipa Guyau Yesu binei a hilage.
14
Ega emoemotiyai ipa nugonugona to buiya yaka to pa, Heki, Guyau tuawana a
nugotuhugei ina nae.
15
Noka hosi to womaamae kikeina ma i ginouli to wononogo ma to nehalehi po
Yelusalembinei to nae.
16
Tu wimulitago mi Sisaliya gehouhi mitehi to nae. Tauhi hi
weluwiniyai po to nae Nasona Saipilasigei a numa ugolina ipa apo noka hosi to mae.
Nasona tauna tu wimulitago tahatahayana u Saipilasi.
Paulo Yamesa i dadani
17
Hougana u Yelusalemto laugeleta naka tu wimulitago a kaohahi ma hi
witutuhageiyai.
18
Malitompo Paulo mitehi to nae Yamesa to galeya. Ma tanitaniwaga
atapahi noka hosi himboina po hi mamae.
19
Paulo i mamalihi po i kokoe. Ma a bagibagi
ugolinei Yaubada ginouli emosi po emosi tauhi ega mi Yudeya u hayahi i dewadewahi naka
atapuhi i dede pahi.
20
Tanitaniwagahi a baha hi noonoli po Yaubada hi wotalagiyeya. Ma apoma hi baha
nae Paulo ugolina hi pa, Walehiyai, u galeya Yudeya lawahi tausana wabihaga naka Guyau
he itumaganeya. Ma tauhi gasi Mose ugolinei lugagayo i nenei naka yohola he wootagoya.
21
Lawa gehouhi hi nei po hi igoumhi pa, tammi Yudeya tauhi ega mi Yudeya hai meyagai
ugolihi hi mamae, Mose a lugagayo uta iatatiyena powahi po ipa uta pa, Mose a lugagayo
ta palihaleya, po uta paliwelehi uta pa, Ega natunatuta hai wekiwekilala ta huhounihi. Ma
gasi ega mi Yudeya ita mae odubohi ta meme tagohi.
22
U laugeletai tuwegana apo hina
nonoli. Ma apo awai ta dewaya?
23
Ugolinei ma awai to bahebaheya naka una dewa tagoya.
Lawa wohepali ugoliyai amaka Yaubada ugolina hi wigwala.
24
Geka lawahi una weluwinihi
po ona nae po hina laiyeuyeu mehi naka tammitehi. Ma una wimeiha po apo apalami hina
galihalehi. Geka dewana ugolina ma apo lawa ubeimhi ibaabani hina kawaikoyakoyamehi.
Ma apo hina pa tam gasi Mose a lugagayo e meme tagohi.
25
Tamogi tauhi ega mi Yudeya
Guyau hi itumaganeya amaka hai baha to himili. Ma to paligaagalihi i wikaha ugolina naka
aniani awai talaoloto hi yambenenehi ega hina anani. Muhala waitalana po gadouna he kikiki
ega hina anani. Ma gasi to paligaagalihi ipa ega hina matamatamaga.
26
Malitomma Paulo lawahi wohepali i weluwinihi po mitehi hi liyeuyeu mehi. Ma numa
dalabu baneina i luiya po lawa i paliwelehi apo iyeta awai liyeuyeumehi ina kokoe ma hai ani
witalaguyaba hinombenenehi.
Numa dalabu baneina u hinena Paulo hi numa panipani
27
Hi laiyeuyeu mehi naka iyeta magouhi 7, hougana geka iyetahi magouhi 7 mei hina
kokoe ma mi Yudeya Asiya tuponanei hi nenei naka Paulo hi galeya hau numa dalabuna.
Geka tauhi lawahi bolu hi lihunahi po Paulo hi womomohi,
28
ma hi ototu hi pa, I lawa mi
Yudeya, ona haguiyai. Geka tauna lawana tupo atapuna e wiiwileya ma lawa e iatatiyehi i pa
Yudeya lawahi Mose a lugagayo po geka numa dalabuna ega hina iponawogogeya. Ma
amalai gasi tauhi ega mi Yudeya i weluwinihi po hi lui mai numa dalabu baneina ugolina, po
geka dobu gegena hi wigobugobugeya.
29
(Geka bahahi hi bahebahehi naka matababana
Paulo ma Tolopima Epesogei hi gagalehi ma hi gae ma hi hopu meyageina ugolina. Ma hai
nugotuhu hi pa Paulo Tolopimana ita weluwaya po hita lui numa dalabuna baneina u
hinena.)
30
Wogalahi i geleta u meyageina po lawa hi wibulibulili nae po hau numa dalabuna
Paulo hi teina hopuneya ma mateta hi guduhi.
31
Lawahi boluhi hi ileta ipa Paulo hina uni ma
baha hi himili mi Loma hai tu wigawiya hai taniwaga ugolina hi pa mi Yelusalematapuhi he
itona.
32
Taniwagana mala emosi ma a tu wigawiya po tu galena itete i tamihi po hi hopu
lawahi boluhi ugolihi. Hougana lawahi tu wigawiyahi po hai taniwaga hi gagaleya ma Paulo
hi wilawi woloeya.
33
Apoma taniwagana i nae po Paulo ugolina ma i baha po hi womomohi ma gulawa
pawapawasi luwaga ugolinei nimana hi panihi. Ma bolu i lubayadehi i pa, Geka lawana iyai?
Ma powa awai i dewaya?
34
Boluna u hinena hai wibaabani gololohi tapuna po tapuna ega
ginouli emosi ugolinei hita wigouya. Nugolagalaga i lata duma u hayahi po taniwagana awai
moinana i waawala naka ega ita hanapugeya. Ega yaka i baha po a hewahewali ipa Paulona
hina giyeya tu wigawiya hai ani mae ugolina.
35
Paulo hi gigiyeya naka hau tete ma hi awali
babana bolu mulinei hi nenei uyohi i gigai duma ipa hina uni.
36
Ma gasi hi awawali babana
lawahi hi ototu hi pa, Ta uni!
Paulo tuawana ubeina i wibaabani
37
Tu wigawiyahi mei hai ani mae hina luiluiya ma Paulo i baha nae taniwagana ugolina i
pa, Emoemotana apo ginouli gehouna ugolim ata baheya.
Ma Paulo pona Gilikigei i baha yaka taniwagana i lubayada i pa, Pona Giliki u
hanapugeya?
38
Nugote tamlawa Isipitagei yaka lolowa witona u laiwawali? Ma tumunugo
tausana wohepali ami witona ugolina u tahaehi po mitehi o nae hau balabala yabayababa?
39
Paulo taniwagana a baha i wimiheya i pa, Tau lawa Yudeyagei. Silisiya u tupona
dobu gowana Tasasi ugolina hi guniu. Noka meyageina u Silisiya i geduma ma tau
meyageina lawana. A mamala dumamma una palihaleu po lawa ugolihi a wibaabani.
40
Taniwagana Paulo i palihaleya yaka hau tete i towolo ma nimanei lawa i litodihi.
Hougana lawahi hi wogenuwana naka Paulo Yudeya ponahigei i baha nae ugolihi i pa:
Bagibagi Bagibagi
<<
21 21
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
22 22
>>
22
1
Walewalehiu po amamau, ona lautanigana ma u matami tau biugei u baha a baheya.
2
Lawahi hi lautanigana ma Paulo mi Yudeya ponahigei i ibaabani yaka hi genuwana imahi.
Ma i wibaabani i pa,
3
Tau lawa Yudeyagei. Ma Silisiya u tupona meyagai gowana
Tasasi ugolina hi guniu, ma tamogi u Yelusalema lata, po hougana a ihewali Gameliyela
ugolina a wisikulu po googata hai lugagayo ugolinei hi wiatatiyeu. Ma a wileta duma po
Yaubada ugolina a palipalihalena meu mei gasi atapumi amalai.
4
Guyau Yesu tu wotagona a
ihiniwiyuwahi po hi hilahilage. Ma ololoto po wiwine a womomohihi po hau numa panipani
a hauluiyehi.
5
Tu witalaguyaba hai taniwaga po tu wikaha babadahi emoemotana awai a
bahebaheya hina wikawamoineya. Tauhi mi Yudeya lawahi u Damaseko hi mamae hai pepa
hi gilumihi po ipa a niyehi. Ega yaka a nenae noka hosi po Guyau Yesu tu wotagona ipa
gulawa pawapawasigei a panipanihi po a neihi mai u Yelusalempo hina wimihehi.
6
Ma a nenae po iyeta bolinai hougana Damaseko a tutuliyaliyani ma mala emosi ma
yayata baneina yadei i hopu mai po i yayata wiiwileu.
7
Ma a peu hopu hau hipuli ma lawa
ponana a noonoli ma i pa, Saulo! Saulo! Awai binei e ihiniwiyuwau?
8
Apoma tau a lubayada a pa, Guyau, tam iyai?
Ma lawana i pa, Tau Yesu Nasaletagei ma houga daodaona e ihiniwiyuwau.
9
Lawa
mitehi to nenae naka yayatana hi galeya ma tamogi Yesu i bahabaha mai ugoliu anona ega
hita hanapugeya.
10
Ega yaka a lubayada a pa, Guyau, apo awai a dewaya?
Ma Guyau ugoliu i baha mai i pa, Una wotowolo po Damaseko una luiya po noka
hosi tahaya bimgei Yaubada i woononogogeya apo hina paliwelem.
11
Noka hougana
yayatana a kadidili ugolina ma matau i apapoe. Ega yaka tu witulaniu hi lunimaniu po
Damaseko to luiya.
12
Noka hosi Yaubada tu wotalagiyena po Mose a lugagayo tu wotagona gowana
Ananaya i mamae, ma Yudeya lawahi u Damaseko tu mae hi iyateyateya.
13
Tauna i nei po u
liyaliyau i towolo ma i pa, Walehiu Saulo, una galena meme. Noka kabudalana ugolina a
galena meme po Ananaya a galeya.
14
Ma ugoliu i baha mai i pa, Googata hai Yaubada i winaganim po ipa a nugotuhu
una hanapugeya ugolinei a Tu bagibagi dumadumaluna Yesu amaka u galeya, po ponana
amaka u nonoli,
15
matababana tamapo a tu baha moina lawa atapuhi ugolihi awai u
gagaleya po awai u noonoli binei.
16
Ma geka kabudalana awai e ototoni? Una towolo po
bapatiso una waya ma Guyau gowanei una lupali po am apapoe ina oga halehi.
17
Ega yaka a gunawilena meu Yelusalempo numa dalabu baneina u hinena a
tapatapalolo po enogagalena a gagaleya.
18
Enogalena u hinena Guyau a gagaleya ma i pa,
Una bulili yagiyagina po geka dobuna una nehaleya babana tau biugei ma amwibaabani
apo hina wihinigigiyeya.
19
Apoma a pa, Guyau hi hanapugena dumaya naka tau a nae po numa dalabu
atapuhi ugolihi tu witumaganema panipanihi po a ilawihi.
20
Po gasi am tu baha Sitibeni
hougana hi ununi naka tau u liyaliyahi a mamae. Omunugona a kawaidewedeweya po
tumunugohi hai kaleko a tamihi.
21
Ma Guyau i baha mai ugoliu i pa, Yelusalemuna nehaleya po una nae tauhi ega mi
Yudeya ugolihi, po tamhai tu wituwetuwega.
Paulo apo hita wilawi
22
Lawa hi genuwana ma hi lautanigana naka i nei po tauhi ega mi Yudeya bahana
ugolina ma hi wootuotugena meya hi pa, Ta uni haleya. Lawa geka pite ega ita dumalu ipa
ina lauyagohana.
23
Ma uyohi i gigai po hi iototu ma hai luilui hi loolohi ma aehigei hipuli hi tutugoiya.
24
Yohola hi lauuyogigai ma tu wigawiyahi hai taniwaga a hewahewali i baha po Paulo hi
awala niyeya hai ani mae ugolina. Ma i baha po hi kodikodili ipa ina bahena meya awai binei
ma mi Yudeya hi luuyogigai ugolina.
25
Ega yaka aena ma nimana hi panipanihi po i kokoe.
Ma ipa hina wilawi. Ma Paulo gawiya kapenana ugolina i baha nae i pa, Tau lawa Lomagei
babana u Tasasi hi guniu Loma a u ani taniwaga ma ata lugagayo i baheya ipa luhetala ina
tahaya ma taumi ipa ona wilawiu?
26
Hougana gawiya kapenana geka bahana i noonoli po i nae hai taniwaga ugolina i
lubayada i pa, Awai ipa una dewaya noka lawana ugolina? Tauna lawa Lomagei.
27
Ega yaka hai taniwagana i nae po Paulo i lubayadeya i pa, Moina tam Loma
lawana?
Ma Paulo i pa, Ee, tau lawa Lomagei.
28
Apoma taniwagana i pa, Tau ega mi Loma natuhi ma mone baneina Loma
tanitaniwagahi a welehi ma a lui u hinehi.
Ma Paulo i pa, Tau mi Loma natuhi babana u Tasasi hi guniu.
29
Ega yaka tu wilawina mala emosi ma Paulona hi nehaleya. Ma tu wigawiyahi hai
taniwaga i gagalena tuhaga po i matouta duma, matababana lugagayo i tulagoni po Paulo
Loma lawana ma i baha po aena po nimana hi panipanihi.
Paulo i luhetala tu wiwogatala u matahi
30
Tu wigawiyahi hai taniwaga a nugotuhu baneina ipa ina hanapugeya awai binei mi
Yudeya Paulo hi igouya. Yaka malitom ma i baha po tu witalaguyaba babadahi po tu
wiwogatala atapuhi himboina gogona. Apoma Paulo hau numa panipani i wihaleya po
niyeya po u naohi i witowoli.
Bagibagi Bagibagi
<<
22 22
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
23 23
>>
23
1
Paulo i todi ma tu wiwogatalahi i gagalehi po i pa, Walewalehiu, odubona ma i nei
po geka iyetana ugolina naka u luyagohana Yaubada u matana ega wigougou u nugonugou
ita mamae.
2
Tu witalaguyaba hai taniwaga gowana Ananaya i baha po lawa Paulo u
liyaliyana hi towotowolo Paulona u gamona hi lougo.
3
Apoma Paulo i baha Ananaya
ugolina i pa, Tam nonola luwaga, Yaubada apo ina launim. Naka hosi u duhuna ma
lugagayogei ipa una luhetaleu ma tamogi lawa u baha po hi laulauniu naka lugagayo u
tulagoni.
4
Ma lawa Paulo u liyaliyana hi towotowolo naka hi baha nae Paulona ugolina hi pa,
TamYaubada a tu witalaguyaba hai taniwaga e palipaliguyoguyougeya!
5
Ega yaka Paulo i baha i pa, Walewalehiu, ega ata hanapugeya naka tauna tu
witalaguyaba hai taniwaga. Itapa ata hanapugeya apega geka pite ata baha, babana Buka
odubona ugolina geka pite hi gilumi hi pa, Amlawa hai taniwaga ega una
palipalihopuhopuneya.
6
Paulo i hanapugeya naka tu wiwogatalahi gehouhi Sadusi ma gehouhi Palisi. Hougana
geka boluhi luwaga i gagalena tuhagahi po tu wiwogatala u matahi i wootu i pa,
Walewalehiu, tau Palisi natuhi, yaka tau Palisi. Geka a lauhetala babana u witumagana i
kadidili po a iotonana apo lawa hilahilagehi hina towolo meme.
7
Paulo geka bahana i
bahebaheya po Sadusi ma Palisi hi tugudu po hi igamogahigahi po hi wikahakaha.
8
(Hai
wikahakaha matababana Sadusi hai bolu hi pa lawa apega hilage ugolinei hina towolo
meme. Ma gasi hi pa Yaubada ega a tu winoyanoya po gasi ega alugo. Ma Palisi hai bolu
geka ginoulihi tonuga naka ugolihi hi itumagana.)
9
Hi ikahakaha ugolina ma hi lahalaha mehi. Ma lugagayo tanitaniwagahi gehouhi Palisi
boluna ugolina hi towolo po hi baha kadidili hi pa, Geka lawana ega a apapoe awai tota
tuhagaya. Nugote alugo bo Yaubada a tu winoyanoya moina Paulo ugolina i baha nae.
10
Hai wigamogahigahi i lata po i nenae ma tu wigawiya hai taniwaga i matouta duma naka
Paulo apo hina lihilageni. Yaka a tu wigawiya i baha po hi hopu ipa Paulo hina wihaleya tu
wiwogatala ugolihi po hai ani mae ugolina hina houni.
11
Upomgei Guyau Paulo u liyaliyana i towolo ma i pa, Una nugokadidili. Geka u
Yelusalem amaka biugei u baha ma apo yohola u Loma gasi una wibaabaniyeya.
Paulo omunugona hi wiwogataleya
12
Malitomma mi Yudeya gehouhi hi wiwogatala po hi wigwala hi pa, apega hina am
bo hina uma a sigana Paulo hina uni.
13
Lawa magouhi 40 i lagoni naka tauhi geka wogana hi
talaya.
14
Apoma hi nae po tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga ugolihi
hi pa, Amaka to wigwala kadidili apega awai to ani dadani a sigana Paulo to uni.
15
Ugolinei
ma taumi tu wiwogatala mitehi baha ona himili po ina nae mi Loma hai tu wigawiya hai
taniwaga ugolina po Paulo ina hopu neiyai ugolimi, ma ona witepa ona pa, Paulo ipa to
niyeya po to lubayabayadena imahiyeya. Tamogi apo amaka tahaya u liyaliyana to
wononogo po to lihilageni.
16
Tamogi wiwogatalana Paulo auna i nonoli yaka i nae po tu wigawiyahi hai ani mae i
luiya po Paulona i paliweleya.
17
Ma Paulona gawiya kapenana i paliweleya i pa, Geka hewalina una niyeya ami
taniwaga ugolina po baha gehouna ina paliweleya.
18
Ega yaka kapenana hewalina i niyeya po hai taniwaga ugolina i pa, Paulo tauna hau
numa panipani i otugeu po a nae po i paliweleu po geka hewalina a neiyai ugolim. A
neneiyai matababana ipa baha gehouna ina paliwelem.
19
Ega yaka gawiya taniwagana hewalina i lunimani po hi nae po tuawahi ma i
lubayadeya i pa, Ginouli awai ipa una paliweleu?
20
Ega yaka hewalina i pa, Mi Yudeya gehouhi hi lueena ipa haumalatomhina
lubayadem ma Paulo hina hopuneya tu wiwogatala ugolihi, ma apo Paulo lubayabayadana
hina witepeya ma hina weluwaya.
21
Tamogi ega hai baha una noonoli babana lawa magouhi
40 i lagoni apo u tahaya hina megowada po Paulo hina ototoni. Ma atapuhi hi igwala hi pa
apega hina am bo hina uma a sigana Paulo hina uni. Atapuhi hi nonogo po ipa hina dewaya
ma tam am nugotuhu he iotonaneya.
22
Apoma gawiya taniwagana i pa, U nei po u ibenabenama ega iyai una
palipaliweleya. Ma hewalina i himili po i nae.
Paulo hi himili po i nae u Sisaliya
23
Tu wigawiya hai taniwaga gawiya kapenahi luwaga i otugehi po i baha nae ugolihi i
pa, Tu wigawiya magouhi handele luwaga ma hosi tu geluhi magouhi 70, ma kwasikwasi
daodaohigei tu witona magouhi handele luwaga ona wononogogehi po apo mitehi ona nae u
Sisaliya. Ona wononogo po uguwei mei eno kabudalana ugolina apo ona wotowolo po ona
nae.
24
Ma hosi gehouhi ona wonogogehi po apo Paulo ina gelu. Ma ona galena iteteya po
ona niyeya Taniwaga Pelikisi ugolina.
25
Ega yaka taniwagana Pelikisi a pepa geka pite i gilumi i pa:
26
Tau Kilodiyasi Lisiyasi.
TamTaniwaga baneimPelikisi ugolim.
Tinani baneina.
27
Mi Yudeya geka lawana hi womomohi po amaka mei hina ununi. Ma a tuhagaya
naka tauna Loma lawana yaka u tu wigawiya mitehi to nae po to haguya.
28
Awai binei ma hi
igouya naka ipa a hanapugeya yaka a hopuneya lawa hai tu wiwogatala ugolihi.
29
Ma a
tuhagaya naka ega a powa awai po ipa ina hilage bo hau numa panipani to houni. Lawahi hi
igouya naka tauhi tuawahi hai lugagayogei.
30
Ega yaka mi Yudeya gehouhi hi iwogatala po
ipa hina uni. Ma hougana hi palipaliweleu naka u nugotuhu a dewaya po a himihimiliyahi
ugolim. Ma tu wigouna a paliwelehi po tamu matamhai wigou hina wogeletehi.
31
Tu wigawiyahi baha hi wotagoya po Paulo hi weluwaya po noka uguwana hi nenae
naka Anitipatila.
32
Ma malitompo tu wigawiyahi aehigei hi nenae naka hi gunawilehi hai ani
mae ugolina. Ma hosi tu gelugelu hi tuhalehi po ipa Paulo mitehi hina nae.
33
Paulo hi
weluwaya po hi hopu u Sisaliya po pepana Taniwaga Pelikisi hi weleya ma Paulona hi
wodamaneya ugolina.
34
Pelikisi pepana i hiyawi po i kokoe ma Paulo i lubayadeya tauna
tupo miyei lawana. Hougana i tuhagaya naka Paulo lawa Silisiyagei
35
yaka i pa, Tu wigoum
hina lugeletai ma apoma am baha a nonoli. Ma apoma i baha po Heloda numa baneina i
wogowogoya ugolina Paulo a tu galena itete mitehi hi hounihi.
Bagibagi Bagibagi
<<
23 23
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
24 24
>>
24
Mi Yudeya Paulo hi wigouya
1
Iyeta nimitutu hi kokoe ma tu witalaguyaba hai taniwaga gowana Ananaya po
tanitaniwaga po tu luhetala gowana Tetalasi mitehi hi hopu u Sisaliya. Tauhi hi hopu mai po
Taniwaga Pelikisi ugolina hi wogeletena mehi ipa apo Paulo hina wigouya.
2
Tetalasi hi
otugeya po geka pite Paulo i igouya i pa, Pelikisi, tamtaniwaga baneina. Amgalena itete
hanahanapu ugolinei nugodumolagei to mae po i nei houga i dao duma. Ata hipuli a
dewadewa binei meimahi magomagouhi tamamhanapugei he dewadewahi.
3
Geka maehi
tupo atapuna to kaohehi po to mamala dumam.
4
Ega ipa amkabudala ugoliyai una hahaleya
ma a lupaliyemipa nugodewagei i baha kukuna una nonoli.
5
Geka lawana to tuhagaya naka tauna lawa apapoe dumana. Hipuli tupo wohepali u
hinena mi Yudeya u hayahi houga daodaona wogalahi e talatalaiwawali. Ma Yesu lawa
Nasaletagei a bolu e itaniwageya ma e tahatahaehi.
6
Tauna gasi i ileta ipa numa dalabu
baneina u hinena tauhi ega mi Yudeya ina luiyehi ma to tuhagaya [po i lugagayogei ipa to
luhetaleya.
7
Ma tu wigawiya hai taniwaga gowana Lisiyasi i nei po u nimiyai ma i haloiyai po
i niyeya.
8
Ma apoma i paliweliyai ipa Paulo tu wigouna hina nei ugolim.] Inapa Paulo una
lubayabayadeya apo ginouli atapuna una hanapugeya awai binei to igouya.
9
Mi Yudeya Pelikisi u naona hi towotowolo po hi baha haguhagu hi pa, Tetalasi
ginouli atapuna i bahebaheya naka baha moina.
Paulo tuawana binei i wibaabani Pelikisi u matana
10
Ega yaka taniwagana Pelikisi i baha po Paulo i ibaabani i pa, A hanapugemtam
geka tupohihi ugolihi u lauhetala naka bolima i maga duma, yaka a kaoha duma babana apo
u matambiugei a wibaabani.
11
Inapa una wilulubayada apo lawa hina paliwelemnaka tau
gaogao emosi po tupona amaka hi kokoe a lugeleta Yelusalem po ipa Yaubada a
wotalagiyeya.
12
Ega iyai mitehi tota igamogahigahi ma mi Yudeya lawahi hita tuhagau. Ma
numa dalabu baneina po muhomuhohi po Yelusalemu hinena ega lawa ata laiuyogigeinihi
ma hita tuhagau.
13
Geka amalai hi igouwe naka ega emoemotana hina limoinehi.
14
Ma geka
a palipaliwelem, Yesu a tahaya tu wotagona tau yaka he ikawakoyakoyameu. Tamogi
googiyai hai Yaubada a wootalagiyeya ma Mose a lugagayo a wootagoya ma tu bahapiko
hai buka ugolina ginouli atapuhi hi gilugilumihi naka tau a itumaganehi.
15
Ma u
winugonugotuhu lagona Yaubada ugolina mei geka tauhi lawahi, naka lawa atapuhi
dewadewahi po apapoehi apo hilage ugolina hina towolo meme.
16
Ugolinei houga
daodaona a ileta ipa u winugonugotuhu Yaubada u matana po lawa u matahi ina
dumadumalu.
17
Yelusalema nenehaleya naka bolima wabihaga. Ma a gunawileu noka hosi ipa i
mone tu dayadayabu a welehi ma a witalaguyaba Yaubada ugolina.
18
Geka nugotuhuhi a
dewadewahi ma numa dalabu baneina ugolina hi tuhagau. Liyeuyeu dewana a deweya po u
mulina ma hi tuhagau. Noka hougana ega bolu tau mitehi po ega dewa yabayababa.
19
Tamogi mi Yudeya Asiya tuponanei hi nenei naka noka hosi. Tauhi tamogi hitapa hai
nugoapapoe ugoliu yaka hita nei po ugolimhita wigouwe.
20
Heki geka lawahi una baha po
tu wiwogatala ugolihi a lauhetala ma u powa awai hi tutuhagaya hina paliwelem.
21
Tamogi
moina geka ginoulina emosi tu wiwogatala u matahi ma a wootugeya po nugokahakaha a
wiwawali a pa a itumagana lawa hilage ugolina ma apo hina towotowolo meme binei ma
taumi o lauhetaleu.
22
Iyawoi Yesu a wiatatiyana lawa hi meme tagoya naka Pelikisi i hanapugena dumaya.
Ugolinei ma luhetala i guduya ma i paliwelehi i pa, Tu wigawiya hai taniwaga gowana
Lisiyasi ina lugeletai apo ami luhetala a winugonugotuhugeya.
23
Ma Pelikisi gawiya
kapenana i paliweleya i pa, Paulo ona galena iteteya, ma tamogi kikeina ona wohaleya po a
luhogala awai yaka a lawa hina weleweleya.
Pelikisi ma Dusila ugolihi Paulo i luhetala
24
Iyeta wabihaga hi kokoe ma u mulina Pelikisi agona Dusila mitehi hi nei, Dusila
Yudeya wawinena. Ma Pelikisi Paulo a baha i himili po hi neiyai po witumagana Yesu
Keliso ugolina binei i ibaabani ma hi lautanigana.
25
Ma Paulo i baha po i nae po
dewadumalu po upuhegoya po Yaubada a Libahibahi iyetana i deedeya naka Pelikisi i
matouta. Ega yaka i pa, Amaka ma una nae. Inapa u gaogao a tuhagaya yaka apo a
otugena mem.
26
Pelikisi a luhogala ipa apo Paulo mone ina weleya ugolinei houga
magomagouna Paulo i otugeya po mitehi hi ibaabani.
27
Bolima luwaga hi kokoe ma u mulina Posiya Petasi Pelikisi taniwaga ugolina i
luhaleya. Pelikisi a luhogala ipa mi Yudeya hina kawaidewedeweya. Geka binei ma Paulo i
palihaleya po hau numa panipani i mamae.
Bagibagi Bagibagi
<<
24 24
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
25 25
>>
25
Paulo i lupali ipa Sisa mi Loma hai wasawasa u matana ina towolo
1
Petasi i nei anani taniwaga ugolina po iyeta tonuga hi kokoe ma u Sisaliya imhoe po i
gae u Yelusalem,
2
po noka hosi tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya tu tahaehi Paulo hi
igouya naka Petasi hi wibenabenameya. Ma hi lupali gawagawata
3
hi pa Petasi ina
winugodewadewahi po Paulo ina palihaleya po ina nei u Yelusalem. Matababana amaka hi
wiwogatala ipa Paulo hau tahaya hina uni.
4
Petasi hai lupali i wimiheya i pa, Paulo u
Sisaliya to womomohi po hau numa panipani e mamae ma apo ega daona ma a gunawileu.
5
Inapa powa awai amaka ina dewaya yaka ami babada ona palihalehi po mitehi to nae u
Sisaliya po hina wigouya.
6
Petasi Yelusalemlawahi mitehi hi mae gaogao emosi ma tupona ma apoma i
gunawileya u Sisaliya. Ma malitompo ani luhetala numana ugolina i duhuna ma i baha po
Paulo hi luiyeya.
7
Hougana Paulo i luilui mi Yudeya Yelusalemgei hi nenei hi mewiiwileya
ma hi igou koyakoyameya.
8
Ma Paulo tuawana ubeina i baha nae Petasi ugolina i pa, Mi Yudeya hai lugagayo po
numa dalabu baneina a lugagayo po Sisa a lugagayo ega ata tulagona dadani.
9
Tamogi Petasi mi Yudeya ipa ina winugodewadewahi yaka Paulo ugolina i pa,
Nugonugomuna gae u Yelusalempo geka wigouhi bihiyei una luhetala u matau?
10
Ma Paulo lubayada geka i wimiheya i pa, Eega, geka Sisa anani luhetala ugolina a
towotowolo ma geka hosi ipa a luhetala, matababana ega kikina apapoe gehouna mi
Yudeya ugolihi ata dewaya, tam u hanapugena dumaya.
11
Inapa lugagayo awai amaka a
tulagoni po powa a dewaya naka i dewadewa a hilage. Ega ipa hilage a lowo haleya.
Tamogi inapa geka wigouhi koyama apega iyai ina wodamaneu geka lawahi ugolihi. U lupali
ipa Sisa ata wasawasa baneina u matana a luhetala.
12
Apoma Petasi tu paliteetena mitehi hi ibaabani po i kokoe ma i pa, Sisa u lupaliyeya
yaka apo una nae Sisa ugolina.
Agilipa ma Benisi u matahi Paulo i luhetala
13
Iyeta wabihaga hi kokoe ma wasawasa Agilipa nouna Benisi mitehi hi nei u Sisaliya
ipa Petasi hina mamali.
14
Noka hosi hi mae iyeta wabihaga ma Petasi Paulo a tupo i dedeya
Agilipa ugolina i pa, Geka hosi naka lawa gehouna hau numa panipani e mamae ma Pelikisi
i nehaleya.
15
Ma hougana a nenae u Yelusalemnaka tu witalaguyaba babadahi po mi
Yudeya hai tanitaniwaga lawana iyowai ma hi igouya naka tuwegana hi paliweleu. Ma hi
lupaliyeu hi pa a baha po hina uni.
16
Tamogi a paliwelehi a pa, Mi Loma i dewa naka ega emoemotana po powa tu
dewana to baha po hina uni yababaya a sigana tu wigouna mitehi hina luhetala. Ma powana
tu dewana a gaogao to weleya po tuawana binei ina wibaabani.
17
Ega yaka hougana hi
laugeletai geka hosi naka ega u houga ata haleya. Ma malitompo hau ani luhetala a duhuna
ma a baha po lawana hi neiyai.
18
Hougana tu wigouna hi towolo po hi ibaabani naka powa
baneihi a nugonugotuhuhi naka ega gehouna ita dewaya.
19
Awai atapuhi i bahebahehi naka
tauhi tuawahi hai witumagana po hai mamae ubeihi. Ma lawa gehouna gowana Yesu hi
bahebaheya hi pa, Amaka i hilage, ma Paulo i pa, Eega, yohola e lauyagohana.
20
Ega
ata hanapugeya iyowai ma apo dewa geka pite a lidumaluya. Ega yaka Paulo a lubayadeya a
pa, Nugonugomyaka una gae u Yelusalempo hina igoumbinei una luhetala?
21
Ma
tamogi Paulo i lupali i pa, Tu galena itete u nimahi a mamae po apo u luhetala Sisa ina
winugonugotuhugeya. Ega yaka a baha po hau numa panipani hi houni po e mamae apo
gaogao a tuhagaya yaka a himili po ina nae Sisa ugolina.
22
Agilipa Petasi ugolina i baha i pa, Nugonugou ipa geka lawana a baha a nonoli.
Ega yaka Petasi i pa, Hau malatom apo a baha una nonoli.
23
Ma malitompo Agilipa ma Benisi hai wasawasa lelihigei hi leli ma hi lui animboina
numana ugolina. Hi luilui naka gawiya tanitaniwagahi po Sisaliya meyageina babadahi mitehi
hi lui. Apoma Petasi a bahagei Paulo hi niyeya numana ugolina.
24
Ma Petasi i pa,
Wasawasa Agilipa po taumi iyawoi atapumi geka hosi, geka lawana ona galeya. Mi Yudeya
atapuhi geka hosi po u Yelusalemhai ompili geka lawana ugolina, ma hi otu hi pa, Ega ina
lauyagohana.
25
Tamogi a tuhagaya naka ega powa awai ita dewaya po apo binei ma ina
hilage, tauna tuawana ipa Sisa ugolina ina luhetala yaka a lueena ipa apo a himila niyeya.
26
Tamogi tauna ubeina ega awai ita lugeleteya ipa u guyau Sisa a pepa a gilumi po a
paliweleya. Ugolinei ma Paulo a neiyai taumi u matami ma a dumalu tamwasawasa Agilipa
u matam. Ta lubayabayadeya po u mulina nugote apo awai ina lugeleteya po apoma Sisa a
baha a gilumi Paulona ubeina.
27
Matababana ega ita dumalu ipa lawa hau numa panipani tu
mae a himili po ina nenae ma ega ani libahibahi a wogeleteya.
Bagibagi Bagibagi
<<
25 25
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
26 26
>>
26
Paulo tuawana ubeina i wibaabani Agilipa u matana
1
Agilipa i baha Paulo ugolina i pa, Amaka ma bimgei una wibaabani.
Ega yaka Paulo nimana i wohepaya ma geka pite a baha i witowolihi i pa,
2
Wasawasa
Agilipa, a kaoha duma naka amalai apo u matambiugei a wibaabani po mi Yudeya hai
wigou atapuna a wimiheya.
3
Matababana tam mi Yudeya ata mamae po ata dewa u
hanapugena dumahi. Ugolinei a lupaliyemipa upumina hegoya ma u baha una nonoli ma mi
Yudeya hai wigou atapuna a wimiheya.
4
A habuluwe ma u mae i nei po amalai mi Yudeya hi hanapugeya. U luyagohana u
meyagai po u Yelusalemnaka i wawala po i nenei hi hanapugeya.
5
Lolowa amaka hi
hanapugeya, ata tapalolo wailugagayo dumana a bolu gowana Palisi naka tau tulahi
gehouna. Inapa nugonugohi yaka apo hina bahena geleteya.
6
Ma amalai naka geka hosi a
towolo ma he lauhetaleu, matababana Yaubada a paliwitumagana googata ugolihi towolo
meme binei naka ugolina a iotonana ma a itumagana.
7
Ma tamogi ata guguni magouhi 12
iyetei po uguwei Yaubada he wootalagiyeya, ma geka paliwitumaganana ugolina he iotonana
ma he itumagana ipa apo hina tuhagaya. Wasawasa tam, geka tauna wiotonanana po
witumaganana binei ma mi Yudeya he igouwe babana a ibaabani Yesu a towolo meme
binei.
8
Awai binei Yaubada lawa hilage ugolina ma e itowolo mehi ega emoemotana ona
witumaganeya?
9
Lolowa a inugonugotuhu ipa ginouli magomagouhi a dewahi po Yesu Nasaletagei
gowana a luhopuneya.
10
Ma geka pite dewa u Yelusalema deweya. Tu witalaguyaba
babadahi hi palihaleu po Yesu tu wotagona hi maga duma hau numa panipani a hounihi. Ma
gasi hougana hi ununihi naka tau omunugohi a lueeneya.
11
Houga i maga duma numa
dalabu atapuhi u hinehi a baha po hi wimihehi po gasi a wiletahi ipa hai witumagana hina
bowiyehi. Ma uyou i gigai duma yaka a nae u meyagai geha po a ihiniwiyuwahi.
Paulo a nugobui i dedeya
(Bagibagi 9:1-19, 22:6-16)
12
Geka dewana ugolina ma tu witalaguyaba babadahi ugolihi taniwaga a waya ma hi
palihaleu po a nae Damaseko u meyageina.
13
Wasawasa, iyeta bolinai tahayagei a nenae ma
yayata namanamalina yadei i hopu mai po tau po lawa mitehi to nenae naka i yayata
wiiwileiyai. Geka yayatana naka i kadidili duma ma apoma kabudala yayatana a kadidili.
14
Ma atapuiyai to guli hopu hau hipuli po a lautanigana ma lawa gehouna Mi Yudeya
ponatiyei i baha mai ugoliu i pa, Saulo! Saulo! Awai binei e ihiniwiyuwau? Tame
ihiniwiyuwa mem. Galenammei bulumakau ani lihunahi higeyala kamkamna ugolina, e
ilabatena mem.
15
A lubayada a pa, Guyau, tam iyai?
Ma Guyau i pa, Tau Yesu, houga daodaona e ihiniwiyuwau.
16
Tamogi una
welutowolo po aemgei una towolo. A wogeletena meu ugolim ipa a witowolim po tam u tu
bagibagi. Amalai awai ugoliu u gagaleya ipa lawa gehouhi una paliwelehi. Ma gasi houga u
naota awai ana iatatiyemnaka ipa lawa una paliwelehi.
17
Apo a himilimpo una nae mi
Yudeya po tauhi ega mi Yudeya ugolihi. Geka tauhi lawahi ugolihi apo a wiluyagohanimhai
pilipili ubeihi.
18
Tamapo hau uguwa matahi una hoenihi ma una wiwilihi po hau yayata hina
nae. Ma Tomodulele a manini ugolina ma una wiwilihi po hina nae Yaubada ugolina. Yaka
hai witumagana tau ugoliu tepanei apo hai apapoe a paligigilihi. Ma Yaubada a lawa
waiwoiyawahi u hayahi apo ani mae hina tuhagaya.
Paulo a bagibagi i dedeya
19
Wasawasa Agilipa, geka binei ma enogalena yadei a ialoni naka ega ata
wiponahahaleneya.
20
Yaka lawa u Damaseko a paliwelena tahaehi ma apoma u Yelusalem,
po gasi Yudeya tupona atapuna po gasi tauhi ega mi Yudeya. A guuguya ipa hai apapoe
hina palihalehi ma hina luhagawilehi Yaubada ugolina. Ma awai hina dewadewahi naka ipa
hai nugobui ina wogeletaya.
21
Mi Yudeya numa dalabu baneina u hinena hi womomohiu po
hi ileta ipa hina ununiu naka a matababana geka a paliwelem.
22
Tamogi Yaubada i
haguhaguwe ma i nei po amalai. Ugolinei ma geka hosi a towolo ma baha moinana lawa
atapuhi ugolihi a bahebaheya. Lawa gegehi po habuluhi ugolihi. Awai tu bahapiko po Mose
hi bahebaheya ipa apo ina waawala naka bahana emosi a bahebaheya.
23
Geka pite hi baha
hi pa Keliso apo wiyuwa ina wialoni po hilage ugolina apo tauna lawa tahatahayana ina
towolo meme. Ma luyagohana tahayana apo ina baheya mi Yudeya po tauhi ega mi Yudeya
ugolihi.
24
Paulo tuawana ubeina geka pite i ibaabani ma Petasi i baha yahiyahi i pa, Paulo, u
badebade! Am hanapu baneina e laibuuwam!
25
Ma Paulo i pa, Taniwaga Petasi, ega ata badebade! Ununuwe a dumaluna ma baha
moinahi a bahebahehi.
26
Wasawasa Agilipa, geka ginoulihi i hanapugehi ugolinei ma a
bahabaha dumalu tauna ugolina. A hanapugeya geka ginoulihi atapuhi i nonola tuhagahi.
Matababana geka ginoulihi hi waawala ega hita lugowagowadehi.
27
Wasawasa Agilipa, a
hanapugeya naka tam tu bahapiko hai baha e itumaganeya.
28
Agilipa Paulo ugolina i baha nae i pa, Amnugotuhu u pa geka kabudalana kukuna
ugolina apo una winugobuiniu, bo?
29
Ma Paulo Agilipa a baha i wimiheya i pa, Kabudala kukuna bo daodao ugolina ega
ata geno. Tamogi u tapalolo Yaubada ugolina naka tam po taumi atapumi o lautanigana
ugoliu a pa apo dogou ona peli. Tamogi ega nugonugou ipa gulawa pawapawasigei hina
panipanimi.
30
Apoma wasawasana po taniwagana Petasi po Benisi po iyawoi mitehi hi
duhuduhuna naka atapuhi hi towolo.
31
Hi hopu po u uputa ma tuawahi hi ibaabani hi pa,
Geka lawana ega awai ita powaya po ipa ina hilage bo hau numa panipani ina mamae.
32
Ma Agilipa Petasi ugolina i baha i pa, Geka lawana emoemotana hau panipani uta
wohaleya itapa ega Sisa ita lupaliyeya.
Bagibagi Bagibagi
<<
26 26
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
27 27
>>
27
Paulo wamgei hi niyeya u Loma
1
Nugotuhu hi baheya ipa tonomkuka po to nae u Itali. Ma Paulo po hau numa
panipani tu mae gehouhi Yuliyasi u nimana hi hounihi. Yuliyasi tauna gawiya kapenana
gehouna ma a bolu gowahi Sisa a tu wigawiya.
2
Ma wamAdamitiyamgei i nenae Asiya u
tupona po wamhai ani gotagota ugolihi yaka wamna ugolina to gelu. Alisitaka tauna a
meyagai Tesalonika Masedoniya tuponana naka mitehi to gelu.
3
Malitompo u Saidoni to gota. Yuliyasi Paulo i lunugodewedeweya yaka i palihaleya
po i nae a lawa i galehi, ma a luhogala awai naka himbeneya.
4
Noka hosi ma to gelugelu
naka togowa matana to gahigahi yaka Saipilasi bonabonana liunei to nae.
5
Silisiya po
Pampiliya bogahi to damanihi po to nae u Maila, Laisiya u tupona.
6
Noka hosi Yuliyasi
wamAlesanilagei i nenae u Itali i tuhagaya yaka ugolina to gelu damana.
7
Tomkuka po to
nenae naka ega tota bulili ugolinei ma iyeta wabihaga to halehi ma apoma Naidasi u niha
labena to gota. Togowana yohola i togotogo yaka ega dumalu tota nae ma Kilita
bonabonana liunei to nae po Salamone mutuna to wiwili.
8
Niha labei to dewadewa bagibagi
ma to nae po Laseya meyageina u liyaliyana huhu gehouna gowana Ani Gota Dewadewana
ugolina to gota.
9
Iyeta hi maga duma ma to haleya bababana togowa matiyei i togo mai, po wiyohi
iyetana amaka to haleya ma houga apapoe hougana kikina ma apo ina geleta yaka Paulo i
baha nae Yuliyasi po wamna taniwagana ugolihi i pa,
10
Babada, a nugonugotuhuya naka
ata kadau geka hosi ma i nenae apo ina apapoe duma. Geka wamna po ginouli awai u
hinena o tutoulihi naka apo ta halehi. Ega wampo ginouli tuawahi ma lawa apo hina hilage.
11
Tamogi Yuliyasi Paulo a baha ega ita nonoli ma wamna taniwagana po tu yabiyabiyena
ugolihi i lautanigana.
12
Ani gotana naka wayau po houga apapoe hougahi ugolihi ega ita
dewadewa imahi. Ugolinei ma lawa hi maga duma hai luhogala ipa hina gelu hopu po
emoemotahi yaka hina wileta po Pinikisi hina waya. Pinikisi naka ani gota gehouna Kilita
bonabonana ugolina. Geka ani gotana matana tupo yalasi ugolina yaka ipa apo hina wiliu
houga apapoe ugolina.
Duba u boga hi wialoni
13
Hougana yawana amanugona i togotogo ma hai nugotuhu hi pa amaka togowa
dewadewana hita wialoni. Ugolinei ma hai yogona hi teina hepaya ma himkuka po Kilita
niha labenei to wolawilawita ma to nae.
14
To gelu po ega daona ma togowa gowana bauli
oyei i hopuhopuneya naka i kadidili duma.
15
Togowana wami laulauni naka ega
emoemotiyai ipa matana to gahi yaka to boboyogeya.
16
Bonabona gowana Kiloda liunei i
alugeiyai po to nenae ma to ileta po dewa bagibagiyei apoma wamna a wam habuluna to
houna imahiyeya.
17
Wamna habuluna tu bagibagi hi teina geleteya ma wamna baneina
gulawanei hi lagilagita tataya. U Saitisi tawali hi lowogeya ma oleole baneina hi luholi po i
alalugeiyai ma to nae.
18
Malitomma guletutu wami laiyoli gawahi yaka ginouli awai hi
tutoulihi hi tugudu po hi ihulu hopunehi.
19
Ma iyeta witonugana ugolina nimahiyei wamna
ginoulina hi wihulu hopuneya.
20
Iyeta po uguwa daodaohi ega kabudala po ubona tota
gagalehi. Togowana yohola i kadikadidili ma i luyagohana tahayana to inugonugotuhugeya
po ega emoemotiyai.
21
Lawa ega hitomamnaka iyeta i maga duma. Ugolinei Paulo i nae po i baha nae
ugolihi i pa, Babada, itapa lolowa u baha ota nonoli po ega Kilita tata gelu haleya, apega
apapoe po ginouli awai tata wihuluhi.
22
Tamogi geka amalai a palipaliwelemi ipa ona
nugokadidili. Apega iyai ina hilage ma tamogi wamawa apo ta haleya.
23
Matababana
Yaubada tauna e tanitaniwageu po ugolina a wotalagae naka a tu winoyanoya upomgei i nei
ugoliu
24
po i pa, Paulo, ega una matomatouta! Sisa u matana ipa tam una towolo. Ma
Yaubada a lunugotootogogei geka lawahi mitehi o kadakadau, u nimam i hounihi po apega
ona hilage.
25
Ugolinei babada, ipa ona nugokadidili, matababana Yaubada a witumaganeya
naka a tu winoyanoya awai i palipaliweleu apo ina wawala.
26
Tamogi apo bonabona
gehouna ugolina tanomhepa.
27
Gaogao luwaga hi kokoe ma boga u baneina yohola i alalugeiyai. Mei upomu
tipolina ma wamna tu bagibagiyena u nugonugohi i kadidili naka hipuli to tutuliyaliyani.
28
Ega yaka ginouli witewiteina gulawa u aliyana hi duli ma hi woipipeili po i hopu po boga a
dao hi galeya. Hi tuhagaya naka bogana a dao guli magouna 20. Gulawana hi teini po to
tunae ma hi halena meya. Ma hi tuhagaya naka bogana a dao guli magouna 15.
29
Yaka hi
lowo hi pa, Apo i wam inomhepa. Ega yaka yogona wohepali wamna u mulina hi halehi
ma malatomhi laihunehuneya.
30
Wamna tu bagibagiyena hi ileta ipa wamna hina lowo
haleya. Wamhabuluna hi witenomya ma yogona gehouhi wamna u naona wihuluna hi
itepeya.
31
Ma tamogi Paulo i baha nae tu wigawiya ma hai kapena ugolihi i pa, Inapa geka
wamna tu bagibagiyena ega hau wamhina mamae yaka apega ona luyagohana.
32
Ega yaka
tu wigawiya wamna habuluna gulawana hi lautuiya ma hi wialugeya po i nae.
33
Malatomi hedali po i nenei ma Paulo lawa atapuhi i lupaliyehi ipa hina wileta po hina
am. Geka pite i baha i pa, O iotonana naka gaogao luwaga geka amalai. Ma gaogaonana
ugolina naka ega awai otomdadani.
34
Ugolinei ma a laupaliyemi ipa ona ambabana am
tepanei apo ona lauyagohana. Ma apeega iyai gehouna ina hilage.
35
Geka bahana u mulina
Paulo palawa i waya po atapuhi u matahi ma Yaubada i mamali po i kokoe ma i tomuya po
i ani.
36
Apoma lawahi hi nugokadidili po hi am.
37
Atapuiyai wamna ugolina naka magouyai
276.
38
Hougana atapuhi hi ampo emoemotahi naka palawa idagana hi wihulu hopuneya ipa
wamna hina liteyateyaya.
Togowa wam i hedali
39
Hougana malitomtompo wamna tu bagibagiyena dobu ega hita galena tuhagaya. Ma
tamogi huhu waibubuna hi galeya. Ma nugotuhu hi dewaya hi pa emoemotahi yaka apo
bubuna ugolina wamna hina wihepeya.
40
Ega yaka yogona hi lautuinihi po u boga hi mamae
ma hi nehalehi. Ma gasi yabiyabi luwaga gulawei hi panipanihi naka gulawahi hi lautuinihi.
Apoma wam u naona dipi hi kukaya ipa togowa ina lududuya po ina nae u dedeyani.
41
Tamogi goila bubu i geini naka wamna i wialoni po imhepa. Wamna naona i luhanateya
po ega emoemotana ina widagudagu. Ma mulina naka guliguli balubaluhi hi lauhedali po
tupotupona.
42
Tu wigawiya hi iwogatala hi pa hau numa panipani tu mae atapuhi hina uni pahihi, po
apega iyai ina tuba geleta u dedeyani po ina lowo.
43
Tamogi gawiya kapenana ega
nugonugona ipa Paulo ina hilage. Ugolinei ma hai wiwogatalana i paligolugoluhi. Ma lawa
atapuhi i paliwelehi i pa, Iyawoi tuba hi hanahanapugeya hina lupa tahaya po hina tuba
geleta u dedeyani.
44
Ma iyawoi tuba hi inugoniniyeya naka mayau po wamna tupotupona
ugolihi hina womomota ma hina tuba geleta. Geka pite atapuiyai a dewidewiyai ma to
geleta u dedeyani.
Bagibagi Bagibagi
<<
27 27
>>
Bagibagi Bagibagi
<<
28 28
>>
28
Paulo a mae Melita bonabonana ugolina
1
A dewidewiyai to lugeleta u dedeyani po u mulina ma apoma dobuna lawahi hi
paliweliyai naka bonabonana gowana Melita.
2
Gadiwewe i tugudu po i atatuna po dobuna i
wayau ma dobuna lawahi hi woimahiyena dumiyai po mayau hi ahili po i kokoe ma
atapuiyai hi gigimeiyai po to nae mayouna u liyaliyana.
3
Paulo mayau i gogoni po i
yamapugeya ma mota poyapoya i dewaya po i keula hopu po Paulona u nimana i
lupaniyeya.
4
Motana Paulo u nimana i taketake ma dobuna lawahi hi galeya po tuawahi hi
pa, Geka lawana tauna nugote tu balabalau yaka Yabowaine i wimiheya po u boga ega ita
hilage yaka apo mota ugolinei ina hilage.
5
Tamogi Paulo ega wiyuwa awai ita tuhagaya ma
motana i lipeu hopuneya mayau ebebalana ugolina.
6
Lawahi hai nugotuhu hi pa apo Paulo
hinina ina hahana bo mala emosi ma ina hilage wowola. Tamogi hi wiotonana duma ma ega
awai ita meme yaka nugonugohi hi buiya po hi pa Paulo naka Yabowaine.
7
Hipuli gehouna u liyaliyahi naka bonabonana taniwagana a hipuli. Tauna i weluwiniyai
po i woimahiyeiyai po a numa ugolina to mamae naka iyeta tonuga, tauna gowana Pabiliya.
8
Ma amana hinina i guhuli ma tala i meme haleya po hau ani eno i eneno. Ma Paulo i lui po i
galeya ma i lupali po nimana i huhounihi ugolina naka i luyawahi.
9
Geka dewana i waawala
po tu tootogo atapuhi bonabonana ugolina hi nei Paulo ugolina po i luyawahihi.
10
Ma
animbenena hi weliweliyai naka i maga duma. I gelu u hougana naka awai to lauhogalehi
naka hi witoulehi i kadau binei.
Paulo Melita i nehaleya po i nae u Loma
11
U bonabonana to mamae naka wamahiya tonuga hi kokoe. Ma u mulina apoma wam
gehouna Alesanilagei houga apapoena u hinena ma i kobakobau ugolina to gelu. Geka
wamna u naona naka talaoloto luwaga hi gilumihi.
12
To gelu po to nenae naka u Sailakusi to
gota po noka hosi to mamae naka iyeta tonuga.
13
Noka hosi ma to gelugelu naka u Legiyam
to gota. Malitom po yawana i togo ma malitom meme po u Puteyoli to gota.
14
Noka hosi tu
wimulitago gehouhi to tuhagahi ma hi lupaliyeiyai po mitehi to mae dalabu emosi. Ma to
womahili po Loma ubeina to nenae po to lugeleta.
15
Tu wimulitago u Loma tuwegiyai hi
nonoli po hi nei. Hi liya po hi nenei naka Ani Gimala dobuna u Apiya po Ani Eno Numahi
Tonuga a siga, hi nei po hi galeiyai. Paulo i gagalehi po Yaubada i mamali ma i nugokadidili.
Paulo a mae u Loma
16
Hougana u Loma to laugeleta naka Loma tanitaniwagahi Paulo hi palihaleya po
tuawana i mamae. Ma tu wigawiya hi baha po i gagalena iteteya.
17
Iyeta tonuga u mulina mi Yudeya u Loma hi mamae hai tu tahaya Paulo i otugehi po
himboina. Himtuboina po i kokoe. Ma Paulo i baha nae ugolihi i pa, Walewalehiu, lawa
ega ata wiapapoenihi po googata hai mae ta wiwaya naka ega ata wiapapoeya. Tamogi hi
dewau po u Yelusalem hi paniu po mi Loma u nimahi hi wodamaneu.
18
Tauhi hi
laubayabayadeu po hai luhogala ipa hina wohaleu. Matababana ega u powa awai binei ma
ipa a hilage.
19
Tamogi mi Yudeya nugotuhuna hi towolo guduya. Geka dewana i duduwe
po luhetala Sisa ugolina a lupaliyeya. Tamogi u dobu lawahi ega wigou awai ata welehi.
20
Noka binei po a otugemi ipa a galemi ma ta wibaabani. Matababana mi Isalaela ata
wiotonana po witumagana binei geka gulawana pawapawasigei hi paniu.
21
Ma Paulo ugolina hi pa, Ega pepa awai Yudeyagei tota waya tam bimgei. Ma gasi
ega walehita awai tuwegamita neiyai po tuwegamapapoena ita dedeya.
22
Tamogi to
luhogaleya ipa am nugotuhu una bahehi po to nonolihi. Matababana geka am boluna naka
tupo atapuna hi kawaiapapoeya, ma to hanapugeya.
23
Ega yaka tu tahayahi Paulo mitehi iyeta hi otowi hi pa apo Paulo ina wibaabani.
Noka iyetana ugolina naka bolu baneina i liya mai Paulo anani mae ugolina. Malatomtomgei
ma i deede imahiyeya ma i nae po aipom. Ma a tuwega Yaubada anani taniwaga ubeina i
paliwelehi. Yesu ugolina hina itumagana binei ma i ileta ipa nugonugohi ina buinihi. Ugolinei
ma Mose a lugagayo po tu bahapiko hai giluma ugolihiyei a baha i yampaliluweluwehi.
24
A
baha ugolina ma lawa gehouhi hi witumagana ma gehouhi eega.
25
Ega yaka Paulo a baha
emosi u mulina himnoha babana u hayahi winugokahakaha i wawala. A bahana naka geka
pite, i pa, Alugo Woiyawa a wipoyagei Yaubada a tu bahapiko gowana Isaiya googata
ugolihi i ibaabani naka i bahena imahiyeya i pa,
26
Una nae po geka lawahi ugolihi una baha una pa:
Baha apo ona nonoli tamogi anona apega ona hanapugeya.
Apo ona ihalu tamogi apega awai ona galeya.
27
Matababana geka lawahi nugonugohi amaka hi pupu.
Tanigahi amaka hi galigali
ma matahi amaka hi potahi.
Matababana meka po apo matahiyei hina galena
apo tanigahiyei hina lunonola
ma nugonugohiyei hina winugonugotuhu
po hina luhagawilehi tau ugoliu
po a luyawahihi.
28
Ma Paulo i baha meme i pa, Taumi ipa ona hanapugeya, Yaubada a baha
luyagohana binei amaka hi niyeya tauhi ega mi Yudeya ugolihi. Tauhi apo a bahana hina
nonoli. [
29
Paulo geka a bahana u mulina lawahi mi Yudeya himnoha. Tuawahi awa hi
igamogahigahi ma himnoha po hi nae.]
30
Paulo noka hosi anani mae i imiheya ma i mamae naka bolima luwaga. Ma iyawoi tu
galenana hi nenei naka atapuhi i kaohehi po i weluwinihi.
31
Ega a nugopilipili awai ma a
nugokadidilina Yaubada anani taniwaga i guuguyeya po Guyau Yesu Keliso i iatatiyaneya.
Bagibagi Bagibagi
<<
28 28
>>
Kolosi
00
11
22
33
44
Kolosi Kolosi
<<
00
>>
^
Kolosi
Wimaamala
Paulo a wimaamala mi Kolosi ubeihi
Keliso a bagibagi
Paulo a bagibagi
Ani meimahi Keliso
Yautu wouna Keliso uyahinei
Bolu geha po bolu geha hai lugagayo
Lupali wiatatiyanana
Baha sigana
Kolosi Kolosi
<<
00
>>
Kolosi Kolosi
<<
11
>>
KOLOSI
1
Wimaamala
1
Tau Paulo, Yaubada a nugotuhugei a ituwetuwega Yesu Keliso binei ma walehita
Timoti i haguwe po omi leta geka a gilumiyahi,
2
mi Kolosi taumi waiwoiyawami po Keliso
tu wotago imahiyena uyahimi.
Yaubada Amata a lunugotootogo po a nugodumola hina melabenimi.
Paulo a wimaamala mi Kolosi ubeihi
3
Iyeta emosi po emosi u houga lupali uyahina bimiyei Yaubada a maamali. Tauna ata
Guyau Yesu Keliso Amana.
4
A imaamala babana tuwegami a nonoli naka o itumagana
Yesu Keliso uyahina po tu wiwoiyawa atapuhi o lauhogalehi
5
babana o nugotuhu lagoneya
ipa apo yohola ani kaoha hoi yada ona tuhagaya mei lolowa tuwega dewadewana o noonoli
pite.
6
Tupo wohepali uyahihi lawa tuwega dewadewana hi noonoli po tuwegana e lalata u
hayahi ma e ugugo labatana mei lolowa taumi Yaubada a lunugotootogo o nonola tahaeya
po o kawamoineya,
7
mei o nonoli Epilasi uyahinei tauna tu bagibagi tulata ma Keliso tu
hagu imahiyena bimiyei,
8
po Alugo Woiyawa a luhogala e welewelemi amaka i baheya
uyahiu.
Keliso a bagibagi
9
Geka binei, hougana tuwegami a noonoli ma i nei po amalai u tapalolo Yaubada
uyahina ega ata wohouni bimiyei. Ma a laupali ipa ina winugogadagadalimi po a nugotuhu
ona hanapugeya ma Alugo Woiyawa a nugotuhugei ona hanapu duma.
10
Ma omi memae
dewadewahi Guyau i lainanaya uyahihiyei ona likaohaya, po ugomi dewadewahi hina
lugeletehi omi bagibagi uyahina po Yaubada hanapuna uyahimi ina lata.
11
Ma tauna a
kadidiligei po a wipoya diidiganei ina wikadidilimi po onomtaibagibagi omi bagibagi
magomagouhi uyahihi ma ona towolo momota.
12
Yaka anai kaohami ona imaamala Amata
uyahina babana tauna a palihalena binei tupo yaayatana uyahina o memae a lawa
waiwoiyawahi mitehi.
13
Matababana tupo uguwa uyahinei i halota po i houna luiyeta Natuna
i lauhogaleya anani taniwaga u hinena.
14
Ma gowanei ata apapoe i wimihehi po i paligiigilita.
15
Ega emoemotata po Yaubada ta galeya ma Yesu Keliso galenana mei tauna. Ma
Yesu Keliso wiwawala atapuhi i gelagonihi.
16
Matababana tauna ginouli atapuhi hoi yada po
hoi hipuli hai baba, ginouli ta gagalehi po ega tata gagalehi, tu wiwasawasa pot tu wiguyau
po tu witaniwaga po tu kadidili gowagowadahi, atapuhi Yaubada i wiwawalihi Keliso
uyahinei po Keliso binei.
17
A wiwawala odubohi muliyei apoma hi geletai ma Keliso odubo
walihagana i memae po tauna uyahinei ginouli atapuhi he idagudagu.
18
Yaka a bolu tauta
hinina tupona ma tauna ununuta, po ata baba tauna ma hilage uyahinei tu towolo meme
tahatahayana. Uyahinei ma ta hanapugeya ginouli atapuhi i gelagonihi
19
po Yaubada anai
kaohana babana Keliso u nugonugona a nugotuhu po a kadidili po a dewa atapuhi i
lihogoya.
20
Yaubada ginouli atapuhi hoi hipuli po hoi yada i luemotehi tauna uyahina naka
binei Yesu i hilage hoi ani take ma talana i kololo po a nugohegoyagei lawa atapuhi hi
witulana meme.
21
Lolowa taumi o mebala dao po omi nugotuhugei Yaubada o igawiyeya po omi dewa
hi apapoe.
22
Ma Keliso hinina a hilage uyahinei i luemotemi ipa ina wiwoiyawemi po ina
liyeuyeumi ma ina houna geletemi Yaubada u matana anai dumadumalumi.
23
Yaka ona
wootago imahiyeya ma ona towolo momota tuwega dewadewana o noonoli uyahina ma
omi winugonugutuhu lagona ega ona nenehaleya. Tuwegana hoi hipuli tupo wohepali lawa
hi nonoli ma tau Paulo tu luguguyena gehouna.
Paulo a bagibagi
24
Geka hougana wiyuwa a tutuhagahi bimiyei ma kidahi anai kaohau. Tau hiniwiyuwa a
ialoni naka Keliso a wiyuwa a lauwitani tu witumagana ubeihi naka tauhi Keliso a bolu.
25
Taumi a bolu bimiyei Yaubada i taniwageu po a itubagibagi ipa a baha atapuna a
palipaligeleteya.
26
Geka bahana odubona googata uyahihi i gowadi ma geka hougana i
wogeleteya a lawa waiwoiyawata uyahita.
27
Naka Yaubada a nugohine waigapolana po
waiwasawasana tu meuputa ubeimi ipa Keliso u nugonugomi ina memae po tauna uyahinei a
wasawasa diidigana ona tuhagaya po ona itumaganeya a nugotuhu lagonami.
28
Tauna binei a ibaabani po a palipaligeleteya lawa atapumi uyahimi ipa ega ona
powapowa ma hanapu ona tutuhagaya po apo nugonugomi Keliso uyahinei hina magula
imahi.
29
Geka binei tau a ileta kadidili babana tauna a wipoya u nugonugou i houni.
Kolosi Kolosi
<<
11
>>
Kolosi Kolosi
<<
22
>>
2
1
A luhogaleya ipa ona hanapugeya tau a ileta labatana taumi bimiyei po mi Leodisiya
ubeihi po lawa gehouhi yohola ega hita gagaleu ubeihi.
2
Ma u winugonugotuhu ipa taumi
ona nugomotu po ona itulatulana imahi ma omi hanapu uyahinei taumi mei tu wasawasa po
tu hanahanapu hai mae po Yaubada a nugohine gowagowada naka Keliso ona galena tuhaga
imahiyeya.
3
Babana tauna uyahinei hanapu po nogutuhu wasawasahi he gelegeleta.
4
Geka a
ibaabani uyahimi ma ega lawa hai baha dagihanei hina koyakoya memi.
5
Geka hougana tau
a mebala daogemi ma u nugotuhu uyahimi e memae po a kaokaoha omi meimahi po omi
witumagana kadidili Keliso uyahina binei.
Ani meimahi Keliso
6
Ata Guyau Yesu Keliso amaka o tuhagaya yaka uyahina ona memae.
7
Ma Keliso
witumaganana binei hi iatatatiyemi tauna ata baba dumana yaka ona wileta kadidili po
dedemi hina hopu u hinena ma u iyawena ona lunuma imahi ma ona imaamala labatana.
8
Ega lawa hina koyamemi po hai baha hanahanapugei hina panipanimi babana lawa hai
hanapu ginouli yabayababa. Hai winugonugotuhu ega Keliso uyahinei hita nenei ma
Tomodulele uyahinei he nenei po lawa hai dewa uyahihiyei he nenei.
9
Matababana Keliso Yaubada a woihudihudi hogohogona uyahina i memae po i
wilawa hota.
10
Ma Keliso uyahinei luyagohana hogohogona amaka ta tuhagaya naka tauna
tu witaniwaga po tu kadidili gowagowadahi po atapuhi i gelagonihi.
11
Ma Keliso uyahinei
hapihapi ta tuhagaya, ega lawa nimahiyei tamogi hipuli a kamna apapoena binei ma i hapita
po ta yeuyeu.
12
Ma hougana ta ibapatiso anona naka Keliso mitehi ta hilage gogona po
Keliso mitehi hilage uyahinei ta towolo meme babana Yaubada a kadidili ta itumaganeya
naka Keliso hilage uyahinei i witowolo meya.
13
Ma taumi lolowa apapoe u hinena o hilage
duma po o mebala dao babana taumi tu meuputa. Ma Yaubada yautu dewadewana i welemi
Keliso mitehi po omi apapoehi i paligiigilihi.
14
Ma ataputa ata yaga i hamaga haleya po
lugagayo wiponahahalenana ani take uyahina hi tutulawiteya.
15
Ma tu witaniwaga po tu
kadidili gowagowadahi i houna hopunehi hoi ani take po i wihubahi ma i kadidili lagonihi.
16
Uyahinei ega emoemotana po iyai gehouna ipa ina tanitaniwagemi omi wiyohi binei
po omi toleha binei po wamahiya wouna nugomomotana binei po iyeta dalabu binei.
17
Geka ginoulihi wekiwekilala hota ma limoinahi Keliso uyahinei amaka hi geleta.
18
Ma ega
iyai gehouna ina gagalena idibogimi po ina pa, Taumi ega kikina ota nugohopuhopu
babana tu winoyanoya mi yadena ega ota wotalagiyehi. Luboniyei hai winugonugotuhu
powa hi geleta po he nugonugogege yababa.
19
Po tauhi Keliso uyahinei hi boli halena mehi.
Ma tauta Keliso mitehi ta wibolu emosi, tauna ununuta ma tauta hinina gutagutana emosi po
emosi. Uyahinei Keliso e tanitaniwageta ma emosi po emosi e poopo emoteta po hini
emosi. Ma Yaubada e ianita ma ta lalata.
Yautu wouna Keliso uyahinei
20
Taumi amaka Keliso mitehi o hilage gogona po Tomodulele a taniwaga u hinena
amaka o kokoe ma awai binei o wootago gawahi po mei taumi tu mehipuli hai bagibgi naka
pitenana? Awai binei lawa hai lugagayo o wootagohi?
21
Hi palipaliwelemi hi pa, Geka
ginoulina ega ona wodadani ma gehouna ega ona hanahanadadani ma gehouna ona wiyohi.
22
Ma a paliwelemi geka ginoulihi, ginouli kookoehi babana lawa hai nugotuhu po hai
wiatatiyana uyahihiyei hi nei.
23
Geka lugagayohi ani galenahi mei lugagayo dumahi babana
hai tu wimulitago tapalolo uyahina he ileta anai nugohopuhopuhi ma he hudihudi ma tamogi
lugagayohi ega kikina hita kadidili ipa luhogala apapoena hina guduya.
Kolosi Kolosi
<<
22
>>
Kolosi Kolosi
<<
33
>>
3
1
Yaubada Keliso mitehi amaka i witowolo meta yaka yada gapolahi ona bihehi babana
Keliso hoi yada Yaubada u awala hinebawana e memae.
2
Gasi omi winugonugotuhu ona
huhounihi ginouli yadei uyahina ma ega hipuli ginoulihi uyahihi.
3
Babana amaka ta hilage po
geka hougana Keliso mitehi yautu gowagowadana Yaubada uyahina ta memae.
4
Yautu
dewadewana Keliso uyahinei amaka ta waya yaka a houga lugeletai uyahina tauta apo mitehi
ta geleta gogona anai didigata.
5
Uyahinei hipuli dewahi u nugonugomi he memae ona boho halehi: matamaga po
nugogobu po luhogala apapoehi po gapola luhogalahi po omboho naka ani witumagana
powa.
6
Geka ginoulihi ubeihi Yaubada anai uyogigeina apo ina libahibahita.
7
Taumi lolowa
geka dewahi dewedewehi ma hi tanitaniwagemi.
8
Ma geka dewahi ataima ona wihinigigiyehi:
witona po uyogigai po omgenagenalili po ompalihopuhopu po wihapona po.
9
Gasi ega ona
ikoyakoyama omi lawa uyahihi babana hipuli a kamna amaka o wihinigigiyeya.
10
Ma kamna
wouna o wiwaya babana Tu wiwawalina houga magomagouna e laiwoumi ipa ona
hanapugeya po omi kamna galenana mei tauna.
11
Naka binei ega wikahakaha gehouna ita
memae. Hawena mi Yudeya bo ega mi Yudeya; hapihapihi bo ega hapihapihi; mi pitepitena
bo mi nihena; tu bagibagi bo babada; ma tamogi emosi po emosi Keliso u hineta po tauna i
geduma.
12
Ma taumi Yaubada a lawa po a luhogalagei i winaganimi ipa ona wiwoiyawa yaka
geka dewahi ona winihi po ona lauhogala ma ona launugotootogo ma ona
nugonugohopuhopu ma ona launugohegohegoya ma gasi onomtaibagibagi.
13
Ma emosi
po emosi ona launugodewedewena memi po omi lawa ega ona meme puputehi ma hai
apapoe ona paligigilihi matababana ata Guyau tauna gasi omi apapoe i paligigilihi.
14
Ma
luhogala dewa gegedumana babana luhogala dewa atapuhi i humahi.
15
Keliso a nugodumola houga magomagouna ina weluweluwinimi. Geka binei ma
Yaubada ataputa i otugeta po ta wibolu emota. Ma tana imaamala Yaubada uyahina.
16
Keliso a baha emosi po emosi u nugonugomi hina laha imahiyehi po uyahihiyei ona
iatatiyena memi po ona guuguyena memi hanapu dumanei. Ma ona lulougo sama giluma
uyahina po lougo bui uyahihiyei po lougo wouna Alugo Woiyawa ina welemi uyahinei
Yaubada ona maamali nugonugomiyei.
17
Ma omi wibaabani po omi bagibagi atapuhi
uyahihiyei ata Guyau Yesu gowanei ona imaamala Yaubada Amata uyahina.
Bolu geha po bolu geha hai lugagayo
18
Guyau a bolu tauta yaka wiwine tawitawinemi agagomi hai baha ona iyateyatehi.
19
Ma taumi ololoto, tawitawinemi agagomi ona luhogalehi po ega ona palipaliyehi.
20
Logaloga taumi, houga magomagouna hinahinami po amamami hai baha ona
iponawogogehi naka ata Guyau anani kaoha.
21
Taumi ama natunatumi ega ona laidagudaguhi babana apo hina wigonugonuwa.
22
Taumi tu bagibagi hota, houga magomagouna omi tanitaniwaga hoi hipuli hai baha
ona iponawogogehi. Ma ega ona iwalewalegama ma ona wobagibagi anai palihalenami ipa
Guyau nugonugomiyei ona iyateyateya.
23
Ma omi bagibagi atapuhi uyahihi nugonugomiyei
ona ileta ega ipa lawa ubeihi ona wobagibagi ma ipa Guyau binei ona wobagibagi.
24
Naka
binei houga e nenei Guyau apo ina wimihemi guta dewadewana uyahinei babana Guyau
Keliso binei o wobagibagi.
25
Ma tu apapoe apo ina wimihehi ginouli apapoehi uyahihiyei.
Matababana Guyau tu apapoe apega ina kawaihawenehi.
Kolosi Kolosi
<<
33
>>
Kolosi Kolosi
<<
44
>>
4
1
Ma taumi babada ona taniwaga dumalu omi tu bagibagi emosi po emosi uyahihi, babana
ona hanapugena dumaya taumi gasi omi Bada hoi yada e memae.
2
Ona galena itete memi po ega omi lupali hina tapitapiya tamogi ona imaamala
Yaubada uyahina ma onomtaibagibagi omi lupali uyahihi.
3
Ma tauyai ubeiyai gasi ona
laupali po Yaubada tahaya ina wogeleteya uyahiyai po Keliso tauna Yaubada a nugohine
gowagowadana to bahena geleteya lawa uyahihi. Geka tuwegana to ipaliwelena binei ma hi
houna luiyeu hoi numa panipani.
4
Uyahinei biugei ona laupali po tuwega dewadewana a
paligeleteya po hina hanapugeya ma u bagibagi anona lawa u nugonugohi ina lugiigili.
5
Tauhi ega Keliso hita itumaganeya u matahi omi dewa hina dumalu, ma ega omi
gaogao ona hahaleya.
6
Houga magomagouna a nugohegoyami ona ibaabani omi baha
dagidagihahiyei, po omi lawa hai lubayada ona imihena imahiyehi.
Baha sigana
7
Apo Titikasi ina nehi uyahimi po tuwegau atapuna ina dedeya, tauna walehita
dewadewana ma Guyau a tu bagibagi dumadumaluna miteiyai to wobagibagi gogona.
8
A
himili po e nenehi ipa i mae binei ina widedede po ina likaohami.
9
Ma walehita dewadewana
Onesimo Titikasi mitehi he nenehi. Onesimo tauna omi tupo lawana ma anai witumaganana
Yaubada binei i bagibagi imahi. Awai geka hota hi gelegeleta apo hina paliwelemi.
10
Alisitaka miteu hoi numapani to memae ma i mamalimi, ma Maki i mamalimi. Tauna
Banabasi oinanana ma lolowa a palipaliwelemi ipa Makina apo ina nehi uyahimi yaka ona
likaohaya.
11
Ma Yesu gowana wiluwagana Yusito i mamalimi. Hai tonuga geka tauhi mi
Yudeya ma mitehi to wobagibagi gogona Yaubada anani taniwaga binei po he
inugokadidiliu. Ma ega Yudeyagei gehouna ita haguwe.
12
Epapila i mamalimi, tauna omi tupo lawana ma e wobagibagi Yesu Keliso binei ma
houga magomagouna bimiyei e laupali ipa ona towotowolo a nugomotumi ma Yaubada a
nugotuhu ona wootago imahiyehi anai nugokadidilimi.
13
A kawamoineya tauna e ileta
kadidili taumi bimiyei ma gasi mi Leodisiya po mi Helapoli ubeihi.
14
Tulata Luka tauna tu
ulaula, ma Dimasa hai wimaamala uyahimi.
15
Ata lawa tupo Leodisiya he memae u
wimaamala ona paliwelehi po tu witumagana Nimipa a u numa he tapatapalolo u wimaamala
ona paliwelehi.
16
Omi leta geka taumi tu witumagana ona hiyawa tahaeya ma apoma ona himila niyeya
Keliso a bolu Leodisiya uyahihi, ma mi Leodisiya hai leta a himihimili apo gasi ona hiyawi.
17
Akipo ona paliweleya po Guyau bagibagi i weleweleya ina wiletaya po ina wikokowi.
18
Tau Paulo, wimaamala geka nimaugei a gilumiyahi. Ma ona nugotuhuwe hoi numa
panipani a memae. Yaubada a lunugotootogo ina melabenimi.
Kolosi Kolosi
<<
44
>>
^^
<<
>>
YAUBADA A WOGATALA WOUNA
The New Testament in the Tawala language of Papua New
Guinea
Nupela Testamen long tokples Tawala long Niugini
copyright 1985, 2014 Wycliffe Bible Translators, Inc. and Bible Society of Papua
New Guinea
Text 1985, 2014 Wycliffe Bible Translators, Inc.; 2014 print edition Bible Society
of Papua New Guinea
Language: Tawala
Dialect (if applicable):
Language in English: Tawala
Print publisher: Wycliffe Bible Translators and Bible Society of Papua New Guinea
Electronic publisher: PNG Bible Translation Association
Translation by:
Wycliffe Bible Translators
This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons
Attribution-Noncommercial-No Derivative Works license. In addition, you have
permission to port the text to different file formats, as long as you don't change any of
the text or punctuation of the Bible.
Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for
use with those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respective
copyright owners.
You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this
work, provided that:
You include the above copyright information and that you make it clear that the
work came from http://pngscriptures.org/.
You do not sell this work for a profit.
You do not make any derivative works that change any of the actual words or
punctuation of the Scriptures.
Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with
your request. If you want to revise a translation, use a translation in an adaptation, or use
a translation commercially, we will relay your request to the appropriate copyright
owner.
If you have further questions about this web site or the Terms of Use, please contact us.
of Papua New Guinea
Tok Orait
Dispela Buk Baibel i kamwantaimtok orait na lo bilong Creative Commons Attribution-
Noncommercial-No Derivative Works license. Em i tok olsem yu ken givim kopi long
narepela manmeri. Yu ken wokim kopi na givim long husat i laikim. Tasol, yu mas tok
klia dispela samting i kamlong http://tokplesbaibel.org. Yu no ken kisimmani na salim
dispela. Yu mas givim nating. Na tu, yu no ken senisim Tok.
Ol piksa i kam wantim ol Baibel na narapela buk i stap long dispela sait i gat tok orait
long usim wantaim dispela samting tasol. Sapos yu laik narapela tok orait, yu mas askim
husat i papa bilong copyright long dispela ol piksa.
Sapos yu laik stretim samting i no orait long dispela tok orait, stretim tok, salim Buk
Baibel, o tainim Tok bilong God long nupela tok ples, yu ken askimmipela.
Olgeta tok orait na lo long tok ples English i stap long
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode.
Sapos yu gat askim long dispela, plis askimmipela.
2014-06-24
^^
<<
>>
^^
<<
>>
Go!
The New Testament in the Tawala language of Papua New
Guinea
Nupela Testamen long tokples Tawala long Niugini
copyright 1985, 2014 Wycliffe Bible Translators, Inc. and Bible Society of Papua
New Guinea
of Papua New Guinea
Language: Tawala
Dialect (if applicable):
Language in English: Tawala
Print publisher: Wycliffe Bible Translators and Bible Society of Papua New Guinea
Electronic publisher: PNG Bible Translation Association
Translation by:
Wycliffe Bible Translators
This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons
Attribution-Noncommercial-No Derivative Works license. In addition, you have
permission to port the text to different file formats, as long as you don't change any of
the text or punctuation of the Bible.
Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for
use with those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respective
copyright owners.
You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this
work, provided that:
You include the above copyright information and that you make it clear that the
work came from http://pngscriptures.org/.
You do not sell this work for a profit.
You do not make any derivative works that change any of the actual words or
punctuation of the Scriptures.
Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with
your request. If you want to revise a translation, use a translation in an adaptation, or use
a translation commercially, we will relay your request to the appropriate copyright
owner.
If you have further questions about this web site or the Terms of Use, please contact us.
of Papua New Guinea
Tok Orait
Dispela Buk Baibel i kamwantaimtok orait na lo bilong Creative Commons Attribution-
Noncommercial-No Derivative Works license. Em i tok olsem yu ken givim kopi long
narepela manmeri. Yu ken wokim kopi na givim long husat i laikim. Tasol, yu mas tok
klia dispela samting i kamlong http://tokplesbaibel.org. Yu no ken kisimmani na salim
dispela. Yu mas givim nating. Na tu, yu no ken senisim Tok.
Ol piksa i kam wantim ol Baibel na narapela buk i stap long dispela sait i gat tok orait
long usim wantaim dispela samting tasol. Sapos yu laik narapela tok orait, yu mas askim
husat i papa bilong copyright long dispela ol piksa.
Sapos yu laik stretim samting i no orait long dispela tok orait, stretim tok, salim Buk
Baibel, o tainim Tok bilong God long nupela tok ples, yu ken askimmipela.
Olgeta tok orait na lo long tok ples English i stap long
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode.
Sapos yu gat askim long dispela, plis askimmipela.
2014-06-24

HTML generated 4 Jul 2014 fromsource files dated 3 Jul 2014
^^
<<
>>
Epeso
00
11
22
33
44
55
66
Epeso Epeso
<<
00
>>
^
Epeso
Wimaamala
Hagu Keliso uyahinei
Paulo a lupali
Hilage uyahinei apo luyagohana ta tuhagaya
Keliso gowanei ta wibolu emota
Paulo a bagibagi tu meuputa ubeihi
Keliso a luhogala i lata duma
Bolu emosi
Dewa odubona ma dewa wouna
Tawine lugagayona
Logaloga hai ututu
Babada ma tu bagibagi hai lugagayo
Yaubada a gawiya gapolana
Baha anani kokoe
Epeso Epeso
<<
00
>>
Epeso Epeso
<<
11
>>
EPESO
1
Wimaamala
1
Taumi o iwoiyawena memi Epeso u hinena Yesu Keliso tu wotagona omi leta geka
tau Paulo uyahiugei. Ma Yaubada a nugotuhugei ipa tau Yesu Keliso a tu wituwetuwega.
2
Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai lunugotootogo ma hai nugodumola
hina melabenimi.
Hagu Keliso uyahinei
3
Yaubada ta mamali, tauna ata Guyau Yesu Keliso Amana po tauna Yada a
ombenenagei hagu e weleweleta ita luyagohana wouna binei babana Keliso a bolu tauta.
4
Yohola hipuli ega ita wiwawali ma i winagana tahaeta po ipa Yaubada u matana ta
wiwoiyawa po ta dumalu.
5
Odubona Yaubada a winugonugotuhu luhogalagei i
wiwogataleya ipa Yesu Keliso uyahinei anai kaohana ina kawainatuneta.
6
Uyahinei ta
wotalagiyeya, tauna a lunugotootogo didigana imbeneneya ubeita babana a Natututuwoga
mitehi i wiemoteta
7
po Natunana talana uyahinei apapoe hi panipanita i lupena halehi po ata
dewa apapoe i paligigilihi naka tauna a lounugotootogo banei dumana i palihaleya tauta
ubeita,
8
a hanapu po a nugogadagadala atapuhi uyahihiyei.
9
Ma tauna anai kaohana a
nugotuhu laugowagowadana i wogeleteya uyahita, babana a wiwogatala odubona ipa naka
Keliso uyahinei hagu ina weleta.
10
A wiwogatala geegeka houga anani kokoe uyahina ginouli
i wawalihi hoi yada po hoi hipuli apo ina lugogonihi po Keliso ina taniwagehi.
11
Yaubada tauna a nugotuhugei i tanitaniwaga ma ginouli atapuhi hi waawala yaka i
nugonugotuhu tahaeya ubeita po i winaganita Keliso a bolu binei,
12
ipa tauyai mi Yudeya tu
nugotuhu lagona tahatahayai Keliso uyahina a wasawasa to wootalagiyeya.
13
Taumi gasi
Keliso a bolu babana a baha dumana naka tuwega dewadewana o nonoli po o
witumaganeya omi luyagohana binei po Alugo Woiyawa lolowa i bahabaha pikogeya i
welemi. Naka Alugona ita wekiwekilala
14
po ipa uyahinei ma ta hanapugeya Yaubada a
paliwitumagana a bolu uyahita yohola apo palihalena ta tuhagaya po tauna uyahinei a
wasawasa ta wootalagiyeya.
Paulo a lupali
15-16
Houga atapuna taumi bimiyei a imaamala Yaubada uyahina po a laupali bimiyei,
matababana tuwegami a nonoli ipa Guyau Yesu o witumaganeya ma a bolu waiwoiyawahi
nugonugomiyei o lauhogalehi.
17
Ma u lupali babahi geegeka, ipa ata Guyau Yesu Keliso
Amana tauna Yaubada tu wasawasa baneina hanapu ina welemi po ina woogeletena meya
uyahimi po ona hanapugena dumaya.
18
Ma a laupali gasi ipa nugonugomi matahi hina
gunagadagadalihi ipa ona hanapugeya ginouli dewadewahi ubeihi i otugemi po ona iotonana
omi winugotuhu laganagei a ombenena diidigana lawa waiwoiyawata tauna a wasawasagei.
19
Ma a laupali a kadidili banei dumana ega tata hiyahiyawa tuhagaya tu witumagana uyahita
ona hanapugeya.
20
A kadidilina i wogeleteya hougana Keliso hilage uyahinei i witowolo
meya po hoi yada awala hinebawana uyahina i houna geleteya.
21
Uyahinei Keliso lawa
gowagowadahi atapuhi hai taniwaga i gelagoni: tu tanitaniwaga po tu kadidili po tu manini
po tu wiguyau gowagowadahi atapuhi i gelagonihi; po tauhi gasi gowahi baneihi hai
witaniwaga geka hougana po houga he nenei uyahihi i gelagonihi.
22
Babana Yaubada Keliso
anani taniwaga i weleya ginouli atapuhi ubeihi ipa ina tanitaniwagehi ma tu witumagana
boluta uyahita gasi e tanitaniwaga.
23
Matababana Keliso tauna ununuta po tauta hinina
gutagutana. Uyahinei e laihogota mei a wiwawala atapuhi e laihogo pahihi.
Epeso Epeso
<<
11
>>
Epeso Epeso
<<
22
>>
2
Hilage uyahinei apo luyagohana ta tuhagaya
1
Taumi odubona mei hilahilagemi omi wiponahahalena po omi apapoe uyahihiyei.
2
Ma odubona hipuli a dewa apapoehi o dewedewehi, babana alugo apapoehi tauhi hai bada
a kadidili u hinena o memae po o iponawogogeya yaka naka alugona tauna tu
paliguyaguyau he wootagoya ma u nugonugohi e memae.
3
Odubona tauta mei tauhi naka
pitena hinita po ita winugonugotuhu apapoehi ta wootagohi uyahinei Yaubada i
lauuyogigiyeta, babana ata dewa atapuhi mei tu mehipuli hai dewa.
4-5
Uyahinei ata apapoe i
wihilagenita ma tamogi Yaubada a lunugotootogo po a luhogala banei dumana uyahita yaka
i witowolo meta po Keliso mitehi tauna a luhogalana uyahinei i luyawahita.
6
Ma Keliso
mitehi i wohepata po yada a manini i weleta po Yesu Keliso a witaniwagagei ta tanitaniwaga.
7
Yaka houga he nenei uyahihi a lunugotootogo apo ina wogeleteya uyahita ma a luhogala
banei dumana Yesu Keliso uyahinei ina wiatatiyeta.
8
Babana a lunugotootogo tepanei
amaka i halota ata witumagana binei, ma ega tauta ata bagibagi uyahihiyei ma Yaubada tauna
a ombenena uyahinei.
9
Ega emoemotana po tauta ata bagibagi uyahinei luyagohana ta
tuhagaya, meka po apo ta nugogegae po tana pa, Tauta ata kadidiligei.
10
Ma tauta
Yaubada a wiwawala wouna Yesu Keliso uyahinei ipa bagibagi dewadewahi ta dewahi naka
Yaubada odubona i inaganihi ubeita.
Keliso gowanei ta wibolu emota
11
Taumi tu meuputa lawami ma ega mi Yudeya, uyahinei mi Yudeya hai wekiwekilala
hini omhapina lawa nimahiyei ega ota wiwaya ma he idibogimi.
12
Odubona taumi ega Keliso
a bolu yaka taumi o mebala dao po Isalaela anani taniwaga o mepuputeni ma Yaubada a
wogatala i palipaliwitumaganehi ega kikina ota galena tuhagaya. Uyahinei ega ota inugotuhu
lagoneya babana Yaubada ega ota hanapugeya po ega ota inugonugotuhugeya.
13
Lolowa o
mebala dao ma geka hougana Yesu Keliso i hilage po talana i kololo bimiyei yaka i
weluwinimi po o nei u liyaliyana.
14
Lolowa tauta ta imemepuputana po tauyai mi Yudeya ma taumi tu meuputa ma geka
hougana Keliso ita wikahakaha i hoe halehi ma i houna imahiyeta dumola u hinena po tauta
guguni emosi.
15
Tauna hinina a wiyuwa uyahinei Mose a lugagayo hi laugudugudumi i hoe
halehi ma tauna i wiemoteta po ta wibolu emosi tauna miteta, po tauna uyahinei ta
nugoemota.
16
Ma hini emosi hota a hilage hoi ani take uyahinei ita winugokahakaha i hoe
halehi po i weluwini meta Yaubada uyahina po i wiemoteta.
17
Uyahinei Keliso i nei po
dumola i wiatatiyeta taumi uheiya o memae bimiyei ma tauyai u liyaliyana to memae ubeiyai.
18
Babana Alugo Woiyawa uyahinei taumi po tauyai Keliso i weluwinita Amana uyahina.
19
Taumi lolowa tu witoutoumana po tu wihewahewa ma geka hougana amaka o
wiodubo Yaubada natunatuna mitehi po taumi Yaubada a guguni.
20
Yesu Keliso tauna
Yaubada a numa iyawena ma tu wituwetuwega po tu bahapiko tauhi nimanima towotowolo
ma tauta a modale po uyahitiyei a numa ina wogoya.
21
Yaka Yesu Keliso uyahinei ta
wimodale balubaluta ipa tauta Guyau Yaubada a numa waiwoiyawata
22
po Alugo Woiyawa
anani mae. Yaka taumi ega mi Yudeya ma tamogi amaka o winuma modelena.
Epeso Epeso
<<
22
>>
Epeso Epeso
<<
33
>>
3
Paulo a bagibagi tu meuputa ubeihi
1
Geka binei ma tau Paulo houga magomagouna a laupali Yaubada uyahina. Tauna u
bagibagi i weleweleu taumi tu meuputa bimiyei, naka binei ma hi houna luiyeu hoi numa
panipani po a memae.
2
Nugote lolowa u bagibagi geka noyana o nonoli po bagibagina Yaubada i weleweleu
a lunugotootogogei ipa taumi tu meuputa hagu uyahiugei ona tuhagaya.
3
Ma u bagibagi
geka tu meuputa uyahimi ega iyai gehouna ita galena tuhagaya ma geka hanapu
gowagowadana Yaubada i wogeleteya uyahiu po omi leta uyahina a gilumiyahi.
4
Inapa ona
hiyawa imahiyeya yaka apo ona hanapugeya po ona pa hanapu gowagowadana babana
Keliso naka amaka a hanapugeya.
5
Ma hanapuna hapa tahatahayahi ega hita hanapugeya
yaka geka hougana Alugo Woiyawa Yaubada a tu wituwetuwega waiwoiyawahi po a tu
bahapiko uyahihi i wogeleteya.
6
Hanapu gowagowadana uyahinei taumi tu meuputa apo ani
kaoha ona tuhagaya po mei tauyai mi Yudeya, ma ta wibolu emosi po paliwitumagana
odubona hi bahabaha pikogeya Yesu Keliso uyahinei ta tuhagaya.
7
Yaubada a kadidiligei po a lunugotootogogei tau a tu bagibagi ipa tuwega
dewadewana Keliso binei a palipaligeleteya.
8
Ma tau mei tewela meyameyana tu
witumagana u hayami, ma tamogi Yaubada anai lunugotootogona bagibagi baneina i weleu
po taumi tu meuputa uyahimi Keliso tuwegana a wiatatiyaneya po a wasawasa diidigana ega
emoemotata po ta hiyawa pahi ona galena tuhagaya.
9
Ma u bagibagi ipa lawa atapuhi hina
hanapugeya Yaubada tauna ginouli atapuhi hai tu wiwawala ma houga daodaona a hanapu
gowagowadana amaka i wogeleteya.
10
Ma Yaubada a wiwogatala ipa tauta a bolu uyahitiyei
a hanapu tapuna po tapuna ina wogeletehi tu witaniwaga po tu kadidili gowagowadahi
uyahihi.
11
Naka a nugotuhu odubona e woogeleteya ata Guyau Yesu Keliso uyahinei.
12
Kelisona amaka ta witumaganeya yaka ta nugomotu po emoemotana ta lui gae Yaubada u
matana po ta laupali uyahina.
13
U wiyuwa binei ega ona tapitapiya ma tamogi ona
hanapugeya omi wiwasawasa binei hi paniu.
Keliso a luhogala i lata duma
14
Uyahinei tau Amata u matana a polopolou,
15
tauna manago atapuhi hoi yada po hoi
hipuli hai baba.
16
Ma a laupali ipa tauna a wasawasa diidigana po a kadidili ina palihalehi
uyahimi po Alugona Woiyawa nugonugomi ina wikadidilihi,
17
po omi witumaganagei Keliso
u nugonugomi ina memae. Ma a laupali ipa omi dewa po omi mae a baba dumana luhogala,
18
po tu wiwoiyawena ataputa mitehi Keliso a luhogala ona hanapugena imahiyeya, naka a
yawata, po a dao, po a gae, po a hopu.
19
Gasi Keliso a luhogala ega emoemotata ta hiyawa
pahi po ona hanapugeya ma Yaubada Tu kadidili ina lihogo dumami.
20
Yaubada a kadidili u hineta e memae, ma inapa awai ta nugonugotuhuhi ubeihi ta
laupali emoemotana apo ina luwitani po ina wibagibagi lagonena dumahi.
21
Uyahinei a bolu
ataputa Yesu Keliso gowanei tanamhuna hapa po hapa he nenei uyahihi ega sigasigana.
Moina.
Epeso Epeso
<<
33
>>
Epeso Epeso
<<
44
>>
4
Bolu emosi
1
Tau, Guyau a tu bagibagi panipanina u luhogala ipa omi dewa hina dewadewa, po
mei tauna i ototugemi a dewa.
2
Ona nugohopuhopu ma ona launugodewadewa, ma
onomtaibagibagi ma emosi po emosi ona lauhogalena memi po ona launugohegohegoya
omi lawa uyahihi.
3
Ma ona wileta kadidili po Alugo Woiyawa ina wiemotemi ma a
nugodumolagei ina boinimi.
4
Matababana tauta bolu emosi po ata tu hagu emosi Alugo
Woiyawa ma Yaubada e ototugeta ipa ata winugonugotuhu lagona emosi hota houga e
nenei binei.
5
Ata Guyau emosi hota, po ata witumagana emosi hota, po ata bapatiso emosi
hota.
6
Naka pite Yaubada Amata emosi hota, ginouli atapuhi po tauta i gelagonita ma
tamogi u hineta e memae.
7
Ma Keliso a wiwasawasagei emosi po emosi ata guta i weleta.
8
Geka binei ma Buka
gilumana i baheya i pa,
Hougana gegae hoi yada
tu wigawiyena atapuhi i gelagonihi,
ma lawa hai guta i welehi.
9
(Ma baha geka i pa, I gae hoi yada, ma iyowaka? Ega tunawana ita gae ma tamogi i hopu
mai hoi hipuli po i hopu hipuli u hine dumana.)
10
Ma lawana i hopuhopu mai tauna gasi i
gae hoi yada po i gelagona duma po tupo atapuhi uyahihi e memae ma e tanitaniwaga.
11
Ma
a luguta galenana geka pite: lawa gehouhi tu wituwetuwega ma gehouhi tu bahapiko, ma
gehouhi tuwega dewadewana tu bahena ma gehouhi tu galena itete, ma gehouhi tu
wiututululouga.
12
Ma Keliso a luguta ipa tauta a lawa ina wononogogeta a bagibagi binei,
po tauta hinina kadidili ta waya,
13
a sigana ta witumagana gogona po Yaubada Natuna ta
galena tuhagaya po uyahinei dewa dewadewahi nugonugota hina lihogohi po mei Keliso a
dewa dewadewana po hogohogona.
14
Uyahinei tu nowanowa hai dewa apo ta nehalehi babana lolowa wiatatiyana tapuhi
po tapuhi hi laihagahagawilita mei togowa guletutu e yoyogehi ma ata nugotuhu hi tapitapiya
babana tu wiatatiyana koyakoyama gehouhi hai kamna dagihana uyahinei ta wootagotagohi.
15
Ma tamogi luhogalagei ta bahabaha dumalu po ata dewa atapuhi hina iwou meme po mei
Keliso tu wiununugeta e weluweluwinita.
16
Babana tauta Keliso hinina ma guta tapuna po
tapuna i weleweleta ipa ta popo emotehi po ta haguhagu meta luhogalagei ma ta
kadikadidili.
Dewa odubona ma dewa wouna
17
Guyau gowanei gasi geka a iututu lulougo uyahimi ipa uputa dewana ona wohouni,
babana hai nugotuhu dewa yabayababa uyahihi.
18
Hai hanapu hi wigahugahu po Yaubada a
luyagohana uyahihi ega ita memae ma he inugoneina babana tanigahi hi pota.
19
Dewa
dewadewana kamnana amaka hi winugoguluwi yaka hi palihalena mehi matamaga dewana
uyahina po luhogalahi ipa iyeta emosi po emosi dewa gobugobuhi hina wootagohi.
20
Ma taumi Keliso a dewa yeuyeuna amaka o hanapugeya,
21
babana lolowa tahaya
dumana o noonoli ma Yesu binei hi iatatiyemi.
22
Uyahinei omi kamna odubohi naka
luhogala apapoehi o dewadewahi ma hi apapoenimi amaka o wihinigigiyehi.
23
Ma omi
winugonugotuhu u nugonugomi hina wiwou meme.
24
Yaubada a kamna wouna ona luiya
babana kamna dumadumaluna po waiwoiyawana i wawali mei tauna.
25
Uyahinei koyama ona wohounihi ma atapumi ona ibaabani dumalu emosi po emosi
uyahina, babana tauta ataputa Keliso hinina.
26
Hougana ona lauuyogigai yaka ega ina lalata
ma ega ona lidaoya po kabudala ina yoliyoli,
27
babana apo Tomodulele a gaogao ona
weleya.
28
Tu danedanene hina wohouna ma bagibagi dewadewahi nimahiyei hina dewahi po
tu dayadayabu hagu hina welehi.
29
Ega baha apapoehi ona ibaabaniyehi ma baha dewadewahi ona bahebahehi. Uyahinei
apo tu lutanigana ona haguhi po hina kadidili ma Yaubada a lunugotootogo hina tuhagaya.
30
Yaubada Alugona Woiyawa ega ona inugodubuya babana Yaubada i gimagimaleta ata
wekiwekilalana naka tauna.
31
Ma geka apapoehi ona wihinigigiyehi: baha wigola, uyogigai,
widiboga, kawaiapapoe po wigawigawiya.
32
Ma tamogi ona haguhagu memi po
nugohegoyagei omi lawa hai apapoe ona paligigilihi emosi po emosi uyahimi naka pite
Yaubada omi apapoe Keliso uyahinei amaka i paligigilihi.
Epeso Epeso
<<
44
>>
Epeso Epeso
<<
55
>>
5
1
Yaubada a luhogalagei i kawainatunemi yaka ona witutupoganeya.
2
Luhogala maena
ona wootagoya mei Keliso i lauhogaleta pite po i palihalena meya po i witalaguyabena meya
Yaubada uyahina po i hilahilage ubeita a ombenena dewadewana.
3
Taumi Yaubada a lawa waiwoiyawami uyahinei matamaga po dewa apapoeihi po
omboho ona nehalehi ma ega ubeihi ona ibaabani.
4
Ega dewa gobugobuhi ona deedehi po
baha yabayababa ega ona ibaabaniyehi po dewa apapoehi ega ona itutupoganeya naka ega
hita linanami tamogi omi bahagei Yaubada ona maamali.
5
Geka bahana naka baha dumana,
tu apapoe apega hina lui Yaubada ma Keliso hai ani taniwaga uyahina. Geka tauhi tu
matamaga po tu dewaapapoe po tumboho. Gapola luhogalana anona, ita witumagana ta
huhouni gapola uyahina ma ega Yaubada uyahina.
6
Geka dewahi ubeihi Yaubada apo a luuyogigai ina wogeleteya tu wiponahahalena
uyahihi, uyahinei ega iyai baha yabayababagei ina koyakoyamemi,
7
po tu wiponahahalena
ega mitehi ona itulatulana.
8
Taumi lolowa uguwa uyahinei amaka o damanai Guyau a yayata uyahina, yaka yayata
dewanei ona wobagibagi.
9
Yayata dewana anona naka dewa dewadewahi po
dumadumaluhi po moinahi.
10
Yaka ona laudadana Guyau awai i kaokaohehi ona
hanapugehi po ona dewahi,
11
po uguwa dewa yabayababana ona lowo haleya ma apapoena
ona paligeleteya.
12
Baha dumana dewa gowagowadahi ubeihi ta ibaabani naka ani
wihinimaya.
13
Ma apo yayata tu dewaapapoehi ina wogeletehi.
14
Babana yayata ginouli
gobugobuhi apo ina lugeletehi po anohi ta hanapugehi. Geka binei ma ta ibaabani ta pa,
Tam tu eneno,
hilagei una towolo
po Keliso yayatana ina yaayahim.
15
Uyahinei omi mae ona galena itete imahiyehi po ega ona inugoneina ma tamogi ona
hanapu duma,
16
po ega omi gaogao ona hahaleya babana geka hougana houga apapoe
dumana.
17
Uyahinei ega ona buubuwa ma Yaubada a nugotuhu u nugonugomi ona gagalena
imahiyeya.
18
Ega goila kadikadidilina ona umumaya po ona wobadebade, naka ani
welupowa ma tamogi Alugo Waiwoiyawana nugonugomi ina lihogohi ma ina laikaohami.
19
Lougo tapalolo omi lawa mitehi ona lawilawihi, Samlougona po lougo gehouhi
nugonugomiyei ona ilulougo Guyau uyahina,
20
ma houga atapuna ginouli magomagouhi
ubeihi ona imaamala Yaubada Amata uyahina ma ata Guyau Yesu Keliso gowanei.
21
Omi wiyateyate Keliso uyahina naka pite gasi omi lawa ona iyateyatehi.
Tawine lugagayona
22
Taumi wiwine tawitawineni agagomi hai baha ona wiyateyatehi po naka pite gasi omi
wiyateyate Guyau uyahina.
23
Babana wawine agona olotona tu wiununugena naka pite
Keliso a bolu tauta tauna ununuta po Tu halota.
24
Uyahinei tauta Keliso a bolu po ta
wootagoya naka pite gasi wiwine agagohi hai nugotuhu hina wootagohi.
25
Ololoto tawitawinemi agagomi ona lauhogalehi po mei Keliso a bolu i lauhogaleta
pite yaka i palihalena meya po ubeita i hilage,
26
ipa ina wiwoiyaweta mei bapatiso hougana
ita apapoe i hamaga halehi a baha uyahinei po i liyeuyeuta.
27
Yaka tauta apo ina galena
tuhagata a bolu namanamalita, ega kikina gobu bo apapoe gehouna uyahita ina memae ipa ta
wiwoiyawa po ta haki wahaga.
28
Naka pitenana ololoto agagomi ona luhogalehi po mei
taumi hinimi o lauhogalehi pite. Babana gegeka, apo iyai agona ina luhogaleya yaka tauna
gasi i luhogalena meya.
29
Matababana ega emoemotana po lawa gehouna hinina ina
wihinigigiyeya ma tamogi hinina e gagalena iteteya po a hagu e weleweleya naka pite gasi
Keliso a bolu e gagalena iteteta,
30
babana tauta hinina gutagutana.
31
Yaubada a Buka i
bahebaheya i pa, Lawa hinana ma amana ina nehalehi po agona ina lawagi po mitehi hina
wihiniemosi,
32
Geka bahana naka paliluwaluwa gowagowadana ma anona Keliso a bolu
tauta mitehi ta wihiniemosi.
33
Yaka taumi ololoto tawitawinemi agagomi ona luhogalehi po
mei o lauhogalena memi pite ma wiwine tawitawinemi agagomi ona wiyateyatehi.
Epeso Epeso
<<
55
>>
Epeso Epeso
<<
66
>>
6
Logaloga hai ututu
1
Logaloga amamami po hinahinami hai baha ona iponawogogehi Guyau u matana,
yaka apo omi dewa hina dewadewa.
2
Yaubada a lugagaya gehouna i bahebaheya i pa,
Amamami po hinahinami ona iyateyatehi. Geka lugagayo tahatahayana i paliwitumaganeya
tu wiponawogo ubeihi,
3
i pa, Apo ona iyateyate yaka hoi hipuli ani kaoha ona tuhagaya po
omi mae hina dao.
4
Ama taumi natunatumi ega ona laidagudaguhi meka po apo hina lauuyogigai ma
tamogi ata Guyau a taniwaga po a wiatatiyana ona wiututu lulougogehi.
Babada ma tu bagibagi hai lugagayo
5
Taumi tu bagibagi omi babada hoi hipuli hai baha anai matoutami ona iyateyatehi ma
nugonugomiyei ona wileta kadidili po ona iponawogogehi yaka naka mei Keliso o
iponawogogeya.
6
Ombagibagi uyahina ega ipa omi babada hina gagalemi ma ona
iwalewalegama. Ma Yaubada a nugotuhu nugonugomiyei ona wotagoya po Keliso gowanei
ona wobagibagi imahi.
7
Omi babada uyahihi ona nugohalena memi naka mei Guyau uyahina
o itubagibagi ma ega lawa hota.
8
Babana amaka o hanapugeya taumi babada po tu bagibagi
atapumi omi bagibagi mihahi Guyau uyahinei apo ona tuhaga gogonehi.
9
Taumi babada
omi dewa hina dewadewa tu bagibagi uyahihi po ega ona palipaliyehi ma ipa ona hanapuya
taumi po tauhi omi Bada hoi yada e memae ma e tanitaniwagena emotemi.
Yaubada a gawiya gapolana
10
Geka u baha a siga, Guyau a kadidiligei po a wipoyagei ona kadidili.
11
Ma Yaubada
a gawiya gapolahi atapuhi ona luinihi po hougana Tomodulele ina koyakoyamemi ega ona
tapitapiya.
12
Babana ata wigawigawiya ega lawa laugelegeletanahi uyahihi ma tamogi ata
wigawigawiya lawa laugowagowadahi uyahihi. Naka tauhi Tomodulele a tu bagibagi
waipoyahi po kadikadidilihi po manimaninihi po gasi alugo apapoehi, tauhi hai dewagei
hipuli he tanitaniwageya ma he laiuguwi.
13
Geka binei Yaubada a gawiya gapolana atapuna
ona wogomomohihi po ega ona tapitapiya ma houga apapoe e nenei uyahina a wipoyagei
ona towotowolo ma a sigana ona towolo kadidili.
14
Uyahinei ona towotowolo po baha
dumana dagilolona ona widagilologeya ma yapami dewa dumadumalunei ona
luguduguduya.
15
Ma omi ae humahuma nugodumola, tuwega dewadewana uyahinei aemi
ona humahi.
16
Ma omi lagena witumagana, apo uyahinei ona lugaagala memi po
Tomodulele a higeyala alalatana ina guduhi.
17
Ununumi lugaagalana luyagohana wouna ma
Alugo Woiyawa a gawiya kwasikwasina ona waya naka Yaubada a baha.
18
Houga
magomagouna Alugo Woiyawa a wipoyagei ona laupali Yaubada uyahina po omi luhogala
atapuhi ona palipaliweleya. Geka binei ona galena itete memi po onomtaibagibagi ma ona
laupali tu wiwoiyawa atapuhi ubeihi.
19
Ma tau biugei ona laupali po a nugomotu ma tuwega dewadewana hanapu
gowagowadana a bahena geleteya.
20
Tuwega geka winoyanoyana binei ma hi houna luiyeu
hoi numa panipani, uyahinei ona laupali Yaubada uyahina po tuwega geka a bahena geleteya
anai nugomotuwe, babana geka pitenana i linanata.
Baha anani kokoe
21-22
Titikasi tulata dewadewana tauna Guyau a tu bagibagi dumadumaluna yaka naka a
himiliyahi apo tuwegau atapuna ina dedeya uyahimi po ona nonoli u mae po u bagibagi
ubeihi. Ma apo ina wikadidilimi po nugonugomi hina kaoha.
23
Walewalehiu, a luhogaleya ipa Yaubada Amata ma ata Guyau Yesu Keliso hai
nugodumola ma hai luhogala anai witumaganahi hina welemi.
24
Ma iyawoi nawa ata Guyau
Yesu Keliso he lauhogalena wahagi hai lunugotootogo ina melabenihi.
Epeso Epeso
<<
66
>>
Galatiya
00
11
22
33
44
55
66
Galatiya Galatiya
<<
00
>>
^
Galatiya
Wimaamala
Tuwega dewadewana emosi hota
Paulo a nugobui binei
Paulo ma tu wituwetuwega gehouhi
Paulo Pita i paliyeya
Keliso witumaganana
Lugagayo anai bahapikona
Witumagana uyahinei Yaubada apo ina kawainatuneta
Mi Galatiya Paulo hi luhogaleya
Wiwine luwaga natunatuhi
Keliso a taniwaga i haki wahaga
Alugo Woiyawa ugona tapuna ma hini ugona tapuna
Ta haguhagu meta
Baha anani kokoe
Galatiya Galatiya
<<
00
>>
Galatiya Galatiya
<<
11
>>
GALATIYA
1
Wimaamala
1
Tau Paulo tu wituwetuwega gehouna. Ma a itaniwaga ega lawa hai wiutana ma Yesu
Keliso a wiutanagei po Yaubada Amata tauna Yesu i itowolo meya hilage uyahinei a
wiutanagei.
2
Ma walewalehita atapuhi mitehi geka hota to memae omi leta geka to
gilugilumiyahi taumi tu witumagana bolu emosi po emosi tupo Galatiya u hinena o memae
bimiyei.
3
hina melabenimi.
4
Babana Yaubada Amata a nugotuhugei Yesu i palihalena meya po i hilage
ita apapoe ubeihi ipa geka hougana apapoe a kadidili uyahinei ina wiluyagohanita.
5
Uyahinei
Yaubada ta hunehuneya ega sigasigana. Moina.
Tuwega dewadewana emosi hota
6
Geka ani nugogohola uyahiu babana lolowa Yaubada i winaganimi po ipa apo Keliso
uyahinei lunugotootogo ona tuhagaya po tuwegana o witumaganeya, ma o nugobulili duma
po geka hougana o wihinigigiyeya ma tuwega tapuhi o itumaganehi.
7
Ma tamogi ega meka
tuwega dewadewana gehouna ita memae, ma lawa tapuhi hai bahagei hi winepowami
babana hi luhogaleya ipa Keliso tuwegana hina buiya ma hina koyamemi.
8
Ma Keliso
tuwegana o noonola tahaeya naka moina dumana, uyahinei ega iyai gehouna tuwega tapunei
ina iatatiyemi tauyai ubeiyai bo tu winoyanoya mi yadena ubeihi. Ma apo lawa awai tuwega
dewadewana ina buiya po wiatatiyana tapuna ina iatatiyaneya yaka apo paliguba ina
tuhagaya Yaubada uyahinei.
9
Lolowa amaka to paliwelemi ma gasi geka a palipaliwelena
memi inapa iyai wiatatiyana tapuna ina welewelemi yaka apo paliguba ina tuhagaya Yaubada
uyahinei.
10
A wobagibagi ega ipa lawa hina lunugodewedeweu ma ipa Yaubada a
linugodewadewaya. Inapa a wobagibagi lawa hai omhuna binei yaka ega emoemotau Keliso
binei a witubagibagi.
Paulo a nugobui binei
11
Walewalehiu, ona hanapugeya tuwega dewadewana a bahebaheya ega lawa hai
winugonugotuhugei.
12
Babana ega lawa gehouna ita wiatatiyeu ma tamogi Yesu Keliso i
wogeleteya uyahiu.
13
Ma u dewa lolowa mi Yudeya hai bolu u hinena a memae ma tuwegau amaka o
nonoli Yaubada a bolu a ihiniwiyuwahi ma a ileta ipa a liyababahi.
14
Po uyahinei ma u hapa
Yudeya u hinena to memae a kadidili lagonihi, matababana tau googata hai dewa uyahina a
wileta kadidili duma, ma u hapa hai wileta ega hita lata.
15
Ma yohola ega hita guniu ma
Yaubada anai lunugotootogona amaka i winagana tahaeu ipa apo a witubagibagi uyahina.
Yaubada a luhogala
16
ipa natuna ina wogeleteya uyahiu, po ipa tauna a wipaliweleneya tauhi
ega mi Yudeya uyahihi. Ega ata nae lawa uyahihi po ata lubayada tuwega geka binei.
17
Ma
ega ata nae YelusalemKeliso a tu wituwetuwega tahatahayahi uyahihi, ma tamogi a nae u
Alebiya po hoi balabala yabayababa a memae po i kokoe. Ma apoma a gunawilena meu u
Damaseko po a mae.
18
Bolima tonuga hi kokoe ma a gae Yelusalempo Pita a weludadani ma dalabu luwaga ma
iyeta emosi mitehi to memae.
19
Ma Keliso a tu wituwetuwega gehouhi ega ata galehi, ma
Yamesa tauna Guyau walehina tunawana a galeya.
20
U gwala Amata hoi yada! Baha geka a
gilugilumiyahi ega ata koyakoyamemi.
21
Uyahinei ma Yelusalema nehaleya po a nae Siliya
ma Silisiya tupohi uyahihi.
22
Houga noka uyahina Keliso a bolu Yudeya u tuponana tepau
yohola ega hita galeya po ega hita hanapugeu.
23
Ma tamogi tuwegau hi noonoli po hi pa,
Tauna lolowa i iapapoenita amaka i nugobui. Wiatatiyana binei i lauguduguduta, geka
hougana binei e lauguguya.
24
Uyahinei tu witumagana lawahi Yaubada hi wotalagiyena
dumaya u nugobui binei.
Galatiya Galatiya
<<
11
>>
Galatiya Galatiya
<<
22
>>
2
Paulo ma tu wituwetuwega gehouhi
1
Bolima magouhi 14 hi kokoe ma Banabasi mitehi to gememe Yelusalem, ma Taitasi
to weluwaya po mitehi to gae.
2
I gae babana Yaubada i wogeleteu po a gae Yelusalem, ipa
tu witumagana tu weluweluwinihi mitehi to wiwogatala gogona po tuwegau a paliwelehi tauhi
tanitaniwaga uyahihi babana ega ata luhogaleya ipa ana iatatiyana yababa tauhi ega mi
Yudeya uyahihi.
3
Ma Taitasi i witulaniu po to gae Yelusalem, tauna lawa Gilikigei po ega
hapihapi ita waya mei tauyai mi Yudeya ma tanitaniwagahi Taitasi ega hita geno uyahina ipa
hinina hina hapi haleya.
4
Ma ita lawa tu wikoyakoyama gehouhi hi lui mai uyahiyai po
nugonugohi ipa Yesu Keliso palihalena i weleweleta hina galeya, ma tamogi tauhi ega tu
witumagana dumahi babana hi luhogaleya ipa lugagayo odubohiyei hina lipilipilita.
5
Po ega
yaka hai taniwaga atapuna to wihinigigiyeya po ega kikina awai gehouna uyahihi tota
palihalena meiyai, meka po apo ata tuwega dewadewana hina wobuiya.
6
Tu witumagana lawahi hi bahehi hi pa, Tu Weluweluwai, tamogi ega ata genogehi
tauhi tu weluweluwai bo tu wotago babana ataputa Yaubada u matana emoemotata. Tauhi
tu weluweluwai ega kikina hitompalibuibui u bagibagi geka binei.
7
Ma tamogi u bagibagi
geka hi galena tuhagaya naka tau apo tuwega dewadewana a wiatatiyaneya tauhi ega mi
Yudeya uyahihi mei Pita e iatatiyana mi Yudeya uyahihi.
8
Yaubada Pita manini i weleweleya
ina wibagibagi mi Yudeya ubeihi, ma tau naka pitenana i weleweleu a wibagibagi tauhi ega
mi Yudeya ubeihi.
9
Tu weluweluwai, Yamesa, Pita ma Yoni, Yaubada a manini uyahiu hi
galena tuhagaya, ega yaka tau ma Banabasi hi kawaitulaneiyai. Ma hi baha po to lueena ipa
tau ma Banabasi to nae tauhi ega mi Yudeya uyahihi ma tauhi apo hina nae mi Yudeya
uyahihi.
10
Ma ginouli emosi hota hi nugonugotuhuya ipa dayadayabu to haguhi. Geka
dewana i haki wahaga po binei ma houga magomagouna a ileta kadidili binei.
Paulo Pita i paliyeya
11
Geka hougana u mulina Pita i nei Anitiyoka po noka hotana a dewa ega ita dumalu
imahi ega yaka a paliyeya a dewa yabayababa binei.
12
Pita i nenewawalai a dewa hi haki
wahaga tauhi ega mi Yudeya hi itumaganeya mitehi hi tulatulana po hi yamgogona ma u
mulina Yamesa a bolu hi nenei po Pitana mi Yudeya i matutehi po tauhi ega mi Yudeya
mitehi hi yamgogonana i nehalehi po i kahakahameya, naka Pita a welupowa.
13
Uyahinei
ma mi Yudeya gehouhi Pita a dewa hi wotagoya po Banabasi gasi i wotagoya.
14
Uyahinei tau a hanapugeya Keliso a tuwega dumadumaluna ega hita wootago
imahiyeya, naka binei atapuhi u matahi ma Pita a lubayadeya a pa, Walehiu, tamlawa
Yudeyagei ma mi Yudeya ata dewa gehouhi amaka u nehalehi Keliso binei ma iyowai tauhi
ega mi Yudeya hi nugonugobui apo mi Yudeya ita dewa hina wotagoya?
15
Hi gunigunita tauta lawa mi Yudeya ma ega tu meuputa.
16
Ma tamogi ta hanapugeya
Yaubada lawa apega ina kawaidumalugeta Mose a lugagayo wiponawogona uyahinei ma ata
witumagana Yesu Keliso uyahinei. Naka binei ma tauta gasi ata witumagana Yesu Keliso
uyahina ta houni, ipa apo Yaubada ina kawaidumalugeta. Ma ega ita witumagana ta huhouni
Mose a lugagayo wiponawogona uyahina, babana Yaubada ega iyai gehouna ita
kawaidumalugeya Mose a lugagayo wiponawogona uyahina.
17
Uyahinei mi Yudeya atapuiyai to galena gae Yesu Keliso a kawaidumalu ubeiyai ma
tamogi to galena tuhagaya tauyai tu apapoe mei taumi ega mi Yudeya. Iyowai naka? Keliso
e inepowaiyai? Eega duma!
18
Itapa tau ata gunawilena meu po Mose a lugagayo ata iletahi u
luyagohana binei apo u apapoe ata galena tuhagaya.
19
Ma tamogi Mose a lugagayo u
apapoe i wogeleteya po uyahinei i lihilageniu. Ega yaka a bagibagi uyahiu i kokoe, ma ipa
luyagohana dumana a tuhagaya Yaubada uyahinei.
20
Babana Keliso mitehi amaka hi witake
gogoneiyai po a hilagena uyahinei tau ega yautuwe ma Keliso yautuna uyahiu e memae.
Geka hougana hiniu a luyagohanana e memae ma yautuwe a baba dumana naka u
witumagana Yaubada Natuna uyahina. Babana Yesu tauna a lunugotootogogei tau biugei
ma i palihalena meya po i hilage.
21
Uyahinei Yaubada a lunugotootogo ega ata
wihinigigiyeya. Ega tana inugonugotuhu powa po tana pa, Mose a lugagayo
wiponawogona uyahinei Yaubada apo ina kawaidumalugeta, naka binei Keliso a hilage
ubeita apo ina wiginouli yabayababa.
Galatiya Galatiya
<<
22
>>
Galatiya Galatiya
<<
33
>>
3
Keliso witumaganana
1
Taumi mi Galatiya o buuwa duma! Iyai i koyamemi po o welupowa? Lolowa Yesu
Keliso a hilage hoi ani take binei to wiatatiyemi po nugonugomi hi lugiigila imahiyehi ma
amaka nugomi i guluwi?
2
Lubayada gehouna uyahinei apo a lubayademi, iyowai ma Alugo
Woiyawa o tuhagaya? Mose a lugagayo wiponawogona uyahinei bo Keliso tuwegana o
nonoli po o itumaganeya uyahinei?
3
O buuwa duma! Omi witumagana anani wawala o
hanapugeya Alugo Woiyawa uyahinei, ma ega emoemotami po omi witumaganahi ona
womomohihi omi towolo kadidili uyahihiyei.
4
Iyowai po Yesu Keliso o witumaganeya po
kaoha o tuhagaya, ma geka hougana nugote apo ona liyababaya.
5
U lubayada gehouna
geegeka. Iyowai, ita witumagana uyahinei Yaubada Alugona i weleta po manini ta
dewadewahi bo lugagayo wiponawogona uyahinei?
6
Abelahamona nugotuhuya, Tauna Yaubada i witumaganeya yaka i
kawaidumalugeya.
7
Uyahinei ta hanapugeya Yaubada tu witumaganena tauhi Abelaham
googana.
8
Ma odubona Yaubada Abelaham uyahina i baha nae i pa, Apo yohola tam
uyahimgei tauhi ega mi Yudeya hai kaoha hina tuhagaya. Yaubada a baha geka a Buka u
hinena i bahena tahaeya tupo atapuhi hai ani dumalu Yaubada witumaganana binei.
9
Uyahinei ta hanapugeya tu witumagana ataputa Abelahammitehi ani kaoha ta tuhagaya.
10
Ma inapa iyawoi hina inugonugotuhu po hina pa, Mose a lugagayo wiponawogona
uyahinei apo hina dewadewa yaka apo paliguba hina tuhagaya babana Buka uyahina i
baheya i pa, Lugagayo atapuhi Buka geka u hinena apo iyai ega ina wotago imahiyeya yaka
paliguba ina tuhagaya.
11
Yaubada a baha anona i lugeleteya, ega emoemotana po lawa ina
kawaidumalugeta apo lugagayo tana iponawogogeya yaka. Babana a bahana geka pitenana i
pa, Tu dumalu lawahi hai witumagana uyahinei apo luyagohana hina tuhagaya.
12
Ma
tamogi Mose a lugagayo tahayana tapuna, naka binei Buka uyahina hi gilugilumi geka
pitenana i pa, Inapa iyai lugagayo atapuhi ina wiponawogogehi yaka apo luyagohana ina
tuhagaya.
13
Ma lugagayo tulagonana binei paligubu ta wiyaloni. Uyahinei Keliso ubeita i
hilage po ata paligubu i wimiheya mei Buka odubona hi gilugilumi i pa, Apo iyawoi mayau
lagana uyahina hina hilahilage yaka tauhi paliguba hi tuhagaya.
14
Yesu Keliso a hilage
tepanei tauhi ega mi Yudeya atapuhi kaoha hi tuhagaya. Kaohana Yaubada i
palipaliwitumaganeya Abelahamuyahina ipa ataputa ata witumagana uyahinei apo Alugo
Woiyawa i palipaliwitumaganeya ina weleta.
Lugagayo anai bahapikona
15
Walewalehiu, geka googata hai dewa: inapa lawa luwaga ma tulana uyahina a hipuli
ina paligwaleya ega emoemotana po lawa gehouna ina wiapapoeya.
16
Naka pitena gasi
Yaubada i paligwala Abelahamgogana binei. Ega ita paliwitumaganeya googana bihiyei ma
gogana emosi hota naka Keliso.
17
U baha geka anona naka Yaubada a bahagwala i houna
tahaeya Abelahamuyahina ma muliyei apoma bolima magouhi 430 hi kokoe, ma u mulina
Mose a lugagayo hi geletai. Uyahinei ega emoemotana po a paligwalana ina hoe haleya bo
ina buiya lugagayo uyahinei apo ina memae anai kadidilina.
18
Itapa ani kaoha tata tutuhagahi
Mose a lugagayo uyahihiyei naka apega Yaubada a paligwala anona tata tuhagaya. Ma
Yaubada anai lunugotootogona ani kaoha i paligwaleya Abelahamuyahina.
19
Awai binei Yaubada lugagayo i houna geleteya? Lugagayo i huhouni uyahita babana
ipa ata apapoe ta galena tuhagaya ma ina memae a siga Yaubada Abelahamgogana i
palipaligwaleya ina hopu mai. Ma Yaubada a lugagayo tu winoyanoya mi yadena i welehi po
Mose hi weleweleya ma Mose lawa i welewelehi.
20
Ma Yaubada a paligwala galenana
tapuna babana Yaubadana tauna i bahabaha dumalu Abelaham uyahina, ma ega tu
winoyanoya uyahihiyei.
Witumagana uyahinei Yaubada apo ina kawainatuneta
21
Ega ona inugonugotuhu powa po ona pa, Mose a lugagayo Yaubada a paligwala i
wihinigigiyeya. Eega, babana ega meka lugagayo gehouna po apo luyagohana ina weleta
bo ita dewa ina lidumaluhi, ega kikina.
22
Tamogi Yaubada a Buka i baheya i pa, Tauta tu
mehipuli ataputa apapoe a panipani u hinena ta memae. Uyahinei tauta Yesu Keliso tu
witumaganena tunawata Yaubada a paligwala ta tuhagaya ita witumagana uyahinei.
23
Odubona tauta ega witumagana dumana tata hanapugeya ma Mose a lugagayo i
panita po ata mae hi witai a sigana Yaubada ani witumagana i wogeleteya.
24
Ani galenana
mei lugagayo ina gagalena iteteta a sigana Keliso i wogeleteya po ata witumagana uyahina ta
houni po Yaubada i kawaidumalugeta.
25
Uyahinei houga geka Keliso witumaganana amaka i
nei po lugagayo a galena itete uyahita i kokoe.
26
Ma ata witumaganagei Yaubada Natuna Yesu Keliso mitehi i kawainatunena
gogoneta.
27
Babana tauta iyawoi amaka Yesu Keliso mitehi ta winugoemota bapatisogei
tauta Keliso ta oteni.
28
Ataputa Keliso a bolu u hinena ta memae ega meka ani wikahakaha
gehouna u hineta ita memae. Uyahinei mi Yudeya i bolu ma taumi ega mi Yudeya omi bolu
tauta bolu emosi. Ma tu witaniwaga po hai tu bagibagi tauhi bolu emosi. Ololotohi bo
wiwinehi ataputa bolu emosi.
29
Ataputa Abelaham googana babana tauta Keliso a bolu,
uyahinei Yaubada a paligwala Abelahamuyahina apo ta tuhagaya.
Galatiya Galatiya
<<
33
>>
Galatiya Galatiya
<<
44
>>
4
1-2
Inapa iyai a houga tewela uyahina ma amana ina hilage ma anani taniwaga i welewele
damaneya tewelana apega ina witaniwageya babana yohola ega ita lata ma apo ina
witubagibagi hota po lawa gehouhi hina taniwageya a sigana tewelana ina lata apoma ina
taniwaga.
3
Odubona tauta naka pitenana googata hai ani witumagana ta witumaganeya po
uyahina ta itubagibagi,
4
ma u mulina Yaubada a houga dewadewana i tuhagaya yaka Natuna
i himiliyai wawine u koibana po i wilawa hota ma i guni po mi Yudeya i dewa i wotagohi.
5
A neina ipa Mose a lugagayo i panipanita uyahinei ina wihaleta po Yaubada ina
kawainatuneta.
6
Yaubada Alugona u nugonugota i houni mei gasi Natuna uyahina e memae
yaka tauta ta ototu Yaubada uyahine tana pa, Aba, Amiyai.
7
Baha dumana tauta ega ipa a
tu bagibagi ma tauta natunatuna uyahinei apo yohola a gapola i bahabaha gwaleya ina
weleta.
Mi Galatiya Paulo hi luhogaleya
8
Lolowa taumi Yaubada ega ota hanapugeya, po omi ani witumagana baneina
palouma naka tauhi yaubada koyakoyama binei o itubagibagi.
9
Ma geka hougana Yaubada
amaka o hanapugeya, a dumalu naka Yaubada i hanapugemi. Ma awai binei Yaubadana o
wihinigigiyeni ma o gunawilena memi po omi ani witumagana kokoehi uyahihi o wobagibagi
meme.
10
Omi winugonugotuhu powa gehouna iyeta gehouhi o idaladalabu ma houga
gehouhi o iyateyate ipa Yaubada ina lunugodewedewemi.
11
Naka binei ma a
tutumatomatouta meka po apo u bagibagi uyahimi ina wiginouli yabayababa.
12
Walewalehiu, omi bolu uyahina amaka a lui po tau mei taumi uyahinei omi dewa ona
dewehi po mei u dewa. Ega kikina dewa apapoena ota deweya uyahiu.
13
O nugotuhuya
lolowa a nenetahatahayahi uyahimi naka a tootogou ma kidahi totogo u gaogao i houni po
ipa tuwega dewadewana a wiatatiyaneya uyahimi.
14
Ma ega kikina ota wihinigigiyeu totogo
galenau i iapapoe binei, tamogi o palihalena memi uyahiu yaka o weluwiniu po mei Yaubada
a tu winoyanoya gehouna bo Yesu Keliso.
15
Baha dumana o witulanena dumau inapa
emoemotami po matami ona wahiwahi halehi po a wimatagehi po matau apapoehi a
luhalehi. Ma geka hougana ata wiheliheliyamgalenana iyowai?.
16
Galenana amaka o
wigawiyeu babana baha dumalu a welemi.
17
Omi gunawilana a baba tu wiatatiyana koyakoyama he iatatiyana duma uyahimi
tamogi he koyakoyamemi. Tauhi hai winugonugotuhu ipa u taniwaga ona wihinigigiyehi ma
hai taniwaga ona wotagohi.
18
Apo tau uheiya a memae ma tu wiatatiyana gehouhi mitehi ona
wobagibagi naka ega ata genogeya ma tamogi apo hina koyamemi yaka ega ata luhogalehi.
19
Natunatuwe, houga magomagouna bimiyei nugonugou e iyuwa duma omi
winugomagamaga binei a sigana ona wikeliso meme apo kamnau ina dewadewa.
20
Geka
hougana a laudalili duma ma itapa tau mitemi tata memae ma tata ibaabani gogona apo ita
haki ma tamogi tau a nugogeno duma taumi bimiyei.
Wiwine luwaga natunatuhi
21
Taumi Mose a lugagayo tu wotagona omi baba ega ota hanapugeya.
22
Abelaham
tuwegana hi gilugilumi ona nugotuhu tagotagoya. Natunatuna ololotohi luwaga, gehouna a tu
bagibagi wawinena i guni ma wiluwagana tauna agona palipalihalenana i guni.
23
A tu
bagibagi wawinena gowana Heiga ma agona gowana Sela. Wiwinehi hi koikoiba galena
tapuhi po tapuhi uyahihiyei. Heiga i koikoiba hipuli dewana uyahinei, ma Sela i koikoiba
Yaubada a paliwitumagana uyahinei po natuna gowana Isako.
24-25
Geka wiwinehi luwaga uyahihiyei apo Yaubada a wiwogatala luwaga ta galena
tuhagahi. Wiwine luwaga anohi geegeka: Heiga mei Yaubada a lugagayo lawa i welewelehi
oya Sinai uyahinei yaka natuna tu bagibagi panipanina. Heiga galenana wiluwagana mei
Yelusalemlawahi babana tauhi lugagayo uyahinei hi numa panipani mehi.
26
Ma Sela ani
galenana mei tauta Yelusalemyadei lawata babana tauta natunatuna palipalihalenata.
27
Geka
ginoulihi ubeihi ma Buka hi gilugilumi i pa,
Alinawa wawinena una kaoha
lolowa ega uta igunaguna po gasi uta igugu,
ma tamogi una kaoha labatana natunatumboluhi ubeihi
ma wawinena agona mitehi he memae natunatuhi ega hita maga imahi.
28
Walewalehiu, tauta mei Isako babana Isako hinana alinawa ma Yaubada a
paliwitamaganagei i gunita.
29
Ma Heiga natuna Isamaela Isako i wigawiyeya. Geka ani
galena tuhaga, hipuli dewana uyahinei hi gunigunihi apo paliwitumagana natunatuna hina
igawiyehi. Odubona hai luwagahi hai dewa geka pitenana po amalai gasi.
30
Ma Buka u
hinena lugagayo hi gilugilumi i pa, Tu bagibagi a natuna una wiyaga halehi, ega natuna ma
natumhina tanitaniwaga gogona, ma Isako tunawana ani taniwaga ina galena iteteya.
31
Tauta ega mei Isamaela, babana Isamaela tu bagibagi panipanina ma tauta mei Isako ata
mae i haki wahaga.
Galatiya Galatiya
<<
44
>>
Galatiya Galatiya
<<
55
>>
5
Keliso a taniwaga i haki wahaga
1
Mae dewadewana binei Keliso i lupena haleta ata panipani uyahihiyei naka binei ma
ipa ona towolo momota po ega ona palipalihalena memi lugagayo panipanina uyahina.
2
Ona lutanigana tau Paulo uyahimi geka a iatatiyana ma apo Mose a lugagayo
uyahihiyei bo mi Yudeya hai wekiwekilala hini omhapina binei ma ona palihalena memi po
hina bolibolihi yaka naka Keliso a hagu uyahimi amaka o wihinigigiyeya.
3
Inapa uyahimiyei
iyai ina palihalena meya po hinina hina hapi yaka Mose a lugagayo atapuhi ina
wiponawogogehi.
4
Babana geegeka, apo tam iyai nugonugom po Mose a lugagayohi una
iponawogogehi po om dumalu una tuhagaya yaka naka amaka Keliso a lounugotootogo
uyahimu luwitani ma a bolu una nehaleya.
5
Babana tauta Yaubada ta itumaganeya ipa ina
kawaidumalugeta, ma geka ata witumagana binei Alugo Woiyawa e haguhaguta ma ta
iotonana.
6
Tauta Yesu Keliso a bolu ubeita, mi Yudeya hai wekiwekilala hini omhapina ta
waya bo eega, naka ega ginouli baneina. Ma ginouli baneina geegeka, witumagana a
wekiwekilala luhogala.
7
Lolowa taumi witumagana uyahina o sagena duma, po tahaya dumadumaluna o
wootagoya ma iyai i gudumi?
8
Lugudugudu geka ega Yaubada uyahinei babana lolowa
Yaubada i otugemi a tahaya uyahina.
9
Tu lugudugudu lawana naka lawa emosi hota ma
emoemotana apo atapumi ina wiapapoe dumami.
10
Ma tau Guyau a itumaganeya ipa ega tu
lugudugudu ona wotagoya, ma iyai tauna i apapoenimi a meiha Yaubada uyahinei apo ina
tuhagaya.
11
Walewalehiu, ega ona inugonugotuhu powa po ona pa tau yohola mi Yudeya hai
lugagayo po hai wekiwekilala ubeihi a iatatiyana. Tau Keliso a hilage ani take uyahina binei a
iatatiyana, geka binei ma mi Yudeya hi nugoapapoe. Inapa a gunawileu po hai wekiwekilala
binei a wiatatiyana apo a likaohahi, tamogi apega a gunawileu naka binei ma hi nugoapapoe
po hi wigawiyeu.
12
A nugonugotuhuya itapa tu ligenogenomi tunawahi hita hapihapi mehi
apo ita haki duma.
13
U lawa, taumi Yaubada i inaganimi, ega omi lugagayo gehouna, ma ega ona pa,
Tauta ega ata lugagayo yaka hipuli dewahi ta wotagohi. Naka eega, ma tamogi omi
luhogalagei tunawami ona hagu memi.
14
Babana lugagayo magomagouhi hai baba emosi
hota i baheya i pa, Ata lawa ta luhogalehi po mei tauta ta lauhogalena meta.
15
Inapa
lugagayo geka ona nehaleya po tunawami ona igawigawiyena memi yaka apo omi bolu ona
nohaya po ona kahakaha memi.
Alugo Woiyawa ugona tapuna ma hini ugona tapuna
16
U baha uyahimi, Alugo Woiyawa ona wootagoya po ega luhogala apapoehi hina
tanitaniwagemi.
17
Matababana luhogala apapoehi Alugo Woiyawa he igawiyeya. Gasi
Alugo Woiyawa ata luhogala apapoehi e igawiyehi. Nugonugota u hinehi he igawigawiya
uyahinei dewadewa awai u nugonugota ipa ta dewaya po ega emoemotata ta dewahi.
18
Ma
inapa Alugo Woiyawa ina tahatahaeta yaka apo lugagayo uyahita hina kokoe.
19
Luhogala apapoehi anohi ani hanapuhi geegeka: enogwau, matamaga, wihola
yabayababa,
20
wipalopalouma, balau, luhinidoodola, witona, omgenagenalili, uyogigai,
omboho, wimemepuputana, wikahakaha,
21
lubigo, umabuuwa, lututu, po dewa apapoehi
gehouhi. Geka dewahi ubeihi amaka lolowa a paliwelemi, ma amalai a palipaliwelena memi,
geka dewahi tu wibagibagihi Yaubada anani taniwaga uyahina apega hina lui.
22
Ma Alugo Woiyawa ugona dewadewahi u nugonugota geegekahi: luhogala, kaoha,
nugodumola, omtaibagibagi, lounugotootogo, wihaguhagu, nugoemota,
23
nugohegoya,
upuhegoya. Ega meka lugagayo gehouna ita memae po geka dewahi ina guduguduhi.
24
Ma
tauta Yesu Keliso a bolu ata luhogala apapoehi amaka ta wihinigigiyehi.
25
Ma Alugo
Woiyawa luyagohana dewadewana e weleweleta yaka tauna ta wootagoya.
26
Ma ega ipa ta
nugonugogegae po gasi ata lawa ta lauhinidoodolehi, po tanamgenagenaliliyehi.
Galatiya Galatiya
<<
55
>>
Galatiya Galatiya
<<
66
>>
6
Ta haguhagu meta
1
Walewalehiu, inapa tulata awai apapoe uyahinei ina peu, yaka taumi omi witumagana
kadikadidilihi ona wileta po tulatana ona haguya anai nugohegoyami. Ma tamogi ona galena
itete memi, babana meka po apo taumi gasi ona peu.
2
Omi ani awala witewiteihi uyahihiyei
ona haguhagu memi babana ita lugagayo geka Keliso uyahinei i nenei ipa ta wotagoya.
3
Inapa iyai ina wohepa meya po ina pa tauna lawa baneina tauna e koyakoyamena meya.
4
Emosi po emosi omi bagibagi ona galena imahiyehi po gasi ona hanapugeya meka
bagibagi dewadewana ma meka bagibagi apapoena. Apoma ona baha gegae taumi omi
winugonugotuhugei ma ega ipa tulami a bagibagi ona palipalihopuhopuneya.
5
Babana
emosi po emosi tauta ata ani awala galenahi tapuhi po tapuhi.
6
Inapa Yaubada a baha tu wiatatiyanahi hina iatatiyeta yaka ta haguhi gapola
dewadewana uyahinei.
7
Ona inugonugotuhu imahi ega emoemotata po Yaubada ta koyameya babana lawa
awai ina laupehi houga e nenei apo anona ina tuhagaya.
8
Inapa iyai luhogala apapoehiyei ina
laupehi, yaka houga e nenei apapoe apo ina tuhagaya, ma iyai Alugo Woiyawei ina laupehi
yaka tauna uyahinei apo yautu memewahagana ina tuhagaya.
9
Bagibagi dewadewahi uyahihi
ega ta lauupudoodola. Babana geka, inapa ega ta tapiya yaka houga e nenei apo mahula ta
tuhagaya.
10
Yaka houga magomagouna lawa ta haguhaguhi ma tu witumagana ita bolu ta
hagu dumahi.
Baha anani kokoe
11
Giluma geka tau nimaugei wekiwekilala baneihi a gilugilumihi.
12
Tu wiatatiyana koyakoyama hai lipilipili uyahiu geegeka: Keliso i hilahilage hoi ani
take ani luyawahita, ma ega ani luyawata gehouna. Ma tamogi hai luhogala ipa hapihapi ona
waya po lawa hina kawaidewedewemi.
13
Hapihapi tu winihi Mose a lugagayo he wootagohi
ma ega hita wotago imahiyehi. Hai luhogala hina hapihapimi binei ipa hina nugogegae omi
lui hai bolu u hinena binei.
14
Ma tau u ani nugogegae emosi hota, naka ata Guyau Yesu
Keliso a hilage ani take uyahina, matababana Keliso anani takena uyahinei hipuli luhogalana
uyahiu amaka i kokoe, po mei tau tu hilahilage.
15
Hapihapi ega ginouli baneina, ma ginouli
baneina emosi hota tauta Yaubada a wiwawala wouna.
16
Inapa u winugonugotuhu geka ona
wotagohi apo Yaubada a nugodumola po a lunugotootogo ina melabenimi po galenami mei
Isalaela dumami.
17
U baha anani kokoe: houga he nenei uyahihi ega iyai gehouna ina ihinigaliu babana
hiniu wakewakehi a tutuhagahi Yesu a bagibagi binei.
18
Walewalehiu, ata Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo u nugonugomi ina memae.
Moina!
Galatiya Galatiya
<<
66
>>
Hibulu
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
Hibulu Hibulu
<<
00
>>
^
Hibulu
Yaubada Natuna binei
Yesu ma tu winoyanoya mi yadena
Luyagohana Yaubada uyahinei
Tu wiluyagohanita a wiyuwa
Yesu Mose i gelagoni
Yaubada a bolu tauta apo yohola ta wiyagohina
Yesu ata tu witalaguyaba baneina
Yaubada ega tana ihinigigiyeya
Yaubada a baha i dumalu
Mekisadeki tu witalaguyaba
Wiwogatala wouna amaka i geleta
Numa dalabu binei
Keliso a hilage binei
Tauta ta hagu meta
Witumagana binei
Towolo moomota binei
Dewa dewadewana binei
Wimaamala
Hibulu Hibulu
<<
00
>>
Hibulu Hibulu
<<
11
>>
Hibulu
1
Yaubada Natuna binei
1
Odubona houga magomagouna tahaya tapuna po tapuna uyahinei Yaubada a baha tu
bahapiko i welewelehi googata uyahihi ma hi ibaabaniyeya.
2
Ma tauta ata houga uyahina
naka anani kokoe, ma a bahahi i ibaabaniyehi Natuna uyahinei. Yaubada Natuna i inagani ipa
ginouli atapuhi uyahihi ina taniwaga, odubona Natunana uyahinei ginouli atapuhi i iwawalihi.
3
Ma Yaubada a wasawasa Natuna i liyayahi, po tauna amana a dewa i lugogoni. Ma a baha
wipoyanagei ginouli atapuhi hoi yada po hoi hipuli e woomomohihi. Ma ita apapoe ubeihi i
hilage po i liyeuyeuta ma Yaubada Gegewahagana u awala hinebawana i duhuna.
Yesu ma tu winoyanoya mi yadena
4
Yaubada Natuna tu winoyanoya mi yadena atapuhi i gelagonihi po gowana Yaubada i
weleweleya tu winoyanoya gowahi i haki lagonihi.
5
Matababana Yaubada ega houga
gehouna tu winoyanoya mi yadena uyahihi ita baha ita pa,
Tam natuwe,
Amalai a kawainatunem,
bo ega houga gehouna tu winoyanoya yadei uyahina ita baha ita pa,
Tamuyahiu una kawaiamana,
ma tau uyahima kawainatuna.
Geka bahahi naka Natuna tunawana binei i bahehi.
6
Hougana a Natututuwoga i himihimila
hopuniyai hoi hipuli ma i baha i pa,
Tu winoyanoya atapumi hoi yada apo uyahina ona polou.
7
Ma tu winoyanoyahi ubeihi i ibaabani naka baha tapunei i pa,
Yaubada a tu winoyanoya i iwawalihi, hai nae mei togowa,
ma a tu bagibagi galenahi mei mayau alalatana.
8
Ma Natuna binei i ibaabani i pa,
Tam Yaubada, om taniwaga ega anani kokoe.
Ma omdigona dumadumalunei lawa e tanitaniwagehi.
9
Dewa dumadumaluna nugomi waya,
ma apapoe dewana om ani luhinidoodola.
Yaka tam Yaubada, ma om Yaubada amaka i Besinanam kaoha dumana uyahinei,
po om kaohana om lawa hai kaoha lata lagoni.
10
Ma Yaubada a baha gehouna Natunana uyahina i baheya i pa,
Oo Guyau, houga tahatahayana uyahina tamhipuli u wiwawali,
ma ginouli atapuhi hoi yada nimomgei u dewahi.
11
Ginoulihi atapuhi apo hina yababa, ma tam apo una memae,
ma ginouli atapuhi apo hina odubo
12
po mei kaleko una pilihi po lupulu naka pite,
ma galenahi hina gunabuinihi
ma tamapega una gunabuinim,
apo una mewahaga.
13
Yaubada tu winoyanoya gehouna uyahina ega ita baha ita pa,
U awala hinebawau una duhuna,
a sigana tu wigawiyema houna hopunehi
aem u gaboulina.
14
Ma tu winoyanoya mi yadena tauhi naka alugo wobagibagihi Yaubada i hounihi ipa
hina haguta po tauta luyagohana ta wialoni.
Hibulu Hibulu
<<
11
>>
Hibulu Hibulu
<<
22
>>
2
Luyagohana Yaubada uyahinei
1
Uyahinei baha ta noonolihi ipa tana inugohiyahiyawehi ma ega ipa tana ihalugena
yababahi.
2
Tu winoyanoya mi yadena Yaubada a baha lolowa googata hi welewelehi.
Bahahi naka baha dumahi ma lawa hi tutulagonihi yaka hai apapoe mihahi hi tutuhagahi.
3
Inapa tauta luyagohana baneina ta wialoni ma ega ta genogeno yaka apo libahibahi ta
tuhagaya, ega emoemotata ta lowo haleya. Luyagohana bahana ata Guyau Yesu Keliso i
bahena tahaeya po a baha tu nonolina tauhi hi limoineya.
4
Ma Yaubada bahahi gasi i
laimoinehi wekiwekilala po bagibagi wainugogoholahi po manini tapuhi po tapuhi
uyahihiyei. Ma Alugo Woiyawa animbenena i gutagutaya tauhi uyahihi Yaubada a
nugotuhugei.
Tu wiluyagohanita a wiyuwa
5
A ibaabani uyahimi dobu wouna apo ta tutuhagaya binei naka Yaubada tu
winoyanoya mi yadena apega hai taniwaga ina welehi dobuna uyahina.
6
Tamogi lawa
gehouna apo ina weleya, babana Buka uyahina i baheya i pa,
Yaubada ee, awai binei lawana e nugonugotuhuya?
Ma lawana moinana iyai po e gagalena iteteya?
7
Houga kuku hotana u houna hopuneya, tu winoyanoya u gaboulihi
ma u mulina wiwasawasa wotalagaena uyahinei u wotepani.
8
Ma ginouli atapuhi u loguna u hounihi po i taniwagehi.
Yaka a taniwagahi u hinehi apega awai gehouna ina memae. Ma lawana yohola ega ginouli
atapuhi uyahihi ita taniwaga.
9
Ma Yesu amaka ta galeya tauna i mehopu houga kuku hotana
tu winoyanoya u gaboulihi, ma u mulina a wiwasawasa wotalagaena anai wiyateyatena i
tutuhagaya a wiyuwa ma a hilage uyahihiyei. Naka Yaubada a lunugotootogo uyahita,
matababana Yesu hilage wiyuwana i wialoni ataputa ubeita.
10
Yaubada ginouli magomagouhi i iwawalihi tauna tunawana binei he memae, uyahinei
nugonugona natunatuna ataputa ina weluwinita tauna a dobu waiwasawasana uyahina, po i
linanaya, Yaubada wiyuwa i hiwoga haleya ata Tu wiluyagohana uyahina, ma naka
wiyuwana uyahinei nugokadidili i tuhagaya.
11
Yesu tauna woiyawa yaka a wiwoiyawei i
wiwoiyaweta uyahinei tauna ma tauta guguni emosi yaka Yesu ega ita wihinimaya ubeita ma
i kawaiwalewalehineta.
12
Matababana a baha Amana uyahina i pa,
Gowamapo walewalehiu a paliwelehi,
po bolu matahi a wotalagiyem.
13
Ma i baha meme i pa,
Yaubada uyahina u witumagana a houni.
Yaubada logaloga i weleweleu mitehi to memae.
14
Tauta logaloga uyogo ma tala uyahihiyei ta lilawata, ma Yesu gasi i lilawa hotaya po
lawa hinita i waya ma i hilahilage. Ahilagena uyahinei Tomodulele i wiyagaya, yaka hilage
taniwagana amaka i tuibabaya.
15
Ma hilage matoutana po panipanina uyahinei ata houga
atapuhi uyahihiyei i luyawahita.
16
A wihaguhagu ega tu winoyanoya mi yadena ubeihi ma
tauta Abelaham googana ubeita.
17
Yesu i wilawa hota tauta walewalehina ubeita ipa tauna tu
witalaguyaba banei dumana anai lunugotootogona ina galena itetena imahiyeta, ma Yaubada
a bagibagi uyahina i italaguyaba ipa ata apapoe ina boho halehi.
18
Yaka apo tauta
Tomodulele ina laudadanita, ma Yesu ani ludadanahi amaka i wialonihi uyahinei
emoemotana ina haguta.
Hibulu Hibulu
<<
22
>>
Hibulu Hibulu
<<
33
>>
3
Yesu Mose i gelagoni
1
Walewalehiu waiwoiyawami, taumi po tau Yaubada e ototugeta yada binei. Yesu ona
inugohiyahiyaweya, po ona kawamoineya babana tauna ata witumagana tu wituwetuwegena
po gasi ata tu witalaguyaba banei dumana,
2
po a bagibagi Yaubada i weleweleya binei i
ileta, naka pitenana gasi odubona Mose Yaubada a numa uyahina i ileta.
3
Ma Yesu
wotalagae baneina i tuhagaya, ma Mose wotalagaena i habulu. Galenahi mei numa
dewadewana babana numana apega hina huneya, ma tu wogona apo hina huneya, ma Yesu
tauna tu wogo.
4
Tu lunuma emosi po emosi he memae, ma Yaubada tauna ginouli atapuhi
tu wiwawalihi.
5
Mose Yaubada a numa i iletaya ipa apo Yaubada a baha ina paligeleteya po
amaka i bahena geletehi po tauna mei tu bagibagi.
6
Ma Keliso Yaubada a u numa i ileta ega
mei tauna tu bagibagi ma tauna Yaubada Natu dumana po a numa tu galena itetena. Tauta
Yaubada a numa hota ma ipa tana inugonugotuhu lagona anai nugokadidilita po anai
kaohata.
Yaubada a bolu tauta apo yohola ta wiyagohina
7
Uyahinei Alugo Woiyawa i paliweleta Yaubada i ibaabani i pa,
Amalai ipa ponau ona nonoli,
8
ega ipa ona nugonugokapala po mei googami odubona hoi balabala yabayababa
hi laudadaniu ma u lugagayo hi ihinigigiyehi.
9
Babana bolima magouhi 40 u hinehi
u bagibagi waipoyahi atapuhi a iatatiyehi
ma googami hi wobahabaha po gasi hi laudadaniu.
10
Ubeihi ma a lukamna apapoe, po ega yaka a pa,
Amaka ma tauhi hai nugotuhugei hina ineneyabayababa,
babana u tahaya ega hita hanapugehi.
11
Ega yaka a luuyogigiyehi po a paligubahi a pa,
Apega tau u ani wiyagohina uyahina ona lui mai.
12
Walewalehiu, omi winugonugotuhu ona galena itetehi meka po apo apapoe ina
weluwinimi ma witumagana tahayana ona nehaleya po ona welupowa ma Yaubada
waiyautuna ona meliya haleya.
13
Yaka geka Amalai ona ikadidila memi iyeta emosi po
emosi uyahihi, meka po apo dewa apapoena uyahina ona welupowa ma ona nugokapala.
14
Tauta lolowa ata witumagana Keliso uyahina ta houni, ma apo ata witumagana ta
womomohi yaka houga anani kokoe uyahina, Keliso mitehi ta kaoha gogona.
15
Naka pite
Yaubada a baha i pa,
ega ona nugonugokapala
po mei googami u lugagayo hi ihinigigiyehi.
16
Iyawoi Yaubada a baha hi nonoli ma he ihinigigiyeya? Naka tauhi mei Mose
Isipitagei i tahaehi ma hi gelegeletai, bo?
17
Ma tauhi bolima magouhi 40 u hinehi hai dewa
apapoehi bihiyei ma Yaubada i luuyogigiyehi po hi hilage hoi balabala yabayababa hai
apapoe ubeihi.
18
Tauhi hai wiponahahalena binei i paligubahi i pa, Apega tau u ani
wiyagohina uyahina ona lui mai.
19
Uyahinei ta galena tuhagaya tauhi ega hita luilui, babana
ega hita witumaganeya.
Hibulu Hibulu
<<
33
>>
Hibulu Hibulu
<<
44
>>
4
1
A baha piko ubeita yohola e memae, naka i pa, Tauna anani wiyagohina uyahina apo
ta lui nae. Yaka ipa ta matouta duma meka po apo gehouta ta peu ma apega ta tuhagaya.
2
Babana tuwega dewadewana i weleweleta tauhi odubona i welehi ma tuwegana ega ita
haguhi babana hi nonoli ma ega hita witumaganeya.
3
Ma tauta tu witumagana wiyagohina
amaka ta tuhagaya, ma tauhi odubohi ega hita tuhagaya mei Yaubada i pa,
A luuyogigiyehi po a paligubahi a pa,
Apega tau u ani wiyagohina uyahina ona lui mai.
Yaubada a wiyagohina e memae, babana hipuli atapuna i wiwawali po i kokoe ma i
wiyagohina.
4
Ma iyeta i iyagohineya binei Buka amaka i baheya i pa,
Yaubada iyeta wisebenina uyahina
a bagibagi atapuna uyahinei i wiyagohina.
5
Uyahinei geka bahana binei ma tana inugonugotuhu, Apega tau u ani wiyagohina uyahina
ona lui mai.
6
Geka hougana Ani wiyagohina e memae ma ega hita maga ma hi tuhagaya. Odubona
tauhi Mose a houga uyahina tuwega hi nonoli ma ega hita wiponawogogeya yaka ega hita
tuhagaya.
7
Mose i hilage, ma u mulina Yaubada gaogao wouna i houni po lawa uyahina
wiyagohina hina tuhagaya, uyahinei ma Yaubada nugohanahanapu Dawita i weleya po
Dawita Yaubada a baha i bahebaheya i pa,
ega ipa ona nugonugokapala.
8
Ma Yaubada wiyagohina i bahebaheya Yosuwa a bolu mitehi ega hita tuhagaya, uyahinei
Yaubada i inugotuhu nonogogeya ipa apo yohola wiyagohina ta tuhagaya, yaka Amalai
binei i ibaabani.
9
Uyahinei tauta Yaubada a lawa ata wiyagohina e memae, ma wiyagohinana
dalabu wiyagohinana naka pitenana.
10
Apo inapa Yaubada a wiyagohina ta tuhagaya naka
tauta ata bagibagi uyahinei ta iyagohina naka pitenana gasi Yaubada lolowa a bagibagi
uyahinei i wiyagohina.
11
Uyahinei ta wileta kadidili po wiyagohina ta tuhagaya ma ega iyai
gehouna ina iponahahalena meka po apo ina peu po mei odubona tauhi hi pipeu pite.
12
Yaubada a baha lauyagohanana i kadidili duma po mei kwasikwasi menana luwaga a
kam apo nugonugota ina tupanagili po u hineta nugotuhu po dewa laugowagowadahi he
memae ina tonahi.
13
Matababana Yaubada u matana ginouli atapuhi i iwawalihi, ega awai
gehouna ita megowada, atapuhi hi lugelegeletehi. Tauna uyahina apo ata bagibagi atapuhi ta
wibenabenama.
Yesu ata tu witalaguyaba baneina
14
Ata tu witalaguyaba baneina e memae, Yesu Yaubada Natuna, amaka i gae hoi yada
yaka tauna uyahina ata witumagana ta woomomota kadidiliyeya.
15
Tu witalaguyaba gehouhi ega hita lunugotootogogeta ata tapiya ubeihi, ma Yesu ata
witai i hanapugehi yaka i lunugotootogogeta, babana lolowa hoi hipuli Tomodulele a
ludadana atapuhi i tuhagahi, mei tauta gasi amaka ta tutuhagahi, ma Yesu ega kikina awai
gehouna ita powaya.
16
Uyahinei ta nugomotu ma ta lui nae ata wasawasa uyahina po ta
laupali Tu lunugotootogogeta uyahina yaka apo ata witai uyahihiyei ina lunugotootogogeta
ma ina haguta.
Hibulu Hibulu
<<
44
>>
Hibulu Hibulu
<<
55
>>
5
1
Tu witalaguyaba balubaluhi Yaubada i winaganihi lawa u hayahi ma i hounihi po tauna
u matana hi italaguyaba lawa hai apapoe ubeihi.
2
I linanaya tu witalaguyabahi hina
nugodewa tu winugoneina po tu welupowa uyahihi, babana tu witalaguyabahi tauhi lawa po
anai tapiyahi.
3
Uyahinei hi italaguyaba Yaubada uyahina tauhi hai apapoe ubeihi po gasi
lawa magomagouhi hai apapoe ubeihi.
4
Ega emoemotana po iyai tauna a winugonugotuhugei ina witalaguyaba Yaubada tauna
a otugei, mei odubona Alona Yaubada i otugeya.
5
Naka pitenana Keliso ega tauna ita
wohepa meya po ata tu witalaguyaba waiwasawasana ma Yaubada i winagani po i
paliweleya i pa,
Tam natuwe.
Amalai a kawainatunem.
6
Ma Yaubada a baha wiluwagana i pa,
Tamomwitalaguyaba memewahagana
mei lolowa Mekisadeki.
7
Hougana Yesu hoi hipuli i wilawa hota po i memae anai touna po anai diligwegwena i
laupali Amana uyahina, babana tauna emoemotana po ina haloya hilage uyahinei. Ma
Amanana a lupali i nonoli a wiyateyate imahi binei.
8
Hawena tauna Yaubada Natuna, ma
tamogi wiyuwa i wialoni ma imtaibagibagi po i wiponawogo imahi,
9
po a dumalugei ipa ta
wiponawogogeya luyagohana memewahagana uyahinei ta tuhagaya,
10
babana Yaubada i
houna kahaya po i witalaguyaba wahaga mei lolowa Mekisadeki.
Yaubada ega tana ihinigigiyeya
11
Geka ginoulihi ubeihi naka baha hi maga duma he memae ma nugonugou ipa uyahimi
a bahehi ma ega emoemotana babana o winugoneina.
12
Geka hougana ega emoemotami po
lawa gehouhi ona wiatatiyehi, matababana Yaubada tuwegana a baha dumana ega ota
hanapugena imahiyeya, uyahinei tauyai yohola to iatatiyemi. Taumi gugu tunawana i linanami
ma yaniyani kapakapalana ega emoemotami.
13
Uyahinei taumi mei logaloga. Yaubada a mae
dumadumaluna ega u nugonugomi ita lugiigila imahiyeya yaka wiatatiyana hegoyahi
uyahihiyei to iani tahaemi.
14
Ma iyawoi hi inugomagula naka tauhi yaniyani kapakapalana tu
anina, babana nugonugohi amaka hi lugiigilihi po emoemotahi hina wikaha awai
dewadewana ma awai apapoena.
Hibulu Hibulu
<<
55
>>
Hibulu Hibulu
<<
66
>>
6
1
Wiatatiyana tahatahayana Keliso binei amaka o nonolihi po o hanapugehi yaka ta
wohouna. Ta wohouna ma nugotuhu wouna Keliso binei tana inugonugotuhu po ta
winugomagula. Wiatatiyanahi amaka o nonolihi po o hanapugehi, ma ega ipa ta lailugo
mehi. Geka ginoulihi naka ata dewa apapoehi ata ani hilage ta wihinigigiyehi ma Yaubada
uyahina ta witumagana,
2
bapatiso ma wotepana wiatatiyanahi ma tu hilahilage hai towolo
meme, ma apapoe wimihana wiyuwa ega sigana. Geka wiatatiyanahi amaka o hanapugehi.
3
Yaka nugotuhu wouhi luwitanahi a iatatiyemi naka Yaubada u gaogao i weleu.
4
Babana iyawoi lolowa Yaubada binei nugonugohi i lugiigili po animbenena yadei hi
waya ma Alugo Woiyawa hi waya,
5
ma Yaubada a baha mayana hi waya po a kadidili
houga e nenei binei mayana hi waya,
6
apo hina wihinigigiyeya ega emoemotana po hina
nugobui meme, babana tauhi hai dewagei Yaubada Natuna he itakena meya ma gowana he
lauguyoguyougeya lawa u matahi.
7
Tano ta nugotuhuya. Inapa gadiwewe ma kabudala apo hipuli ina laiwouya, ma
yaniyani hina gwauyala po hina ludede imahi, po gasi tanona taniwagana anai kaohana,
babana hipulina Yaubada i kawaidewedeweya.
8
Ma inapa hipulina uyahina hiyamoni po
donadona hina lahahi, yaka nugote apo hipulina ina paligubaya po omapu ina linanaya.
9
U lawa, u bahahi geka a ipaliwelena hota ma bimiyei a inugonugotuhu ipa ega ona
ihinigigiyeya ma omi luyagohana anona apo ina lugeleteya.
10
Yaubada a taniwaga uyahimi i
dumalu uyahinei omi wihaguhagu po omi lunugotootogo Yaubada a lawa uyahihi babana
tauna o lauhogaleya houga hi kokoe po houga geka uyahihi apega ina winugoguluwihi.
11
Uyahinei a luhogaleya ipa emosi po emosi ona wileta po ona ihaguhagu yaka omi
witumagana anona atapuna houga he nenei uyahihi ona tuhagahi.
12
Ega ona lauupudoodola
ma tauyai ona witutupoganeiyai, babana anai omtaibagibagiyai to itumagana ipa Yaubada
ginouli i palipaliwitumaganehi ta winihi.
Yaubada a baha i dumalu
13
Yaubada odubona tunawana gowanei i baha gwala Abelaham uyahina, matababana
ega iyai gehouna gowana ita lata lagona po uyahinei ita bahabaha gwala.
14
Ma a baha
gwalana gegeka, Apo a kawakawaidewedewema siga natunatumhina maga.
15
Abelaham
imtaibagibagi yaka bahapikona anona i tuhagaya.
16
Inapa tauta lawa gegedumana gowanei ta bahabaha gwala ipa lawa hina
kawamoineta.
17
Yaubada a luhogala ipa a baha tauta ina wiatatiyeta po awai i bahabaha
pikogeya uyahita apo yohola ta tuhagaya, po apega nugonugona ina buimehi, uyahinei tauna
gowanei i baha gwala.
18
Uyahinei ginouli kadikadidilihi luwaga hi mewahaga naka Yaubada
a bahapiko ma a bahagwala, uyahinei apo ta hanapugeya Yaubada ega houga gehouna ita
koyama. Ega yaka tauta Yaubada uyahina amaka ta lowo nae po i wiluyagohanita, yaka ta
nugokadidili ma a bahapikona uyahita ta nugotuhu lagoneya.
19
Ata winugonugotuhu lagona
mei yogona kadikadidilina alugota binei, po uyahinei apo libulibu ta luloloya ma ta lui
Yaubada u matana.
20
Noka hotanana Yesu amaka ubeita i lui tahaya, po tauna ata tu
witalaguyaba baneina po memewahagana tauta ubeita naka pitenana mei lolowa Mekisadeki.
Hibulu Hibulu
<<
66
>>
Hibulu Hibulu
<<
77
>>
7
Mekisadeki tu witalaguyaba
1
Mekisadeki mi Salemhai Wasawasa ma Yaubada Gegewahagana a tu witalaguyaba.
Hougana Abelahami igawiya nae po tanitaniwaga hai bolu atapuhi i uni pahihi ma naka
hougana Abelahami gunagunawileya po Mekisadeki mitehi hi witutuhaga. Ma Mekisadekina
Abelahami lunugodewedeweya.
2
Ega yaka Abelahama gawiya gapolana tupona
Mekisadeki i weleya.
* Abelahama gota magouna 10 ma emosi uyahinei imbenena.
Mekisadeki i weleya.
* Abelahama gota magouna 10 ma emosi uyahinei imbenena.
(Mekisadeki gowana a bui, Wasawasa Dumadumaluna. Ma a dobu gowana Salem a bui,
dumola, yaka tauna gasi, Dumola Wasawasana.)
3
Mekisadeki ega amana po ega hinana,
ega meka a guguni gehouna mei gasi ega a houga guni po ega a houga hilage po galenana
mei Yaubada Natuna i witalaguyaba wahaga Yaubada uyahina.
4
Baha dumana Mekisadeki bada baneina gehouna yaka Abelahami gelagoni, babana
Abelahama gawiya gapolana tupona Mekisadeki i weleya.
5
Mi Isalaela atapuhi naka
Abelahamgoogana ma hai tu witalaguyaba naka Libai gugunina uyahinei po mi Isalaela hai
ombenena hi welewelehi, babana Libai gugunina hai taniwaga i memae ombenena tamana mi
Isalaela uyahihiyei.
6
Ma Mekisadeki tauna ega Libai gugunina ma tamogi a
lunugodewadewa binei Abelahama gapola tupona i waya. Naka hougana Mekisadeki a
kawaidewadewa Abelahami waya. Lolowa Yaubada a paliwitumagana Abelahami tuhagaya
7
tamogi Mekisadeki Abelahami gelagoni, babana tauhi iyawoi gowahi baneihi he
launugodewadewa lawa gowahi hopuhopuhi uyahihi.
8
Tu witalaguyaba ombenena hi
tamitamihi, ma yohola apo hina hilage, ma Mekisadeki Abelahama ombenena i wiwaya
tauna memewahagana.
9
Ma Libai gasi, tauna lawa hai ombenena tu winina, Mekisadeki
animbenena i weleya.
10
Babana Libai Abelahamgogana ma hougana Abelahamombenena
Mekisadeki i weleweleya tauna Abelahamu koibana i memae.
11
Libai googana tauhi hai bagibagi Yaubada a lugagayo tauhi mi Isalaela he iatatiyehi.
Ma lugagayona ega emoemotana ina widumaluhi, uyahinei hai luhogala ipa tu witalaguyaba
wouna gehouna po ina lidumaluhi. Po tauna mei Mekisadeki ma ega ipa mei Libai gugunina.
12
Inapa tu witalaguyaba ta buinihi yaka apo gasi lugagayo ta buinihi.
13
Ginouli geka ata
Guyau Keliso binei hi ibaabaniyeya naka tauna ata tu witalaguyaba wouna. Tauna ega Libai
a gugunigei ita nei ma Yuda a gugunigei i nei.
14
Ta hanapugeya ega iyai gehouna Yuda a
gugunigei hoi ani witalaguyaba hita wobagibagi. Ma tauhi ega Mose a lugagayo uyahinei
palihalena hita tuhagaya po ipa hina italaguyaba.
15
Uyahinei ta gagalena tuhagaya ata tu witalaguyaba wouna i gelegeletai tauna mei
Mekisadeki.
16
Ega Mose a lugagayogei ita witalaguyaba, babana tauna ega Libai a gugunigei
ita nei, ma tamogi yautu meme tuwetuweneina a wipoyagei i nei.
17
Tauna binei ma Buka i
bahebaheya i pa,
Tamuna witalaguyaba wahaga,
po mei lolowa Mekisadeki.
18
Mose a lugagayo ta wihinigigiyeya babana i tapiya po ega emoemotana
19
ina
lidumaluta. Ma witumagana wouna po dewadewana i gelegeleta, ta witumaganeya po
Yaubada u matana ta liya nae.
20
Ma Yaubada lolowa Keliso a witalaguyaba binei i baha gwala. Ma tu witalaguyaba
gehouhi Yaubada a bahagwala ega hita tuhagaya.
21
Ma Yesu tunawana binei Yaubada a
Buka i baha i pa,
Guyau amaka i baha gwala
apega nugonugona ina buiya naka:
Apo una witalaguyaba wahaga.
22
Geka bahagwalana binei Yesu a wiwogatala wouna ta hanapugena imahiyeya, babana
wiwogatala odubona i haki haleya.
23
Odubona tu witalaguyaba tahatahayahi hapa po hapa hai bolu uyahihi hi memae po
hi hilahilage, ma wouhi iyawehi hi pelipelihi.
24
Ma Yesu tauna i witalaguyaba wahaga
uyahinei ega iyawena pelina.
25
Yesu tauna emoemotana apo houga atapuna ina lauyawahita,
apo inapa Yesu a tahayagei ta liyaliya nae Yaubada u matana, babana tauna memewahagana
po houga magomagouna ubeita e laupali Yaubada uyahina.
26
Yesu i linana dumaya yaka tauta ubeita ata tu witalaguyaba baneina, babana tauna
woiyawa po yeuyeu po a dewa hi dewadewa duma, po ega mei tauta tu apapoe, uyahinei
Yaubada Yesu i wohepaya po yada tu miyenahi i lagonihi.
27
Ma tu witalaguyaba hai
tanitaniwaga iyeta emosi po emosi hi italaguyaba Yaubada uyahina tauhi hai apapoe ubeihi,
ma apoma lawa gehouhi ubeihi. Ma Yesu mala emosi hota hinina i palihaleya po i
witalaguyabena meya Yaubada uyahina tauta ubeita.
28
Yaka hapa tahatahayahi uyahihi
Mose a lugagayogei lawa anai apapoenihi ma hi witutalaguyaba baneihi, ma muliyei
Yaubada a bahagwala uyahinei tauna Natuna i itowoli ega a apapoe awai.
Hibulu Hibulu
<<
77
>>
*7:2: Abelahama gota magouna 10 ma emosi uyahinei imbenena.
Hibulu Hibulu
<<
88
>>
8
Wiwogatala wouna amaka i geleta
1
U baha anona gegeka, ata tu witalaguyaba baneina e memae geka hougana Yaubada
waiwasawasana anani mae gegena u awala hinebawana e tugutugula.
2
Ma tauna tu
witalaguyaba numa waiwoiyawa dumana uyahina. Numana lawa ega hita wogoya ma Guyau
tauna i wogoya.
3
Hoi hipuli tu witalaguyaba atapuhi hai bagibagi animbenena apo talaguyabana
Yaubada hina weleya, yaka ata tu witalaguyaba wouna tauna gasi apo animbenena
Yaubada ina weleya.
4
Ma tauna itapa hoi hipuli ita memae apega ita witutalaguyaba,
matababana tu witalaguyaba hi maga duma ma he memae po houga magomagouna he
italaguyaba, mei Mose a lugagayo i bahebaheya pite.
5
Ma hai bagibagi numa dalabu u
hinena. Ma hoi hipuli numa dalabuna naka tautau hota ma numa dalabu dumana hoi yada e
memae. Babana Mose numa dalabu tahatahayana i wogowogoya naka waimulina ma
Yaubada Mose i paliweleya i pa, Mose, una nugotuhuya numa galenana atapuna u oya a
iatatiyem, atapuna una witutupoganeya po u numa dalabu una wogoya.
6
Geka hougana
Keliso a bagibagi hoi yada tu witalaguyaba hai bagibagi i gelagonihi, mei Yaubada a
wogatala wouna tauta lawa mitehi, wogatala odubona i haki lagoni. Babana paliwitumagana
wouna paliwitumagana odubona i haki lagoni.
7
Itapa wogatala odubona lawa atapuhi ita haguhaguhi, apega tata geno wogatala
wouna uyahina.
8
Odubona Yaubada i hanapugeya mi Isalaela hai dewa ega hita dewadewa
uyahinei ubeihi i pa,
Iyeta he nenei uyahihi wogatala wouna apo a houni
mi Isalaela po mi Yudeya ubeihi.
9
Wogatala a huhouni ega mei wogatala odubona googami a welehi
po Isipitagei a tahaehi ma hi hopu
po hi nenae hai dobu dumana uyahina.
Ma u wiwogatala a huhouni uyahina ega hita meidaodao,
yaka ega ata genogehi.
10
Guyau i baha i pa,
Apo yohola u wiwogatala wouna mi Isalaela a welehi.
Ma apo u nugonugohi u lugagayo a gilumi
po hina hanapugeu tau hai Yaubada
ma tauhi u lawa.
11
Po apega hai lawa po walewalehihi hina iatatiyehi
po hina pa, Yaubada ona hanapugeya,
matababana atapuhi apo hina hanapugeu,
tauhi gowahi baneihi po gasi lawa yabayababa.
12
Ma hai welupowa binei a paligigilihi
po hai apapoe a winugoguluwihi.
13
Yaubada wiwogatala wouna binei i ibaabani babana wogatala odubona i tapiya po kikina
ma ina yababa.
Hibulu Hibulu
<<
88
>>
Hibulu Hibulu
<<
99
>>
9
Numa dalabu binei
1
Wiwogatala odubona u hinena lugagayo hi maga duma hi memae tapalolo binei, ma
numa waiwoiyawana hoi hipuli binei.
2
Ma numana gamogamo opihi uyahihiyei hi dewaya
po i kokoe, ma hi babanoya luwageya, po babanoya tahatahayana hi wigowaya hi pa,
Numahine waiwoiyawana, po noka hosi lampa ani hounahi ma pata emosi, patana uyahina
palawa hi huhouni Yaubada u matana.
3
Ma babanoya wiluwagana u hine dumana hi
libutomgeya po hi pa, Numahine waiwoiyawa dumana,
4
po noka hosi dadi animapu i
memae, ma animapuna gole uyahinei hi dewaya, ma lugagayo dedewagana i memae naka
gole uyahinei hi humaya, ma dedewagana u hinena gaeba gole i memae, ma gaebana u
hinena mana i memae. Ma gasi dedewagana u hinena Alona a digona, lolowa i lahaya po i
linapinapi, po Yaubada a lugagayo gaima uyahihi i gilugilumihi hi memae.
5
Naka Yaubada
anani mae lawa hai ani lunugotootogo. Ma dedewagana u tepana tu winoyanoya luwaga
waiwasawasahi hi dewahi po dedewagana hi iloguloguya. Ma apega ginouli ubeihi a
wibaabani duma.
6
Geka ginoulihi atapuhi hi dewahi po hi kokoe ma tu witalaguyaba hi lui po numa
dalabuna u hinena hai bagibagi hi dewadewahi.
7
Ma numahine waiwoiyawa dumana tu
witalaguyaba baneina tunawana u hinena i luilui. Bolima emosi u hinena mala emosi hota i
luiluiya. Ma a lui hougana tala i waya po i italaguyaba Yaubada uyahina tauna a apapoe binei
po lawa magomagouhi hai apapoe ubeihi tamogi ega hita galena tuhagahi.
8
Geka ani galena
uyahinei Alugo Woiyawa i wiatatiyeta ega iyai gehouna emoemotana numahine waiwoiyawa
dumana ina luiya mehougana numa woiyawa tahatahayana i towotowolo pite.
9
Naka
wekiwekilala geka hougana binei po uyahinei ta galena tuhagaya animbenenahi po
talaguyabahi uyahihiyei apega nugoyeuyeu ta tuhagaya.
10
Babana ginoulihi lugagayohi aniani
po umauma po yeuyeu binei, naka wekiwekilala hota po apo hina kokoe hougana Yaubada
anohi ina wogeletehi.
11
Keliso tauna Tu witalaguyaba baneina uyahinei mae dewadewa dumana i weleta
apoma numa dalabu dumana i luiya, ma numana gasi numa waiwoiyawa dumana ega hoi
hipuli lawa hita dewaya.
12
Numahinena waiwoiyawa dumana uyahina i luilui mala emosi hota
naka anai witalaguyabana. Ma tala ega gamogamo talahi bo goti bo bulumakau habuluhi
talahi, ma tauna tala galinei yaka nugoyeuyeu memewahagana ta tuhagaya tauna uyahinei.
13
Inapa ginouli gobugobuna ta wodadani po hinita ta wigobuya, ma goti talana bo
bulumakau talana uyahinei ta luliliyena meta bo bulumakau wawinena ta apuya po uyahinei
ta witalaguyaba Yaubada uyahina naka hinita liyeuyeuna binei.
14
Ma Keliso talana i yeuyeu
lagona, po nugonugota gobuhi i liyeuyeuhi po ipa Yaubada Lauyagohanana a bagibagi ta
dewaya. Babana Alugo Memewahagana Keliso i haguya po tauna mei gamogamo galenana
wodewadewana, uyahinei tauna i witalaguyabena meya Yaubada uyahina po i hilage tauta
ubeita.
15
Uyahinei Keliso wiwogatala wouna i neneiyai ipa tauta i iototugeta apo ina weluwinita
po yautu memewahagana i palipaliwitumaganeya ina weleta. Matababana tauta lugagayo
tahatahayana ta tulagoni po ipa ta hilage, ma Keliso ubeita i hilahilage ipa ina wimiheta.
16
O hanapugeya odubona iyai woga i talatahaeya ipa apo ina hilahilage binei naka a
gapola atapuhi hina gutahi. Yaka a hilage u mulina a guguni hi wootagoya.
17
Ma itapa
yohola a yautuna apega wogatala hita wotagoya. Ma inapa ina hilage apo wogatala ina
kadidili po hina wotagoya.
18
Naka pitenana wogatala tahatahayana Mose uyahinei,
gamogamo hi laihilagenihi, ma talahi uyahihiyei hai wogatala hi laidumaluya.
19
Babana
lugagayo atapuhi amaka Mose i bahehi lawa uyahihi, ega yaka bulumakau muhomuhohi
talahi, goila mitehi hi wilawilaya i waya, ma sipi apalana kayakayana i waya, po hiyamoni
gowana hisopa belanei i lauliligeya ma goila ma tala hinenagei hi geletai po lawa atapuhi ma
lugagayo bukana i lautepohi.
20
Ma Mose i baha i pa, Yaubada a wiwogatala bimiyei i
huhounihi a laiwawali geka talana, yaka ona iponawogogeya.
21
Mei gasi numa dalabu anai
gapolana tala uyahinei i lautepohi.
22
Mose a lugagayo i huhouni, ipa tala uyahinei apo
ginouli magomagouhi hina yeuyeu. Ma dewa apapoena ani liyeuyeuna tala uyahinei, ma apo
tala ega ina kololo tahaya, ega meka gasi tahaya gehouna ita memae paligigila binei.
Keliso a hilage binei
23
Numa dalabu gapolahi hoi yada he memae ma wekiwekilalahi hoi hipuli Mose i
dewahi po gamogamo talahi i italaguyabehi Yaubada uyahina po i laiyeuyeuhi. Ma ginouli
yadei i lainanahi ani witalaguyaba dewadewa dumana.
24
Matababana Keliso ega ita lui numa
woiyawa wogowogona uyahina, naka numana wekiwekilala hota, ma tamogi i lui hoi yada
po Yaubada u matana e memae ma e ihaguhagu uyahita.
25
Keliso apega houga
magomagouna ina italaguyabena meya Yaubada uyahina, po ega mei tu witalaguyaba hai
taniwaga baneina bolima emosi po emosi numahine waiwoiyawa dumana u hinena i luilui ma
tala i italaguyabeya, naka talana ega tauna talana dumana.
26
Itapa Keliso a bagibagi mei tauhi
tu witalaguyaba hai tanitaniwaga, apo ita hilahilage gawagawata hipuli i wawali uyahinei ma i
nei po amalai. Ma tamogi mala emosi hota houga anani kokoe uyahina lawa ataputa ubeita i
witalaguyabena meya ipa dewa apapoehi ina houna liyehi.
27
Tauta lawa ata taniwaga e
memae ipa mala emosi hota apo ta hilage apoma libahibahi ta wialoni.
28
Mei gasi Keliso
mala emosi hota i witalaguyabena meya po i hilage ataputa ita dewa apapoehi i boho halehi.
Apo ina laugeletena meya ega ipa ina hilage meme apapoe ubeihi ma tamogi ta iotonaneya
ipa ina luyawahita.
Hibulu Hibulu
<<
99
>>
Hibulu Hibulu
<<
10 10
>>
10
1
Yohola apo ani kaoha dumana ina geletai uyahita ma Mose a lugagayo naka tautau
hota ma ega ani kaoha dumana. Mose a lugagayo ipa bolima po bolima gamogamo hina
unihi po Yaubada uyahina hina italaguyaba ma bagibagihi naka ega emoemotana po ina
lidumaluta.
2
Itapa bagibagina hi dewadewaya ita laiyeuyeuta emoemotana apo mala emosi
hota hita dewaya po kamnata hita wodewadewa. Uyahinei bolima emosi po emosi ega hita
dewadewa gawagawahi.
3
Babana bolima emosi po emosi witalaguyabana hai apapoe i
laugeleteya po hai kamna ega hita wodewadewa.
4
Yaka bulumakau ma goti talahi ega
emoemotana po ita apapoe hina liyeuyeuhi.
5
Uyahinei Keliso i nenei hoi hipuli hougana, ma Yaubada uyahina i baha i pa,
Animbenena he italaguyabehi ega uta luhogalehi
yaka hini u weleweleu ombagibagi binei.
6
Gamogamo apapuna lawa he italaguyabehi hai apapoe ubeihi ega ita laikaoham.
7
Yaka a bahabaha uyahim a pa,
A palihalena meu tamYaubada uyahim,
po om nugotuhu ipa a dewaya
po mei lolowa Buka uyahina hi gilugilumi pite.
8
A bahana ona hanapugena dumaya, Animbenena he italaguyabehi ega uta luhogalehi ma
gamogamo apapuna lawa he italaguyabehi hai apapoe ubeihi ega ita laikaoham. (Geka
bagibagi naka Mose a lugagayo hi wootagohi.)
9
Ega yaka i bahena meya i pa, A palihalena
meu uyahim po om nugotuhu ipa a dewaya. Yaka Yaubada naka lugagayo tahatahayana
ipa ina wihaleya ma wouna ina houni.
10
Ma Yaubada a nugotuhu ipa Yesu Keliso hinina ina
witalaguyabeya po ina hilage mala emosi hota po uyahinei wiwoiyawa ta tuhagaya.
11
Tu witalaguyaba magomagouhi numa dalabu uyahina he towotowolo iyeta emosi po
emosi hai witalaguyaba Yaubada he weleweleya, ma tamogi ega emoemotana po
talaguyabahi dewa apapoehi hina wihalehi.
12
Ma Keliso mala emosi hota i witalaguyaba
dewa apapoena binei ma a talaguyabana houga atapuna emoemotana apo ina wialoni, po a
witalaguyabana u mulina Yaubada u awala hinebawana i tugula.
13
Ma e iotonana houga awai
apo a gawiya Yaubada ina houna hopunehi aena u gaboulina.
14
Yaka a witalaguyaba mala
emosi hota ma emoemotana apo houga atapuhi uyahihi ina iwoiyaweta.
15
Alugo Woiyawa e ibaabani uyahita. Guyau a baha i palipaliweleta Buka u hinena i
pa,
16
Apo yohola u wiwogatala wouna mi Isalaela a welehi,
ma apo u nugonugohi u lugagayo a gilumi.
17
Hai apapoe po hai powa apo a winugoguluwihi.
18
Uyahinei apega tana italaguyaba ata dewa apapoehi ubeihi, babana Yaubada amaka i
paligigilita.
Tauta ta hagu meta
19
Walewalehiu, Yesu talana ubeita i kololo uyahinei apo ta nugokadidili ma ta lui gae
Yaubada a numahine waiwoiyawa dumana u hinena.
20
Geka tahaya wouna yaututa binei.
Lolowa numahine waiwoiyawa dumana matetana hi libulibutomgeya, tamogi Yesu amaka i
hoe haleya tauna hinina a hilage uyahinei, yaka apo ta lui Yaubada uyahina.
21
Ma ata Tu
witalaguyaba Gegedumana Yaubada a numa e gagalena iteteya.
22
Uyahinei ta liyaliya nae
Yaubada uyahina anai dumaluta po anai nugokadidilita po anai witumaganata. Apo hinita ta
liyeuyeuhi goila dewadewana uyahinei po nugonugota hina yeuyeu yaka. Babana Yesu
amaka i hiwoga deodeota po ata nugotuhu apapoehi i liyeuyeuhi.
23
Ma Yesu ta womomohi
po ta bahena geleteya lawa uyahihi yaka apo ta towolo kadidili ata witumagana uyahina.
Babana tauna i paliwitumaganeta yaka apo ina limoineya.
24
I linana dumata ipa tauta ta
haguhagu meta po ta lauhogalena meta po bagibagi dewadewahi apo ta dewahi.
25
Ata lawa
gehouhi tapalolo omboinana hi winugoguluwi ma tauta ega ipa ta dewaya po mei hai dewa.
Ma houga atapuna tana ikadidili meta po hougana ta hanapugeya Yesu a gunawilana e
tutuliyaliyanita yaka ta haguhagu meta.
26
Inapa wiatatiyana dumana ta hanapugeya ma apoma ta palipalihaleta dewa apapoena
uyahina naka ega witalaguyaba gehouna ita memae ata dewa apapoena binei.
27
Ma tamogi
anai matoutata naka apo libahibahi ta wialoni po mayau ebebalana apo ina apu pahita naka
Yaubada i dewaya a gawiya ubeihi.
28
Odubona apo lawa awai Mose a lugagayo ina
tulagonihi ma tu limoina luwaga bo tonuga a dewa hina bahena geleteya, apega hina
lunugotootogogeya ma ipa hina lihilagena wahagi.
29
Yaka tauta gasi uyahitiyei inapa iyai
Yaubada Natuna ina wihinigigiyeya po talana ata yeuyeu binei i wogawogataleya ina
kawaigobugobugeya po tu lunugotootogogeta Alugo Woiyawa ina laiuyogigeiya, a meiha
wiyuwa baneina apo ina wialoni Yaubada uyahinei.
30
Babana amaka ta hanapugeya ata
taniwaga baneina i paliweleta i pa, Tau u taniwaga uyahinei apo tu apapoe a wimihehi
wiyuwa uyahinei. Ma i baha meme i pa, Tau omi Guyau yaka taumi u lawa apo a
luhetalemi.
31
Uyahinei Yaubada Memewahagana ta lowolowogeya meka po apo ina
taniwageta.
32
Lolowa Yaubada yayatana o tutuhaga wawali uyahimi ona nugotuhuya, naka omi
witai u hinehi o towolo kadidili.
33
Naka hougana lawa hi paliwihinimayami po hi
wihinigigiyemi po ata lawa gehouhi mitehi wiyuwa hi ialoni taumi o haguhi.
34
Ma ata lawa
gehouhi hoi numa numapani hi huhounihi ubeihi nugonugomi hi wiyuwa. Ma hougana lawa
omi ginouli hi danedanenehi ega ota genogehi ma tamogi o kaokaoha babana o hanapugena
dumaya naka omi ginouli dewadewa dumana po memewahagana hoi yada e memae.
35
Uyahinei omi witumagana ona womomohihi ma ega ona nugonugotapiya, babana
apo yohola omi meiha dewadewa dumana ona tuhagaya.
36
Yaka onomtaibagibagi ma
Yaubada a nugotuhu ona dewaya po a paliwitumagana anona ona tuhagaya.
37
Babana
kikina ma
Apo ina nei po ina geleta. Apega ina wihinihinibiga.
38
Tauhi iyawoi nawa tu dumalu
hai witumagana uyahinei luyagohana dewadewana apo hina tuhagaya,
ma inapa hina matouta po hina luhagawilehi Yaubada apega ina likaohahi.
39
Ma tauta ega tata luhagawileta po apapoe tata tuhagaya. Kidahi ma ta witumagana po
alugota hina meimahi.
Hibulu Hibulu
<<
10 10
>>
Hibulu Hibulu
<<
11 11
>>
11
Witumagana binei
1
Ata witumagana uyahinei ta nugonugokadidili ipa ata winugonugotuhu lagonahi,
ginouli ega tata gagalehi geka apo ta tuhagahi.
2
Googata odubohi hai witumagana uyahinei
Yaubada i kawaidewedewehi.
3
Tauta ata witumaganagei ta hanapugeya naka Yaubada i baha po ginouli atapuhi hi
wawala. A wiwawalana ta gagaleya po witumaganagei ta hanapugeya Yaubada ginoulihi i
wiwawalihi ma lolowa ega awai gehouna ita memae.
4
Abele anai witumaganana ma i italaguyaba Yaubada uyahina po Keini a talaguyaba i
haki lagoni. Ma Yaubada i kaoha duma Abele a witalaguyaba binei po i kawaidumalugeya.
Abele amaka i hilage ma tamogi a witumagana binei e iatatiyana uyahita.
5
Enoka a witumagana binei ega ita hilage ma a yautuna Yaubada i wihaleya po i gae
hoi yada, ma a lawa ega hita tuhagaya. Yaubada i bahena tahaeya i pa, Enoka binei a kaoha
duma.
6
Apo inapa Yaubada uyahina ega tana itumagana apega ubeita ina kaoha. Inapa
nugonugota ta liya nae Yaubada uyahina yaka ta witumaganena tahayeya po Yaubada tauta
ata witumaganagei tu wotagona tauta ina wimiheta.
7
Nowa a witumagana uyahinei Yaubada a baha i nonoli po ipa apo awai kikina ma ina
geleta uyahihi po Yaubada i matouteya yaka wambaneina i ginouli po a manago mitehi i
halohi. Nowa uyahina ma lawa atapuhi i wiatatiyehi tauhi tu apapoe, ma tauna a
witumaganagei i dumalu Yaubada u matana.
8
Abelaham a witumagana uyahinei Yaubada a otu i wotagoya po a dobu i nehaleya po
i nae u tupo geha ipa a dobu wouna ina biheya. Uyahinei i wotowolo po i nenae ma ega ita
hanapugeya meka tuponana uyahina e nenae.
9
Ma a witumaganagei tupo i
palipaliwitumaganeya uyahina a manago Isako ma Yakobo mitehi hi mae, amaka mei
hewahewa po hai numa gamogamo opihi uyahihiyei hi meme welawelau nae. Yaubada
dobuna i palipaliwitumaganeya uyahina ipa apo Abelahamdobu ina mimiyeya ina nae po
natunatuna hai dobu.
10
Ma Abelahami nugotuhu wahagi ipa dobu kadikadidilina Yaubada a
nugotuhugei i iwawali uyahina apo ina lui ma dobuna apeega ina yababa.
11
Abelahamagona gowana Sela, ma Sela amaka i wikaihale ma Abelahami wibada
tamogi ma a witumagana binei hinina i kadikadidili, yaka natuna hi koibeya babana Yaubada
a bahapiko i witumaganeya.
12
Uyahinei Abelahamamaka i wibada po ipa kikina ma ina
hilage, tamogi tauna uyahinei bolu banei dumana i geleta po hai maga mei ubona ma niha
bubuna naka pitenana.
13
Geka tu witumaganahi hi hilahilage paliwitumagana anona yohola ega hita galeya.
Uheiya hi towolo hai witumagana uyahinei ma hi galena niyeya po binei ma hi imaamala,
yaka tauhi tunawahi ma hi kawaihewehewena mehi hipuli geka uyahina po hi pa, Geka
hipulina ega ata dobu dumana.
14
Geka pite lawa hai wibaabani naka he palipaligeletena
mehi ipa tauhi hai dobu dumana he bibiheya.
15
Ma tauhi hai dobu amaka hi nehaleya, po
ega binei hita inugonugotuhu inapa nugonugohi po hina gunawelena mehi emoemotana
tahaya hina beiha po hina geleta meme.
16
Tamogi ega nugonugohi ipa hina gunawilehi
babana yada hi luhogaleya dobu dewadewa dumana. Uyahinei Yaubada apega ina
wihinimaehi babana tauhi a lawa po ubeihi hai dobu amaka i wononogogeya.
17
Abelahama witumagana binei ma ludadana i tuhagaya Yaubada uyahinei po natuna
dumana Isako ipa ina witalaguyabeya Yaubada uyahina.
18
Yaubada lolowa Abelaham
uyahina i baha piko i pa, Isako uyahinei apo bolu baneina ina geletai, ma Abelaham natuna
i palihaleya po ipa ina hilage.
19
Babana Abelahamamaka i hanapugeya ipa tu hilahilage
Yaubada emoemotana apo ina witowolo mehi, ma ani galena hota yaka natuna hilage
uyahinei i wimeya.
20
Isako a witumagana uyahinei natunatuna Yakobo ma Isowa Yaubada a
kawaidewadewa i paliwelehi.
21
Yakobo kikina ma ipa ina hilage yaka a digona i waya po i towolo ma i wotalagae.
Ma a witumagana uyahinei googana naka Yosepa natunatuna hai kawaidewadewa emosi po
emosi i baheya.
22
Yosepa a bolima anani kokoe uyahina a witumagana uyahinei mi Isalaela hai hopu
Isipita uyahinei i paliwelena tahaehi, ma a kokowaga binei i paliwelehi.
23
Hougana Mose hi guni po amana ma hinana hai witumagana uyahinei hi houna
gowadi po wamahiya tonuga u hinehi i memae, babana tewelana galenana i dewadewa duma
po Wasawasa Pelo a taniwaga ega hita matuteya.
24
Mose i wilawa baanai a witumagana uyahinei ega nugonugona lawa hina pa, Mose
Pelo gogana, babana Pelo natuna wawinena Mosena i wilataya po uyahinei ma i
kawainatuneya.
25
Uyahinei Mose apapoe ani kaohana i nehaleya po i nae houga kuku
hotana ipa Yaubada a lawa mitehi witai hina tutuhagaya.
26
Ega ita luhogaleya hipuli
wasawasana Isipita u hinena ma Keliso binei wihinimaya i wialoni babana amaka i
hanapugeya ipa apo yohola maiha dewadewana ina tuhagaya.
27
Awitumagana uyahinei
Pelo tu wasawasa a uyogigai ega ita matuteya ma Isipita i nehaleya ma imtaibagibagi
babana Yaubada matanei ega ita galeya ma a witumagana uyahinei i galeya.
28
Ma a
witumagana uyahinei Welulagona tolehana i dewaya po mi Isalaela tala uyahinei hai numa hi
wololohi po ipa tutuwoga tu lihilagenihi ega uyahihi ina lui po ina laihilagenihi.
29
Bolu naka hai witumagana uyahinei Boga Kayakayana hi damadamani mei hipuli
hayahayanei hina nenae ma mi Isipita hi wotagohi po ipa hina witutupoganehi po ega
emoemotahi ma atapuhi hi yoli.
30
Ma hougana tauhi Yeliko hi wiiwileya iyeta magouna 7 ma hai witumagana uyahinei
gali baneina i guli ma hi lui
31
po lawa atapuna hi uni pahihi hai wiponahahalena binei. Ma tu
matamaga gowana Lehaba ega hita uni babana wawinena anai witumaganana, Yosuwa a tu
wiluluwona luwaga Lehaba i kaohehi.
32
Ma apo awai a paliwelemi tu witumagana magomagouhi ubeihi? Naka Gidiyoni po
Balaki po Samsoni po Yepata po Dawita po Samwela po tu bahapiko atapuhi ega
emoemotana po ta hiyawa pahihi.
33
Tauhi hi witumagana kadidili yaka hai gawiya uyahina hi
kadidili duma, po gasi hai lawa hi taniwagena imahiyehi, ma Yaubada a paliwitumagana hi
tuhagahi po laiyoni hi winugohegoyahi,
34
po mayau ebebalahi hi lata duma ma hi bohohi,
po gawiya kwasikwasihi matahi hi wolewolehi, po hougana hi tapitapiya hi kadidili meme po
hoi witona hi kadidili lagona duma po tu wigawiyehi magomagouhi hi wiyaga pahihi.
35
Wiwine hai witumagana uyahinei hai lawa hilahilagehi hi wiluyagohana mehi. Ma lawa
gehouhi wiyuwa baneihi hi tuhagahi hai gawiya uyahihiyei ma hai witumagana binei ega hita
nugobui, babana ipa apo yohola hilage uyahinei hina towolo meme po hai luyagohana hina
tuhagahi.
36
Gehouhi paliguyaguyau po kodila hi wialonihi ma gehouhi hi panihi po hoi numa
panipani hi huhounihi.
37
Gehouhi gaimagei hi laihilagenihi ma gehouhi gadouhi hi boliboli
halehi ma gehouhi kwasikwasigei hi talatalaunihi. Ma gehouhi tu widayadayabu gamogamo
opihi uyahihiyei hi lauluilui, ma witai u hinehi hi memeyabayababa nae.
38
Geka hipulina ega
ita linanahi yaka lawa hi apapoenihi, po uyahinei ma hoi balabala yabayababa po oya
uyahihi hi neneyabayababa, ma gaima u duyuwahi po hanahanaga uyahihi hi eneno nae.
39
Ma tu witumaganahi hai witumagana amaka ta nonolihi ma tamogi Yaubada a
paliwitumagana anona yohola ega hita tuhagaya.
40
Matababana paliwitumaganana
wodewadewana anona tauta ubeita i wononogogeya ipa tauhi ma tauta apo anona ta
tuhagaya.
Hibulu Hibulu
<<
11 11
>>
Hibulu Hibulu
<<
12 12
>>
12
Towolo moomota binei
1
Uyahinei tauta tu witumagana odubohi ata ani galena hi maga duma. Yaka tauta ipa
ginouli witewiteihi ta wihinigigiyehi, ma ta bulili kadidili yada tahayana uyahinei, gasi dewa
apapoena aebahibahina ta wihinigigiyeya tauta uyahitiyei.
2
Ma Yesu matatiyei ta galena
idumaluya, babana Yesu tauna ata witumagana a baba po anani kokoe. Hougana Yesu hoi
hipuli i memae i hanapugeya ipa apo yohola ani kaoha baneina ina tuhagaya uyahinei ma ani
take wiyuwana imtaibagibagiyeya po wihinimaya ega ita lowogeya ma a sigana i gae hoi
yada po Yaubada u awala hinebawana e tugutugula.
3
Yesu ipa ona nugotuhuya tu apapoe
hi gawiyeya ma imtaibagibagi duma uyahinei taumi gasi ipa naka pitenana, ega ona
laukamna apapoe po gasi ona tapitapiya.
4
Taumi dewa apapoena o igawiyeya, ega lawa talami hita kololo po hita lihilagenimi.
5
Nugote Guyau a baha kadikadidilina o winugoguluwi tauna i kawainatunemi po i pa,
Natuwe, apo hougana Guyau ina laimatainam
ega binei una nugonugotapiya.
6
Guyau apo iyai ina luhogaleya po ina kawainatuneya,
yaka emoemotana apo kodila ina tuhagaya.
7
Apo wiyuwa ona ialoni naka Yaubada a wikodikodila uyahimi binei
onomtaibagibagi, babana amamata atapuhi natunatuhi he kodikodilihi ipa hina lidumaluhi.
Ma tauta Yaubada natunatuna,
8
yaka apo ina kodikodilita. Ma apo tam iyai Yaubada ega
ina kodilim, matababana ega natuna dumana tamma tahaya gehouna natuna tam.
9
Ona
nugotuhuya, hoi hipuli amamata he kodikodilita yaka ta iyateyatehi. Naka pitenana alugota
Amahi hoi yada ta wiyateyateya po tauna uyahinei apo luyagohana ta tuhagaya.
10
Amamata
hoi hipuli he kodikodilita hai winugonugotuhugei he laidumaluta houga kukuna binei, ma
Yaubada e kodikodilita ata hagu binei ipa ta wiwoiyawa po mei tauna.
11
Hougana ata
limataina ta ialoni apega ta kaoha, ma tamogi houga e nenei uyahina apo ano dewadewana ta
tuhagaya, naka dewadumalu po nugodumola.
12
Uyahinei nimami tapitapiyahi ma aetutumi ona wikadidilihi.
13
Ma aemi ani hounana
tahayana ona lidumaluya po omi aeapapoe uyahinei ona nenae po apega ona pipeu, ma omi
aeapapoe hina dewadewa meme.
14
Ona wileta kadidili po ona mehinihegoya lawa mitehi, ma ona wileta kadidili po ona
wiwoiyawa, ma inapa iyai ega ina wiwoiyawa Guyau apega ina galeya.
15
Ona galena itete
memi po ega iyai gehouna uyahimiyei Yaubada a lunugotootogo ina hahalena yababaya. Ma
ona galena itete memi meka po apo u hayami lawa gehouhi u nugonugohi mei duhi
waigolana, matababana lawa magomagouhi e laipeunihi.
16
Ega ona matamatamaga, ma
Yaubada a lunugotootogo ega ona ihinigigiyeya po mei odubona Isowa. Yaubada a
kawaidewadewa i wihinigigiyeya po i wele damaneya a tewela uyahina yaniyani emosi hota
binei.
17
Ma ona nugotuhuya, houga u mulina ma Isowa a kawaidewadewa nugonei i gae ma
i tou duma, ma ega emoemotana po ina wimeya, babana a tewela amaka i waya.
18
Geka hougana ta nenei Yaubada uyahina ega mei lolowa Mose mi Isalaela mitehi hi
nenae po oya Sainai uyahina ma kamna mayana hi wiwaya, mayau ebebalana po uguwa
wopotopotona, po gahu po duba baneina
19
po himogo gololona, ma lawa ponana hi
noonoli oyana uyahina po hi matouta duma ma hi laupali ipa ega ponana hina noonola
meya.
20
Babana lugagayo hi noonoli i pa, Ega awai gehouna oya geka ina wodadani ma
inapa gamogamo gehouna ina nei geka oyana uyahina yaka gaima uyahinei ona lihilageni.
21
Oya noka a winugolowolowo binei ma Mose tauna i bahena meya i pa, A matouta duma
po a taatawa.
22
Tauta tamogi amaka ta nei Saiyoni oyana uyahina, naka Yaubada Memewahagana a
dobu hoi yada gowana Yelusalem wouna, tu winoyanoya mi yadena tausana wabihaga he
memae ma he kaokaoha mei toleha uyahina ta kaokaoha pite.
23
Ma amaka ta lui Yaubada a
Natututuwoga a bolu u hinena yaka gowata hoi yada i gilumihi. Ma amaka ta nei Yaubada tu
luhetaleta uyahina po gasi ginouli atapuhi tu luhetalehi. Ma tauhi alugohi Yaubada e
laidumadumaluhi he memae.
24
Ma amaka ta nei Yesu uyahina tauna wogatala wouna i
dewaya po talana i hiwohiwoga haleya tepanei luyagohana ta tuhagaya ma ega mei Abele
talana tauna ani wiyuwa.
25
Uyahinei ona galena itete memi po hoi yada tauna ina ibaabani uyahita ega ponana
ona ihinigigiyeya. Babana odubona lawa gehouhi hoi hipuli Mose a guguya hi hinigigiyeya
po witai hi tuhagaya. Ma geka hougana Yaubada yadei e lauguguya uyahita, uyahinei
ponana inapa ta wihinigigiyeya apo ani witai banei dumana ta tuhagaya.
26
Lolowa ponana
hipuli i liguhuya, ma geka hougana amaka i baha piko i pa, Apo yohola hipuli po yada gasi
a guhu mehi mala emosi hota.
27
Geka bahahi i bahebahehi matababana ginouli i wawalihi
ipa ina guhu dadanihi, po ginouli ega hita kapakapala hina peu, ma ginouli kapakapalahi hina
towolo wahaga.
28
Yaka Yaubada ta mamali babana taniwaga wouna i weleta po ta luiluiya apega ina
guhu meya. Uyahinei Yaubada anai wimaamalata ta wootalagiyeya, mei awai e lauhogaleya
pite anai wiyateyateta po anai matoutata.
29
Matababana ata Yaubadana mayau ebebalana
naka pitenana.
Hibulu Hibulu
<<
12 12
>>
Hibulu Hibulu
<<
13 13
>>
13
Dewa dewadewana binei
1
Houga magomagouna ona lauhogalena memi po mei walewalehimi o lauhogalehi pite.
2
Ma toumana ona kaohehi po ona weluwinihi omi numa uyahihi po mei odubohi lawa
gehouhi toumana hi weluwinihi po hi gagalena itetehi, toumanahi naka tauhi tu winoyanoya
mi yadena ma tamogi ega hita hanapugehi.
3
Omi lawa hoi numa panipani he memae ona nugotuhuhi po ona haguhi po mei tauhi
mitehi hoi numa panipani ona memegogona. Ma omi lawa wiyuwa hi tutuhagahi ona
nugotuhuhi po ona haguhi, babana tauhi lawa mei taumi naka pitena.
4
Atapumi tawine lugagayona ona wotagoya po ega ona matamatamaga, babana tu
matamaga po tu wihola yababa Yaubada apo ina luhetalehi.
5
Ega mone po hipuli a gapola
nugomi ina wiwaya, tamogi ona kaoha labatana awai po awai o tutuhagahi ubeihi, ma ega
ginouli tapuhi po tapuhi ubeihi ona ihigihigili babana Yaubada tauna i baheya i pa,
Apega a winugoguluwimi po a nehalemi, apeega.
6
Uyahinei ta nugomotu duma po tana pa,
Guyau tauna u tu hagu,
Yaka apega lawa a matomatoutehi
ega awai gehouna hina dewadewaya uyahiu.
7
Omi tu tahaya ona nugotuhuhi, babana lolowa tauhi Yaubada tuwegana hi welemi ma
ona nugotuhuya witumagana anona dewadewana hi tuhagaya naka binei ma ipa taumi ona
witutupoganehi.
8
Yesu Keliso a mae odubona po amalai po houga he nenei uyahihi apega
ina buinihi.
9
Wiatatiyana tapuhi po tapuhi ega ona noonolihi, babana nugonugota amaka hi kadidili
Yaubada a lunugotootogo uyahinei ma ega wiyohi uyahihiyei. Yaniyani wiyohina lawa he
wotagoya apega ina widewadewahi po ina haguhi.
10
Tauta ata talaguyaba Keliso ma tu
witalaguyaba hoi hipuli numa dalabu uyahina he italaguyaba, ega emoemotahi po hinam
tauta ita ani witalaguyabana uyahina.
11
Mi Yudeya tu witalaguyaba hai taniwaga gamogamo talahi e niyehi po numahine
waiwoiyawa dumana u hinena e italaguyaba apapoe ubeihi Yaubada uyahina ma u mulina
gamogamohi hinihi he niyehi po dobuna u uputana he apapuhi.
12
Uyahinei Yesu dobuna
matetana u uputana wiyuwa i tuhagaya po ipa talanei a lawa ina wiwoiyaweta.
13
Po ipa tauta
gasi ta nae Yesu uyahina dobuna u uputana po Yesu mitehi ta wihinimaya gogona.
14
Matababana hoi hipuli ega dobu gehouna po ipa uyahina apo ina metuwetuwenai ubeita,
uyahinei ipa dobu memewahagana houga e nenei binei ta bibiheya.
15
Yesu i haguhaguta binei houga magomagouna tana italaguyaba Yaubada uyahina ata
animbenena wotalagaehi baha waianohi uyahihiyei gowana ta wilataya.
16
Witalaguyaba
gehouhi Yaubada he laikaohaya naka lawa ta lunugotootogogehi po ata gapola uyahinei ta
haguhi.
17
Omi tanitaniwaga ona iponawogogehi ma ona palihalena memi hai taniwaga uyahina
babana he gagalena itetemi, ma houga e nenei uyahina hai bagibagi binei Yaubada apo ina
luhetalehi. Yaka emoemotana ipa ona wileta imahi po omi bagibagi ubeihi hina kaohemi ma
ega ipa hina witepahinihinimayami, yaka apo hagu ona wialoni.
18
Ona laupali ubeiyai Yaubada uyahina. Geka hougana to nugotuhuya i dewa hi haki
po to luhogaleya ipa apo to dewadewa imahi houga he nenei uyahihi.
19
A baha kadidili
uyahimi ipa omi lupaliyei u tahaya ina dumalu ma a gunawilena yagiyagineu.
Wimaamala
20
Yaubada tauna tu nugodumola uyahinei ata Guyau Yesu hilagei i itowolo meya po
Yesuna a tu witumagana tauta ata tu galena itete dumana po tauna talanei ata wiwogatala
dewadewana po memewahagana i weleta.
21
Ma Yaubada ginouli dewadewahi atapuhi ina
welemi ipa a nugotuhu ona wotago imahiyeya. Yesu Keliso uyahinei Yaubada ina dewami
po ona kaoheya. Ma Keliso ta wotalagiyeya ega a sigasiga. Moina.
22
Walewalehiu, omi leta kukuna geka a gilumi ma a lupaliyemi ipa onomtaibagibagi po
u wiatatiyana ona nonoli.
23
A luhogaleya ipa walehita Timoti tuwegana a paliwelemi po ona hanapugeya hoi
numa panipani amaka hi hoe haleya, ma inapa ina neyagiyaginai uyahiu yaka apo mitehi to
nehi uyahimi.
24
I wimaamala a himiliyahi tu witumagana atapumi uyahimi ma tu galena itetehi
uyahimi. Ma mi Itali hai wimaamala hi himili uyahimi.
25
Yaubada a lunugotootogo atapumi ina melabenimi.
Hibulu Hibulu
<<
13 13
>>
Go!
Download and unzip
tbo_html.zip to read this
offline.
Linguistic publications
Ethnologue

HTML generated 4 Jul 2014 fromsource files dated 3 Jul 2014
Matiu Matiu
Maki Maki
Luka Luka
Yoni Yoni
Bagibagi Bagibagi
Loma Loma
Galatiya Galatiya
Epeso Epeso
Pilipai Pilipai
Kolosi Kolosi
1 Timoti 1 Timoti
2 Timoti 2 Timoti
Taitasi Taitasi
Pilimoni Pilimoni
Hibulu Hibulu
Yamesa Yamesa
1 Pita 1 Pita
2 Pita 2 Pita
1 Yoni 1 Yoni
2 Yoni 2 Yoni
3 Yoni 3 Yoni
Yuda Yuda
Wogeletana Wogeletana
1985, 2014 WBT and 1985, 2014 WBT and
BSPNG BSPNG
Yamesa
00
11
22
33
44
55
Yamesa Yamesa
<<
00
>>
^
Yamesa
Wimaamala
Hanapu a Witumaganana
Wasawasa ma Dayadayabu
Apapoe a ludadana
Nonola ma bagibagi
Dayadayabu ta luhogalehi
Witumagana a bagibagina
Menata a dewa
Yaubada a hanapu Tu hanapugena
Hipuli luhogalana
Ata Lawa ega ta palipaliwiyalutugehi
Ega ta bahabaha gwala yababa
Tu wigapola hai ututu
Omtaibagibagi ma lupali
Yamesa Yamesa
<<
00
>>
Yamesa Yamesa
<<
11
>>
YAMESA
1
Wimaamala
1
Tau Yamesa, Yaubada ma ata Guyau Yesu Keliso hai tu bagibagi.
A talahiyougogemi taumi u lawa gogata Isalaela a guguni magouna 12 uyahinei o nae
po o ihewahewa tupo atapuhi uyahihi.
Hanapu a Witumaganana
2
Walewalehiu, houga witai po wiyuwa uyahihi ona kaoha labatana
3
babana ta
hanapugeya naka ata witumagana ludadanahi, uyahinei ta towolo momota.
4
Houga
magomagouna ona towolo momota a sigana ona winugomagula imahi ma Yaubada a
bagibagi atapuhi emoemotami.
5
Ma apo taumi iyawoi ega nugonugomi hina
gunagadagadalihi, yaka Yaubada uyahina ona lupali po ina welemi, babana tauna ginouli
magomagouhi i gutahi lawa ataputa uyahita po ata lupali ega ita lauhinigaligaliyehi.
6
A
witumaganami ona laupali, ma ega a nugoluwaluwagami. Tauhi a nugoluwaluwagahi ma he
laupali, galenahi mei guletutu togowa e yoyogehi.
7
Tauhi tu lunugoluwaluwaga apega
dewadewa gehouna hina tuhagaya Guyau uyahinei
8
babana hai dewa atapuna i lugeleteya
tauhi tu wineneyabayababa.
Wasawasa ma Dayadayabu
9
Apo walehita gehouna ina widayadayabu yaka ina kaoha babana Yaubada amaka i
houna geleteya.
10
Tu wigapola ina kaoha, babana Yaubada amaka i houna hopuneya po
lawana i wigalenaya a gapolahi mei wihiya belahi apo hina kokodila.
11
A houga ega ita dao
babana kabudala apo ina lalani po belana ina kokodila po ina peu ma a didigana ina kokoe.
Tu wigapola galenana naka pite, a gapola e ibagibagihi ma apega ina meidaodao.
Apapoe a ludadana
12
Apo tauta witai u hinena ta towolo momota yaka ta kaoha, babana ata meiha
dewadewana Yaubada uyahinei apo ta tutuhagaya naka luyagohana unuhauna dewadewana
tu kadidili lawahi Yaubada ina welehi. Geka Yaubada a paliwitumagana uyahita apo ta
luhogaleya yaka.
13
Ma apo tam iyai apapoe a ludadana una tuhagaya yaka ega una inugonugotuhu powa
po una pa, Yaubada i ludadaniu. Ega emoemotana Yaubada lawa ina ludadani, babana
Yaubada dewa apapoena ega kikina ita luhogaleya.
14
Tauta ata luhogala apapoena e teinita,
15
po dewa apapoena e wawala po dewana e lata po hilage uyahita e gelegeleta.
16-17
Walewalehiu, ega ona weluwelupowa. Yaubada yayata i wiwawali po animbenena
dewadewahi atapuhi uyahinei he nenei, po a mae apega ina buinihi galenana emosi hota.
18
A
baha dumadumalunei i gunita babana a luhogala ipa wawala wouna ina dewaya yaka tauta a
wiwawala tahatahayata.
Nonola ma bagibagi
19
Walewalehiu, a paliwelemi po ona inugonugotuhu, lawa hai wibaabani ona nonola
imahiyehi ma ega ona leelehi apo omi uyogigai ina lugeleteya.
20
Matababana lawa uyona
wogigeina Yaubada a mae dumadumaluna ega ita linanaya.
21
Yaubada a baha u
nugonugomi i ugugohi a nugohopuhopumi ona waya yaka apo luyagohana ona tuhagaya.
Uyahinei omi nugogobu po omi dewa apapoehi ona wihinigigiyehi.
22
Ega ona lautanigana hota tamogi bahana ona wiponawogogeya babana apo
lutanigana yawa yaka ona koyamena memi.
23
Apo lawa baha ega ina wotagoya, galenana
mei hilo i waya po tepana i galeya,
24
ma imhoe po i nenae ma tepana galenana nugona i
guluwi.
25
Ma inapa Yaubada a mae dewadewana ta galena imahiyeya po ta wotagoya ma
ega tana inugoguluwi, yaka apo kaoha palipalihalenana ta wialoni.
26
Apo lawa awai ina baha ina pa, Tau Yaubada a witumaganena dumaya. Ma a baha
ega ina galena itetehi tunawana i koyamena meya po a witumaganana i wiginouli
yabayababa.
27
Yaubada Amata witumagana yeuyeuna ma dumadumaluna i lauhogaleya
geegekahi, higohigoe ma hiwahiwape hai houga witai uyahihi ta haguhi, ma ega hipuli
dewahi ta wootagohi.
Yamesa Yamesa
<<
11
>>
Yamesa Yamesa
<<
22
>>
2
Dayadayabu ta luhogalehi
1
Walewalehiu, ata Guyau Yesu Keliso wasawasa gegena ta witumaganeya, uyahinei
lawa ega ona gagalena kahahi.
2
Apo lawa luwaga hina lui hoi animboina, gehouna tauna tu
waigapola po a kaleko hi yeuyeu ma a wihiya hi haki. Ma gehouna tauna dayadayabu po a
kaleko hi gobu.
3
Hai luwagahi ona galehi ma apo tu waigapola ona luhogaleya ma ona baha
ona pa, Geka ani mae dewadewana uyahina una tugula. Ma dayadayabu iyowai apo ina
towotowolo bo hoi hipuli ina tugula.
4
Geka dewana ega ita haki babana omi nugotuhu hi
apapoe po omi wikaha ega ita dumalu.
5
Walewalehiu, ona lutanigana! Yaubada a winagana tu dayadayabu hipuli geka uyahihi
apo hai witumagana ina lata po hina wiwasawasa houga he nenei anani taniwaga uyahina hai
witumagana binei, mei i palipaliwitumagana uyahita apo ta luhogaleya yaka.
6
Yaubada tu
dayadayabu i winaganihi ma taumi ega kikina ota wiyateyatehi. Ona nugotuhuya tu
waigapola hai dewa, tauhi houga magomagouna taniwaga witewiteihi uyahihiyei he
laigenogenomi, po luhetala hougahi uyahihi he laibahibahimi.
7
Yesu Keliso gowana
dewadewana o igoweya he palipalidibodibogi.
8
Ma ata Guyau a lugagayo banei dumana i baheya a Buka uyahina i pa, Lawa u
liyaliyamhe memae, una luhogalehi po mei tame lauhogalena mem. Naka dewa
dumadumaluna.
9
Inapa lawa ta gagalena kahahi, naka apapoe babana Yaubada a lugagayo
ta tutulagonihi, yaka apo gouna ta waya.
10
Apo lugagayo emosi hota ta tulagoni yaka
lugagayo atapuna amaka ta tulagoni.
11
Yaubadana emotana i baheya i pa, Ega ona
matamatamaga, tauna i baha meme i pa, Ega lawa onamunugo. Apo ega ona matamaga,
ma tamogi lawa onamunugo yaka naka amaka Yaubada a lugagayo o tulagoni.
12
Yaubada ega ita palihaleta ipa lugagayo dewahi ta wotagohi. Uyahinei ata wibaabani
po ata bagibagi ta woimahi anai palihalenata, po lawa ta launugotootogehi.
13
Apo lawa ega
ta launugotootogogehi yaka Yaubada a houga luhetala uyahina apega ina
lunugotootogogeta. Ma tu lunugotootogo lawana luhetala iyetana uyahina apeega ina
matouta.
Witumagana a bagibagina
14
Walewalehiu, ega a dumalu gehouna, apo lawa ina baha ina pa, Tau a witumagana,
ma ega ina ihaguhagu, a witumaganana apo ina wiginouli yabayababa po apega ina
luyagohana.
15
Apo walehita bo nouta ta galeya, ma ega a kaleko po ega a yam,
16
ma ta
baha nae uyahina tana pa, Yaubada ina melabenimpo hinimina wipoya ma koibamina
hogoya a galena itete uyahinei, ma tulatana hagu ega ta weleya ata bahana ega anona.
17
Uyahinei apo ta witumagana ma ega tana ihaguhagu ata witumaganana hilahilagena.
18
Apo tulata gehouna ina baha uyahita ina pa, Tau a witumagana.
Tulatana a baha ta wimiheya tana pa, Tau tu wihaguhagu, po u wihaguhagu uyahinei u
witumagana a woogeleteya ma tamiyowai apo omwitumagana galenana ina lugeleteya.
19
Tam tu witumagana po u baheya u pa, Yaubada emosi hota e memae, naka baha
dumana ma tamogi alugo apapoehi gasi hi witumaganeya, yaka hi matouta po hi taatawa.
20
Tam buuwa! Ega uta hanapugeya, apo om witumagana tunawana ma ega om
wihaguhagu yaka omwitumaganana ginouli yabayababa.
21
Gogata Abelahama bagibagi binei Yaubada i galena idumaluya babana natuna Isaka
ipa ina witalaguyabeya.
22
AbelahamYaubada i witumaganeya uyahinei a baha i
wiponawogogeya. Yaka a witumaganana a bagibagi uyahinei i wogeleteya.
23
Yaubada a
Buka gilumana i baheya i pa, AbelahamYaubada i witumaganeya po a witumagana
uyahinei, Yaubada i galena idumaluya, po i baheya i pa, Yaubada tulana.
24
Yaka ta
hanapugena dumaya ata bagibagi uyahinei apo Yaubada ina galena idumaluta ma ega ita
witumagana tunawana uyahinei.
25
Naka pitenana Lehaba tu matamaga wawinena ma Yosuwa a tu wiluluwona luwaga i
haguhi po tahaya gehounei hi nae. A wihaguhagu binei Yaubada i galena idumaluya.
26
Apo
inapa hini u hinena ega yautu lawana naka hilahilagena. Naka pitenana tu witumagana apo
ega ina wobagibagi lawana a witumagana hilahilagena.
Yamesa Yamesa
<<
22
>>
Yamesa Yamesa
<<
33
>>
3
Menata a dewa
1
Walewalehiu, ega ita dewadewa ipa atapumi wiatatiyana luhogalana uyahimi ina lalata.
Meka po apo tauyai taniwaga tu wiatatiyanena Yaubada a lugagayo to tulagoni yaka apo ina
wigou dumiyai.
2
Magomagouta apapoe uyahina ta pipeu, ma apo lawa awai ega gamonei
baha apapoena ina geleta yaka, tauna lawa woyeuyeuna yaka apega hinina ina wibagibagi
powaya.
3
Gamogamo gowana hosi ta nugotuhuya, apo gulawa u gamona ta houni ma ata
luhogala ipa meka ina nae naka guluwana uyahinei apo ta yabiyabiyeya.
4
Wambaneina ta
nugotuhuya, tauna houga dewadewana bo houga wowoli e bulibulili, ma yabiyabi ginouli
habuluna ma emoemotana apo tu luyabiyabi a nugotuhu ina wotagoya.
5
Menata naka
pitenana, naka ginouli habulu dumana ma tamogi baha gegae apo ina baheya. Ma mayau
ebalana naka ginouli habuluna ma tamogi pitapita baneina ina alahi.
6
Mena ginouli apapoe
dumana hini atapuna u hinena po a dewa mei mayau ebebalana, tauna ginouli magomagouhi
e iapapoenihi. Tauna ata luyagohana tu wiapapoena po hinita atapuna tu apuna, babana
Tomodulele menata e laiebali.
7
Yaubada a wiwawala magomagouhi lawa emoemotata ta woimalagamihi, hipuli
gamogamohi woyahiyahihi atapuhi po kiu atapuhi, po iyana.
8
Ma lawa menata ega
emoemotata po ta woimalagami, babana baha wigola menata i lihogoya.
9
Gamota uyahinei Amata po ata Guyau ta maamali, ma gamotana uyahinei tulata ta
iapapoeya, tauna galenana mei Yaubada, yaka Yaubadana ta iapapoeya.
10
Walewalehiu,
gamota emosi hota ma uyahinei baha wotalagaena po baha apapoena he gelegeleta, naka
ega ita dewadewa.
11
Goila huhulana a kamna apega ina buiya po houga gehouna ina dagiha,
ma houga gehouna ina wigola.
12
Walewalehiu, goila waigolana apega ina buiya po ina
wigoila hota. Mei gasi mayau ugohi kamnahi apega hina buinihi. Mayau galenana mei
mabewa, ugona apega piyowi ina houni, ma piyowi ugona apega mabewa uyahina ina
houni.
Yaubada a hanapu Tu hanapugena
13
Apo u hayami lawa awai tu hanahanapu, yaka a hanapuna ina wogeleteya a mae
dewadewana uyahinei, po ina bagibagi anai nugohopuhopuna.
14
Apo u nugonugomi
omgenagenalili po nugotuhu meme hina memae yaka naka apapoe. Uyahinei ega ona
koyakoyamena memi po ona pa, Tauyai tu hanahanapu.
15
Geka nugotuhuhi ega yadei hita
hopu mai; tauhi hipuligei hi nei. Ega Yaubada ita woogeletehi ma Tomodulele e
woogeletehi.
16
Apo lawa hina yamgenagenalili ma hina nugonugotuhu mehi yaka apo
wimemepuputana po dewa apapoehi atapuhi hina geleta.
17
Hanapu yadei i hopuhopu mai geka pitenana a dewa: Lawa tu hanahanapu a dewa hi
yeuyeu, ma i lunugotootogo, i nugodewa ma i lunonola imahi, e ihaguhagu po tauna mei
mayau dewadewana ugo dewadewahi e ugugogehi. Tauna apega ina luhogala luwaluwaga
po lawa ina koyamehi.
18
Tu nugohegoya anai nugodumolahi he laupehi yaka mahula he
tutuhagaya naka dewa dumadumaluna.
Yamesa Yamesa
<<
33
>>
Yamesa Yamesa
<<
44
>>
4
Hipuli luhogalana
1
Awai binei wimemepuputana po witona he gelegeleta uyahimi? Nugote a baba
gegeka, emosi po emosi o lauhogala gowagowada.
2
Lawa gehoumi gapola o luhogalena
gowagowadehi po ipa ona tamihi yaka tulami o lihilageni ma a gapola o winihi. Ma lawa
gehouna a gapola o luhogalehi ma ega emoemotana ipa ona waya yaka witona o iwawali.
Ma ginoulihi ega ota tutuhagahi babana Yaubada uyahina ega ota laupali.
3
Omi lupalihi
anohi ega ota tutuhagahi babana omi lupalihi ega hita dewadewa taumi omi luhogalagei o
laupali.
4
Taumi galenami mei tu matamaga babana hipuli gapolana o luhogaleya, yaka
Yaubada o wihinigigiyeya. Inapa iyai hipuli dewana ina itulaneya yaka naka tauna Yaubada a
gawiya.
5
Ona hanapugeya, Yaubada a baha hoi Buka hi gilugilumi ega baha yabayababa ma
i pa, Yaubada Alugona uyahita i houni po a luhogala uyahita e memae ipa ta luhogaleya ma
ega ipa ta lauhogala damadamana.
6
Uyahinei Yaubada a hagu i himiliyai uyahita mei a Buka
i bahebaheya i pa,
Yaubada tu nugogegae uyahihi i guduya,
ma tu nugohopuhopu lawahi i lunugotootogogehi.
7
Uyahinei Yaubada uyahina ona palihalena memi, ma houga magomagouna
Tomodulele ona ihinigigiyeya po ina lowo halemi.
8
Ona nei Yaubada u liyaliyana ma ina
nehi uyahimi. Taumi tu apapoe nimami ona ogahi, ma taumi tu lunugoluwaluwaga
nugonugomi ona liyeuyeuhi.
9
Omi dewa apapoehi ubeihi ona nugodubu po ona tou
bahabaha, ma omi maliwa ona buinihi po ona tougehi, ma omi kaoha ona buinihi po ona
nugowiyuwa.
10
Ma ona nugohopuhopugena memi Guyau u matana, tauna apo ina houna
geletemi.
Ata Lawa ega ta palipaliwiyalutugehi
11
Walewalehiu, omi lawa ega ona palipaliwiyalutugehi. Apo iyai walehina ina
iyalutugeya yaka naka Yaubada a lugagayo i tulagoni po e idibodiboga babana Yaubada a
Buka i pa, lawa ona lauhogalehi. Inapa iyai lugagayo ina palipalidibogi naka lawana tauna
tumpaliwilawila ma ega tu wiponagogona.
12
Yaubada tauna lugagayo Tu weleta po tauna
Tu libahibahi, tauna emoemotana apo lawa ina luyawahita po ina wiapapoenita. Uyahinei
omi lawa ega ona gagalena kahahi.
Ega ta bahabaha gwala yababa
13
Taumi iyawoi ona nonola imahi, ega a nugogegemi ona ibaabani ona pa, Amalai bo
hoi malatom apo to nae dobu baneina uyahina po noka hotanana to memae bolima emosi
ma i bagibagi to wiwawali po to wiwasawasa.
14
Ma hoimalatomomi luyagohana galenana
ega ota hanapugeya, matababana tauta lawa galenata mei gahu. Gahu houga kuku hotana e
lugeleteya ma e yababa meme, hoimalatombinei ega tata hanapugeya.
15
Ma geka pitenana
ona ibaabani ona pa, Apo Guyau a luhogala inapa to memae yaka bagibagi tapuhi po
tapuhi to dewahi.
16
Ma houga geka a nugogegemi o igwala ega ita dewadewa.
17
Apo lawa
awai nugotuhu dewadewana i hanapugeya ma ega ina wotagoya yaka naka tauna tu
dewaapapoe.
Yamesa Yamesa
<<
44
>>
Yamesa Yamesa
<<
55
>>
5
Tu wigapola hai ututu
1
Taumi tu wigapola lawami ona tou imahi babana kikina ma Yaubada apo omi houga
nugodubu dumana ina wogeleteya po ona tou bahabaha.
2
Omi gapola he budabuda ma omi
luilui motamota he ananihi.
3
Omi kina po omi toea gobugobuhi apo hina paligeletemi,
babana ega lawa ota welewelehi uyahinei Yaubada a houga libahibahi uyahina omi gapolahi
apo hina buinihi po mei mayau ebebalahi hinimi u hinehi.
4
Omi tano tu bagibagiyehi ega ota
imihena imahiyehi, yaka hai ompili po hai tou yada tu miyena hai Guyau kadikadidilina
amaka i nonoli.
5
Geka hougana omi mae hoi hipuli hi haki wahaga houga magomagouna
omam ma o kaokaoha babana o sinibu imahi, ma houga e nenei apo wiyuwa ona wialoni.
6
Lawa dumadumaluhi o laibahibahihi ma o ilawihi ma ega emoemotahi po hina
luhinidoodola.
Omtaibagibagi ma lupali
7
Walewalehiu, onomtaibagibagi Guyau a houga gunawilana binei. Mei tu lupehi hoi
tano, houga gomala uyahina imtaibagibagi ma a pehi i iototoni polimana ma yawalata
gadiwewehi hai houga atuna.
8
Guyau a houga gunawilana amaka i tuliyaliyani, yaka
onomtaibagibagi mei tu lupehi, ma ona nugomotu.
9
Walewalehiu, ega ona pilipili memi meka po apo Guyau ina libahibahimi, babana Tu
libahibahi hoi mateta e towotowolo kikina ma apo ina nei.
10
Walewalehiu, tu bahapiko odubohi o hanapugehi tauhi Guyau binei hi ituwetuwega
po wiyuwa baneihi hi ialonihi ma himtaibagibagi po hi towolo kadidili, geka ani galena
dewadewana uyahita.
11
Tauhi ta bahehi tana pa, Tu kaoha diidiga, babana wiyuwa po
witai uyahihi hi towolo kadidili. Odubona lawa gowana Yobu noyana amaka o nonoli?
Tauna wiyuwa baneina i wialoni ma tamogi imtaibagibagi yaka a witai u mulina i
kawaidewedeweya. Guyau a luhogala ma a lunugotootogo uyahita hi lata duma.
12
Walewalehiu, geka ginouli baneina gehouna uyahita ega ta bahabaha gwala
gawagawata Amata gowanei, po hipuli ginoulihi gowahiyei. Apo ata nugotuhu moina yaka
tana pa, Ee, ma ega moinana yaka tana pa, Eega. Yaka naka apega Yaubada ina
libahibahita.
13
Apo u hayami iyai pilipili ina tuhagaya yaka Yaubada uyahina ina laupali. Ma apo iyai
ina kaoha yaka anai lougona Yaubada ina wootalagiyeya.
14
Apo uyahimiyei gehouna ina
totogo yaka tu witumagana hai tanitaniwaga ona paliwelehi po Guyau gowanei bunama hina
hiwogi u tepana ma binei hina lupali.
15
A witumaganahi hina laupali yaka apo tu totogo
Guyau ina luyawahi po ina dewadewa meme. Totogo geka dewa apapoe uyahinei i
gelegeleta Yaubada ina paligigili.
16
Omi apapoe uyahimi ona paligeletehi Yaubada tu
witumaganena uyahihi po ubeihi ona lupali po omi luyawata ona tuhagahi. Tu dumalu lawahi
hai lupali Yaubada u matana i wipoya po anona e laugeleteya.
17
Tu dumalu gehouna gowana Elaisiya tauna lawa hota mei tauta, ma i laupali kadidili
ipa ega gadiwewe ina atatuna yaka a lupalina anona i geleta, po ega gadiwewe ita atatuna
bolima tonuga ma tupona.
18
Ma u mulina i lupali meme po gadiwewe yadei i atuna hopu
mai po yaniyani magomagouhi hi dewadewa meme.
19
Walewalehiu, apo Yaubada uyahinei lawa gehouna tahaya ina powaya, yaka tulamina
ona weluwaya po ona neiyai tahaya dewadewana uyahina.
20
Geka ona nugotuhuya, apo
lawa awai tahaya ina powaya po alugona ina hilage ma lawa gehouna ina weluwaya po ina
haguya yaka naka hilage uyahinei i haloya po a apapoe Yaubada i hamaga halehi.
Yamesa Yamesa
<<
55
>>
Yoni
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20
21 21
Yoni Yoni
<<
00
>>
^
Yoni
Baha i wilawa hoi hipuli
Yoni Yesu binei i tuwega
Yaubada a Sipi
Yesu a hewahewali tahatahayahi
Tawine tolehana Kana u meyageina
Yesu tu gimala hoi numa dalabu i wiyagahi
Yesu a wibaabani guni meme binei
Yoni a wipaliwelena Yesu binei
Yesu Samaliya wawinena mitehi hi witutuhaga
Yesu taniwaga baneina natuna i widewadewaya
Yesu lawa bolobolouna i luyawahi
Yaubada Natuna a taniwaga
Yesu tausana nimitutu i wianihi
Yesu boga tepanei i nenae
Yesu tauna yaniyani waiyautuna
Yesu tu wotagona gehouhi hi nae
Yesu i welugowagowada nae toleha uyahina
[Wawine wogowagowadana
Yesu lawa ata yayata
Yesu a witalagagayo
Abelahamgugunina
Yesu lawa a matakekena hi guniguni i luyawahi
Sipi hai gali paliluwaluwana
Yesu tauna sipi tu galena itete dewadewana
Mi Yudeya Yesu hi wihinigigiyeya
Lasalo hilage uyahinei i towolo meme
Mi Yudeya nugonugohi ipa Yesu hina lihilageni
Yesu u Betani hi wineuli
Yesu a lui Yelusalem
Yesu a hewahewali aehi i ogahi
Yesu tu nugohalenana i bahena geleteya
Pita a bowi Yesu i paligeleteya
Yesu tauna tahaya Amana uyahina
Yesu a bahapiko Alugo Woiyawa binei
Yesu tauna mayau ugougo dewadewana
Tu mehipuli Yesu a bolu hi wihinigigiyehi
Alugo Woiyawa a bagibagi
Nugodubu u mulina kaoha
Yesu tu witumagana ubeihi i lupali
Yesu hi numa panipani
Yesu hi niyeya Anase uyahina ma Pita Yesu i bowiyeya
Pita Yesu i bowiyeya
Yesu i luhetala tanitaniwaga u matahi
Pita i bowiyeya
Yesu i luhetala Pilato uyahina
Yesu hi witakeya
Yesu i hilage
Yesu tolotolona hi tonaya
Yesu a wikokowaga
Yesu i towolo meme
Yesu i lugeleteya Maliya Magadalagei uyahina
Yesu tu wotagona uyahihi i lugeleteya
Yesu ma a hewahewali hi witutuhaga hoi gadowa
Yoni Yoni
<<
00
>>
Yoni Yoni
<<
11
>>
YONI
1
Baha i wilawa hoi hipuli
1
Houga a wawala uyahina Baha i memae naka tauna Yaubada tu wogeletana. Ma
Bahana Yaubada mitehi hi memae, po Bahana naka tauna Yaubada.
2
Ma wawala
tahatahayana uyahina Yaubada mitehi hi memae.
3
Bahana uyahinei hipuli ma yada ginoulihi
amaka hi geleta, ma ega iyai gehouna ita dewahi.
4
Tauna luyagohana a baba, yaka yautu i
wiwawali po uyahinei yayata i lugeleteya lawa magomagouta uyahita.
5
Ma yayata uguwa u
hinena i ludila, po uguwa wopotopotona ega emoemotana yayata ina humaya.
6
Ega yaka Yaubada lawa gehouna i himiliyai gowana Yoni tauna tu wibapatiso.
7
Tauna i nei tu limoina lawa uyahihi po i ipaliwelena yayata binei, ipa lawa hina nonoli po
hina witumagana.
8
Ma i baha i pa, Tau ega yayatana ma a nei ipa yayata dumana a
limoineya.
9
Ma yayatana tauna yayata dumana uyahinei lawa ataputa hoi hipuli nugonugota
i liyayahihi.
10
Tauna hipuli i wiwawali po i nei hoi hipuli po i memae ma tu mehipuli ega hita
hanapugeya tauna iyai.
11
Tauna i nei a lawa uyahihi, ma a lawahi ega hita kaoheya.
12
Uyahinei lawa ega tata maga ma ta kaoheya po gowanei ta witumagana, po Yaubada i
kawainatuneta yaka tauta natunatuna.
13
Iyowai ma tauta natunatuna i wiwawalita? Ega lawa
hinita a luhogala uyahinei, po ega lawa ata wiwogatala uyahinei, po ega lawa ata
nugotuhugei, ma guni memeta Yaubada tauna uyahinei.
14
Bahana i wilawa hota po mitehi ta memae, po a wasawasa amaka ta galeya. A
wiwasawasana Yaubada uyahinei i nei babana Yaubada Natuna dumana. Yaka anai
lunugotootogona po anai dewadumaluna i memae.
15
Geka tauna Yoni i limoineya po i ototu i pa, Geka tauna binei a ibaabani a pa, tu
gelagoniu muliugei e nenei apo ina tahaeu, babana tauna lawa tahatahayana.
16
Tauna
lunugotootogo lawana yaka a lunugotootogogei e idewadewata.
17
Yaubada a lugagayo
Mose uyahinei hi nei, ma lunugotootogo po dewadumadumaluna Yesu Keliso uyahinei hi
nei.
18
Ega lawa gehouna Yaubada tepana ita galeya, ma Yaubada Natuna emosi hota tauna
Amana u liyaliyana i memae, a dewa i wogeleteya tauta uyahita.
Yoni Yesu binei i tuwega
(Matiu 3:1-12; Maki 1:1-8; Luka 3:1-18)
19
Yoni i tuwetuwega Yodani u goilana ma lawa i bapatisohi. Ma Yudeya Yelusalemgei
hi nei Yoni uyahina, tauhi tu witalaguyaba po Libai a guguni gehouhi. Hi nei po Yoni hi
lubayadeya hi pa, Tam iyai?
20
Hai lubayada uyahina Yoni ega ita bowi ma i baha dumalu i pa, Tau ega Besinana
lawana.
21
Ega yaka hi lubayada meme hi pa, Heki, tam iyai? Tam Elaisiya lawa odubona, bo?
Tauna i pa, Tau ega.

Yaka tauhi hi pa, Nugote tam tu bahapiko Mose i bahebahem.
Ma Yoni i paliwelehi i pa, Tau ega.
22
Ega yaka hi pa, Heki, tam iyai? I babada hi himiliyai po to nenei, apo awai to
paliwelehi? Ombaha awai tambimgei?
23
Ega yaka hai lubayada i wimiheya i pa, Yaubada a Buka uyahina biugei i ibaabani
geka pitenana i pa, Tu wiototu apo ina geleta hoi balabala po ina iototu ina pa, Guyau a
tahaya ona lidumaluya.
24
Palisi lawahi hi lautanigana po Yoni hi lubayadeya hi pa,
25
Tam u pa ega Besinana
lawana, po tam ega Elaisiya, po tam ega tu bahapiko Mose i bahebahem, ma awai binei e
ibapatiso?
26
Hai baha i wimiheya i pa, Tau goilei a ibapatisomi, ma lawa gehouna e towotowolo
u hayami ega ota hanapugeya.
27
Tauna tu gelagoniu muliugei e nenei. Tau ega u dewadewa
awai ipa apo a aehumahuma a lupeni.
28
Geka dewahi atapuhi naka u Betani hi geleta, Yoni anani wibapatiso tuponana
Yodani goilana u tuponei.
Yaubada a Sipi
29
MalitomYesu i nenei Yoni uyahina ma i galeya, yaka Yoni lawa i paliwelehi i pa,
Hei, ona galeya lawana e nenei tauna Yaubada a Sipi Natuna babana apo ina hilage po ata
apapoe ina boho halehi.
30
Geka tauna binei a ibaabani a pa, Tu gelagoniu muliugei e nenei
apo ina tahaeu babana tauna lawa tahatahayana.
31
Lolowa ega ata hanapugeya a pa tauna
iyai, ma tau goilei a ibapatisomi, babana ipa taumi mi Isalaela Yaubada a Besinana ona
hanapugeya.
32-33
Tau yohola ega ata hanapugeya, ma a pa tauna iyai, ma tau Yaubada i himiliu po
goilei a wobagibagi ma uyahiu i bahena geleteya i pa, Apo yohola Alugou una gagaleya ma
yadei ina hopu mai po lawa uyahina ina talu yaka naka tauna apo Alugo Woiyawei ina
wibapatisomi. Geka apoma Yesu a limoineya babana Alugo Woiyawa a gagaleya mei
bunebune ma yadei i hopu mai po Yesu uyahina i talu.
34
Tau lawana mataugei a galeya yaka
a laimoineya uyahimi babana tauna Yaubada Natuna.
Yesu a hewahewali tahatahayahi
35
Malitomma Yoni a hewahewali luwaga mitehi hi towotowolo
36
ma Yesu hi gagaleya
ma liyaliyahiyei i nei po i nenae, yaka Yoni i baha uyahihi i pa, Ona galeya, naka tauna
Yaubada a Sipi Natuna!
37
Hai luwaga a bahana hi nonoli yaka Yesu hi wimulitagoya po mulinei hi nae,
38
ma
Yesu i luhagawileya po hi wotagoya i galehi yaka i lubayadehi i pa, Omi luhogala awai?
Ma hi pa, Labai, meka om ani mae? (Labai a bui Bada.)
39
Yesu i paliwelehi i pa, Ona nei po ona galeya.
Yaka mitehi hi nae po anani mae hi galeya, ma amaka aibiga yaka mitehi hi eno.
40
Yoni a hewahewali luwaga a baha hi noonoli po Yesu hi wotagoya, gehouna gowana
Andulu, Simona walehina.
41
Houga naka uyahina i wotowolo po i nae walehina i biheya po
i paliweleya i pa, Yaubada a Besinana lawana amaka to tuhagaya. (Besinana lawana naka
Keliso.)
42
Simona i weluwaya po hi nei Yesu uyahina po Yesu Simona i galeya ma i paliweleya
i pa, Tam gowam Simona, Yoni natuna; gowam wouna a yatoni Sipasa. (A bui Pita, ma
anona tapatapana.)
43
Malitom ma Yesu i pa, Ta nae u Galili. Hi nenae po Pilipo hi tuhagaya po Yesu i
baha uyahina i pa, Una wimulitagou.
44
Pilipo a meyagai Besaida naka Andulu ma Pita hai meyagai.
45
Pilipo Nataniyela i
tuhagaya, po i paliweleya i pa, Yaubada a Besina lawana amaka to tuhagaya. Tauna
odubona Mose a lugagayo bukana uyahina i gilumi po gasi tu bahapiko hai giluma uyahina
hi bahebaheya. Tauna lawa Nasaletagei Yosepa natuna gowana Yesu.
46
Nataniyela Pilipo uyahina i baha nae i pa, Moina apo lawa dewadewana u Nasaleta
hita guni?
Yaka Pilipo i pa, Una nei po una galeya. Ega yaka hi nae Yesu uyahina.
47
Yesu i gagaleya ma Nataniyela i nenei ma i baha i pa, Geka lawana tauna mei gogata
Isalaela a dewa ega kikina a mepowa gehouna.
48
Nataniyela Yesu i lubayadeya i pa, Iyowai ma u hanapugeu?
Yesu i pa, Pilipo muliyei apoma i otugemma tau a galena tahaemkiyaha u loguloguna
u memae.
49
Uyahina ma Nataniyela nugonugona i goholi, ma ega yaka Yesu i paliweleya i pa,
Guyau, tam Yaubada Natuna, tam mi Isalaela i wasawasa.
50
Yesu a baha i wimiheya i pa, U witumaganeu babana a paliwelem, tamkiyaha u
loguloguna u memae ma a galem. Geka hougana ani galena habuluna uyahimma yohola apo
banei dumana una galeya.
51
Yesu gasi i baha i pa, A baha duma uyahimi, yohola apo ona
galeya yada ina hoeya ma Yaubada a tu winoyanoya hina gae ma hina hopu tau Lawa
Moinau uyahiugei.
Yoni Yoni
<<
11
>>
Yoni Yoni
<<
22
>>
2
Tawine tolehana Kana u meyageina
1
Iyeta luwaga hi kokoe ma tawine tolehana hi dewaya Kana meyageina uyahina, Galili
u tuponana. Ma tolehana uyahina Yesu hinana hi toletoleha.
2
Yesu a hewahewali mitehi hi
paliwelehi, tawine tolehana amna binei.
3
Hai amuyahina ma hai wine hi wikokowi, ega yaka
Yesu hinana i baha uyahina i pa, Wine amaka hi wikokowi.
4
Ma Yesu i pa, Hinau, awai binei ipa una wibagibagiu? Yohola ega u houga
bagibagi.
5
Yesu hinana tu bagibagi i paliwelehi i pa, Inapa awai ina baheya yaka ona wotagoya
po ona dewaya.
6
Yudeya hai dewa naka yeuyeu, ma ani luoga walatahi hi memae toleha numana
uyahina magouhi 6. Naka gaimagei hi dewahi, ma ani galenahi mei walata ma hi lata duma.
7
Yesu tu bagibagi i paliwelehi i pa, Walata ona lihogohi, yaka walata hi lihogohi po
hi liwoliwogehi po i kokoe.
8
Ma Yesu i baha uyahihi po goilana hi higuya po hi niyeya toleha taniwagana uyahina.
9
Ma Yesu goilana i wobuiya po wine, toleha taniwagana ega ita hanapugeya wine geka
ugona meka hi tami, ma tu bagibagi tunawahi hi hanapugeya. Tu bagibagi goilana hi niyeya
toleha taniwagana uyahina po i uma dadani ma ega yaka tu tawine wouna i otugeya,
10
po i
baha uyahina i pa, Tulau, wine geka i dewadewa duma, tauta ata dewa naka ipa umauma
dewadewana lawa ta wele tahaehi po lawa hinumumaya po hinuma hiyougo, ma umauma
waimulina umauma apapoena ta houni, ma omumauma waimulina naka i haki lagona.
11
Geka Yesu a wekiwekilala tahatahayana i dewaya Kana u meyageina, Galili u
tuponana, yaka a wipoya i wogeleteya lawa uyahihi, ma a hewahewali hi witumaganeya.
12
Toleha i kokoe ma Yesu hinana po walewalehina po a hewahewali mitehi hi hopu
Kapaneum, po noka hotanana iyeta wabihaga hota hi memae.
Yesu tu gimala hoi numa dalabu i wiyagahi
(Matiu 21:12-13; Maki 11:15-17; Luka 19:45-46)
13
Ma amaka houga i tulabeni po mi Yudeya Welulagona tolehana hina dewaya, yaka
Yesu i gae u Yelusalem.
14
Ma i lui numa dalabu baneina u gali hinena po tu gimala i galehi
tauhi gamogamo hi gimagimalena halehi, lawa hai talaguyaba ubeihi. Gamogamohi naka
bulumakau, sipi ma bunebune. Ma gasi mone tu wiiyawepeli i galehi.
15
Yaka Yesu gulawa
metametanana uyahinei i wikodikodila. Gamogamo ma lawa i wiyagahi numa dalabu baneina
u gali hinena, ma mone tu wiiyawepelipeli hai pata i lugolugoluhi ma hai mone i
lunohanohaya.
16
Ma lawa bunebune hi gimagimalehi i paliwelehi i pa, Omi kiu ona
hopunehi! Ma Amau a numa ega ona ibagibagi ipa omi ani gimala numana!
17
Ma a hewahewali Yaubada a Buka bahana hi nugotuhuya i pa, Yaubada om numa a
luhogaleya po nugou i waya. Ma nugowiyuwana uyahiu mei mayau ebebalana.
18
Mi Yudeya hai tanitaniwaga hi nei po Yesu hi lubayadeya hi pa, Awai binei dewa
geka pitenana u dewahi? Ommanini wekiwekilalana una dewaya po to galeya ma to
hanapugemtamtaniwaga.
19
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Yaubada a numa geka ona hoe haleya, ma iyeta
tonuga u hinena apo a witowolo meya.
20
Ega yaka hi pa, Ipa numa geka iyeta tonuga una wogo meya? Ma una nugotuhuya
numa geka a bolima magouhi 46 ma hi wikokowi.
21
Yesu ega numa dalabu binei ita
ibaabani, ma a hilage po a towolo meme binei i ibaabani.
22
A hewahewali bahana anona ega
hita hanapugeya ma a towolo meme u mulina a bahana ma Yaubada a Buka bahana hi
nugotuhu tuhagahi yaka hi witumaganehi.
23
Welulagona tolehana uyahina, Yesu Yelusalemi memae, ma a wipoya
wekiwekilalana lawa hi gagaleya po hi witumaganeya.
24
Ma Yesu ega ita kawamoinehi,
babana lawa hai dewa i hanapugena dumahi.
25
Ega emoemotana po lawa awai Yesu ina
wibenabenameya ma tamogi Yesu hai nugotuhu atapuhi amaka i hanapugehi.
Yoni Yoni
<<
22
>>
Yoni Yoni
<<
33
>>
3
Yesu a wibaabani guni meme binei
1
Lawa gowana Nikodemo tauna Palisi hai bolu, mi Yudeya hai tu wiwogatala gehouna.
2
Tauna uguwei i nae Yesu uyahina, po i paliweleya i pa, Guyau, tam to hanapugem, tu
wiatatiyana Yaubada uyahinei, babana ombagibagi galenana mei Yaubada a bagibagi
wipoyana po ega emoemotana lawa gehouna hoi hipuli ina bagibagiyeya.
3
Yaka Yesu i paliweleya i pa, A baha duma uyahim, apo iyawoi ega hina guni mehi
yaka Yaubada anani taniwaga uyahina apega hina lui.
4
Ma Nikodemo Yesu i lubayadeya i pa, Iyowai po tau amaka a lata ma ipa a guni
meu? Nugote ega emoemotau po hinau u managona a lui meme po u houga guni a
wiluwagaya.
5
Yesu i baha meme i pa, A baha duma uyahim, inapa lawa ega goilei po gasi Alugo
Woiyawei ina guni meya yaka Yaubada anani taniwaga uyahina apega ina lui.
6
Lawa hi
gunigunita tauta lawa ma Yaubada Alugo Woiyawa e weleweleta.
7
U wibaabani guni meme
binei, ega nugonugom ina gohogoholi.
8
Togowa a togo tupo gehouna po gehouna gololona
ta noonoli, ma anani nei po anani nae ega tata hanapugeya naka pitenana lawa hai guni
meme Alugo Woiyawa uyahinei ega tata hanapugeya.
9
Ma Nikodemo i baha nae Yesu uyahina i pa, Om baha anona u nugonugou ega ita
lugeleteya.
10
Ma Yesu i baha i pa, Tammi Isalaela hai tu wiatatiyana gehouna, ma u baha geka
ega uta hanapugeya?
11
A baha dumalu uyahimi awai a hanahanapugeya po a gagaleya naka
a bahebaheya uyahimi ma u baha ega ota kawaimoineya.
12
Ginouli hipuligei a palipaliwelemi
ma ega ota witumagana, ma apo iyowai yada ginoulihi ona hanapugehi.
13
Ega iyai gehouna
ita gae hoi yada, ma tau Lawa Moinau yadei a hopu mai.
14
Odubona Mose mota pawasi i
dewaya hoi balabala po mayau uyahina i takeya, apo tau Lawa Moinau naka pite mayau
uyahina hina witakeu.
15
Ma iyawoi hina witumaganeu yaka apo yautu tuwetuwenai hina
tuhagaya.
16
Yaubada hipuli lawahi i luhogalehi yaka Natuna emosi hota i palihaleya, apo iyai ina
witumaganeya yaka apega ina hilage ma yautu tuwetuwenai apo ina waya.
17
Yaubada
Natuna i himihimiliyai hipuli lawahi ubeita, ega ipa ina wigouta ma ipa ina luyawihita.
18
Apo
iyai Yaubada Natuna ina witumaganeya yaka apega libahibahi ina wialoni. Ma iyai tauna ega
ita itumaganeya libahibahi apo i wialoni, babana Yaubada Natuna ega ita witumaganeya.
19
Lawa hai libahibahihi babana geegeka. Yayata amaka i nei hoi hipuli po ata dewa
apapoehi i lugeletehi, ma uguwa dewana nugohi i waya ma yayatana dewana ega hita
luhogaleya.
20
Yaka iyawoi hai dewa apapoehi, naka tauhi yayata hi wihinigigiyeya po
yayatana uyahina ega hita nei. Matababana apo hai dewa apapoehi yayatana ina lugeletehi.
21
Ma iyai a dewa dumadumaluna yayatana uyahina e nenae po yayata a dewa e laugeleteya,
naka a bagibagi Yaubada uyahinei e nenei.
Yoni a wipaliwelena Yesu binei
22
Geka u mulihi apoma Yesu a hewahewali mitehi hi nae Yudeya u tuponana po hi
memae ma Yesu gowanei a hewahewali lawa hi bapatisohi.
23
Yoni gasi lawa i ibapatisohi
Yudeya u tuponana. Naka Enoni meyageina Salimu liyaliyana babana tupo noka goila hi
maga uyahinei lawa hi liya nae po i ibapatisohi.
24
(Yoni gasi lawa i ibapatisohi naka hougana
yohola ega hoi numa panipani hita houni.)
25
Yoni a hewahewali Yudeya lawana mitehi hi
lugamobagibagi bapatiso yeuyeuna binei.
26
Yaka hi nae Yoni uyahina po hi baha hi pa,
Guyau, u nugotuhuya lolowa Yodani u tuponei ta memae ma lawana u laimoineya, tauna i
wiwawala po e ibapatiso, ma a bapatisona lawa atapuhi hi luhogaleya po he nenae uyahina.
27
Yoni hai baha i wimiheya i pa, Bagibagi atapuhi Yaubada i huhounihi naka tauhi
lawa hi wobagibagiyehi.
28
Ma amaka a paliwelemi, tau ega Yaubada a Besinana lawana, ma
tau Yaubada i himila tahaeu ma Besinana lawana tauna i wimulitagou.
29
Yoni
impaliluwaluwa i pa, Hewahewali luwaga hi memae po tulana a guguhini i tuhagaya po ipa
apo ina lawagi, ma tulanana i kaoha duma babana tulana a houga tawine amaka i geleta. Mei
tau naka pitenana a kaoha duma babana lawa atapuhi he nenae Yesu uyahina.
30
Yesu tu
wotagona boluna ina lata, ma tau tu wotagou boluna ina habulu.
31
Lawana yadei i nenei naka lawa ataputa i gelagonita, ma iyai hipuligei i nenei naka
tauna hipuli lawana, po hipuli gapolahi ubeihi e ibaabani. Ma lawana yadei i hopuhopu mai
tauna lawa baneina.
32
Yada dewahi i gagalehi ma i noonolihi amaka i paliweleta po a baha ta
nonoli ma lawa gehouhi ega hita kawamoineya.
33
Ma apo iyai tuwegana ina witumaganeya
yaka apo Yaubada ina kawamoineya.
34
Lawana tauna Yaubada i himihimili, Yaubada a
baha i bahebaheya, babana Yaubada Alugona i lihogo dumaya.
35
Guyau Natuna i
luhogaleya yaka anani taniwaga u nimana i hounihi.
36
Ma apo iyai ina witumaganeya yaka
yautu tuwetuwenai ina tuhagaya, ma apo iyai ega ina witumaganeya yaka apega yautu
tuwetuwenai ina tuhagaya, ma Yaubada a luyogigai apega ina kokoe uyahina.
Yoni Yoni
<<
33
>>
Yoni Yoni
<<
44
>>
4
Yesu Samaliya wawinena mitehi hi witutuhaga
1
Palisi lawahi Yesu tuwegana hi nonoli naka Yesu a bapatisogei lawa hi maga duma hi
wootagoya, ma Yoni ega hita maga.
2
Ma Yesu tauna ega bapatiso ita dewadewaya ma a
hewahewali tauhi hi dewadewaya.
3
Ma Yesu i hanapugeya naka amaka Palisi lawahi a
bagibagi tuwegana hi nonoli, yaka Yudeya i nehaleya po ipa ina gunawileya u Galili.
4
Ma tahaya naka Samaliya tuponana uyahinei i nae,
5
po i geleta meyagai gowana Saika
uyahina. Odubona Yakobo natuna Yosepa hipuli i weleweleya balana ega ita dao.
6
Tuponana uyahina naka goila huuhulana i memae, ma goilana naka Yakobo odubona i
halaya, ma Yesu a naena uyahina i weluhilahilage ma i geleta goilana uyahina iyeta bolinai po
i tugula ma i iyagohina.
7-8
Houga naka uyahina tauna tunawana i memae (ma a hewahewali atapuhi hi nae
Samaliya u meyageina po ipa hai amhina gimala). Houga kukuna ma Samaliya wawinena
gehouna i nei po ipa goila ina higu, ma Yesu wawinena i galeya yaka i lupali i pa, Wawine,
goila una weleu po anuma.
9
Wawinena Yesu uyahina i baha nae i pa, Una galeu, awai binei tamlawa Yudeyagei
ma tau wawine Samaliyagei, ma goila e laupaliyeu? (Mi Yudeya ma mi Samaliya yohola ega
hita winugoemosi.)
10
Ega yaka Yesu wawinena i paliweleya i pa, Itapa Yaubada ananimbenena uta
hanapugeya uyahim, po itapa uta hanapugeu tau iyai, apo uta lupaliyeu po goila waiyautuna
ata welem.
11
Ega yaka wawinena i pa, Bada, ega om ledu, ma goila geka domona i dao duma
apo iyowai ma goila waiyautuna una weleu?
12
Apo tam gogata Yakobo una gelagoni?
Yakobo tauna i goila geka huuhulana i dewaya, natunatuna po a gamogamo mitehi hi
umumaya.
13
Yesu wawinena i paliweleya i pa, Apo iyawoi goila geka hinumaya yaka apo
uyopopohi hina haleyana mehi,
14
ma apo iyawoi goila galiugei hinumaya yaka apega
uyopopohi hina haleyana mehi. Goilana apo lawa u nugonugohi ina huuhuleya yautu
memewahagana binei.
15
Ma wawinena Yesu uyahina i baha i pa, Bada, goilana una weleu po anuma po ega
uyopopou ina halehaleeya po ega goila higuna binei a gunagunawilena meu.
16
Ega yaka Yesu i pa, Una nae po agom una weluwaya po ona nei.
17
Ma wawinena Yesu a baha i wimiheya i pa, Tau ega agou.
Ega yaka Yesu i baha meme uyahina i pa, Naka baha dumana u pa ega agom,
18
babana agagommagouhi nimitutu, ma naka lawana u lawagi po mitehi o memae, ega
agom dumana. Om bahana naka baha dumana.
19
Yaka wawinena Yesu a baha i wimiheya i pa, Bada, amaka a hanapugemtamtu
bahapiko gehouna.
20
Ma una paliweleu tupo awai Yaubada ani polouna i linanaya, babana
googiyai uyahihiyei i nenei naka Samaliya u oyana to polopolou, ma taumi mi Yudeya o pa
Yelusalem ani polou dumana.
21
Yaka Yesu wawinena a baha i wimiheya i pa, Wawine, a baha dumalu uyahim,
houga e nenei apega lawa hina polopolou Samaliya u oyana po Yelusalemuyahina; tauhi
ega ani polou dumahi.
22
Taumi mi Samaliya iyai uyahina o polopolou, ega ota hanapugeya
ma tauyai mi Yudeya to hanapugeya iyai uyahina to polopolou, babana Tu wiluyagohana
uyahiyai i geleta.
23
Tamogi houga amaka i geleta, po tauhi Amata a tu polou dumahi
uyahina hina polopolou, ma hai polouna uyahina nugonugohiyei po tahaya dumalunei,
Yaubada lawa geka pitenana e bibihehi.
24
Yaubada tauna Alugo po tupo atapuna uyahina e
memae, yaka tauhi uyahina hina polopolou, nugonugohiyei po tahaya dumalunei hina
polopolou.
25
Ma wawinena Yesu i paliweleya i pa, Amaka a hanapugeya ipa yohola apo
Yaubada a Besinana lawana ina nei, tauna hi igowaya hi pa, Keliso, apo ina nei po hanapu
atapuna ina paliweleta.
26
Yesu wawinena i paliweleya i pa, Geka tau a ibaabani uyahim, tau Besibesinanau.
27
Hai wibaabani uyahina ma a hewahewali hi gunawilena mehi po hi gagaleya naka
wawine mitehi hi memae ma hi goholihi tamogi ega awai gehouna hita baheya, hita pa,
Awai nugonugom? bo hita pa, Awai binei wawine mitehi o ibaabani?
28
Ma wawinena a goila ani higuna i nehaleya ma inae po lawa hoi meyagai i paliwelehi i
pa,
29
Ona nei po lawa ona galeya tauna u dewa atapuhi i paligeletehi, nugote tauna
Yaubada a Besinana lawana.
30
Ega yaka lawa meyagai baninei ipa hina liya mai Yesu
uyahina.
31
Hi liyaliya mai ma a hewahewali uyahina hi pa, Guyau, unam.
32
Ma hai baha i wimiheya i pa, U yamtaumi ega ota hanapugeya.
33
Uyahinei tunawahi ma hi ibaabani hi pa, A yamiyai i weleya?
34
Yesu i pa, U yam naka Tu himiliu a nugotuhu a dewaya po a bagibagi a luwegahi.
35
Houga hi kokoe uyahihi o ibaabani o pa, wamahiya wohepali hina kokoe apo mahula a
houga ina geleta. A paliwelemi, ona galena nae hoi tano, mahula a houga i geleta.
36
Houga
mahula uyahina apo tu bagibagi hina kaoha po hai meiha hina tama, tu ugota ma tu luhepa
mitehi hina kaoha gogona, babana houga mahula i geleta. Ma Yaubada a mahula uyahina tu
bagibagi apo hina kaoha babana lawa luyagohana tuwetuwenai amaka hi tuhagaya.
37
Googata hai baha hi pa, Lawa gehouna tu lupehi ma lawa gehouna tu luhepa. Naka baha
dumana.
38
Mahula binei a himilimi po lawa ona tamihi. Lawa gehouhi lolowa hi ugota po hi
liyeuyeu, ma taumi ona luhepa.
39
Samaliya u meyageina lawa tupohi Yesu hi witumaganeya, wawinena a wipaliwelena
binei, babana i pa, Tauna u dewa atapuhi i paligeletehi.
40
Yaka mi Samaliya hi geleta po Yesu uyahina hi pa, Oo Bada, hilaki tata memae?
Uyahinei iyeta luwaga mitehi hi meupom.
41
Yaka lawa magomagouhi Yesu hi witumaganeya a baha ubeihi.
42
Ma wawinena hi
paliweleya hi pa, Amaka to kawamoineya, babana ega om baha yawa, ma a baha amaka to
nonolihi po gasi to galeya, yaka to hanapugena dumaya tauna Tu wiluyagohana tu mehipuli
ataputa ubeita.
Yesu taniwaga baneina natuna i widewadewaya
43
Iyeta luwaga hi kokoe ma Yesu Samaliya i nehaleya po ipa ina nae Galili u tupona.
44
Ma Yesu baha geka pitenana i baheya i pa, Tu bahapiko ega emoemotana po hina
wiyateyateya a meyagai dumana uyahina.
45
Hougana i geleta u Galili lawa hi kaoha duma a
nei binei, babana lolowa hi nae Yelusalemwelulagona tolehana uyahina po Yesu a bagibagi
hi galeya tolehana u hinena.
46-47
Ma Yesu i gunawilena meya Kana u meyageina, naka Galili u hinena. Dobuna
uyahina lolowa goila i wobuiya po wine. Yesu i geleta po i memae. Ma Kapaneum
taniwagana noya i nonoli naka Yesu Yudeya i nehaleya po u Galili i memae yaka i nei Yesu
uyahina babana natuna i totogo po i baha gonugonuguwa i pa, Emoemotana tata nae
Kapaneumpo natuwe i tootogo uta luyawahi? Kikina ma apo ina hilage.
48
Yesu lawana i paliweleya i pa, Ega kikina iyai gehouna uyahimiyei ita witumaganeu,
ma u bagibagi wipoyahi o galehi ma apoma o kawamoineu.
49
Ega yaka taniwagana i paliweleya i pa, Bada, una bulili po ta nae ma natuwe apo ina
hilage.
50
Ma Yesu i baha i pa, Una gunawilem, natumamaka i luyagohana.
Lawana Yesu a baha i witumaganeya ma i gunawileya.
51
Hougana i gunawileya po i
nenae ma a tu bagibagi hoi tahaya i tuhagahi po tuwega hi paliweleya hi pa, Natumamaka i
luyagohana.
52
Ega yaka i lubayada i pa, Kabudala awai natuwe a totogo i wohouna?
Ma hi pa, Pom iyeta bolinai ma wipoya i nehaleya.
53
Ma tewelana amana i nugotuhuya hougana Yesu i bahabaha uyahina i pa, Natum
amaka i luyagohana, yaka lawana a bolu mitehi Yesu hi witumaganeya.
54
Geka Yesu a manini wiluwagana wekiwekilalana i dewaya hougana Yudeya i
nehaleya po u Galili i wobagibagi.
Yoni Yoni
<<
44
>>
Yoni Yoni
<<
55
>>
5
Yesu lawa bolobolouna i luyawahi
1
Houga geka u mulina mi Yudeya toleha gehouna Yelusalemhi dewaya, po ega yaka
Yesu i gae tolehana binei.
2
Ma Yelusalemgamogamo hai mateta u liyaliyana goila
talawiwilana i memae mi Yudeya ponahiyei goilana hi wogowaya po hi pa Besaida. Ma
tuponana uyahina numa ani wiyagohina nimitutu hi wogohi po hi memae goilana u hadana.
3
Naka numahi uyahihi tu tootogo boluhi hi eneno, matahi keekehi po daladalahi po
tapitapiyahi po, he iotonana goila ombutuna binei. [
4
Ma Guyau a tu winoyanoya gehouna e
hopu po goila talawiwilana e butuya po guhuguhuna, ma lawa awai tootogona ina yoli
tahaya goilana uyahina yaka apo a totogo ina yababa.]
5
Ma u hayahi lawa gehouna i
wobolobolou bolima magouhi 38.
6
Ma Yesu i nae po lawana i galeya, ma i hanapugeya
naka bolima hi maga duma uyahina totogo i memae, ega yaka Yesu lawana i lubayadeya i
pa, Nugonugom una luyagonana?
7
Ega yaka tu tootogona i baha i pa, Bada, ega tu haguwe, iyai apo goila a houga
wiguhu hougana ma ina houna hopuneu, houga magomagouna a laudadana ipa a hopu, ma
ega emoemotau, ma tu tootogo gehouhi he nei po he togo po he lauyagohana.
8
Yesu lawana uyahina i baha i pa, Una wotowolo po om ani eno una awali po una
nae.
9
Mala emosi ma lawana tootogona i luyagohana ma anani eno i awali po i nae.
Naka houganana iyeta dalabu.
10
Ma mi Yudeya hai tanitaniwaga lawana hi galeya yaka
hi baha nae uyahina hi pa, Awai binei lugagayo u tulagoni po iyeta dalabu ma omani eno u
awala?
11
Ma hai baha i wimiheya i pa, Lawa i iluyagohaniu tauna i paliweleu i pa, Omani
eno una awali po una nae.
12
Ma hi lubayadena meya hi pa, Lawa awai i baha naka pitenana?
13
Ma Yesu lawana i lauyawahi ega ita hanapugeya po i pa, Iyaigalehi, lawa awai,
babana Yesu i nae bolu u hayahi po ega ita galena tuhagaya.
14
Apoma Yesu lawana hoi numa dalabu baneina uyahina i tuhagaya po i paliweleya i
pa, U galeya, amaka u luyagohana ega houga gehouna dewa apapoehi una dewadewa
meya, meka po apo apapoe banei dumana una wialoni.
15
Lawana i nae po tanitaniwaga uyahihi i bahena meya i pa, Lawana i lauyawahiu naka
Yesu.
16
Mi Yudeya tanitaniwagahi Yesu hi lipilipili, babana hoi dalabu lawa tootogona i
luyawahi.
17
Ega yaka Yesu mi Yudeya i paliwelehi i pa, Amau houga atapuna e
wobagibagi, yaka tau a wobagibagi.
18
Yudeya tanitaniwagahi a baha hi noonoli po ipa
iyowai ma hina lihilageni. Babana dalabu lugagayona i tulagoni, ma i pa tauna ama dumana
Yaubada po mitehi emoemotahi.
Yaubada Natuna a taniwaga
19
Yesu lawa i paliwelehi i pa, A baha dumalu uyahimi, ega emoemotana tau tunawau
bagibagi awai a dewaya. Ma Amau a bagibagi a galehi, naka pitenana tau gasi a bagibagi a
wotagohi.
20
Amau i luhogalena dumau, uyahinei a bagibagi atapuhi i dewadewahi, i
wiatatiyeu po a bagibagihi a dewahi. Ma apo ona goholimi babana bagibagi gegedumahi e
iatatiyeu.
21
Amau tu hilahilage hai hilage uyahinei i witowolo mehi po yautu i welehi, naka
pitenana tau gasi apo yautu wouna lawa a welehi iyawoi amaka a winaganihi.
22
Amau
luhetala ega ita taniwageya lawa uyahihi, babana luhetala lugagayona atapuna amaka i weleu
po tau a bagibagiyehi,
23
ipa atapumi ona wiyateyateu mei Amau o iyateyateya. Ma apo
iyawoi ega hina wiyateyateu yaka Amau i himihimiliu ega hita wiyateyateya.
24
A baha dumalu uyahimi, apo taumi iyawoi u baha ona wiponawogogeya po Tu
himiliu ona witumaganeya yaka apo yautu tuwetuwenai ona tuhagaya, ma apega a
libahibahimi. Taumi amaka o witumagana yaka hilage a tupo o nehaleya po o damana
luyagohana wouna uyahina.
25
Ma a paliwelena memi, houga e nenei, bo hougana amaka i
geletai, apo tu hilahilage Yaubada Natuna ponana hina noonoli, naka tau ponau ma apo
ponouna tu nonolina luyagohana hina tuhagaya.
26
Amau tauna luyagohana a baba amaka i
palihaleya uyahiu po tau gasi luyagohana a baba.
27
Luhetala lugagayona amaka i weleu, po
ipa tau apo a dewahi, babana tau Lawa Moinau.
28
Uyahinei ega ona nugonugogohola ginouli geka ubeihi, houga e nenei tu hilahilage
atapuhi ponau apo hina nonoli po kokowaga uyahinei hina towolo meme.
29
Po iyawoi tauhi
tu dewadumalu luyagohana tuwetuwenai apo hina tuhagaya, ma tauhi tu dewaapapoe
nugodubu apo hina wialoni.
30
Ega emoemotau tunawau bagibagi awai a dewaya. Ega tau u
luhogala a wootagoya, ma Yaubada a luhogala a wotagohi. Ma u limoina i dumalu babana
ega tau u nugotuhugei, ma Yaubada a luhetala a nonoli po a wobagibagiyeya.
31
Yesu i baha meme i pa, Apo tau tunawau a limoinena meu ma ega tu limoineu
gehouna, yaka u baha apega ona wotagoya.
32
Ma Yaubada i laimoineu amaka a hanapugeya
bahahi naka baha moinahi.
33
Lolowa lawa o himilihi po hi nae Yoni tu bapatiso uyahina po biugei i ibaabani naka
i limoineu.
34
Tau ega ata geno lawa hai baha limoinana binei ma ubeimi a ibaabani Yoni a
baha binei ipa ona witumagana.
35
Yoni galenana mei yayata, houga kukuna o galeya po o
kaoha.
36
Yoni a wibaabani tau biugei naka ginouli baneina. Ma tamogi Yaubada a bagibagi
naka ginouli banei dumana babana i haguwe. A maninigei a bagibagi a lauegahi ipa ona
hanapugeu tau Yaubada uyahinei a nei.
37
Amau tauna i himiliu ma i paligeletau. Tamogi ega
ota galeya po ega ponana ota nonoli.
38
Yaka a baha ega u nugonugomi hita memae,
uyahinei ega ota witumaganeu po ota pa tau Yaubada uyahinei a nei.
39
Houga
magomagouna Yaubada a Buka odubohi o hiyahiyawihi, ma omi nugotuhu o pa yohola apo
yautu memewahagana ona waya, ma ega ota nugotuhu tuhagaya Buka uyahina hi
palipaliwelemi tau biugei.
40
O winugoniniyeu yaka yautu memewahagana apega ona
tuhagaya.
41
U bagibagi geka a dewadewahi ega lawa omi omhuna binei.
42
A hanapugemi ega
kikina omi luhogala Yaubada uyahina ita memae.
43
Tau Amau gowanei a nei ma ega ota
kaoheu. Apo lawa gehouna tunawana gowanei ina nei uyahimi yaka ona kaoheya.
44
Nugonugomi ipa lawa hina hunemi, yaka Yaubada omhunana o wihinigigiyeya, naka
tepanei ega ota witumagana.
45
Ega ona inugonugotuhu ipa apo a wigoumi Amau u matana. Mose a lugagayo apo
hina wigoumi. Omi nugotuhu ipa Mose a lugagayo apo ina hagumi; apeega.
46
Ma inapa
Mose a lugagayo ona wotagoya, yaka tau ona wotagou babana odubona imgiluma po
biugei i wipaliwelena.
47
Ma a gilumana ega ota witumaganeya, yaka ega emoemotami po u
baha ona witumaganehi.
Yoni Yoni
<<
55
>>
Yoni Yoni
<<
66
>>
6
Yesu tausana nimitutu i wianihi
(Matiu 14:13-21; Maki 6:30-44; Luka 9:10-17)
1
Yesu a wibaabani i wikokowi ma i gelu po Galili bogana i damani. Bogana gowana
gehouna Tibeliya.
2
Bolu baneina hi wotagoya po hi nei uyahina, babana a bagibagi
wipoyana amaka hi galeya tu tootogo lawahi uyahihi.
3
Yesu a hewahewali mitehi hi gae u
oya po hi tugula.
4
Naka hougana mi Yudeya hai Welulagona tolehana a iyeta amaka i tu
liyaliyani.
5
Yesu i itotolana wilawila po bolu i lata duma ma hi liya mai uyahina, ega yaka Pilipo i
lubayadeya i pa, Meka yaniyani apo ta gimala po lawa geka ta wianihi?
6
Lubayada geka
uyahinei Pilipo i ludadani, ma Yesu i hanapugeya apo awai ina dewaya po lawa geka ina
wianihi.
7
Pilipo Yesu uyahina i baha nae i pa, Patala i lata duma po ega emoemotana kina
handele luwaga uyahinei palawa ta gimalaya po ta wianihi.
8
Ega yaka a hewali gowana Andulu, Simona Pita walehina i paliweleya i pa,
9
Tewela
gehouna a palawa muhomuhona magouna nimitutu ma iyana luwaga uyahina a galeya,
nugote ega emoemotana po bolu uyahinei ta wianihi.
10
Yesu i paliwelehi i pa, Amaka ma lawa atapuhi ona baha po hoi hiyamoni hina
tugula, babana tupo naka i wihiyamoni yaka lawa hi tugula, ma ololoto tunawahi hi hiyawihi
po magouhi tausana nimitutu.
11
Yesu palawa i winihi po Yaubada uyahina i wimamala, ma
hi gutaya lawa uyahihi, ma iyana luwaga i winihi po i dewaya mei palawa i dewadewaya pite
ma hi gutaya, ma hi am po emoemotahi.
12
Amatapuhi himampo himhiyougo apoma Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa,
Palawa tupotupona ona tuwaluta meya ega gehouna ona laipeuya.
13
Palawa nimitutu
uyahinei lawa i ianihi, tupotupona a hewahewali hi tutuwaluta meya naka poha magouhi 12
hi lihogohi.
14
Houga noka uyahina Yesu a manini wekiwekilalana lawa hi gagaleya, po hi pa,
Moina dumana geka tauna Tu bahapiko Mose i bahebaheya Yaubada a Buka uyahina,
amaka i nei hoi hipuli.
15
Houga naka uyahina Yesu lawa hai winugonugotuhu i hanapugeya
hi pa, apo houga kikina ma hina winagani po ina wiwasawasa uyahihi. Ma Yesu ega
nugonugona yaka i nehalehi po tunawana i nae u oya.
(Matiu 14:22-33; Maki 6:45-52)
16
Ma ibiga amaka i geleta yaka a hewahewali hi hopu Galili u bogana
17
po wam
uyahina hi gelu po ipa hina damana meme Kapaneumu meyageina. Ma uguwana uyahina
tunawahi hi woewoe damana, ma Yesu yohola ega ita nae uyahihi.
18
Hougana togowa
baneina po guletutu hi wialoni.
19
Ma hi woe po boga hi lautipolini, ma Yesu boga tepanei i
nenei wamu liyaliyana ma hi galeya, po hi matouta duma.
20
Ega yaka Yesu i paliwelehi ipa,
Ega ona matomatouta; tau.
21
Ma hi baha po hoi wam i gelu po ega daona ma Kapaneum
u lekawana hi gota.
Yesu tauna yaniyani waiyautuna
22
Malitomma Galili u bogana tu mae, hi hanapugeya tauhi Yesu a hewahewali
tunawahi wamhi geluya po hi nae ega Yesu mitehi.
23
Naka malatomtomna mi Tibeliya hai
wamgei hi nei po hi gota, Guyau palawa i waya po i wimamala ma bolu i ianihi meyageina
uyahina.
24
Po noka hotanana Yesu a hewahewali mitehi hi bihehi po ega yaka, lawa boluhi
wamhi geluhi po hi damana KapaneumYesu tu bihena.
25
Hi damana po hi tuhagaya, ma hi lubayadeya hi pa, Guyau, iyowai ma u nei?
26
Ma Yesu lawa uyahihi i baha i pa, A baha dumalu uyahimi, taumi o bibiheu babana
palawa o ani po omhiyougo ma u wipoya wekiwekilalana ega kikina anona awai gehouna
uyahimi.
27
Ega yaniyani kookoena binei ona wobagibagi, ma yaniyani yautumi
memewahagana binei ona wobagibagi. Tau Lawa Moinau yaniyani a welewelemi, babana
Amau a kaoha wekiwekilalana.
28
Tauhi hi lubayadeya hi pa, Awai uyahinei apo Yaubada a bagibagi to dewahi?
29
Yesu hai lubayada i wimiheya i pa, Geka bagibagina Yaubada i luhogaleya ipa ona
dewaya: tau ona witumaganeu babana i himiliu po a nei uyahimi.
30
Ma hi lubayadena meya hi pa, Heki, wekiwekilala awai una dewaya po to galeya ma
to witumaganem,
31
mei odubona googiyai hoi balabala yabayababa ma yaniyani hi anani
gowana mana. Naka Yaubada a Buka uyahina hi baheya hi pa, Yaniyani yadei i welehi po
himam. Ma tamapo wekiwekilala awai una dewaya u matiyai?
32
Yesu lawa i paliwelehi i pa, A baha dumalu uyahimi, Mose ega yaniyani yadei
googata ita welehi, ma Yaubada yaniyani moinana yadei e welewelemi.
33
Tau yaniyani
Yaubada uyahinei a hopu mai hoi hipuli po lawa hai luyagohana a welehi.
34
Tauhi hi baha nae Yesu uyahina hi pa, Bada, yaniyani geka una weleweleiyai houga
magomagouna.
35
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Tau yaniyani omi luyagohana binei. Apo iyai ina nei
uyahiu yaka apega amina hilage, ma iyai ina witumaganeu yaka apega uyopopona ina
haleya.
36
A paliwelemi amaka o galeu, ma tamogi ega ota witumaganeu.
37
Ma iyawoi Amau
i palihalehi uyahiu, apo hina nei uyahiu ma apega a wihinigigiyehi.
38
Babana tau yadei a
hopu mai ma ega ipa, tau u nugotuhu a dewaya ma Tu himiliu a nugotuhu a dewaya.
39
Geka
a nugotuhu, lawa magomagouhi i palihalehi uyahiu po a galena itete imahiyehi po iyeta
sigasigana uyahina hilage uyahinei a witowolo mehi.
40
Ma Amau a nugotuhu geka: apo iyai
tau Natuna ina galeu po ina witumaganeu yaka apo luyagohana tuwetuwenai ina tuhagaya po
iyeta sigasigana uyahina hilagei apo a witowolo meya.
41
Mi Yudeya tanitaniwaga a baha hi noonoli po hi luyogigai, babana i baha uyahihi i
pa, Tau yaniyani yadei a hopu mai.
42
Tauhi hi pa, Geka lawana Yosepa natuna gowana
Yesu, amana ma hinana ta hanapugehi ma iyowai po i pa tauna yadei ita hopu mai.
43
Yesu i paliwelehi i pa, Ega tau biugei ma ona bahabaha unuunula.
44
Apega iyai
nugonei ina nei uyahiu Amau tauna a nugotuhugei. Tauhi iyeta sigasigana uyahina hilagei
apo a witowolo mehi.
45
Baha geka tu bahapiko odubona i gilumi Yaubada a baha i pa,
Lawa magomagouhi Yaubada uyahinei apo hai witatiyana hina tuhagaya. Ma apo iyawoi
Amau a wiatatiyana hi noonoli po hi wiponawogogeya tauhi apo uyahiu hina nei.
46
Taumi
uyahimiyei ega iyai gehouna Amau ita galeya, tau tunawau, babana Yaubada uyahinei a nei.
47
A baha dumalu uyahimi, lawa awai i itumaganeu tauna apo luyagohana tuwetuwenai hina
tuhagaya
48
babana tau yaniyani omi luyagohana binei.
49
Odubona googami hoi balabala
yaniyani gowana mana hi anani, ma uyahinei ega luyagohana tuwetuwenai hita tuhagaya ma
hi hilahilage.
50
Ma yaniyanina yadei i hopuhopu mai lawa awai inanani yaka apega hina
hilage.
51
Naka yaniyanina tau yadei a hopu mai apo iyai inaniu, yaka apo luyagohana
tuwetuwenai ina tuhagaya. Ma yaniyanina a welewelemi naka tau hiniu ma u luyagohana apo
a palihaleya hipuli lawami ubeimi.
52
Geka bahana binei ma mi Yudeya mitehi hi lugamogahigahi hi pa, Geka lawa awai
ipa apo hinina tanani?
53
Ega yaka Yesu i baha uyahihi i pa, A baha dumalu uyahimi, tau Lawa Moinau, ma
inapa hiniu ega onanani, ma talau ega onumaya, yaka apega omi luyagohana.
54
Apo iyai
hiniu inanani, ma talau inumaya, yaka apo luyagohana memewahagana ina tuhagaya, po
iyeta sigasigana uyahina hilagei apo a witowolo meya.
55
Yaka ona hanapugeya hiniu
yaniyani dewadewana, ma talau umauma dewadewana.
56
Apo iyai hiniu inanani ma talau
inumaya, yaka apo tau u nugonugona a memae, ma tauna uyahiu ina memae.
57
Amau tauna
lauyagohanana i himiliu yaka uyahinei u luyagohana a wiwaya, ma apo iyai hina winiu po
inaniu, yaka luyagohana apo uyahiugei ina tuhagaya.
58
Odubona googata [mana] hi anani,
ma ega uyahinei luyagohana hita tuhagaya, ma hi hilahilage. Yaniyani geka yadei i hopuhopu
mai inapa iyai inani yaka apo luyagohana memewahagana ina tuhagaya.
59
Geka ginouli
atapuhi naka Kapaneumnuma dalabu u hinena i paligeletehi po i wiatatiyanehi.
Yesu tu wotagona gehouhi hi nae
60
Yesu tu wotagona magomagouhi yaniyani bahana hi noonoli po tunawahi ma hi
ibaabani hi pa, Baha geka nonolahi uyahita hi witai duma; tauta ega emoemotata.
61
Yesu hai baha unuunula amaka i hanapugeya, yaka i baha nae uyahihi i pa, Baha
geka binei ma o lunugoluwaluwaga.
62
Tau Lawa Moinau lolowa yadei a hopu mai, ma
yohola apo a gunawileu. Ma inapa u gunawilana ona galeya yaka ona witumaganeu?
63
Alugo Woiyawa luyagohana memewahagana lawa e welewelehi. Ega emoemotana po
lawa tunawahi hina waya. U baha anohi, lawa hai luyagohana memewahagana binei,
64
ma
gehoumi ega ota witumaganeu. Yesu baha geka i bahebahehi babana i hanapugena dumaya
apo awa hina wawala: gehouhi ega hita witumaganeya, ma i hanapugeya apo iyai ina
nugohaleya.
65
Yaka i paliwelehi i pa, Geka u bahana lolowa a paliwelemi a pa, apega iyai
nugonei ina nei uyahiu Amau tauna a nugotuhugei.
66
Geka bahana binei tu wotagona magomagouhi hi wihinigigiyeya, ma hi nehaleya po
ega mitehi hita nae.
67
Ma a hewahewali magouhi 12 i lubayadehi i pa, Taumi iyowai nugonugomi ipa ona
nae?
68
Ega yaka Simona Pita Yesu uyahina i baha i pa, Guyau, apo iyai uyahina to nae?
Tamtunawamluyagohana memewahagana uyahime memae,
69
yaka tauyai to witumaganem
po gasi to hanapugem tam Yaubada a Besinana Waiwoiyawana.
70
Yesu i paliwelehi i pa, Baha dumana, magoumi 12 a winaganimi, ma uyahimiyei
gehouna tauna Tomodulele tulana.
71
(Yesu i ibaabani naka Yudasa binei, tauna Simona
Isakaliyota natuna. Yudasa tauna Yesu a hewali, ma yohola apo ina nugohaleya.)
Yoni Yoni
<<
66
>>
Yoni Yoni
<<
77
>>
7
Yesu i welugowagowada nae toleha uyahina
1
Geka u mulihi Yesu Galili tuponana i wiwileya. Ma ega nugonugona ipa Yudeya ina
wiwileya, babana Yudeya hai tanitaniwaga nugonugohi ipa Yesu hina lihilageni.
2
Ma mi
Yudeya hai Kape tolehana amaka i tuliyaliyani ipa apo hina dewaya.
3
Ega yaka Yesu
walewalehina hi baha nae uyahina hi pa, Meyagai geka una nehaleya po una nae Yelusalem
tupo Yudeya uyahina, po noka hotanana tu wotagom om bagibagi wipoyana hina
hanapugeya.
4
Ma una nugotuhuya apega iyai gehouna bagibagi gowagowada uyahinei ma
tuwegana ina lata inapa tamuna wipoya yaka una nae po hipuli lawa uyahihi ommanini una
wogeleteya.
5
Walewalehina baha geka hi bahebaheya, babana ega hita witumaganeya.
6
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Ega u houga dumana po ipa a nae. Ma taumi ona
nae, babana houga atapuna emoemotami.
7
Taumi tu mehipuli po ega omi witumagana yaka
lawa apega hina wigawiyemi ma tau apo hina wigawiyeu babana hai apapoe a
palipaligeletehi ubeihi.
8
Taumi tunawami ona nae hoi toleha, geka hougana apega a nehi
toleha uyahina babana u houga dumana ega ita geleta.
9
Baha geka i baheya yaka a lawa hi
nae toleha uyahina ma tauna u Galili i memae.
10
Yesu walewalehina hi nehaleya po hi nae hoi toleha ma Yesu mulihiyei i
welugowagowada po i nae Yelusalem po i geleta.
11
Mi Yudeya hai tanitaniwaga tolehana u
hinena, Yesu hi bibiheya ma hi laubayadeya hi pa, Yesu meka?
12
Lawa a boluhi ma Yesu binei hi laugamogahigahi po gehouhi hi pa, Yesu tauna lawa
dewadewana.
Ma gehouhi hi pa, Ega, lawa e koyakoyamehi.
13
Ma ega iyai gehouna Yesu ita
widewedeweya lawa u matahi, babana mi Yudeya hai tanitaniwaga hi matutehi.
14
Toleha gaogaonana u tupolina, ma Yesu i lui numa dalabu baneina uyahina po a
wiatatiyana i wiwawali,
15
po mi Yudeya nugonugohi hi gohola dumahi po hi pa, Lawa geka
meka a hanapu i tuhagahi? Tauna ega meka hosi ita wisikulu.
16
Yesu i paliwelehi i pa, U wiatatiyana geka ega tau u nugotuhu, ma Tu himiliu tauna a
nugotuhugei a iatatiyana.
17
Ma ona nugotuhuya iyai luhogalana ipa Yaubada a nugotuhu ina
dewaya, yaka u wiatatiyana ona hanapugeya miyei e nenei, Yaubada uyahinei bo tau
tunawau u nugotuhugei.
18
Inapa tu wituwetuwega tunawana a nugotuhu ina ibaabaniyehi ipa
tauna omhunana binei. Ma tu wituwetuwega tu himilana a nugotuhu e ibaabaniyehi ipa tu
himilina omhunana binei. Yaka a bahahi hi dumalu ma hi dewadewa.
19
Mose a lugagayo i
welewelemi atapumi o wihinigigiyeya yaka nugonugomi ipa ona lihilageniu.
20
Bolu a baha hi wimiheya hi pa, Nugote alugo apapoena i luinimyaka bahahi geka e
bahebaheya. Lawa ega nugonugohi ipa hina lihilagenim.
21
Yesu hai baha i wimiheya i pa, O nugoapapoe babana iyeta dalabu uyahina lawa a
lauyawahi binei.
22
Ma taumi iyowai omi bagibagi iyeta dalabu uyahina? Mose a lugagayo i
baheya ipa logaloga ololotohi hai wekiwekilala hini omhapina hina waya gaogao emosi ina
kokoe. Lugagayo geka Mose googana uyahihiyei i nei, po hai wekiwekilala o dewadewahi
iyeta dalabu uyahina.
23
Yaka naka Mose a lugagayo iyeta dalabu binei o tutulagoni, bo? Ma
iyowai po hoi dalabu lawa a lauyawahi binei ma o igawiyeu?
24
Ega nugolelehiyei ona igou
koyakoyameu, ma u dewa po u baha ona galena imahiyehi.
25
Yelusalemlawa gehouhi hi pa, Nugote geka lawana ipa hina laihilageni, bo?
26
Ma
gehouhi hi pa, Eega, ona galeya, u hayata i towolo po e ibaabani, ma gehouhi hi pa, Ega
iyai a baha ita wimiheya, nugote ata tanitaniwaga hi kawamoineya hi pa tauna Yaubada a
Besinana lawana, bo?
27
Ma gehouhi hi pa, Ataputa ta hanapugeya anani nei tuponana. Ma
itapa tauna Besinana lawana apo anani nei apega iyai gehouna ita hanapugeya.
28
Yesu numa dalabu baneina u hinena i iatatiyana po i baha labatana i pa, Moina
dumana o hanapugeu tau iyai ma gasi miyei a nei? Tau Yaubada i himiliu po a nugotuhugei
a nei. Ma ega tau u nugotuhugei ata nei tupo geka uyahina. Tu himiliu a dewa hi dumalu,
taumi ega ota hanapugeya tauna iyai.
29
Ma tau a hanapugeya babana tauna i himiliu po
uyahinei a nei.
30
Geka bahana binei ma ipa hina numa panipani, ma ega iyai gehouna ita wodadani,
babana ega a houga dumana ipa ina hilage.
31
Ma lawa magomagouhi hi kawamoineya po hi
pa, Baha dumana geka Besinana lawana. Ega emoemotana po Besinana gehouna ina nei po
a bagibagi ina tahaeya, tauna amaka.
32
Lawa hai wibaabani gowagowada Palisi lawahi po tu witalaguyaba babadahi hi
nonoli yaka tu wigawiya hi himilihi po hi nae ipa Yesu hina numa panipani.
33
Ma Yesu i baha nae i pa, Houga kuku hotana apo tau mitemi ta memae ma apo a
nae Tu himiliu uyahina.
34
Apo ona biheu ma apega ona tuhagau tuponana uyahina a memae
ega emoemotami po ona nei uyahina.
35
Mi Yudeya tunawahi ma hi ibaabani hi pa, Meka u tuponana ipa ina nae po apega ta
tutuhagaya? Ipa ina nae mi Yudeya he memae tu meuputa u hayahi ipa ina wiatatiyana
uyahihi?
36
Geka a bahana anona awai? Babana i pa, Apo ona biheu ma apega ona
tuhagau, po gasi i pa, Tuponana uyahina a memae apega ona nei uyahina.
37
Toleha baneina iyetana anani kokoe uyahina ma Yesu i towolo po i otu labatana i pa,
Taumi iyawoi uyopopomi hina haleeya, yaka ona nei uyahiu po onuma.
38
Mei Yaubada a
Buka i bahebaheya tauhi hi tumaganeu ubeihi i pa, u nugonugohi goila waiyautuna ina
huhuleya.
39
Yesu baha geka i bahebaheya naka Alugo Woiyawa binei i ibaabani, babana
Alugo Woiyawa apo tu witumaganena nugonugohi ina lihogohi. Ma houga noka uyahina
Alugo Woiyawa lawa u nugonugohi ega ita lui po ita lihogohi, babana Yesu ega ita gae
anani mewasawasa uyahina.
40
Lawa boluhi Yesu a baha hi noonoli po hi pa, Lawana geka lawa dumana tauna tu
bahapiko Mose i bahebaheya.
41
Gehouhi hi pa, Tauna Besinana lawana.
Ma gehouhi hi widibogi hi pa, Besinana ma Galiligei i nei?
42
Yaubada a Buka u hinena
i pa, Besinana lawana apo Dawita gugunina uyahinei ina nei po Dawita a dobu Betelehem
uyahina hina guni.
43
Geka bahana tepanei ma lawa nugokahakaha uyahihi i geleta.
44
Ma ipa
lawa gehouhi Yesu hina numa panipani, ma ega iyai gehouna hinina ita wodadani.
45
Tu wigawiya hi gunawelehi, tu witalaguyaba babadahi po Palisi lawahi uyahihi po hi
lubayadehi hi pa, Awai binei ega ota numa panipani po ota neiyai?
46
Tu wigawiya hi baha hi pa, Lawana a baha hi dewadewa duma, ega mei lawa
gehouna a wibaabani.
47
Palisi i baha nae tu wigawiya uyahihi hi pa, Nugote nugonugomi i waya.
48
Ona
nogutuhuya tanitaniwaga atapuiyai ega iyai gehouna Yesu ita witumaganeya.
49
Lawa boluhi
Yesu hi wotagoya, ma Mose a lugagayo ega hita hanapugeya, yaka apo Yaubada ina
paligubahi.
50
Nikodemo, tauna uguwei i nenae Yesu uyahina tauna taniwaga gehouna po i baha a
lawa uyahihi i pa,
51
Ata lugagayo geka pitenana, lawa apega ta numa panipani yababaya,
ipa a powa ta bihena tahaeya, apoma ta numa panipani po ta wimiheya a apapoe bigona.
52
Tanitaniwaga tulana hi baha nae Nikodemo uyahina hi pa, Nugote tamGaliligei u
nei? Yaubada a Buka una hiyawi po una galeya, apega tu bahapiko Galiligei ina nei.
[Wawine wogowagowadana
53
Ega yaka atapuhi hi liya nae hai numa uyahihi,
Yoni Yoni
<<
77
>>
Yoni Yoni
<<
88
>>
8
1-2
ma Yesu i gae Olibe u oyana. Malatomtomgei Yesu i gunawilena meya hoi numa dalabu
po i tugula ma lawa atapuhi hi mewiwileya ma iatatiyehi.
3
Ma lugagayo tanitaniwagahi po
Palisi lawahi wawine gehouna hi neiyai, babana apapoe i dewadewaya ma hi tuhagaya, yaka
wawinena u tipolina hi witowoli
4
ma Yesu hi paliweleya hi pa, Bada, wawine geka oloto
mitehi hi eneno gogona ma to tuhagahi.
5
Ma ata lugagayo Mose uyahinei i nenei i pa apo
geka pitenana to tuhagahi yaka apo to lugaimahi po hina hilage. Ma tamom
winugonugotuhu iyowai wawine geka binei?
6
Baha geka hi bahebaheya ipa iyowai ma
Yesu a baha powa hina nonoli yaka hina numa panipani po hina libahibahi.
Ma Yesu ega kikina hai baha ita wimiheya, ma i medobudobu ma hoi hipuli i
yamgiluma.
7
Ma tauhi hi laubayabayadeya, ega yaka Yesu i wotowolo po i baha uyahihi i
pa, Oo, i dewadewa duma. Ma taumi uyahimiyei inapa iyai ega a apapoe yaka apo tauna
gaima ina halena tahaeya wawine naka uyahina.
8
Ma i medobudobu po hoi hipuli i
yamgiluma meme.
9
Ma Yesu a baha hi noonoli po, yamoha po yamoha a apapoe i nugonugotuhu
tuhagaya yaka hi nehaleya babada hi tahaya ma hewahewali hi wimuli. Yesu hi nehaleya ma
wawinena tunawana i towotowolo.
10
Ega yaka Yesu i wotowolo po i lubayadeya i pa,
Wawine, meka tauhi hi nae, po ega iyai gehouna ita memae, ma ita laibahibahim?
11
Wawinena Yesu i paliweleya i pa, Bada, ega iyai gehouna ita memae.
Ega yaka Yesu i baha meme i pa, Oo, i dewadewa, tau apeega gasi a wigoum ma una
nae, ma a paliwelem ega apapoe una dewadewa meya.]
Yesu lawa ata yayata
12
Yesu i baha meme i pa, Tau tu mehipuli omi yayata apo iyawoi hina wotagou yaka
yayata uyahina hina geleta po hina luyagohana ma apega uguwa uyahinei hina nenae.
13
Ma Palisi Yesu uyahina hi baha nae hi pa, Tamtunawambimgei e ibaabani yaka
apega to witumaganem.
14
Yesu i baha meme uyahihi i pa, Baha dumana, tau biugei a ibaabani ma awai a
palipaliwelemi naka baha dumahi, babana tuponana uyahinei a nenei apo a gunawileu
uyahina, naka a hanapugeya. Ma taumi tuponana uyahinei a nenei po apo a gunagunawileu
uyahina ega ota hanapugeya.
15
Taumi o igouwe lawa hai nugotuhu uyahinei, ma tau ega iyai
gehouna ata wigouya.
16
Inapa lawa a wigouhi yaka u gagalena kaha i dumalu ma i
dewadewa, babana Tu himiliu tauna a nugotuhugei a gagalena kahakaha ma ega tunawau u
nogutuhugei ata igou.
17
Ma Mose a taniwaga gehouna i pa, apo lawa luwaga hai baha
nonolahi emosi yaka naka bahahi ta limoinehi.
18
Tau biugei a ibaabani, ma gasi Amau i
himihimiliu tauna e laimoineu.
19
Ega yaka hi lubayadeya hi pa, Amam meka?
Ma Yesu hai baha i wimiheya i pa, Ega ota hanapugeu yaka gasi Amau ega ota
hanapugeya. Ma inapa taumi ona hanapugeu yaka, apo gasi Amau ona hanapugeya.
20
Yesu a wiatatiyana geka numa dalabu baneina u hinena i wiatatiyaneya, animbenena
dedewagana u liyaliyana. Ma Yesu ega iyai gehouna uyahina ita wogo nae, babana a houga
dumana ega uyahina ita geleta.
Yesu a witalagagayo
21
Yesu mi Yudeya tanitaniwagahi i paliwelehi i pa, Apo a nehalemi ma ona bihena
aweu, po omi dewa apapoehi ubeihi ona hilage wahaga. Babana tuponana a nenae uyahina
ega emoemotami po ona nei.
22
Mi Yudeya tunawahi ma hi baabani hi pa, A baha o nonoli, a bahana i pa,
Tuponana uyahina a nenae taumi ega emoemotami po uyahinei ona nei. A bahana anona
nugote ipa ina lihilagena meya?
23
Yesu i baha meme uyahihi i pa, Taumi babanei o nei ma tau moyanei a hopu mai.
Taumi hipuligei o nei ma tau yadei a hopu mai.
24
Uyahinei a paliwelemi inapa ega ona
witumaganeu yaka omi dewa apapoehi tepahiyei apo ona hilage.
25
Ega yaka hi lubayadeya hi pa, Tam iyai?
Ma Yesu i baha nae uyahihi i pa, Houga daodaona amaka a palipaliwelemi.
26
Emoemotau a wigoumi ginouli magomagouhi ubeihi tamogi apeega babana Tu himiliu
tauna a dewa hi dumalu ma awai a noonoli tauna uyahinei a ibaabaniyeya taumi hipuli
lawami uyahimi.
27
Ma a wibaabanina Amana binei, tauhi ega hita nugotuhu tuhagaya.
28
Yaka Yesu i
paliwelena mehi i pa, Yohola tau Lawa Moinau apo ona wohepau apoma ona hanapugeu
tau iyai, po ona nugotuhu tuhagaya ega tau u nugotuhugei ata wobagibagi, ma Amau awai i
iatatiyeu tauhi a ibaabaniyehi.
29
Tu himiliu ega ita nehaleu, mitehi to wobagibagi po houga
magomagouna a laikaohaya.
30
Yesu a baha lawa magomagouhi hi noonoli po hi
witumaganena dumaya.
Abelaham gugunina
31
Mi Yudeya, tauhi Yesu a baha tu witumaganena i paliwelehi i pa, Apo u wiatatiyana
ona wotagohi yaka taumi tu wimulitagou dewadewahi.
32
Po taumi nugogadagadala dumana
ona waya, po palihalena ona tuhagaya.
33
Tauhi hi baha nae Yesu uyahina hi pa, Tauyai Abelahamgugunina po ega iyai
gehouna a taniwaga ita lauguduguduyai. Ma om baha anona awai po u pa, palihalena ona
tuhagaya?
34
Ega yaka Yesu i baha meme uyahihi i pa, A baha duma uyahimi iyawoi tauhi hai
dewa apapoehi naka tauhi apapoe i panihi.
35
Tu bagibagi hota waimihana ega guguni
uyahihi ita memewahaga, ma lawa natuna guguni uyahihi apo ina mewahaga.
36
Tau Yaubada
Natuna yaka apo omi apapoe hi panipanimi uyahinei palihalena a welemi po palihalena
dumana ona tuhagaya.
37
A hanapugemi taumi Abelahamgugunina, ma tamogi o ileta ipa
ona lihilageniu babana u wiatatiyana ega u nugonugomi hita lugeletehi.
38
Tau Amau u
matana awai a gagalehi naka a ibaabaniyehi. Ma taumi amami uyahinei awai o noonolihi o
wobagibagiyehi.
39
Tauhi Yesu a baha hi wimiheya hi pa, Tauyai Abelahamguguninei to nei.
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Itapa taumi Abelaham googana dumahi apo a dewa ota
wotagoya.
40
Ma taumi omi nugotuhu tapuna yaka o ileta ipa ona lihilageniu, tau baha
dumana tu bahena Yaubada uyahinei. Ma omi dewa a gagaleya ega mei Abelahama dewa.
41
Taumi amami a bagibagi o wotagohi.
Ega yaka hi pa, Aa, ega tauyai dewa apapoena natunatuna; tauyai amiyai emosi hota
gowana Yaubada.
42
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Inapa taumi Amami dumana Yaubada yaka ona
luhogaleu babana tau Yaubada i himiliu po a hopu mai hoi hipuli. Tau ega u nugotuhugei ata
nei, ma Tu himiliu tauna a nugotuhugei a nei.
43
Awai binei u baha u nugonugomi ega hita
lugiigilihi. Nugote ega emoemotami ipa u baha ona lutaniganena imahiyeya.
44
A hanapugemi
taumi Tomodulele natunatuna, yaka nugonugomi luhogalana ipa amamina a bagibagi ona
dewaya. Houga wawala uyahina i nei po amalai tauna tu lihilage, ega kikina dewa
dumadumaluna uyahina ita memae. Houga magomagouna koyamagei e ibaabani po tauna a
dewa dumana, yaka tauna tu wikoyakoyama amahi
45
uyahinei ega ota witumaganeu babana
tau baha dumahi uyahimi a ibaabaniyehi. Ma iyowai?
46
Emoemotami lawa gehouna
uyahimiyei u dewa apapoehi ina bahena geletehi? Ega emoemotami. Baha geka a
ibaabaniyehi naka baha dumahi, awai binei ega ota witumaganeu?
47
Tauhi iyawoi Yaubada a
lawa naka a baha tu nonolina. Ma taumi iyawoi ega Yaubada a lawa, yaka a baha ega ota
nonolihi.
48
Mi Yudeya Yesu a baha hi wimiheya hi pa, Lolowa i baha uyahimgeka amaka
anona i lugeleteya, babana to pa, tamlawa Samaliyagei yaka alugo apapoena uyahime
memae.
49
Yesu tanitaniwaga hai baha i wimiheya i pa, Tau ega alugo apapoena uyahiu, ma
Amau a wiyateyateya, ma taumi ega kikina ota wiyateyateu.
50
Tau ega tuwegau ata wohepa
meya, ma Taniwaga gehouna tauna e wohepau, tauna apo ina limoineu.
51
A baha duma
uyahimi, taumi iyawoi u baha geka ona wotagoya yaka apega ona hilage.
52
Ega yaka mi Yudeya Yesu a baha hi wimiheya hi pa, To hanapugena dumam alugo
apapoena uyahim e memae, babana Abelaham to hanapugeya ma i hilage, ma tu bahapiko
to hanapugehi ma hi hilage. Ma tam om baha iyowai po u pa, Apo iyawoi u baha hina
wotagohi yaka apega hina hilage. Tamlawa awai?
53
Gogiyai Abelahamamaka i hilage, ma
e ileta ipa una gelagoni? Tu bahapiko amaka hi hilage, ma omnugotuhu ipa una houna hopu
nehi, bo?
54
Yaka Yesu uyahihi i baha nae i pa, Apo tau a hunena meu yaka u omhunana naka
ginouli yabayababa. Ma Amau e hunehuneu, taumi omi baha o pa, I Yaubada.
55
Taumi
ega Yaubada ota hanapugeya, ma tau a hanapugeya. Inapa a baha ana pa, Ega ata
hanapugeya, yaka apo ona kawaikoyakoyameu ma tamogi taumi o ikoyakoyama. Ma tau
amaka a hanapugeya po a baha a wotagoya.
56
Ma gogamina Abelahama kaohana ipa u
iyeta ina galeya, po i galeya yaka i kaoha duma.
57
Mi Yudeya hi baha nae Yesu uyahina hi pa, Tam yohola ega om bolima magouhi
50 uta tuhagaya. Ma u baha u pa, Abelaham uta galeya.
58
Yesu i paliwelehi i pa, A baha duma uyahimi, Abelahammuliyei apoma hi guni, ma
houga noka uyahina tau a memae.
59
A bahana binei mi Yudeya hi luyogigai po gaima hi
tama po ipa Yesu hina wilawi, ma u matahi i lugowadeya po numa dalabu baneina i hopu
haleya.
Yoni Yoni
<<
88
>>
Yoni Yoni
<<
99
>>
9
Yesu lawa a matakekena hi guniguni i luyawahi
1
Houga gehouna Yesu tahayagei i nenae, po lawa gehouna i gagaleya a matakekena ma
hi guni.
2
A hewahewali Yesu hi lubayadeya hi pa, Guyau, iyai a apapoegei lawa geka a
matakekena hi guni, tauna bo amana ma hinana?
3
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Ega tauna a apapoe bo amana ma hinana po a
matakekena hita guni ma ipa Yaubada a bagibagi wipoyana ina wogeleteya lawa
4
Tu himiliu tauna ipa a bagibagi ta dewahi iyeta hougana uyahina,
ma uguwa ina nei ega emoemotana po iyai gehouna ina bagibagiyehi.
5
Geka hougana tau
hoi hipuli a memae, lawa atapuhi hai yayata.
6
Geka bahana i baheya ma hoi hipuli i howa, po bigabiga i waya po uyahinei lawana
matana i wololoya.
7
Ma i baha uyahina i pa, Una nae Silowam u goilana apo una
witepaoga. (Silowama bui himihimila.) Yaka i nae po i witepaoga, po anai mata lugiigilina i
nae a numa uyahina.
8
Ma hewalina a lawa po odubona lawa hi gagaleya hi pa, Geka nugote tauna tu
wilulupali?
9
Ma gehouhi hi pa, Ma nugote tauna, houga magomagouna i memae ma i lulupali.
Ma gehouhi hi pa, Eega. Tamogi galenana mei tauna.
Ega yaka hewalina i baha i pa, Geka tau.
10
Yaka hewalina hi lubayadeya hi pa, Iyowai ma matami lugiigili?
11
Ma i paliwelehi i pa, Lawa gehouna gowana Yesu bigabiga i howaya, ma bigabigana
i waya po uyahinei matau i wololoya, ma i himiliu i pa, Una nae Silowamu goilana po una
witepaoga, yaka a nae po a witepaoga, po matau hi lugiigilihi.
12
Yaka hi lubayadena meya hi pa, Meka tauna?
Ma hewalina i pa, Ega ata hanapugeya.
13-14
Yesu iyeta dalabu uyahina ma lawa matana bigabigagei i dewadewaya binei ma
lawana hi weluwaya po hi niyeya Palisi lawahi uyahihi,
15
po Palisihi lawana hi lubayadena
meya hi pa, Iyowai ma matami lugiigili?
Ega yaka i paliwelehi i pa, Lawana bigabiga i godaya po matau i wololoya ma a
witepaoga po matau i lugiigili.
16
Ma Palisi hai bolu gehouhi hi baha hi pa, Tu bagibagi naka nugote ega Yaubada
uyahinei, babana dalabu lugagayona ega ita wotagoya.
Ma bolu gehouhi hi baha hi pa, Iyowai tu apapoe ma apo manini wekiwekilalana ina
dewahi, nugote ega emoemotana? Geka bahahi uyahihiyei ma nugokahakaha i geleta
uyahihi.
17
Ega yaka Palisihi tu matakekena hi lubayadena meya hi pa, Tamiyowai om
winugonugotuhu lawana matami dewadewaya binei?
Ma tu matakekena i baha i pa, Tauna Yaubada a tu bahapiko gehouna.
18
Ma mi Yudeya tanitaniwagahi ega hita witumagana ipa lawa geka a matakekena ma hi
guni, ma geke hougana matana i lugiigili, yaka hinana ma amana hi otugehi
19
po hi
lubayadehi hi pa, Tewela geka taumi natumi? Ona paliweliyai, a matakekena ma o guni?
Iyowai ma matana hi lugiigilihi?
20
Hewalina amana ma hinana Palisi lawahi hi paliwelehi hi pa, To hanapugeya tauyai
natuyai, po a houga guni uyahina a matakekena i wawala,
21
ma matana i laugiigili ega tota
hanapugeya, po iyai i widewadewaya ega tota hanapugeya. Ma tauna ona lubayadeya
babana amaka i lata.
22
Amana ma hinana baha geka hi bahebaheya babana mi Yudeya hai
tanitaniwaga hi matoutehi. Babana lugagayo hi houni hi pa, apo iyai Yesu ina
kawaibesinanageya yaka apo to wihinigigiyeya po i tapalolo ina hopu haleya.
23
Geka
lugagayona binei, ma lawana amana ma hinana hi pa, Tauna ona lubayadeya babana amaka
i lata.
24
Ega yaka tu matakekena hi otugena meya po hi baha nae uyahina hi pa, Ega Yesu
una hunehuneya ma Yaubada una huneya babana tauna i luyawahimma naka lawana to
hanapugeya tauna lawa apapoena.
25
Ma i baha i pa, Ega ata hanapugeya tauna tu apapoe bo ega. Ma tamogi matau
kekena i liyeuyeuya.
26
Yaka hi baha uyahina hi pa, Awai i dewaya po matami liyeuyeuya?
27
Tu matakekena i baha i pa, Amaka a paliwelemi ma ponau ega ota nonoli, awai
binei ma ipa ona nonola meya? Nugote taumi o luhogaleya ipa ona wotagoya, bo?
28
A baha binei ma hi paliyeya hi pa, Tawa tam tu wotagona, ma tauyai Mose tu
wotagona
29
babana a baha Yaubada uyahinei amaka to hanapugeya. Ma tauyai Yesu ega
tota hanapugeya miyei i nei.
30
Lawana matana keekena i baha uyahihi i pa, Geka dewana naka i nugopilipili duma
babana lawana matau i liyeuyeuya, ma ega ota hanapugeya po o pa miyei i nei.
31
Amaka ta
hanapugeya Yaubada tu apapoe ega ita noonolihi, ma inapa iyai Yaubada ina wotalagiyeya
ma a nugotuhu ina wobagibagiyehi yaka apo Yaubada ponana ina nonoli.
32
Ta hanapugena
dumaya odubona po amalai ega iyai gehouna tuwegana tata nonoli ipa matakeke lawana ita
widewadewaya.
33
Itapa Yesu ega Yaubada uyahinei, apega wipoya geka pitenana ita
dewahi.
34
Palisi lawahi tu matakeke uyahina hi baha nae hi pa, Tam tu apapoe om houga
tewela uyahinei i nei po amalai. Ma ipa una wiatatiyeiyai, tamiyai? Yaka numa dalabu
hinenei hi wiyagaya po i hopu halehi.
35
Yesu lawana tuwegana i nonoli ipa numa dalabu hinenei hi wiyagaya po i hopu yaka
Yesu lawana i biheya po i tuhagaya. Ma i lubayadeya i pa, Yaubada a Besinana lawana u
witumaganeya?
36
Ma matakeke lawana i baha i pa, Bada, tauna iyai po apo a witumaganeya?
37
Yaka Yesu i baha nae uyahina i pa, Lawana amaka u galeya ma geka mitehi o
ibaabani.
38
Lawana i baha i pa, Guyau, a witumaganem, ma i polou po i wiyateyate.
39
Yesu i baha nae i pa, Tau a nenei hoi hipuli ipa a galena kahakahami, po tauhi
matahi keekehi hina galena meme, ma tauhi matahi laugiigilahi apo hina mata keke.
40
Palisi Yesu a baha hi noonoli po hi pa, Ega tauyai tu matakeke.
41
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Itapa taumi matami hita keke apega Yaubada ita
wigoumi. Ma taumi o pa matiyai he laugiigilihi, yaka omi dewa apapoehi uyahimi he
memae.
Yoni Yoni
<<
99
>>
Yoni Yoni
<<
10 10
>>
10
Sipi hai gali paliluwaluwana
1
Yesu i baha i pa, A baha duma uyahimi apo iyai sipi hai gali matetanei ega ina lui, ma
tupo tapunei inomgeina tagona, yaka tauna tu danene po tumunugo.
2
Apo iyai sipi hai
matetagei ina lui, tauna sipi hai tu galena itete dumana.
3
Yaka mateta tu galena itetena tauna
binei gudu i hoeya. Ma i lui, po a sipihi gowahi i yatonihi po ponana hi nonoli ma hi
wimulitagoya po hi hopu hoi uputa.
4
Hougana i hopunehi hoi uputa po i lutahaya lawenihi
ma sipi hi wotagoya, babana ponana hi hanapugeya ma hi malagameya.
5
Apega iyai
gehouna hina wotagoya, apo inapa lawa tapuna yaka apo hina lowo haleya, babana ponana
ega hita hanapugeya.
6
Yesu baha wiluwaluwa geka i paliwelehi, ma nugonugohi ega hita
lugiigilihi.
Yesu tauna sipi tu galena itete dewadewana
7
Ega yaka Yesu i baha meme uyahihi i pa, A baha duma uyahimi, tau sipi hai matete!
8
Lolowa tu galena itete tahatahayahi tauhi tu danene po tumunugo yaka sipi ponahi ega hita
nonolihi.
9
Tau mateta! Apo iyawoi uyahiugei hina lui, yaka apo hina luyagohana, babana
houga magomagouna he lui ma he hopu po hiyamoni dewadewahi he tutuhagahi.
10
Tu
lugowada hi nei po he danedanene, ma he laihilagenihi ma he launohanoha, ma tau a nenei
ipa luyagohana dewadewana po hogohogona uyahiugei hina tuhagaya.
11
Yesu uyahihi i baha i pa, Tau sipi hai tu galena itete dewadewana, uyahinei yautuwe
apo a palihaleya sipi ubeihi po a hilage.
12
Apo lawa awai ega a sipi dumahi, ma maiha binei
e gagalena itete, lawana kedewa woyahiyahina i gagaleya ma i nenei yaka sipihi i lowo
halehi. Ma kedewana sipi gehouhi i unihi ma atapuhi i lunohanohahi.
13
Ma lawana a lowo
babana maiha binei e wobagibagi, ma sipihi ega tauna galinei ma lawa gehouna a gamogamo
yaka ega ita luhogalehi.
14
Tau sipi hai tu galena itete dewadewau, uyahinei u sipi a hanapugehi ma tauhi hi
hanapugeu.
15
Mei tau Amau a hanapugeya, ma Amau tauna i hanapugeu. Ma apo yautuwe a
palihaleya po sipi ubeihi a hilage.
16
Sipi gehouhi he memae ma ega geka galina u hinena hita
memae, naka tauhi ipa apo a weluwinihi po hina nei uyahiu po ponau hina nonoli ma hina
wotagou. Yaka hai lawa mitehi hina wibolu emosi ma hai tu galena itete emosi.
17
Amau i
luhogalena dumau babana apo yautuwe a palihaleya hoi hipuli po a hilage, ma yohola apo a
tuhaga meya.
18
U hilage ega iyai gehouna ita taniwageya, tau tunawau a palihalena meu po
apo a hilage, ma emoemotau apo yautuwe a wimeya, babana Amau a nugotuhu po a
taniwaga uyahiu.
19
Yesu geka a bahahi ubeihi, ma mi Yudeya tunawahi ma hi wigamogahigahi po hi
kahakaha mehi.
20
Lawa gehouhi hi baha hi pa, Alugo apapoena i luiya po i libadebadeya
ma ega ponana ona noonoli.
21
Ma gehouhi hi baha hi pa, Moina geka pitenana alugo apapoena a baha? Ega
emoemotana po alugo apapoena matakeke lawana ina widewadewaya.
Mi Yudeya Yesu hi wihinigigiyeya
22
Houga wayau hougana uyahina ma Yelusalemnuma dalabu wouna tolehana hi
dewaya.
23
Yesu numa dalabu baneina u hinena i lautowolo nae, babanoya gehouna hi
wigowaya hi pa, Solomona Wasawasa a babanoya.
24
Ma mi Yudeya Yesu hi mewiwileya
ma hi lubayadeya hi pa, Tamhouga magomagouna nugonugoiyai e laipilipili, meyanai apo
una baha dumalu uyahiyai, apo tamBesinana lawana yaka?
25
Yaka uyahihi i baha nae i pa, Amaka a paliwelemi ma taumi ega ota witumaganeu,
po gasi manini Amau gowanei a dewadewahi naka tauhi he wogeleteu.
26
Ma ega ota
witumaganeu, babana taumi ega u sipi.
27
Tau u sipi ponau hi nonoli ma a hanapugehi, yaka
he wotagou
28
po apo yautu tuwetuwenai a welehi, po apega hina hilage, ma apega iyai
gehouna u nimau in wihalehi.
29
Sipihi tau Amau i weleu yaka apega iyai Amau nimanei ina
wihalehi, babana tauna lawa magomagouhi i kadidila lagonihi
30
Amau ma tau naka
emoemotiyai.
31
Yaka mi Yudeya gaima hi tama meme po ipa Yesu hina wilawi.
32
Yesu i galehi yaka
i baha nae uyahihi i pa, Manini magomagouhi Amau uyahinei u matami a dewadewahi ma
waigohina binei o galena iapapoeniu po ipa gaima uyahinei ona wilawiu?
33
Mi Yudeya Yesu a baha hi wimiheya hi pa, Ega ipa ommanini ubeihi ma to
wilawim, ma u baha kawayagala po Yaubada u widibogi. Awai binei tamlawa hota ma u pa,
Yaubada mitehi emoemotami.
34
Ega yaka Yesu i baha uyahihi i pa, Lugagayo gilugilumana buka uyahina i pa,
Amaka a baha uyahimi a pa, taumi mei Yaubada.
35
Ma Yaubada a baha apega ina buda.
Ipa tauhi mei Yaubada babana Yaubada a baha hi nonoli, tau Yaubada ega ata idibogi,
36
babana Amau i winaganiu ma i himiliu po a nei hoi hipuli po a bagibagi a dewahi, yaka a
paliwelemi tau Yaubada Natuna.
37
Itapa Yaubada a bagibagi ega ata dewadewahi apega ota
witumaganeu.
38
A hanapugemi taumi ega ota itumaganeu, ma tamogi a bagibagi ona galehi
po ona witumaganeu po ona hanapugeu tau Yaubada uyahina a memae ma tauna uyahiu e
memae.
39
Houganana mi Yudeya hi leta ipa hina womomohi po ega emoemotahi, ma i nae.
40
I nehalehi po i damana meme Yodani goilana u tuponei odubona Yoni anani
bapatiso u dobuna po naka hotanana i memae.
41
Ma lawa boluhi hi liya nae uyahina po hi
galeya ma tunawahi ma hi ibaabani hi pa, Yoni ega a manini ita dewahi po tata galehi ma i
ibaabani hota, ma a bahahi anohi lawana binei amaka i geletai.
42
Tupo noka uyahina lawa
magomagouhi Yesu hi witumaganeya.
Yoni Yoni
<<
10 10
>>
Yoni Yoni
<<
11 11
>>
11
Lasalo hilage uyahinei i towolo meme
1
Lawa gehouna gowana Lasalo i totogo. Lasalo a meyagai Betani tupo Yudeya
uyahina ma nounouna luwaga, Maliya ma Maleta.
2
Geka Maliyana tauna yohola apo Yesu
aena ina wineuli ma apalanei ina hamagi.
3
Ma Lasalo i totogo yaka, nounouna Yesu a
tuwega hi himila niyeya uyahina hi pa, Guyau, tulamu lauhogaleya i totogo duma.
4
Yesu tuwega i waya, ma a hewahewali uyahihi i baha i pa, Totogo anona noka
Lasalo ega a houga hilage dumana, ma ipa Yaubada a wipoya lawa atapuhi hina galeya po
Yaubada hina wotalagiyeya ma Natuna.
5
Maleta walehina mitehi ma nouhi Lasalo, Yesu i
luhogalena dumahi.
6
Hougana Lasalo a totogo tuwegana i nonoli, ma tuponana uyahina i
memae naka iyeta luwaga hi kokoe.
7
Iyeta luwaga u mulina, a hewahewali uyahihi i baha i pa, Ta gunawileta Yudeya u
tupona.
8
Ma hi baha nae Yesu uyahina hi pa, Guyau, ega emoemotana ta gunawileta babana
ega houga ita dao, ma lolowa mi Yudeya ipa hina lugaimam, ma u baha po ipa ta
gunawilena meta.
9
Yesu i pa, Iyeta a yayata e iwawali malatomtom po a siga ibiga, ma apo lawa
yayatagei ina nae yaka apega aebahibahi ina wialoni babana kabudala yayatana e lalani.
10
Ma apo uguwei ina nenae yaka apo aebahibahi ina wialoni, babana ega yayatagei ina
nenae.
11
A nugotuhu geka i paliwelehi po i kokoe, ma i baha meme i pa, Tulata Lasalo
amaka i eno, yaka ta nae po a limaamahi.
12
Hi baha nae uyahina hi pa, Guyau, apo ineno hilage yaka apo kamnana ina
dewadewa.
13
Yesu a baha ano dumana naka Lasalo amaka i hilage, ma a hewahewali hai
nugotuhu hi pa eno hilage binei ita ibaabani.
14
Ega yaka Yesu uyahihi i bahena geleteya i pa, Lasalo amaka i hilage,
15
ma a kaoha
duma babana a hilage uyahina ega tau ata memae. Ma a hilagena uyahinei apo u bagibagi
ona galeya ma ona witumaganeu, yaka ta nae uyahina.
16
Tomasi tauna hi igowaya hi pa, Natulagalaga, i towolo po i baha nae i pa, Amaka
ma ata Bada mitehi ta nae po ina hilahilage, yaka tauta gasi ta hilage.
17
Yesu i nae Betani meyageina u liyaliyana ma tuwega hi paliweleya naka Lasalo amaka
i hilage, po hoi kokowaga i eneno iyeta wohepali hi kokoe.
18
Betani ma Yelusalemmawana
ega ita dao, mei kabudala gaogaona emosi,
19
yaka mi Yudeya hi nei Maleta ma Maliya
uyahihi po ipa hina winugohegoyahi po nugonugohi hina dewadewa.
20
Maleta Yesu a nei
tuwegana i nonoli, yaka i nae po hoi tahaya po i tutuotootoni ipa hina witutuhaga, ma
walehina Maliya hoi numa i memae.
21
Maleta Yesu i tuhagaya po i baha nae uyahina i pa, Guyau, itapa tam geka hotanana
uta memae nouwe apega ita hilage.
22
Ma a hanapugemapo Yaubada uyahina una lupali
yaka omlupalina anona ina welem, po ina lugeleteya.
23
Yesu Maleta uyahina i baha nae i pa, Noum apo hilagei ina towolo meme.
24
Maleta Yesu a baha i wimiheya ipa, Aee, Bada, moina dumana, a hanapugem. Iyeta
sigasigana uyahina hilage uyahinei Lasalo apo ina towolo meme.
25
Yesu i baha nae Maleta uyahina i pa, Tau towolo meme a baba po gasi yautu
tuwetuwenai, apo iyawoi hina witumaganeu yaka hawena apo hina hilage ma tamogi houga e
nenei apo tauhi a witowolo mehi po yautu memewahagana hina tuhagaya.
26
Ma apo iyawoi
hina witumaganeu, yaka apo yautuhi hina tuhagaya po apega hina hilage. Ma tamiyowai, u
baha geka binei ma u witumaganeu bo ega?
27
Maleta i baha i pa, Guyau, a witumaganem, babana tam Besibesinanam po tam
Yaubada Natuna, lawa to iototonanem om nei hoi hipuli binei.
28
Yesu i baha woloe, ma Maleta i gunawileya hoi numa po walehina Maliya i
paliweleya i pa, Bada amaka i nei po i lubayadem.
29
Yaka Maliya i bulili po i nenae ipa
Yesu ina galeya.
30
Yesu yohola ega ita nae hoi meyagai, ma Maleta mitehi hi itutuhaga
uyahina i memae ma Maliya i nei po i geleta.
31
Ma mi Yudeya Maliya tu winugohegoyana
mitehi hoi numa hi memae, hi gagaleya ma i bulili po i nenae yaka hi wotagoya. Hai
nugotuhu hi pa ita nenae hoi kokowaga u tougei.
32
Maliya i nae po Yesu uyahina i geleta,
ma u aena i polou ma i tou bahabaha i pa, Aee, Guyau, itapa tam geka hotanana uta
memae apega nouwe ita hilage.
33
Yesu Maliya a tou po gasi mi Yudeya Maliya mitehi hi
nenei hai tou i noonoli po nugonugona i wiyuwa duma.
34
Yaka i lubayada uyahihi i pa, Meka a kokowaga?
Ma hi baha hi pa, Guyau, ta nae po una galeya.
35
Yaka hi nae po i tou.
36
Ma mi Yudeya a nugowiyuwa hi gagaleya po hi pa, Baha dumana, tulana i
luhogalena dumaya.
37
Ma lawa gehouhi hi ibaabani hi pa, Lolowa lawa matana keekena i luyawahi, ma
awai binei po tulana i totogo ma ega ita luyawahi, ma i hilage wahaga.
38
Yesu a nugowiyuwana i geleta hoi kokowaga po mateta uyahina i towolo.
Kokowagana naka gaima duyuwana ma matetana gaima baneina uyahinei hi lutomgeya.
39
Ega yaka Yesu bolu uyahihi i baha i pa, Gaima geka ona wihaleya.
Ma tu hilahilagena nouna Maleta i baha nae i pa, Guyau, amaka i bowa babana iyeta
wohepali amaka hi kokoe.
40
Yesu i baha nae Maleta uyahina i pa, Amaka a paliwelema pa, una witumaganeu
yaka apo Yaubada a wipoya una galeya ma una wotalagiyeya.
41
Yaka gaima hi wihaleya, ma Yesu i galena watata ma i lupali i pa, Amau, tinani
baneina houga magomagouna u noonoliu.
42
Tau tunawau houga magomagouna a
hanapugeya u lupali u nonoli, ma geka hougana lawa hi towotowolo wiiwileu ubeihi a laupali
ipa hina witumaganemtamu himiliu po a nei.
43
A lupali u mulina Yesu ponana i lata, ma i otu i pa, Lasalo, una hopu mai!
44
Mala
emosi ma lawana hilahilagena a humahumana i wotowolo po i hopu mai, aena po nimana a
panipanihi, ma tepana a humahumana.
Yesu i baha i pa, Ona lupena haleya, ma ona wohaleya po ina nae.
Mi Yudeya nugonugohi ipa Yesu hina lihilageni
(Matiu 26:1-5; Maki 14:1-2; Luka 22:1-2)
45
Mi Yudeya Maliya tu winugohegoyana hi nenei, Yesu a bagibagi hi gagaleya po hi
witumagana duma.
46
Ma gehouhi ega hita witumaganeya, yaka hi gunawilehi po Palisi
lawahi hi wibenabenamehi Yesu awai i dewadewaya binei.
47
Yaka tu witalaguyaba babadahi po Palisi lawahi, po tanitaniwaga gehouhi himboina
gogona po hi pa, Lawana uyahina apo awai ta dewaya, babana manini atapuhi e
dewadewahi?
48
Ma lawa magomagouhi apo hina wotagoya. Ma inapa ega ta liwoloeya, apo
binei ma lawa hina wobahabaha po mi Loma hai tu wigawiya hina towolo po ata numa
dalabu baneina hina wiapapoeya po ata lawa gasi.
49
Ma Kayapa, hai bolu uyahinei naka bolimana hai taniwaga, po omboinana uyahina i
baha i pa, O winugoneina duma.
50
Ega ota hanapugeya apo lawa gehouna boluta ubeita ina
hilage. Ma a hilagena binei tauta mi Yudeya boluta apega ta hilage.
51
Kayapa baha geka i bahebaheya ega tauna a nugotuhugei, babana bolima noka
uyahina tauna tu witalaguyaba hai taniwaga, yaka i baha piko ipa apo Yesu ina hilage mi
Yudeya boluta ubeita.
52
Ega mi Yudeya tunawata ubeita ipa ina hilage ma tupo atapuhi
Yaubada a lawa he memae apo ina welugogonihi po tauta bolu emosi.
53
Naka iyetana
uyahina tanitaniwaga hi wiwogatala wawala ipa Yesu hina lihilageni.
54
Uyahinei Yesu ega mi Yudeya matahiyei ita nenae ma i nehalehi po i nae dobu
gehouna gowana Epalaimu pitapitana, po noka hotana a hewahewali mitehi hi memae.
55
Ma welulagona tolehana i tutulabelabeni, ma mi Yudeya hi liya nae Yelusalemipa
hina liyeuyeu mehi, ma u mulina apoma toleha hina dewaya.
56
Houga naka uyahina numa
dalabu baneina u hinena hi memae, ma Yesu hi gagalena bibiheya, ma tunawahi hi ibaabani
hi pa, O nugonugotuhuya apo ina nei geka tolehana uyahina, bo eega?
57
Palisi lawahi po tu witalaguyaba babadahi lawa hi paliwelehi hi pa, Apo Yesu meka
ona tuhagaya, yaka ona nei po ona paliweliyai po to womomohi.
Yoni Yoni
<<
11 11
>>
Yoni Yoni
<<
12 12
>>
12
(Matiu 26:6-13; Maki 14:3-9)
1
Iyeta magouhi 6 hi iotonana, ma apo Welulagona tolehana hina dewaya, yaka Yesu
Epalaimi nehaleya po i nae u Betani Lasalo a meyagai uyahina, tauna lolowa hilage uyahinei
Yesu i witowolo meya.
2
Noka hotanana Yesu binei aniani hi wononogo, Maleta aniani i
ululona. Lasalo ma Yesu hai lawa mitehi hi tugula po himam.
3
Ma Maliya wakatu
dimudimumuna mihana i lata duma ma i gimaleya po i neiyai Yesu uyahina po aena i hiwogi.
Ma Maliya i polou po Yesu aena i wololoya ma apalanei i hamagi. Ma wakatuna dimumuna
numa hinena i wihogoya.
4
Ma Yudasa Isakaliyota tauna Yesu a hewali gehouna, tauna apo Yesu ina nugohaleya.
Nugonugona i ibagibagi po i pa,
5
Awai binei wakatu geka ega hita gimalena haleya po
mihana kina handele tonuga hita waya po dayadayabu lawahi hita haguhi?
6
Yudasa a
nugotuhu geka ega nugotuhu dumana, babana ega tu dayadayabu ubeihi ma tauna binei.
Matababana tu danene gehouna, tauna hai mone tu galena itetena, ma monehi i
danedanenehi.
7
Ega yaka Yesu i baha nae Yudasa uyahina i pa, Geka wawinena ega ona
palipaliwiyalutugeya. Nugotuhu geka i dewadewaya naka apo hoi kokowaga hina huhouniu
binei i dewaya.
8
Taumi apo dayadayabu mitehi houga magomagouna ona memae, ma tau
apega houga daodaona ta memae.
9
Mi Yudeya Yesu tuwegana hi nonoli u Betani i memae, yaka hi liya nae uyahina. Hai
nae babana nugonugohi ipa Yesu hina galeya ma Lasalo gasi, babana Yesu hilage uyahinei i
witowolo meya.
10-11
Bolu Lasalo hi galeya po Yesu hi witumaganeya, yaka tu witalaguyaba
babadahi hi baha gogona ma ipa Lasalo hina lihilageni gasi.
Yesu a lui Yelusalem
(Matiu 21:1-11; Maki 11:1-11; Luka 19:28-40)
12
Malinatomapo Yesu ina lui u Yelusalemma houga noka uyahina bolu baneina hi
memae YelusalemWelulagona tolehana binei. Yesu tuwegana hi nonoli ipa apo ina nei.
13
Yaka lawa beda luguluguhi hi tamihi ma hi nae po ipa Yesu mitehi hina witutuhaga. Ma hi
wotalagae ma hi otu labatana hi pi,
To wotalagiyem!
Yaubada gowanei e nenei tam mi Isalaela i Wasawasa.
14
Yesu gamogamo gowana doniki i tuhagaya ma i gelu po i nenae, mei Yaubada a Buka
gilumana hi bahebaheya pite,
15
Saiyoni
* Saiyoni Yelusalem gowana gehouna, anona Yaubada a dobu.
dobu diidigana,
15
Saiyoni
* Saiyoni Yelusalem gowana gehouna, anona Yaubada a dobu.
dobu diidigana,
lawami ega ona matomatouta.
Geka hougana omi Wasawasa e luilui mai uyahimi.
Tauna doniki wouna uyahina i gelu po i nei.
16
Iyeta noka uyahina Yesu a hewahewali lawa hai wotalagae hi nonoli, ma anona ega
hita nugotuhu tuhagaya. Yesu anani mewasawasa u mulina apoma nugohiyei i gae,
17
babana
Buka hi gilugilumi anona i lugeleteya.
Bolunana hai wotalagae babana lolowa Yesu Lasalo kokowaga uyahinei i otugeya po i
towotowolo meme ma bolu hi galeya, ma hi nae po lawa atapuhi hi paliwelehi.
18
Lawa
magomagouhi a manini wekiwekilalana hi noonoli yaka hi liya nae ipa Yesu hina galeya.
19
Ma Palisi lawahi tunawahi hi ibaabani hi pa, Ata kadidili amaka hi kokoe babana lawa
atapuhi amaka he liyaliya nae Yesu a bolu uyahina.
20
Tolehana uyahina mi Giliki gehouhi u hayahi hi memae, ma tauhi tu tapalolo po hi
gae YelusalemWelulagona tolehana binei.
21
Ma mi Gilikihi hi nae Pilipo uyahina ipa hina
lubayada, Pilipo tauna lawa Besaidagei tupo Galili uyahinei i nei. Hi nae po hi pa, Bada,
nugonugoiyai ipa Yesu to galeya.
22
Pilipo imhoe po i nae Andulu uyahina po i paliweleya
ma hai luwaga hi nae Yesu uyahina po mi Giliki hai luhogala hi paliweleya.
23
Yesu mi Giliki hai lubayada i wimiheya i pa, Houga amaka i geleta, po Lawa
Moinau u Wasawasa a tuhagaya.
24
A baha duma uyahimi, inapa pola ega ina peu hoi hipuli
po ina hilage ma tunawana ina memae. Ma inapa ina hilage yaka apo ina lahaya po inugo
imahi.
25
Taumi polana naka pitenana, ipa omi luyagohana ona luhogaleya, yaka apo ona
haleya, ma tamogi apo yautumi ona palihaleya hipuli geka uyahina yaka houga e nenei apo
luyagohana ona tuhagaya.
26
Apo taumi iyawoi nugonugomi po uyahiu ona witubagibagi
yaka ona wimulitagou po meka a memae taumi gasi ona memae. Taumi iyawoi ona bagibagi
biugei, yaka Amau apo ina kawaidewedewemi.
27
Yesu i baha meme i pa, Houga geka uyahina nugonugou i wiyuwa duma, ma apo
iyowai a lupali? Po witai geka uyahina Amau ina wihaleu? Ega u nugotuhu babana binei a
nei hoi hipuli.
28
Nugote ana pa, Amau om wasawasa una wogeleteya.
Ma baha yadei hi noonoli i pa, U wasawasa amaka a wogeleteya apo yohola a
wogeletena meya.
29
Ma bolu hi towotowolo baha geka hi nonoli po hai nugotuhu hi pa, Palele
gololona.
Ma gehouhi hi pa, Ega, Yaubada a tu winoyanoya uyahina e ibaabani.
30
Ma Yesu i baha nae uyahihi i pa, Baha o nonoli ega tau biugei ma taumi bimiyei.
31
Houga amaka i geleta po tu apapoe hipuli geka uyahina he memae Yaubada a libahibahi
hina wialoni, ma hipuli geka taniwagana Tomodulele apo ina halena hopuneya.
32
Ma tau
apo hina wohepau po lawa atapuhi a teina gogonihi po hina nei uyahiu.
33
Geka Yesu a
wiatatiyana, apo iyowai ma ina hilage.
34
Lawa boluhi a baha hi noonoli po a bahana hi wimiheya hi pa, Ata buka i
paliweleiyai i pa, Yaubada a Besinana memewahagana, ma iyowai po u pa, Lawa Moinau
apo hina wohepau? Lawa Moinana tauna Yaubada a Besinana, bo ega?
35
Yesu i paliwelehi i pa, Houga kuku hotana yayata uyahimi i memae po geka
hougana yayatana uyahinei o nenae, ma uguwa apo ina nei yaka apega tahaya ona galeya.
Apo iyai uguwei ina nenae yaka apega tahaya ina galena tuhagaya.
36
Geka hougana yayata
uyahimi e memae yaka yayatana ona witumaganeya, po taumi yayata tu wotagona. Yesu a
baha geka i bahehi ma uyahihiyei i lugowadeya po i nehalehi.
37
Yesu manini wekiwekilalana magomagouhi u matahi i wogeleteya ma ega kikina hita
witumaganeya.
38
Mei tu bahapiko Isaiya Yaubada a baha i bahebaheya i pa,
Guyau, omtuwega to paliwelehi,
ma ega iyai tu witumaganem?
Omwipoya amaka hi galeya ma ega hita witumaganeya.
39
Ma tauhi ega hita itumaganeya babana Isaiya amaka i paligeleteya i pa,
40
Yaubada matahi i likekehi.
Ma nugonugohi i lupupuhi,
po ega emoemotahi matahiyei hina galeya
ma ega emoemotahi po nugogadagadala hina tuhagaya,
ma ega emoemotahi hina luhagawilehi po a luyawahihi.
41
Isaiya baha geka i bahebaheya babana Yesu a wasawasa amaka i galena tahaeya, yaka
binei i baha tahaya.
42
Mi Yudeya hai tanitaniwaga magomagouhi Yesu hi witumaganeya, ma tamogi ega
hita paligeletena mehi, babana Palisi lawahi hi matutehi hi pa apo hai tapalolo uyahinei hina
houna hopu nehi.
43
Tauhi nugonugohi ipa lawa hina hunehi, uyahinei Yaubada ega
nugonugohi.
44
Yesu ponana i lata ma i baha i pa, Apo iyai ina witumaganeu yaka Tu himiliu tauna
gasi i witumaganeya.
45
Apo iyai galenau ina galena imahiyeya yaka Tu himiliu tauna amaka i
galeya.
46
Tau yayata amaka a nei hoi hipuli, ma iyawoi apo hina witumaganeu yaka apega
uguwa uyahina hina memae.
47
Iyai ponau i nonoli ma ega ita wiponawogogeu a apapoe apega a taniwageya po a
libahibahi, babana tau ega tu libahibahi ata nei, ma u nei matababana ipa lawa a luyawahihi.
48
Apo iyai ina wihinigigiyeu, po u baha ina wihinigigiyehi yaka houga e nenei Tu luhetala u
matana libahibahi apo ina wialonihi, ega tau uyahiugei ma u baha i ihinigigiyeya binei.
49
Babana u baha atapuhi ega tau u nugotuhugei, ma Tu himiliu tauna i paliweleu po tau a
ibaabaniyeya.
50
A hanapugeya Yaubada a baha uyahinei apo yautu memewahagana ina
geletai. Amau a nugotuhu i palipaliweleu po geka a palipaliwelemi.
Yoni Yoni
<<
12 12
>>
*12:15: Saiyoni Yelusalem gowana gehouna, anona Yaubada a dobu.
Yoni Yoni
<<
13 13
>>
13
Yesu a hewahewali aehi i ogahi
1
Welulagona tolehana iyetana amaka i tuliyaliyani, ma malinatomapo hina dewaya. Ma
Yesu i hanapugena dumaya a houga amaka i geleta po apo hipuli ina nehaleya po ina nae
Amana uyahina. Ma Yesu a lawa hoi hipuli i luhogalena dumahi, po a luhogala i wogeleteya
uyahihi.
2
Tomodulele Yudasa nugotuhu i weleya po i winugotuhuya ipa apo Yesu ina
nugohaleya. Yudasa tauna Simona Isakaliyota natuna. Yesu a hewahewali mitehi himam.
3
Yesu nugonugonei i hanapugeya ginouli atapuhi Yaubada i weleya po tauna apo ina
taniwaga. Ma i hanapugeya tauna Yaubada uyahinei i nei yaka ipa ina gunawilena meya.
4
Yaka amna uyahina ma Yesu i towolo po a luilui i wihaleya ma sawelo i waya po i oteni.
5
Ma goila i hiwogi gaeba baneina uyahina ma a hewahewali aehi i ogahi po i kokoe ma
sawelona uyahinei aehi i hamagihi.
6
Ma Yesu i oga po i nae Simona Pita uyahina ma Pita Yesu uyahina i baha i pa,
Guyau, ega aeu una ogogaya.
7
Ega yaka Yesu i baha nae i pa, Ega uta hanapugeya geka hougana awai a
dewadewaya uyahim ma yohola apo una hanapugeya.
8
Ma Pita Yesu i paliweleya i pa, Ega emoemotana po aeu una ogaya!
Yaka Yesu Pita a baha i wimiheya i pa, Inapa ega aem a ogahi, yaka apega tam u
bolu.
9
Ega yaka Simona Pita Yesu uyahina i palihalena meya po i pa, Guyau, i dewadewa
duma, ega aeu tunawana ma nimau po ununuwe una ogahi.
10
Yesu i baha i pa, Iyai tauna amaka i togo woloe po i yeuyeu apega ina togo meme
babana amaka i yeuyeu, ma aena tunawahi inogogahi. Naka pitenana gehoumi amaka o
togo woloe, ma gehoumi yohola ega ota togo.
11
Yesu i hanapugena tahaeya, apo
uyahihiyei gehouna ina nugohaleya. Naka binei ma i pa, Gehoumi yohola ega ota togo.
12
A hewahewali aehi i ogahi po i kokoe, ma a kaleko i otena meya ma i tugula ma i
baha uyahihi i pa, Dewa geka uyahimi a dewadewaya anona o hanapugeya bo ega?
13
Taumi o baheu o pa Bada po tau Guyau, naka baha dumana.
14
Tau omi guyau po omi
bada ma tamogi a witupoula po aemi a ogahi. Uyahinei omi lawa aehi onogahi.
15
Mei tau a
itubagibagi uyahimi ona witutupoganeu po ona witubagibagi omi lawa uyahihi.
16
A baha
duma uyahimi, tu bagibagi apega a taniwaga ina gelagoni. Mei gasi tu wituwetuwega a tu
tahaya apega ina gelagoni.
17
U wiatatiyana amaka o galehi po gasi o hanapugehi, ma ona
bagibagiyehi, yaka apo ani kaoha baneina ona tuhagaya.
Yesu tu nugohalenana i bahena geleteya
18
Baha geka ega atapumi bimiyei ma ata ibaabaniyeya, ma iyawoi a inaganimi taumi
ubeimi a ibaabani. Ma Yaubada a Buka uyahina baha hi baheya lawa gehouna binei hi pa,
Lawana a yama weleya ma i luhagawileya po i wigawiyeu.
19
Ginouli uyahimi a bahebahehi, houga e nenei apo hina geleta uyahimi. Ma a houga
geleta, uyahimi ipa omi witumagana uyahiu ina memae.
20
A baha duma uyahimi, iyai u tu
wituwetuwega ina likaohaya naka tau i likaohau. Ma iyai ina likaohau naka Tu himiliu i
likaohaya.
21
Yesu nugotuhu geka i bahena geleteya, ma u mulina nugonugona i wiyuwa duma.
Yaka a hewahewali uyahihi i baha i pa, A baha duma uyahimi, uyahimiyei apo lawa
gehouna ina nugohaleu.
22
Ma a hewahewali hi imatagagalena, babana ega hita hanapugeya iyai binei i ibaabani.
23
Tu wotagona gehouna Yesu i luhogalena dumaya, yaka i luwahala Yesu uyahina.
24
Ma
Simona Pita i winimayoyoga uyahina i pa, Una lubayadeya iyai binei e ibaabani.
25
Ega yaka i luwahala imahi Yesu uyahina, ma u tanigana i wiyaguhayahaya i pa,
Guyau, iyai binei e ibaabani?
26
Yaka Yesu i baha nae uyahina i pa, Yohola apo palawa a tomuya po gulai uyahina a
wiyoli ma a weleweleya, ma ona galeya yaka naka tauna lawana. Yesu palawa i tomuya po i
wiyoli ma Yudasa Isakaliyota i weleya, naka tauna Simona natuna.
27
Hougana Yudasa
palawa i waya, ma Tomodulele u nugonugona i lui yaka Yesu i baha nae i pa, Una bulili po
omnugotuhu una dewa yagiyagineya.
28
Yesu i bahabaha nae Yudasa uyahina ega kikina a hewahewali anona hita
hanapugeya.
29
Yudasa tauna hai mone tu galena itetena, yaka Yesu i bahabaha nae uyahina
ma gehouhi hai nugotuhu hi pa, Yudasa ina nae po hai toleha binei ina gimala, bo ina nae po
tu dayadayabu mone ina welehi.
30
Mala emosi ma Yudasa palawa i waya po imam, ma i
wotowolo po i hopu hoi uputa, naka amaka i uguwi.
31
Yudasa i nehalehi, ma Yesu i paliwelehi i pa, U houga amaka i geleta po Lawa
Moinau u wasawasa ina wawala po uyahiugei Yaubada a wasawasa ina wogeleteya.
32
Inapa
Yaubada a wasawasa ina wogeleteya uyahiugei, yaka tau Natuna apo ina wiwasewaseu po u
wasawasana ina wogeletena yagiyagineya.
33
Natunatuwe, houga kuku hotana apo tau mitemi, ma apo ona biheu ma apega ona
tuhagau mei lolowa mi Yudeya uyahihi a ibaabani a pa, tuponana uyahina a nenae taumi ega
emoemotami po uyahinei ona nei.
34
Yaka geka taumi lugagayo wouna a welewelemi ipa emosi po emosi ona
lauhogalena memi. Ma ona luhogala mei a lauhogalemi,
35
po omi luhogalahi uyahihiyei lawa
emosi po emosi hina hanapugemi, taumi tu wotagou.
Pita a bowi Yesu i paligeleteya
(Matiu 26:31-35; Maki 14:27-31; Luka 22:31-34)
36
Simona Pita Yesu i lubayadeya i pa, Guyau, meka e nenae?
Yaka Yesu i paliweleya i pa, Tuponana uyahina a nenae, ega emoemotam po houga
geka una wotagou, ma yohola una wotagou.
37
Pita Yesu i lubayadena meya i pa, Guyau, awai binei u pa, apega houga geka a
wotagom? Amaka a palihalena meu bimgei ipa apo a hilage.
38
Ega yaka Yesu Pita uyahina i baha nae i pa, Om baha ega ata kawamoineya. Ma a
baha duma uyahim, apega kamkam olotona ina tou a sigana mala tonuga una bowiyeu.
Yoni Yoni
<<
13 13
>>
Yoni Yoni
<<
14 14
>>
14
Yesu tauna tahaya Amana uyahina
1
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Ega ona nugonugohelele Yaubada ona witumaganeya
ma gasi ona witumaganeu.
2
Amau a dobu uyahina ani wiyagohina numahi hi maga duma,
yaka apo tau a nae tuponana uyahina, po omi ani mae a wononogogeya. Itapa ega, apega
ata paliwelemi.
3
Apo a nae po dobuna a wononogogeya po ina kokoe ma a gunawileu po a
weluwinimi, po u ani maena uyahina a memae taumi gasi apo ona mae.
4
Tahaya uyahinei a
nenae amaka o hanapugeya.
5
Tomasi i baha i pa, Guyau, om ani mae ega tota hanapugeya yaka tahayana ega tota
hanapugeya.
6
Yesu i baha nae Tomasi uyahina i pa, Tau tahaya, po tau baha moinana, po tau
luyagohanana. Apo iyawoi nugonugohi po hina nae Amau uyahina, yaka tau uyahiugei apo
hina nae Amau uyahina, babana tau tunawau tahaya.
7
Yesu uyahihi i baha meme i pa,
Odubona ega ota hanapugeu yaka Amau ega ota hanapugeya, ma geka hougana ona
wiwawala po ona hanapugeu, yaka Amau ona galeya po ona hanapugeya.
8
Pilipo i pa, Guyau, to luhogaleya ipa Amamuna wiatatiyeiyai po emoemotiyai.
9
Yesu Pilipo a baha i wimiheya i pa, Pilipo, houga i dao duma tau mitemi ta memae,
ma ega ota hanapugeu? Taumi iyawoi amaka o gagaleu naka Amau o galeya, ma awai binei
u pa, Amamuna wiatatiyeiyai?
10
Pilipo, nugote ega uta witumaganeu? Tau Amau uyahina
a memae, ma Amau tau uyahiu e memae. Bahahi a bahebahehi ega tau u nugotuhugei, Amau
tauna uyahinei. Tauna uyahiu e memae yaka a bagibagi tau uyahiugei e dewadewahi.
11
Iyowai apo ona hanapugeya Amau tau uyahina a memae ma Amau tauna uyahiu e memae.
Ma ega u baha yawa ma u manini amaka o galehi po o hanapugehi.
12
A baha duma uyahimi, taumi iyawoi o itumaganeu, yohola apo manini ona
wogeletehi mei tau u manini po omi manini hina lata lagona babana apo a nehalemi Amau
uyahina.
13
Apo gowaugei awai ona lupaliyeya yaka a welemi, uyahinei Amau a wasawasa a
wogeleteya.
14
Apo ginouli awai binei gowaugei ona lupali yaka a dewaya.
Yesu a bahapiko Alugo Woiyawa binei
15
Yesu i baha meme uyahihi i pa, Apo ona luhogaleu yaka, u lugagayo ona
wiponawogogehi.
16
Ma apo Amau uyahina a lupali ubeimi po omi Tu hagu gehouna ina
himili tauna Alugo Woiyawa dumadumaluna po uyahimi ina mewahaga.
17
Tu mehipuli ega
emoemotana po Alugo Dumadumaluna hina tuhagaya babana ega hita galeya po ega hita
hanapugeya. Tu haguna amaka o hanapugeya u liyaliyami e memae po apo u nugonugomi
ina memae.
18
Apega a nehalemi po mei higohigoe, apo a gunawilena meu.
19
Houga kuku
hotana ma apo a nehalemi, po tu mehipuli apega hina galena meu. Ma taumi apo ona galena
meu, babana apo a luyagohana meme, po gasi taumi luyagohana a welemi.
20
Iyeta e nenei
apo ona hanapugeu, tau Amau uyahina a memae, ma taumi uyahiu o memae, ma tau
uyahimi a memae.
21
Apo taumi iyawoi u lugagayo ona hanapugehi, ma ona
wiponawogogehi yaka taumi o luhogaleu. Naka binei Amau apo ina luhogalemi, tau apo a
luhogalemi po a wogeletena meu uyahimi.
22
Yudasa gehouna (ega tauna Simona natuna) i baha i pa, Guyau, iyowai apo una
wogeletana memuyahiyai, ma apega tu mehipuli uyahihi?
23
Yesu i baha nae uyahina ipa, Apo taumi iyawoi ona luhogaleu, po u baha ona
wotagohi yaka, Amau apo ina luhogalemi, po Amouna mitehi to nehi uyahimi po taumi ma
tauyai ta megogona.
24
Iyai ega ina luhogaleu yaka u baha apega ina wiponawogogehi. Baha
geka o noonolihi naka ega tau uyahiugei ma Amau uyahinei, naka tauna Tu himiliu.
25
Ginouli geka a palipaliwelemi hougana mitemi ta memae.
26
Ma houga e nenei omi
Tu hagu ginouli magomagouhi apo ina wiatatiyemi, po gasi ina inugohepami awai a
bahebahehi uyahimi. Tu hagu tauna Alugo Woiyawa, Amau apo ina himili tau gowaugei.
27
Nugodumola a wohouni uyahimi, tau u nugodumola a welemi. Tu mehipuli hai
nugodumola ega mei tau u nugodumola. Uyahinei ega ona nugohelele po ona matomatouta.
28
U baha amaka o nonolihi, ma geka a palipaliwelena memi ipa apo a nae po a
gunawilena meu uyahimi. U naena binei ega ona nugonugodubu ma ona kaoha, babana a
nenae Amau uyahina. Inapa ona luhogalena dumau, yaka ona kaoha u naena Amau uyahina
babana tauna i lata lagoniu.
29
Ginouli geka hougana a ibaabaniyehi apo hina geleta uyahimi
ma ipa ona witumaganeu.
30
Amaka ma apega a baha duma uyahimi babana hipuli
taniwagana Tomodulele e nenei ipa ina liwoloeu, ma ega kikina a kadidili uyahiu.
31
Ma ipa
tu mehipuli hina hanapugeya tau Amau a luhogalena dumaya, uyahinei a lugagayo a
wotagoya po apo a hilage. Amaka ma ona towolo po ta nae.
Yoni Yoni
<<
14 14
>>
Yoni Yoni
<<
15 15
>>
15
Yesu tauna mayau ugougo dewadewana
1
Yesu i bahena meya i pa, Tau wine mayouna dewadewana, ma Amau tauna tu
lupehi.
2
Apo lagalaga gehouhi ega hinugugo, yaka Amau apo ina boliboli halehi. Ma
lagalaga gehouhi hinugugo, yaka apo ina woimahiyehi po hinugo labatana.
3
Taumi u baha
uyahinei amaka i liyeuyeumi,
4
po mei mayau lagalagana uyahiu onompasi po ona memae,
ma tau uyahimi a memae. Inapa ega uyahiu ona memae yaka apega ugomi hina dewadewa,
galenami mei mayau lagalagana ega u babana ina memae po ega ugona.
5
Tau mayau babana, ma taumi lagalagau po uyahiugei ona wilagalaga dewadewami
po onugo imahi. Ma inapa tau ega uyahimi, ega emoemotami po awai gehouna ona
dewaya.
6
Apo iyai ega uyahiu ina memae yaka Amau apo ina boli haleya, po ina kokodila,
mei lagalaga boliboli halenahi apo hina lugogonihi po mayau ebebalana uyahina hina halehi
po hina alahihi.
7
Uyahiu ona memae, ma u baha uyahimi ina memae, awai nugonugomi yaka
ona lupali uyahiu po apo a welemi,
8
po uyahinei ugougomi hina maga po lawa hina
hanapugeya taumi tu wotagou, ma Amau a wasawasa hina galeya.
9
Amau i luhogaleu, mei tau gasi a luhogalemi, po u luhogala uyahina ona memae.
10
Inapa u lugagayo ona wotago imahiyeya, yaka luhogalau uyahina ona memae. Mei tau
Amau a lugagayo a wotagoya, po tau a luhogala uyahina a memae.
11
Dewa geka a
palipaliwelemi ipa u kaoha nugonugomi ina wihogoya po ona kaoha labatana.
12
Geka u
lugagayo, ipa emosi po emosi ona lauhogalena memi, mei tau a lauhogalemi.
13
Apo iyai a
lawa ubeihi ina hilage, yaka naka luhogala banei dumana.
14
Taumi gasi naka pitenana, apo u
lugagayo ona wiponawogogeya, yaka taumi u lawa.
15
Ega emoemotana po a
kawatupoulemi, babana tu witupupoula hai taniwaga a nugotuhu ega hita hanahanapugeya.
Ma tau a witulanemi, yaka Amau awai uyahinei a noonolihi amaka a paliwelemi.
16
Taumi
ega ota winaganiu. Ma tau a winaganimi, yaka a himilimi ipa ugomi dewadewahi hina geleta,
po ugomihi, ugo memewahagahi. Ma apo awai gowaugei ona lupaliyeya, yaka apo Amau
ina welemi.
17
U lugagayo a paliwelemi ipa ona lauhogalena memi.
Tu mehipuli Yesu a bolu hi wihinigigiyehi
18
Yesu i baha uyahihi i pa, Apo tu mehipuli hina wihinigigiyemi yaka ona nugotuhuya,
tau gasi hi wihinigigiyeu.
19
Itapa taumi hipuli lawahi, apo lawa hita luhogalemi, babana omi
lawa. Ma taumi ega tu mehipuli hai bolu uyahina ota memae babana a inaganimi ipa hai bolu
ona nehaleya. Naka binei apo tu mehipuli hina wihinigigiyemi.
20
Lolowa u baha a
bahebaheya uyahimi, ona nugotuhuya, Tu bagibagi ega emoemotana a taniwaga ina
gelagoni. Tau hi lipilipiliu yaka apo hina lipilipilimi. U baha ega hita wiponawogogeya, yaka
omi baha apega hina wiponawogogehi.
21
Dewaapapoehi apo hina dewahi uyahimi, babana
taumi tu wotagou, ma Tu himiliu ega hita hanapugeya.
22
Itapa lolowa ega ata nei po ata
paliwelehi, apo Yaubada ega ita wigouhi. Ma amaka a nei po a paliwelehi, yaka ega
emoemotana iyai gehouna ina baha walewalegama hai apapoe ubeihi.
23
Apo iyai ina
wihinigigiyeu, yaka Amau i wihinigigiyeya.
24
Lolowa manini u hayahi a dewadewahi naka
ega iyai gehouna emoemotana ina dewaya. Maninina amaka hi galeya ma hi wihinigigiyeu po
Amau hi wihinigigiyeya yaka apo ina wigouhi po ega hai ani bowi gehouna.
25
Hai
wihinigigiyana anona i lugeletena dumaya, hai Buka Yaubada Mose i weleweleya i pa, Hai
luhinigigai ega anona.
26
Apo omi Tu hagu a himili uyahimi tauna Alugo Dumadumaluna. Amau uyahinei apo
ina nei po ina limoina tau biugei,
27
ma taumi ona limoineu babana houga a wawala uyahinei i
nei po amalai tau mitemi.
Yoni Yoni
<<
15 15
>>
Yoni Yoni
<<
16 16
>>
16
1
Yesu i baha nae uyahihi i pa, U baha geka a palipaliwelemi, ega ipa uyahihi ona
pipeu.
2
Babana apo numa tapalolo uyahinei hina wiyagami, ma houga e nenei apo hina
lihilagenimi. Ma hai nugotuhu apo hina pa geka Yaubada anani kaoha.
3
Hai dewa apapoehi
apo hina dewehi uyahimi, matababana Amau ma tau ega hita hanapugeiyai.
4
Ginouli geka a
palipaliwelemi, hougana hina gelegeleta uyahimi, u baha geka ipa ona nugotuhu momohihi.
Ginouli geka lolowa ega uyahimi ata baheya, babana tau mitemi ta memae.
Alugo Woiyawa a bagibagi
5-6
I baha meme uyahihi i pa, Geka hougana a bahebahehi, babana kikina ma apo a
nehalemi po a nae Tu himiliu uyahina. Uyahinei o nugodubu duma. Ma ega iyai gehouna
uyahimiyei ita lubayadeu po ita pa, Meka e nenae?
7
A baha duma uyahimi, u naena i haki
wahaga, babana inapa ega a nehalemi, apega Tu hagu ina nei uyahimi. Ma a nehalemi po a
nae yaka, Tu hagu apo a himili uyahimi.
8
Apo ina nei hoi hipuli, yaka lawa hai dewa
apapoehi ina wogeletehi ma Yaubada a dewa dewadewana, ma Yaubada a libahibahi ina
wogeletehi.
9
Dewaapapoehi ina wogeletehi babana lawa ega hita witumaganeu.
10
Dewa
dewadewana ina wogeletehi, babana tau amaka a nenehalemi Amau uyahina, po apega ona
galena meu.
11
Libahibahi ina wogeleteya babana Yaubada Tomodulele hipuli taniwagana
amaka i libahibahi po a apapoe bigona i wialoni.
12
U wiatatiyana hi maga duma he memae, ma geka hougana apega atapuna a baheya
uyahimi, babana ega emoemotami po ona hanapugena pahi.
13
Yohola apo Alugo
Dumadumaluna ina nei uyahimi, po tauna ina tahaemi ginouli dumadumaluhi atapuhi
uyahihiyei. Apega tauna a nugotuhugei ina ibaabani. Yaubada uyahinei awai i noonolihi apo
u nugonugomi ina wogeletehi, ma ina paliwelemi houga he nenei ubeihi.
14
U wasawasa apo
ina wogeleteya uyahimi, po ina wiatatiyemi tau biugei.
15
Amau a ginouli atapuhi tau galiugei,
naka binei a palipaliwelemi a pa, apo ina wiatatiyemi tau biugei.
16
Houga kikina ma apega
ona galeu, ma gasi houga kuku hotana ma apo ona galena meu.
Nugodubu u mulina kaoha
17
Yesu i baha a hewahewali uyahihi i pa, Ma tunawahi hi laubayadena mehi hi pa, A
baha geka anona awai ma i baha i pa, Houga kikina ma apega ona galeu, ma gasi houga
kuku hotana ma apo ona galena meu, babana a nenae Amau uyahina.
18
A baha i
bahebahehi anohi ega tata hanapugehi. Houga kikina anona awai?
19
Yesu hai nugotuhu amaka i hanapugeya, ipa apo hina lubayadeya, yaka i baha nae
uyahihi i pa, O luhogaleya ipa u baha anona ona hanapugeya? Houga kikina anona awai?
Ma houga kuku hotana anona awai?
20
A baha duma uyahimi, yohola apo a nugodubumi
ona tou, ma tu mehipuli atapuhi hina kaoha. Ma ona nugodubu, po omi nugodubuna ina
buiya po ona kaoha labatana.
21
Galenana mei wawine a houga wigunaguna, wiyuwi baneina
i wialoni, ma a wigunaguna u mulina wiyuwa atapuna nugona i guluwihi, babana tewela
amaka i guni po i kaoha.
22
Taumi naka pitenana, houga e nenei apo wiyuwa ona wialoni, ma
yohola apo ona galeu, yaka ona kaoha duma ma omi kaohana apega iyai gehouna ina
wihaleya uyahimiyei.
23
Naka hougana lubayada ega ona weleweleu. A baha duma uyahimi
omi luhogala awai yaka, ona lupali Amau uyahina tau gowaugei, po ina welemi.
24
Houga
odubona po amalai, ega awai gehouna gowaugei ota lupaliyeya Amau uyahina, ma tamogi
ona lupaliyeya po ina welemi po omi kaoha ina lata lagona.
25
Baha wiluwaluwagei a ibaabani uyahimi. Ma houga e nenei apega baha luwaluwagei
a paliwelemi, ma apo a baha dumalu Amau binei.
26
Iyeta he nenei uyahihi tau gowaugei ona
lupali uyahina. Ega omi luhogala ipa tau Amau uyahina a laupaliyehi babana
27
Amau i
luhogalena dumami po omi luhogala ina welemi. I lauhogalemi babana taumi o luhogalena
dumau, po o witumaganeu, tau Yaubada uyahinei a nei.
28
Amau uyahinei a nei hoi hipuli,
po hipuli uyahina a memae, ma geka hougana a gunagunawilena meu Amau uyahina.
29
A hewahewali hi baha nae uyahina hi pa, Guyau, geka hougana baha dumanei e
palipaliweliyai, ma ega bahaluwaluwa uyahinei,
30
po to hanapugem, tam ginouli
magomagouhi u hanapugehi yaka i nugopilipili u hanapugehi po to witumaganemtam
Yaubada uyahinei u nei.
31
Yesu i paliwelihi i pa, Amaka o witumaganeu, bo?
32
Houga e nenei bo amaka geka
hougana, apo ona nohanoha memi, po yamoha po yamoha anu meyagai, ma tunawau apo a
memae. Ma ega tau tunawau, ma tamogi Yaubada mitehi.
33
Baha geka a palipaliwelemi ipa a nugodumolami ona memae, babana tau mitemi.
Hoi hipuli pilipili apo ona wialonihi ma onomtaibagibagi, babana hipuli a kadidili tau a
gelagoni.
Yoni Yoni
<<
16 16
>>
Yoni Yoni
<<
17 17
>>
17
Yesu tu witumagana ubeihi i lupali
1
Yesu ginouli atapuhi i bahehi po hi kokoe, ma i galena gae hoi yada ma i lupali i pa,
Amau, u houga amaka i geleta, Tau natum om wasawasa una weleu po om wasawasa a
wogeleteya.
2
Amau hipuli taniwagana u weleu po ipa lawa a taniwagehi. Ma lawa u
weleweleu, luyagohana tuwetuwenai apo a wele damaneya uyahihi.
3
Geka luyagohana
tuwetuwenai, apo lawa hina hanapugem po hina pa tam Yaubada dumam po hina
hanapugeu tau Yesu Besibesinanau po tamu himiliu.
4
Hoi hipuli omwasawasa a
wogeleteya babana ombagibagi u weleweleu amaka a wikokowihi.
5
Amau, ee, geka
hougana u matamuna wiwasewaseu, mei lolowa tamma tau ata ani mae wasawasa uyahina
ta memae pite. Apoma muliyei a nei hoi hipuli.
6
Ma lawa hipuligei u weleweleu omdewa atapuhi amaka a wiatatiyehi babana tamom
lawa ma u weleu yaka ombaha hi wotagohi,
7
po u wipoya hi hanapugeya tamuyahimgei i
nei.
8
Ma baha u weleweleu amaka a wiatatiyehi po u nugonugohi he memae, yaka hi
hanapugena imahiyeya tamu himiliu po uyahimgei a nei, po tau hi witumaganeu.
9
Yaka
geka hougana ubeihi a laupali uyahim, ega tauhi tu mehipuli ubeihi ata laupali, ma tauhi
lawahi u weleweleu ubeihi a laupali babana tauhi omlawa.
10
Ma omlawahi tau u lawa mei
gasi u lawa tamomlawa. Yaka ata lawahi hai witumagana uyahinei a wiwasawasa.
11
Tau
geka hougana ipa hipuli a nehaleya po a nehi uyahim. Ma tauhi hoi hipuli he memae ubeihi a
laupali. Amau waiwoiyawam, gowamwaipoyanei una galena itetehi. Ma gowamu
weleweleu uyahinei hina wiemota, mei tamma tau po ta iemota pite.
12
Houga
magomagouna tau mitehi to memae ma gowamu weleweleu uyahinei a galena itetehi, po ega
gehouna ita lugowadeya. Ma emosi hota tauna apapoe galinei apo ina lugowadeya po om
Buka bahana ina limoineya.
13
Amau, ee, ega daona ma apo a nehi uyahim, ma u baha hoi hipuli a bahebaheya, ipa
u kaoha ina mewahaga uyahihi.
14
Ombaha amaka lawa a paliwelehi, uyahinei tu mehipuli tu
witumaganeu hi wihinigigiyehi babana tu mehipuli hai bolu uyahina ega hita memae, mei tau
gasi ega ata memae.
15
Tu witumagana ubeihi a laupali uyahimipa hoi hipuli hina memae, ma
una galiwiiwilehi po Tomodulele a wipoya ega ina wogowogo dadanihi.
16
Tauhi ega tu
mehipuli hai bolu uyahina hita memae, babana tauhi mei tau.
17
Ombaha una wiatatiyehi po
ombaha dumadumalunei una wiwoiyawehi.
18
Ma tamu himiliu hoi hipuli, ma tau apo a
himilihi tu mehipuli uyahihi.
19
Tauhi ubeihi ma a palihalena meu tamuyahim, yaka houga e
nenei tauhi hina palihalena mehi anai dumaluhi tamuyahim.
20
Amau, ee, ega tu wotagou tunawahi ubeihi ata laupali, ma tu wotagou hai wibaabani
uyahina, ma iyawoi hi itumaganeu tauhi ubeihi gasi a laupali,
21
ipa atapuhi hina wiemota, po
ta megogona. Mei tam ma tau, ta memae pite. Yaka tu mehipuli ata bolu hina galeya po apo
hina witumaganeu tamu himiliu.
22
Wasawasa u weleweleu amaka tu wotagou a welehi, po
ipa hina wiemota, po mei tauta ta iemota pite.
23
Tau uyahihi a memae, ma tamuyahiu e
memae, geka uyahinei apo hina wiemota imahi, po tu mehipuli hina hanapugena dumaya tam
u himiliu, ma gasi hina hanapugeya tamtu wotagou u luhogalena dumahi, mei u lauhogaleu
pite.
24
Amau, ee, u luhogala geegeka, lawa u weleweleu tauhi ma tau to megogona, po u
wasawasa hina galeya. Babana omwiwawala hi wimuli ma tau u wasawasa omluhogalagei u
wele tahaeu.
25
Amau, tamtu dewadewa, ma tu mehipuli ega hita hanapugem, ma tau amaka a
hanapugem. Ma tu wotagou amaka hi hanapugeta, babana u himihimiliu binei.
26
Om
nugotuhu lawa uyahihi amaka a wogeleteya, yohola apo a wogeletena meya uyahihi, po ipa
hina hanapugena dumam, om luhogala u nugonugou e memae, po tauhi gasi u nugonugohi
una memae, mei tau apo uyahihi a memae.
Yoni Yoni
<<
17 17
>>
Yoni Yoni
<<
18 18
>>
18
(Matiu 26:47-56; Maki 14:43-50; Luka 22:47-53)
1
Yesu a lupali i wikokowi, ma a hewahewali mitehi hi nae po Kidiloni goilana hi
damani, po hi lui tano oliweta uyahina.
2
Ma Yudasa Yesu i nugonugohaleya, tupo naka amaka i hanapugeya, babana Yesu a
hewahewali mitehi houga magomagouna hi nenae.
3
Yaka Yudasa tu wigawiya boluhi i
weluwinihi po hi nae hoi tano. Ma hi nenae naka tanitaniwaga hi himilihi, tauhi tu
witalaguyaba babadahi po Palisi lawahi hai bolu uyahihiyei himhimila po hi nae, a
nimagawiya gapolahi po a nima heutahi.
4
Yesu apo awai ina gelegeleta uyahina amaka i hanapugeya, yaka i nae tu wigawiya
uyahihi po i lubayada i pa, Iyai o bibiheya?
5
Ma hi baha hi pa, Yesu, lawa Nasaletagei to bibiheya.
Ma Yesu i baha uyahihi i pa, Tau geka. Ma Yudasa tu wigawiya mitehi hi
towotowolo.
6
Hougana Yesu i bahabaha i pa, Tau geka, ma tu wigawiya hi tudeiwa nae
po hi guli hoi hipuli.
7
I baha meme uyahihi i pa, Iyai o bibiheya?
Ma hi baha hi pa, Yesu, lawa Nasaletagei.
8
Yaka Yesu i baha uyahihi i pa, Amaka a paliwelemi a pa geka tau, inapa ona bibiheu
yaka u hewahewali ona palihalehi po hina nae.
9
A bahana i limoineya, babana a lupali
Amana uyahina i pa, Amau, lawa u weleweleu ega gehouna ata haleya.
10
Simona Pita u liyaliyana i towotowolo a kwasikwasi i holi po tu witalaguyaba hai
taniwaga a tu bagibagi tanigana i lubuya po taniga hinebawana i talutuiya (gowana Makosi).
11
Yesu i baha nae Pita uyahina i pa, Amaka, ma omkwasikwasi ani hounana uyahina
una houna meya. Ma wiyuwa uyahina ega una lauguduguduwe, babana wiyuwa umaumana
Amau i weleu.
Yesu hi niyeya Anase uyahina ma Pita Yesu i bowiyeya
12
Tu wigawiya hai taniwaga mitehi, ma gasi tanitaniwaga hai hewahewali, Yesu hi
womomohi ma hi numa panipani.
13
Hi weluwaya po hi tahaya nae Anase uyahina, babana
tauna Kayapa pohiyana. Kayapa tauna tu witalaguyaba hai taniwaga bolima naka uyahina.
14
Tauna lolowa mi Yudeya hai omboina uyahina i wibaabani tahaya i pa, Hilaki lawa
gehouna ita hilage lawa boluta ubeita.
(Matiu 26:69-70; Maki 14:66-68; Luka 22:55-57)
15
Hougana hi weluwaya Anase a numa uyahina Pita Simona ma Yesu a hewali
gehouna, tauhi Yesu hi wotagoya. A hewalina tu witalaguyaba hai taniwaga i hanapugeya,
yaka bolu mitehi hi lui gogona a numa u gali hinena.
16
Pita ega ita lui ma gali matetana u
liyaliyana i towotowolo, yaka hewalina tu witalaguyaba hai taniwaga a heliyami nae po
guguhini gehouna mateta tu galena itetena i paliweleya ipa Pita ina lui yaka guguhinina i baha
po Pita ipa ina lui.
17
Pitana i luilui nae ma guguhinina i baha nae Pita uyahina i pa, Nugote tamlawana a
hewali gehouna?
Ma Pita i bowi i pa, Tau ega.
18
Houga waiyau hougana yaka, tu bagibagi po tu
wigawiya mayau hi ahili po hi lalana, ma Pita i nae po mitehi hi lalana gogona.
(Matiu 26:59-66; Maki 14:55-64; Luka 22:66-71)
19
Hi lalana ma tu witalaguyaba hai taniwaga Yesu i laubayabayadeya i pa, Tu
wotagomiyawoi? Ma awai u wiatatiyehi?
20
Yesu a baha i wimiheya i pa, U wiatatiyana hi lugelegeletehi lawa uyahihi, hoi numa
tapalolo po gasi Yelusalema numa dalabu baneina u hinena. Ma mi Yudeya hi luilui yaka u
wiatatiyana atapuhi amaka hi hanapugehi ega iyai gehouna gowagowadei ata wiatatiyana.
21
Ega una laubayadeu ma u baha tu nonolina una lubayadehi apo hina paliwelem, awai a
bahebahehi po a iatatiyaneya, atapuhi amaka hi nonolihi po hi hanapugehi.
22
Yesu a baha i bahebaheya, ma tu galena itete u liyaliyana i towotowolo, i
lunawatatani ma i pa, Awai binei tu witalaguyaba hai taniwaga e palipalimatani?
23
Yesu tu galena itete a baha i wihiheya i pa, Inapa u baha powa awai yaka, lawa
uyahihi una lidumaluya. Tau u baha i dumalu, ma omnogutuhu awai po u launiu?
24
Anase,
Yesu anai panipanina ma i himili po i nae Kayapa uyahina. Tauna tu witalaguyaba hai
taniwaga.
Pita i bowiyeya
(Matiu 26:71-75; Maki 14:69-72; Luka 22:58-62)
25
Ma Simona Pita i memae po lawa mitehi hi ilalana ma hi baha nae uyahina hi pa,
Geka tam nugote lawana tu wotagona gehouna?
Ma Pita i bowi meme i pa, Tau ega!
26
Ma tu witalaguyaba hai taniwaga a tu bagibagi tanigana i boliboli haleya tulana i baha
i pa, U koyama; tam Yesu mitehi hoi tano a galem.
27
Pita i bowibowi meme, ma kamkam i tou.
Yesu i luhetala Pilato uyahina
(Matiu 27:1-2, 11-31; Maki 15:1-20; Luka 23:1-5, 13-25)
28
Yesu Kayapa a numagei hi weluwaya po hi niyeya gawana Pilato a numa uyahina.
Hougana hi niniyeya ma malatomi yayahi, po ega emoemotana mi Yudeya hina lui gawana
a numa u hinena matababana Pilato ega tauna lawa Yudeyagei. Apo hina lui yaka hina
wigobugena mehi po Welulagona tolehana uyahina apega hina am.
29
Yaka Pilato i hopu hoi
uputa po lawa uyahihi po i lubayada i pa, Baba awai ma lawa geka o wigouya?
30
Mi Yudeya a baha hi wimiheya hi pa, Itapa ega tu apapoe, apega tota neiyai
uyahim.
31
Pilato i baha meme uyahihi i pa, Tau apega a luhetaleya, ma taumi omi lugagayo
uyahinei ona luhetaleya.
Mi Yudeya hi pa, Tauyai ega palihalena tota waya ipa lawa geka a hilage binei to
taniwaga po to witakeya.
32
(Ma tauna a hilage lolowa i baheya i pa, Apo mayau u moyana
hina witakeu. Yaka geka a houga i geleta.)
33
Pilato i lui meme a numa u hinena, ma Yesu i otugeya po i lui. Ma i lubayadeya i pa,
Tam mi Yudeya hai Wasawasa?
34
Yesu Pilato a lubayada i wimiheya i pa, Omlubayada geka tamuyahimgei bo lawa
hai baha binei ma e laubayadeu po u pa tau mi Yudeya hai Wasawasa?
35
Pilato i baha nae Yesu uyahina i pa, Ega tau lawa Yudeyagei. Tam om lawa po om
tu witalaguyaba babadahi, tauhi hi himilimpo u nei. Ma omapapoe awai?
36
Yesu Pilato a baha i wimiheya i pa, Ega u wasawasa hoi hipuli, itapa u ani taniwaga
hoi hipuli apo u hewahewali biugei hita wigawiya po mi Yudeya apega hita paniu. Ma u ani
taniwaga u tupo geha.
37
Pilato i lubayada meme i pa, Moina, tam Wasawasa?
Yesu bahana i wimiheya i pa, Ee, naka pitenana, tau Wasawasa. Tau hoi hipuli a nei
po hi guniu ipa a wiwasawasa po dewa dumadumaluna a wipaliweleneya, apo iyawoi
nugonugohi hina lugadagadalihi yaka u baha hina wiponawogogeya.
38
Pilato i lubayada i pa, Dewa dumadumaluna anona awai? Yaka Pilato i hopu hoi
uputa po mi Yudeya uyahihi i baha nae i pa, Geka lawana ega a powa ata tuhagaya.
39
Taumi omi dewa houga magomagouna Welulagona tolehana uyahina, lawa panipanina a
lupelupena haleya hoi numa pani. Ma o luhogaleya ipa mi Yudeya omi Wasawasa a lupena
haleya, bo?
40
Atapuhi hi otu labatana hi pa, Apeega, ega tauna, to luhogaleya Balaba una lupena
haleya. Balaba tauna tu danene baneina.
Yoni Yoni
<<
18 18
>>
Yoni Yoni
<<
19 19
>>
19
1
Pilato i lui numa u hinena po Yesu tu wigawiya i welehi, po gulawa metametanana
uyahinei hi wilawi.
2
Tu wigawiya unuhau gologolowa waidonadonana hi metami po Yesu hi
winabaya. Ma luilui kayakayana hi wiluiya.
3
Ma hi nae u liyaliyana po hi lauguyoguyougeya
hi pa, Tinani tam, mi Yudeya hai Wasawasa. Ma nimahiyei hi launawatatani.
4
Pilato i hopu meme hoi uputa, po bolu uyahihi i baha nae i pa, Lawana ona galeya, a
neiyena meiyai uyahimi, ipa ona hanapugeya ega kikina a powa ata tu hagaya.
5
Yesu i
hopu hoi uputa po unuhau gologolowa waidonadonana i nabaya ma luilui kayakayana i
luiya. Ma Pilato i baha nae uyahihi i pa, Hei, lawana ona galeya.
6
Tu witalaguyaba babadahi po hai tu bagibagi Yesu hi galeya ma hi otu labatana hi pa,
Una witakeya!
Pilato i baha nae uyahihi i pa, Tunawami ona niyeya po ona witakeya; tau a powa ega
ata galena tuhagaya.
7
Mi Yudeya hi baha meme hi pa, I lugagayo i baheya i pa, apo ina hilage, babana
lugagayo i tulagoni po tunawana i bahena meya ipa tauna Yaubada Natuna.
8
Geka bahana Pilato i noonoli po i matouta duma.
9
Yaka Pilatona Yesu i weluwimeya
po hi lui meme hoi numa. Ma i lubayadeya i pa, Miyei u nei? Ma Yesu ega awai ita
baheya, ma i genugenuwana.
10
Ega yaka Pilatona i baha nae Yesu uyahina i pa, U baha ega
nugonugomwimeihana, ma u taniwaga emoemotau po a lupena halem, bo a wihilagenim.
11
Yesu Pilato a baha i wimiheya i pa, Omtaniwaga Yaubada uyahinei i nei. Tu
witalaguyaba hai taniwagana i palihaleu yaka tauna a gou baneina apoma tam.
12
Yesu a baha Pilato i noonoli po ipa ina lupena haleya. Ma mi Yudeya hi otu labatana
hi pa, Apo lawa geka una lupena haleya, yaka ega tam Sisa tulana. Babana Yesu tunawana
i wiwasewasena meya, yaka ata wasawasa Sisa i widibogi.
13
Pilato hai baha i nonoli yaka, Yesu i hopunena meya hoi uputa, po i tugula geleta ani
luhetala uyahina, gowana Gahana (mi Yudeya hai ponei hi pa Gabata).
14
Iyeta amaka hi
luliyaliyani po ipa apo hina geleta Welulagona amna iyetana uyahina. Iyeta u bolina ma
Pilato mi Yudeya i paliwelehi i pa, Ona galeya geka omi Wasawasa.
15
Ma hi otu labatana hi pa, Ona uni, ona uni, ona tutulawiteya hoi ani take.
Pilato i baha uyahihi i pa, Tau ipa omi Wasawasa a wibaleya hoi ani take?
Tu witalaguyaba babadahi hi baha i pa, Ega kikina i Wasawasa gehouna; Sisa
tunawana i wasawasa.
16
Ega yaka Pilato Yesu i palihaleya mi Yudeya uyahihi ma mi Loma hai tu wigawiya
apo hina witakeya.
Yesu hi witakeya
(Matiu 27:32-44; Maki 15:21-32; Luka 23:26-43)
17
Tu wigawiya Yesu hi numa panipani po anani take tunawana i awali, po i nae
meyagai hi igowaya hi pa, Ununu Dobuna uyahina, mi Yudeya ponahiyei hi pa, Gologota
18
po noka hosi hi witakeya, ma lawa luwaga mitehi, gehouna u kehana ma gehouna u awala
hinebawana, ma Yesu u tipolina.
19
Pilato imgiluma po Yesu anani take u tepana i tutulawiteya i pa, Yesu Nawaleta
lawana mi Yudeya hai Wasawasa.
20
Mi Yudeya magomagouhi giluma geka hi hiyawa
tuhagaya, babana dobuna uyahina hi itakeya naka hai dobu baneina u liyaliyana. Yaka
gilumana hi hanapugeya babana pona tonuga uyahinei hi gilumi, mi Yudeya, mi Loma, po
mi Giliki.
21
Mi Yudeya hai tu witalaguyaba babadahi hi nei Pilato uyahina, po hi baha nae hi
pa, Awai binei u gilumi u pa, mi Yudeya i Wasawasa? Tauna i bahena meya i pa, Tau mi
Yudeya omi Wasawasa.
22
Pilato hai baha i wimiheya i pa, Giluma a gilugilumi naka amaka tauna.
23
Tu wigawiya magouhi wohepali Yesu hi witakeya, ma a kaleko hi gutaya po yamoha
i wiwaya. Ma a luilui gasi hi waya, ma luiluina hi diidini ega popona.
24
Tunawahi ma hi iwogatala hi pa, Ega ta looloya, ma ta wikibu po iyai ina waya yaka
tauna galinei.
Ma Yaubada a baha hoi Buka ina wialona imahiyeya,
U kaleko hi gutaya, ma u luilui binei hi wikibu.
Yaka tu wigawiya dewa geka hi dewaya.
25
Yesu anani take u liyaliyana, hinana ma walehina Maliya Kilopa agona, ma gasi
Maliya Magadalagei hi towotowolo ani take u labena.
26
Yesu hinana, a hewali i lauhogaleya
u liyaliyana i towotowolo, yaka Yesu i baha nae uyahina i pa, Hinau, natumuna galeya.
27
Gasi i baha nae a hewali uyahina i pa, Tulau, hinamuna galeya. Ega yaka a hewalina
Yesu hinana tu gunina i weluwaya po mitehi hi memae a numa uyahina.
Yesu i hilage
(Matiu 27:45-56; Maki 15:33-41; Luka 23:44-49)
28
Yesu i hanapugena dumaya bagibagi emosi po emosi uyahina hina kokoe. Yaka i
baha i pa, Uyopopou i haleeya, baha geka uyahinei Buka a baha i wikokowi.
29
Ma wine
waitululuwana keyaka uyahina hogohogona i memae tuponana uyahina. Baloi hi waya po
wine waitululuwana uyahina hi ligayoya, ma hiyamoni gowana hisopa uyahina hi numa
panipani lawiteya, ma hi wiyoyoga giyeya u gamona po i hanalemoya.
30
Yesu wine
waitululuwana i waya, ma i baha i pa, Amaka i kokoe, ma unununa i yagelo, ma yautuna i
kokoe.
Yesu tolotolona hi tonaya
31
Mi Yudeya hai dalabu iyetana i tulabeni. Yaka mi Yudeya hi nae po Pilato hi
lubayadeya ipa lawa hi takehi aehi hina lauwotowihi ma ani take uyahinei hina wihalehi,
babana ega ita dewadewa ipa hoi ani take hina memae, ma dalabu iyetana ina geleta.
Matababana mi Yudeya iyeta dalabu naka tauhi hi wiyateyatena dumaya.
32
Yaka tu
wigawiya hi nae po lawa luwaga Yesu mitehi hi itake gogonehi aehi hi lauwotowihi.
33
Hi nae
po Yesu hi gagaleya, naka amaka i hilage yaka ega aena hita luwotowi.
34
Ma tu wigawiya
gehouna iyelagei Yesu tolotolona i tonaya, mala emosi ma goila ma tala hi kololo Yesu
tolotolonei.
35
Tau a gelena tuhagaya a baha, yaka u bahana anona ipa ona witumageneya,
babana tau u galena a limoinena dumaya, baha moina po baha dumahi a palipaliwelemi.
36
Dewa geka hi gelegeleta, naka Yaubada a Buka bahana i wikokowi i pa, Apega geyamina
gehouna hina luwotowi.
37
Gasi Buka baha gehouna i baheya i pa, Iyawoi tu tonana apo
matahiyei hina galeya.
Yesu a wikokowaga
(Matiu 27:57-61; Maki 15:42-47; Luka 23:50-56)
38
Geka dewahi hi kokoe ma u mulina Yosepa lawa Alimatiyagei, tauna tu witumagana
gowagowada Yesu uyahina, babana mi Yudeya hai lugagayo i matuteya. Tauna i nae Pilato
uyahina po i lubayada Yesu hinina hilahilagena binei i pa, Emoemotana apo ani take
uyahinei ata wihaleya po u kokowaga ata houni. Pilato Yosepa uyahina i palihaleya.
39
Nikodemo, tauna odubona uguwa bolinai i nenae Yesu uyahina, tauna gasi i nei, wakatu
wilawila emotana i neiyai dimumuna i lata duma a witai naka 60 kilo.
40
Hai luwaga Yesu
hinina hi wihaleya, po wakatu dimudimumunei hi wineuli, ma kaleko wakewakekenei hi
humaya. Naka mi Yudeya hai dewa, wikokowaga binei.
41
Yesu anani hilage u liyaliyana,
tano i memae ma tanona uyahina kokowaga wouna hi wogoya, ma kokowagana uyahina ega
kikina lawa gehouna hita wienoya.
42
Yesu uyahina hi wienoya, babana mi Yudeya hai iyeta
wononogo dalabu binei ma gasi kokowaga u liyaliyahi.
Yoni Yoni
<<
19 19
>>
Yoni Yoni
<<
20 20
>>
20
Yesu i towolo meme
(Matiu 28:1-8; Maki 16:1-8; Luka 24:1-12)
1
Gaogao a iyeta tahatahayana uyahina, yohola a uguwana, ma Maliya Magadalagei i
weludidibala nae hoi kokowaga, po gaimanei kokowagana matetana hi lautomgeya naka hi
builena niyeya uheiya po i memae ma hi geleta.
2
Yaka i bulili po i nae Simona Pita ma Yesu
a hewali gehouna uyahihi po i paliwelehi i pa, Ata Guyau amaka kokowaga uyahinei hi
wihaleya, ma ega ata hanapugeya meka hi houni.
3
Ega yaka Pita ma hewali gehouna hi bulili luwaga po hi nae hoi kokowaga.
4
Hai
luwagahi hi nenae po hewali gehouna i sagena duma yaka Pita a bulili haleya po i geleta
tahaya hoi kokowaga, ma ega ita lui.
5
Ma i kululu po i lauwiwilana lui, naka kaleko yawa hi
memae ma i galehi.
6
Apoma Simona Pita mulinei i bulili geleta po i lui kokowaga u hinena,
po Yesu humana i galeya.
7
Ma unununa panina ma humana ega kikina ita nohahi.
8
Apoma
hewalina i lui, po i galehi yaka i witumagana.
9
Tamogi Buka a baha yohola ega hita
nugotuhu tuhagaya i pa, apo hilage uyahinei ina towolo meme.
10
Ma hi gunawilena mehi hai
u numa.
Yesu i lugeleteya Maliya Magadalagei uyahina
(Matiu 28:9-10; Maki 16:9-11)
11
Maliya i gunawilena meya po kokowaga uputana i towolo ma i tutou, ma i kululu po
i lauwiwilana lui kokowaga u hinena
12
po Yaubada a tu winoyanoya luwaga i galehi, hai
luilui wakewakekehi hi tugutugula, gehouna u unununa, ma gehouna u aena, Yesu i
enenoyana.
13
Hi baha nae uyahina hi pa, Wawine, awai binei e tutou?
I baha nae uyahihi i pa, U Guyau hi wihaleya po meka hi houni ma ega ata
hanapugeya.
14
A baha geka i baheya po i kokoe, ma i lauhagawileya po Yesu i
towotowolo. Tamogi ega ita galena tuhagaya po ita pa Yesu.
15
Yesu i baha nae uyahina i pa, Wawine, awai binei e tutou? Iyai e bibiheya?
A nugotuhu ipa tano tu bagibagi, po i baha nae uyahina i pa, Bada, inapa una
wihaleya, yaka una paliweleu, meka hotanana u houni ma a nae po a waya.
16
Yesu i baha nae, wawinena uyahina i pa, Maliya, po i luhagawileya, ma mi Yudeya
ponahiyei i baha nae i pa, Labona (a bui naka, Bada).
17
Yesu i baha nae wawinena uyahina i pa, Ega una wodadaniu. Yohola ega ata nae
Amau uyahina. Ma tuwegau una niyeya po walewalehiu una paliwelehi una pa, Tau a gegae
Amau po Amami, u Yaubada po omi Yaubada uyahina.
18
Yaka Maliya Magadalagei i nae po a hewahewali i paliwelehi i pa, Guyau amaka a
galeya. Ma a baha i bahebaheya i paliwelehi.
Yesu tu wotagona uyahihi i lugeleteya
(Matiu 28:16-20; Maki 16:14-18; Luka 24:36-49)
19
Ma iyeta tahatahayana ibigana uyahina Yesu a hewahewali hai numa hi guduya, ma u
hinena himboina gogona po hi memae, babana mi Yudeya hi matutehi. Ma Yesu u tipolihi i
lugeleteya, po i towolo ma i baha nae uyahihi i pa, Atapumi ona nugodumola.
20
I baha ma
nimana po tolotolona i wiatatiyehi. Yaka hi kaoha duma, babana Guyau hi galeya.
21
Yesu i baha meme uyahihi i pa, Ona nugodumola Amau tauna i himiliu, naka
pitenana apo tau a himilimi.
22
A baha i bahehi po hi kokoe ma i yautu damana uyahihi, ma i
baha i pa, Alugo Woiyawa ona waya,
23
po uyahinei lawa hai apapoe ona paligigilihi, yaka
Yaubada apo ina paligigilihi ma apo iyawoi hai apapoe ona wihawenehi, yaka Yaubada
apega ina paligigilihi.
24
Tomasi, tauna magouhi 12 hoi bolu uyahinei hi wigowaya hi pa, Natulagalaga,
hougana Yesu i laugeleteya tauna ega mitehi.
25
Gehouhi hi baha nae Tomasi uyahina hi pa,
Guyau amaka to galeya.
Tomasi i baha i pa, Apo Yesu nimana hi tuutuya a galeya, po nima gigiu a houni
uyahina, ma tolotolona kelena uyahina nimau a houni, yaka apo a kawamoina.
26
Dalabu gaogaona emosi i kokoe, ma numa u hinena hi memae, Tomasi mitehi,
mateta hi guduya ma Yesu i geleta po u hayahi i towolo ma i baha i pa, Ona nugodumola
atapumi.
27
Apoma Tomasi uyahina i baha nae i pa, Nima gigimuna wiyoyoga neiyai
nimau uyahina po una galeya. Ma gasi nimamuna wiyoyoga neiyai tolotolou uyahina po una
houni. Po ega una launugoluwaluwaga ma una kawamoineu.
28
Tomasi i baha Yesu uyahina i pa, Oo, u Guyau ma u Yaubada.
29
Yesu i baha nae Tomasi uyahina i pa, U witumaganeu, babana amaka u galeu?
Lawa gehouhi ega hita galeu ma hi itumaganeu, apo hina kaoha duma.
30
Yesu a manini wekiwekilalana gehouhi i dewadewahi, a hewahewali u matahi ega
buka geka uyahina hita gilumihi.
31
Ma wabihaga hota hi gilugilumihi, naka ipa ona
hanapugeya, Yesu tauna Yaubada a Besinana lawana ma Yaubada Natuna. Yaka tauna ona
witumaganeya po gowanei ona luyagohana.
Yoni Yoni
<<
20 20
>>
Yoni Yoni
<<
21 21
>>
21
Yesu ma a hewahewali hi witutuhaga hoi gadowa
1
Yesu i wogeletena meya a hewahewali uyahihi, Tibeliya u bogana.
2
Simona Pita, ma
Tomasi (tauna gowana hi pa, Natulagalaga), Nataniyela lawa Kanagei, Galili tuponana, ma
Sebedi natunatuna luwaga, ma a hewahewali luwaga gasi.
3
Simona Pita i baha uyahihi i pa,
Tau a nenae anebaga.
Hi baha uyahina hi pa, Apo boluta ta negogona. Hi nae po wam uyahina hi gelu, ma
hai hagida hi teleneya, po didibalana ega kikina iyana gehouna hitonaya ma a sigana
malitom.
4
Malatomtomkikina, hi gagalena gae, ma Yesu hoi gadowa i towotowolo. Ma ega hita
hanapugeya, hai nugotuhu hi pa, Iyai?
5
Yesu i otu hopu uyahihi i pa, U lawa, iyana bo ega?
A baha hi wimiheya hi pa, Eega.
6
Ma i otu hopu meme i pa, Ona tuhopu ma u awala hinebawamiyei hagida ona
telenena meya, yaka iyana apo ona wialoni. Ega yaka hagida hi teleneya po iyana hi
ononaya i maga wahaga, po ega emoemotahi hagida hina nouya.
7
Hewalina Yesu i lauhogaleya i baha nae Pita uyahina i pa, Hei, ata Guyau! Simona
Pita i noonola ma i pa, Ata Guyau, mala emosi ma a kaleko i oteni, babana i ebebaga
binei ma i houni po i memae, ega yaka i lupa hopu hoi boga.
8
Gehouhi wamuyahina hi
memae, hagida anai iyanana hi woe teini po hi gae hoi hayahaya, ega bala ita dao, babana
guli magouna 60.
9
Hi gae po hoi gadowa hi gota, ma mayau ononiyana uyahina iyana hi
memae, ma palawa mayouna u liyaliyana hi memae.
10
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Amalai iyana o ununihi gehouhi ona neihinimai.
11
Ega yaka Simona Pita i gelu hoi wampo hagida i pili po i gae hoi hayahaya. Ma
iyana balubaluhi hi onahi magouhi 153, ma hagida ega hita loloya.
12
Yesu i baha uyahihi i
pa, Ona nei po tanam. Ma a hewahewali hi hanapugeya tauna Guyau ma tamogi hi
witutubaha hi pa, Guyau bo lawa tapuna?
13
Yesu palawa i waya po i welehi ma iyana
naka pitenana.
14
Yesu mala luwaga i lugeleteya uyahihi, ma geka i witonugaya a towolo
memena uyahina.
15
Malatomtom amna himam, ma Yesu i baha nae Simona Pita uyahina i pa, Simona,
Yoni natuna, tam iyowai, u luhogalena dumau ma apoma om bagibagi, bo?
Pita i pa, Ee Guyau, u hanapugeu tau a luhogalem.
Yesu i baha i pa, U sipi muhomuhohi una wianihi.
16
A bahana i wiluwagaya i pa, Simona Yoni natuna, u luhogalena dumau?
Simona i pa, Ee, Guyau u hanapugeu a luhogalem.
Yesu i baha i pa, U sipi una galena itetehi.
17
A bahana i witonugaya i pa, Simona, Yoni natuna, u luhogaleu?
Pita baha geka i noonoli, po i nugodubu babana Yesu a baha i pa, U luhogaleu?
Yaka Yesu a baha i wimiheya i pa, Guyau, ginouli magomagouhi u hanapugehi po gasi u
hanapugeu. A luhogalem. Yesu i baha uyahina i pa, U sipi una wianihi.
18
A baha duma
uyahim, omhouga tewela uyahina omnogutuhu ipa meka una nae naka omdagilolo u
lumomohi ma apo una nae. Ma apo om houga wibada uyahina nimam una lodomi po lawa
gehouhi hina widagilolom, ma tupo ega uta lauhogaleya apo uyahina hina niyem.
19
A baha
geka naka Pita a hilage binei i ibaabani, ipa hina hanapugeya. Ma a hilagena uyahina
Yaubada gowana ina wilataya. Yesu Pita uyahina i baha i pa, Una wootagou.
20
Hewalina Yesu i lauhogaleya i wotagohi ma Pita i luhagawileya po i galeya (ma
nugonei i gae tauna Yesu i luhogaleya yaka toleha uyahina u nugonugona i luwahala ma i
lubayadeya i pa, Guyau, iyai apo ina nugohalem?
21
Uyahinei Pita i baha nae Yesu uyahina
i pa, Guyau, Yoni tauna iyowai?)
22
Yesu Pita a baha i wimiheya i pa, Itapa ita memae ma ata gunawilena meu naka ega
omnugotuhu. Tamtunawamuna wimulitagou.
23
A baha geka binei ma tu witumagana
gehouhi hi winugonugotuhu powa, po hi pa, Yoni apega ina hilage. Yesu ega ita baha
uyahina ita pa, Apega ina hilage; tamogi i pa, Itapa u nugotuhu ita memae ma ata
gunawilena meu, naka ega omnugotuhu.
24
A hewali gehouna ginouli magomagouhi i bahebahehi amaka i giluma hopunehi, ma
lawa magomagouhi hi limoineya.
25
Yesu ginouli atapuhi i dewadewahi, itapa emosi po emosi hita gilumi, a
nugonugotuhuya apo buka hita maga duma po hipuli tupo wohepali hita wihogoya.
Yoni Yoni
<<
21 21
>>
Yuda
00
11
Yuda Yuda
<<
00
>>
^
Yuda
Wimaamala
Tu wiatatiyana powa
Baha wigiyana
Yuda Yuda
<<
00
>>
Yuda Yuda
<<
11
>>
Yuda
1
Wimaamala
1
Tau Yuda, Yesu Keliso a tu bagibagi ma walehiu Yamesa.
Geka omi leta a gilumiyahi taumi Yaubada Amata i inaganimi uyahimi, babana i
lunugotootogogemi ma Yesu Keliso e gagalena itetemi.
2
Yaubada a lunugotootogo ma a nugodumola ma a luhogala hina melabenimi.
Tu wiatatiyana powa
3
U lawa, a luhogaleya ipa ata luyagohana binei anomgiluma nehi ma tamogi ega
emoemotana, babana amaka wiatatiyana tapuna i geleta u hayami uyahinei geka omi letana
uyahina ipa omi ututu a lawi po ipa ata ani witumagana binei ona towolo kadidili.
Matababana ata ani witumagana Yaubada a wiwoiyawa uyahita amaka i houna liligeya.
4
Winugonugotuhu powa i gelegeleta uyahimi babana tu apapoe gehouhi hi koyamemi po hi
lui tu witumagana omi bolu uyahina. Tauhi ata Guyau emosi hota Yesu Keliso Tu wasawasa
hi wihinigigiyeya po a lunugotootogo binei hi ibaabani koyakoyama hi pa, Yaubada e
palipaligigilita yaka emoemotata po gobu tahayana ta wotagoya. Tauhi mayau alalatana apo
hina wialoni binei ma odubona Yaubada i giluma hopuneya babana hi wihinigigiyeya.
5
Uyahinei geka bahahi ona inugonugotuhugehi po u nugonugomi hina lumadamadaga
imahiyehi. Ma a inugohepa memi naka Yaubada odubona a bolu i wiluyagohanihi po
Isipitagei hi hopu ma u mulina gehouhi ega hita itumaganeya i unihi.
6
Tu winoyanoya mi
yadena ona nugotuhuhi, odubona tauhi tunawahi hi wohepena mehi po hai ani mae hi
nehalehi, ma Yaubada i panihi po i houna hopunehi tupo uguguwana uyahina po noka
hotanana hina memae a sigana houga libahibahi iyetana ina geleta.
7
Yaka Sodom ma
Gomola u liyaliyahi dobu gehouhi hi memae ona nugotuhuhi. Tauhi matamaga dewana po
dewa buubuuwa gehouhi uyahihi hi palipalihalena mehi, uyahinei Yaubada i liyababahi
mayau ebebala ega sigasigana uyahinei yaka wiatatiyanana geka uyahinei ta galena tuhaga
ma apapoe ta lowo haleya.
8
Naka pitenana tu apapoehi hai wiatatiyana apapoehi luboniyei he nenei naka
matamaga ma tanitaniwaga he ihinigigiyehi, ma yada tu miyena diidigahi he idibogihi.
9
Ma tu
winoyanoya mi yadena hai taniwaga Maikeli odubona Tomodulele mitehi hi igamogahigahi
Mose hinina hilahilagena binei, po Maikelina ega Tomodulele ita widibogi, ma geka pite i
baha i pa, Guyau apo ina paliyem.
10
Ma tauhi tu apapoehi hai winugoneina binei Yaubada
a tu winoyanoya he idibogihi babana tauhi mei gamogamo po hai kamna he wootagohi yaka
tunawahi he iapapoe mehi.
11
Tauhi hi winugotootogo duma babana Keini a omunugo tahayanei he nenae, ma hai
wigapola ubeihi ma he dewadewa yabayababa po mei Balama odubona i dewadewa
yabayababa, ma apo apapoe hina wialoni babana Yaubada a taniwaga he ihinigigiyeya mei
gasi Kola odubona Mose a taniwaga i ihinigigiyeya po i hilage.
12
Houga tapalolo omgogonana yaniyanina o dewadewaya, ma tu apapoe hi lui mahi
po omi am he iapapoeya, po ega hita ihinimaya. Nugonugohi ipa tunawahi hinomhiyougo.
Galenahi mei yaloi i wigahu ma tamogi togowa e yoyogehi po ega ita atatuna po mei mayau
a houga ugo ma tamogi ega anohi, uyahinei apo hina tala halehi po hina hilage imaimahi.
13
Ma galenahi mei ududu baneihi nudanuda anai pulopulona e ihulu geleteya. Galenahi mei
ubona apo hina ineneyabayababa po uguwa a tupo uyahina hina mewahaga.
14
Odubona Adam a houga u mulina ma i nei po Enoka uyahina naka hapa magouhi 7,
Enoka i bahabaha piko tu apapoe ubeihi i pa, Ona galeya Guyau tu wiwoiyawena tausana
wabihaga mitehi he nenei,
15
ipa lawa atapuhi ina taniwagehi hai dewa apapoehi ubeihi. Apo
ina libahibahihi babana hai dewa apapoehi po hai kawaiapapoe atapuhi Yaubada uyahina
binei.
16
Tu apapoe lawahi hoi widibodiboga hi gae po hoi palihopuhopunana hi gae. Tauhi
hai kamna apapoehi he wootagohi ma he nugonugogegae. Tauhi hai lawa uyahihi he
launugotootogo koyakoyama gapola ubeihi.
17
Ma tamogi u lawa, ata Guyau Yesu Keliso a tu wituwetuwega hai baha ona
nugotuhuya
18
hougana hi pa, Houga anani kokoe uyahina lawa gehouhi apo dewa
dumadumaluhi hina lauguyoguyougehi ma hai kamna apapoehi uyahihiyei apo hina nenae.
19
Tu apapoe hipuli dewahi he wootagohi po uyahinei tu witumagana omi bolu hi kahaya
babana Alugo Woiyawa uyahihi ega ita memae.
20
U lawa, nugote omi witumagana waiwoiyawanei ona wogomemi po ona towolo
kadidili ma Alugo Woiyawa a nugotuhugei ona laupali Yaubada uyahina.
21
Ma Yaubada a
luhogala ubeita ona womomohi po ona iotonana houga awai apo ata Guyau Yesu Keliso a
lunugotootogogei luyagohana memewahagana ina weleta.
22
Ma ata lawa gehouhi ega hita
itumagana imahi ona lunugotootogogehi.
23
Lawa gehouhi dobu ebebalana u liyaliyana he
memae ona halohi. Ma lawa gehouhi ona launugohegohegoyehi a matoutami po hai luhogala
apapoehi mei luilui gobugobuna ona wihinigigiyehi.
Baha wigiyana
24
Yaubada ta wotalagiyeya babana emoemotana apo ina galena iteteta po ega ta pipeu
ma ina nae po a siga houga u matata ina weluwinita a dobu didigana uyahina ata dewa anai
dumadumaluhi po apo ta kaoha labatana.
25
Yaubada Tu wiluyagohanita ta wotalagiyeya ata
Guyau Yesu Keliso gowanei babana tauna a diidiga po a wasawasa po a manini po a
taniwaga odubo walihagana po amalai po houga he nenei apega hina kokoe. Moina.
Yuda Yuda
<<
11
>>
Luka
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20
21 21
22 22
23 23
24 24
Luka Luka
<<
00
>>
^
Luka
Yoni bapatiso houga gunina hi wipaliweleneya
Yesu houga gunina tu winoyanoya Maliya i paliweleya
Maliya i witoumana nae Elisabeta ugolina
Maliya Guyau i huneya
Yoni hi guni
Sakaliya a bahapiko
Yesu hi guni
Tu winoyanoya tuwega hi niyeya sipi tu galena itete ugolihi
Yesu hi wigowaya
Numa dalabu baneina u hinena Yesu hi wogeleteya
Tewelana Yesu numa dalabu baneina u hinena
Yoni bapatiso a luguguya
Yesu a bapatiso
Yesu googana
Yesu a ludadana
Yesu a bagibagi u Galili i wiwawali
Yesu u Nasaleta hi wihinigigiyeya
Lawa u hinina alugo apapoena i mamae Yesu i wiyagaya
Yesu lawa boluhi i luyawahihi
Yesu Yudeya i luguguya
Yesu a hewahewali tahatahayahi i otugehi
Yesu lepelo lawana i luyawahi
Yesu lawa tu tootogona i luyawahi
Yesu Libai i otugeya
Wiyohi bahabahana
Iyeta dalabu bahabahana
Lawa nimana wogiyogiyona
Yesu a hewahewali winaganihi
Yesu i iatatiyana po lawa i lauyawahihi
Kaoha po nugodubu
Tu wigawiyeta luhogalana
Lawa geha libahibahina
Mayau ma ugona
Tu lunuma luwaga
Yesu mi Loma hai tu wigawiya tu galena itetehi a tu bagibagi i luyawahi
Yesu hiwape natuna olotona hau hilage i witowolo meya
Baha tu hihiwa Yoni bapatiso i himilihi po hi nae Yesu ugolina
Yesu i lui lugagayo tu wiatatiyana gowana Simona a numa ugolina
Wiwine Yesu hi itulani
Yesu tu lupehi impaliluweluweya
Ompaliluwaluwa hai baba awai
Tu lupehi paliluwaluwana anona Yesu i dedeya
Yayata paliluwaluwana
Yesu hinana po walewalehina
Yesu houga apapoe i lidumoli
Yesu lawa alugo apapoehi hi luiluiya i luyawahi
Yesu wiwine luwaga i luyawahihi
Yesu a hewahewali i himilihi ipa hina bagibagi
Heloda a nugopilipili
Lawa tausana nimitutu Yesu i wianihi
Pita Yesu i paligeleteya
Yesu tu wotagona hai ani awala
Yesu galenana i gunabuiya
Yesu tewela ugolina alugo apapoena i wiyagaya
Yesu a hilage ubeina i baha meme
Iyai i geduma?
Samaliya Meyageina gehouna lawahi Yesu hi wihiniggiiyeya
Yesu hi luhogaleya ipa hina wotagoya
Yesu tu wotagona magouhi 72 i himilihi po hi nae hi bagibagi
Dobu apapoehi gehouhi apo libahibahi hina tuhagaya
Yesu i kaoha
Yesu lawa Samaliyagei impaliluweluweya
Yesu Maleta ma Maliya i dadanihi
Yesu i wiatatiyana lupali ubeina
Yesu ma Tomodulele
Alugo apapoena a gunawilana
Kaoha moinana
Bolu hai luhogala baneina ipa Yesu manini ina wogeleteya
Hini yayatana
Yesu Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi i kawaapapoehi
Nugotuhu gowagowada binei Yesu i baha
Yaubada ipa ta matouteya
Keliso winoyanoyana po wihinigigiyenana
Tu wigapola buubuuwana ompaliluwaluwana
Yaubada ta witumaganeya
Tu waigapola hoi yada
Tu bagibagi yamhipohi
Tu bagibagi waiponawogona bo waiponahahalena
Yesu tauna wikahakaha a baba
Houga galenana hanapuna
Amgawiya mitehi ona nugoemota
Inapa ami apapoe ega ona palihalehi yaka apo ona hilage
Yesu mabewa loyaloya impaliluweluweya
Hau dalabu Yesu keduluma habehabeluna i luyawahi
Ihagila polana paliluwaluwana
Palawa ani lihaahanana paliluwaluwana
Mateta wodinadinana
Yesu a luhogala Yelusalemubeina
Yesu lawa tootogona i luyawahi
Nugohopuhopu ma wilawalawa
Toleha baneina paliluwaluwana
Yesu wotagona mihana
Niha bahana
Sipi weluwelupowana
Mone laugowadena
Tewela olotona neneyabayababana
Gapola tu galena itete apapoena
Yesu a wibaabani gehouhi
Tu wigapola lawana ma Lasalo
Apapoe
Witumagana
Tu poula a bagibagi
Yesu lawa magouhi 10 i luyawahihi
Yaubada anani taniwaga a nei
Hiwape ma tu luhetala paliluwaluwana
Palisi lawana ma takisi tu tama paliluwaluwana
Yesu logaloga i kawaidewedewehi
Tu wigapola lawana
Yesu a hilage i bahena meya
Yesu tu lupali matana keekena i luyawahi
Yesu ma Sakiyasi
Mone gole paliluwaluwana
Yesu i gegae u Yelusalem
Yesu i tou Yelusalembinei
Numa dalabu baneina u hinena tu gimagimala Yesu i wiyagahi
Yesu a bagibagi taniwagana
Lawa gehouna a tano tu bagibaiyena ompaliluwaluwana
Takisi wimihana bahabahana
Towolomeme bahabahana
Dawita gogana Besinana lawana
Lugagayo tanitaniwagahi Yesu i kawaapapoenihi
Hiwape ananimbenena
Pilipili po hiniwiyuwa
Yelusalema peu binei Yesu i baheya
Lawa Moinana a gunawilana
Yesu i galugalu binei i wiatatiyana
Yesu wogana hi talatalaya
Yudasa Yesu i nugohaleya
Yesu i wononogo apo Welulagona tolehana amna ina ani
Guyau a am
Witaniwaga ubeina
Yesu Pita a bowi i baha pikogeya
Mone animpohapohana po baeki po kwasikwasi daodaona
Yesu Oliweta u oyana i lupali
Yesu hi libahibahi
Yesu Pilato u matana i luhetala
Pilato Yesu i himila niyeya Heloda ugolina
Luhetala i wihimilana Yesu ina hilage
Yesu hi tutulawiteya hau ani take
Yesu i hilage
Yesu hau kokowaga hi houni
Yesu i towolo meme
Yesu tu wotagona hi nenae u Emeusa ma ugolihi i lugeleteya
Yesu a hewahewali ugolihi i lugeleteya
Yesu i gae hau yada
Luka Luka
<<
00
>>
Luka Luka
<<
11
>>
LUKA
1
1
Tiyopilasi tamtaniwaga dewadewam. Awai u hayata hi waawala naka lawa hi maga
duma hi wileta ipa hina giluma hopunehi.
2
Yesu a baha tu limoinena po tu bagibagiyena
anani wawala ugolina hi bahebaheya hi giluma hopunehi.
3
Geka ginoulihi hai ani wawala
ugolihi a todi ma a inugohiyahiyawehi po i nenei naka i dewadewa duma yaka a giluma
dumaluhi tamTiyopilasi bimgei.
4
Ma geka a dewadewaya naka apo ginouli atapuhi hi
palipaliwelemmoinana una hanapugeya.
Yoni bapatiso houga gunina hi wipaliweleneya
5
Heloda a houga wiwasawasa u Yudeya ma tu witalaguyaba gehouna gowana Sakaliya
tauna Abiya a bagibagi tu woiteyana i mamae. Agona gowana Elisabeta tauna Alona
gugunigei i nei.
6
Hai luwaga Yaubada matana hi dumalu po a lugagayo po a palihanahanapu
atapuhi hi iponawogogehi.
7
Tamogi ega natuhi babana Elisabeta naka alinawa ma i
wikeduluma po Sakaliya amaka i wibada.
8
Iyeta gehouna Sakaliya witalaguyaba bagibagina i laidumaluya Yaubada u matana.
9
Ma tu witalaguyaba hai dewa naka wikibu po wikibugei i welutahaya po ipa apo tauna dadi
ina apuya. Ega yaka i lui gae Guyau a numa dalabu baneina u hinena.
10
Ma lawa atapuhi
noka hougana dadi i apapuya naka u uputa hi laupali.
11
Ma Guyau a tu winoyanoya dadi animapuna u awala hinebawanei i lugeleteya.
12
Hougana Sakaliya i gagaleya po i goholi ma matouta i geini.
13
Ma Yaubada a tu
winoyanoya i baha i pa, Sakaliya, ega una matomatouteu. Yaubada amaka amlupali i
nonoli po agom Elisabeta apo natum olotona ina guni. Apo gowana Yoni una hiyawi.
14
Apo ina tutuipeili hougana una kaoha po una kaoha duma ma gasi lawa magomagouhi
apo hina kaoha.
15
Matababana Guyau u matana apo tauna lawa baneina. Apega wine po
umauma kadikadidilihi ina umuma. Ma hina guniguni hougana apo Alugo Woiyawa ina
wihogoya po ina mamae po houga magomagouna.
16
Ma tauna apo Isalaela lawahi ina
buinihi po hina luhagawilehi Guyau Yaubada ugolina.
17
Tauna apo Guyau u naonei ina
tahaya mai a nugotuhu po a wipoya mei tu bahapiko Elaisiya. Ama po natu tauna apo ina
winugoemotahi po tu wiponahahalena dewadumaluna ugolina ina hounihi. Ma Guyau ubeina
lawa ina wononogogehi.
18
Sakaliya i baha nae tu winoyanoya ugolina i pa, Iyowai apo geka a wikawamoineya
babana tau amaka a wibada ma agou i wikeduluma.
19
Ma tu winoyanoyana a baha i wimiheya i pa, Tau Gabeliyela houga magomagouna
Yaubada u matana a towotowolo. Ma tauna i himiliu po a nei ugolimgeka tuwega
dewadewana ipa a paliwelem.
20
Tamogi u baha ega uta kawamoineya ma agom a houga
wigunaguna ugolina apo una limoineya. Ma ega uta kawamoineu yaka apo una wigumgum
po ega ponam a sigana iyeta noka ugolina anona ina lugeleteya.
21
Lawa boluhi u uputa hai wiotonana ugolina ma hi pa, Iyowai po Sakaliya a mae i
dao numa dalabu baneina u hinena?
22
Hi otonana ma Sakaliya i hopu mai po hi pa,
Nugote Sakaliya numa dalabu baneina u hinena awai i galeya, po ega emoemotana ina baha
ma nimanei e ibaabani.
23
Iyeta wabihaga hi nae ma apoma Sakaliya a bagibagi atapuhi i wikokowihi ma apoma
i gunawileya a u meyagai.
24
Ma a bagibagi hi kokoe po gaogao ega ita dao ma agona
Elisabeta i koiba po tuawana hau numa i mamae wamahiya nimitutu hi kokoe ma i pa,
25
Amalai apoma Guyau i haguwe po u wialinawa wihinimayana lawa u matahi i wihaleya.
Yesu houga gunina tu winoyanoya Maliya i paliweleya
26
Elisabeta i koiba po i mamae a wamahiya magouna 6 ma Yaubada a tu winoyanoya
gowana Gabeliyela i himila hopu neiyai u Nasaleta, Galili u tupona.
27
Tu winoyanoyana
guguhini gowana Maliya a tuwega i neiyai. Maliya tauna hi bigeya wasawasa Dawita a
guguni hewalina gehouna gowana Yosepa ugolina.
28
Tu winoyanoyana i nei po Maliya
ugolina i pa, Tinani tam. Guyau a winagana po gasi tauna tammitehi.
29
Tu winoyanoyana a baha ugolina ma Maliya nugonugona i helele duma po a bahahi
anohi i inugonugotuhugehi.
30
Ma tu winoyanoyana i pa, Maliya, ega una matomatouta
babana amaka Yaubada i hagu lagonem.
31
Tam apo natum olotona una koibeya po una
guni po gowana Yesu una hiyawi.
32
Tauna apo lawa baneina gehouna ma lawa apo hina
wootalagiyeya hina pa, Yaubada Gegewahagana Natuna. Ma Guyau Yaubada apo tauna
ina dewaya po wasawasa mei gogana Dawita i wasawasa pite,
33
po apo Yakobo a guguni u
hinehi ina iwasawasa houga magomagouna ina nae po ega a siga ma anani taniwaga apega
ina kokoe.
34
Ma Maliya tu winoyanoyana ugolina i baha i pa, Tau ega ata tawine ma apo iyowai
a wigunaguna?
35
Ma tu winoyanoyana i pa, Alugo Woiyawa apo ina nei po Yaubada a wipoya ina
welempo ugolinei tewela waiwoiyawana una guni po gowana hina hiyawi, Yaubada Natuna.
36
Amguguni wawinena Elisabeta gasi i koiba a houga wikeduluma ugolina. Tauna ipa ega
emoemotana ina wigunaguna ma amalai a wamahiya magouna 6.
37
Matababana Yaubada
ginouli atapuhi emoemotana.
38
Ma Maliya i baha nae tu winoyanoyana ugolina i pa, Tau Guyau tu
wiponawogogena ma amalai awai u palipaliweleu ugoliu ina wawala. Ma tu winoyanoyana
Maliya i nehaleya.
Maliya i witoumana nae Elisabeta ugolina
39
Geka u mulina Maliya i wononogo ma i wotowolo po i nae dobu waioyana i tutani
po i nae Yudeya u hinena.
40
I nae po Sakaliya a u numa i geleta po Elisabeta i mamali.
41
Ma
Elisabeta pona i noonoli po natuna managona u hinena iimtuilupa po Elisabeta Alugo
Woiyawa i wihogoya.
42
Ma ponana i lata ma i wootu i pa, Wiwine atapuhi u hinehi tamtu
kaoha lagona po tewelana apo una guniguni tauna tu kaoha.
43
Aee, awai binei
lunugotootogo geka pite i wawala po u Guyau hinana i witoumana mai ugoliu.
44
Matababana am baha wimaamala a noonoli po tewela u managou i kaoha po imtuilupa.
45
Guyau a baha u itumaganeya binei apo ina laimoineya naka tamtu kaoha.
Maliya Guyau i huneya
46
Maliya i pa,
Guyau a hunena dumaya
47
ma nugonugou hinena i wotalagae
babana u Yaubada Tu wiluyagohaniu.
48
Tau a tu bagibagi yabayababa ma i galena tuhagau tau.
Ugolinei lawa atapuhi amalai ma i wawala po i nenae apo hina pa tau tu kaoha.
49
Matababana Yaubada manininagei ginouli gegehi biugei i dewahi.
Tauna gowana i wiwoiyawa.
50
A lunugotootogo i mewahaga hapana po hapana ugolihi iyawoi Yaubada hi
matumatuteya.
51
Tauna nimana kadikadidilina i lodomi
po tu nugogegae hai wiwogatala i lunohahi.
52
Wasawasa gegehi hai ani tugula ugolihi i hauhopunehi
ma tu nugohopuhopu i houna geletehi.
53
Tu omhilage lawahi i wiomhiyougohi,
ma tu wigapola lawahi a nima kwakwawihi i himilihi.
54
A paliwitumagana googata ugolihi i womomota emoteya,
ma i nei Isalaela lawahi ina haguta.
55
A lunugotootogo Abelaham ugolina i woogeleteya po gasi googana,
po ataputa ugolita apo ina nae po ega a siga.
56
Ma Maliya Elisabeta mitehi hi mamae wamahiya tonuga hi kokoe ma i gunawilena
meya a u numa.
Yoni hi guni
57
Elisabeta upuna i wiyuwa po i igunaguna po natuna olotona.
58
Ma a lawa po a
guguni hi noonoli po tauna mitehi hi kaoha babana Guyau a hagu dewadewa dumana i
weleya.
59
Natuna i guni po iyeta magouhi 8 hi kokoe ma lawa himboina mai. Ma hai dewa hi
deweya po tewelana a wekiwekilala naka hinina hi hapi ma ipa Sakaliya hina wiwaligeheya.
60
Ma tamogi hinana i pa, Apega. Apo gowana Yoni.
61
Ma a lawa hi pa, Ega ita dewadewa ipa Yoni una hiyawi babana ega am bada
gehouna gowana Yoni.
62
Apoma amana nimahiyei hi paliweleya gowana apo iyai ina hiyawi, babana tauna
naka i wigumgum.
63
Ma Sakaliya animgiluma i lupaliyeya po imgiluma i pa Gowana
Yoni. Ma lawa nugonugohi hi goholihi.
64
Ma noka hougana Sakaliya a wigumgumi kokoe
po i wibaabani meme ma Yaubada i wotalagiyeya.
65
Lawa u liyaliyahi tu mae matouta i
wihogohi. Ma geka dewana atapuna tuwegana naka Yudeya oyana i weluyayata pahi.
66
Lawa iyawoi tuwegana hi noonoli naka hai nugohine ma hi pa, Geka tewelana apo tauna
iyai? Matababana i lugeletana dumaya naka Yaubada a wipoya tauna ugolina.
Sakaliya a bahapiko
67
Yoni amana Sakaliya Alugo Woiyawa i wihogoya po Yaubada tuwegana i baheya i
pa,
68
Isalaela lawahi ata Guyau Yaubada ta wotalagiyeya.
Tauna a lawa haguta binei i nei po hau panipani i lupena haleta.
69
Yaubada a tu wiponawogo lawana gowana Dawita gogana i himiliyai
Tu wiluyagohanita kadikadidilina.
70
Tu bahapiko waiwoiyawahi hi palipaliwitumaganeta hi pa,
71
Tu wiluyagohana apo ina himili yaka tauta ata gawiya
po tu wihinigigiyeta hai manini ugolihi ina luyawahita.
72
Ma i baha i pa apo googata ina lunugotootogogehi
po a wiwogatala waiwoiyawana nugonei ina gae.
73
Mei gogata Abelahamugolina i igwala,
naka pite i paliwitumaganeta.
74
Tauna ata gawiya u nimahi apo ina halota po tauna apo ta pupouleya ma apega ta
lowogeya.
75
Yaka houga magomagouna ata luyagohana iyetahi ugolihi ata dewa apo hina wiwoiyawa
po ina dumalu tauna u matana.
76
Ma tam natuwe, Yoni, apo Yaubada Gegewahagana a tu bahapiko.
Apo Guyau u naonei una tahaya
po a tahaya una diuya.
77
Ma lawa una paliwelehi naka Yaubada apo hai apapoe ina paligigilihi
ma luyagohana hina tuhagaya.
78
Ata Yaubada a lunugotootogo po a woideedeyana,
apo luyagohana yayatana namanamalina ina dewaya po ina lalanita.
79
Apo yadei ina lalana hopu mai iyawoi hilage loguna u hinena ta mamae ataputa ugolita,
po dumola tahayana ugolina aeta hounana ina laidumaluya.
80
Tewelana Yoni i lalata ma a winugonugotuhu hi lalata. Ma hau balabala yabayababa i
meme nae a sigana a houga i geleta po Isalaela lawahi u matahi i wogeletena meya.
Luka Luka
<<
11
>>
Luka Luka
<<
22
>>
2
Yesu hi guni
(Matiu 1.18-25)
1
Noka hougana Sisa Ogasito a houga witaniwaga Loma u hinena ma i baha ipa apo
tupo atapuna lawa gowahi hina giluma hopunehi.
2
Geka naka omgiluma tahatahayana
Kwiliniya a witaniwaga u Siliya hougana.
3
Ugolinei ma lawa atapuhi yamoha po yamoha i
nenae a meyagai ugolina po gowana hi gilugilumi.
4
Tupo Galili u hinena u Nasaleta Yosepa i wotowolo po i gae u Yudeya, meyagai
gowana Betelehem ugolina. Yosepa i nae noka hosi babana gogana Dawita noka dobunei i
nei.
5
Ma tauna Maliya ugolina hi bigebigeya mitehi hi nae po gowahi hi gilumihi. Maliya a
koibana
6
ma u Betelehemhi mamae po a houga wigunaguna i geleta.
7
Ma i wigunaguna po
a tutuwoga olotona i guni po lupulugei i huma imahiyeya ma gamogamo hai gaeba u hinena i
wienoya. Matababana ani wiyagohina numana u hinena ega meka babanoya kwakwawina.
Tu winoyanoya tuwega hi niyeya sipi tu galena itete ugolihi
8
Dobuna u liyaliyana naka sipi tu galena itete u pitepitei hai sipi upomgei hi gagalena
itetehi.
9
Ma Guyau a tu winoyanoya i lugeleteya ugolihi po yayata namanamalina i yayata
wiiwilehi po lowo i geinihi.
10
Ma ega yaka tu winoyanoyana i pa, Ega ona matomatotouta.
Ami tuwega dewadewana waikaohana a neiyai lawa atapuhi ubeihi.
11
Geka amalai Dawita a
meyagai u hinena Tu wiluyagohanimi hi guni. Tauna Guyau, Yaubada a Besinana lawana.
12
Ma ani limoina naka tewelana apo a humahumana gamogamo hai ani amu hinena e eneno
ma apo ona tuhagaya.
13
Mala emosi ma tu winoyanoya boluhi yadei hi lugeletehi tulahina u liyaliyana po
Yaubada ugolina hi yamhuna hi pa,
14
Yaubada Gegewahagana ta wotalagiyeya
po iyawoi hau hipuli i kaokaohehi ugolihi nugodumola ina mae.
15
Hougana tu winoyanoyana i wotowolo po i gae hau yada ma sipi tu galena itete
tuawahi hi pa, Guyau geka ginoulina ugolita i woogeleteya ta nae u Betelehempo ta
galeya.
16
Ega yaka yagiyagina hi nae po Maliya po Yosepa po tewelana gamogamo hai gaeba
u hinena i eneno ma hi tuhagahi.
17
Ma hi gagalehi po hi paliwelehi iyowai tewelana binei ma
tu winoyanoya ugolihi i bahabaha.
18
Iyawoi sipi tu galena itete hai bahana hi noonoli po hi
gohola dumahi.
19
Ma Maliya geka ginoulihi atapuhi nugonei hi gae ma i toditodi naka bala
tapuna.
20
Ma sipi tu galena itete Yaubada hi wootalagiyeya po hi hunehuneya ma hi
gunawilehi. Matababana awai atapuna hi noonoli po hi gagaleya naka i laimoineya mei tu
winoyanoyana i palipaliwelehi pite.
Yesu hi wigowaya
21
Iyeta magouhi 8 hi kokoe ma tewelana a wekiwekilala naka hinina hi hapi ma hi
wigowaya po Yesu. Gowana geka yohola ega hita guni ma tu winoyanoya hi
palipaligeleteya tauna hi hiyawi.
Numa dalabu baneina u hinena Yesu hi wogeleteya
22
Mose a lugagayo i baheya i pa, tutuwau hai wigunaguna u mulina hina laiyeuyeu
mehi. Ega yaka Yosepa ma Maliya tewelana hi weluwaya po hi nae u Yelusalemipa
Yaubada ugolina hina wogeleteya.
23
Matababana Mose a lugagayo ugolina i baheya i pa,
Tutuwoga ololotohi atapuhi hina palipaligwalehi Guyau ugolina.
24
Ma Mose a lugagayo i
baheya i pa, Bunebune luwaga bo natunatuhi luwaga ugolihiyei hai ani witalaguyaba hina
dewadewahi.
25
Noka hougana lawa gehouna dewadewana gowana Simona Yaubada tu
wiponawogogena u Yelusalemi mamae. Tauna Isalaela Tu witowolo mena i ototoni ma
Alugo Woiyawa i luiya.
26
Ma Alugo Woiyawa i paliweleya naka apega ina hilage a sigana
Guyau a Besinana lawana ina galeya ma apoma ina hilage.
27
Tewelana Yesu tu gunina hi
geleteya numa dalabu baneina u hinena ipa Mose a lugagayo hina wotagoya ma Alugo
Woiyawa Simona i tahaeya po i nae numa dalabuna u hinena.
28
Ma Simona tewelana i guni
po u nimana ma a wimaamala Yaubada ugolina i dewaya i pa,
29
Guyau Wasawasa, ampaliwitumagana amalai u limoineya yaka
amaka ma tau amtu bagibagi nugodumolagei una palihaleu po a hilage.
30-31
Matababana amaka amTu wiluyagohana lawa atapuhi ubeihi u wononogogeya
matougei a galeya.
32
Tauna tu meuputa hai yayata amnugotuhu galena tuhagana binei.
Ma amlawa mi Isalaela hai wasawasa binei.
33
Simona Yesu binei ma awai i bahebahehi naka amana po hinana hi nugogohola
duma.
34-35
Ma i kawaidewedewehi ma Maliya ugolina i baha nae i pa, Apo nugonugomina
wiyuwa duma babana geka tewelana tauna wekiwekilala Isalaela lawahi ugolihi, ma apo hina
wihinigigiyeya. Lawa hai nugotuhu gowagowadahi apo ina wogeletehi tepanei ma lawa
boluhi apo hina peu ma gehouhi hina towolo.
36
Noka hougana keduluma odubona gowana Ana tauna tu bahapiko gehouna ma
amana Penuweli ma a guguni Asa. Tauna a guguhinina ma i tawine po i mamae agona mitehi
naka bolima magouhi 7,
37
ma i hiwape po i mamae naka bolima magouhi 84. Tauna numa
dalabu baneina ega ita nenehaleya. Uguwa po iyeta i wootalagae po ami iyohiyeya ma i
laupali.
38
Noka hougana emosina i lui gae hau numa dalabuna tewelana ubeina po Yaubada
ugolina i wimaamala. Ma iyawoi YelusalemTu luyawahina hi ototoni atapuhi ugolihi i
wibaabani.
39
Hougana tewelana hinana po amana Mose a lugagayo dewana atapuna hi ikokowi
naka hi gunawilehi Galili u tupona, hai meyagai dumana Nasaleta ugolina.
40
Ma tewelana i
lata po i kadidili ma nugonugona i holahola po Yaubada a nugohegoya tauna ugolina.
Tewelana Yesu numa dalabu baneina u hinena
41
Bolima emosi po emosi Yesu tu gunina hi gegae u YelusalemWelulagona tolehana
ubeina.
42
Hougana Yesu a bolima magouhi 12, hinana po amana mitehi hi gae toleha binei
mei bolima emosi po emosi.
43
Ma hougana tolehana i kokoe po hai houga gunawilana
ugolina tewelana Yesu u Yelusalemma hi nehaleya. Hinana po amana ega hita hanapugeya.
44
Hai nugotuhu hi pa, bolu mitehi hi nenae naka tauna mitehi. Ugolinei ma iyeta atapuna hi
negeya ma apoma hi tugudu po hai guguni po hai lawa u hayahi hi beiha.
45
Ma ega hita
tuhagaya yaka hi beiha po hi gunawilehi u Yelusalem.
46
Iyeta tonuga hi kokoe ma apoma
numa dalabu baneina u hinena hi tuhagaya. Tu wiatatiyana u hayahi i tugula ma i launonola
ma i laubayabayada.
47
Tu lunonolena atapuhi a hanapu po baha wimihana ugolina hi gohola
dumahi.
48
Hougana hinana po amana hi gagaleya po hi gohola dumahi. Ma hinana i baha
nae ugolina i pa, Natuwe, iyowai po geka u dewiyai? Amam po tau a nugodubuiyai to
bibihem.
49
Ma tauna ugolihi i baha i pa, Awai binei uheiya o bibiheu? Moina ega ota
hanapugeya naka tau Amau a numa u hinena?
50
Ma awai ugolihi i bahebaheya naka ega hita
hanapugeya.
51
Tauna mitehi hi hopu po hi nae u Nasaleta po iponawogogehi. Ma geka ginoulihi
atapuhi naka hinana a nugohine.
52
Yesu i lalata ma a winugonugotuhu hi lalata po Yaubada
po lawa hi kawaidewedeweya.
Luka Luka
<<
22
>>
Luka Luka
<<
33
>>
3
Yoni bapatiso a luguguya
(Matiu 3.1-12; Maki 1.1-8; Yoni 1.19-28)
1
Sisa Tibeliya u Loma i iwasawasa bolima magouna 15 u hinena naka Ponitiyo Pilato
mi Yudeya hai taniwaga. Ma Heloda Galili tupona i gagalena iteteya ma walehina Pilipo
Ituleya tupona i gagalena iteteya, ma gasi Talakoniti tupona i gagalena iteteya. Ma Lisaniya
Abilini tupona i gagalena iteteya.
2
Ma Anase po Kayapa tauhi tu witalaguyaba
tanitaniwagahi. Geka tauna hougana Yaubada a baha i nei Sakaliya natuna Yoni ugolina hau
balabala yabayababa.
3
Yoni tauna i lui po i nae Yodani tupona atapuna u hinena apapoe
paligigilana ubeina nugobui bapatisona i lauguguyeya.
4
Mei tu bahapiko Isaiya a baha
bukana u hinena i gilugilumi i pa,
Lawa gehouna hau balabala yabayababa e iototu i pa,
Guyau a tahaya ona wononogeya.
A tahaya ona lidumaluhi.
5
Guguba atapuhi apo hina hogohi.
Oya baneihi po habuluhi apo hina hopu.
Tahaya waiwilowilowahi apo hina dumalu.
Ani nae waitupitupihi apo hina wihabuhabuna.
6
Ma lawa atapuhi apo Yaubada anani wiluyagohana hina galeya.
7
Bolu hi hopu mai po Yoni ipa ina bapatisohi naka ugolihi i baha i pa, Taumi ani
galenami mei mota, ugolinei Yaubada a luuyogigai iyetana ipa ona lowo haleya.
8
Tamogi
ega emoemotami babana ami nugobui anohi ega ota wogeletahi. Ma ega tuawami ona pa,
Gogiyai Abelaham, naka ginouli yabayababa babana a paliwelemi Yaubada emoemotana
po geka gaimahi ina dewahi po Abelaham googana.
9
Geka hougana Yaubada ilama i
wononogogeya ipa mayau u dedena ina taleya. Ugolinei ma mayau atapuna ega ita ugugo
apo ina talahalehi po mayau alalatana ugolina inomapugehi.
10
Ma bolu hi lubayadeya hi pa, Iyowai apo to dewa?
11
Ma hai baha i wimiheya i pa, Iyai ugolina luilui luwaga yaka ina gutaya lawa gehouna
ega ita iluilui mitehi. Ma iyai ugolina aniani yaka dewana emosina ina dewaya.
12
Takisi tu tama hi nei po ipa bapatiso hina waya tauhi gasi hi baha ugolina hi pa,
Bada, apo awai to dewaya?
13
Ma tauna i baha i pa, Gapola mihana a lata awai mi Loma hi bahebaheya naka ega
ona huhouna lagoneya.
14
Tu wigawiya hi lubayadeya hi pa, Ma tiyai apo iyowai to dewa?
Ma ugolihi i baha i pa, Lawa hai gapola ega ona halohalohi bo koyamagei ona
tamitamihi. Ma ami bagibagi mihahi ona kaohehi tamogi.
15
Lawa hai witumagana hi lata po hi nugowilawila hi pa, nugote Yoni tauna Yaubada a
Besinana lawana.
16
Yoni atapuhi ugolihi i baha nae i pa, Tau eega; tau goilagei a
ibapatisomi ma tauna tu gelagoniu naka e nenei. Tau ega u dewadewa awai ipa apo a
aehumahuma a lupeni. Tauna apo Alugo Woiyawei po wipoya mei mayau alalatanei ina
bapatisomi.
17
Anani luhapu hipana u nimana po aniani mei pegapega ina tuwaluhi po a
hanali u hinena ina tuupumi. Ma nudanudahi apo mayau alalata tuwetuweneina ugolina ina
apuhi.
18
Luguguya galenahi tapuhi po tapuhigei Yoni tuwega dewadewana i lauguguyeya
lawa ugolihi.
19
Ma Yoni taniwaga Heloda i palihopuhopuneya babana walehina agona gowana
Helodiyasi i lawalawagi binei. Ma gasi dewa apapoe atapuhi Heloda i dewadewahi bihiyei.
20
Apoma apapoe banei dumana Heloda i dewadewaya naka Yoni hau numa panipani i
tuguduya.
Yesu a bapatiso
(Matiu 3.13-17; Maki 1.9-11)
21
Lawa atapuhi hi bapatiso po u mulina Yesu i bapatiso. Ma hougana Yesu i laupali
naka yada i gunahoeya
22
po Alugo Woiyawa i libunebuneya ma i hopu mai tauna ugolina.
Ma pona yadei i hopu mai i pa, Tam Natuwe a luhogalem, ma bimgei a kaoha.
Yesu googana
(Matiu 1.1-17)
23
Yesu hougana a bagibagi i wawali naka a bolima magouna 30. Tauna lawa hi pa
amana Yosepa,
ma Yosepa Heli natuna.
24
Heli Matati natuna ma Matati Libai natuna.
Libai Meleki natuna ma Meleki Yanai natuna, ma Yanai Yosepa natuna.
25
Yosepa Matiyasi natuna ma Matiyasi Eimosi natuna.
Eimosi Nahumnatuna ma NahumEsili natuna.
Esili Nagai natuna ma
26
Nagai Mata natuna.
Mata Matatiya natuna ma Matatiya Semeina natuna.
Semeina Yoseka natuna ma Yoseka Yoda natuna.
27
Yoda Yowanani natuna ma Yowanani Lesa natuna.
Lesa Selubabe natuna ma Selubabe Satiyeli natuna.
Satiyeli Neli natuna ma
28
Neli Meleki natuna.
Meleki Adi natuna ma Adi Kosamnatuna.
KosamElumadamnatuna ma ElumadamElu natuna.
29
Elu Yosuwa natuna ma Yosuwa Eliyesa natuna.
Eliyesa Yolimnatuna ma YolimMatati natuna.
Matati Libai natuna ma
30
Libai Simiyona natuna.
Simiyona Yuda natuna ma Yuda Yosepa natuna.
Yosepa Yonamnatuna ma YonamEliyakimnatuna.
31
EliyakimMeleya natuna ma Meleya Mena natuna.
Mena Matata natuna ma Matata Natani natuna.
Natani Dawita natuna ma
32
Dawita Yese natuna.
Yese Obedi natuna ma Obedi Bowasa natuna.
Bowasa Sala natuna ma Sala Nahasona natuna.
33
Nahasona Amidana natuna ma Amidana Adimana natuna ma Adimana Ani natuna.
Ani Heselona natuna ma Heselona Pelesa natuna.
Pelesa Yuda natuna ma
34
Yuda Yakobo natuna.
Yakobo Isako natuna ma Isako Abelaham natuna.
AbelahamTela natuna ma Tela Naho natuna.
35
Naho Seluga natuna ma Seluga Leu natuna.
Leu Pelega natuna ma Pelega Ebe natuna.
Ebe Sila natuna ma
36
Sila Kainana natuna.
Kainana Apakada natuna ma Apakada Sem natuna.
Sem Nowa natuna ma Nowa Lameka natuna.
37
Lameka Metusela natuna ma Metusela Enoka natuna.
Enoka Yaledi natuna ma Yaledi Mahalali natuna.
Mahalali Kainana natuna ma
38
Kainana Enosi natuna.
Enosi Seta natuna ma Seta Adam natuna ma Adam Yaubada natuna.
Luka Luka
<<
33
>>
Luka Luka
<<
44
>>
4
Yesu a ludadana
(Matiu 4.1-11; Maki 1.12-13)
1
Yesu Yodani u goilana Alugo Woiyawa i wihogoya ma i gunagunawileya naka Alugo
Woiyawa tauna i niyeya hau balabala yabayababa.
2
Iyeta magouhi 40 u hinehi Tomodulele i
laudadani. Noka iyetahi ugolihi ega itomampo u mulina ma ami hilage.
3
Ma Tomodulelena i baha nae ugolina i pa, Inapa tam Yaubada Natuna yaka geka
gaimahi una baha po hina lianianihi.
4
A bahana Yesu i wimiheya i pa, Yaubada a Buka u hinena giluma e mamae i pa,
Lawa apega aniani tuawana ugolinei hina lauyagohana.
5
Apoma Tomodulele Yesu i weluwaya po hi gae. Kabudala kukuna u hinena hipuli
tupo wohepali i wogeleteya ugolina po i galeya.
6
Ma i baha nae ugolina i pa, Geka dobuhi
hai witaniwaga po hai wiwasawasa apo atapuhi tama welem. Matababana i damanai u
witaniwaga ugolina po tau apo iyai a lauhogaleya anombeneneya ugolina.
7
Inapa una
polopolou ugoliu yaka geka atapunana apo ina wigalimgei.
8
Ma Yesu a baha i wimiheya i pa, Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa, Guyau
am Yaubada tam una polopolou ugolina po tuawana una pupouleya.
9
Apoma Tomodulele Yesu i weluwaya po hi nae u Yelusalemnuma dalabu baneina u
moyana i houni ma i baha i pa, Inapa tam Yaubada Natuna yaka geka hosi ma una lupa
hopu.
10
Matababana Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa,
Yaubada a tu winoyanoya mi yadena apo ina baha po hina galena itetem,
11
ma apo nimahiyei hina wohepam po apega aem una toneya.
12
Yesu a bahana i wimiheya i pa, Yaubada a Buka u hinena i pa, Guyau am
Yaubada ega una laudadani.
13
Hougana Tomodulele ludadana atapuhigei Yesu i ludadani
po i kokoe ma i nehaleya po i nae gaogao gehouna i wiotonaneya.
Yesu a bagibagi u Galili i wiwawali
(Matiu 4.12-17; Maki 1.14-15)
14
Ma Alugo Woiyawa a wipoyagei Yesu i gunawileya u Galili. Tuwegana i gunanohaya
po noka tuponana atapuna i hogoya.
15
Ma tauna hai numa dalabu u hinehi i iatatiyana po
lawa atapuhi hi huneya.
Yesu u Nasaleta hi wihinigigiyeya
(Matiu 13.53-58; Maki 6.1-6)
16
Apoma Yesu i nae u Nasaleta, naka anani lata meyageina. Iyeta dalabu ugolina tauna
hau numa dalabu i lui mei houga daodaona i dewadewa pite. Ma i towolo po ipa
inomhiyawa.
17
Ma tu bahapiko Isaiya a buka hi weleya po i lagahi po i nae po omgiluma
geka pite ugolina i geleta i pa,
18
Guyau Alugona Waiwoiyawana tau ugoliu.
Tauna i wotepaniu ipa tuwega dewadewana tu dayadayabu ugolihi a guguyeya.
Tauna i himiliu ipa lawa hau panipani a paliwelehi apo panipani hina nehaleya.
Ma tu matakeke hina galena meme,
po iyawoi witai u hinena he mamae apo a wikaohahi.
19
Bolima awai apo Guyau a lawa ina iluyagohanihi ipa a baheya.
20
Yesu bukana i lukukumi po numa dalabu a tu wihaguhagu i weleya ma i tugula. Ma
lawa atapuhi numa dalabu u hinena hi todi ma hi halugeya.
21
Ma i tugudu po lawahi ugolihi i
baha nae i pa, Baha kukuna o noonoli Yaubada a Buka u hinena naka amalai i lugeleteya.
22
Lawa atapuhi hi kawaidewedeweya po gamonei baha waikamnahi i bahebahehi naka
hi hunena dumaya. Ma hi pa, Iyowai ma Yosepa natuna geka pite u ibaabani?
23
Ma ugolihi i baha nae i pa, A hanapugeya naka apo ona paliweleu geka baha
hanahanapuhi, Tu lumulamula, una wiluyagohana mem. Ma gasi apo ugoliu ona baha ona
pa, Awai u Kapenaumi waawala ma to noonoli geka ammeyagai ugolina una dewahi.
24
Ma i baha meme i pa, A baha duma ugolimi, ega tu bahapiko gehouna a meyagai
ugolina hita luhogaleya.
25
Tamogi moina a paliwelemi naka Elaisiya a u houga hiwape i
maga duma u Isalaela. Hougana gadiwewe ega ita atatuna naka bolima tonuga ma tupona po
gomala baneina tupo atapuna hi wialoni.
26
Tamogi Elaisiya ega ita nae hiwahiwape mi
Isalaela emosi ugolihi ma i nae hiwape Salepatagei Saidoni u tupona tuawana ugolina po i
haguya.
27
Ma Elaisa a u houga lepelo lawahi hi maga duma ma ega gehouna ita luyawihi.
Ma Neamana lawa Siliyagei tuawana i widewadewaya.
28
Hougana lawa geka bahahi hi noonolihi po hau numa dalabu uyogigai i wihogohi.
29
Ma hi welutowolo po Yesu hi teina niyeya hai meyagai u uputana. Oya u tepana hai
meyagai hi dewadewaya ugolina hi giyeya po ipa apo hau gubala hina dubali.
30
Ma tamogi
tipolihigei i honoga po i nae.
Lawa u hinina alugo apapoena i mamae Yesu i wiyagaya
(Maki 1.21-28)
31
Yesu i hopu po i nae Galili meyageina gehouna gowana Kapenaum ugolina po noka
hosi hau dalabu lawa i wiatatiyehi.
32
Ma hi nugogohola duma a wiatatiyana binei babana a
baha hi wipoya ipa lawa hina wotagoya.
33
Noka numa dalabuna u hinena lawa gehouna alugo apapoena u hinena i mamae po
ponana i lata ma i otu i pa,
34
Oo Yesu, tamNasaletagei, awai ipa ugoliyai una dewaya? U
nei ipa una uniyai, bo? A hanapugeya tamiyai. TamYaubada galinei Waiwoiyawam.
35
Tamogi Yesu alugona i lahatuutuneya i pa, Ega ponam ma naka lawana una hopu
haleya. Alugona lawana i dewaya po bolu u matahi ma i guli ma i hopu haleya. Tamogi
lawana ega ita wihiniwiyuwaya.
36
Lawa atapuhi hi gohola dumahi po tuawahi hi ibaabani hi pa, Geka wiatatatiyanana
awai? Matababana a taniwagagei po maninigei alugo apapoehi e taniwagehi po he laupa
hopu.
37
Noka tuponana ugolina Yesu tuwegana i gunanohaya po tupo atapuna i waya.
Yesu lawa boluhi i luyawahihi
(Matiu 8.14-17; Maki 1.29-34)
38
Yesu numa dalabu i nehaleya po i nae Simona a numa ugolina. Ma Simona pohiyana
wawinena i totogo. Tauna hinigugupouma baneina i waya po binei ma Yesu hi paliweleya.
39
I nae po wawinena u liyaliyana i towolo ma hinigugupouma i lahaya. Ma a hinigugupouma
i kokoe ma mala emosi i welutowolo po i poulehi.
40
Kabudala i yoliyoli ma iyawoi hai lawa ugolihi totogo galenahi tapuhi po tapuhi hi
neihi mai Yesu ugolina. Atapuhi ugolihi nimana i hounihi po i luyawahihi.
41
Lawa hi maga
alugo apapoehi hi luinihi naka gasi hi laupa hopu ma hi ototu hi pa, Tam Yaubada Natuna.
Ma Yesu i lahahi po ega emoemotahi hina ibaabani babana hi hanapugeya naka tauna
Besinana lawana.
Yesu Yudeya i luguguya
(Maki 1.35-39)
42
Yayata hau hipuli i lauhedaleya hougana Yesu noka dobuna i nehaleya po i nae
meyagai ega lawa hita mimiyeya ugolina. Ma lawa hi biheya po hi tutuhagaya naka hi
nugoneya po ipa ega ina nenehalehi.
43
Tamogi ugolihi i baha nae i pa, Tau ipa tuwega
dewadewana Yaubada anani taniwaga binei a lauguguya meyagai gehouhi ugolihi gasi.
Matababana geka tauna binei Yaubada i himiliu po a nei.
44
Ega yaka Yudeya u tupona
numa dalabuhi u hinehi i lauguguya.
Luka Luka
<<
44
>>
Luka Luka
<<
55
>>
5
Yesu a hewahewali tahatahayahi i otugehi
(Matiu 4.18-22; Maki 1.16-20)
1
Genesaleta bogana u hadana Yesu i towotowolo ma lawa hi yamliyana gae ugolina
ipa Yaubada a baha hina nonoli.
2
Tauna wamluwaga hi hepahi po hi mamae i galehi ma
tamogi tu ebagahi amaka hi lupa hopu halehi po hai hagida hi lauoga.
3
Yesu wamgehouna i
geluya naka Simona a wam ma i baha po i lududuya po hi hopu u bogei po noka hosi i
tugula ma lawa i wiatatiyehi.
4
Ma hougana baha i woohouni po Simona ugolina i baha nae i pa, Wamna una
woeya po ta hopu boga daodaona ugolina po ami hagida ona telenehi po ona ebaga.
5
Ma Simona Yesu a baha i buiya i pa, Bada, to luhilage malatom ma ega awai tota
onaya. Ma am baha binei apo hagidahi to telena mehi.
6
Hougana iyana a maga hi ononaya naka mei hagidahi hina gunagunalolohi.
7
Ega yaka
hai lawa wamna gehouna ugolina hi luhapiyehi ipa hina haguhi. Hi nei po wamhi luwaga hi
lihogohi po mei hina yoliyoli.
8
Hougana Simona Pita i gagalena po i tutunei Yesu u naona imtutonetonena ma i pa,
Una nehaleu, Guyau, babana tau tu apapoe lawau.
9
A baha babana tauna po a lawa iyana
a maga hi ononaya hi gagaleya po, hi gohola dumahi.
10
Sebedi natunatuna Yamesa ma Yoni
Simona tu haguna tauhi gasi hi gohola dumahi.
Ma Yesu Simona ugolina i baha nae i pa, Ega una matomatouta. Amalai ma i wawala
po i nenae apo lawa una ononahi.
11
Ma wamhi hi hepa geletehi hau hayahaya po ginouli
atapuna hi nehaleya ma Yesu hi wotagoya.
Yesu lepelo lawana i luyawahi
(Matiu 8.1-4; Maki 1.40-45)
12
Yesu meyagai gehouna ugolina ma lawa lepelo hinina i hogoya i nei ugolina. Ma
hougana lawa Yesu i gagaleya po u naona i guli hopu hau hipuli ma i lupali gonugonuwa i
pa, Guyau, inapa nugonugom yaka una luyawahiu.
13
Yesu nimana i lodomi po lawana i wodadani ma i pa, Ee, nugonugou. Amaka ma
una dewadewa. Mala emosi ma a lepelo i kokoe.
14
Ma Yesu i baha kadidili lawana ugolina
ipa ega lawa ina palipaliwelehi. Tamogi i pa, Dumalu una nae po tu witalaguyaba hina
galem. Ma amluyagohana binei witalaguyaba una dewaya mei Mose i bahebaheya po lawa
hai ani kawamoina naka u luyagohana.
15
Tamogi Yesu tuwegana i gunanohaya po i lalata.
Ma bolu hi liya mai po ipa hina lunonola po gasi hai totogo ugolihi ma ina luyawahihi.
16
Tamogi imhoe po i nae po dobu ega lawa hita mimiyehi ugolihi i laupali.
Yesu lawa tu tootogona i luyawahi
(Matiu 9.1-8; Maki 2.1-12)
17
Iyeta gehouna Yesu i iatatiyana ma Palisi lawahi gehouhi po lugagayo tanitaniwagahi
hi tugutugula. Tauhi Galili po Yudeya meyageihi atapuhi po Yelusalemugolihiyei hi nei. Ma
Guyau a manini Yesu ugolina po tu tootogo ipa ina luyawahihi.
18
Ma lawa gehouna
waigwameyameyana hau liyapa ma hi awala neiyai po hi leta ipa hina luiyeya numa u hinena
po Yesu u naona hina wienoya.
19
Tamogi ega emoemotahi ipa tahaya hina tuhagaya po hina
luiyeya babana lawa hi maga duma. Ega yaka hi awala geleteya hau gatowa po domo hi
dewaya ma lawana anani enona mitehi hi houna hopuneya bolu u tipolihi Yesu u naonei.
20
Hougana Yesu lawahi hai witumagana i gagaleya po i baha nae lawana ugolina i pa,
Tulau, amapapoe amaka a paligigilihi.
21
Palisi po lugagayo tanitaniwagahi tauhi hi ibaabani hi pa, Geka lawana iyai po
Yaubada e palipaliguyoguyougeya? Ega emoemotana lawa awai apapoe ina paligigili ma
Yaubada tuawana.
22
Yesu hai winugonugotuhu amaka i hanapugeya yaka ugolihi i baha nae i pa, Awai
binei o inugowilawila?
23
Memeka baha dewadewana ega ita ipilipili? Amapapoe a paligigili
bo una towolo po una nae?
24
Apo ugolimi a limoineya naka tau Lawa Moinau, wipoya
Yaubada i weleu po hau hipuli apo apapoe a paligigili. Ega yaka i baha nae lawa wai
gwameyameyana ugolina i pa, A bahabaha ugolim, una towolo po am ani eno una awali ma
una nae ma meyagai ugolina.
25
Mala emosi ma lawana u matahi i welutowolo po ani eno i
enenogeya i awali po Yaubada i hunehuneya ma i nae a u dobu.
26
Tauhi atapuhi hi gohola dumahi po matouta i wihogohi ma Yaubada hi hunehuneya
hi pa, Ginouli ega tota gagalehi amalai to galehi.
Yesu Libai i otugeya
(Matiu 9.9-13; Maki 2.13-17)
27
Geka dewana u mulina Yesu i hopu po i nenae po takisi tu tama gowana Libai i
galeya. Tauna anani bagibagi numana ugolina i tugutugula ma Yesu i baha nae ugolina ipa,
Una wotagou.
28
Libai ginouli atapuhi i nehalehi ma Yesu i wotagoya.
29
Ma Libai a u numa toleha baneina Yesu binei i dewaya po takisi tu tama po lawa
gehouhi mitehi hi tugula ambinei.
30
Ma lugagayo tanitaniwagahi po Palisi gehouhi Yesu a
hewahewali mitehi hi pilipilihi hi pa, Awai binei takisi tu tama po tu apapoe mitehi omam
po o umuma gogona?
31
Ma Yesu hai baha i wimiheya i pa, Lawa ega hita tootogo ega tu lumulamula
nugonugohi ma tu tootogo tauhi nugonugohi tu lumulamula.
32
A nenei ega ipa tu
dewadumalu a otugehi ma tu apapoe a otugehi po hina nugobui.
Wiyohi bahabahana
(Matiu 9.14-17; Maki 2.18-22)
33
Ma hi baha nae ugolina hi pa, Yoni a hewahewali po Palisi hai hewahewali he iyohi
po aniani atapuhi ega hita ananihi po he laupali houga daodaona ma amhewahewali hemam
po he umuma.
34
Ma Yesu impaliluwaluwa i pa, Itapa tu tawine olotona a tawine tolehana ugolina
tauna ita mamae, moina apo a toumana hita iyohi? Apega.
35
Tamogi iyeta he nenei apo tu
tawine olotona a gawiya hina wihaleya ma noka iyetahi ugolihi apoma apo hina wiyohi.
36
Yesu gasi geka paliluwaluwana i paliwelehi i pa, Ega iyai luilui wouna ita papaya po
luilui odubona ugolina ita hilahilama lawiteya. Inapa ina dewaya yaka naka luiluina wouna
amaka i wiapapoeya ma gasi kalekona henahenamina apega luiluina odubona ina linanaya.
37
Ma gasi ega iyai wine wouna ita hiwohiwoga hopuneya talagigoila gamogamo opihiyei hi
dewadewaya odubona ugolina. Inapa ina dewaya yaka apo winena wouna ina hahana po
talagigoilana ina gunahaiya po wine ina kolologeya.
38
Apega iyai ina dewaya. Tamogi wine
wouna ipa talagigoila wouna ugolina hina hiwohiwoga hopuneya po atapuna ina dewadewa
pahi.
39
Apega iyai wine odubona ina umumaya po u mulina ma wine wouna ina umaya.
Matababana apo ina pa, Odubona i dewadewa.
Luka Luka
<<
55
>>
Luka Luka
<<
66
>>
6
Iyeta dalabu bahabahana
(Matiu 12.1-8; Maki 2.23-288)
1
Hau dalabu Yesu a hewahewali mitehi aniani mei pegapega tanona tipolinei i nenae ma
a hewahewali pegapega anohi himgomugomu po u nimahi hi gohohi po hi ananihi.
2
Ma
Palisi lawahi hi baha hi pa, Ata lugagayo i baheya ipa ega hau dalabu ta wobagibagi ma
iyowai po geka pite o dewadewa?
3
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Dawita po iyawoi tauna mitehi amhi hilage ma awai i
dewadewaya o hiyawi, bo eega?
4
Tauna i lui po Yaubada a numa u hinena palawa
wailugagayona i waya po i ani ma a hewahewali i welewelehi. Tamogi ata lugagayo i baheya
ipa ega iyai ina anani ma tu witalaguyaba tuawahi.
5
Ma i baha i pa, Tau Lawa Moinau
dalabu taniwagana.
(Matiu 12:9-14; Maki 3:1-6)
6
Dalabu gehouna Yesu i lui hau numa dalabu po i iatatiyana. Ma noka hosi lawa
gehouna awala hinebawana i habelu.
7
Palisi po lugagayo tanitaniwagahi tahaya hi bibeiha ipa
Yesu hina wigouya po hi todi ma hi gagaleya hi pa, apo lugagayo ina tulagoni po dalabugei
lawana ina luyawahi, bo eega.
8
Tamogi Yesu hai nugotuhu amaka i hanapugehi po i baha
nae tu nimahabelu ugolina i pa, Una nei po lawa u matahi una towolo. Yaka lawana u
matahi i towolo.
9
Ma Yesu ugolihi i baha i pa, Ipa a lubayademi, ata lugagayo ugolina awai i baheya
ipa hau dalabu lawa tana idewadewahi bo tana iapapoenihi, bo lawa ta lauyawahihi bo ta
ununihi?
10
Yesu i galena wiwila po atapuhi i galehi ma lawana ugolina i pa, Nimamuna
lodomi, ma nimana i lodolodomi po i dewadewa meme.
11
Tamogi tanitaniwaga uyogigai i
wihogohi po awai ipa Yesu ugolina hina dewadewaya tuawahi hi ibaabaniyeya.
Yesu a hewahewali winaganihi
(Matiu 10.1-4; Maki 3.13-19)
12
Noka hougana Yesu i gae po u oya i laupali. Ma uguwa daodaona naka Yaubada
ugolina i laupali ma malitom.
13
I lauyayahi hougana Yesu tu wotagona i otugehi po u hinehi
lawa magouhi 12 i winaganihi ma i wigowahi po tu wituwetuwega.
14
Tauhi naka Simona ma
Yesu i wigowaya Pita ma walehina Andulu po Yamesa po Yoni po Pilipo po Batolomiu.
15
Ma Matiu po Tomasi po Yamesa Alipi natuna po Simona hi wigowaya po tu palihalena
mena.
16
Ma Yudasa Yamesa natuna po Yudasa Isakaliyota Yesu apo ina nugohaleya.
Yesu i iatatiyana po lawa i lauyawahihi
(Matiu 4.23-25)
17
Oya tepanei hi hopu mai po a hewahewali boluhi mitehi hi towolo. Ma lawa bolu
baneina i liyaliya mai Yudeya tupona atapuna po Yelusalempo Taya ma Saidoni niha labehi
meyageihi ugolihiyei hi nei.
18
Hi nei ipa a baha hina nonolihi po tootogohi ina luyawahihi.
Ma iyawoi alugo apapoena i iapapoenihi hi nei po hi luyagohana.
19
Ma atapuhi hi ileta ipa
hina wodadani babana ugolinei wipoya i hopu po lawa tu tootogo atapuhi i lauyawahihi.
Kaoha po nugodubu
(Matiu 5.1-12)
20
Yesu a hewahewali i galehi ma i baha i pa,
Taumi tu dayadayabu a kawaidewedewemi,
babana Yaubada anani taniwaga galimiyei.
21
Taumi iyawoi amalai amo hilahilage a kawaidewedewemi,
babana apo onomhiyougo.
Taumi iyawoi amalai o tutou a kawaidewedewemi,
babana apo ona winama.
22
Taumi iyawoi hougana apo lawa hina lauuyogigiyemi po hina ihinigigiyemi po hina
hapohaponimi po gowami hina iapapoenihi
babana tau Lawa Moinau biugei taumi tu kaohadiidiga.
23
Yaka omi houga witai ugolina ona kaoha po ona ilupalupa gae babana hau yada
mihami apo ina lata duma. Geka pite apo lawa hina dewadewami mei googata hi
dewedewehi tu bahapiko ugolihi.
24
Ma kihoni tu nugodubu taumi waimonemi amalai,
babana amaka kamnami o idewadewahi.
25
Kihoni tu nugodubu taumi iyawoi amalai o yamhiyougo,
apo am ona hilage.
Kihoni taumi tu nugodubu iyawoi amalai o inama,
apo ona tou.
26
Kihoni taumi tu nugodubu lawa atapuhi he kawakawaidewedewemi,
mei googata tu bahapiko koyakoyama hi kawakawaidewedewehi.
Tu wigawiyeta luhogalana
(Matiu 5.38-48, 7.12a)
27
Tamogi tu lunonoleu a paliwelem. Tu wigawiyemi ona luhogalehi po tu
luuyogigiyemi ona dewa imahiyehi.
28
Iyawoi tu paliapapoenimi ona kawaidewedewehi. Ma
iyawoi tu paliguyoguyougemi ubeihi ona laupali.
29
Inapa iyai nawatatamina launi yaka
nawatatamtupo gehouna una weleya po ina launi. Inapa iyai amgupouma luiluina ina waya
yaka amluilui hota una palihaleya ugolina.
30
Iyawoi ugolimhe laupali atapuhi hai luhogala
una welewelehi po iyai amgapola ina winihi yaka ega una tamitami mehi.
31
Ma awai u
luhogaleya ipa lawa ugolimhina dewadewaya naka dewana emosina ugolihi una
dewadewaya.
32
Inapa tu luhogalemlawahi tuawahi una lauhogalehi yaka naka apo a dewadewa awai
tamugolim? Matababana tu apapoe lawahi gasi tu luhogalehi he lauhogalehi.
33
Ma inapa tu
dewa imahiyemtuawahi una dewadewa imahiyehi yaka naka apo a dewadewa awai tam
ugolim? Matababana tu apapoe lawahi naka dewana he dewedeweya.
34
Ma inapa iyawoi am
ginouli apo hina laidumaluhi tuawahi ugolihi una welewelehi yaka naka apo a dewadewa
awai tamugolim? Matababana tu apapoe lawahi hai lawa ugolihi he lauguta babana apo hai
ginouli latana emoemotana hina lidumalu meya.
35
Tamogi tu wigawiyemi ona luhogalehi po
ona dewa imahiyehi. Ma ona luguta po ega wimihana ona nugonugotuhuya. Ugolinei ami
meiha apo ina lata duma po taumi apo Yaubada Gegewahagana natunatuna. Matababana
lawa yabayababa po tumboho ugolihi i lunugodewadewa.
36
Taumi ona lunugotootogo po
mei Amami e launugotootogo.
Lawa geha libahibahina
(Matiu 7.1-5)
37
Ega lawa gehouhi ona laibahibahihi meka po apo Yaubada ina libahibahimi. Ma ega
lawa gehouhi ona igouhi babana apo Yaubada ina wigoumi. Lawa geha hai apapoe ugolimi
ona winugoguluwihi po apo Yaubada ami apapoe ina winugoguluwihi.
38
Onambenena
yaka apo Yaubada inombenena ugolimi. Awai hogohogona po i lautepanena meya apo ina
woliligeya u alomi. Matababana ginouli a lata awai u yambeneneya apo una tuhaga meya.
39
Ma gasi Yesu geka paliluwaluwana i paliwelehi i pa, Lawa matana keekena apega tu
matakeke tulana ina weluwaya. Inapa ina weluwaya yaka apo hau domo hina peu gogona.
40
Tu lunonola a tu wiatatiyana apega ina gelagoni. Tamogi tu wisikuluna houga awai a
sikulu ina wikokowi tauna apo mei a tu wiatatiyana.
41
Awai binei walehimu matana dubudubu e gagaleya ma tamu matammayau tipolina
ega uta genogeya?
42
Apo iyowai walehimna ugolina una baha nae una pa, Walehiu, una nei
po u matamdubudubu a wihaleya, inapa tamu matammayau tipolina ega una galeya? Tam
tu wikoyakoyama. U matammayouna tipolina una wihalena tahaeya po una galena imahi ma
apoma walehimu matana dubudubu una wihaleya.
Mayau ma ugona
(Matiu 7.16-20, 12.33-35)
43
Mayau dewadewana apega ugona kakai ina houni. Ma kakai mayouna apega ugona
dewadewana ina houni.
44
Matababana mayau atapuhi hai ugo ugolihiyei ma ta gagalena
tuhagahi. Apega sitaniya u toyana kiyaha ugona una lohi po apega gologolowa gowana wine
ugona donadona u toyana una lohi.
45
Lawa dewadewana u nugonugona ginouli
dewadewahi he mamae apo ina hauhopunehi. Ma lawa apapoena u nugonugona ginouli
apapoehi he mamae apo ina hauhopunehi. Matababana lawa nugonugona awai i wihogoya
po e mamae apo gamonei ina baheya.
Tu lunuma luwaga
(Matiu 7.24-27)
46
Awai binei o pa, Guyau, Guyau, ma awai a palipaliwelemi ega ota wootagohi.
47
Iyai ina nei ugoliu po u baha ina nonolihi ma ina dewa tagohi apo a wogeleteya ugolimi
tauna galenana mei iyai.
48
Tauna mei tu lunuma. I ludomo hopu po dobu waigaigaimana
ugolina a ogola i pati tatahi po hougana goila i hopuhopu po numana i launi. Tamogi ega ita
guhuya babana i wogo imahiyeya.
49
Ma iyai u baha ina nonolihi ma ega ina dewa tagohi,
tauna mei lawa numa i wogowogoya po ega ogola ita pati tatahi. Hougana goila i hopu po
numana i laulauni naka mala emosi ma i guli po i laugolutena haleya.
Luka Luka
<<
66
>>
Luka Luka
<<
77
>>
7
Yesu mi Loma hai tu wigawiya tu galena itetehi a tu bagibagi i luyawahi
(Matiu 8.5-13)
1
Yesu geka bahahi atapuhi i ibaabaniyehi lawa ugolihi po i kokoe ma i nae u
Kapenaum.
2
Noka hosi mi Loma hai tu wigawiya tu galena itetehi a tu bagibagi upuna
hegohegoyana i totogo po mei ina hilahilage.
3
Hougana lawana Yesu noyana i noonoli po
mi Yudeya hai tanitaniwaga i himilihi, ipa hina nae po Yesu hina baha po ina nei po tu
bagibagina ina luyawahi.
4
Tu tahayahi hi nae po Yesu ugolina hi bahabaha gonugonuwa i
pa, Geka lawana to bahebaheya a dumalu ipa una haguya.
5
Matababana tauta mi Yudeya i
luhogaleta po ata numa dalabu i witowoli.
6
Ega yaka Yesu mitehi hi nae.
Hougana hi nae po tu galena itetena a numa hi tutuliyaliyani ma tu galena itetena a lawa
i himilihi po hi nei Yesu ugolina ipa a baha hina paliweleya. A bahana geka pite i pa,
Guyau, ega una laigeno mem, babana tau ega u dewadewa awai ipa a winimpo una lui mai
u numa u hinena.
7
Geka binei ma tau ega ata nehi ugolim. Tamogi baha awa una baheya po
apo u hewali ina luyagohana.
8
Babana tau gasi tanitaniwaga hai tu bagibagi taniwagana po
tu wigawiya u nimau hi hounihi po a gagalena itetehi. Ma apo tu wigawiya emosi ugolina ana
pa, Una nae, ma e nae. Ma apo gehouna ugolina ana pa, Una nei, ma e nei. Ma apo u
tu bagibagi ugolina ana pa, Geka una dewaya, ma e dewaya.
9
Hougana geka bahahi Yesu i noonolihi po i goholi ma i luhagawileya po bolu hi
imulitagoya ugolihi i baha nae i pa, A paliwelemi, yohola mi Isalaela u hinemi ega lawa awai
a witumagana ata galeya po mei geka lawana.
10
Lawana a hewahewali hi gunawilehi po hi
nenae tu galena itetena a u numa po tu bagibagina a kamna dewadewana hi tuhagaya.
Yesu hiwape natuna olotona hau hilage i witowolo meya
11
Geka dewana u mulina Yesu imhoe po i nenae meyagai gowana Naina ugolina naka
a hewahewali po bolu mitehi hi nae.
12
Meyageina matetana i tutuliyaliyani ma popoya hi
awali po hi hopuhopu mai. Popoyana naka keduluma hiwahiwapena natuna amaka emosi
hotana olotona. Ma lawa meyaginei boluhi hi wotago po tauna mitehi.
13
Guyau hougana
hiwapena i gagaleya po nugonugona i wiyuweya ma i baha nae ugolina i pa, Ega una
tutou.
14
Ma apoma i nae po halawina i wodadani po tu wikeyauga hi tutowolo ma i baha i pa,
U hewali ugolim a bahabaha, una towolo.
15
Ma popoyana i welutowolo po i tugudu po i
ibaabani ma apoma Yesu wawinena natuna u nimana i palihaleya.
16
Matouta lawa atapuhi nugonugohi i hogoya po Yaubada hi wootalagiyeya hi pa, U
hayata tu bahapiko gegena i lugeleteya, po gasi hi pa, Yaubada a lawa i tudadanita ipa ina
haguta.
17
Ma Yesu tuweganana i gunanohaya po Yudeya tuponana atapuna po meyagai
Yudeya u liyaliyana hi nonoli.
Baha tu hihiwa Yoni bapatiso i himilihi po hi nae Yesu ugolina
(Matiu 11.2-19)
18
Yoni a hewahewali geka ginoulihi atapuhi tauna hi paliweleya.
19
Ega yaka a
hewahewali luwaga i otugehi po i himilihi po hi nae Guyau ugolina po ipa hina pa, Tam
iyai? Tu wiluyagohana bimgei to iotonana ipa apo una nenei, bo ega tamma lawa gehouna
to ototonaneya?
20
Ma hi nae po hougana Yesu ugolina hi laugeleta po hi baha hi pa, Yoni bapatiso i
himiliyai ipa to lubayadem. Moina tami bahebahemipa apo una nenei bo ega tamma lawa
gehouna to ototoni?
21
Noka kabudalana ugolina lawa hai totogo po hai hilitani i wihalehi. Ma gasi lawa
alugo apapoehi u hinehi i wiyagahi po tu matakeke i luyawahihi.
22
Ma hai baha i wimiheya i
pa, Awai o gagalehi po o noonolihi ona gunawilemi po Yoni ona paliweleya. Tu matakeke
he gagalena imahi po tu aeapapoe he neneimahi po lepelo lawahi he wodewadewa meme po
tu tanigapupu he launonola po lawa hau hilage ma he towotowolo meme po tu dayadayabu
tuwega dewadewana he noonoli.
23
Iyai ega ita inugomagomagougeu tauna a
kawaidewedeweya.
24
Yoni a baha tu hihiwa hougana himhoe po hi nenae ma Yesu i wiwawala po bolu
ugolihi i ipaliwelena Yoni binei i pa, Hougana o nenae hau balabala yabayababa Yoni
ugolina ami nugotuhu ipa awai ona galeya? Ega togowa didiyala ita kwadikwadiyeya ma ota
galeya.
25
Ma ami nugotuhu ipa awai ona galeya? Ega ipa lawa a wihiya gegena, bo? Babana
lawa noka pite hai wihiya po hai wigapola naka tauhi wasawasa hai u numa he tugutugula.
26
Ona paliweleu awai ipa ona galeya? Tu bahapiko, bo? Moina tauna tu bahapiko tamogi tu
bahapiko atapuhi i gelagonihi.
27
Matababana Yaubada a Buka ugolina tauna ubeina hi baha
hi pa,
Una galeya, u tu winoyanoya apo a himila tahaeyem
po am tahaya ina wononogogeya.
28
A paliwelemi, ega meka lawa hita guni po a gae mei Yoni. Tamogi Yaubada anani
taniwaga ugolina lawa muhomuhohi tauhi hi geduma ma apoma Yoni.
29
(Hougana lawa tapuhi po takisi tu tama geka bahahi hi noonolihi po Yaubada a
tahaya hi kawamoineya. Naka tauhi lolowa Yoni i bapatisohi.
30
Tamogi Palisi lawahi po
lugagayo tanitaniwagahi Yaubada a nugotuhu ubeihi hi wihinigigiyeya, po tauhi Yoni ega ita
wibapatisohi.)
31
Yesu i baha i pa, Lawa geka hapanana apo awai ugolina a wiluweluwena niyehi po
galenahi awai?
32
Tauhi mei logaloga ani gimala meyageina ugolina he tugula ma he
yampalidamadamana he pa,
Ubeimi to lauinainaga ma ega ota hala.
Ma to tutou ma ega ota tou haguiyai.
33
Ma Yoni bapatiso i nenei naka a omhilagena po ega wine ita umaya ma o ibaabani o pa,
Tauna alugo apapoena u hinena.
34
Tau Lawa Moinau a nenei a omniu po a umau ma o
pa, Geka lawana ona galeya, tauna tumlabatana po tu uma buuwa po a lawa takisi tu tama
po tu apapoe.
35
Tamogi Yaubada a hanapu iyawoi ugolihi apo hina baheya naka hanapu
moinana.
Yesu i lui lugagayo tu wiatatiyana gowana Simona a numa ugolina
36
Palisi gehouna gowana Simona Yesu i igigimeya po ipa mitehi hina am. Yaka i lui
Simona a u numa po hau ani am i tugula.
37
Ma noka u meyageina tu apapoe wawinena
gehouna i mamae. Tauna Yesu tuwegana i nonoli naka Simona a u numa imam. Ega yaka
wedu gaimei hi dewadewaya u hinena wakatu dimudimumuna i awali po i nei.
38
Ma i nae po
Yesu u mulina i towolo, aena u liyaliyana ma i tutou naka matadiligwegwena Yesu aena i
lainigi. Apoma apalanei Yesu aena i hamagi po aenana i yagoni ma ugolina wakatu
dimudimumuna i howogi.
39
Ma Simona i gagaleya po tuawana u nugonugona i pa, Itapa geka lawana tu
bahapiko apo geka wawinena a luyagohana galenana waiigohina apo ita hanapugeya. Ma
tauna Yesu e wodadani po apo ita hanapugeya naka wawinena wawine apapoena.
40
Ma Yesu Simona a winugonugotuhu i wimiheya i pa, Simona, ginouli gehouna
ugolim ipa a baheya.
Ma Simona i pa, Bada, ginouli awai?
41
Ma Yesu i pa, Lawa gehouna ugolina lawa luwaga mone hi tama yageya. Lawa
emosi a yaga naka 5 kina ma gehouna a yaga 50 kina.
42
Hai yagahi ega emoemotahi ipa hina
lidumaluhi yaka lawana i kawahawenehi. Ma geka hai luwagahi naka apo iyai tulahina ina
luhogalena dumaya?
43
Ma Simona a baha i wimiheya i pa, Nugote lawana a yaga baneina apo tulahina ina
luhogalena dumaya.
Ma Yesu i pa, Naka u baha moina.
44
Apoma i luhagawileya wawinena ugolina ma Simona ugolina i baha nae i pa, Geka
wawinena u galeya. A geletai amu numa po ega aeu goilana uta weleu ma tauna
matadiligwegwenei aeu i linigi ma apalanei i hamagi.
45
Tamega niuwe uta yagoni ma tauna a
gelegeletai naka aeu i yagoyagoni ma i nei po geka.
46
Ega wakatugei apalau uta wololoya
ma tauna wakatu dimudimumunei aeu i wololoya.
47
Ugolinei ma a paliwelemnaka a apapoe
magomagouhi amaka a paligigilihi. Matababana a luhogala i lata duma. Ma iyai a paligigila
ina habulu ugolinei a luhogala i habulu.
48
Apoma wawinena ugolina Yesu i baha i pa, Amapapoe a paligigilihi.
49
Ma iyawoi tauna mitehi hau ani amhi tugutugula tuawahi hi ibaabani hi pa, Geka iyai
tauna, po apapoe e palipaligigilihi?
50
Ma Yesu wawinena ugolina i baha nae i pa, A nugodumolam una nae, am
witumagana i wiluyagohanim.
Luka Luka
<<
77
>>
Luka Luka
<<
88
>>
8
Wiwine Yesu hi itulani
1
Geka u mulina Yesu i kadau po i nae meyagai baneihi po habuluhi Yaubada anani
taniwaga tuwegana dewadewana i guuguyeya. Ma a hewahewali magouhi 12 tauna mitehi hi
nae.
2
Ma gasi wiwine gehouhi hai hilitani po alugo apapoehi ugolihi ma lolowa i lauyawahihi
mitehi hi nae. Geka wiwinehi naka Maliya (gowana gehouna Magadala) tauna ugolina alugo
apapoehi magouhi 7 i wiyagahi.
3
Ma Heloda a tu poula gowana Kusa ma agona gowana
Yowana Yesu i wotagoya. Ma Susana ma gasi wiwine gehouhi. Tauhi hai gapolagei Yesu a
hewahewali mitehi hi haguhi.
Yesu tu lupehi impaliluweluweya
(Matiu 13.1-9; Maki 4.1-9)
4
Lawa meyagai emosi po emosi ugolihiyei hi liyaliya nae po hougana bolu baneina hi
yamtuboina naka Yesu geka paliluwaluwana i baheya i pa,
5
Tu lupehi i nae a tano ugolina
po a pehi polahi i nohanohahi. I nohahi po i nenae naka gehouhi hau tahaya hi peu po lawa
hi tutanihi po kiu hi anihi.
6
Ma gehouhi dobu waigaigaimana ugolina hi peu po hougana hi
lahalahahi naka kabudala i lalana unihi, babana hipulina ega ita niginigi.
7
Ma pola gehouhi
hiyamoni waidonadonana u hayahi hi peu po hougana hi lahalahahi naka donadona i numa
panipani unihi.
8
Ma pola gehouhi hipuli dewadewana ugolina hi peu po hi lata po hi ugo.
Hai houga ugo naka hi ugo duma.
Apoma Yesu i pa, Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.
Om paliluwaluwa hai baba awai
(Matiu 13.10-17; Maki 4.10-12)
9
Geka ompaliluwaluwana anona awai binei Yesu a hewahewali hi lubayadeya.
10
Ma
Yesu i pa, Yaubada anani taniwaga hanapuna gowagowadana taumi ugolimi amaka i
lugeleteya. Ma gehouhi ompaliluwaluwagei apo a bahabaha nae ugolihi.
Ma apo hina ihalu ma apega hina galena tuhaga
po apo hina launonola ma apega hina hanapugeya.
Tu lupehi paliluwaluwana anona Yesu i dedeya
(Matiu 13.18-23; Maki 4.13-20)
11
Yesu i baha i pa, Geka ompaliluwaluwana anona. Pola anona naka Yaubada a baha.
12
Pola hau tahaya hi pipeu naka iyawoi amaka Yaubada a baha hi nonoli ma Tomodulele i
nei po bahana u nugonugohi i wihaleya. Ma naka tauhi apega hina witumagana po hina
luyagohana.
13
Pola dobu waigaigaimana ugolina hi pipeu anona naka iyawoi amaka anai
kaohahi Yaubada a baha hi nonoli, tamogi ega dedehi ugolinei ma he itumagana po ega
daona ma hai ludadana kabudalana ina geleta naka amaka he peu.
14
Hiyamoni
waidonadonahi u hayahi pola hi pipeu anona naka iyawoi amaka Yaubada a baha hi nonoli,
ma tamogi winugopilipili po wigapola po ani kaoha gehouhi he lui mai hai luyagohana
ugolihi po e panihi po ugohi ega hita gugou.
15
Pola hipuli dewadewana ugolina hi pipeu
naka anona iyawoi amaka Yaubada a baha hi nonoli po nugonugohi moinahi po
dumadumaluhi ugolihi hi houna emotehi. Ma hai upuhegoyagei apo hina ugo.
Yayata paliluwaluwana
(Maki 4.21-25)
16
Yesu i baha i pa, Ega iyai lampa ita apuya ma gaebagei ita lautataya bo ani eno u
gaboulina ita huhouni, tamogi anani tugula ugolina e houni po lawa he luilui apo yayatana
hina galeya.
17-18
Awai gowagowadana apo ina wihabuhabuna po lawa hina nonoli. Ma awai
gowagowadana apo hina tuhagaya po hina neiyai hau yayata po lawa hina galeya. Iyowai o
lautanigana ipa ona gagalena imahi. Matababana iyai ugolina awai dewadewana e mamae
apo Yaubada ina luwitani tauna ugolina. Ma iyai ugolina eega, ma a nugotuhu ipa awai
habuluna e mamae apo Yaubada ina wihaleya.
Yesu hinana po walewalehina
(Matiu 12.46-50; Maki 3.31-35)
19
Yesu hinana po walewalehina hi nae ugolina tamogi ega hita geleta babana bolu i lata
duma.
20
Ma lawa gehouna Yesu i paliweleya i pa, Hinampo walewalehimu uputa ma hai
luhogala ipa hina galem.
21
Tamogi Yesu lawa atapuhi ugolihi i baha i pa, Hinau po walewalehiu naka tauhi
Yaubada a baha hi nonoli po he iponawogogeya.
Yesu houga apapoe i lidumoli
(Matiu 8.23-27; Maki 4.35-41)
22
Iyeta gehouna Yesu a hewahewali ugolihi i baha i pa, Ta damana po ta nae geka
bogana u tupona. Ega yaka hi gelu hopu
23
po himkuka po hi nenae ma Yesu i eno. Ma
togowa baneina bogana i launi po hai wami higuya po mei hina yoliyoli.
24
Yesu a hewahewali hi nei po hi limaamahi po i towolo ma hi pa, Bada, Bada, ega
daona ma apo ta hilage.
Yesu i welutowolo po togowa ma boga anai guligulina i lahahi po hi todi ma noka
hougana dumola baneina.
25
Apoma a hewahewali ugolihi i baha i pa, Meka ami
witumagana o hounihi?
Ma tauhi hi goholihi po tuawahi hi yamhuna hi pa, Geka lawana iyai po e baha nae
togowa po boga ugolihi ma he iponawogogeya?
Yesu lawa alugo apapoehi hi luiluiya i luyawahi
(Matiu 8.28-34; Maki 5.1-20)
26
Galili bogana u tuponei dobu gowana Gelasene ugolina hi lugeleta.
27
Hougana Yesu
i hauhopu hau hipuli naka lawa noka meyageinei alugo apapoehi hi luiluiya tauna ma Yesu hi
witutuhaga. Houga i dao ega kaleko ita oteni po ega hau numa ita mamae ma hau kokowaga
i mamae.
28
Hougana Yesu i gagaleya po i wootu ma u aena i guli hopu po ponana i lata ma
i pa, Yesu, Yaubada Gegewahagana Natuna tam. Awai ipa ugoliu una dewaya? A laupali
gonugonuwa ega una ihiniwiyuwau.
29
Geka bahana i bahebaheya babana Yesu i baha ipa
alugo apapoena lawana ina hopu haleya. Houga magomagouna hinina hi luiluiya po hawena
hau numa panipani gulawa pawasigei he panipani ma apo ina lautuiya ma alugona e
weluwaya po e niyeya hau balabala yabayababa.
30
Apoma Yesu lawana i lubayadeya i pa, Gowam iyai?
Ma tauna i pa, Boluiyai, babana alugo apapoehi boluhi tauna u hinena hi lui.
31
Alugohi apapoehi Yesu hi lupaliyeya po ipa ega ina himihimilihi domo daodaona u hinena.
32
Ma polo boluhi oya u hadana hi banibani, Yesu u liyaliyana. Alugohi hi lupali
gonugonuwa ipa ina palihalehi po polohi ugolihi hina lui. Ega yaka Yesu i palihalehi.
33
Apoma alugo apapoehi lawana hi hopu haleya po polohi hi luinihi. Ma polohi oyana
yapanei hi haha hopu po bogana ugolina hi halele.
34
Polohi tu galena itetehi awai hi gagaleya po hi lowo po hi nae dobu baneina po
pitapita tu miyehi ugolihi hi wibenabenama awai hi gelegeleta.
35
Apoma lawa hi hopu po hi
nae ipa awai i waawala hina galeya po Yesu ugolina hi geleta. Ma lawana alugo apapoehi hi
nenehaleya naka hi tuhagaya Yesu aena u labena i tugutugula. Tauna i lukaleko po
nugonugona a dumadumaluna ma hi gagaleya po hi matouta.
36
Ma iyawoi geka dewana hi
gagaleya naka lawa hi paliwelehi iyowai Yesu lawana i lauyawahi.
37
Gelasene u tupona
meyagai habuluhi lawahi Yesu hi lupaliyeya ipa ina nehalehi. Matababana matouta
nugonugohi i wihogoya po ega yaka Yesu hau wami gelu po i gunawileya.
38
Lawana alugo apapoehi hi hopuhopu haleya i baha gonugonuwa Yesu ugolina i pa,
Una baha po tam ma tau ta nae.
Ma Yesu i wihinigigiyeya i pa,
39
Una gunawilemammeyagai ugolina po awai
Yaubada i dewadewaya ugolimlawa una paliwelehi. Yaka lawana imhoe po i nenae naka
Yesu awai i dewadewaya tauna ugolina lawa i palipaliwelehi ma dobu baneina i yayahi po i
nae.
Yesu wiwine luwaga i luyawahihi
(Matiu 9.18-26; Maki 5.21-43)
40
Hougana Yesu i gunagunawileya bogana u tupona naka lawa boluhi hi kaoheya
babana tauna hi ototoni.
41
Apoma numa dalabu tu galena itete gowana Yailo i lugeleta. I nae
po Yesu u aena i polou ma i lupali gonugonuwa ipa mitehi hina nae a u numa.
42
Matababana natuna wawinena emosi hotana a bolima magouhi 12 i totogo duma po mei
ina hilahilage.
Hougana imhoe po hi nenae naka lawa hi yamliyana gae po hi meme wiwileya.
43
Ma
noka boluna u hayana wawine gehouna tootogona. Tauna a totogo naka tala i kolokololo
bolima magouhi 12, ma ega iyai ita luyawahi.
44
Wawinena bolu hinehiyei i gae po Yesu u
upuna ma a kaleko hadana i wodadani po mala emosi ma a talakololo i wohouna.
45
Ma Yesu i pa, Iyai i wodadaniu?
Lawa atapuhi hi bowi ma Pita i pa, Bada, bolu hi mewiwilempo he tutugehi ugolim.
46
Ma Yesu i pa, Lawa gehouna i wodadaniu babana u hiniu manini i hopuhopu ma
mayana a waya.
47
Wawinena i hanapugeya naka amaka hi tuhagaya yaka i taatawa ma i gae po Yesu u
aena i polou hopu. Ma bolu u matahi i bahena geleteya awai binei Yesu i wodadani po
iyowai ma mala emosi ma i lauyagohana.
48
Yesu wawinena ugolina i baha nae i pa,
Natuwe, amwitumagana i wiluyagohanim, a nugodumolamuna nae.
49
Yesu yohola geka bahana i bahebaheya ma Yailo a numagei lawa gehouna i nei po
Yailona ugolina i baha i pa, Natumamaka i hilage ma ata Tu wiatatiyana ega una laigeno
gawahi.
50
Tamogi Yesu bahana i nonoli po Yailo ugolina i baha i pa, Ega una matomatouta,
tamogi una witumagana ma apo ina luyagohana.
51
Hougana Yesu numana ugolina i laugeleta naka lawa atapuhi i talagagalihi po ega
tauna mitehi hita lui. Ma Pita po Yoni po Yamesa po tewelana hinana po amana tuawahi
mitehi hi lui.
52
Lawa atapuhi noka hosi tewelana hi tutougeya po hi lauhiyaweya. Ma Yesu i
baha i pa, Ega ona tutou, babana tewelana ega ita hilage ma e eneno hota!
53
Geka bahana ugolina ma lawa atapuhi hi winameya babana hi hanapugeya tewelana i
hilage.
54
Tamogi Yesu tewelana u nimana i wogo ma i otu i pa, Tewela, una towolo!
55
Tewelana alugona i gunawilena meya po mala emosi ma i welutowolo. Ma Yesu i baha i
pa, Aniani ona weleya po ina am.
56
Ma hinana po amana hi gohola dumahi. Tamogi Yesu
i baha kadidili ipa awai i waawala ega iyai hina palipaliweleya.
Luka Luka
<<
88
>>
Luka Luka
<<
99
>>
9
Yesu a hewahewali i himilihi ipa hina bagibagi
(Matiu 10.5-15; Maki 6.7-13)
1
Yesu a hewahewali magouhi 12 i otugehi po himtuboina. Ma kadidili po manini i
welehi po apo alugo apapoehi lawa ugolihi hina iyagahi po tu tootogo hina lauyawahihi.
2
Apoma i himilihi po hi nae ipa Yaubada anani taniwaga hina guguyeya po tu tootogo hina
luyawahihi.
3
Ma ugolihi i baha nae i pa, Ega awai ona wiwaya ami kadau ubeina. Ega
digona po ega poha po ega aniani po ega mone po gasi ega luilui wiluwagana ona wiwaya.
4
Meka hina kaohemi yaka naka numana emosina ugolina ona mamae a sigana naka
meyageina ona nehaleya.
5
Meka lawa ega hina kaohemi yaka naka meyagaina ona nehaleya.
Ma ona nenae hougana aemi dubudubuna ona lihooholi po ani galena u matahi ona dewaya
po hai dewa apapoehi hina hanapugehi.
6
Apoma a hewahewalihi himhoe po meyagai
muhomuhohi hi yayahihi po hi nae. Tuwega dewadewana hi guuguyeya po lawa hi
lauyawata niyehi.
Heloda a nugopilipili
(Matiu 14.1-12; Maki 6.14-29)
7
Tupo Galili tu galena itetena gowana Heloda ginouli atapuhi hi waawala naka
tuwegahi i nonolihi. Ma tauna nugonugona i wipilipili babana lawa gehouhi hi pa Yoni
bapatiso hau hilage i towolo.
8
Lawa gehouhi hi pa, Elaisiya lawa odubona i lugeleteya ma
gehouhi hi pa tu bahapiko gehouna odubona i luyagohana meme.
9
Heloda i pa, A baha po
Yoni unununa hi boli haleya ma geka lawana tuwegana a noonoli naka iyai? Ma tauna i ileta
gawata ipa Yesu ina galeya.
Lawa tausana nimitutu Yesu i wianihi
(Matiu 14.13-21; Maki 6.30-44; Yoni 6.1-14)
10
Tu wituwetuwega hai gunawilana ugolina awai atapuhi hi dewadewahi Yesu hi
paliweleya. Ma i weluwinihi po tuawahi hi meliya po hi nae meyagai baneina gowana
Besaida u liyaliyana.
11
Hougana lawahi boluhi geka nugotuhuna hi hanapugeya po hi
wotagoya. Ma tauna i kaohehi po ugolihi Yaubada anani taniwaga i guguyeya, po tu
tootogo kamana dewadewa hi lauhogaleya i luyawahihi.
12
Hougana kabudala i yoliyoli ma a hewahewali magouhi 12 hi nei ugolina po hi pa,
Lawahi una himilihi po hina nae meyagai muhomuhohi po tano ugolihi geka tuponana
ugolina. Tauhi apo aniani po ani eno hina beiha babana geka dobuna ega lawa hita
mimiyeya.
13
Ma Yesu i baha nae ugolihi i pa, Taumi aniani ona welehi po hina am.
Tauhi a baha hi wimiheya hi pa, I amega ita lata palawa magouna nimitutu ma iyana
luwaga hota. Nugonugom to nae po bolu geka ubeihi aniani to gimala?
14
(Matababana
ololoto nugote tausana nimitutu noka hosi.)
Ma tauna a hewahewali ugolihi i pa, Lawa ona baha po bolugei hina tugula po ina nae.
Bolu emosi po emosi u hinehi naka lawa magouhi 50.
15
A hewahewali hi wiponawogo po
lawa atapuhi hi witugula pahihi.
16
Yesu palawahi nimitutu ma iyanahi luwaga i winihi po i
galena gae hau yada ma Yaubada ugolina i wimaamala. Ma imtomutomu po i kokoe ma a
hewahewali i welehi po hi gutaya bolu ugolihi.
17
Ma atapuhi hi am po himhiyougo. Ma
Yesu a hewahewali omtelena hi tutuwaluhi naka poha magouhi 12.
Pita Yesu i paligeleteya
(Matiu 16.13-19; Maki 8.27-29)
18
Hougana Yesu tuawana i laupali ma a hewahewali hi nei ugolina po i lubayadehi i pa,
Lawa hai nugotuhu hi pa tau iyai?
19
Ma tauhi hi pa, Lawa gehouhi hi pa tam Yoni bapatiso, ma gehouhi hi pa tam
Elaisiya lawa odubona po gehouhi hi pa tam tu bahapiko odubona u towolo meme.
20
Apoma a hewahewali ugolihi i baha nae i pa, Ma taumi ami winugonugotuhu o pa
tau iyai?
Ma Pita a baha i wimiheya i pa, Tam Yaubada a Besinana lawana.
21
Ma Yesu a hewahewali i talagagalihi ipa ega iyai hina palipaliweleya.
22
Apoma i baha
meme i pa, Apo Lawa Moinau wiyuwa galenahi magomagouhi a wialonihi. Apo mi Yudeya
hai tanitaniwaga po tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi hina wihinigigiyeu.
Ma apo hina uniu po iyeta witonugana u mulina a towolo meme.
Yesu tu wotagona hai ani awala
(Matiu 16.21-28; Maki 8.31-9.1)
23
Ma i baha a hewahewali ugolihi i pa, Inapa lawa awai nugonugona ina wotagou yaka
a luyagohana ina palihaleya. Ma anani take iyeta emosi po emosi ina awali ma ina wotagou.
24
Apo iyawoi yautuhi hi nugonehi yaka apo yautuhi hina halehi. Ma iyawoi tau biugei hina
hilage apega yautuhi hina halehi.
25
Inapa iyai ina wigapola duma yaka Yaubada a dewa apo
ina winugoguluwi naka apo awai dewadewana ina tuhagaya?
26
Apo lawa awai tau ma gasi u
baha ubeihi ina ihinimaeya yaka tau Lawa Moinau u houga nei ugolina apo tauna a
wihinimaya. Hougana a nenei tau ma Amau po a tu winoyanoya waiwoiyawahi hai
wasawasa namanamalinei.
27
Tamogi a baha duma ugolimi, lawa gehoumi geka hosi o
towotowolo apega ona hilage a sigana Yaubada a taniwaga ona galeya.
Yesu galenana i gunabuiya
(Matiu 17.1-8; Maki 9.2-8)
28
Bahahi geka Yesu i bahehi po hi kokoe, ma iyeta magouhi 8 u mulihi, Pita ma Yoni
ma Yamesa i winihi po tauna mitehi hi gae u oya hi lupali.
29
Hougana Yesu i laupali ma
galenana i gunabuiya po a luilui i wakewakeke po i namanamali.
30
Ma mala emosi ma
babada odubohi luwaga hi lugeletehi po tauna mitehi hi ibaabani. Babadahi naka Mose ma
Elaisiya.
31
Tauhi a namanamalihi ma hi lugeletehi po Yesu mitehi hi ibaabani iyowai apo u
YelusalemYesu ina hilage Yaubada a nugotuhu limoinana binei.
32
Pita a lawa mitehi hi eno
hilage ma tamogi hi eno towolo. Ma Yesu a wiwasawasa po babadahi luwaga Yesu mitehi
hi towotowolo gasi hi galehi.
33
Hougana babadahi Yesu hi nenehaleya ma Pita i baha Yesu
ugolina i pa, Bada, i haki duma po tiyai geka hosi. Apo kape tonuga to wogohi, emosi tam
bimgei ma emosi Mose binei ma emosi Elaisiya binei. Awai Pita i bahebaheya naka i
bahena yababaya.
34
Pita yohola i ibaabani ma gahu i hopu mai po i lutatahi. Ma gahuna i lautatahi naka
Yesu a hewahewali hi matouta duma.
35
Gahuna ugolinei pona geka pite hi nonoli i pa,
Natuwe geka tauna a inagani, tauna ona iponawogogeya.
36
Hougana pona i kookoe po
Yesu tuawana i towotowolo. A hewahewalihi ega ponahi po awai hi gagalehi ega iyai hita
paliweleya noka iyetahi ugolihi.
Yesu tewela ugolina alugo apapoena i wiyagaya
(Matiu 17.14-18; Maki 9.14-27)
37
Malitompo Yesu a hewahewalihi tonuga mitehi u oyana hi mamae hi hopu po hi nae.
Ma lawa boluna baneina imboina mai Yesu ugolina.
38
Lawa gehouna boluna u hinena i otu
i pa, Bada, a lupaliyem ipa natuwe emosi hotana olotona una galeya.
39
Tauna alugo
apapoena e geluya po mala emosi ma e tapeiotuya po e ilougo nae po gamonei pulopulo he
hopuhopu. Ma houga daodaona e ihiniwiyuwaya ma ega ita nenehaleya.
40
Ma am
hewahewali a lupaliyehi ipa hina widewadewaya po ega emoemotahi.
41
Yesu lawana a baha i wimihena niyeya i pa, Taumi geka hapanana ega ami
witumagana po apapoe lawami. Houga a dao awai apo a meme liyaliyanimi po a
genogenogemi? Apoma lawana ugolina i pa, Natumna una neiyai ugoliu.
42
Tewelana i nenei ma alugona tewelana i tapedubali po hau hipuli i taatawa nae.
Tamogi Yesu alugona i baha po i nae ma tewelana i luyawahi po i kokoe ma amana u
nimana i houni.
43
Lawa atapuhi Yaubada a wipoya ugolina himhuna duma.
Yesu a hilage ubeina i baha meme
(Matiu 17.22-23; Maki 9.30-32)
Ginouli atapuhi Yesu i dewadewahi naka yohola hi hunehuneya ma a hewahewali
ugolihi i baha i pa,
44
Geka bahahi apo a bahebahehi ega ona inugoguluwihi. Lawa Moinau
apo hina houna damaneu lawa u nimahi.
45
Tamogi a hewahewali geka bahana ega anona
hita hanapugeya. Tauhi ugolihi geka bahana anona i lugowadeya po ega hita hanapugeya.
Geka binei ipa Yesu hina lubayadeya ma hi matouta.
Iyai i geduma?
(Matiu 18.1-5; Maki 9.33-40)
46
Yesu a hewahewali u hayahi wigamogahigahi i wawala. Hai wigamogahigahina a
wawala babana hi pa u hayahi iyai i geduma.
47
Yesu hai winugonugotuhu amaka i
hanapugeya yaka tewela i waya po u liyaliyana i witowoli.
48
Ma i baha nae ugolihi i pa, Iyai
gowaugei geka tewelana ina lunugotootogogeya yaka tau i lunugotootogogeu. Ma iyai ina
kaoheu yaka ega tau tuawau tu himiliu gasi i kaoheya. Matababana iyai u hayami i hopu
duma naka tauna i geduma.
49
Yoni ponana i lata ma i pa, Bada, lawa gehouna gowamgei ma alugo apapoehi i
iyagahi ma to baha po ipa ina wohouna. Matababana tauna ega ata bolu u hinena.
50
Yesu i baha Yoni ugolina i pa, Ega ona yamgudugudu, babana iyai ega ita igawiyeta
naka tulata.
Samaliya Meyageina gehouna lawahi Yesu hi wihiniggiiyeya
51
Houga i kukuku ipa apo Yaubada Yesu ina wohepaya po ina gae hau yada. Ma
Yesu a nugotuhu i houna emoteya ipa ina nae u Yelusalem,
52
po baha tu hihiwa i himilihi po
hi tahaya nae. Tauhi hi nae po Samaliya meyageina gehouna ugolina ipa tauna ubeina hina
wononogo.
53
Tamogi meyageina lawahi Yesu hi wihinigigiyeya babana nugonugona i nenae
u Yelusalem.
54
Hougana a hewahewali Yamesa po Yoni geka bahana hi noonoli po hi pa,
Guyau, nugonugom yaka mayau yadei to otugeya po ina hopu mai po geka lawahi ina
alahihi?
55
Ma Yesu i luhagawileya po i paliyehi i pa, Ega naka pite.
56
Ugolinei hi nehalehi po
hi nae meyagai gehouna ugolina.
Yesu hi luhogaleya ipa hina wotagoya
(Matiu 8.19-22)
57
Hougana tahayagei hi nenae ma lawa gehouna i baha nae Yesu ugolina i pa, Amnae
atapuhi ugolihi apo a wotagom.
58
Yesu i baha lawana ugolina i pa, Gamogamo mi pitepitena waidomohi po kiu
moyanei waipatahi. Ma Lawa Moinau ega meka nawatatau ani wienona gehouna.
59
Yesu i baha nae lawa gehouna ugolina i pa, Una wotagou.
Ma lawana i pa, Guyau, una palihaleu po a nae po amau a ototoni ma ina hilage po a
guluwa tahaeya ma apoma a wotagom.
60
Yesu a baha i wimiheya i pa, Lawa hai luyagohana mei tu hilahilage una palihalehi
po tu hilahilage ugolihi hina galena nae. Ma tamuna nae po Yaubada anani taniwaga una
guuguyeya.
61
Lawa gehouna Yesu ugolina i baha i pa, Guyau, apo a wotagom. Tamogi una
palihaleu po a nae po u guguni a mamala tahaehi.
62
Ma Yesu i baha ugolina i pa, Apo iyai Yaubada binei ina wobagibagi ma ina
luhagawileya po uyawena ina gagaleya yaka tauna ega a dewadewa awai Yaubada anani
taniwaga ugolina.
Luka Luka
<<
99
>>
Luka Luka
<<
10 10
>>
10
Yesu tu wotagona magouhi 72 i himilihi po hi nae hi bagibagi
1
Geka u mulina Guyau lawa magouhi 72 i winaganihi po luwaga luwaga ma i himilihi
po hi tahaya nae meyagai baneihi po habuluhi atapuhi ugolihi. Tauna noka meyageihi apo
ina luinihi.
2
Ma Yesu i paliwelehi i pa, Mahula i lauliligeya ma tu yaba luemoemotahi.
Ugolinei ona lupali po mahula Guyouna ugolina po tu yaba gehouhi ina himilihi po hina nae
mahula hina tuwaluhi.
3
Ona nae. Tau a himihimilimi galenami mei sipi natunatuhi kedewa
woyahiyahi u hayahi.
4
Ega mone po outu po ae humahuma ona wiwinihi. U tahaya ega ona
tutowolo po iyai ona maamali.
5
Numa awai ona luiya yaka ginouli tahatahayana ona pa, Yaubada a nugodumola
geka u numana ina mae.
6
Inapa tu nugodumola lawana naka hosi yaka amwimaamala
ugolina ina mae. Ma inapa eega yaka amwimaamala una wimeya.
7
Ma numa emosi ugolina
ona mamae ma awai he welewelemi onomam po ona umuma babana tu bagibagi
waimihana. Ega ona inuma maga.
8
Hougana meyagai baneina awai ona luiya po lawa hina kaohemi po u naomi aniani
hina huhouna ona ani.
9
Naka u meyageina tu tootogo ona luyawahihi ma lawa ugolihi ona
baha ona pa, Yaubada anani taniwaga amaka i tuliyaliyanimi.
10
Tamogi meyagai awai ona
luiya po ega hina kaohemi yaka ona nae po hau tahaya ona pa,
11
Ami meyagai
dubudubuna u aeyai i yampati gasi mitehi to lihooholaitani taumi ugolimi. Hawena ma
tamogi Yaubada anani taniwaga amaka i tuliyaliyanimi.
12
A paliwelemi, Libahibahi Iyetana ugolina apo hai wiyuwa ina lata duma ma mi
Sodomhai wiyuwa ina habulu.
(Matiu 11.20-24)
13
Aee, kihoni, Kolasini lawami apo wiyuwa ona wialoni. Aee, kihoni, Besaida lawami
apo wiyuwa ona wialoni. Itapa manini u hinemi hi dewadewahi u Taya po u Saidoni hita
dewahi amaka lolowa lawahi hita nugobui. Ma hai nugobuina apo hita wogeleteya po kaleko
apapoehi hita otena ma hita lugobu ma hita tugutugula.
14
Tamogi Libahibahi Iyetana ugolina
apo Yaubada Taya ma Saidoni ina lunugotootogogena dumahi ma apoma taumi.
15
Ma
taumi Kapaneum lawami ami nugotuhu o pa ona wohepa memi po ona gae hau yada, bo?
Apeega, apo Yaubada ina halena hopunemi hiyoyowa ugolina.
16
Yesu a hewahewali ugolihi i baha i pa, Iyai ugolimi e launonola naka ugoliu e
launonola. Iyai i wihinigigiyemi naka i wihinigigiyeu. Ma iyai ina wihinigigiyeu naka tu himiliu
i wihinigigiyeya.
17
Ega yaka Yesu a hewahewali magouhi 72 hi nae po hi gunagunawilena mehi a
kaohahi po hi pa, Guyau, alugo apapoehi gowamgei hi wiponawogogeiyai.
18
Ma Yesu ugolihi i baha i pa, Tomodulele a gagaleya ma yadei i peu po i hopuhopu
mai mei namanamala.
19
Ona launonola, amaka wipoya a welemi po apo mota waitonahi
tepahigei ona nae po tanala ona tutepanihi po Tomodulele a wipoya atapuhi ona lagonihi ma
apega wiyuwa ona wialonihi.
20
Tamogi alugo apapoehi he iponawogogemi binei ega ona
kaokaoha. Ma ona kaokaoha babana amaka hau yada Yaubada gowami i gilumihi.
Yesu i kaoha
(Matiu 11.25-27, 13.16-17)
21
Noka hougana Yesu Alugo Woiyawa i wihogoya po i kaoha ma i pa, Amau yada
po hipuli hai Guyau. A wotalagiyembabana lawa hanahanapuhi po wainugonugotuhuhi
ugolihi awai u gowagowadi naka tu winugoneina ugolihi u wogeleteya. Moina Amau geka
pite ipa amlunugotootogogei ina wawala.
22
Amau ginouli atapuhi u weleu. Ega iyai tau ita hanapugeu ma Amau tuawam. Gasi
ega iyai Amau ita hanapugem, ma tau Natumpo iyawoi a inaganihi ugolihi Amau a
woogeletemtuawiyai to hanapugem.
23
Hougana Yesu a hewahewali mitehi hi lutuwanehi ma apoma i luhagawileya po
ugolihi i baha i pa, Taumi tu kaoha babana ginouli dewadewahi amaka o galehi.
24
Matababana a paliwelemi naka awai o gagalehi tu bahapiko po wasawasa odubohi hai
luhogala ipa hina galehi ma ega hita galehi. Ma gasi awai o noonolihi hai luhogala ipa hina
nonolihi ma ega hita nonolihi.
Yesu lawa Samaliyagei impaliluweluweya
25
Lugagayo taniwagana i towolo po Yesu a hanapu i ludadani i pa, Bada, awai apo a
dewaya po luyagohana tuwetuwenai a tuhagaya?
26
Yesu i baha nae ugolina i pa, Hau lugagayo Mose awai i gilumihi? Ma anohi awai e
hiyahiyawa tuhagahi?
27
Lawana Yesu a baha i wimiheya i pa, Guyau am Yaubada luhogalam atapunei po
alugomatapunei po kadidilimatapunei po nugonugomatapunei una luhogaleya. Ma lawa u
liyaliyamtu mae una luhogalehi po mei e lauhogalena mem.
28
Yesu lawana ugolina i baha i pa, Am baha i dumalu duma. Geka una metagohi yaka
apo luyagohana tuwetuwenai una tuhagaya.
29
Ugolinei lugagayo taniwagana ipa ina houna idumalu meya po i lubayada i pa, Lawa
awai naka u liyaliyau tu mae?
30
Ma Yesu a bahana i wimiheya i pa, Lawa gehouna Yelusalemgei i hopuhopu u
Yeliko po tu danedanene u nimahi i houna meya. A gala hi gagigagi ma hi ilawi po mei ina
hilahilage ma hi nehaleya.
31
Noka kabudalana ugolina tu witalaguyaba gehouna noka
tahayanei i hopuhopu. Tamogi i galeya ma tahayana hadana gehouna i waya po i nae po i
weluwileya.
32
Mei gasi Libai lawana gehouna. I nei u dobuna po lawana i galeya ma i
weluwileya po i nae.
33
Ma lawa gehouna Samaliyagei noka tahayanei i kadau po i nenei po
lawana ugolina i lugeleta. Hougana i gagaleya po nugonugona i wiyuweya.
34
Ega yaka i nae
po kelona ugolihi wakatu po wine i hiwogihi ma i humahi. Apoma a gamogamo u upuna i
touli po i niyeya tu kadakadau hai u numa po i galena iteteya.
35
Ma malitom po mone i
waya po numana taniwagana i weleya ma i pa, Geka lawana una gagalena iteteya. Ma
ugolina mone a lata awai u hahaleya meka hougana a gunawileu apo a lidumalum.
36
Geka lawahi tonuga ugolihi meka lawana i wogeletena meya tauna lawana tu
danedanene hi lawi u liyaliyana tu mae?
37
Lugagayo taniwagana i pa, Lawana Samaliyagei tauna i launugotootogogeya.
Ma Yesu i pa, Amaka, ma una nae po una metagoya.
Yesu Maleta ma Maliya i dadanihi
38
Hougana Yesu po a hewahewali tahayagei hi nenae. Ma meyagai gehouna hi luiya po
wawine gowana Maleta Yesu i weluwaya po hi nae a u numa.
39
Ma tauna walehina gowana
Maliya Guyau aena u labena i tugula ma a wiatatiyana i noonolihi.
40
Maleta a bagibagi a
maga ugolina ma nugonugona i apapoe po i nei Yesu ugolina po i pa, Guyau, iyowai po
walehiu i palihaleu po tuawau a pupoula ma ega ita geno? Una baha po ina nei po ina
haguwe.
41
Guyau Maleta a baha i wimiheya i pa, Maleta, Maleta, ginouli magomagouhi ugolihi
e genogeno po e inugopilipili,
42
tamogi ginouli emosi waianona. Maliya ginouli moinana i
winagani po apega iyai ina wihaleya.
Luka Luka
<<
10 10
>>
Luka Luka
<<
11 11
>>
11
Yesu i wiatatiyana lupali ubeina
(Matiu 6.9-13, 7.7-11)
1
Iyeta gehouna Yesu dobu gehouna ugolina i laupali. Hougana i laupali woloe po a
hewali gehouna Yesuna ugolina i baha i pa, Guyau, lupali una wiatatiyeiyai po mei Yoni
bapatiso a hewahewali.
2
Yesu i baha ugolihi i pa, Ona laupali ona pa:
Amiyai,
Gowam to wiyateyateya.
Amani taniwaga una wogeleteya.
3
Iyeta emosi po emosi i amubeina una weliyai.
4
I apapoe una paligigilihi po mei iyawoi tu wiapapoeniyai to paligigilihi.
Ma ega una palihaliyai po ludadana baneihi tona ialonihi.
5
Ma Yesu a hewahewali ugolihi i pa, Itapa iyai gehoumuta nae upomtipolinei po
tulamugolina uta pa, Tulau palawa ugolimyaka piyana tonuga una weleu.
6
Matababana
tulau i kadakadau nae po ugoliu i lugeleta po ega a yamma ega aniani awai ugoliu ipa apo a
weleya.
7
Ma tulomna numa u hinena ita pa, Ega una laigenou. Amaka mateta a guduya po
natunatuwe mitehi to eneno. Apega a wotowolo po awai a welem.
8
Apaliwelemi, hawena
apega ina wotowolo po awai ina welembabana tauna tulam. Ma tamogi amwihigihigili binei
apo ina wotowolo po awai atapuhi u lauhogalehi ina welem.
9
Ma a paliwelemi, ona lupali yaka apo Yaubada ina welemi. Ona bibeiha yaka apo
ona tuhagaya. Ma ona laitutou yaka Yaubada apo taumi bimiyei gudu ina hoeya.
10
Matababana tu lupali atapuhi hai luhogala Yaubada e welewelehi. Ma tu beiha hai luhogala
he tutuhagahi po tu litutou ubeihi Yaubada gudu e hoehoeya.
11
Itapa geka u hayamina tam tu winatuna ma natum olotona ita kawaiyana, apo mota
uta weleya?
12
Bo ita kawapou, apo tanala uta weleya?
13
Taumi tu apapoe ma o hanapugeya
po natunatumi ginouli dewadewana, o yambenehi, yaka Amata hau yada tu lupali Alugo
Woiyawa e welewelehi.
Yesu ma Tomodulele
(Matiu 12.22-30; Maki 3.20-27)
14
Alugo apapoena lawa e laigumgumnihi Yesu i wiyagaya lawa gehouna ugolina.
Hougana alugo lawana i nenehaleya naka lawana i tugudu po i wibaabani. Bolu hi gagalena
naka hi gohola dumahi.
15
Tamogi lawa gehouhi hi pa, Palouma hai bada Tomodulele Yesu
balau i weleya po ugolinei alugo apapoehi e iyagahi.
16
Ma gehouhi hai luhogala ipa Yesu
hina ludadani po hi laupaliyeya ipa manini wekiwekilalana yadei ina wogeleteya po hina
galeya.
17
Tamogi hai winugonugotuhu amaka i hanapugeya yaka ugolihi i baha i pa, Apo ani
taniwaga gehouna u tipolina ina gunakahaya po hina igawigawiyena mehi apo hai mae ina
apapoe.
18
Ugolinei ma inapa Tomodulele anani taniwaga ina gunakahaya po hina
igawigawiyena mehi, apo iyowai a kadidili galenana? Taumi o pa Tomodulele a wipoyagei
alugo apapoehi a iyagahi.
19
Taumi o baha o pa Tomodulele a wipoya ugolinei a wobagibagi
po alugo apapoehi a iyagahi yaka taumi ami lawa iyowai he iyaga. Tauhi ugolihiyei nugotuhu
dumaluna apo ona tuhagaya.
20
Tamogi inapa Yaubada a wipoyagei alugo apapoehi ana
iyagahi yaka Yaubada anani taniwaga amaka i nei ugolimi.
21
Inapa lawa kadikadidilina anani witona ginoulihi ina wononogogehi ma a numa ina
ototoni, apega a ginouli hina danenehi.
22
Tamogi meka hougana lawa kadikadidili dumana
lawana ina huluya apo ina uni. Ma anani witonahi i itumaganehi lawana kadikadidili dumana
ina tamihi po ina nohaya.
23
Iyai ega tau miteu yaka tauna e igawiyeu. Ma iyai ega tau miteu tona nugoemota
yaka tauna tumnoha.
(Matiu 12.43-45)
24
Hougana alugo apapoena lawa ina hopu haleya naka dobu ega ita igoila e yayahi po
e nenae ani wiyagohina e bibeiha. Ma inapa ega emosi ina tuhagaya yaka apo tuawana ina
baha ina pa, Apo a gunawilena meu u numa a nenehaleya ugolina.
25
Ma hougana i
gunagunawileya po numana i yeuyeu po ginouli hi houna imahiyehi ma i galeya.
26
Yaka
apoma apo ina nae po alugo apapoe dumahi magouhi 7 ina weluwinihi po hina lui po noka
hosi hina mae. Ugolinei mehougana hina meyato po ina kokoe naka noka lawa a mae apo
ina apapoe duma ma apoma lolowa.
Kaoha moinana
27
Hougana Yesu geka i baheya po i kokoe ma wawine gehouna bolu u hinena ponana i
lata ma i baha Yesu ugolina i pa, Wawine iyai tu gunimpo tu wigugumtauna tu
kaohadiidiga.
28
Ma a baha Yesu i wimiyeya i pa, Tamogi iyawoi Yaubada a baha hina nonoli po
hina wiponawogogeya tauhi tu kaohadiidiga.
Bolu hai luhogala baneina ipa Yesu manini ina wogeleteya
(Matiu 12.38-42)
29
Bolu hougana i lalata ma Yesu i tugudu po i pa, Geka hapanana hapa apapoena.
Hai luhogala ipa manini wekiwekilalana Yaubada ugolihi ina woogeleteya. Tamogi apega
manini gehouna ina wogeleteya ugolihi ma wekiwekilala Yona i woogeleteya tuawana.
30
Tu
bahapiko Yona tauna wekiwekilala Ninewa lawahi ugolihi. Naka pitenana gasi tau Lawa
Moinau wekiwekilala geka hapanana lawami ugolimi.
31
Tupo yawana hai wasawasa
wawinena apo Libahibahi Iyetana ugolina ina towolo po ina wigoumi. Matababana hipuli
anani kokoe ugolina ma i nei po Solomona a wiatatiyana hanahanapu i nonoli. Ma a
paliwelemi, geka hosi lawa gehouna i geduma apoma Solomona.
32
Libahibahi Iyetana
ugolina apo Ninewa lawahi hina towolo po hina wigoumi. Matababana Yona a guguya hi
noonoli po hai apapoe hi palihalehi. Ma a paliwelemi, geka hosi lawa gehouna i geduma ma
apoma Yona.
Hini yayatana
(Matiu 5.15, 6.22-23)
33
Apega iyai ani liyayata ina tunuya ma ina gowadi bo nau u hinena ina talapupuya.
Tamogi ani tugulana ugolina e wituguli po numana lawa he luiluiya apo yayatana hina galeya.
34
Matamtauna hinimanani liyayata. Hougana matama dewadewahi hinimatapuna apo
yayata ina hogoya. Ma matam hai apapoe hougana hinim atapuna apo hau uguwa.
35
Ugolinei ma ipa una galena imahi naka yayatana ugolimega ina uguguwi.
36
Inapa hinim
atapuna yayata ina hogoya po ega tupom gehouna hau uguwa naka apo ina yayata pahim.
Galenana mei yayata baneina e nenehi ugolim.
Yesu Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi i kawaapapoehi
(Matiu 23.1-36; Maki 12.38-40)
37
Yesu hougana i ibaabani woloe po Palisi lawana gehouna i gigimeya po ipa hina am
yaka i lui gae po hau ani ami tugula.
38
Palisi lawana i gohola dumaya babana Yesu ega ita
oga tahaya ma apoma ita am.
39
Yaka Yesu i baha nae ugolina i pa, Taumi Palisi lawami ami keyaka po ami gaeba
upuhi o laiyeuyeuhi, ma tamogi u hinemi omboho po dewa apapoe i wihogomi.
40
Taumi
buuwa. Yaubada ginouli atapuhi uputahi i dewahi yaka tauna gasi hinehi i dewahi.
41
Ma am
lounugotootogogei tu dayadayabu hagu ona welewelehi yaka apo taumi tu yeuyeu.
42
Kihoni Palisi lawami taumi tu nugodubu. Ami ginouli magouhi 10 ma u hinehi emosi
Yaubada o weleweleya, ginouli mei naiya po tupatago po aniani ani widewadewahi atapuhi.
Tamogi dewadumalu po Yaubada luhogalana ega ota genogenogeya. Geka dewahi naka
ginouli baneihi ipa ona wootagohi ma ami ombenena Yaubada ugolina ega nugomi ina
guluguluwi.
43
Kihoni Palisi lawami taumi tu nugodubu. Ami luhogala ani tugula dewadewahi hau
numa dalabu. Ami luhogala ipa ani gimala ugolina lawa wiyateyategei hina maamalimi.
44
Taumi tu nugodubu babana galenami mei kokowaga ega wekiwekilalahi ma
tepahiyei lawa he nenae.
45
Lugagayo taniwagana gehouna Yesu ugolina i baha i pa, Bada, geka bahahi u
bahebahehi naka gasi tiyai u paliguyoguyougeiyai.
46
Ma Yesu i pa, Taumi lagagayo tanitaniwagahi gasi tu nugodubu. Matababana lawa
witai baneihi ega emoemotahi hina awalihi ma o iawalihi. Ma taumi ega kikeina nima gigimi
emosi ota lodomi po noka witeihi ota wodadanihi.
47
Taumi tu nugodubu babana taumi googami tu bahapiko hi ununihi kokowagahi o
wogo imahiyehi.
48
Ugolinei taumi tu baha moina po tu lueena googomi hai dewa ugolihi
babana hi ununihi ma taumi kokowagahi o wogo imahiyehi.
49
Geka binei ma Yaubada a
hanapu i baheya i pa, Ugolihi apo tu bahapiko po tu wituwetuwega a himila niyehi.
Gehouhi apo hina unihi ma gehouhi apo hina wihiniwiyuwahi.
50
Yaka hipuli i wawala po i
nenei ma tu bahapiko atapuhi hi ununi talahi mihana apo geka hapanana hina waya.
51
Keini
tulana Abele i ununi ugolina i nei po Sakaliya ani witalaguyaba babanoyana wailugagayona u
tipolina hi ununi ugolina. Moina dumana a paliwelemi, atapuhi bihiyei geka hanapana lawahi
apo wimeihana hina waya.
52
Kihoni lugagayo tanitaniwagahi taumi tu nugodubu. Matababana hanapu numana
animhoena o wihaleya. Taumi apega ona lui po gasi iyawoi he ileta ipa hina lui naka o
luguduhi.
53
Hougana Yesu noka dobuna i nenehaleya ma Palisi lawahi po lugagayo
tanitaniwagahi hi tugudu po hi palipaliguyoguyougeya. Ma ginouli boluhi bihiyei hi
laubayadeya,
54
po hi ileta ipa hina witahaya powaya po ina baha powa ma hina nonoli.
Luka Luka
<<
11 11
>>
Luka Luka
<<
12 12
>>
12
Nugotuhu gowagowada binei Yesu i baha
(Matiu 10.26-27)
1
Lawa magouhi tausana po tausana hi yamtuboina mai naka hi tututata mehi. Ma Yesu
i baha tahaya a hewahewali ugolihi i pa, Ona gagalena imahi Palisi lawahi hai palawa ani
lihaahanana binei naka hai nugohine gowagowada. Taumi ega noka pite ona dewedeweya.
2
Babana ginouli awai humahumana apo ina lugeleteya, bo gowagowadana apo lawa hina
hanapugeya.
3
Ugolinei ma ginouli awai hau uguwa o bahebaheya apo hau yayata hina
nonoli. Ma awai babanoya guduguduhi u hinehi o iyaguhaehaehi apo dobu atapuna hina
iototugeya.
Yaubada ipa ta matouteya
(Matiu 10.28-31)
4
U lawa, a paliwelemi, iyawoi hinita he uni po u mulina ma apega awai apapoe
dumana hina dewaya ega ona matomatoutehi.
5
Tamogi iyai ipa ona matomatouteya apo a
wiatatiyemi. Yaubada ona matouteya, tauna omunugo u mulina a wipoyagei emoemotana
apo tu hilahilage hau mayau alalatana ina wihulu niyehi. Moina tauna emosina ona
matomatouteya.
6
Lawa atapuhi hi hanapugeya naka kiu muhomuhohi nimituhu mihahi 20
toea. Ma ega kiuna emosi Yaubada ita inugoguluwi.
7
Ma gasi ununumi apala atapuhi
Yaubada i hiyawa pahi. Ugolinei ega ona matomatouta, taumi o geduma ma apoma kiu
boluhi.
Keliso winoyanoyana po wihinigigiyenana
(Matiu 10.32-33, 12.32, 10.19-20)
8
Ma a paliwelemi, iyai bolu u matahi ma ina bahena geleteu naka tau e itumaganeu,
yaka Lawa Moinau Yaubada a tu winoyanoya u matahi apo tauna a bahena geleteya.
9
Ma
iyai ina bowiyeu lawa u matahi yaka Lawa Moinau Yaubada a tu winoyanoya u matahi apo
tauna a bowiyeya.
10
Ma iyai ina baha apapoe Lawa Moinau ugoliu yaka apo Yaubada ina
paligigili. Tamogi iyai Alugo Woiyawa ina paliguyoguyougeya yaka tauna apega Yaubada
ina paligigili.
11
Hougana apo hina niyemi hau numa dalabu po hina lauhetalemi bo babada po
tanitaniwaga u matahi ega ona genogeno ipa apo iyowai ona wibaabani po awai ona baheya.
12
Matababana noka hougana Alugo Woiyawa apo awai ina wiatatiyemi po ona baheya.
Tu wigapola buubuuwana ompaliluwaluwana
13
Bolu u hinena lawa gehouna i baha i pa, Bada, walehiu una paliweleya po amiyai
gapola i hilahilage haleya ina gutaya tau mitehi.
14
Ma a baha Yesu i wimiheya i pa, Tulau, iyai i dewau po ipa a wituluhetala bo a
wituguta ugolimi?
15
Ma ugolihi i baha nae i pa, Ona gagalena imahi po omgaganu
galenana tapuna po tapuna ugolina ona wola imahi. Matababana hawena lawa i wigapola
lagona tamogi a luyagohana moinana ega gapola ugolihi.
16
Apoma Yesu geka ompaliluwaluwana i paliwelehi i pa, Lawa waigapolana gehouna
a hipuli ugolina aniani baneina i tutuhagaya.
17
Ma tuawana i nugonugotuhu ipa, Apo awai a
dewaya babana ega meka u yamani hounahi?
18
Ma i paliwelena meya i pa, Geka pite apo a dewa. Apo u hanali a goluhihi po
baneihi a dewahi po ugolihi apo u pegapega po u ginouli gehouhi atapuhi a hounihi.
19
Apoma apo a paliwelena meu ana pa, a woimahi duma. Ginouli atapuhi ugoliu apo ana
ibagibagihi ma hina mamae, bolima magamaga. Kamnau apo a laidewadewaya. A ampo a
uma ma a kaokaoha.
20
Tamogi Yaubada i baha nae ugolina i pa, Tam buuwa. Geka upomna apo alugom
a wihaleya. Ma geka ginoulihi u noonogogehi apo iyai galinei?
21
Yesu ompaliluwaluwana i laiwoloeya i pa, Iyawoi tauhi bihiyei gapola he iupuma
gae ma Yaubada u matana ega hita igapola geka pite dewa apo ugolihi ina wawala.
(Matiu 6.25-34)
22
Apoma Yesu i baha nae a hewahewali ugolihi i pa, Ugolinei ma a paliwelemi, ega
ona genogeno ami mae hau hipuli binei, awai apo ona anani, Ma ega hinimi binei ona
genogenogeya ipa awai apo ona ototeni.
23
Matababana ami luyagohana hi geduma ma
apoma aniani, ma gasi hinimi hi geduma ma apoma kaleko.
24
Hapali waewae ona galehi,
tauhi ega hita laupehi po ega hita yaba po hau hanali hita huhouna. Ma tamogi Yaubada e
ianianihi. Ma taumi o geduma ma apoma kiu.
25
Iyai u hayami emoemotana a nugotuhugei a
luyagohana ita lidaoya? Ega emoemotami.
26
Inapa ega emoemotami ginouli habuluna mei
nonokahi ona dewaya yaka awai bihiyei o genogeno?
27
Hapali wihiya iyowai he lahalahahi ona galehi. Tauhi ega hita wobagibagi bo hai
kaleko hita yamdewa. Tamogi a paliwelemi, Solomona a gapola atapuhi u hinehi a kaleko
ega hai haki mei geka wihiyahi.
28
Hiyamoni amalai e lauyagohana ma malinatompo amaka e
nae. Hau mayau hemapugeya po e alalahi. Tamogi Yaubada tauna hiyamonihi galenahi e
idewadewahi. Baha dumana Yaubada apo ami kaleko dewadewahi ina wiotenimi? Ami
witumagana hi habulu hota!
29
Awai apo ona anani po awai apo ona umumaya binei ega ona
inugonugotuhu po ega ona nugonugogeno.
30
Matababana geka hipulina ugolina tu meuputa
geka ginoulihi he bibihehi. Ma Amami i hanapugeya naka geka ginoulihi o luhogalehi.
31
Yaka tauna anani taniwaga ona bibiheya po geka ginoulihi apo hina wigalimiyei gasi.
(Matiu 6:19-21)
32
Taumi bolu habulumi ega ona matomatouta babana Amami a nugodewadewa ipa
anani taniwaga ina welemi.
33
Ami ginouli ona gimalena halehi po monehi tu dayadayabu ona
welehi. Ami mone animpohapohahi ega hita woapapoe ona winihi po hau yada mone
memewagahi ona tuupumihi. Noka hosi apega tu danedanene hina winihi po apega pitala
hina tonahi.
34
Ma meka hosi ami gapola he memeyana naka hosi apo nugonugomi hina
mae.
Tu bagibagi yamhipohi
35
Ami ani bagibagi kalekohi ona lumomohihi ma ami ani liyayata ona tunuhi ma ona
wononogo,
36
mei tu bagibagi hai bada tawine tolehana ugolina a gunawilana he ototoni.
Tauhi apo mala emosi ma a gudu hina hoeya inapa ina gunawileya po ina ilulougo yaka.
37
Noka tu bagibagihi tauhi tu kaoha inapa hai bada ina gunawileya po ina tuhagahi naka ega
hita meme hota. A baha duma ugolimi apo badana a kaleko ina lumomohi ma ina baha po
hau ani amhina tugula ma ina nei po ina poulehi.
38
Inapa upom tipolinei bo malatomtomgei
ina nenei po tu bagibagihi a nonogohi ma ina tuhagahi naka tauhi tu kaohadiidiga.
39
Ma
gegeka ona hanapugeya, itapa numa taniwagana tu danedanene a nei kabudalana ita
hanapugeya apo matana ita kayakaya po apega a numa ita lupapaya po ita lui.
40
Taumi ipa
gasi ona wononogo babana kabudala awai o pa apega a nenei naka u hinena apo Lawa
Moinau a nei.
(Matiu 24:45-51)
41
Pita i baha i pa, Guyau, geka paliluwaluwana e bahebaheya naka tuawiyai ubeiyai
bo lawa atapuhi ubeihi?
42
Ma Guyau i pa, Iyai waiponawogona po wainugonugotuhuna? Tauna apo a bada
ina witowoli po numa u hinena ina witaniwaga, ma tu bagibagi gehouhi hai guta aniani
kabudala dumalunei ina welewelehi.
43
Inapa badana ina gunagunawileya po geka dewana ina
dewedeweya ma ina tuhagaya naka tu bagibagina tauna tu kaohadiidiga.
44
A baha duma
ugolimi noka badana apo tu bagibagina ina witowoli po ginouli atapuhi ina gagalena itetehi.
45
Tamogi noka tu bagibagina inapa ina paliwelena meya ina pa, U bada a gunawilana i
wihinihinibiga, ma ina wiwawala po tu bagibagi ololotohi po wiwinehi ina kodikodilihi. Ma
inomamma ina umuma buuwa.
46
Noka tu bagibagina a bada iyeta emosi apo ina nei. Ma a
neina naka tu bagibagina ipa apega ina nei po kabudalana apega ina hanapugeya. Ma apo
ina wimiheya po tu bagibagi waiponahahalehi mitehi ina houna emotehi.
47
Ma inapa noka tu bagibagina a bada a nugotuhu ina hanapugeya ma ega ina
wononogo po ina dewa tagoya. Tauna apo kodikodila baneina ina waya.
48
Ma tu bagibagi
iyai a bada a nugotuhu ega ita hanapugeya ma i dewa powaya po apo kodikodila ina ialoni
tauna apega kodikodila baneina ina waya. Iyai awai baneina i tutuhagaya ipa gasi baneina ina
palihaleya. Ma iyai ugolina banei dumana lawa hi huhouni tauhi apo hai lupali banei dumana
hina dewaya.
Yesu tauna wikahakaha a baba
(Matiu 10.34-36)
49
A nei ipa hipuli a tunuya po ina alahi. Hilaki amaka ita luebaleya po ita alalata.
50
Ma
tau gasi u bapatiso waiyuwana apo a waya ma hilaki wiyuwana ita kokoe.
51
Ami nugotuhu
o pa nugodumola ata neiyai hau hipuli, bo? A paliwelemi, eega. Tamogi wikahakaha a
neiyai.
52
Amalai ma i wawala po i nenae apo numa emosi u hinena lawa nimitutu hina
mamae. Ma tonuga apo hina towolo po luwaga hina igawiyehi, bo luwaga hina towolo po
tonuga hina igawiyehi.
53
Apo hina wikahakaha po ama natuna olotona ina igawiyeya ma
natu olotona amana ina igawiyeya. Apo hina natuna wawinena ina igawiyeya ma natu
wawinena hinana ina igawiyeya. Keduluma apo pohiyana wawinena ina igawiyeya ma
wawine apo pohiyana waikedulumana ina igawiyeya.
Houga galenana hanapuna
(Matiu 16.2-3)
54
Yesu i baha nae bolu ugolihi i pa, Taumi kabudala anani yoli ugolina yaloi
wopotopotona e wohepa ma o galeya po mala emosi ma o pa, Apo ina atuna, ma e
atuna.
55
Ma yawana e togotogo ma o galeya yaka o pa, Apo dobu ina wipoya, ma e
wipoya.
56
Taumi galena koyakoyama o dewadewaya. Houga apo galenana iyowai naka
hipuli po yada o galehi ma o ipikogehi. Tamogi iyowai po geka hougana Yaubada a
bagibagi anona ega emoemotami ona baheya?
Am gawiya mitehi ona nugoemota
(Matiu 5.25-26)
57
Ma dewa awai dumadumaluna iyowai po tuawami ega ota ikahaya?
58
Ma inapa iyai
ina wigoumpo ina niniyemhau luhetala yaka una wileta duma hau tahaya po tauna mitehi
ona winugoemota. Ma inapa ega ona inugoemota yaka apo ina niyemtu luhetala baneihi
ugolihi. Tauhi apo numa panipani tu galena itetehi u nimahi hina hounimpo hau numa
panipani hina tugudum.
59
A paliwelemi, noka hosi apo una mamae a sigana amyaga
atapuna una lidumaluya ina hopu po toea emosi ugolina una wikokowi.
Luka Luka
<<
12 12
>>
Luka Luka
<<
13 13
>>
13
Inapa ami apapoe ega ona palihalehi yaka apo ona hilage
1
Noka hougana lawa gehouhi Yesu hi paliweleya tu witalaguyaba mi Galili ubeihi.
Tauhi Yaubada ugolina hai witalaguyaba hi dewadewaya ma Pilato i ununihi ma talahi
gamogamo talahi mitehi i wilawila emoteya, Yesu hi paliweleya.
2
Ma Yesu hai baha i
wimiheya i pa, O nugotuhuya naka geka pite mi Galilihi hi ununihi naka tauhi hi apapoe
lagona ma apoma mi Galili gehouhi, bo?
3
Eega duma. Ma a paliwelemi, inapa ami apapoe
ega ona palihalehi yaka atapumi apo ona hilage po mei tauhi hi hilahilage.
4
Lawa magouhi
18 u Silowamnuma gahina daodaona i guli po i lutatahi. Ma tauhi o nugonugotuhuhi naka
iyowai? Ami nugotuhu o pa tauhi hi apapoe lagona ma apoma Yelusalemtu miyena
gehouhi, bo?
5
Eega duma. Ma a paliwelemi, inapa ami apapoe ega ona palihalehi yaka apo
atapumi ona hilage po mei tauhi hi hilahilage.
Yesu mabewa loyaloya impaliluweluweya
6
Ma geka paliluwaluwana i baheya i pa, Lawa gehouna a wine tanona ugolina mabewa
i lahaya po i lata po i mamae. Ma lawana i nae po mabewana ugona i bibiheya po ega ita
tuhagahi.
7
Ega yaka a tano tu bagibagiyena ugolina i baha i pa, U galeya, geka mabewana
a nei po ugona a bibiheya naka bolima tonuga ma ega ata tutuhagahi. Una tala dubali
babana hipuli a dewadewa e ibagibagi yababaya.
8
Ma tano tu bagibagiyena i pa, Bada, una palihaleya po ina towotowolo geka
bolimana emosi hotana. Apo babana a tawi wiiwileya ma nudanuda budabudahi a hounihi.
9
Ma inapa bolima gehouna ina ugo yaka i dewadewa duma. Ma inapa eega yaka apoma una
baha po ta tala dubali.
Hau dalabu Yesu keduluma habehabeluna i luyawahi
10
Dalabu gehouna Yesu hau numa dalabu i iatatiyana.
11
Ma noka hosi keduluma
gehouna u hinena alugo apapoena i mamae. Alugona tauna kedulumana i witotogoya po i
mamae naka bolima magouhi 18. Kedulumana upuna i gunayouni po ega ita towotowolo
dumadumalu.
12
Ma hougana Yesu kedulumana i gagaleya po i baha ugolina i pa,
Keduluma, am totogo amaka i nehalem.
13
Ma nimana Kedulumana ugolina i hounihi po
mala emosi ma i towolo dumadumalu po Yaubada i wotalagiyeya.
14
Tamogi numa dalabu tu galena itete uyona i gigai babana Yesu hau dalabu lawa i
luyawahi. Binei ma lawa ugolihi i baha i pa, Iyeta magouhi 6 u hinehi ta woobagibagi. Yaka
noka iyetahi ugolihi ona nei po Yesu ina lauyawahimi ma ega hau dalabu.
15
Apoma a baha Guyau i wimiheya i pa, Taumi galena koyakoyama o dewadewaya.
Ega iyai gehouna a bulumakau bo a doniki hau dalabu ita lupeni po ita iumaumaya, bo?
16
Ma gegeka Abelahamgogana Tomodulele i numa panipani po i mamae bolima magouhi
18, ma apega hau dalabu a panipani a lupeni, bo?
17
Geka i bahebaheya po tu wigawiyena hi wihinimaya. Ma ginouli dewadewahi atapuhi
i dewadewahi naka lawa hi kaokaohehi.
Ihagila polana paliluwaluwana
(Matiu 13.31-32; Maki 4.30-32)
18
Yesu i lubayada i pa, Yaubada anani taniwaga mei awai? Ma apo awai ugolina a
wiluweluweya?
19
Amaka mei lawa ihagila polana e waya po a u tano e ugohi po e lata po
mayau baneina. Ma lagalagana ugolihi kiu hai pata he wogowogohi.
Palawa ani lihaahanana paliluwaluwana
(Matiu 13.33)
20
Ma Yesu i baha meme i pa, Yaubada anani taniwaga awai ugolina apo a
wiluweluweya?
21
Amaka mei palawa ani lihaahanana wawine e waya po palawa humahi
tonuga ugolihi e houna hopunehi. Ma e mudamudaya po palawana atapuna e hahana pahi.
Mateta wodinadinana
(Matiu 7.13-14, 21-23)
22
Yesu meyagai baneihi po habuluhi i yayahihi po i nenae a tahayagei. Ma i iatatiyana
ma Yelusalembinei i haleya po i nae.
23
Ma lawa gehouna i lubayada i pa, Guyau, apo lawa
luemoemota hotahi hina luyagohana?
Ma lawa ugolihi i baha nae i pa,
24
Ona wileta kadidili duma po mateta wodinadinana
ugolina ona honoga lui. Matababana lawa boluhi apo hina wileta ipa hina lui ma apega
emoemotahi.
25
Mehougana numa taniwagana ina wotowolo po mateta ina guduya, apo ona
tugudu po u uputa ona laitutou ma ona pa, Bada, ubeiyai gudu una hoeya.
Ma apo ami baha ina wimiheya ina pa, Miyei o nei? Ega ata hanapugemi.
26
Apoma apo taumi ona tugudu po ona pa, Tam po tiyai tamam po ta umuna
gogona. Ma i u meyagai u iatatiyana.
27
Tamogi tauna apo ina pa, A paliwelemi ega ata hanapugemi; miyei o nei. Amaka
ma ona nehaleu, taumi tu dewaapapoe.
28
Hougana Abelaham po Isako po Yakobo po tu bahapiko atapuhi apo noka hosi
Yaubada anani taniwaga u hinena ona gagalehi ma taumi apo u uputa po tou ma
omhanakidiyana ona tuhagaya.
29
Kabudala anani geleta po anani yoli po tupo bauli po tupo
yawana ugolihi apo lawa hina nei. Ma apo hina tugula gogona hau ani amYaubada anani
taniwaga ugolina.
30
Amalai gehouhi he tahatahaya apo hina wimuli. Ma amalai gehouhi he
imuli apo hina tahaya.
Yesu a luhogala Yelusalem ubeina
(Matiu 23.37-39)
31
Noka hougana ugolina Palisi lawahi gehouhi hi nei po Yesu ugolina hi baha nae hi
pa, Geka dobuna una nehaleya babana Heloda nugonugona ipa ina unim
32
Ma tauna ugolihi i baha nae i pa, Ona nae po noka gamogamona ona paliweleya
ona pa, Amalai po haumalatomalugo apapoehi a iyagahi po lawa a lauyawahihi. Ma iyeta
witonugana ugolina apo u bagibagi a wikokowi.
33
Tamogi amalai po haumalatom po
haumalatom meme ipa u tahaya a wotagoya po a nenae. Matababana Yaubada a tu
bahapiko ipa ega uheiya hina ununi ma u Yelusalem.
34
Aee, kihoni Yelusalem, kihoni Yelusalem, tamtu bahapiko e ununihi po Yaubada a
tu baha e laugaimahi. Houga i dao ipa natunatuma lugoogonihi po mei kamkamapapenei
natunatuna e talatalahagauhi. Ma ega uta palihaleu po ata dewaya.
35
Ugolinei ma apo
Yaubada amnuma dalabu baneina ina nehaleya. Ma a paliwelemi, apega ona galeu a sigana
u houga a gunawileu po ona pa, Tam Guyau gowanei e nenei to talahiyougogem.
Luka Luka
<<
13 13
>>
Luka Luka
<<
14 14
>>
14
Yesu lawa tootogona i luyawahi
1
Dalabu gehouna Yesu i nae Palisi lawahi hai tu tahaya a u numa po ipa hina am. Noka
hougana lawa hi todi ma hi gagalena imahiyeya.
2
Ma lawa gehouna nimana po aena
haahanahi i nei Yesu ugolina.
3
Ma Yesu Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi i
lubayadehi i pa, Ata lugagayo i baheya i pa lawa hau dalabu ta lauyawahihi, bo eega?
4
Ma
tauhi ega awai hita baheya. Apoma Yesu lawana i waya po i luyawahi ma i himili po i nae.
5
Ma ugolihi i baha nae i pa, Itapa iyai gehoum natum bo am gamogamo ita peu hopu
domo u hinena hau dalabu, moina apega mala emosi ma ota teina hepaya?
6
Tamogi geka a
bahana ega ipa hina wimiheya.
Nugohopuhopu ma wilawalawa
7
Yesu i galena tuhagaya naka iyawoi hi otugehi po hi nenei ani tugula dewadewahi hi
iteina. Ega yaka geka paliluwaluwana i paliwelehi i pa,
8
Mehougana iyai ina otugem po una
nenae tawine tolehana ugolina, ega ani tugula gegena ugolina una tugutugula. Meka po lawa
katugaena ma apoma tam hi otugena po e nenei,
9
ma lawana iyai ami luwaga i ototugemi
apo ina nehi po ugolimina baha ina pa, Geka ani tugulana geka lawana una weleya. Ma
tamapoma a wihinimayamani tugula apapoena ugolina una tugula.
10
Tamogi mehougana
iyai ina otugemyaka una nae po ani tugula apapoena ugolina una tugula, yaka tu otugem
apo ina nehi po ugolim ina pa, Tulau, una towolo po una megeleta ani tugula dewadewana
ugolina. Ee, apoma apo iyawoi mitehi o tugutugula hina galena hepam.
11
Matababana iyai
e wohepa meya apo ina hopu ma iyai e wohopunena meya apo ina gae.
12
Yesu gasi i baha nae lawana iyai i ototugeya ugolina i pa, Ambaneina una
dewadewaya iyetei bo ibigei hougana, ega amlawa bo walewalehimbo amguguni lawahi
bo tu wigapola lawahi una ototugehi. Meka po apo hina otugem gasi po am yam hina
lidumaluya.
13
Tamogi hougana una toletoleha, tu dayadayabu po tu habehabelu tu ae
apapoe po tu matakeke una ototugehi.
14
Yaka Yaubada apo ina kawaidewedewem babana
tauhi ega emoemotahi hina lidumalum. Tu dewadumalu hai towolo meme iyetana ugolina
apo Yaubada ina lidumalum.
Toleha baneina paliluwaluwana
(Matiu 22.1-10)
15
Lawa gehouna Yesu mitehi hi tugutugula hougana geka bahahi i noonolihi po i baha
nae ugolina i pa, Iyawoi Yaubada anani taniwaga u hinena tu amtauhi tu kaohadiidiga.
16
Ma Yesu i baha lawana ugolina i pa, Houga gehouna lawa gehouna toleha baneina i
dewaya ma bolu i otugehi.
17
Hougana apo amma a tu bagibagi i himili po i nae a tu am
ugolihi i wipaliwelena i pa, Ona nei babana ginouli atapuna amaka i nonogo.
18
Tamogi atapuhina emoemotahi hi yampalibui ma i nae po hi kokoe. Lawa
tahatahayana tu bagibagina i paliweleya i pa, Hipuli a gimaleya po apo a nae po a galeya.
Tinani baneina ma ega ona nugonugotuhuwe.
19
Ma lawa gehouna i pa, Bulumakau basiyawa luwaga a gimalehi po apo a nae po a
galena imahiyehi. Tinani baneina ma ega ona nugonugotuhuwe.
20
Ma gehouna i pa, Geka amalai hotana a tawine po apega a nehi.
21
Ega yaka tu bagibagina i gunawileya po ginouli atapuhi a bada i paliweleya. Apoma
badana i luuyogigai po a tu bagibagina ugolina i baha nae i pa, Bulibulili una hopu geka
meyageina tahayana baneina po habuluna ugolihi. Ma tu dayadayabu po tu habehabelu po
tu matakeke po tu aeapapoe una neihi mai.
22
Ma tu bagibagina i nae po i gunawileya po i baha i pa, Bada, awai u bahebaheya
amaka a dewaya ma gaogao baneina e mamae ega lawana.
23
Ega yaka badana a tu bagibagina ugolina i baha i pa, Una hopu po una nae
meyagai balahi daodaohi po hau pitapita po una tahaehi. Noka hosi lawa una weluwinihi po
hina nei po apo u numa hina wihogoya.
24
Ma a paliwelem, iyawoi atapuhi a ototugehi apega
u yam hinomdadani.
Yesu wotagona mihana
(Matiu 10.37-38)
25
Houga gehouna bolu baneina Yesu mitehi hi nenae ma i luhagawileya po ugolihi i
baha nae i pa,
26
Inapa iyai ina nei ugoliu po ina witubagibagi ma amana po hinana po
agona po natunatuna po walewalehina po nounouna ega ina wihinigigiyehi, ma gasi a
luyagohana ega ina wihinigigiyeya yaka tauna apega u hewali.
27
Iyai anani take ega ina awali
po ina wotagou tauna apega u hewali.
28
Ma iyai e inugonugotuhu ipa numa gahina daodaona ina wogoya? Ginouli
tahatahayana apo ina tugula ma miha ina winugonugotuhugeya. Mone emoemotana apo
bagibagi ina wikokowi bo eega?
29
Inapa ega a mone yaka apo ogola awa ina witowolihi ma
ega emoemotana ina wikokowi. Lawa atapuhi hina gagaleya po hina winameya.
30
Ma hina
pa, Geka lawana wogo i tugudugeya ma ega emoemotana ina wikokowi.
31
Inapa wasawasa gehouna a tu witona tausana 10 ina winihi po wasawasa gehouna a
tu witona tausana 20 ina huluhuluya. Yaka apo ina tugula ma ina winugonugotuhu tahaya a
kadidili emoemotana bo eega?
32
Ma inapa eega yaka wasawasa tulana a mawa daodaona
ma apo baha tu hihiwa ina himili po nugodumola tahayahi ina lubayadeya.
33
Ugolinei ma
iyai ginouli atapuhi galinei ega ina wihinigigiyehi yaka tauna apega u hewali.
Niha bahana
(Matiu 5:13; Maki 9:50)
34
Niha ginouli dewadewana ma dagihana ina kokoe ega emoemotana po ina dagiha
meme.
35
Hipuli binei bo mayau tobutobuna binei ega ita dewadewa yaka apo hina haleya.
Tamiyai waitanigamuna lautanigana.
Luka Luka
<<
14 14
>>
Luka Luka
<<
15 15
>>
15
Sipi weluwelupowana
(Matiu 18.12-14)
1
Houga gehouna takisi tu tama po tu apapoe gehouhi hi nei ipa Yesu a baha hina
nonolihi.
2
Ma Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi hi yampili hi pa, Geka lawana tu
apapoe e kaokaohehi po mitehi hemam.
3
Ega yaka Yesu geka paliluwaluwana ugolihi i baheya i pa,
4
Apo lawa gehouna a sipi
magouhi 100 ma emosi ita welupowa, apo awai ina dewaya? Apo hau balabala magouhi 99
hina mamae ma ina nae po emosina ina bibiheya a sigana ina tuhagaya.
5
Hougana i
tutuhagaya apo ina kaoha duma po ina wohepaya po u awalana ina houni
6
ma ina awali po
ina gunawileya. Apoma apo a lawa po lawa u liyaliyana tu mae ina otugehi po ina baha ina
pa, Taumi miteu ta kaoha babana u sipi i weluwelupowa amaka a tuhagaya.
7
A
paliwelemi, yada galenana geka pitenana. Tu apapoe emosi a nugobui binei kaohana apo ina
lata lagona duma ma apoma tu dewadumalu magouhi 99 hai nugobui binei. Matababana
tauhi apo awai binei ma hina nugobui?
Mone laugowadena
8
Apo wawine gehouna a kina bibitutuhi magouhi 10, ma emosi ina lugowadeya, apo
awai ina dewaya? Apo lampa ina tunuya ma a numa ina wotamitami. Ma dobu atapuna ina
bibiheya a sigana ina tuhagaya.
9
Hougana i tutuhagaya apo a lawa po lawa u liyaliyana tu
mae ina otugehi po ugolihi ina baha ina pa, Taumi miteu ta kaoha babana u mone i
laugowadeya amaka a tuhagaya.
10
A paliwelemi, geka ani galenana mei hau yada. Tu
apapoe emosi a nugobui ugolina apo Yaubada a tu winoyanoya hina kaoha.
Tewela olotona neneyabayababana
11
Ma Yesu i baha i pa, Lawa gehouna natunatuna ololotohi luwaga.
12
Ma habuluna
amana ugolina i baha nae i pa, Amau, ginouli awai apo una woodamaneya ugoliu una
weleu. Ega yaka lawana a ginouli i kahaya natunatuna luwaga ugolihi.
13
Hi mae po iyeta wabihaga ma natunana habulunana a ginouli i gimalena halehi. Ma
monena i waya po i nae dobu mawana daodaona ugolina. Noka hosi a nugowai i meme
tagohi ma a mone i lauguyoguyougeya.
14
Hougana mone atapuna i ihulu pahi ma gomala
baneina noka dobuna i launi po tauna ugolina ega awai gehouna.
15
Ega yaka i nae po noka
dobuna lawana gehouna ugolina i kawabagibagi. Ma hi himili po i nae po polo i ianihi.
16
A
luhogala baneina ipa polo hai amgei inomambabana ami hilage ma ega iyai aniani ita
weleya.
17
Apoma a winugonugotuhu i dumalu ma i baha i pa, Aee, Amau a tu bagibagi hai
yami lata duma ma geka hosi omhilage i tapetapeuniu.
18
Apo a wotowolo po a nae amau
ugolina po ana pa, Amau, Yaubada u matana po tam u matam apapoe a dewaya.
19
Tau
amaka ma ega una kawakawainatuneu babana ega u dewadewa awai. Ma una winiu po mei
am tu bagibagi gehouna.
20
Ega yaka i wotowolo po i nae amana ugolina.
Tauna yohola uheiya ma amana i gagalena nae po nugonugona i wiyuweya. Ma i
wibulibulili nae po natuna i talahagauya ma niuna i yagoni.
21
Ma natunana i baha i pa, Amau, Yaubada u matana po u matam apapoe a dewaya.
Amaka ma ega una kawakawainatuneu babana ega u dewadewa awai gehouna.
22
Tamogi amana a tu bagibagi ugolihi i baha i pa, Bulibulili! Kaleko dewadewa
dumana ona neiyai po ona wioteni. Ma nima kope u nima gigina ona houni ma ae
humahuma u aena ona giyehi.
23
Apoma ona nae po bulumakau yaubona haahanana ona uni
po tanomgogona ma ta kaoha.
24
Matababana geka natuwena i hilage ma amalai i
luyagohana. Tauna i lugowadeya ma amalai i gunawileya. Ee, apoma hi tugudu po hina
kaoha.
25
Geka dewahi hi nenae ma lawana natuna baneina hau tano i wobagibagi. Hougana i
gunawileya po i nei po numana i tutuliyaliyani naka lougo po hala gololohi i nonolihi.
26
Ega
yaka tu bagibagi gehouna i otugeya po i lubayadeya i pa, Noka awai he dewadewaya?
27
Ma tu bagibagina i baha i pa, Walehimi gunawilena meya po amami i baha po
bulumakau haahanana to uni. Matababana a lauyagohanana po a dewadewana ma i tuhaga
meya.
28
Ma tugona uyona i gigai duma po lui i wihinigigiyeya. Ega yaka amana i hopu mai
po i wihinigali ipa ina lui.
29
Ma tauna amana ugolina i baha nae i pa, U galeya geka
bolimahi magomagouhi a puloulempo ega ata iponahahalenem. Ma ega muhala gehouna uta
wele dadaniu po u lawa mitehi tota am ma tota kaoha gogona.
30
Ma geka natumna am
ginouli tu matamaga ugolihi i luguyoguyougehi. Ma i gunagunawileya po a bulumakau
haahanana u uni.
31
Ma lawana natuna ugolina i baha i pa, Natuwe, tam houga daodaona tau miteu po
ginouli atapuhi galiugei naka gasi tamgalimgei.
32
Ma i dewadewa tanomgogona po ta
kaoha. Matababana geka walehimna i hilage ma amalai i luyagohana. Ma gasi i lugowadeya
ma amalai i gunawilena meya.
Luka Luka
<<
15 15
>>
Luka Luka
<<
16 16
>>
16
Gapola tu galena itete apapoena
1
Yesu gasi a hewahewali ugolihi i baha i pa, Lawa waigapolana a tu bagibagi a gapola
i gagalena itetehi. Ma lawa tu wigapola hi paliweleya naka a tu galena itetena a mone i
lauguyoguyougeya.
2
Ega yaka a tu galena itetena i otugeya po ugolina i baha i pa, Geka
amdewa awai a noonoli? Amgalena itete u hinena ma mone a lata awai i luilui mai po i
hopuhopu atapuna una giluma hopuneya po a galeya, matababana apega una itugalena itete
meme.
3
Ma tu bagibagina i paliwelena meya i pa, U bada apo u bagibagi ugolina ina
telehopuneu ma awai apo a dewaya? Hau omhala ega ata kadidili ma lupali a wihinimaeya.
4
Oo, a hanapugeya apo awai a dewaya po u bagibagi ugolina ina teletelehopuneu apo lawa
hina kaoheu po hai u numa a luilui.
5
Ega yaka tu tama yaga a badana ugolina atapuhi i otugehi po emosi emosi ma i
laubayadehi. Lawa tahatahayana ugolina i baha i pa, U bada ugolina amyaga, a lata awai?
6
Ma tauna i pa, Bunama mihana kina 1,000.
Ma tu galena itetena i pa, Geka amyaga pepana. Bulibulili una tugula ma kina 500
una gilumihi.
7
Apoma gehouna i lubayadeya i pa, Ma tam am yaga a lata awai?
Ma tauna i pa, Palawa baekihi 1,000.
Tu galena itetena i pa, Geka am yaga pepana una waya po baeki 800 una gilumihi.
8
Badana a tu galena itetena waikoyakoyamana a winugonugotuhu imahi binei i
huneya. Matababana geka hipulina lawahi u hanapu duma gapola bagibagina ubeina ma
apoma yayata lawahi.
9
Ma a paliwelemi, taumi ami witulana ona dewaya hipuli gapolana
ugolinei po mehougana ina kokoe po tamapo Yaubada ina winimani mae memewahagana
ugolina.
10
Iyai ginouli habuluna ugolina a galena itete i dewadewa yaka ginouli baneihi lawa
hina weleya po ina galena iteteya. Ma iyai ginouli habuluhi ugolihi a galena itete i apapoe
yaka apega ginouli baneihi ina galena itetehi.
11
Inapa hipuli gapolahi ugolihi ega una galena
itete imahi, yaka apega iyai gehouna gapola moinahi u nimamina hounihi?
12
Ma inapa lawa
gehouna a ginouli ugolimega una galena itete imahiyeya yaka apega iyai gehouna ginouli
galimgei u nimamina houni?
13
Ega emoemotana tam tuawam ma babada luwaga hai bagibagi una pouleya.
Matababana emosi apo una luhogaleya ma gehounana una wihinigigiyeya. Ma apo emosi
una ilataya ma gehounana una galena iapapoeya. Apega Yaubada ma gapola una poulena
luwagehi.
Yesu a wibaabani gehouhi
(Matiu 11.12-13, 5.31-32; Maki 10.11-12)
14
Palisi lawana gehouna geka bahahi atapuhi hi noonolihi po Yesu hi lumutubougeya
babana tauhi mone tu luhogalenana.
15
Yaka Yesu i baha nae ugolihi i pa, Taumi lawa u
matahi o bahena memi po o pa tu dumalu. Tamogi Yaubada nugonugomi i hanapugeya.
Matababana lawa u hayahi awai hi gagalena hepaya naka Yaubada u matana ginouli
yabayababa.
16
Mose a lugagayo po tu bahapiko hai omgiluma i bagibagi po i nei po Yoni bapatiso
a u houga. Noka hosi ma i wawala po i nenei naka Yaubada anani taniwaga tuwegana
dewadewana he guuguyeya, ma tu kadidili hai kadidiligei he luiluiya.
17
Tamogi yada ma
hipuli hai yababa ega hita wipilipili lagona ma apoma ginouli awai habulu hotana hau
lugagayo wihalenana.
18
Oloto awai agona ina haleya ma wawine gehouna ina lawagi naka e matamatamaga.
Ma oloto awai ihabana ina lawagi naka e matamatamaga.
Tu wigapola lawana ma Lasalo
19
Yesu i ibaabani i pa, Tu wigapola lawana gehouna kaleko mihahi baneina i otenihi
ma i meimahi po iyeta emosi po emosi i toletoleha ma i mamae.
20
Ma a u mateta tu
dayadayabu gehouna gowana Lasalo hinina kelo i hogoya ma i mamae.
21
I itumagana ipa
apo tu wigapola a pata ugolina aniani tupotupohi hina holuholu ina anihi. Tauna kedewa hi
nei po kelona hi lemolemoya.
22
Tu dayadayabuna i hilage po Yaubada a tu winoyanoya hi awali po Abelaham u
hadana hi wituguli. Tu wigapolana gasi i hilage po hi guluwi
23
po u hiyoyawa ma mayau
alalatana u hinena matana i tahepaya po Abelahamuheiya duma Lasalo u hadana ma i
galehi.
24
Ega yaka i otu labatana i pa, Gogau Abelaham, una lunugotootogogeu, ma
Lasalo una himili po hau goila nimana ina taiyoli po menau ina linigi, babana wiyuwa a
wohilahilage duma geka alatana u hinena.
25
Ma Abelahami pa, Gogau, amluyagohana iyetahi una nugotuhuhi. Tamginouli
dewadewahi u winihi ma Lasalo ginouli apapoehi i winihi. Tamogi tauna amalai i
mehinihegoya ma tamhau wiyuwa.
26
Ma noka ega tuawana. Tamma tiyai ma u tipolita naka
domo daodaona e mamae. Iyawoi nugonugohi geka hosi ma hina damanahi ugolim apega
emoemotahi. Ma gasi apega iyai naka hosi ma ina damanai ugoliyai.
27
Ma tu wigapolana i baha i pa, Heki, gogau Abelaham, a laupaliyem. Lasalo una
himili po ina nae amau a u numa.
28
Matababana walewalehiu nimitutu noka hosi tauna ina
paliwelehi po u mae ega hina meme tagoya. Meka po tauhi gasi apo hina nei geka wiyuwana
meyageina ugolina.
29
Tamogi Abelahami baha i pa, Mose po tu bahapiko hai giluma walewalehim
ugolihi tauna tu paliwelehi. Awai hi bahebahehi hilaki hita nonolihi.
30
Ma tu wigapolana i pa, Gogau Abelaham, naka ega emoemotana. Tamogi inapa
lawa gehouna hau hilage ma ina towolo meme po ina nae ugolihi apo hina nugobui.
31
Abelaham ugolina i baha nae i pa, Inapa Mose po tu bahapiko hai baha ega hina
nonolihi yaka apega hina nugotona. Hawena lawa hau hilage ma i towolo meme ma apega
hina nugotona.
Luka Luka
<<
16 16
>>
Luka Luka
<<
17 17
>>
17
Apapoe
(Matiu 18.6-7, 21-22; Maki 9.42)
1
Yesu a hewahewali ugolihi i pa, Ani peu ludadanahi apo hina nei, tamogi iyai i
dewahi po he waawala tauna tu nugodubu.
2
Apo ita dewadewa duma itapa gaima baneina u
gadouna hita duli ma u boga hita halena hopuneya. Ma ega ita dewadewa geka tu tapitapiya
ina dewaya po apapoe ina dewadewaya.
3
Awai o dewadewahi ipa ona gagalena imahi.
Inapa walehimapapoe ina dewaya yaka una paliyeya. Ma inapa paligigila ina
laupaliyeya yaka una paligigili.
4
Ma inapa ugolimapapoe mala 7 iyetei ina dewaya ma ina
luhagawileya po mala 7 ina pa, A mamala dumamma una paligigiliu, tamipa una
paligigili.
Witumagana
5
Tu wituwetuwega Guyau ugolina hi baha hi pa, I witumagana una wilatahi.
6
Ma Guyau i pa, Itapa ami witumagana mei ihagila polana apo geka mayouna ugolina
ota pa, Una gunahapum po u boga una ugota mem, apo ita wiponawogogemi.
Tu poula a bagibagi
7
Yesu i baha nae ugolihi i pa, Iyai gehouna a tu poula hau tano ita laidogo bo sipi ita
gagalena itete po ita gunagunawileya ma apo ugolina ita pa, Una bulili mai po una am, bo?
8
Apeega. Tamogi apo ita pa, U yam una wononogogeya ma am ani poula kalekona una
oteni ma una pupouleu a sigana a am ma a uma woloe. Ma muliyei apoma una am ma una
uma.
9
Tu poulana apega ina mamali babana a baha tuawana i wiponawogogehi.
10
Ugolinei
emoemotana mei taumi. Hougana ami bagibagi atapuna a bahebaheya ona wikokowi ona
pa, Ega i dewadewa awai binei ipa una maamaliyai babana tiyai tu poula hota. Ma i
bagibagi tuawana to dewaya.
Yesu lawa magouhi 10 i luyawahihi
11
Yesu Yelusalembinei i nenae naka Samaliya sigana ma Galili sigana ma tipolihiyei i
honoga po i nae.
12
Ma meyagai gehouna ugolina i luilui po olooloto lepelepelohi magouhi
10 uheiya hi towotowolo ma i galehi.
13
Tauhi hi otu hi pa, Bada Yesu, una
lunugotootogeiyai.
14
Hougana i gagalehi po ugolihi i baha nae i pa, Ona nae po Yaubada tu witalaguyaba
ugolihi ona wogeletena memi. Ma hougana tauhi hi nenae ma kelohi hi poi.
15
Apoma tulahi gehouna i gagalena meya po i luyagohana yaka ponana i lata ma
Yaubada i wotalagiyeya ma i gunawileya.
16
I nei po Yesu u aena i polou hopu ma i mamali.
Tauna lawa Samaliyagei.
17
Apoma Yesu i pa, Lawa magouhi 10 hi luyagohana. Ma magouhi 9 meka?
18
Iyowai
po geka tu wihewahewa tuawa hotana i gunawileya po Yaubada i wotalagiyeya?
19
Ma i
baha nae lawana ugolina i pa, Una towolo po una nae. Amaka am witumagana i
wiluyagohanim.
Yaubada anani taniwaga a nei
(Matiu 24.23-28, 37-41)
20
Yaubada anani taniwaga a nei binei Palisi lawahi Yesu hi lubayadeya po tauna hai
baha i wimiheya i pa, Yaubada anani taniwaga a nei apega wekiwekilalana awai hina galeya.
21
Apega iyai ina pa, Gegeka ona galeya, bo Nonoka ona galeya. Matababana Yaubada
anani taniwaga naka taumi u hayami.
22
Apoma i baha nae a hewahewali ugolihi i pa, Iyeta he nenei apo ami luhogala ipa
Lawa Moinau u houga nei hilaki ota galeya, ma apega ona galeya.
23
Ma apo u nei binei
ugolimi hina ibaabani hina pa, Noka hosi ona galena nae, bo Geka hosi ona galena mai.
Tamogi ega ona nenae po ega ona wotagohi.
24
Matababana mei namanamala e lunamaleya
po yada u aliyana e yayahi naka e nei po e nae po u tupona. Naka pitenana apo Lawa
Moinau u iyeta ugolina.
25
Tamogi wiyuwa magomagouhi apo a wialonihi po geka hapanana
lawahi apo hina wihinigigiyeu.
26
Mei Nowa a houga emoemotana mei gasi apo Lawa Moinau u houga,
27
babana
Nowa a houga ugolina lawa himampo hi umuma po hi kawakawalulu po hi tawitawine ma
Nowa wamugolina i gelu. Ma goila i hopu po atapuhi i unihi.
28
Emoemotana mei gasi Lota a u houga. Lawa atapuhi himam po hi umuma po hi
gimagimala po hilaupehi po hi launuma.
29
Iyetana Lota Sodom i nenehaleya, Yaubada
mayau alalatana yadei i himila hopu neiyai po atapuhi i unihi.
30
Noka pitenana apo Lawa Moinau u iyeta lugeletana hougana ugolina.
31
Noka
iyetana ugolina iyai a numa uputana e mamae apega ina lui po a ginouli ina tamatama.
Emoemotana gasi iyai hau tano ina wobagibagi, apega ina gunawileya a kaleko binei.
32
Lota
agona ona nugotuhuya.
33
Iyai a luyagohana ina bibiyeha yaka apo ina haleya. Ma iyai a
luyagohana ina haleya yaka apo ina womomohi.
34
A paliwelemi, noka upomna apo lawa
tulana mitehi hau liyapa hina eneno po emosi Yaubada ina wihaleya ma emosi ina mamae.
35
Wiwine luwaga apo pegapega hina yamapu po emosi Yaubada ina wihaleya ma emosi ina
mamae. [
36
Ololoto luwaga apo hau tano, po emosi Yaubada ina wihaleya ma emosi ina
mamae.]
37
Yesu a hewahewali hi lubayadeya hi pa, Guyau meka hosi?
Ma tauna i pa, Meka hosi waewae hina yamtuboina naka hosi popoya.
Luka Luka
<<
17 17
>>
Luka Luka
<<
18 18
>>
18
Hiwape ma tu luhetala paliluwaluwana
1
Apoma Yesu a hewahewali geka paliluwaluwana i paliwelehi po ipa ina wiatatiyehi
naka houga daodaona hina laupali ma ega hina nugonugotapiya.
2
Ma i pa, Meyagai
baneina gehouna ugolina tu luhetala gehouna i mamae. Tauna ega Yaubada ita matouteya po
lawa ega ita iyateyatehi.
3
Ma noka meyageina emosina ugolina hiwape gehouna i nenei tu
luhetalana ugolina ma i bahabaha gawata i pa, Hau luhetala ega u gawiya una haguhaguya
ma dumalugei una luhetala.
4
Tu luhetalana i lauhinigigai ma i mae po ega daona ma tuawana i baha i pa, Hawena
Yaubada ega ata matomatouteya bo lawa ega ata iyateyatehi,
5
ma geka hiwapena e ihinigaliu
binei apo dumalugei a luhetala. Ma inapa ega yaka apo ina nenegawatai po kamnau ina
wiapapoeya.
6
Ma Guyau i baha i pa, Noka tu luhetalana woapapoena awai i bahebaheya ona
nonoli.
7
Yaubada a lawa i winaganihi yaka apo hai pilipili ugolihiyei ina haguhi? Tauhi
iyawoi hagu binei iyeta po uguwa ugolina he tutou nae, yaka apo ina hagu yagiyaginehi.
8
A
palipaliwelemi hai pilipili ugolihiyei apo ina hagu yagiyaginehi po dumalu ina welehi. Tamogi
hougana Lawa Moinau apo a nenei hau hipuli witumagana a tuhagaya, bo eega?
Palisi lawana ma takisi tu tama paliluwaluwana
9
Lawa gehouhi hai dewadumalu hi witumaganehi ma lawa atapuhi he gagalena
iapapoenihi. Tauhi ugolihi gasi Yesu geka paliluwaluwana i baheya i pa,
10
Lawa luwaga hi
lui numa dalabu baneina u hinena ipa hina lupali. Emosi Palisi lawana ma gehounana takisi tu
tama.
11
Palisi lawana tuawana i towolo nae u hiyei ma i lupali i pa, Yaubada a mamalim
babana tau ega mei lawa gehouhi. Tauhi himboho po he ikoyakoyama po he
matamatamaga. A mamalimbabana tau ega mei noka takisi tu tamana.
12
Tau dalabu emosi
po emosi u hinena iyeta luwaga u hinena a iyohi ma ega atomam. Ma u mone a hiyawi po
magouna 10 a tuhagaya yaka emosi a houna liyeya po tama welewelem.
13
Ma takisi tu tamana uheiya i towotowolo ega emoemotana ipa ina luwatateya hau
yada. Ma tamogi nugonugona i ilawi ma i bahabaha i pa, Yaubada, tu apapoe tau, una
lunugotootogogeu.
14
A paliwelemi, geka tauna lawana Yaubada u matana i dumalu ma apoma
gehounana, ma apoma i hopu po i nae a u numa. Matababana iyai e wohepa meya apo ina
hopu ma iyai e wohopunena meya apo Yaubada ina wohepaya.
(Matiu 19.13-15; Maki 10.13-16)
15
Lawa gehouhi logaloga hi neihi mai Yesu ugolina ipa ina wotepanihi ma a
hewahewali hi gagalehi po hi paliyehi.
16
Ma tamogi Yesu logalogahi i otugehi po hi nae
ugolina ma i baha i pa, Logaloga ona palihalehi po hina nenei ugoliu ma ega ona
guduguduhi. Matababana lawa mei geka logalogahi apo Yaubada anani taniwaga hina luiya.
17
A baha duma ugolimi, apo iyawoi Yaubada anani taniwaga hina luiluiya ipa nugonugohi
mei logaloga hai winugonugotuhu.
Tu wigapola lawana
(Matiu 19.16-30; Maki 10.17-31)
18
Taniwaga gehouna Yesu i lubayadeya i pa, Bada dewadewam, apo awai a dewaya
po Yaubada luyagohana tuwetuwenai ina weleu?
19
Ma Yesu i baha ugolina i pa, Amwinugonugotuhu awai binei u
kawaidewadewageu? Ega iyai ita dewadewa ma Yaubada tuawana.
20
Lugagayo u
hanapugehi ma hi baheya hi pa, Ega una matamatamaga, ega una yamunugo, ega una
danedanene, ega una igou koyakoyama, amam po hinam una wiyateyatehi.
21
Ma lawana i baha i pa, Geka lugagayohi atapuhi a habuluwe a wootagohi ma i nei
po amalai.
22
Yesu geka bahana i noonoli po i baha nae ugolina i pa, Ginouli emosi hotana ega
ugolim. Gapola atapuhi ugolimuna gimalena halehi po monehi tu dayadayabu una welehi.
Apo hau yada una wigapola. Ma una nei po una wotagou.
23
Tamogi lawana geka babahi i noonolihi po i nugodubu duma babana tauna i
wigapola duma.
24
Yesu lawana i gagaleya po i pa, Tu wigapola lawahi hai lui Yaubada
anani taniwaga ugolina i witai.
25
Kamela ega emoemotana heyau domona ina honogi. Ma tu
wigapola lawana a lui Yaubada anani taniwaga ugolina i wipilipili lagona ma apoma noka
gamogamona a honoga.
26
Lawa iyawoi geka bahana hi noonoli po hi lubayada hi pa, Ma heki, iyai apoma apo
luyagohana ina tuhagaya?
27
Ma Yesu i pa, Lawa ugolihi luyagohana tuhagana ega emoemotahi ma Yaubada
ugolina emoemotana.
28
Apoma Pita i baha i pa, U galeya, i meyagai to nehalehi ma to wootagom.
29
Ma Yesu ugolihi i baha i pa, A baha duma ugolimi, apo iyai a meyagai bo agona bo
walewalehina bo amana po hinana bo natunatuna Yaubada anani taniwaga binei ma ina
nehalehi,
30
tauna geka hougana apo mihana ina tuhaga lagoneya ma houga he nenei
luyagohana ega sigana apo ina tuhagaya.
Yesu a hilage i bahena meya
(Matiu 20.17-19; Maki 10.32-34)
31
Yesu a hewahewali magouhi 12 i winihi po hi meliya ma ugolihi i baha i pa, Ona
lautanigana, tauta ta nenae u Yelusalem, ma tu bahapiko ginouli atapuna Lawa Moinau ubeu
ma hi gilugilumi apo ina limoineya.
32
Tu meuputa lawahi ugolihi apo hina houna damaneu,
ma tauhi apo hina paliguyoguyougeu po hina dewa guyougeu po hina howahowau.
33
Ma
apo hina kodikodiliu po ina kokoe ma apo hina wihilageniu. Ma iyeta witonugana ugolina
apo a towolo meme.
34
Tamogi a hewahewali geka bahahi ega hita nugotuhu tuhagahi. Bahahi anohi ega hita
lugeletehi tauhi ugolihi po awai i ibaabaniyeya ega hita hanapugeya.
Yesu tu lupali matana keekena i luyawahi
(Matiu 20.29-34; Maki 10.46-52)
35
Yesu Yeliko i tutuliyaliyani ma lawa matana keekena tahaya u hadana i tugula ma i
laupali.
36
Hougana bolu hi nei po hi weluwileya ma i lubayada i pa, Geka awai?
37
Ma hi paliweleya hi pa, Yesu Nasaletagei i nei po e nenae.
38
Ma tauna i otu i pa, Yesu Dawita gogana, hilaki uta lunugotootogogeu!
39
Ma iyawoi bolu u naohi hi lahaya ma hi paliyeya hi pa, Hei, una genuwana.
Tamogi tauna i otu labatana i pa, Dawita gogana, hilaki uta lunugotootogogeu!
40
Ega yaka Yesu i tutowolo ma i baha po ipa tu matakekena hina neiyai ugolina.
Hougana i nei po u liyaliyana ma Yesu i lubayadeya i pa,
41
Amluhogala ipa bimgei a
dewaya?
Ma tauna i pa, Guyau, u luhogala ipa matau hina dewadewa.
42
Ma Yesu ugolina i baha i pa, Una galena meme. Amwitumagana i luyawahim.
43
Mala emosi ma matana i galeneya po Yaubada i maamali ma Yesu i wotagoya po hi nae.
Ma lawa atapuhi geka dewana hi gagaleya po Yaubada hi wotalagiyeya.
Luka Luka
<<
18 18
>>
Luka Luka
<<
19 19
>>
19
Yesu ma Sakiyasi
1
Yesu Yeliko i luiya po i nenae.
2
Ma noka hosi takisi tu tama hai bada waigapolana
gowana Sakiyasi i mamae.
3
Tauna i ileta ipa Yesu ina galeya naka iyowai ma ega
emoemotana babana gahina i kuku duma ma bolu hi itugaagali.
4
Ega yaka i bulili tahatahaya
po Yesu apo tahayanei ina nenae mayau gehouna i geini.
5
Ma hougana Yesu i nei po mayouna ugolina ma i luwatateya po Sakiyasi ugolina i
baha i pa, Una hopu yagiyagina mai babana amalai apo am u numa a mae.
6
Ega yaka
Sakiyasi i hopu yagiyagina po a kaohana Yesu i weluwaya.
7
Ma lawa atapuhi hi gagaleya po himpili ma hi pa, Geka lawana i witoumana nae tu
apapoe a u numa.
8
Ma Sakiyasi i towolo po Guyau ugolina i baha i pa, Guyau, una galeu. U gapola a
kahaya po tupona apo tu dayadayabu a welehi ma tupona galiugei. Ma inapa iyai amaka
koyamagei ma a ginouli a tamihi yaka apo ginoulihi hai lata mala wohepali a weleya.
9
Ma Yesu i baha nae ugolina i pa, TamAbelahamgogana gehouna ma amalai
luyagohana i nei omnumana u hinena.
10
Ma Lawa Moinau a nei ipa lawa tu welupowa a
bihehi po a luyawahihi.
Mone gole paliluwaluwana
(Matiu 25.14-30)
11
Yesu amaka Yelusalemi tutuliyaliyani yaka tu lutanigana hai lunonola powa ipa apo
ega daona ma Yaubada anani taniwaga ina wogeleteya yaka geka paliluwaluwana i paliwelehi
12
i pa, Tu tahaya lawana gehouna dobu mawana daodaona ugolina i nae ipa ina
wiwasawasa ma ina gunawileya.
13
Yohola ega ita nae ma a tu bagibagi magouhi 10 i otugehi
po emosi po emosi mone gole i welewelehi. Ma ugolihi i baha i pa, Geka ugolihiyei ona
gimagimala ma mone ona yamdewa a sigana a gunawileu.
14
Tamogi a dobu lawahi ega hita luhogaleya po mulinei baha tu hihiwa po ipa ina pa,
Geka lawana ega nugonugoiyai ipa ina wiwasawasa ubeiyai.
15
Tamogi lawana i wiwasawasa ma i gunawileya po a tu bagibagihi, iyawoi mone i
welewelehi i otugehi ipa hina nae ugolina. Ma mone awai hi dewadewaya ipa ina
hanapugeya.
16
Tu bagibagi tahatahayana i nei ugolina po i pa, Bada, am mone gole emosi u
weleweleu naka mone gole yagahi magouhi 10 a dewaya.
17
Ma tauna ugolina badana i baha i pa, I haki duma. Tam tu bagibagi dewadewam.
Apo meyagai baneihi magouhi 10 una galena itetehi, matababana ginouli habuluhi ugolihi
emoemotana a witumaganem.
18
Ma tu bagibagi wiluwagana i nei po i baha i pa, Bada, mone gole emosi u
weleweleu naka mone gole yagahi nimitutu a dewaya.
19
Geka tu bagibagina ugolina i baha i pa, Tamapo meyagai baneihi nimitutu una
galena itetehi.
20
Apoma gehouna i nei po i baha i pa, Bada, gee am mone gole u weleweleu naka
kaleko henahenamina ugolinei a humaya ma a houna gowadi po i mamae.
21
Ma a lowogem
babana tamlawa lauhinidoodolam. Ginouli awai ega galimgei ma apo una waya po gasi
awai ega uta ugohi ma apo anona una waya.
22
Geka tu bagibagina ugolina i baha i pa, Tam tu bagibagi apapoena. Baha awai
gamomgei hi hopuhopu ugolihiyei apo a wigoum. U hanapugeya naka tau lawa
lauhinidoodolau. Awai ega galiugei a wiwaya po awai ega ata ugugohi a wiwaya.
23
Ugolinei
ma awaka po u mone ega hau banika uta houni? U gunawilana hougana ugolina u mone anai
luwitanana ata waya.
24
Apoma iyawoi u liyaliyana hi towotowolo ugolihi i baha i pa, Monena gole emosi
ugolina ona wihaleya po lawana iyai mone gole magouhi 10 ugolina tauna ona weleya.
25
Ma tauhi hi baha hi pa, Bada, geka tauna ugolina amaka mone gole magouhi 10
memehi.
26
Ma wasawasana i pa, A paliwelemi, lawa atapuhi ugolihi awai e mamae apo
Yaubada ina luwitanihi. Ma iyai ugolina ega awai ita mamae, hawena habulu hotana ma
Yaubada apo ina wihalena pahi.
27
Ma noka lawahi tu wigawiyeu iyawoi ega nugonugohi ipa
ubeihi ana iwasawasa ona neihi mai po u matau ona unihi.
Yesu i gegae u Yelusalem
(Matiu 21.1-11; Maki 11.1-11; Yoni 12.12-19)
28
Yesu a wibaabani i kokoe ma i welutahaeya po hi gae Yelusalemubeina.
29
Hougana
Betepage ma Betani oya Oliweta ugolina i tutuliyaliyanihi ma a hewahewali luwaga i himila
tahaehi po i baha
30
i pa, Meyagai u naomi ona nae po ona luiluiya naka hota doniki wouna
yohola ega hita geluya ma e mamae, apo ona tuhagaya. Ona lupeni po ona neiyai geka hosi.
31
Ma inapa iyai ina lubayademi ina pa, Awai binei o lupelupeni? yaka ona pa, Guyau ipa
ina wibagibagi.
32
Ega yaka iyawoi i himihimilihi hi nae po iyowai i palipaliwelehi naka pitenana ma hi
tuhagaya.
33
Ma hi lupelupeni hougana donikina taniwagana ugolihi i baha i pa, Awai binei o
lupelupeni?
34
Ma tauhi hi pa, Guyau ipa ina wibagibagi.
35
Apoma hi niyeya Yesu ugolina po hai kalekogei gamogamona upuna hi lutouli ma
Yesu hi wigeluya.
36
Ma i gelu po i nenae ma lawa hai kalekogei tahayana hi lutouli.
37
Hougana Yelusalemi tutuliyaliyani tahaya Oliweta u oyana ma i hopu po i nenae ugolina
tu wotagona atapuhi himtuboina. Ma manini po wipoya atapuhi hi gagalehi bihiyei ponahi i
lata ma hi tugudu po Yaubada hina wotalagiyeya
38
hi pa,
Tam Wasawasa, Guyau gowanei e nenei Yaubada ina kawaidewedewem!
Nugodumola hau yada po animhuna duma tam Gegewahagam ugolim!
39
Apoma bolu u hinena Palisi lawahi gehouhi Yesu ugolina hi baha hi pa, Bada, am
hewahewali una lahahi po hina genuwana.
40
Ma Yesu i baha i pa, A paliwelemi, inapa hina genuwana yaka gaima apo hina
tugudu po hina iototu.
Yesu i tou Yelusalem binei
41
Hougana Yesu Yelusalemi tutuliyaliyani ma i gagaleya po i tougeya.
42
Ma i pa,
Hilaki tamgasi awai nugodumola e dewadewaya uta hanapugeya. Tamogi amalai u matami
lugowadeya.
43
Hougana e nenei apo amgawiya anai lagenahi hina mewiiwilemma hada
atapuna ugolina hina huluhulum,
44
po hina lugoluhimpo una hopu hau hipuli. Ma lawa u
hinem apo hina wiapapoenihi. Numa atapuhi apo hina kokoe, apega gaima emosi u uyawena
ina mamae, babana hougana Yaubada u hagumgei i nenehi ega uta galena tuhagaya.
Numa dalabu baneina u hinena tu gimagimala Yesu i wiyagahi
(Matiu 21.12-17; Maki 11.15-19; Yoni 2.13-22)
45
Apoma Yesu numa dalabu baneina i luiya po i tugudu po tu gimagimala ina
wiyagahi.
46
Ma ugolihi i baha i pa, Yaubada a Buka gilugilumana ugolina i baheya i pa, U
numa lawa hai ani lupali ubeina. Ma taumi o buiya po Tu danedanene hai ani megowada.
47
Iyeta emosi po emosi numa dalabu baneina u hinena Yesu i iatatiyana. Ma tu
witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi po lawa tu tahaehi nugonugohi ipa hina
uni.
48
Tamogi ega tahaya awai hita tuhagaya babana lawa atapuhi hi launonola gawateya po
ega baha emosi ipa hina lauemuli.
Luka Luka
<<
19 19
>>
Luka Luka
<<
20 20
>>
20
(Matiu 21.23-27; Maki 11.27-33)
1
Iyeta gehouna numa dalabu baneina u hinena Yesu lawa iatatiyehi po ugolihi tuwega
dewadewana i guuguyeya, ma tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi, mi
Yudeya hai tanitaniwaga mitehi hi nei,
2
po ugolina hi pa, Una paliweliyai, witaniwaga awai
u waya po geka ginoulihi e dewadewahi, bo iyai geka witaniwagana i welem?
3
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Hapali tau gasi u lubayada a welemi. Ona paliweleu,
4
Yoni a witaniwaga yadei i nei bo lawa ugolihiyei i nei po i ibapatiso?
5
Ma tuawahi u hayahi hi ibaabani hi pa, Apo awai ta baheya? Apo tana pa, Yadei,
apo ina pa, Awai binei ega ota witumaganeya?
6
Ma apo tana pa, Lawa ugolihiyei, apo
lawa atapuhi hina lugaimata. Matababana u nugonugohi i kadidili duma naka Yoni tauna tu
bahapiko gehouna.
7
Ega yaka a baha hi wimiheya hi pa, Ega tota hanapugeya miyei i nei.
8
Ma Yesu ugolihi i baha i pa, Tau gasi apega a paliwelemi witaniwaga awai a waya po
geka ginoulihi a dewadewahi.
Lawa gehouna a tano tu bagibaiyena ompaliluwaluwana
(Matiu 21.33-46; Maki 12.1-12)
9
Apoma Yesu i tugudu po geka paliluwaluwana lawa i paliwelehi i pa, Lawa gehouna
gologolowa ugona ugolina wine he dewadewaya i lupehiyeya. Ma tano tu galena itete u
nimahi i houni ma i nae dobu mawana daodaona ugolina.
10
Omlohina hougana ugolina
badana a hewali i himili po i nae tano tu galena itete ugolihi ipa ugona tupona hina weleya.
Tamogi tano tu galena itete baha tu hihiwa hi wilawi ma a nima kwakwawina hi himili po i
gunawileya.
11
Ega yaka badana a hewali gehouna i himili po tauna gasi hi wilawi po i
wihinimaya ma a nima kwakwawina hi himili po i gunawileya.
12
Ma a tu bagibagi
witonugana i himili po gegeka naka kelo hi weleya ma tano u putana hi dubala hopuneya.
13
Apoma tanona taniwagana i baha i pa, Apo awai a dewaya? Heki, natu hotau a
lauhogalena dumaya a himili, nugote apo hina wiyateyateya.
14
Tamogi hougana tano tu galena itete natunana hi gagaleya po tuawahi hi ibaabani hi
pa, Tanona muliyei tu witaniwagena geegeka. Ta uni po geka tanona ipa ina nenae ugolina
naka apo ina wigalitiyei.
15
Ega yaka hi halena hopuneya tanona uputana po hi uni.
Yesu i lubayada i pa, Tanona taniwagana apo tano tu galena itete iyowai ina dewahi?
16
Apo ina nei po ina unihi ma tano tu galena itete gehouhi u nimahi tanona ina houni.
Hougana geka lawa hi noonoli po hi pa, Apega duma.
17
Ma tauna i galehi ma i pa, Heki, geka bahana Yaubada a Buka ugolina anona awai?
I baheya i pa,
Ogolana tauna tu lunuma hi ihinigigiyeya
amalai i gunabuiya po i dewadewa lagona.
18
Iyai ina peu po noka ogolana ugolina ina yato apo ina lauhedalena meya po tupotupona.
Ma inapa noka ogolana ina guli po iyai ina lutataya apo ina lumutumutuya.
Takisi wimihana bahabahana
(Matiu 22.15-22; Maki 12.13-17)
19
Lugagayo tanitaniwagahi po tu witalaguyaba babadahi ipa noka kabudalana hina
numa panipani. Matababana geka paliluwaluwana i bahena niyeya ugolihi ma tamogi lawa hi
lowogehi.
20
Ega yaka gaogao hi beiha po lawa tu wibenabenama gowagowada hi himilihi ipa hina
witepa naka tauhi tu winugonugotuhu dumalu. Ma tauhi ipa Yesu hina laubayabayadeya po
ina baha powa ma mi Loma hai taniwaga baneina a witaniwaga po a wipoya ugolina hina
houni.
21
Tu wibenabenama gowagowadahi Yesu hi lubayadeya hi pa, Bada, to
hanapugeya naka awai e bahebahehi po e iatatiyanehi hi dumalu. Ma gasi to hanapugeya
naka lawa ega uta ikahahi ma tamogi Yaubada a nugotuhu moinana lawa ubeihi e
iatatiyanehi.
22
Apo mi Loma hai taniwaga ta wotagoya po takisi ta huhouni Sisa binei, bo
eega?
23
Tamogi Yesu amaka hai lubayada koyakoyama i hanapugeya yaka ugolihi i baha i
pa,
24
Mone emosi ona wogeleteya po a galeya. Iyai tepana galenana po gowana geka
monena ugolina?
Ma tauhi hi pa, Sisa galenana.
25
Ega yaka Yesu ugolihi i baha i pa, Heki, ginouli awai Sisa galinei Sisa ona weleya.
Ma ginouli awai Yaubada galinei Yaubada ona weleya.
26
Lawa u matahi ega emoemotahi ipa Yesu hina dewaya po ina baha powa. Ega yaka
hi genuwana ma a baha binei nugonugohi i goholi.
Towolomeme bahabahana
(Matiu 22.23-33; Maki 12.18-27)
27
Sadusi hai bolu lawahi hilage towolo memena ega hita itumaganeya. Tauhi hi nei
Yesu ugolina,
28
po hi lubayadeya hi pa, Bada, Mose geka lugagayona ubeiyai i gilumi i pa,
Oloto awai ina tawine po ega ina winatuna ma ina hilage apo walehina hiwapena ina lawagi
po hina winatuna naka popoyana galinei.
29
Lawa gehouna natunatuna ololotohi magouhi 7.
Tutuwoga i tawine po ega natuna ma i hilage.
30
Ma tu hulatuna wawinena i lawagi.
31
Po gasi
tu witonugahi ma atapuhina magouhi 7 emoemotahi. Ega hita winatuna ma hi hilage pahihi.
32
Muliyei apoma wawinena i hilage.
33
Ugolinei ma hau towolo meme wawinena apo agona
iyai? Matababana atapuhi magouhi 7 i lawaga pahihi.
34
Ma Yesu ugolihi i baha i pa, Lawa geka u hougana he mamae he tawitawine po
natunatuhi he itawinehi.
35
Ma tamogi iyawoi noka u hougana Yaubada u matana hi
dewadewa po hau hilage he towotowolo meme lawa apega hina tawitawine po apega hina
itawinehi.
36
Matababana apega hina hilage meme babana tauhi apo mei tu winoyanoya po
tauhi Yaubada natunatuna hai towolo meme binei.
37
Mayau towotowolona i alalahi hougana
Mose i limoineya naka lawa hau hilage he towotowolo meme. Noka hougana Guyau i
bahena meya tauna Abelaham a Yaubada po Isako a Yaubada po Yakobo a Yaubada.
38
Tauna ega lawa hilahilagehi hai Yaubada ma lawa lauyagohanahi hai Yaubada.
Matababana tauna ugolina lawa atapuhi he lauyagohana.
39
Ma lugagayo tanitaniwagahi gehouhi hi baha hi pa, Bada, i lubayada u wimihena
imahiyena dumaya.
40
Ma atapuhi hi lowogeya po ega hita lubayadena meya.
Dawita gogana Besinana lawana
(Matiu 22.41-46; Maki 12.35-37)
41
Tamogi Yesu i lubayadehi i pa, Iyowai ma lawa hi pa Besinana lawana naka apo
Dawita gogana?
42
Matababana Dawita tauna buka Sam ugolina i baheya i pa,
Yaubada i baha u Guyau ugolina i pa,
U awala hinebawau una mamae
43
a sigana amgawiya a houna hopunehi
po aemani luhanatanahi.
44
Noka hougana Dawita Besinana lawana i kawaguyougeya. Ugolinei Dawita ega Besinana
lawana gogana dumana.
Lugagayo tanitaniwagahi Yesu i kawaapapoenihi
(Matiu 23.1-36; Maki 12.38-40)
45
Lawa atapuhi Yesu hi lautaniganeya ma a hewahewali ugolihi i baha i pa,
46
Lugagayo tanitaniwagahi ona gagalena imahiyehi. Tauhi hai luhogala ipa luilui daodaohi
hina otenihi ma hina nenae, ma ani gimala dobuna ugolina lawa wiyateyategei hina
maamalihi. Tauhi hai luhogala hau numa dalabu ani tugula dewadewahi po hau toleha hai ani
tugula gegehi.
47
Ma gasi koyamagei hiwahiwape hai numa gapolahi he danedanenehi ma
lupali daodaohigei galena koyakoyama he dewadewaya. Tauhi hai wimeiha apo ina lata
duma.
Luka Luka
<<
20 20
>>
Luka Luka
<<
21 21
>>
21
Hiwape ananimbenena
(Maki 12.41-44)
1
Yesu numa dalabu baneina u hinena i mamae ma i gagalena animbenena gaebana
ugolina tu wigapola lawahi hai animbenena hi huhouna.
2
Ma gasi i gagalena ma hiwape
wodayadayabuna mone luwaga habuluhi mei toea emosi i hounihi.
3
Ma Yesu i baha i pa,
A baha duma ugolimi, geka hiwapena wodayadayabuna i houna lagona ma apoma
atapuhina.
4
Matababana atapuhina hai omteletelenagei hi houna ma tauna a widayadayabu u
hinena ma mone atapuna i tutuhagaya i houna pahi.
(Matiu 24.1-14; Maki 13.1-13)
5
Yesu a hewahewali lawa hai animbenena gaima dewadewahiyei numa dalabu baneina
hi wogowogoya ani galenana hakina hi bahebaheya. Ma Yesu i baha nae ugolihi i pa,
6
Geka numahi gaima ugolihiyei hiwogohi po o gagalehi, houga e nenei apo gaima emosi
ega u uyawena ina mamae. Atapuna apo hina dubadubalena pahi.
7
Ma tauhi hi lubayadeya hi pa, Bada, meyanai apo ambaha anona ina lugeleteya? Ma
wekiwekilala awai apo ina paliweliyai naka hougana ugolina amaka to geleta?
8
Ma tauna i baha i pa, Ona gagalena imahi po apega iyai ina witahaya powami.
Matababana lawa hi maga apo hina towolo po gowaugei hina koyama hina pa, Tau
Yaubada a Besinana, po hina pa, A houga amaka i geleta. Tamogi ega ona wotagohi.
9
Hougana gawiya po wogalahi tuwegahi ona noonolihi ega ona matomatouta babana geka
dewahi apo hina wawala tahaya. Tamogi houga sigasigana apega ina geleta yagiyaginai.
10
Yesu gasi i baha meme ugolihi i pa, Tupo geha ma tupo geha apo hina wigawiya po
gasi ani taniwaga geha ma ani taniwaga geha apo hina wigawiya.
11
Apo guhuguhu po tupo
gehouhi gomala po totogo baneihi hina geleta. Ma gasi wekiwelilala wainugolowolowo
dumahi apo yadei hina hopu mai.
12
Tamogi geka ginoulihi atapuhi yohola apega hina wawala tahaya ma apo lawa
gehouhi hina panimi po hina wihiniwiyuwami. Apo numa dalabu ugolihi hina libahibahimi po
hau numa panipani hina tugudumi. Ma gowau binei apo hina niyemi wasawasa po taniwaga
baneihi ugolihi.
13
Ma nonoka ami gaogao apo tuwega dewadewana ona nohaya.
14
Ega
nugonugomi ona laigeno meya ipa apo iyowai bimiyei ona ibaabani. Winugotuhu u
nugonugomi ina kokoe duma.
15
Matababana baha po nugohanahanapu apo a welewelemi
naka ega emoemotana tu wigawiyemi hina houna liyeya bo hina kawaikoyakoyameya.
16
Ma
hinahinami po amamami po walewalehimi po nounoumi po ami guguni po ami lawa tauhi
apo hau libahibahi hina hounimi po gehouhi apo hina unimi.
17
Apo gowau binei ma lawa
atapuhi apo hina wihinigigiyemi.
18
Tamogi apega u ununumi apala emosi ina lugowadeya.
19
Ami nugokadidili binei apo luyagohana moinana ona tuhagaya.
Yelusalem a peu binei Yesu i baheya
(Matiu 24.15-21; Maki 13.14-19)
20
Yesu i ibaabani i pa, Mehougana tu wigawiya Yelusalemhina mewiiwileya naka ona
hanapugeya a houga apapoe amaka i tuliyaliyani.
21
Ma iyawoi Yudeya u tupona ona mamae
yaka ona lowo po ona nae u oya. Ma taumi iyawoi Yelusalem u hinena ona mamae ega ona
luilui Yelusalem.
22
Nonoka apo Yaubada a wimeiha hougahi babana awai Yaubada a Buka
ugolina i bahebaheya ipa ina limoineya.
23
Ma wiwine wainatuhahi po koikoibahi noka
hougahi ugolihi apo tauhi tu nugodubu duma. Matababana wiyuwa baneina apo geka
hipulina ina wialoni po Yaubada a wimeiha geka lawahi hina wialoni.
24
Ma tu wigawiya lawa
gehouhi apo kwasikwasi daodaonei hina talatala unihi ma gehouhi apo hina panipanihi po
hina niyehi tupo atapuna ugolihi. Ma tu meuputa lawahi apo Yelusalemhina yomtutuibabeya
a sigana hai houga ina kokoe.
Lawa Moinana a gunawilana
(Matiu 24.29-31; Maki 13.24-27)
25
Yesu i ibaabani i pa, Wekiwekilala apo hau kabudala po hau wamahiya po hau
ubona hina lugeletehi. Hau hipuli tupo gehouhi boga po guliguli gololohi ma apo matouta
baneihi ina huluhi po ugolihi nugohanahanapu ina yababa.
26
Hipuli tupo atapuna ugolina
awai apo ina nenei wiotonana ma lawa apo matouta ina geinihi po hina imatauguuguwa. Ma
yada ginoulihi atapuhi hai kadidili apo hina tapiya.
27
Apoma apo Lawa Moinau a wipoyau
po a wasawasau ona gagaleu ma yaloigei a nei.
28
Hougana geka ginoulihi hina tugudu po
hina waawala taumi ona luwatatemi po ona galena gae babana ami lupena halena tahina e
kukuku.
Yesu i galugalu binei i wiatatiyana
(Matiu 24.32-35; Maki 13.28-31)
29
Apoma Yesu geka paliluwaluwana ugolihi i baheya i pa, Hapali kiyaha ona galeya
ma mayau atapuhi ona galehi.
30
I galugalu hougana ugolina ta hanapugeya naka ega daona
ma apo higolo ina wawala.
31
Yaka wekiwekilala awai a palipaliwelemi hina wawala ma ona
galehi yaka ona hanapugeya Yaubada anani taniwaga ega daona ma apo ina geleta.
32
A baha duma ugolimi, geka ginoulihi atapuhi apo hina wawala tahaya ma apoma
geka hapanana lawahi hina hilage pahihi.
33
Yada po hipuli apo hina yababa ma tau u baha
apega ina yababa.
34
Ona gagalena imahi. Witoletoleha po uma buuwa po geka hipulina luyagohanana
genona ega ina laigenogenomi ma apo noka iyetana ina ligohogoholimi mei walo e lailupa.
35
Matababana lawa atapuhi hipuli tupo wohepali he mimiyeya apo ina nei ugolihi.
36
Tamogi
houga magomagouna ona ihalu po ona laupali. Yaka apo ona kadidili po geka ginoulihi
atapuhi hinehiyei a dewadewami ona nei po Lawa Moinau u matau ona towolo.
37
Iyeta emosi po emosi Yesu numa dalabu baneina u hinena i iatatiyana. Tamogi
uguwei i nae po Oliweta u oyana i eneno.
38
Ma malatomtomhabuluna lawa atapuhi hi nei
numa dalabu baneina u hinena po ugolina hi lautanigana.
Luka Luka
<<
21 21
>>
Luka Luka
<<
22 22
>>
22
(Matiu 26.1-5; Maki 14.1-2; Yoni 11.45-53)
1
Palawa ega ita haahana tolehana gowana Welulagona hougana i tutuliyaliyani.
2
Ma tu
witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi tahaya hi bibeiha iyowai ma apo Yesu
hina uni babana lawa hi lowogehi.
(Matiu 26.14-16; Maki 14.10-11)
3
Apoma Tomodulele Yudasa Isakaliyota a winugonugotuhu i taniwageya. Yudasa
tauna Yesu a hewali gehouna.
4
Ma i nae po tu witalaguyaba babadahi po numa dalabu tu
galena itete hai babada mitehi hi wiwogatala. Iyowai apo Yesu ina nugonugohaleya ugolihi.
5
Ma tauhi hi kaoha po hi lueena apo mone hina weleya.
6
Ega yaka i lueena. Ma gaogao i
bibeiha ipa bolu ega hina hanapugeya ma Yesu ina nugohaleya po hina numa panipani.
Yesu i wononogo apo Welulagona tolehana amna ina ani
(Matiu 26.17-25; Maki 14.12-21; Yoni 13.21-30)
7
Palawa ega haahanana tolehana apoma iyetana i geleta. Noka iyetana ugolina ipa apo
Welulagona tolehana binei sipi natunatuhi hina unihi.
8
Yaka Yesu Pita ma Yoni i himilihi ma
i pa, Ona nae po Welulagona tolehana ubeita ona wononogogeya po apo ta ani.
9
Ma hi lubayada hi pa, Meka nugonugom ipa to wononogogeya?
10
Ma ugolihi i baha ipa, Meyagai baneina ona luiluiya hougana oloto gehouna goila
talagigoilana e awawali apo ona itutuhaga. Tauna ona wotagoya po numa awai e luiluiya ona
luiya.
11
Numana taniwagana ona paliweleya ona pa, Bada geka pite a baha ugolim i pa,
meka toumana hai babanoya naka ugolina apo u hewahewali mitehi Welulagona tolehana to
ani?
12
Ma tauna apo babanoya baneina u moyana ina wiatatiyemi po ugolina ginouli
atapuna ona wononogogeya.
13
Hai luwaga hi nae po Yesu awai atapuna i bahebaheya naka pitenana ma hi tuhagaya
yaka hai Welulagona tolehana hi wononogogeya.
Guyau a am
(Matiu 26.26-30; Maki 14.22-26; 2 Kolinito 11.23-25)
14
Amkabudalana hougana Yesu a tu wituwetuwega mitehi hau ani amhi tugula.
15
Ma
ugolihi i baha i pa, U luhogala baneina ipa taumi miteu geka welulagonana amna
tanomtahaeya ma apoma hiniu ina wiyuwa.
16
Matababana a paliwelemi, apega anani a
sigana Yaubada anani taniwaga u hinena anani kokoe ugolina ina geleta.
17
Ma keyaka i waya po Yaubada ugolina i wimaamala ma i pa, Geka ona waya po
ona gutaya u hayami.
18
Matababana a paliwelemi, amalai ma i wawala po i nenae apega
wine a umaya a sigana Yaubada a witaniwaga ina geleta.
19
Apoma aniani i waya po i wimaamala ma i tomutomuya po i welewelehi ma i
ibaabani i pa, Geka hiniu taumi a welewelemi. Winugohepau binei geka pite ona
dewadewaya.
20
Emoemotana gasi mei am u mulina ma keyaka i waya po i pa, Geka talau Yaubada
a wogatala wouna lawa atapumi ubeimi apo ina kololo.
21
Amna u hinena Yesu i baha i pa,
Ona galeya, tu nugohaleu lawana tauna miteu geka ani amna ugolina.
22
Lawa Moinau apo
Yaubada a nugotuhugei a hilage, ma iyai tu nugohaleu naka tauna tu nugodubu.
23
Ma a
hewahewali hi tugudu po hi laubayabayadena mehi, iyai apo geka dewana ina dewaya.
Witaniwaga ubeina
24
Yesu a hewahewali u hayahi witaniwaga binei hi wigamogahigahi.
25
Ma Yesu ugolihi
i baha nae i pa, Tu meuputa lawahi hai wasawasa lawa he tanitaniwagehi. Ma lawa hai baha
wiyateyate hipa Bada tamtuhaguiyai.
26
Tamogi taumi ipa ega geka pite. Iyai u hayami ami
bada ipa ina dewa meya po mei tewela habuluna. Ma iyai ami tu tahaya ipa ina dewa meya
po mei tu poula.
27
Lawa awai tauna i geduma? Lawa hau ani ame tugutugula bo lawa e
pupoula? Lawana e pupoula tauna i geduma. Ma tau u hayami mei tu poula lawana.
28
Taumi u houga witai u hinehi ma mitemi ta mamae.
29
Ma amaka mei amau witaniwaga
ubeina ma i inaganiu, naka pitenana apo a winaganimi witaniwaga ubeina.
30
Uani taniwaga u
hinena apo u ani amugolina ona ampo ona uma. Isalaela gugunina magouhi 12 taumi apo
taniwaga hai ani tugula ugolina ona tugula ma ona luhetalehi.
Yesu Pita a bowi i baha pikogeya
(Matiu 26.31-35; Maki 14.27-31; Yoni 13.36-38)
31
Yesu i baha nae Pita ugolina i pa, Simona, Simona, una lautanigana. Tomodulele
lubayada i waya ipa atapumi ina ludadanimi po ina wikahami mei lawa witi e ikahaya.
32
Tamogi bimgei a lupali ipa amwitumagana ega ina kookoe po mehougana una
luhagawilemipa walewalehimuna wikadidilihi.
33
Ma Pita i baha i pa, Guyau, a nonogo duma apo tam miteu ta nae hau numa
panipani po ta hilage.
34
Ma Yesu i pa, Pita a baha duma ugolim. Uguwei apega kamkam olotona ina tou a
sigana mala tonuga una bowiyeu naka ega uta hanapugeu.
Mone animpohapohana po baeki po kwasikwasi daodaona
35
Apoma Yesu a hewahewali i lubayadehi i pa, Hougana a himilimi po o nenae ega
ami mone animpohapoha po ega ami baeki po ega aehumahuma ota tama ma awai ugolina
o kuku bo eega?
Ma tauhi hi pa, Ega awai.
36
Ma Yesu i pa, Tamogi amalai iyai mone animpohapohana waioutuna ugolina yaka
ina waya. Ma iyai ega ugolina kwasikwasi daodaona yaka a luilui wopotopotona ina
gimalena haleya po emosi ina waya.
37
Matababana a paliwelemi naka geka bahana Yaubada
a Buka ugolina ipa ina limoineya tau ugoliu. I baheya i pa, Tauna tu dewaapapoe mitehi hi
hiyawa emotehi, babana awai biugei hi gilugilumi e laimoineya.
38
Ma a hewahewali hi pa, Guyau, u galeya geka kwasikwasi daodaohi luwaga.
Ma tauna i pa, Amaka.
Yesu Oliweta u oyana i lupali
(Matiu 26.36-46; Maki 14.32-42)
39
Yesu mei houga gehouhi i dewadewaya naka pitenana meyagai baneina i hopu haleya
po i nenae Oliweta u oyana ma a hewahewali hi wotagoya.
40
Hougana hau oya hi laugeleta
po a hewahewali ugolihi i baha i pa, Ona lupali po apega ludadana ona wialonihi.
41
Ma
tauna i nehalehi po i nae uheiya mei gaima ta haleya po e yatoyato naka pitenana mawana a
dao ma itutunei imtutonetonena ma i lupali i pa,
42
Amau, inapa am nugotuhu yaka geka
wiyuwana keyakana ugoliu una wihaleya. Tau u nugotuhu hawena ma tamamnugotuhu una
dewa tagoya.
43
Ma Yaubada a tu winoyanoya yadei i lugeleteya po i wikadidili.
44
Ma
nugowiyuwa i dewaya po i laupali gawagawata ma moyagahuna mei tala hau hipuli i
tonetoneya.
45
A lupali u mulina i gunawileya po a hewahewali nugodubu i tapeienohi po hi eneno
ma i tuhagahi.
46
Ma i baha nae ugolihi i pa, Awai binei o eneno? Ona towolo po ona
laupali ipa ega ludadana ona wialoni.
(Matiu 26.47-56; Maki 14.43-50; Yoni 18.3-11)
47
Yesu yohola i ibaabani ma a hewali gehouna gowana Yudasa bolu i tahaehi ma hi
geleta. Tauna i gegae ipa Yesu niuna ina yagoni,
48
ma Yesu i baha nae ugolina i pa,
Yudasa, winiu yagonagei ipa Lawa Moinau una nugohaleu, bo?
49
Hougana Yesu a hewahewali tauna mitehi awai apo ina waawala hi gagaleya po hi pa,
Guyau, i kwasikwasi daodaohi to wibagibagihi bo hawehi?
50
Ma tulahi gehouna
talaguyaba taniwagana a tu bagibagi i lubuya po tanigana u awala binebawana i talutuiya.
51
Tamogi Yesu i baha i pa, Geka dewana amaka ma ina kokoe. Ma lawana tanigana i
wodadani po i dewadewa meme.
52
Apoma Yesu i baha nae tu witalaguyaba babadahi po numa dalabu tu galena itete hai
babada po mi Yudeya hai tanitaniwaga hi nenei tauna ubeina ugolihi i pa, Iyowai po a
nimagawiya gapolami o nei ubeu mei tau tu danene?
53
Hougana iyeta emosi po emosi tau
numa dalabu baneina u hinena taumi u hayami ma iyowai po ega ota paniu? Tamogi
geegeka taumi ami kabudala po gasi uguwa wipoyana a houga.
(Matiu 26.57-58, 69-75; Maki 14.53-54, 66-72; Yoni 18.12-18, 25-27)
54
Apoma Yesu hi numa panipani po hi niyeya tu witalaguyaba hai taniwaga a u numa
hi luiyeya. Ma Pita mulinei i wotago po i nae.
55
Ma mayau u tano hau ani libolu hi ahili po hi
duhuduhuna wiiwileya naka i luwoheyanehi.
56
Apoma tu bagibagi wawinena Pita hau yayata
i tugutugula i todi ma i gagaleya po i pa, Geka lawana gasi tauna Yesu tu wotagona.
57
Tamogi Pita i bowi i pa, Wawine, Yesu ega ata hanapugena dadani.
58
Ma hi mae po ega daona ma lawa gehouna i galeya po i pa, Tam gasi tulahi
gehouna.
Ma Pita i baha i pa, Tulau, tau eega!
59
Ma hi mae po kabudala gaogaona emosi u mulina ma lawa gehouna i baha higihigili i
pa, Moina dumana geka lawana tauna Yesu a bolu babana tauna lawa Galiligei.
60
Tamogi Pita i pa, Tulau, am baha anona a winugoniniyeya! Yohola i ibaabani ma
amaka kamkam olotona i tou.
61
Ma Guyau i luhagawileya po Pita i gagaleya po Guyau a
baha Pita nugonei i gegae naka geka pite i baheya i pa, Uguwei apega kamkam olotona ina
tou a sigana mala tonuga una bowiyeu.
62
Noka apoma i hopu hau uputa po nugonugona
pouhi i tutou halenehi.
Yesu hi libahibahi
(Matiu 26.59-68; Maki 14.55-65)
63
Tu wigawiya Yesu hi womomohi ma hi palipaliguyoguyougeya po hi ilawi.
64
Gasi
matana hi humahi ma hi lubayadeya hi pa, Una wipiko, iyai noka i launim?
65
Ma baha
apapoe galenahi tapuhi po tapuhi ugolihiyei hi palipalitepani.
66
Malitomtomhougana tu wiwogatala po tu witalaguyaba babadahi po lugagayo
tanitaniwagahi himtuboina. Ma Yesu hi niyeya hau ani wiwogatala numana po hi pa,
67
Inapa tamBesinana lawana yaka una paliweliyai.
Ma tauna i baha ugolihi i pa, Inapa a paliwelemi yaka apega u baha ona kawamoineya.
68
Ma inapa a lubayademi yaka apega u baha ona wimiheya.
69
Tamogi amalai ma i wawala
po i nenae apo Lawa Moinau Yaubada manimaninina u awala hinebawana a tugutugula.
70
Ma atapuhi hi pa, Heki, tam Yaubada Natuna, bo?
Ma tauna i pa, Taumi tuawami o baheya naka tau Yaubada Natuna.
71
Ma tuawahi hi pa, Awai binei tu wigouna ta bibiheya? Amaka tauna i wigou meya
po a baha gamonei he hopuhopu.
Luka Luka
<<
22 22
>>
Luka Luka
<<
23 23
>>
23
Yesu Pilato u matana i luhetala
(Matiu 27.1-2, 11-14; Maki 15.1-5; Yoni 18.28-38)
1
Apoma bolu atapuhi hi welutowolo po Yesu hi niyeya Pilato u naona.
2
Ma hi tugudu
po hi igouya hi pa, Geka lawana ata lawa e itahaya powahi ma to tuhagaya. Lawa i
palipaliwelehi ipa ega Sisa ugolina takisi hina huhouna po gasi i bahena meya i pa tauna
Besinana lawana po wasawasa.
3
Ma Pilato Yesu i lubayadeya i pa, Tam mi Yudeya hai wasawasa, bo?
Ma Yesu i pa, Tam am baha naka pite.
4
Ma Pilato tu witalaguyaba babadahi po bolu ugolihi i baha i pa, Geka lawana ega a
powa awai ata tuhagaya.
5
Tamogi tauhi hi baha higihigili hi pa, Awiatatiyanagei lawa u hayahi wogalahi e
talatala iwawali, Yudeya tupona atapuna u hinena. U Galili i wawala i nei po amalai geka
hosi.
Pilato Yesu i himila niyeya Heloda ugolina
6
Hougana Pilato geka bahana i noonoli po i lubayada i pa, Geka lawana lawa
Galiligei?
7
Ma i tuhagaya naka Yesu tauna Heloda tupo i gagalena iteteya ugolinei i nei. Ega
yaka i himili po i nae Heloda ugolina, babana noka hougana u Yelusalemi mamae.
8
Heloda Yesu i gagaleya po nugonugona i kaoha duma babana houga i dao tuwegana i
nonoli po gasi ipa ina galeya. Matababana a luhogala ipa Yesu a manini ina wogeleteya po
ina galeya.
9
Ega yaka Heloda Yesu i lubayabayadena dumaya ma a lubayadahi Yesu ega ita
wimihehi.
10
Tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi hi towolo gae po Yesu hi
wigou kadidiliyeya.
11
Heloda a tu wigawiya mitehi Yesu hi galena hopuhopuneya po hi
paliguyoguyougeya, po luilui daodaona po dewadewana hi wioteni ma hi himila meya po i
gunawileya Pilato ugolina.
12
Noka iyetana ugolina Heloda ma Pilato hi witulana. Ma lolowa
geka dewana eega ma hi gawiyena mehi.
Luhetala i wihimilana Yesu ina hilage
(Matiu 27.15-26; Maki 15.6-15; Yoni 18.39-19.16)
13
Pilato apoma tu witalaguyaba babadahi po tu tahatahaya po lawa i otugehi po
himboina.
14
Ma ugolihi i baha i pa, Geka lawana o neiyai ugoliu po o pa lawa i itahaya
powahi. Ma amalai u matami awai bihiyei o igouya a lauwilewileya po ega a powa awai ata
tuhagaya.
15
Ma gasi Heloda ega Yesu a powa awai ita tuhagaya yaka i himila meya ugoliu.
Geka lawana ega awai ita dewa powaya po apo binei ma ina hilage.
16
Ugolinei ma apo a
baha po hina kodikodili ma a wohaleya po ina nae. [
17
Bolima emosi po emosi
Welulagona tolehana ugolina hau numa panipani iyai lawa hi inagani he baha po Pilato e
wohaleya.]
18
Tamogi lawa atapuhi hi otu gogona hi pa, Geka lawana una uni ma nugonugoiyai
Balaba una wohaleya.
19
(Balaba tauna meyagai baneina u hinena wogalahi i wiwawali po
omunugo binei hau numa panipani i mamae.)
20
Pilato nugonugona ipa Yesu ina wohaleya yaka bolu ugolihi i baha meme.
21
Tamogi
tauhi hi otu gunawilana ugolihi hi pa, Una witakeya! Una witakeya!
22
Ma ugolihi Pilato a baha i witonugaya i pa, Ma powa awai i dewaya? Ega a powa
awai ata tuhagaya po apo binei ma ina hilage.
23
Tamogi tauhi ponahi i lata ma hi ototu gawagawata ipa Yesu ina witakeya po hai
wiototu i wiponawogogeya.
24
Ega yaka Pilato a luhetala i wihimilana naka Yesu apo lawa
hai nugotuhu ina wotagoya.
25
Ma lawana wogalahi po omunugo binei hau numa panipani hi
tutuguduya hi laupaliyeya ipa ina wohaleya. Ma Yesu i palihaleya lawa hai nugotuhu ina
wotagoya.
Yesu hi tutulawiteya hau ani take
(Matiu 27.32-44; Maki 15.21-32; Yoni 19.17-27)
26
Tu wigawiya Yesu hi witahaya laweneya po hi niniyeya ma lawa Sailinagei gowana
Simona meyagai u uputa ugolina i mamae i nei i luilui meyagai baneina u hinena. Tauna ani
take mayouna u awalana hi houni ma hi dewaya po Yesu mulinei i awawalaniyeya.
27
Lawa
boluna baneina Yesu hi wootagoniyeya po u hayahi wiwine gehouhi hi tutou ma hi
lauhiyawa.
28
Ma Yesu i luhagawileya po ugolihi i baha i pa, Wawine mi Yelusalemgena,
ega biugei ona tutou. Tamogi taumi bimiyei po natunatumi bihiyei ona tutou.
29
Matababana
iyeta e nenei apo lawa hina pa, Wiwine alinawa po ega hita inatuna po ega hita igugu tauhi
tu kaoha.
30
Apoma,
Apo lawa hina tugudu po oya baneihi ugolihi hina baha hina pa,
Ona guli po ona lutataiyai.
Ma oya habuluhi ugolihi hina pa,
Ona guluwiyai.
31
Matababana inapa ginouli geka pite mayau a wiidaidaga hougana ma hina dewaya, apo
mayau a poi hougana awai ina wawala?
32
Ololoto luwaga tauhi tu dewaapapoe gasi hi witahaya lawena niyehi po ipa Yesu
mitehi hina wihilagenihi.
33
Dobu gowana Ununu Dobuna ugolina hi lugeleta po noka hosi
Yesu hi witakeya po gasi tu dewaapapoehi luwaga; gehouna u awala hinebawana ma
gehouna u awala kehana.
34
Ma Yesu i pa, Amau, una paligigilihi babana awai he
dewadewaya ega hita hanapugeya. Ma tu wigawiyahi u hayahi a kaleko hi wikibugehi po hi
tamihi.
35
Lawa hi towolo ma hi ihalu ma mi Yudeya hai tu tahaya Yesu hi
palipaliguyoguyougeya hi pa, Lawa gehouhi i wiluyagohanihi. Ma inapa tauna Yaubada a
Besinana lawana yaka hapali ina wiluyagohana meya.
36
Tu wigawiyahi gasi hi paliguyoguyougeya po hi gae ugolina po wine waitululuwana
hi iyoyogi.
37
Ma hi pa, Inapa tam mi Yudeya hai wasawasa yaka una wiluyagohana mem.
38
Ma geka bahahi ani take u tepana hi gilumihi hi pa:
GEKA MI YUDEYA HAI WASAWASA
39
Tu dewaapapoena emosi i taketake Yesu i paliapapoeya i pa, Moina tam Besinana
lawana? Tampo tiyai una wiluyagohanita.
40
Tamogi tulanana gehounana i lahaya i pa, Yaubada ega uta lowogeya, bo?
Wimihana tauta ta wiwaya emosina gasi tauna e wiwaya.
41
Tauta ata apapoe mihana ta
laidumaluya ma tamogi geka lawana ega awai ita dewa powaya.
42
Ma i baha Yesu ugolina i pa, Yesu, amwiwasawasa una iwaawali una nugotuhuwe.
43
Ma Yesu i baha lawana ugolina i pa, A baha duma ugolim, amalai apo tammiteu
meyagai gegena ugolina ta mae.
Yesu i hilage
(Matiu 27.45-56; Maki 15.33-41; Yoni 19.28-30)
44
Iyeta i lautipolini ma kabudala lalana i wohouni po tupo atapuna i uguguwi a sigana
kabudalana i hopu po ibiga i lutipolini.
45
Ma numa dalabu baneina u hinena kaleko baneina i
taketake i gunalolo luwageya.
46
Apoma Yesu ponana i lata ma i pa, Amau, u nimam alugou
a huhouni. Geka bahana i baheya ma yautuna i kokoe po i hilage.
47
Tu wigawiya tu galena itetehi awai i waawala i gagaleya po Yaubada i huneya i pa,
Moina dumana tauna lawa dumadumaluna.
48
Noka hosi bolu himtuboina po dewa i
waawala hi ihalugeya. Ma hougana awai i waawala ma hi gagaleya po a nugowiyuwahi hi
gunawilehi hai u numa.
49
Yesu tu hanapugena dumana po wiwine u Galili ma hi wotago po
hi nenei uheiya hi towolo ma hi ihalu.
Yesu hau kokowaga hi houni
(Matiu 27.57-61; Maki 15.42-47; Yoni 19.38-42)
50
Lawa gehouna gowana Yosepa Alimatiyagei Yudeya u tupona. Tauna tu wiwogatala
gehouna. Tauna lawa wodewadewana po a dewa hi dumalu.
51
Hawena tauna tu wogatala
gehouna tamogi hai wiwogatala po awai hi dewadewaya ega ita kaoheya. Ma Yaubada anani
taniwaga i ototoni.
52
Geka tauna lawana i nae Pilato ugolina po Yesu hinina i lupaliyeya ipa
ina weleya.
53
Apoma hau ani take ma i telehopuneya po kokowaga kalekonei i humaya ma
hau kokowaga i houni. Kokowagana naka tapatapana hi hedali po i lui ma yohola ega hita
houneya.
54
Noka iyetana naka wononogo iyetana po ega daona ma apo dalabu ina wawala.
55
Wiwinehi u Galili ma Yesu hi wotagoya po hi nenei Yosepa mitehi hi nae
kokowagana ugolina po iyowai Yesu i ienoya hi galeya.
56
Apoma hi gunawilehi hai u numa
po Yesu hinina binei wakatu po dadi dimudimumuhi hi wononogo. Ma hau dalabu hi
wiyagohina mei hai lugagayo i bahebaheya pite.
Luka Luka
<<
23 23
>>
Luka Luka
<<
24 24
>>
24
Yesu i towolo meme
(Matiu 28.1-10; Maki 16.1-8; Yoni 20.1-10)
1
Ma gaogao a iyeta tahatahayana ugolina malatomtomkikeina wiwinehi hai dadi hi
woononogogehi hi tama po hi nae hau kokowaga.
2
Gaimagei kokowaga matetana hi
lautomgeya naka hi builena niyeya uheiya po i mamae ma hi geleta.
3
Tamogi hi luilui
hougana Guyau Yesu hinina ega hita tuhagaya.
4
Geka hi winugoniniyeya po hi towotowolo
ma mala emosi ma lawa luwaga hai kaleko namanamalihi u liyaliyahi hi lugeletehi.
5
Ma
wiwinehi matouta i wihogohi po hi kulukululu hau hipuli ma lawahi hi baha hi pa, Iyowai po
lawa hilahilagehi hai ani mae ugolina lawa lauyagohanana o bibiheya?
6
Yesu ega geka hosi.
Yaubada amaka i witowolo meya. Yohola tauna u Galili ma awai ugolimi i bahebaheya ona
nugotuhuya.
7
Tauna i pa, Lawa Moinau apo tu apapoe lawahi u nimahi hina houniu po
hina witakeu po iyeta witonugana ugolina a towolo meme.
8
Apoma wiwinehi geka a
bahahi nugohiyei i gae.
9
Ma kokowagei hi gunagunawilehi geka ginoulihi atapuhi Yesu a hewahewali magouhi
11 hi paliwelehi po gasi iyawoi mitehi hi mamae atapuhi hi paliwelehi.
10
Wiwinehi naka
Maliya Magadala po Yowana po Maliya Yamesa hinana. Tauhi wiwine gehouhi mitehi geka
hi wipaliweleneya tu wituwetuwega ugolihi.
11
Tamogi wiwinehi awai hi bahebahehi tu
wituwetuwegahi ugolihi naka mei dedede yabayababa po ega hita kawamoinehi.
12
Ma Pita i
towolo po i wibulibulili po i nae hau kokowaga po i lukululugeya po i gagalena naka kaleko
awa i galehi ma ega awai gehouna. Apoma awai i waawala i nugonugotuhugeya ma i nae a u
numa.
Yesu tu wotagona hi nenae u Emeusa ma ugolihi i lugeleteya
(Maki 16.12-13)
13
Noka iyetana emosina ugolina Yesu tu wotagona luwaga hi nenae u Emeusa.
Meyagai gehouna u Yelusalemma ta nenae mawana a dao kabudala gaogaohi luwaga.
14
Ma
hai luwagahi Yesu binei hi dedede,
15
po hi lauwilewilena mehi ginouli awai hi noonolihi ma
Yesu i tulatuhi po mitehi hi nenegogona.
16
Tamogi hi galeya ma ega hita galena tuhagaya.
17
Ma Yesu i baha nae ugolihi i pa, Ami luwagahi ami nae ugolina awai o
ibaabaniyeya?
Tauhi hi tutowolo po a nugodubuhi hi kulukululu.
18
Ma gehouna gowana Kilopa i
lubayada i pa, Tamtu witoumana u Yelusalem? Moina tuawa hotamawai hi waawala geka
iyetahi ta nenehalehi ugolihi ega uta hanapugehi?
19
Ma Yesu i lubayada i pa, Ginouli awai?
Ma tauhi hi pa, Awai i waawala Yesu Nasaletagei ugolina. Tauna Yaubada a tu
bahapiko. Ginouli atapuhi Yaubada po lawa u matahi i dewadewahi po i bahebahehi naka hi
manini duma.
20
I tu witalaguyaba babadahi po i tu tahaya luhetala a wihimilana hilage ubeina
ugolina po hau ani take hi tutulawiteya.
21
Ma tiyai a witumaganiyai to iotonana to pa tauna
apo Isalaela hau panipani ma ina lupena haleiyai. Ee, ma gasi baha gehouna naka geka
dewahi hi wawala po i nenei naka amalai iyeta witonugana.
22
I bolu u hinena wiwine gehouhi
hi ligohogoholiyai. Tauhi malatomtomkikeina hi nae hau kokowaga
23
tamogi Yesu hinina
ega hita tuhagaya. Ma hi gunawilehi po hi pa Yaubada a tu winoyanoya u matahi hi
lugeletehi po wiwinehi ugolihi hi baha nae naka Yesu e lauyagohana.
24
Ma i lawa gehouhi hi
nae kokowaga ugolina po wiwinehi awai hi bahebaheya naka pitenana hi galeya. Tamogi
Yesu ega hita galeya.
25
Apoma Yesu i baha ugolihi i pa, Nugote taumi tu winugoneina. Ginouli atapuhi tu
bahapiko hi bahebahehi o winugoguluwihi po ega ota witumaganehi.
26
Ma o hanapugena
dumaya naka Besinana lawana ipa geka wiyuwahi ina wialonihi ma apoma a wiwasawasa
ugolina ina lui.
27
Yaubada a Buka u hinena awai atapuna Yesu binei i bahebaheya naka
ugolihi i deede imahiyeya. Mose a giluma ugolina i waawala i nei po tu bahapiko hai giluma
atapuhi i wikokowihi.
28
Meyageina hi nenae ugolina hi tutuliyaliyani ma Yesu galenana mei ina nenehalehi.
29
Ma hi talagagali hi pa, Tammiteiyai ta nae babana amaka aibiga ma dobu e uguguwi.
Ega yaka i lui po mitehi hi mae.
30
Amhougana lawahi mitehi hau ani amhi tugula ma palawa i waya po i wimaamala
ma i tomuya po i welehi.
31
Apoma matahi hi gunagadali po hi gagalena tuhagaya ma u
matahi i luyababeya.
32
Ma hai luwaga hi ibaabani hi pa, Hei, tauna Yesu, yaka ugolita i
ibaabani ma Yaubada a Buka i deede imahiyeya hau tahaya naka mei mayau ina alalata u
nugonugota.
33
Mala emosi ma hi wotowolo po hi gunawilehi Yelusalem. Noka hosi Yesu a
hewahewali magouhi 11 tu wotago gehouhi mitehi himboina po hi mamae ma hi tuhagahi.
34
Hai megogona u hinena hi ibaabani hi pa, Guyau moina dumana i towolo meme po
Simona ugolina i lugeleteya.
35
Apoma lawahi luwaga u tahaya awai i waawala hai lawa hi
paliwelehi. Ma iyowai palawa omtomutomuna ugolina ma Guyau hi gagalena tuhagaya gasi
hi paliwelehi.
Yesu a hewahewali ugolihi i lugeleteya
(Matiu 28.16-20; Maki 16.14-18; Yoni 20.19-23; Bagibagi 1.6-8)
36
Lawahi luwaga geka ginoulihi hai lawa hi palipaliwelehi ma Guyau u hayahi i
lugeleteya po i towotowolo, ma i baha ugolihi i pa, Nugodumola ina mamae ugolimi.
37
Ma tauhi hi goholihi po hi matouta ma hai nugotuhu hi pa alugo hita gagaleya.
38
Ma
tauna i baha nae ugolihi i pa, Awai binei nugonugomi he ipilipili po gasi awai binei o
launugoluwaluwaga?
39
Nimau po aeu ona galehi naka tau moina hotau. Ona wogou po ona
galeu babana alugo ega uyogona po ega geyamina po mei tau o gagaleu.
40
Geka i baheya po i kokoe ma nimana po aena i wogeletehi tauhi ugolihi.
41
Ma kaoha
po winugonugotuhu i lihogohi po awai i bahebahehi yohola ega hita kawamoinehi ma i
lubayadehi i pa, Aniani awai geka hosi he mamae?
42
Ega yaka iyana apapuna tupona hi
weleya,
43
ma i waya po u matahi ma i ani.
44
Apoma ugolihi i baha i pa, Yohola taumi miteu ma geka ginoulihi tauhi a
palipaliwelemi. Ginouli atapuhi biugei ma hi gilugilumihi Mose a buka ugolihi po tu
bahapiko hai buka ugolihi po gasi Samugolina ipa ina limoineya.
45
Apoma Yaubada a Buka u hinena bahahi anohi u nugonugohi i liyayahihi.
46
Ma i
baha i pa, Geka pite hi gilumi hi pa, Besinana lawana apo hinina ina wiyuwa po ina hilage
ma iyeta witonugana ugolina ina towolo meme.
47
Ma gasi hi bahebaheya gowanei nugobui
po paligigilahi hina guguyeya tupo atapuna, u Yelusalemma i wawala po i nenae.
48
Geka
ginoulihi anohi taumi tu limoinehi.
49
Ma Amau awai i palipaliwitumaganemi tau apo a himila
neiyai ugolimi. Tamogi taumi meyagai baneina u hinena ona iotonana a sigana wipoya
moyanei ina hopu mai ugolimi.
Yesu i gae hau yada
(Maki 16.19-20; Bagibagi 1.9-11)
50
Apoma i weluwinihi po hi hopu u uputa po hi nenae naka u Betani hai siga. Ma
nimana i wohepahi po i kawaidewedewehi.
51
A kawaidewadewa u hinena i wotowolo po i
gae hau yada.
52
Ma tauhi hi wotalagiyeya po i kokoe ma hi gunawilehi u Yelusalema
nugokaohahi.
53
Ma houga daodaona numa dalabu baneina u hinena Yaubada hi maamali.
Luka Luka
<<
24 24
>>
Matiu
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20
21 21
22 22
23 23
24 24
25 25
26 26
27 27
28 28
Matiu Matiu
<<
00
>>
^
Matiu
Yesu Keliso Googana
Yesu Keliso a houga wawala
Tu hanahanapu tupo kaluwabugei hi nae Yesu uyahina
Yosepa tewela hinana mitehi i lowogehi po hi nae Isipita
Yesu i gunawileya u Nasaleta
Yoni tu wibapatiso a guguya
Yoni Yesu i bapatisoya
Tomodulele Yesu i ludadani
Yesu a bagibagi i wiwawali
Tu ebaebaga wohepali Yesu i otugehi
Yesu lawa boluhi i haguhi
Yesu tu wotagona hoi oya i wiatatiyehi
Niha ma yayata bahahi
Lugagayo bahana
Uyogigai Wiatatiyanana
Luhogala gowagowada
Wihulu binei
Wigwala koyakoyama binei
Tu wiapapoenimega uyahina una laubigo
Omi gawiya ona luhogalehi
Ombenena wiatatiyanana
Wiyohi binei
Hini yayatana
Lawa ega ta laibahibahihi
Mateta dinadinana
Tu wiatatiyana koyakoyama hai dewa
Tu lunuma luwaga
Yesu lepelo lawana i widewadewaya
Gawiya taniwagana a witumagana
Yesu lawa magomagouhi i widewadewahi
Yesu lawa ipa hina wotagoya
Yesu togowa baneina i palidumoli
Yesu alugo apapoehi i wiyagahi
Yesu gwameyameya lawana i widewadewaya
Yesu Matiu i otugeya
Wiyohi lubayadana
Yesu wiwine luwaga i widewadewahi
Yesu matakeke lawahi luwaga i widewadewahi
Yesu badebade gehouna i widewadewaya
Yesu lawa i galena lunugotootogogehi
Yesu a hewahewali gowahi
Yesu a hewahewali hai bagibagi
Wiyuwa houga u matata binei
Ega witulatulana tunawana Yesu ita neiyai ma gawiya gasi
Maiha binei
Yoni bapatiso Yesu tuwegana i nonoli
Wiyagohina Yesu uyahina
Yesu dalabu taniwagana
Yaubada a tu bagibagi
Yesu a wibaabani Tomodulele binei
Mayau ma ugona
Yesu a manini
Yesu hinana ma walewalehina
Pehi tu liholina
Awai binei Yesu i bahabaha wiluwaluwa
Yesu a wiatatiyana pegapega polana baha wiluwaluwana binei
Pehi apapoena baha wiluwaluwana
Ihagila polana baha wiluwaluwana
Ani lihaahana baha wiluwaluwana
Pehi apapoena baha luwaluwana anona
Gapola gowagowadana baha wiluwaluwana
Giniuba matana baha wiluwaluwana
Hagida baha luwaluwana
Gapola wouna odubona
Mi Nasaleta Yesu hi wihinigigiyeya
Yoni tu bapatiso a hilage
Yesu bolu i wianihi
Tu tootogo Genesaleta u meyageina i widewadewahi
Googahi hai wiatatiyana
Lawa hai apapoe
Wawinena gehouna a witumagana
Yesu tu tootogo atapuhi i wiluyagohanihi
Yesu patala baneina i wiyanihi
Yesu a manini wekiwekilalana
Palisi ma Sadusi hai palawa ani lihaahanana
Pita i baha dumalu Yesu binei
Yesu a hilage yohola ma bahana i bahena tahaeya
Yesu a wasawasa namanamalina i wogeleteya hoi oya
Tewela olotona alugo apapoena i luiya ma Yesu i luyawahi 17.14:
Yesu a hilage bahana i wiluwagaya uyahihi
Hai numa dalabu monena hounana
Iyai lawa baneina Yaubada u matana
Walehita a apapoe binei
Paligigila baha luwaluwana
Yesu wihulu binei i iatatiyana
Yesu logaloga i baha lunugotootogogehi
Hewali waigapolana
Tano tu bagibagi baha luwaluwahi
Yesu a hilage bahana i witonugaya
Yamesa ma Yoni hinahi a lupali Yesu uyahina
Matakeke luwaga Yesu i widewadewahi
Yesu i luilui Yelusalem
Yesu numa dalabu i liyeuyeuya
Yesu mayau i paligubaya
Yesu tauna a taniwaga
Lawa natunatuna luwaga baha luwaluwahi
Wine tanona tu galena itetehi paliluwaluwahi
Tawine tolehana baha luwaluwana
Sisa takisi taniwaga baneina
Yesu towolo meme binei hi lubayadeya
Lugagayo banei dumana
Yesu i lubayadehi Dawita gogana binei
Yesu lugagayo tanitaniwagahi po Palisi lawahi i paliyehi
Yesu Yelusalembinei i tou
Houga witai apo yohola ina geleta
Houga woapapoe dumana
Lawa Moinana a houga gunawilana
I galugalu gehouna
Hougana ega iyai gehouna ita hanapugeya
Guguhini magouhi 10 baha luwaluwahi
Bada a hewahewali hai ani bagibagi i gutaya
Hipuli tupo wohepali lawahi Yesu apo ina libahibahihi
Babada hai luhogala ipa Yesu hina lihilageni
Wawine Yesu i wineuli u Betani
Yudasa i palihalena meya apo Yesu ina nugohaleya
Welulagona tolehana hi dewaya
Guyau a am
Pita apo ina bowibowi Yesu i bahena wahagi
Yesu a lupali tano Gesemani uyahina
Yesu hi niyeya Pilato uyahina
Yudasa a hilage
Pilato Yesu i luhetaleya
Pilato i taniwaga po Yesu hina lihilageni
Tu wigawiya Yesu hi lauguyoguyougeya
Yesu hi tutulawiteya hoi ani take
Yesu i hilage
Yesu hoi kokowaga hi houni
Kokowaga hi galena iteteya
Yesu hilage uyahinei i towolo meme
Kokowaga tu galena itetena hai wipaliwelena
Yesu a hewahewali hai bagibagi i welehi
Matiu Matiu
<<
00
>>
Matiu Matiu
<<
11
>>
MATIU
1
Yesu Keliso Googana
(Luka 3:23-38)
1
Geka gilumana naka Yesu Keliso googana ubeihi, Yesu gogana Dawita ma Dawitana
a goga i nenei naka Abelahama guguni uyahinei.
2
Abelaham natuna Isako, ma Isako natuna
Yakobo, ma Yakobo natunatuna Yuda walewalehina mitehi.
3
Yuda natunatuna Pelesi ma
Dela, hinahi Tema. Pelesi natuna Esiloni, ma Esiloni natuna Lama,
4
ma Lama natuna
Amidana, ma Amidana natuna Nahasoni, ma Nahasoni natuna Salimoni,
5
ma Salimoni
natuna Bowasa. Bowasana hinana Lehaba, ma Bowasana agona Luti. Luti ma Bowasa
natuhi Obedi, ma Obedi natuna Yese.
6
Yese natuna Dawita, tauna tu wasawasa.
Dawitana Ulaiya hiwapena i lawagi po natuhi Solomona hi guni.
7
Solomona natuna
Lebom, ma Lebom natuna Abiya, ma Abiya natuna Esa.
8
Esa natuna Yosepata, ma
Yosepata natuna Yolam, ma Yolam natuna Usaya.
9
Usaya natuna Yotam, ma Yotam
natuna Ahasa, ma Ahasa natuna Hesekaya.
10
Hesekaya natuna Manase, ma Manase natuna
Amoni, ma Amoni natuna Yosaya.
11
Yosaya natunatuna Yekonaya walewalehina mitehi,
tauhi hai houga uyahina, ma mi Babiloni hi nei po mi Yudeya hi panipanihi po hi niyehi u
Babiloni, po hi wihewahewa.
12
Hougana u Babiloni hi memae po Yekonaya natuna Satiyeli i guni, ma Satiyeli natuna
Selubabe,
13
ma Selubabe natuna Abiuda, ma Abiuda natuna Eliyakim, ma Eliyakimnatuna
Eso.
14
Eso natuna Sadoka ma Sadoka natuna Ekim, ma Ekim natuna Eliuda.
15
Eliuda
natuna Eliyesa ma Eliyesa natuna Matani, ma Matani natuna Yakobo.
16
Yakobo natuna
Yosepa tauna agona gowana Maliya, po Maliyana uyahinei Yesu i guni po Yesuna hi
wigowaya po hi pa, Besinana lawana.
* Giliki ponahiyei hi pa Keliso, ma Hibulu ponahiyei
wigowaya po hi pa, Besinana lawana.
* Giliki ponahiyei hi pa Keliso, ma Hibulu ponahiyei
Mesaiya. Mesaiya.
17
Apo Abelahama houga uyahina ma ta hiyawi po ina nei Dawita a houga uyahina
naka hapa magouhi 14. Ma Dawita a houga uyahina, ma ta hiyawi po ina nei po hi niniyehi u
Babiloni hougana uyahina naka hapa magouhi 14. Ma hai mae Babiloni uyahinei ta hiyawi
po ina nei Besinana lawana a houga guni uyahina naka hapa magouhi 14.
Yesu Keliso a houga wawala
(Luka 2:1-7)
18
Geka pitenana Yesu Keliso a houga wawala tahayana. Yesu hinana Maliya, ma
guguhinina hewali gowana Yosepa uyahina hi bigeya, ma yohola ega hita meluwaga ma
Maliya i koiba. Ma a koibana ma Alugo Woiyawa a wawala Maliya uyahina.
19
Ma agona
Yosepa lawa dumadumaluna po ega ipa Maliya i koikoiba ina wiyahonena niyeya a lawa
uyahihi, ma i nugohiyahiyawa po ipa ina wihinigigiyena gowadeya.
20
Yosepa nugonugona i bagibagi po i eno hilage, ma Guyau a tu winoyanoya gehouna
luboni uyahinei i paliweleya i pa, Yosepa, Dawita gogana, ega una matomatouta Maliya i
koikoiba binei, naka Alugo Woiyawa uyahinei, yaka kidahi ma agomuna lawagi.
21
Apo
natuna olotona ina guni yaka una wigowaya Yesu
* Yesu a bui Tu wiluyagohana.
, babana natuna olotona ina guni yaka una wigowaya Yesu
* Yesu a bui Tu wiluyagohana.
, babana
tauna apo a lawa hai apapoe uyahihiyei ina wiluyagohanihi.
22
Ginouli geka hi gelegeleta matababahi ipa Guyau a bahapiko ina lugeleteya tu
bahapiko odubona i bahebaheya pite i pa,
23
Guguhini totopana apo ina koiba po natuna
olotona ina guni yaka gowana hina hiyawi Imanuwela. Gowana a bui, Yaubada miteta.
24
Yosepa ani eno uyahinei i eno towolo po Guyau a tu winoyanoya a baha i wotagoya
po Maliya i lawagi.
25
Ma Yosepa ega Maliya hinina ita wodadani a sigana i wigunaguna po
tewelana i wigowaya po gowana Yesu.
Matiu Matiu
<<
11
>>
*1:16: Giliki ponahiyei hi pa Keliso, ma Hibulu ponahiyei Mesaiya.
*1:21: Yesu a bui Tu wiluyagohana.
Matiu Matiu
<<
22
>>
2
Tu hanahanapu tupo kaluwabugei hi nae Yesu uyahina
1
Yesu a guni u Betelehem Yudeya u tuponana Heloda a houga wiwasawasa uyahina.
Naka hougana uyahina tu hanahanapu hi nei tupo kaluwabugei po hi nae u Yelusalem,
2
po
hi lubayada hi pa, Meka mi Yudeya omi wasawasa wouna hi guni? Amaka to hanapugeya
babana hoi tupo kaluwabu a wekiwekilala ubona i geleta po to galeya yaka to nei uyahina
ipa to wotalagiyeya.
3
Hai baha wasawasa Heloda i noonoli po i nugohelele duma po gasi tanitaniwaga
Yelusalematapuhi hi nugohelele baha geka binei.
4
Ega yaka Heloda mi Yudeya hai tu
witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi i baha po himboina gogona ma i
lubayadehi i pa, Meka hotana Besinana lawana hi guni?
5
Ega yaka hi paliweleya hi pa, U Betelehemnaka Yudeya meyageina gehouna, mei tu
bahapiko gehouna a baha i bahebaheya i pa,
6
Betelehem meyageina apo meyagai baneina po wasawasana Yudeya dobuna
atapuna uyahina apo una gelagonihi,
babana uyahimgei mi Isalaela omi wasawasa apo ina geleta.
Tauna u lawa omi tu galena itete.
7
Ega yaka tu hanahanapu Heloda i otugena gowadehi po i lubayadehi i pa, Meyanai a
ubona i geleta po o galeya?
8
Tu hanahanapu hai wibaabani atapuna Heloda i noonoli po i
kokoe, ma i paliwelehi i pa, Ona nae u Betelehempo ona bihena imahiyeya po tewelana
ona tuhagaya yaka ona gunawilena memi po ona paliweleu po apo tau a nae po a
wotalagiyeya.
9
Wasawasa ponana hi nonoli ma himhoe po hi nenae ma ubonana lolowa hoi tupo
kaluwabu hi gagaleya u matahi i geleta po i gegae yaka hi wotagoya po tewelana anani mae i
lidumaluya po uyahina hi geleta.
10
Hougana ubona hi galeya ma hi kaoha labatana.
11
Ma hi
lui numa u hinena po tewelana hinana Maliya mitehi hi galehi, ma hi polou tewelana uyahina
po hi wotalagiyeya. Ma hai animbenena humahi hi hoenihi po tewelana uyahina hi hounihi
naka gole ma mayau dimudimumuna talaguyaba binei ma wakatu dimudimumuna.
12
Ma
Yaubada luboniyei i guduhi po i pa, Ega Heloda uyahina ona gunagunawilemi. Yaka
tahaya tapunei hi gunawilena mehi po hi nae hai dobu uyahina.
Yosepa tewela hinana mitehi i lowogehi po hi nae Isipita
13
Tu hanahanapu hi nenae ma uguwana Yosepa i eneno ma Guyau a tu winoyanoya
yadei i geleta po eno luboniyei i paliweleya i pa, Yosepa, una towolo po tewela hinana
mitehi una lowogehi po ona nae u Isipita po noka hotanana ona memae a sigana a
paliwelemi yaka apo ona gunawilemi. Omi lowo matababana Heloda tewela e bibiheya ipa
ina lihilageni.
14
Ega yaka uguwana uyahina Yosepa i eno towolo po tewela hinana mitehi himhoe
po ipa hina nae u Isipita.
15
U Isipita hi memae a sigana Heloda i hilage ma apoma hi
gunawilena mehi. Hai mae u Isipita ipa Guyau a baha ina lugeleteya tu bahapiko odubona i
Isipitagei natuwe a otugena meya.
16
Ma Heloda tu hanahanapu i ototonihi po i otona awehi ma ega hita gunawilehi. Yaka
i luyogigai po tu wigawiya i himilihi po hi nae Betelehemanani taniwagana atapuna uyahina
po logaloga ololotohi hai bolima luwaga ma i hopuhopu hi laihilagenihi. Babana tu
hanahanapu hai baha Heloda i nugonugotuhuya po ipa houga awai uyahina tewelana hi guni.
17
Uyahinei tu bahapiko Yelemaya a bahapiko i limoineya i pa,
18
Lama u dobuna tou bahabaha a nonoli wiyuwa ma diligwegwe i tou bahebahehi.
Lahela a guguni ubeihi i tou
ega emoemotana po lawa hina woidedeli
babana logaloga hi hilage.
Yesu i gunawileya u Nasaleta
19
Isipita hi memae ma Heloda i hilage, ma Guyau a tu winoyanoya i himili Yosepa
uyahina po i paliweleya eno luboni uyahinei
20
i pa, Yosepa, una towolo po tewela hinana
mitehi una weluwinihi po ona gunawilena memi Isalaela, babana tewelana tu wigawiyena
amaka i hilage.
21
Ega yaka Yosepa i towolo po tewela hinana mitehi i weluwinihi po hi gunawilena
mehi Isalaela u tupona.
22
Hougana hi gunagunawilena mehi ma lawa tuwega hi paliwelehi hi
pa, Heloda amaka i hilage, ma natuna Akeliyo iyawena i peli po e tanitaniwaga mi Yudeya
uyahita. Yaka Yosepa ega ita luhogaleya ipa ina nae Yudeya babana i matouta, ega yaka
luboniyei nugotuhu i weleya po ipa ina nae Galili u tupona.
23
Ega yaka Nasaleta u dobuna hi
mae. Hai mae Nasaleta ipa Guyau a bahapiko ina lugeleteya tu bahapiko odubona i
bahebaheya pite i pa, Tauna hi wigowaya po hi pa, lawa Nasaletagei.
Matiu Matiu
<<
22
>>
Matiu Matiu
<<
33
>>
3
(Maki 1:1-8; Luka 3:1-18; Yoni 1:19-28)
1
Naka hougana uyahina Yoni tu wibapatiso i geleta Yudeya u balabalana po i
lauguguya
2
i pa, Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahita ina geleta po
ina taniwageta.
3
Geka bahana naka tu bahapiko odubona gowana Isaiya Yoni binei i
ibaabani i pa,
Lawa gehouna hoi balabala yabayababa e iototu i pa,
Guyau a tahaya ona wononogogeya.
4
Yoni a mae ega ita dewadewa babana a kaleko kamela apalana, ma a dagilolo
gamogamo opina ma a yammadimadi ma tuwoya i ananihi.
5
Yoni hoi balabala i lauguguya
ma Yelusalemtu miyehi po Yudeya meyageihi gehouhi po gasi Yodani u liyaliyana tu mae
hi liya nae Yoni uyahina,
6
po hai apapoe hi bahena geletehi ma Yoni i bapatisohi goila
Yodani uyahina.
7
Mei gasi Palisi lawahi po gasi Sadusi hai bolu gehouhi hi nae Yoni uyahina po ipa ina
bapatisohi. Ma Yoni i galehi yaka i baha nae uyahihi i pa, Taumi ani galenami mei mota,
uyahinei Yaubada a luuyogigai iyetana ipa ona lowo haleya.
8
Tamogi ega emoemotami
babana omi nugobui anona ega ota wogeletaya.
9
Ma ega tunawami ona pa, Gogiyai
Abelaham, naka ginouli yabayababa babana a paliwelemi Yaubada emoemotana po geka
gaimahi ina dewahi po Abelahamgoogana.
10
Geka hougana Yaubada ilama i
wononogogeya ipa mayau u dedena ina taleya. Uyahinei ma mayau atapuna ega ita ugugo
apo ina tala halehi po mayau alalatana uyahina inompugehi.
11
Apo ona nugobui yaka tau goilei a ibapatisomi. Ma lawa gehouna muliugei e nenei
tauna i gelagoniu, ma tau ega u dewadewa awai po ipa apo a aehumahuma anawali. Tau tu
nugobui goilei a bapatisomi. Tauna muliugei e nenei apo Alugo Woiyawei po wipoya mei
mayau alalatanei ina bapatisomi.
12
Anani luhapu hipana u nimana po aniani mei pegapega
ina tuweluhi po a hanali u hinena ina tuupumi. Ma nudanudahi apo mayau alalata
tuwetuweneina uyahina inapuhi.
Yoni Yesu i bapatisoya
(Maki 1:9-11; Luka 3:21-22)
13
Houga noka uyahina Yesu Galili tuponana i nehaleya po i nae Yoni uyahina, po ipa
ina bapatisoya Yodani u goilana.
14
Yoni a wileta ipa Yesu ina paliguduya ega yaka i pa,
Tam emoemota dumam po una bapatisou ma iyowai po u nei uyahiu po ipa tau a
bapatisom?
15
Ma Yesu a baha i wimiheya i pa, Eega, geka hougana tami linanamuna
wibapatisou, po Yaubada a dewadumaluna ta wotagoya. Ega yaka Yoni i palihalena meya
po Yesu i wibapatisoya.
16
Ma Yesu goila uyahinei i togotogo geleta ma yada i gunahoeya ma Yesu Yaubada
Alugona i gagaleya mei bunebune ma i hopu mai po uyahina i yato.
17
Ma pona yadei i hopu
mai i pa, Natuwe geka a luhogaleya, tauna binei a kaoha.
Matiu Matiu
<<
33
>>
Matiu Matiu
<<
44
>>
4
Tomodulele Yesu i ludadani
(Luka 4:1-13; Maki 1:12-13)
1
Alugo Woiyawa Yesu i weluwaya po i niyeni hoi balabala yabayababa, ipa
Tomodulele a ludadana ina wialoni.
2
Iyeta ma uguwa magouhi 40 ega aniani ita waya po u
mulina ami hilage.
3
Ma tu ludadana i geleta po i baha i pa, Yesu, inapa tam Yaubada
Natuna yaka geka gaimahi una baha po hina liyaniyanihi.
4
Yesu a bahana i wimiheya i pa, Yaubada a Buka u hinena giluma e memae i pa,
Lawa apega yaniyani tunawana uyahinei hina luyagohana. Ma baha Yaubada gamonei he
nenei tauna lawa hai ani luyagohana.
5
Ega yaka Tomodulele Yesu i niyeya Yelusalem, po numa dalabu baneina u moyana i
houni
6
ma i baha i pa, Inapa tam Yaubada Natuna yaka una lupa hopu, matababana
Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa,
Yaubada a tu winoyanoya mi yadena apo ina baha po hina galena itetem,
ma apo nimahiyei hina wohepam
po apega hoi gaima aem una toneya.
7
Yesu a bahana i wimiheya i pa, Yaubada a Buka i bahena meya i pa, Guyau om
Yaubada ega una laudadani.
8
Houga gehouna Tomodulele Yesu iludadana meya po i giyeya oya baneina u tepana
ma hipuli tupo wohepali ani taniwagahi po gapolahi Yesu i wiatatiyeya.
9
Ma i baha nae i pa,
Inapa una polou uyahiu po una wotalagiyeu, yaka ani taniwaga atapuna geka apo a welem.
10
Ega yaka Yesu i paliweleya i pa, Tomodulele, una nehaleu. Yaubada a Buka u
hinena i baheya i pa, Guyau om Yaubada tam una wotalagae uyahina po tunawana una
pupouleya.
11
Ega yaka Tomodulele Yesu i nehaleya ma tu winoyanoya mi yadena hi nei po hi
haguya.
Yesu a bagibagi i wiwawali
(Maki 1:14-15; Luka 4:14-15)
12
Hougana Yesu tuwega i nonoli ipa Yoni amaka hi numa panipani po hoi numa
panipani hi houni, yaka i gunawilena meya po i nae Nasaleta Galili u tuponana.
13
Ma
Nasaleta i nehaleya po i nae Kapaneumboga u liyaliyana po noka hotanana i memae, naka
dobuna Sebuloni ma Napatali hai hipuli.
14
I nenae ipa Guyau a bahapiko ina lugeleteya tu
bahapiko Isaiya i bahebaheya pite i pa,
15
Sebuloni ma Napatali hai dobu boga u liyaliyana
ma Yodani goilana u tuponei tauhi ega mi Yudeya hai dobu gowana Galili.
16
Noka dobuna uyahina lawa hoi uguwa hi memae
ma yayata baneina,
uyahihi amaka i geleta po hi galeya ma tauhi hilage meyageina hi meliyaliyani po hi memae
ma yayata uyahihi i lugeleteya.
17
Naka houganana Yesu a bagibagi i wiwawali po i guguya lawa uyahihi ma i ibaabani i
pa, Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahimi ina geleta po ina
taniwagemi.
Tu ebaebaga wohepali Yesu i otugehi
(Maki 1:16-20; Luka 5:1-11)
18
Iyeta gehouna Yesu Galili bogana liyaliyanei i nenae po tu ebaebaga luwaga i
tuhagahi, tauhi hi ebebaga u boga. Gehouna gowana Simona tauna hi wigowaya po hi pa,
Pita ma walehina gowana Andulu.
19
Ega yaka i otugehi i pa, Ona wimulitagou po lawa
ebagahi a wiatatiyemi.
20
Naka hougana hai hagida hi nehalehi ma Yesu hi wotagoya.
21
Ma i tutunae po Sebedi natunatuna luwaga Yamesa ma a tewela Yoni i galehi tauhi
hai hagida hi woononogogehi amahi mitehi hai wamuyahina. Ega yaka Yamesa walehina
mitehi Yesu i otugehi.
22
Ma hi wotowolo yagiyagina po amahi hoi wamma hi nehaleya po
Yesu hi wotagoya.
Yesu lawa boluhi i haguhi
(Luka 6:17-19)
23
Yesu Galili meyageina atapuna i wiwileya ma i guguya hai numa tapalolo uyahihi, ma
tuwega dewadewana i atatiyeneya Yaubada a witaniwaga lawa uyahihi binei i paliweleneya
ma lawa tootogohi i lauyawahihi totogo tapuna po tapuna uyahihiyei.
24
Yesu noyana hi
nohaya Siliya meyageina atapuna uyahihi, ega yaka tu tootogo gehouhi hi nei uyahina. Tauhi
hai totogo hi lata duma po gasi hi witai duma, ma gehouhi gasi alugo apapoehi hi luinihi ma
gehouhi wobadebadehi, ma gehouhi gasi waigwameyameyahi atapuhihi Yesu i
widewadewahi.
25
Yesu a wipoya hi gagaleya po bolu baneina hi wotagoya, mi Galiliyena po
mi Dekapoliyena po mi Yelusalem po mi Yudeya po gasi Yodani goilana tuponana tu
miyena tauhi gasi hi wotagoya.
Matiu Matiu
<<
44
>>
Matiu Matiu
<<
55
>>
5
Yesu tu wotagona hoi oya i wiatatiyehi
(Luka 6.20-23)
1
Yesu bolu baneina i galehi ma i gae hoi oya po i tugula ma a hewahewali hi gae
uyahina.
2
Ma Yesu i wiwawala po uyahihi i wiatatiyana i ibaabani i pa,
3
Taumi iyawoi nawa nugonugomi o idayadayabugena mehi a kawaidewedewemi,
babana yada taniwagana galimiyei.
4
Tu nugodubu lawami ona kaoha
babana Yaubada apo ina likaoha dumami.
5
Taumi iyawoi o palihalena memi ona kaoha,
babana Yaubada hipuli a taniwaga atapuna apo ina welemi.
6
Taumi iyawoi dewadumalu binei ma o weluweluomhilage po o weluweluuyopopo haleyana
a kawaidewedewemi
babana apo onomhiyougo.
7
Tu lunugotootogo lawami ona kaoha,
babana Yaubada apo ina lunugotootogogemi.
8
Tu nugoyeuyeu lawami ona kaoha,
babana Yaubada apo ona galeya.
9
Tu wihaahalana lawami ona kaoha,
babana Yaubada apo ina kawainatunemi.
10
Taumi iyawoi apo dewadumalu binei ma lawa hina igawiyemi yaka ona kaoha,
babana Yada taniwagana apo ina wigalimiyei.
11
Taumi iyawoi apo biugei ma lawa hina palipaliwiyalutugemi po hina igawiyemi po
hina kawakawaikoyakoyamemi yaka ona kaoha labatana.
12
Ona kaoha po ona
gwaugwauyala, babana hoi yada mihami apo ina lata duma. Geka pite apo lawa hina
dewadewami mei lawa odubohi tu bahapiko hi laipilipilihi.
Niha ma yayata bahahi
(Maki 9:50; Luka 14:34-35)
13
Taumi mei niha tu mehipuli ubeihi. Niha ginouli dewadewana ma dagihana ina
kokoe ega emoemotana po ina dagiha meme yaka apo ta wihinigigiyeya po ta haleya.
14
Taumi mei yayata tu mehipuli ubeihi, taumi mei meyagai oya u tepana po uguwei
omi yayata lawa atapuhi hina gagalehi.
15
Ega iyai lampa ita apuya ma gaebagei ita lautataya,
tamogi anani tugula uyahina e houni po numa hinena atapuna e yaayahi.
16
Taumi tu mehipuli
hai yayata yaka ipa omi yayata ona houna geletehi lawa magomagouhi u matahi po omi
bagibagi dewadewahi lawa hina gagalehi, po Amami hoi yada lawa hina wotalagiyeya.
Lugagayo bahana
17
Ega ona inugonugotuhu powa po ona pa, a nenei po apo Mose a lugagayo po tu
bahapiko hai wiatatiyana a wihalehi. Ega naka pitenana, tau a nenei ipa lugagayo anohi a
wogeletena imahiyeya.
18
A baha duma uyahimi, apo hipuli ma yada hina yababa ma
lugagayo baneina ma u tipolina po habulu wahagana apega hina kokoe ma anohi hina geleta.
19
Apo tamiyai lugagayo habulu hotana una tulagoni po lawa una wiatatiyena powahi, yaka
Yaubada anani taniwaga uyahina apo gowamina hopu duma, ma inapa taniwaga una
wiponawogogeya po una iatatiyaneya yaka apo gowam ina lata duma Yaubada anani
taniwaga u hinena.
20
Palisi po lugagayo tanitaniwagahi lawa u matahi hi dumalu tamogi a
paliwelemi apega Yaubada anani taniwaga uyahina hina lui babana hai dewa ega hita
dewadewa. Inapa taumi ona luhogaleya Yaubada anani taniwaga uyahina ona lui yaka taumi
omi dewa tauhi hai dewa ona dewadewa lagonihi.
Uyogigai Wiatatiyanana
(Luka 12:57-59)
21
Amaka ta hanapugeya lugagayo Yaubada googata i welehi ma i baheya ipa, Ega
ona yamunugo; apo iyai ina yamunugo yaka libahibahi apo ina wialoni.
22
Geka tau a
palipaliwelemi apo tamiyai tulamuyahina uyomina wogigai yaka apo tamlibahibahi una
wialoni. Ma tulamuna hapohaponi yaka taniwaga witewiteina apo una tuhagaya tanitaniwaga
uyahiyei. Apo tulamuna kawakawaibuubuweni yaka mayau ebebalana una wialoni.
23
Tam iyai om luhogala ipa om animbenena una niyeya po Yaubada una weleya, ma
u nugonugomina lugeleteya ipa tulamgehouna a nugodubuna e memae omdewa binei,
24
yaka dumadumaluna ipa omanimbenena una houni ani witalaguyaba u liyaliyana ma una
gunawilena mempo tulamuyahina una lidumalu tahaya, ma apoma una gunawilena mempo
om animbenena una houni Yaubada u matana.
25
Apo lawa gehouna ina wigoum po ona nae luhetala binei, yaka naka ipa dumalu ona
waya po apapoe ona lidumaluya. Ma inapa ega yaka tu wigoum lawana apo ina niyem tu
luhetala u nimana po ina houna luiyemhoi numa panipani.
26
A baha duma uyahimi, noka
hosi apo una memae a sigana om yaga atapuna una laidumaluya ina hopu po toea emosi
uyahina una wikokowi.
Luhogala gowagowada
27
Amaka ta hanapugeya lugagayo Yaubada googata i welehi, i baheya i pa, Ega ona
matamatamaga.
28
Ma geka tau a palipaliwelemi, apo lawa awai wawine gehouna uyahina
ina luhogala gowagowada, yaka naka lawana amaka u nugonugona apapoe i geleta.
29
Ma
apo mata hinebawamina laipeunimyaka una wahi haleya, po ega hinimatapuna mayau
ebebalana ina ialoni ma tamogi wiyuwa baneina gutamemosi hota binei apo una wialoni.
30
Mei gasi awala hinebawamapo ina laipeunimyaka una boli haleya po ega hinimatapuna
mayau ebebalana ina ialoni ma tamogi wiyuwa baneina gutamemosi hota binei apo una
wialoni.
Wihulu binei
(Matiu 19:9; Maki 10:11-12; Luka 16:18)
31
Lugagayo gehouna Mose i gilugilumi i pa, Apo lawa awai a luhogala ipa agona ina
haleya yaka, a wihulu wekiwekilalana giluma gehouna ina gilumi po ina weleya ma apoma
agona ina haleya.
32
Ma tau a paliwelemi, apo oloto gehouna agona ega ina wihola ma ina
haleya, ma apoma wawinena ina nae po oloto tapuna ina lawagi naka e matamatamaga,
uyahinei olotona i ihulu tauna a gou babana agona i lipeuya po i tawine damana. Mei gasi
oloto gehouna apo ina nae po wawinena ina lawagi yaka naka e matamatamaga.
Wigwala koyakoyama binei
33
Lugagayo odubona amaka o hanapugeya hi baheya hi pa, Apo una igwala yaka
ombahana ega nugomina guluguluwi ma awai Guyau uyahina u palipaliwitumaganeya una
dewaya po ina lugeleteya.
34
Ma tau a paliwelemi ega ona igwala gae yada binei,
matababana Yaubada anani mae.
35
Ma a paliwelena memi ega hipuli binei ona igwala
matababana Yaubada aena ani hounana. Ma ega Yelusalemona igwaleya, matababana
Wasawasa baneina tauna Yaubada a dobu.
36
Ega ununumuna igwaleya babana geegeka,
ega emoemotam una baha po apalam emosi ina wakeke bo una baha po ina wididibaleya,
bo?
37
Ona ibaabani po ona bahabaha dumalu yaka ona pa, Ee, ma apo nugonugomi ona
bowi yaka ona pa, Eega. Apo omi baha ona lauwitani yaka naka tu apapoe a nugotuhugei
e nenei.
Tu wiapapoenim ega uyahina una laubigo
(Luka 6:29-30)
38
Lugagayo odubona uyahina amaka o hanapugeya hi baheya hi pa, Mata emosi
bigona mata emosi, ma niwo emosi bigona niwo emosi.
39
Ma tau u lugagayo a paliwelemi
ega ona laubigo, apo lawa awai nawatata hinebawamina launi yaka nawatata kehakehamuna
weleya po ina launi.
40
Inapa iyai omgupouma luiluina ina waya yaka omluilui hota una
palihaleya uyahina.
41
Apo lawa awai ina wihinihininimpo a gapola una awala po una nae
meyagai tahatahayana uyahina yaka gasi meyagai wiluwagana uyahina una niyeya po una
houni.
42
Iyawoi uyahimhe laupali hai luhogala atapuna una welewelehi po iyai omgapola
ina lupaliyeya po ina wibagibagi yaka ega una nugonugoneya.
Omi gawiya ona luhogalehi
(Luka 6:27-28, 32-36)
43
Googata hai baha amaka o hanapugeya hi bahebaheya hi pa, Omi lawa ona
luhogalehi ma omi gawiya ona wihinigigiyehi.
44
Ma tau u lugagayo a paliwelemi omi
gawiya ipa ona luhogalehi, ma tu lipilipilimi ubeihi ona laupali Yaubada uyahina.
45
Po geka
dewana uyahinei Yaubada Amata hoi yada ina kawainatunemi, matababana tauna e
lauhogaleta po tauna uyahinei kabudala e laalana hopu mai tu apapoe po tu dewadewa
uyahihi, po gasi gadiwewe i palihaleya tu dumalu lawahi po ega hita dumadumalu uyahihi.
46
Inapa tu luhogalemlawahi tunawahi una lauhogalehi yaka naka apo a dewadewa awai tam
uyahim? Matababana takisi tu tama gasi tu luhogalehi he lauhogalehi.
47
Apo gasi omi lawa
dumahi tunawahi ona maamalihi ma lawa gehouhi eega, omi dewana mei tu meuputa hai
dewa po ega ita dewadewa babana tupo magomagouhi geka dewana he meme tagoya.
48
Hoi hipuli omi dewa hina dewadewa imahi po mei Amami hoi yada a dewa.
Matiu Matiu
<<
55
>>
Matiu Matiu
<<
66
>>
6
Ombenena wiatatiyanana
1
Yesu i baha meme i pa, Hougana omi dewa dewadewahi ona dewahi ega ipa lawa u
matahi po hina hunemi. Inapa omi dewa naka pitenana yaka Amami hoi yada apega uyahinei
maiha dewadewana ona tuhagaya.
2
Hougana tu dayadayabu ipa uyahihi onombenena ega himogo ona huwehuwena
tahaeya, po mei tauhi tu wikoyakoyama hoi numa tapalolo po hoi meyagai hai ombenena u
mulina ma himogo he huweni po ipa lawa hina hunehi. A baha dumalu uyahimi hai
kawaidewadewa houga geka he tutuhagaya naka hai meiha.
3
Ma taumi omi houga
ombenena hougana ipa onombenena gowagowada, po awala hinebawami a ombenena
awala kehakehami ega ina hanahanapugeya
4
po lawa ega hina gagalemi tamogi Amami omi
animbenena gowagowadahi ina galehi po uyahihiyei omi meiha ina welemi.
(Luka 11:2-4)
5
Omi lupali ona galena imahiyehi apo ona laupali Yaubada uyahina ega mei tu
wikoyakoyama hai lupaligei ona laupali, matababana gegeka, tauhi hai winugonugotuhu ipa
hoi numa tapalolo po hoi ani libolu lawa boluhi u matahi hina towolo ma hina laupali. A
baha duma uyahimi tauhi lawa hai kawaidewadewa houga geka he tutuhagahi naka hai
meiha.
6
Ma taumi omi houga lupali uyahina ona lui omi numa u hinehi po omi babanoya
ona guduhi ma Amami uyahina ona laupali gowagowada. Omi lupali gowagowadahi
Yaubada ina galehi po uyahinei omi meiha ina welemi.
7
Ma omi houga lupali uyahihi ega
mei tu wipalilougo hai pali. Tauhi hai winugonugotuhu ipa apo baha yawa uyahinei ginouli
hina tuhagaya.
8
Hai dewa taumi ega ona wootagoya, babana taumi Amami e memae po
tauna omi nugohine atapuhi i hanapugehi ma apoma muliyei o laupali.
9
Geka pitenana ona laupali ona pa,
Amiyai, tamhoi yada e memae.
Gowam to wiyateyateya.
10
Omani taniwaga una wogeleteya.
Om nugotuhu to dewaya hoi hipuli
mei yada tu miyena he dewedeweya pite.
11
I yamiyeta geka binei una weliyai.
12
I apapoe una paligigilihi po mei iyawoi tu wiapapoeniyai to paligigilihi.
13
Ma ega una palihaliyai po ludadana baneihi tona ialonihi.
Ma apapoe uyahinei tamuna haloiyai,
[babana tam om ani taniwaga po om manini po om wasawasa amalai po houga
tuwetuwenai. Moina].
14
Apo taumi lawa hai apapoe ona paligigilihi yaka Amami hoi yada apo omi apapoe
ina paligigilihi.
15
Ma inapa lawa hai apapoe uyahimi ega ona paligigilihi, yaka Amami hoi
yada omi apapoe apega ina paligigilihi.
Wiyohi binei
16
Hougana tapalolo binei ma ona iyohi, yaka ega tepami hina woapapoe po mei tu
nugodubu. Naka tu wikoyakoyama hai dewa dumana babana galenahi hi wiapapoenihi po
ipa hai wiyohi lawa hina hanapugehi po hina kawaidewedewehi naka hai meiha amaka he
tutuhagahi.
17
Ma taumi inapa tapalolo binei ona iyohi yaka ona itepaoga ma apalami ona
ineulihi po galenami hina dewadewa lawa uyahihi
18
po omi wiyohi lawa ega hina
hanahanapugehi, ma u nugonugomi awai e memae Amami tauna tunawana ina hanapugeya
po apo om maiha ina welemi.
(Luka 12:33-34, 11.34-36)
19
Omi gapola ega hoi hipuli ona upupuma, matababana motamota po buda gapola he
iapapoenihi ma tu danene apo hina lui po omi numa u hinehi omi gapola hina danenehi.
20
Ma a dumalu ipa omi gapola hoi yada ona biheya, matababana hoi yada ega motamota po
buda hita memae. Uyahinei omi gapola apega hina wiapapoenihi po ega tu danene hita
memae.
21
Ma meka hosi omi gapola he memeyana naka hosi apo nugonugomi hina mae.
Hini yayatana
(Luka 11:34-36)
22
Matamtauna hinimanani liyayata. Hougana matama dewadewahi hinimatapuna
apo yayata ina hogoya.
23
Ma matam hai apapoe hougana hinim atapuna apo hoi uguwa.
Inapa yayata uyahimina wigahugahu yaka naka uguwa ina mewiiwilena dumam.
24
Ega emoemotana tu bagibagi emosi babada luwaga ina poulehi. Matababana emosi
apo ina wihinigigiyeya ma gehounana ina luhogaleya. Ma apo emosi ina latuya ma
gehounana ina galena iapapoeya. Apega Yaubada ma gapola una poulena luwagehi.
(Luka 16:13, 12:22-31)
25
Uyahinei a paliwelemi, ega ona genogeno omi mae hoi hipuli binei. Awai apo
onanani bo awai onumumaya bo hinimi awai inototeni ega ona genogenogeya.
Matababana omi luyagohana hi geduma ma apoma aniani, ma hinimi hi geduma ma apoma
kaleko.
26
Heki, kiu ona galehi, tauhi ega hita laupehi po ega hita yaba po hoi hanali hita
huhouna. Ma tamogi Amami hoi yada e ianianihi. Ma taumi o geduma ma apoma kiu.
27
U
hayami iyai emoemotana a nugotuhugei apo a luyagohana ita lidaoya? Ega emoemotami.
28
Matababana awai po kaleko binei o inugonugotuhu duma? Heki, hipuli wihiyahi
iyowai he lahalahahi ona galehi. Tauhi ega hita wobagibagi bo hita diidina.
29
Tamogi a
paliwelemi, Solomona a gapola atapuhi u hinehi a kaleko ega hai haki mei geka wihiyahi.
30
Hiyamoni amalai e lauyagohana ma maliinatompo amaka e nae. Hoi mayau
hemapugeya po e alalahi. Tamogi Yaubada tauna hiyamonihi galenahi e idewadewahi, yaka
Yaubada omi kaleko dewadewahi apo ina wiotenimi? Omi witumagana hi habulu hota!
31
Uyahinei ega ona inugonugotuhu powa po ona pa, Meka ata yam, ma meka ata goila, ma
meka ata kaleko?
32
Matababana geka hipulina uyahina tu meuputa geka ginoulihi he
bibihehi. Ma Amami hoi yada i hanapugeya naka geka ginoulihi o lauhogalehi.
33
Tamogi
tauna anani taniwaga po a dewa dumadumaluhi ona bibihena tahaehi yaka geka ginoulihi
apo hina wigalimiyei.
34
Iyeta emosi po emosi a winugonugotuhu he memae amalai binei ma
hoimalatombinei. Yaka amalai ega ona inugonugogotuhu hoi malatombinei.
Matiu Matiu
<<
66
>>
Matiu Matiu
<<
77
>>
7
Lawa ega ta laibahibahihi
(Luka 6:37-38, 41-42)
1
Ega lawa gehouhi ona laibahibahihi meka po apo Yaubada ina libahibahimi.
2
Lawa
hai apapoe ega ona inimayooyogehi babana omi winimayooyogana Yaubada apo ina
wotagoya po ina winimayooyogemi.
3
Awai binei walehimu matana dubudubu e gagaleya ma tamu matammayau tipolina
ega uta genogeya?
4
Apo iyowai walehimna uyahina una baha nae una pa, Una nei po u
matamdubudubu a wihaleya, inapa tamu matammayau tipolina ega una galeya?
5
Tam tu
wikoyakoyama. U matammayau tipolina una wihalena tahaeya po una galena imahi ma
apoma walehimu matana dubudubu una wihaleya.
6
Yaubada a gapola ega ona hahalena yabayababaya kedewa u matahi, apo ona
liyahiyahihi ma hina luhagawilehi po hina kimami. Mei gasi omi kahi matana ega polo ona
weleweleya apo ina tuibaabaya.
(Luka 11:9-13)
7
Ona lupali yaka apo Yaubada ina welemi. Ona bibeiha yaka apo ona tuhagaya. Ma
ona laitutou yaka Yaubada apo taumi bimiyei gudu ina hoeya.
8
Matababana tu lupali
atapuhi hai luhogala Yaubada e welewelehi. Ma tu beiha hai luhogala he tutuhagahi po tu
litutou ubeihi Yaubada gudu e hoehoeya.
9
Itapa geka u hayamina tam olotom po natum olotona ita kawayaniyani, apo gaima uta
weleya?
10
Bo ita kawaiyana, apo mota uta weleya?
11
Taumi tu apapoe ma o hanapugeya po
natunatumi ginouli dewadewana o yambenehi, yaka Amata hoi yada tu lupali ginouli
dewadewana e welewelemi.
12
Ma awai u luhogaleya ipa lawa uyahimhina dewadewaya naka
dewana emosina uyahihi una dewadewaya, naka pitenana Mose po tu bahapiko hai
wiatatiyana anona.
Mateta dinadinana
(Luka 13:24)
13
Ona wileta po mateta dinadinana uyahinei ona luilui ma ega mateta yawayawatana
uyahinei ona luilui, naka tahaya teyateyana po lawa magomagouhi nugohi i waya ma
uyahinei he nenae anani kokoe uyahina wiyuwa e memae.
14
Ma tahaya dinadinana i witai ma
matetana i dinadina, po lawa ega hita maga ma uyahinei he nenae anani kokoe uyahina yautu
tuwetuwenai.
Tu wiatatiyana koyakoyama hai dewa
(Luka 6:43-44, 13.25-27)
15
Tu wiatatiyana koyakoyama ona galena imahiyehi. Babana apo gehouhi hina nehi
uyahimi po gagalenahi mei sipi malamalagamahi ma tamogi u nugonugohi mei kedewa
woyahiyahihi.
16
Lawa hai ugo uyahihiyei apo ta galena tuhagahi. Apega gologolowa gowana
wine ugona donadona u tuyana una lohi po apega sitaniya u toyana kiyaha ugona una lohi.
17
Mayau dewadewana ugona dewadewana, mayau kakai ugona apapoena.
18
Mayau
dewadewana apega ugona kakai ina houni ma mayau kakai apega ugo dewadewana ina
houni.
19
Inapa mayau ega hina ugugo imahi yaka apo Yaubada ina tala halehi po ina apuhi.
20
Yaka apo lawa dewadewahi po apapoehi ona galena tuhagahi hai bagibagi uyahihiyei.
21
Lawa hi maga duma uyahihi he kawakawaiguyau, ma tamogi atapuhi apega hina lui
Amau anani taniwaga uyahina, ma iyawoi tauhi Amau hoi yada a nugotuhu tu
wiponawogogena tauhi tunawahi.
22
Iyeta he nenei uyahihi lawa magomaoguhi apo hina baha
hina pa, Guyau, Guyau, i bagibagi gowamgei to dewahi: to baha piko po alugo apapoehi
to iyagahi po manini magomagouhi to dewadewahi.
23
Ma apo a baha nae uyahihi ana pa,
Lolowa ega ata hanapugemi taumi tu bagibagi apapoehi ona nehaleu.
Tu lunuma luwaga
(Luka 6:47-49)
24
U wibaabani geka apo taumi iyawoi ona nonola imahiyeya po ona
wiponawogogeya yaka apo taumi mei tu lunuma hanahanapuna po hoi gaima a numa amaka
i wogoya.
25
Ma houga apapoena ina nei apo gadiwewe ina atuna po goila ina hopu ma
togowa baneina ina togo mai numana uyahina ma apega ina guli, matababana gaima u
tepana i witowoli po i kadilili.
26
Apo taumi iyawoi u wibaabani geka ega ona nonola
imahiyeya po ega ona wiponawogogeya, yaka apo taumi mei tu lunuma buubuwana a numa
hoi bubu i wogowogoya pite.
27
Ma hougana gadiwawewe baneina ina atuna po goila hina
hopu ma togowa baneina ina togo mai numana uyahina, yaka apo ina dubali po ina
lugolugoluhi.
28
Yesu a wibaabani i wikokowi ma lawa magomagouhi hi nugogohola duma a
wiatatiyana binei,
29
babana a baha hi wipoya ipa lawa hina wotagoya, ma ega mei lugagayo
tanitaniwagahi hai wiatatiyana.
Matiu Matiu
<<
77
>>
Matiu Matiu
<<
88
>>
8
(Maki 1:40-45; Luka 5:12-16)
1
Yesu oyagei i hopu mai po bolu baneina hi wotagoya.
2
Ma lawa lepelepelona i nei
Yesu uyahina po anai wiyateyatena i polou ma i baha i pa, Guyau, inapa nugonugom yaka
una luyawahiu.
3
Yesu nimana i lodomi po lawana i wodadani ma i pa, Apo a luyawahim. Amaka ma
una dewadewa. Mala emosi ma a lepelo i kokoe.
4
Yesu i baha nae lawana uyahina i pa,
Ega lawa gehouna una palipaliweleya, ma una nae tu witalaguyaba uyahihi po una bahena
mem una pa, Amaka a dewadewa ma om animbenena una houni mei Mose a lugagayo
bukana uyahina i gilugilumi pite, po hina hanapugemtamamaka u luyagohana.
Gawiya taniwagana a witumagana
(Luka 7:1-10)
5
Yesu i nei meyagai gehouna gowana Kapaneumma Loma lawana tauna tu wigawiya
tu galena itetehi i nei po i lubayadeya
6
i pa, Guyau, u hewali gehouna a totogo i lata po i
wiyuwa duma po hoi numa eneno ma ega emoemotana po ina widagudagu.
7
Yesu i baha nae uyahina i pa, Apo a nehi po a widewadewaya.
8
Tu galena itetena i baha nae Yesu uyahina i pa, Guyau, ega u dewadewa awai ipa a
winimpo una lui mai u numa u hinena tamogi baha yawa una baheya ma apo u hewali ina
luyagohana.
9
Ma tau gasi witaniwaga gehouna a tu bagibagi po tu wigawiya u nimau hi
hounihi po a gagalena itetehi. Ma apo tu wigawiya emosi uyahina ana pa, Una nae, ma e
nae. Ma apo gehouna uyahina ana pa, Una nei, ma e nei. Ma gasi apo u tu bagibagi
uyahina ana pa, Geka una dewaya, ma e dewaya.
10
Hougana geka bahahi Yesu i noonolihi po i goholi ma hi imulitagoya uyahihi i baha
nae i pa, A baha duma uyahimi, yohola mi Isalaela u hinemi ega lawa awai a witumagana
ata galeya po mei geka lawana.
11
A paliwelemi, kabudala anani geleta po anani yoli lawa
magomagouhi hina nei po hina tugula gogona hoi ani amYaubada anani taniwaga uyahina,
Abelaham ma Isako po Yakobo mitehi.
12
Ma taumi Isalaela googana gehoumi anani
taniwaga u hinena o memae apo ina wihulu hopunemi hoi tupo uguwa po tou ma
omhanakidiyana ona tuhagaya.
13
Yesu tu wigawiya hai taniwaga uyahina i baha nae i pa, Una nae omhewali apo ina
luyagohana omwitumagana binei. Houga naka uyahina tu tootogona a kadidili i tuhaga
meya.
Yesu lawa magomagouhi i widewadewahi
(Maki 1:29-34; Luka 4:38-41)
14
Yesu i nae Pita a numa uyahina po pohiyana i hinigugupouma i galeya hoi ani eno i
eneno
15
yaka Yesu nimana i lodomi po wawinena i wogoya po a gupouma i kokoe, ma i
towolo po i poulehi.
16
Aipompomma tu tootogo lawa hi neihinimai Yesu uyahina, tauhi alugo apapoehi i
luiluinihi ma Yesu i galehi yaka i paliyehi po hi lowo ma gasi tootogohi i widewadewahi.
17
Geka dewahi hi gelegeleta naka tu bahapiko Isaiya a baha i limoineya. Geka pitenana a
wibaabani i pa,
Tauna ata wigwameyameya
ma ata totogo witeihi ina awalihi.
Yesu lawa ipa hina wotagoya
(Luka 9:57-62)
18
Naka hougana uyahina Yesu bolu banei dumana hi mewiwileya ma i galehi, yaka a
hewahewali i baha nae uyahihi po ipa wamuyahina hina gelu po hina woe damana u tupona.
19
Lugagayo taniwagana gehouna i nei Yesu uyahina po i baha i pa, Bada, om nae atapuhu
uyahihi ipa a wotagom.
20
Yesu i baha lawana uyahina i pa, Gamogamo mi pitepitena waidomohi po kiu
moyanei waipatahi. Ma Lawa Moinau ega meka nawatatau ani wienona gehouha.
21
Yesu tu wotagona gehouna i nei uyahina po i lubayada i pa, Guyau, una palihaleu
po a nae amau a guluwa tahaeya ma apoma a wotagom.
22
Yesu a baha i wimiheya i pa, Lawa hai luyagohana mei tu hilahilage una palihalehi
po tu hilahilage uyahihi hina galena nae.
Yesu togowa baneina i palidumoli
(Maki 4:35-41; Luka 8:22-25)
23
Yesu a hewahewali mitehi wamuyahina hi gelu po hi damadamana
24
po mala emosi
ma togowa baneina hi wialoni po guletutu i hulugeleteya wamu hinena ma apo hita yoli. Ma
Yesu amaka i eno hilage.
25
Yesu a hewahewali hi nei po hi limaamahi po i towolo ma hi pa,
Guyau, una luyawahita, kikina ma apo ta yoli.
26
Yesu i baha nae a hewahewali uyahihi i pa, Awai binei o matomatouta? Omi
witumagana hi habulu hota, ma i towolo po togowa ma guletutu i paliyehi po noka
hougana dumola baneina.
27
A hewahewali hi gohola dumahi ma tunawahi hi ibaabani hi pa, Geka lawana iyai,
po togowa ma guletutu he iponawogogeya?
Yesu alugo apapoehi i wiyagahi
(Maki 5:1-20; Luka 8:26-39)
28
Galili bogana u tuponei dobu gowana Gadala apoma uyahina hi lugeleta. Hougana hi
laugeleta lawa luwaga hi tuhagahi naka tauhi alugo apapoehi hi luinihi po kokowaga u
domohi hi memae. Hai dewa hi apapoe duma po ega emoemotana lawa gehouna tupo noka
uyahina tunawana ina nae.
29
Hai luwagahi Yesu hi galeya yaka hi otu hopu uyahina hi pa,
Yaubada Natuna tam. Awai ipa una dewaya uyahiyai? Yohola ega libahibahi hougana ma
ipa hiniwiyuwa una weliyai?
30
Ma polo boluhi hi banibani, ega balana ita dao Yesu uyahinei.
31
Ega yaka alugo
apapoehi Yesu uyahina hi lupali gonugonuwa hi pa, Inapa una iyagiyai yaka to luhogaleya
ipa una himiliyai po noka polohi uyahihi to lui.
32
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, Ona hopu. Lawahi luwaga uyahihiyei alugo
apapoehi hi hopu po hi nae polo uyahihi po hi lui, ma polohi boluhi hi nohanoha mehi po
hoi gubala hi holuholugehi hoi boga po hi halele atapuhi.
33
Ma polo tu galena itetehi hi lowo
po hi nae dobu baneina uyahina hi wibenabenama awai hi gelegeleta ma lawahi alugo
apapoehi hi luiluinihi ubeihi hi wibenabenama.
34
Ega yaka lawa atapuhi meyageina
himboina nae Yesu uyahina po hi galeya ma hi baha gonugonuwa uyahina po ipa tupo
noka ina nehaleya.
Matiu Matiu
<<
88
>>
Matiu Matiu
<<
99
>>
9
Yesu gwameyameya lawana i widewadewaya
(Maki 2:1-12; Luka 5:17-26)
1
Yesu hoi wam i gelu po hi damana meme a dobu uyahina.
2
Bolu gehouhi lawa
waigwameyameyana hoi ani eno hi neiyai Yesu uyahina. Hougana Yesu hai witumagana i
galeya po i baha nae totogo lawana uyahina i pa, Natuwe, om apapoe amaka a paligigilihi.
3
Yesu a wibaabani lugagayo tanitaniwagahi hi noonoli po tunawahi ma hi ibaabani hi
pa, Geka lawana Yaubada e idibogi.
4
Hai winugonugotuhu Yesu amaka i hanapugeya ega yaka i baha nae uyahihi i pa,
Awai binei o inugonugotuhu powa?
5
Meka baha dewadewana ega ita ipilipili? Omapapoe
a paligigili bo una towolo po una nae?
6
Apo uyahimi a limoineya naka tau Lawa Moinau,
wipoya Yaubada i weleu po hoi hipuli apo apapoe a paligigili. Ega yaka i baha nae lawa
waigwameyameyana uyahina i pa, Una towolo po om ani eno una awali po una nae om
meyagai uyahina.
7
Ega yaka lawana i wotowolo po i nae anu meyagai.
8
Ma bolu hi
gagaleya po hi matouta duma ma Yaubada hi wotalagiyeya po hi pa, Nugote Yaubada a
wipoya atapuna Yesu i weleya.
Yesu Matiu i otugeya
(Maki 2:13-17; Luka 5:27-32)
9
Yesu tupo noka i nehaleya po i nenae ma lawa gehouna gowana Matiu takisi tu tama
anani bagibagi numana uyahina i tugutugula ma i galeya. Ega yaka Yesu i baha nae uyahina i
pa, Una wotagou. Matiu i towolo po Yesu i wotagoya.
10
Houga naka uyahina Yesu mitehi hi tugula Matiu anu numa po himam, ma takisi tu
tama po tu apapoe po Yesu a hewahewali hi nei po mitehi himam.
11
Ma Palisi lawahi Yesu
hi gagaleya po ega yaka a hewahewali hi lubayadehi hi pa, Awai binei omi tu wiatatiyana
takisi tu tama po tu apapoe mitehi he yam gogona?
12
Yesu hai baha i noonoli po i baha nae uyahihi i pa, Lawa ega hita tootogo ega tu
lumulamula nugonugohi ma tu tootogo tauhi nugonugohi tu lumulamula.
13
Yaubada a baha
hoi Buka hi gilugilumi o hanapugeya, bo eega? Geka pitenana hi baheya hi pa, A
luhogaleya lunugotootogo ma ega ata luhogaleya witalaguyaba. A nenei ega ipa tu
dewadumalu a otugehi ma tu apapoe a otugehi po hina nugobui.
Wiyohi lubayadana
(Maki 2:18-22; Luka 5:33-39)
14
Yoni a hewahewali hi nei Yesu uyahina po hi lubayadeya hi pa, Awai binei tauyai
ma Palisi lawahi i tapalolo binei to iyohi ma tamomhewahewali mitehi omam?
15
Ma Yesu impaliluwaluwa uyahihi i pa, Itapa tu tawine olotona a tawine tolehana
uyahina tauna ita memae, moina apo a toumana hita iyohi? Apega. Tamogi iyeta he nenei
apo tu tawine olotona a gawiya hina wihaleya ma noka iyetahi uyahihi apoma apo hina
wiyohi.
16
Ega iyai luilui wouna ita papaya po luilui odubona uyahina ita hilahilama lawiteya.
Inapa ina dewaya yaka naka luiluina wouna amaka i wiapapoeya ma gasi apo gunalolona ina
lata.
17
Ma ega iyai wine wouna ita hiwohiwoga hopuneya tala gigoila gamogamo opihiyei hi
dewadewaya odubona uyahina. Inapa ina dewaya yaka apo winena wouna ina hahana po
tala gigoilana ina gunahaiya po wine ina kolologeya. Apega iyai ina dewaya. Tamogi wine
wouna ipa tala gigoila wouna uyahina hina hiwohiwoga hopuneya po atapuna ina dewadewa
pahi.
(Maki 2:18-22; Luka 5:33-39)
18
Yesu i ibaabani ma taniwaga gehouna i nei uyahina po i polou ma i baha nae uyahina
i pa, Natuwe wawinena amalai i hilage. Ma a luhogalemipa una nei po una wogodadani po
ina luyagohana.
19
Yesu a hewahewali mitehi hi wotowolo po taniwagana hi wotagoya.
20
Po hi nenae ma wawinena gehouna tootogona, tauna a totogo naka tala i kolokololo
bolima magouhi 12. Wawinena mulihiyei i nei po Yesu a kaleko mutuna i wodadani.
21
Matababana u nugonugona i lugeleteya i pa, Apo Yesu a kaleko yawa a wogodadani
yaka a luyagohana.
22
Hougana Yesu a kaleko i wodadani, ma i luhagawileya po i baha nae uyahina i pa,
Natuwe, una kaoha omwitumagana i luyawahim. Mala emosi wawinena a dewadewa i
tuhagaya.
23
Yesu a hewahewali mitehi hi nae po taniwagana a numa uyahina hi geleta, po hi
gagalena naka tu widilehu hi dilehu, hai nugowiyuwa binei ma hi tutou labalabatana.
24
Ega
yaka Yesu i paliyehi i pa, Atapumi tewela geka ona nehaleya po ona hopu hoi uputa;
tewela geka ega ita hilage ma eneno. Geka bahana uyahina ma lawa atapuhi hi winameya.
25
Bolu atapuhi numana hi hopu haleya ma Yesu i lui po tewelana u nimana i wogo ma i
witowoli.
26
Ma u mulina Yesu tuwegana hi nohaya tupo atapuna uyahihi.
Yesu matakeke lawahi luwaga i widewadewahi
27
Yesu numa noka i nehaleya po tahayagei i nenae ma tu matakeke luwaga hi
wotagoya po hi ototu hi pa, Yesu, Dawita gogana, apo uta lunugotootogogeiyai.
28
Yesu numa u hinena i lui po i memae, ma tu matakekehi hi nei uyahina po i
lubayadehi i pa, O witumaganeu ipa apo matami a widewadewahi?
Tauhi a baha hi wimiheya hi pa, Guyau, to witumaganem.
29
Ega yaka matahi i wodadanihi ma i baha nae uyahihi i pa, Omi witumagana binei
apo matami hina lugiigilihi.
30
Yaka matahi hi lugiigilihi. Ma Yesu i lugagayogehi i pa, Ega
lawa gehouna uyahina ona bahebaheu.
31
Hai luwagahi hi nenae po Yesu a baha ega hita
wotagoya ma a bagibagi tuwegana hi deedeniyeya tupo atapuna uyahina.
Yesu badebade gehouna i widewadewaya
32
Yesu a hewahewali mitehi hi nenae ma lawa gehouna menana alugo apapoena i
wobuiya po ega ita ibaabani ma hi neiyai uyahina,
33
po Yesu i wiyagaya ma lawana i
dewadewa meme po i ibaabani. Ma lawa boluhi hi kaoha duma po Yesu hi
kawaidewedeweya po hi pa, Ega kikina lawa gehouna a bagibagi tata galeya Isalaela u
hinena geka pitenana.
34
Ma Palisi lawahi hi gagaleya po ega yaka hi baha hi pa, Ega naka
tauna a wipoyagei ita wobagibagi ma Tomodulele balau i weleya po uyahinei alugo
apapoehi e iyagahi.
Yesu lawa i galena lunugotootogogehi
35
Yesu dobu po meyagai uyahihi i wiwila nae, ma hai numa tapalolo uyahihi i
iatatiyana, ma Yaubada anani taniwaga tuwegana i bahebaheya ma gasi tu tootogo
magomagouhi i lauyawahihi.
36
Ma lawa boluhi i gagalehi po i lunugotootogogehi, babana
witai atapuhi uyahihi ega kikina hai tu hagu gehouna, galenahi mei gamogamo hi
neneyabayababa ega hai tu galena itete.
37
Ega yaka Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa,
Mahula i lauliligeya ma tu yaba luemoemotahi.
38
Uyahinei ona lupali mahula Guyouna
uyahina po tu yaba gehouhi ina himilihi po hina nae mahula hina tuwaluhi.
Matiu Matiu
<<
99
>>
Matiu Matiu
<<
10 10
>>
10
Yesu a hewahewali gowahi
(Maki 3:13-19; Luka 6:12-16)
1
Yesu a hewahewali magouhi 12 i otugehi po wipoya i welehi, po apo alugo apapoehi
lawa uyahihi hina iyagahi ma totogo galenahi tapuhi po tapuhi hina luyawahihi.
2
Geka a hewahewalihi magouhi 12 i wigowahi po tu wituwetuwega, lawa tahatahayana
Simona tauna gowana hi buiya po Pita, ma walehina Andulu, ma Yamesa ma walehina Yoni
tauhi Sebedi natunatuna.
3
Pilipo ma Batolomiu, Tomasi ma Matiu tauna takisi tu tama ma
gasi Yamesa gehouna tauna Alipi natuna ma Tadiyesi,
4
ma Simona gehouna tauna
tumgudugudu mi Loma hai ani taniwaga uyahinei, ma Yudasa Isakaliyota Yesu tu
nugohalenana.
Yesu a hewahewali hai bagibagi
(Maki 6:7-13; Luka 9:1-6)
5
Yesu a hewahewali magouhi 12 i himihimilihi ma hai lugagayo i paliwelehi i pa, Tauhi
ega mi Yudeya uyahihi ega ona nenae, po gasi Samaliya meyageihi uyahihi ega ona luilui.
6
Ma ata lawa mi Isalaela uyahihi ona nae, babana tauhi galenahi mei gamogamo
weluwelupowahi
7
po uyahihi ona wipaliwelena ona pa, Kikina ma Yaubada a taniwaga ina
geleta uyahita po ina taniwageta!
8
Tu tootogo ona widewadewahi po mei gasi hilahilagehi
ona witowolo mehi, ma gasi tu lepelo ona liyeuyeuhi. Ma alugo apapoehi lawa u
nugonugohi ona wiyagahi. Yaubada a manini i weleyababami yaka taumi gasi lawa uyahihi
ona hagu yababa.
9
Omi kadau binei ega mone, kina bo toea, ona pohapohahi omi outu u
hinena.
10
Omi kadau binei geka ginoulihi ega ona tamitamihi, omi outu, omi kaleko
wiluwagana, oma ae humahuma po gasi omi digona, matababana tu bagibagi apo a iligona
ina tuhagaya.
11
Hougana dobu po meyagai uyahihi ona luilui ona lubayada tahaya po lawa awai a
dewa wodewadewana ina baha uyahimi, yaka ona lui a numa u hinena po ona memae a
sigana omi houga omhoe yaka apoma ona nehaleya.
12
Hougana ona luilui numa u hinena
yaka ona wimaamala tahaya lawana uyahina ona pa, Yaubada a nugodumola mitehi ona
memae, ma apoma ona lui.
13
Apo gugunihi omi baha wimaamala ina linanahi yaka omi
wimaamala ina memae, ma inapa ega ina linanahi yaka omi baha wimaamala ina gunawilena
meya uyahimi.
14
Ma inapa lawa ega hina kaohemi po omi baha hina nonoli. Yaka naka
meyagaina bo numana ona nehaleya. Ma ona nenae hougana aemi dubudubuna ona
lihooholi u matahi.
15
A baha duma uyahimi, Libahibahi Iyetana uyahina apo hai wiyuwa ina
lata duma ma mi Sodomma mi Gomola hai wiyuwa ina habulu.
Wiyuwa houga u matata binei
(Maki 13:9-13; Luka 21:12-17, 12.2-9)
16
Tau a himihimilimi gagalenami mei sipi, ma kedewa woyahiyahihi u hayahi o nenae,
yaka ipa ona nugohanahanapu po mei mota, ma ona nugohegoya po mei bunebune.
17
Ma
lawa ona galena imahiyehi, babana tauhi apo hina niyemi po hina libahibahimi hai omboina
uyahihi ma hai numa dalabu uyahihi apo hina wilawimi.
18
Ma gowau binei apo hina niyemi
taniwaga po wasawasa baneihi uyahihi. Ma naka omi gaogao apo tuwega dewadewana ona
nohaya tu meuputa u matahi.
19
Hougana apo hina panimi po hina niyemi libahibahi binei ega
ona genogeno ipa apo awai ona baheya uyahihi. Yaubada tauna apo omi baha ina
woogeleteya u nugonugomi,
20
babana awai o bahebaheya ega tunawami, ma Amami
Alugona apo ina wiatatiyemi omi wibaabani uyahihi.
21
Houga noka uyahina lawa apo gugunihi yawa apo hina igawigawiya biugei po
walehina ina palihaleya po hina lihilageni. Mei gasi lawa natuna apo ina nugohaleya po hina
lihilageni ma logaloga amamahi po hinahinahi hina palihalehi po hina lihilagenihi.
22
Apo
gowau binei ma lawa atapuhi hina wihinigigiyemi. Ma apo taumi iyawoi onomtaibagibagi
ma ona towolo kadidili po a sigana houga anani kokoe uyahina yaka apo luyagohana ona
tuhagaya.
23
Apo dobu awai uyahina wiyuwa hina welewelemi yaka ona lowo nae dobu
gehouna uyahina. A baha duma uyahimi Isalaela dobuna atapuna apega ona wikokowi ma
tau Lawa Moinau apo a gunawilena meu.
24
Tu lunonola a tu wiatatiyana apega ina gelagoni. Mei gasi tu bagibagi a bada apega
ina taniwageya.
25
Taumi tu wotagotagou apega ona gelagoniu geka amaka omi dewa ipa
mei u dewa. Lawa hi igowau hi pa tau Tomodulele yaka apo gasi hina wigowami po
Tomodulele a lawa.
26
Lawa ega ona matumatutehi, babana ginouli awai humahumana apo ina lugeleteya,
bo gowagowadana apo lawa hina hanapugeya.
27
Awai hoi uguwa a bahebaheya apo hoi
yayata lawa ona paliwelehi, ma awai a iyaguhayahayageya dobu atapuna ona iototugeya.
28
Iyawoi hinimi hinununi ega ona matumatutehi babana alugomi apega hina
lihilagenihi. Ma tamogi Yaubada ona matuteya, babana emoemotana apo hinimi po alugomi
mayau alalatana uyahina ina houni.
29
Kiu muhomuhohi luwaga mihahi 10 toea tamogi
Yaubada e gagalena itetehi po gehouna ina hilage naka Amami hoi yada a nugotuhugei.
30
Ma gasi ununumi apala atapuhi Yaubada i hiyawa pahi.
31
Yaka ega ona matomatouta,
taumi o geduma ma apoma kiu boluhi.
32
Iyai bolu u matahi ma ina bahena geleteu naka tau e itumaganeu yaka tau Amau hoi
yada u matana apo tauna a bahena geleteya.
33
Ma iyai ina bowiyeu bolu u matahi yaka tau
Amau hoi yada u matana apo tauna a bowiyeya.
Ega witulatulana tunawana Yesu ita neiyai ma gawiya gasi
(Luka 12:51-53, 14:26-27)
34
Omi nugotuhu o pa nugodumola ata neiyai hoi hipuli, bo? A paliwelemi, eega. Ega
nugodumola ata neiyai ma tamogi gawiya.
35
Tau amaka a nei yaka apo wikahakaha ina
wawala.
Apo lawa natuna olotona ina towolo po amana ina wigawiyeya.
Apo natuna wawinena ina towolo po hinana ina wigawiyeya.
Pohiyana wawinena apo ina towolo po pohiyana wawinena ina wigawiyeya.
36
Po gasi lawa a guguni dumahi apo hina wigawiyeya.
37
Apo lawa awai amana ma hinana ina luhogalena dumahi ma tau tupo hotana tauna
ega emoemotana po ina wotagou. Ma apo lawa awai natuna olotona bo wawinena ina
luhogalena dumahi ma tau tupo hotana naka lawana ega emoemotana po ina wimulitagou.
38
Apo iyai anani take ega ina awali po ina wotagou tauna ega emoemotana po ina wotagou.
39
Apo lawa awai a luyagohana ina nugoneya yaka apo ina haleya ma apo iyawoi tau biugei
hina hilage yaka apo yautuhi hina tuhagahi.
Maiha binei
(Maki 9:41)
40
Apo lawa awai ina kaohemi yaka naka tau i likaohau po tu himiliu i likaohaya.
41
Apo lawa awai tu bahapiko ina likaohaya babana tauna tu bahapiko yaka a meiha ma tu
bahapikona a meiha emoemotahi. Ma apo lawa awai tu dumalu lawana ina likaohaya babana
tauna tu dumalu po una yaka a meiha ma tu dumaluna a meiha emoemotahi.
42
Apo tu
witumaganeu wouna uyopopona ina haleya po ina nei uyahimma goila wayowayouna una
weleya, babana e wotagou a paliwelem tam meiha apo una tuhagaya.
Matiu Matiu
<<
10 10
>>
Matiu Matiu
<<
11 11
>>
11
Yoni bapatiso Yesu tuwegana i nonoli
(Luka 7:18-35)
1
Yesu a hewahewali magouhi 12 uyahihi a wiatatiyana i wikokowi, ma tupo noka i
nehaleya po i wiiwila tupo emosi po emosi uyahihi ma i guuguya.
2
Houga naka uyahina Yoni tu wibapatiso amaka hi houna luiyeya hoi numa panipani,
ma Keliso a bagibagi tuwegana i nonoli ma ega yaka a hewahewali i himilihi po hi nae Yesu
uyahina po hi lubayada,
3
hi pa, Tam iyai? Besinana lawana bimgei to iotonana ipa apo una
nenei bo ega tam ma lawa gehouna to iotonaneya?
4
Ega yaka Yesu hai lubayadana i wimihena meya i pa, Awai o gagalehi po o noonolihi
ona gunawilemi po Yoni ona paliweleya.
5
Tu matakeke he gagalena imahi po tu aeapapoe
he neneimahi po lepelo lawahi he wodewadewa meme po tu tanigapupu he launonola po
lawa hilahilagehi hi towolo meme po tu dayadayabu tuwega dewadewana he noonoli.
6
Iyai
ega ita inugomagomagougeu tauna a kawaidewedeweya.
7
Yoni a hewahewali hi gunawilena mehi po hi memae, ma Yesu i wiwawala po bolu
uyahihi i ipaliwelena Yoni binei i pa, Hougana o nenae hoi balabala yabayababa Yoni
uyahina omi nugotuhu ipa awai ona galeya? Ega togowa didiyala ita kwadikwadiyeya ma ota
galeya.
8
Ma omi nugotuhu ipa awai ona galeya? Ega ipa lawa a wihiya gegena, bo? Babana
lawa noke pite hai wihiya po hai wigapola naka tauhi wasawasa hai u numa he tugutugula.
9
Ona paliweleu awai ipa ona galeya? Tu bahapiko, bo? Moina tauna tu bahapiko tamogi tu
bahapiko atapuhi i gelagonihi.
10
Matababana Yaubada a Buka uyahina tauna binei hi baha i
pa,
Apo u tu winoyanoya a himila tahaeyem
po om tahaya ina wononogogeya.
11
A baha duma uyahimi, ega meka lawa hita guni po a gae mei Yoni bapatiso. Tamogi
Yaubada anani taniwaga uyahina iyawoi hina idayadayabu tauhi hi geduma ma apoma Yoni.
12
Yoni bapatiso a houga uyahina ma i nei po amalai tu kadidili hai kadidiliyei Yaubada anani
taniwaga he luiluiya.
13
Odubona tu bahapiko atapuhi hai wibaabani po gasi Mose a
lugagayo uyahihiyei Yaubada anani taniwaga hi wogeleteya anani kokoe Yoni i nei.
14
Ma
Yoni a nei mei tu bahapiko odubona i bahebaheya Guyau ina nenei apo Elaisiya ina tahaya,
ma o luhogaleya ipa ona hanapugeya. A paliwelemi Elaisiyana naka tauna Yoni.
15
Apo
uyahimiyei lawa awai waitanigana yaka baha geka ina nonola imahiyeya.
16
Lawa geka hapanana apo awai uyahina a wiluweluwena niyehi? Po galenahi awai?
Tauhi mei logaloga ani gimala meyageina uyahina he tugula ma he yampalidamadamana he
pa,
17
Ubeimi to lauinainaga ma ega ota hala.
Ma to tutou ma ega ota tou haguiyai.
18
Ma Yoni i nei naka a omhilagena po ega wine ita umaya ma lawa hi ibaabani hi pa,
Tauna alugo apapoena u hinena.
19
Tau Lawa Moinau a nenei anai omniu po anai umau
po lawa hi pa, Geka lawana ona galeya, tauna tumlabatana po tu umabuubuuwa po a lawa
takisi tu tama po tu apapoe. Tamogi Yaubada a hanapu bagibagi dewadewana uyahina
naka hanapu moinana.
(Luka 10:13-15)
20
Dobu gehouhi uyahihi Yesu a manini hi galeya ma ega hita nugobui yaka i paliyehi i
pa,
21
Kihoni Kolasini tu nugodubu lawami. Kihoni Besaida tu nugodubu lawami. Itapa
manini u hinemi hi dewadewahi u Taya po u Saidoni hita dewahi amaka lolowa lawahi hita
nugobui. Ma hai nugobuina apo hita wogeleteya po kaleko apapoehi hita otena ma hita
lugobu.
22
Tamogi Libahibahi Iyetana uyahina apo Yaubada Taya ma Saidoni ina
lunugotootogogena dumahi ma apoma taumi.
23-24
Ma taumi Kapaneumlawami omi
nugotuhu o pa ona wohepa memi po ona gae hoi yada, bo? Apo Yaubada ina halena
hopunemi mayau alalatana uyahina. Ma mi Sodomhai libahibahi ina habulu babana itapa
odubona mi Sodom u manini hita galeya, apo hita nugobui po apega Yaubada ita hamaga
halehi.
Wiyagohina Yesu uyahina
(Luka 10:21-22)
25
Naka houganana Yesu i baha i pa, Amau yada po hipuli hai Guyau, a wotalagiyem
babana lawa hanahanapuhi po wainugonugotuhi uyahihi awai u gowagowadi naka tu
winugoneina uyahihi u wogeleteya.
26
Moina Amau geka pite ipa om lunugotootogogei ina
wawala.
27
Amau ginouli atapuhi i weleu. Ega iyai tau ita hanapugeu ma Amau tunawana. Gasi
ega iyai Amau ita hanapugeya, ma tau Natuna po iyawoi a inaganihi uyahihi Amau a
woogeleteya tunawiyai to hanapugeya.
28
Taumi iyawoi omi awala po omi bagibagi hina witai, yaka ona nei uyahiu po apo
alugomi wiyagohina hina tuhagaya,
29-30
po u bagibagi ona dewaya babana u bagibagi
awalana i teyateya gasi u memae ona lubuya po alugomi wiyagohina hina tuhagaya,
matababana tau u dewa nugohegoya ma nugohopuhopu.
Matiu Matiu
<<
11 11
>>
Matiu Matiu
<<
12 12
>>
12
Yesu dalabu taniwagana
1
Hoi dalabu Yesu a hewahewali mitehi yaniyani mei pegapega tanona tipolinei hi nenae
po am hi hilage yaka pegapega ugohi himgomugomu po himam.
2
Ma Palisi lawahi hi
galehi yaka Yesu hi paliweleya hi pa, I lugagayo i baheya ipa ega hoi dalabu to wobagibagi,
ma iyowai po omhewahewali geka pite he dewadewaya?
3
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Dawita po iyawoi tauna mitehi amhi hilage ma awai
i dewadewaya o hiyawi, bo eega?
4
Tauna i lui po Yaubada a numa u hinena palawa
wailugagayona i waya po i ani ma a hewahewali i welewelehi. Tamogi ata lugagayo i baheya
ipa ega iyai ina anani ma tu witalaguyaba tunawahi.
5
Ma Lugagayo bukana u hinena giluma e
memae i pa, dalabu iyetana uyahihi tu witalaguyaba he wobagibagi po dalabu lugagayona he
lagolagoni naka ega genona po gasi ega apapoena.
6
A baha uyahimi lawa gehouna u hayami
e memae tauna numa dalabu i gelagoni.
7
Yaubada a baha ega ota hanapugeya i pa,
Talaguyaba ega ginouli baneina ma lunugotootogo naka ginouli baneina. Yaka ega u
hewahewali ona igouhi.
8
Tau Lawa Moinau dalabu taniwagana.
(Maki 3:1-6; Luka 6:6-11)
9
Yesu i nae po hai numa tapalolo uyahina i lui,
10
po lawa nimana wogiyogiyona i
memae ma i galeya ega yaka tanitaniwaga hi lubayadeya hi pa, Emoemotana apo dalabugei
lawa tata widewadewahi? Hai lubayada babana ipa iyowai ma Yesu hina wigouya.
11
Ega yaka Yesu hai baha i wimiheya i pa, Iyowai taumi apo lawa gehouna a
gamogamo emosi hota iyeta dalabu uyahina ma ina peu hoi domo apo ina wihalena meya,
bo eega? Nugote apo ina haguya.
12
A paliwelemi gamogamo ginouli habuluna ma lawa geka
ginouli baneina yaka iyeta dalabu uyahina emoemotana apo lawa ta widewadewaya.
13
Yesu lawana i paliweleya i pa, Nimamuna lodomi, ega yaka lawana nimana i
lodolodomi po i dewadewa po mei nimana gehouna.
14
Palisi lawahi hi nehaleya po hi
wiwogatala hi pa, Apo iyowai ma Yesu ta lihilageni?
Yaubada a tu bagibagi
15
Ma hai wiwogatala gowagowada Yesu amaka i hanapugeya, ega yaka tupo noka i
nehaleya po i nae tupo gehouna uyahina ma lawa boluhi hi wotagoya po hai totogo i
widewadewa mehi.
16
Ma i paliwelehi i pa, Ega ona palipaligeleteu lawa uyahihi.
17
A
bagibagi geka hi gelegeleta matababana Yaubada a baha Isaiya i bahebaheya i pa,
18
Ona galeya u tu bagibagi a winagani.
Tauna u ani kaoha po u ani luhogala.
Alugou a hiwoga haleya uyahina
po dewa dumadumaluna ina wituwetuwegeya lawa magomagouhi uyahihi.
19
Tauna ega emoemotana po ina wogalahi
po gasi apega inomlahalaha uheiya lawa ponana apega hina nonoli.
20
Tu tapitapiya apega ina wihinigigiyehi,
tu lunugoluwaluwaga hai yayata apega ina bohoya,
a siga a taniwaga dumadumaluna ina kadidili,
21
po tauna gowanei hipuli atapuna hai luhogala hina wialona imahiyeya.
Yesu a wibaabani Tomodulele binei
(Maki 3:20-30; Luka 11:14-23)
22
Lawa gehouna alugo apapoehi matana hi likekeya po menana hi wobuiya po ega ita
ibaabani, ma hi neiyai Yesu uyahina po i widewadewaya ma i wibaabani imahi ma gasi i
galena meme.
23
Lawa magomagouhi hi gohola dumahi po ega yaka hi ibaabani hi pa,
Nugote geka Besinana lawana tauna Dawita gogana?
24
Palisi lawahi tuwegana hi nonoli po tunawahi ma hi ibaabani hi pa, Palouma hai
bada Tomodulele Yesu balau i weleya po uyahinei alugo apapoehi e iyagahi.
25
Yesu hai winugonugotuhu amaka i hanapugeya yaka uyahihi i baha i pa, Apo ani
taniwaga gehouna u tipolina ina gunakahaya po hina igawigawiyena mehi apo hai mae ina
apapoe. Mei gasi apo guguni emosi ma ina gunakahaya po hina igawiyena mehi apega hina
towolo kadidili.
26
Uyahinei ma inapa Tomodulele anani taniwaga ina gunakahaya po bolu
ina luluwageya po hina igawigawiyena mehi apo iyowai a kadidili galenana.
27
Taumi o baha
o pa, Tomodulele a wipoya uyahinei a wobagibagi po alugo apapoehi a iyagahi, yaka taumi
omi lawa iyowai he iyaga. Tauhi uyahihiyei nugotuhu dumaluna apo ona tuhagaya.
28
Tamogi inapa Yaubada Alugona uyahinei alugo apapoehi ana iyagahi yaka Yaubada anani
taniwaga amaka i nei uyahimi.
29
Ani galena gehouna ipa a paliwelemi, ega emoemotana lawa kadikadidilina a numa
ta luiya po a gapola ta danenehi. Inapa numana taniwagana ta womomohi po aena ma
nimana ta panipanihi yaka apo ta lui a numa u hinena po a gapola ta danenehi.
30
Iyai ega tau miteu yaka tauna e igawiyeu. Ma iyai ega tau miteu to nugoemota yaka
tauna tumnoha.
31
Uyahinei a paliwelemi lawa hai apapoe po gasi hai baha woapapoehi
atapuhi Yaubada apo ina paligigilihi. Ma Alugo Woiyawa uyahina ta baha apapoe ega
emoemotana po ita apapoe ina paligigilihi.
32
Apo lawa gehouna ina baha apapoe tau Lawa
Moinau uyahiu yaka apo Yaubada ina paligigili. Tamogi iyai Alugo Woiyawa ina
paliguyoguyougeya yaka geka hougana po houga he nenei uyahihi tauna apega Yaubada ina
paligigili.
Mayau ma ugona
(Luka 6:43-45)
33
Mayau dewadewana ugo dewadewana e ugugogeya, ma mayau kakai ugo apapoena
e ugugogeya. Yaka ugo emosi po emosi uyahinei apo ta galena tuhagaya.
34
Taumi tu
apapoe mei mota natunatuna, yaka ega emoemotana po baha dewadewahi ona bahehi,
babana taumi tu apapoe po omi winugonugotuhu u nugonugomi he memae naka tauhi
gamomiyei o bahebahena geletehi.
35
Lawa dewadewana u nugonugona ginouli dewadewahi
he memae apo ina hauhopunehi. Ma lawa apapoena u nugonugona ginouli apapoehi he
memae apo ina hauhopunehi.
36
Apaliwelemi iyeta libahibahi uyahina lawa hai baha
apapoehi atapuhi ubeihi Yaubada apo ina lubayadehi po anohi hina bahena geletehi.
37
Omi
baha uyahihiyei Yaubada apo ina kawaidewedewemi, ma omi baha uyahihiyei Yaubada apo
ina kawaiapapoenimi.
Yesu a manini
(Maki 8:11-12; Luka 11:29-32)
38
Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi Yesu hi lubayadeya hi pa, Bada, to
luhogaleya ipa ommanini wekiwekilalana una dewaya po to galeya.
39
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Taumi geka hapanana hapa apapoena po matami hi
maga. Omi luhogala ipa manini Yaubada uyahimi ina woogeleteya. Tamogi apega manini
gehouna ina wogeleteya uyahimi ma wekiwekilala tu bahapiko Yona i woogeleteya
tunawana.
40
Babana Yona tauna iyana baneina i lumehaya po u koibana i memae iyeta
tonuga ma ididibala tonuga, mei tau Lawa Moinau apo iyeta tonuga ma ididibala tonuga
hipuli ina lumehau po u hinena a memae.
41
Libahibahi Iyetana uyahina apo Ninewa lawahi
hina towolo po hina wigoumi. Matababana Yona a guguya hi noonoli po hai apapoe hi
palihalehi. Ma a paliwelemi, geka hosi lawa gehouna i geduma ma apoma Yona.
42
Tupo
yawana hai wasawasa wawinena apo Libahibahi Iyetana uyahina ina towolo po ina
libahibahimi. Matababana hipuli anani kokoe uyahina ma i nei po Solomona a wiatatiyana
hanahanapu i nonoli. Ma a paliwelemi, geka hosi lawa gehouna i geduma apoma
Solomona.
(Luka 11:24-26)
43
Hougana alugo apapoena lawa ina hopu haleya naka dobu ega ita igoila e yayahi po
e nenae ani wiyagohina e bibeiha. Ma inapa ega emosi ina tuhagaya
44
yaka apo tunawana
ina baha ina pa, Apo a gunawilena meu u numa a nenehaleya uyahina. Ma hougana i
gunagunawileya po numana kokoena po yeuyeuna po ginouli hi houna imahiyehi ma i
galeya.
45
Yaka apoma apo ina nae po alugo apapoe dumahi magouhi 7 ina weluwinihi po
hina lui po noka hosi hina mae. Uyahinei mehougana hina meyato po ina kokoe yaka naka
lawana a mae apo ina apapoe duma ma apoma lolowa. Galenana mei geka taumi hapanana
apo omi apapoe hina lata lagona duma.
Yesu hinana ma walewalehina
(Maki 3:31-35; Luka 8:19-21)
46
Yesu bolu uyahihi i ibaabani ma walewalehina hinahi mitehi hi nei po hoi uputa hi
towolo ma hi laubayadeya, hai luhogala ipa mitehi hina wibaabani.
47
Ega yaka lawa gehouna
i nae po Yesu i paliweleya i pa, Walewalehimhinami mitehi hi luhogalemipa ona
wibaabani.
48
Yesu lawana a baha i wimiheya i pa, Hinau iyai? Ma walewalehiu iyawoi nawa?
49
Ega yaka tu wotagona atapuhi i winimayoyogehi i pa, Geka taumi hinahinau ma
walewalehiu.
50
Matababana apo iyai Amau hoi yada a nugotuhu ina dewadewaya naka
tauna walehiu po nouwe po hinau.
Matiu Matiu
<<
12 12
>>
Matiu Matiu
<<
13 13
>>
13
Pehi tu liholina
(Maki 4:1-9; Luka 8:4-8)
1
Noka iyetana uyahina Yesu numa hinenei i hopu po i nae boga u liyaliyana po i
memae.
2
Ma bolu baneina himboina mai uyahina ma ega yaka wamuyahina i gelu po i
tugula imahi ma bolu hoi dedeyani hi towotowolo,
3
ma ega yaka baha wiluwaluwagei
ginouli magomagouhi i wiatatiyehi i pa, Tu lupehi i nae a tano uyahina po a pehi polahi i
nohanohahi.
4
I ihulu po pola gehouhi hi peu tahaya u liyaliyana ma kiu hi nei po hi anihi.
5
Ma pola gehouhi hi peu dobu waigaigaimana uyahina po hi laha yagiyaginehi babana
hipulina ega ita potopoto.
6
Ma kabudala a houga lalana uyahina mala emosi ma hi kokodila,
babana dedehi ega hipuli dewadewana hita tuhagaya.
7
Ma pola gehouhi hiyamoni
waidonadonana u hayahi hi peu po hougana hi lahalahahi naka donadona i numa panipani
unihi.
8
Ma pola gehouhi hipuli dewadewana uyahina hi peu po hi lata po hi ugo. Hai houga
ugo naka gehouhi hi ugo labatana ma gehouhi ega hitugo duma ma gehouhi ega hitugo
imahi.
9
Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.
(Maki 4:10-12; Luka 8:9-10)
10
Yesu a hewahewali hi nei uyahina po hi lubayadeya hi pa, Awai binei bolu uyahihi
baha wiluwaluwagei u wiatatiyehi?
11
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Taumi Yaubada anani taniwaga baha
gowagowadana i lugeleteya uyahimi. Ma geka boluhihi baha wiluwaluwa geka hi nonoli ma
anona ega hita hanapugeya.
12
Matababana iyai uyahina awai dewadewana e memae apo
Yaubada ina luwitani tauna uyahina yaka luwitana baneina ina tuhagaya. Ma iyai uyahina ega
ginouli gehouna ita memae, awai habuluna e memae apo Yaubada ina wihaleya.
13
Geka
binei ma baha wiluwaluwagei a iatatiyana babana
Apo hina ihalugeya ma apega hina galena tuhaga
po apo hina lutanigana ma apega hina hanapugeya.
14
Uyahinei ma odubona Isaiya baha i bahebaheya i lugeleteya i pa,
Apo ona nonoli ma tamogi apega ona hanapugeya.
Apo ona galeya ma tamogi apega u nugonugomi ina lugiigili.
15
Matababana lawahi tanigahi hi pota,
po palihi hi bagibagi,
yaka apega tanigahiyei hina nonoli
ma matahi hi keke
po apega hina galeya
ma u nugonugohi apega ina lugiigili,
yaka apega hina nugobui
po a wiluyagohanihi.
16
Ma taumi ona kaoha duma babana matamiyei o galeya ma tanigamiyei o nonoli.
17
A
baha duma uyahimi, naka awai o gagalehi tu bahapiko po tu dewadumalu odubohi hai
luhogala ipa hina galehi ma ega hita galehi. Ma awai o noonolihi hai luhogala ipa hina
nonolihi ma ega hita nonolihi.
Yesu a wiatatiyana pegapega polana baha wiluwaluwana binei
(Maki 4:13-20; Luka 8:11-15)
18
Pehi tu wihuluna baha wiluwaluwana anona ona nonoli.
19
Apo lawa awai Yaubada
anani taniwaga bahana ina nonoli ma ega nugonugona ina lugiigili naka galenana mei
Tomodulele i nei po bahana u nugonugona i wihaleya, bahana anona naka pola hoi tahaya hi
pipeu.
20
Ma pola dobu waigaigaimana uyahina hi pipeu naka anona iyai amaka anai kaohana
Yaubada a baha i nonoli,
21
tamogi ega dedena uyahinei ma e itumagana po ega daona ma
witai po pilipili i wialonihi naka amaka e peu.
22
Ma pola hiyamoni waidonadonahi u hayahi
hi pipeu anona naka iyai amaka Yaubada a baha i nonoli ma tamogi hipuli genona ma
gapola wasawasahi nugona i waya po bahana ega ita luhogaleya yaka ega emoemotana po
ugona ina houni.
23
Ma pola hipuli dewadewana uyahina hi pipeu anona naka lawa tauhi
baha hi nonoli po hi hanapugeya yaka apo hinugugo. Gehouhi hi ugo labatana ma gehouhi
ega hitugo duma ma gehouhi ega hitugo imahi.
Pehi apapoena baha wiluwaluwana
24
Yesu baha wiluwaluwa gehouna i paliwelehi i pa, Yaubada a taniwaga galenana mei
lawa gehouna a pehi dewadewana i nae po a tano uyahina i ugohi.
25
Ma uguwei i eneno ma
upombolinai a gawiya lawana i nei po a tanona uyahina pehi apapoena i ugohi ma i
nehaleya po i nae.
26
Ma hi laha gogonehi po hi lata apoma ugohi gagalenahi uyahihiyei ma
hi galena tuhagahi.
27
Ega yaka badana a tu bagibagi hi nae po hai taniwaga hi paliweleya hi pa, Bada,
lolowa pehi dewadewana u nei po ugohi om tano uyahina, ma iyowai po pehi apapoehi
mitehi hi laha gogonehi po hi lata?
28
Ma tano taniwagana i paliwelehi i pa, Nugote u gawiya gehouna i nei po i ugohi.
Ega yaka a tu bagibagi hi baha nae hi pa, Iyowai, apo pehi apapoehi to
hapuhapuhalehi?
29
Ma hai badana i baha i pa, Amaka ma hina lata gogona babana apo
onamhapuhapu po pehi dewadewahi mitehi ona hapu gogonehi.
30
Ma houga omlohi
hougana uyahina tu bagibagi apo a paliwelehi po pehi apapoehi hina hapuhapuhalehi ma
hina lugogonihi po hina apuhi, ma pehi dewadewahi hina tuwaluhi po hina houna luiyehi
hanali u hinena.
Ihagila polana baha wiluwaluwana
(Maki 4:30-32; Luka 13:18-19)
31
Baha wiluwaluwa gehouna i paliwelehi i pa, Yaubada anani taniwaga galenana mei
lawa ihagila polana e waya po a tano uyahina e ugohi.
32
Ma ihagilana polana i habulu duma
ma a houga lata uyahina i wimayau baneina po i lata lagona ma kiu he liya mai uyahina po
hai pata he wogowogohi.
Ani lihaahana baha wiluwaluwana
(Luka 13:20-21)
33
Baha wiluwaluwa gehouna i paliwelehi i pa, Yaubada anani taniwaga galenana mei
palawa ani lihaahanana wawine e waya po palawa humahi tonuga uyahihi e houna hopunehi.
Ma e mudamudaya po palawana atapuna e hahana pahi.
(Maki 4:33-34)
34
Yesu a wibaabani atapuna naka baha wiluwaluwa uyahinei bolu i atatiyehi babana
tauna a dewa dumana baha wiluwaluwa wiatatiyanana.
35
Geka dewana uyahinei ma ipa tu
bahapiko gehouna a baha anona ina lugeletena imahiyeya.
Baha wiluwaluwagei uyahihi a ibaabani,
po Yaubada hipuli i iwawali ma ginouli i huhouna gowadihi a paligeletehi.
Pehi apapoena baha luwaluwana anona
36
Yesu bolu i nehalehi po i lui hoi numa, ma a hewahewali hi nae uyahina po hi
lubayadeya hi pa, Pehi apapoena baha wiluwaluwana anona una liyayahi po to
hanapugeya.
37
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Pehi dewadewana tu liholina naka tau Lawa
Moinau.
38
Ma tano naka hipuli tupo wohepali ma pehi dewadewahi naka Yaubada a
taniwaga tu wotagona ma pehi apapoehi naka Tomodulele a taniwaga tu wotagona.
39
Ma
pehi apapoehi tu ugohina naka Tomodulele, ma houga om lohina naka houga anani kokoe,
ma tu hounaboiboina naka tu winoyanoya hoi yada.
40
Apo houga anani kokoe uyahina tu apapoe lawahi galenahi mei pehi apapoehi apo
hina lugogonihi po hina apu halehi.
41
Apo tau Lawa Moinau u tu winoyanoya mi yadena a
himilihi po apapoe tu dewana po tu nugogobu atapuhi hina lugogonihi mai u ani taniwaga u
upuna,
42
po hina wihulu hopunehi mayau alalatana u hinena, naka tuponana uyahina tou po
omhanakidiyana hina tuhagahi.
43
Houga naka uyahina tauhi tu dumalu lawahi apo hina lui
Amau anani taniwaga u hinena po hina namanamalihi, gagalenahi mei kabudala namalana.
Apo iyai waitanigana yaka u baha geka ina nonoli po ina nonola imahiyeya po ina
hanapugeya.
Gapola gowagowadana baha wiluwaluwana
44
Yaubada a taniwaga galenana mei gapola gegena hoi hipuli i memae ma lawa
gehouna i tuhugaya po i gowada imahiyeya ma anai kaohana i nae po a gapola atapuhi i
gimalena halehi ma a gapolahi mihahi uyahinei tanona i gimaleya po gapola gegena i wialoni.
Giniuba matana baha wiluwaluwana
45
Yaubada a taniwaga mei giniuba matana dewadewana e memae ma lawa gehouna a
luhogala ipa hilaki ita tuhagaya.
46
Yaka apo a gapola ina halehi po iyawe pelina giniuba
matana dewadewa dumana ina waya.
Hagida baha luwaluwana
47
Ma Yaubada anani taniwaga galenana mei tu ebaebaga hagida u boga he
teleteleneya ma iyana atapuhi he onona,
48
ma hagidana ina hogoya ma hina teina geleteya po
hoi hayahaya hina tugula ma iyana hi onona hina wikahahi po dewadewahi hoi gaeba hina
hounihi ma apapoehi hina wihulu hopunehi.
49
Apo naka pitenana houga anani kokoe
uyahina tu winoyanoya mi yadena hina nei po tu apapoe hina kahahi tu dewadewa u hayahi
50
po hina wihulu hopunehi mayau alalatana u hinena po tou ma omhanakidiyana hina
tuhagaya.
Gapola wouna odubona
51
Yesu i lubayada nae uyahihi i pa, Geka baha luwaluwahi a palipaliwelemi amaka o
hanapugehi, bo eega?
Ma hi baha hi pa, Ee.
52
Ega yaka i paliwelena mehi i pa, Lugagayo tanitaniwagahi atapuhi baha gilugilumana
odubona hi hanapugeya ma Yaubada a taniwaga hi wotagoya, yaka tauhi mei tu waigapola
lawana a hanali gapolana wouna po odubona i houna geletehi a numa hinena uyahinei.
(Maki 6:1-6; Luka 4:16-30)
53
Yesu a baha wiluwaluwa geka i wikokowi ma tupo noka i nehaleya,
54
po i nae tauna
a meyagai dumana uyahina po hai numa tapalolo uyahina i lui po i atatiyana lawa uyahihi.
Ma nugonugohi hi gohola dumahi ma hi ibaabani hi pa, Geka lawana meka hotanana a
hanapu po a manini i tuhagahi?
55
Geka lawana amana kamda ma hinana Maliya ma
walewalehina Yamesa ma Yosepa ma Simona ma Yuda,
56
ma nounouna mitehi ta memae
ma iyowai po a hanapu geka pitenana gagalenahi?
57
Ega yaka Yesu hi wihinigigiyeya.
Ma i paliwelehi i pa, Tu bahapiko u tupo geha lawa hi wiyateyateya ma a meyagai po
a guguni ega hita wiyateyateya.
58
Yaka Yesu a manini i dewadewahi ega hita maga babana ega hita witumaganeya.
Matiu Matiu
<<
13 13
>>
Matiu Matiu
<<
14 14
>>
14
(Maki 6:14-29; Luka 9:7-9)
1
Houga noka uyahina Heloda tu wasawasa Yesu a bagibagi tuwegana i nonoli.
2
Ega
yaka a tu bagibagi i paliwelehi i pa, Nugote Yoni tu bapatiso hilage uyahinei i towolo meme
po manini geka e dewadewahi.
3
Tauna Yonina lolowa Heloda i numa panipani po hoi numa panipani i houni, a lui
babana wawine gowana Helodiyasi naka Pilipo agona.
4
Helodana walehina Pilipo ma agona
i haloya. Uyahinei Yoni i gagaleya po ega ita dumalu yaka i baha nae Heloda uyahina i pa,
Ega naka ita dumalu babana tulamagona ma u lawagi.
5
Hougana Yoni hoi numa panipani
i memae Heloda i luhogaleya ipa Yoni inuni ma ega emoemotana babana lawa
magomagouhi Yoni hi kawatubahapikogeya po Heloda i matouta po ega ituni.
6
Ma hi memae po Heloda a houga guni iyetana i geleta, po a houga gunina tolehana i
dewaya. Ma Helodiyasi natuna wawinena i hopu po Heloda u matana i halahala ipa ina
kaoha.
7
Guguhinina a hala binei ma Heloda i kaoha duma po i baha gwala natuna
guguhinina uyahina i pa, Inapa awai omluhogala yaka apo geka hougana a welem.
8
Ega yaka guguhinina i nae po hinana uyahina i baha i pa, Apo awai u luhogala
Heloda uyahina a baheya?
Ega yaka hinana i pa, Una nae po una baha una pa, A luhogaleya ipa Yoni tu
wibapatiso unununa hoi gaeba una houni ma una weleu.
9
Geka bahana Wasawasa i
noonoli po nugonugona i wiyuwa duma, ma tamogi a bahagwala tu witoumanena amaka hi
nonoli ega yaka i palihaleya.
10
Yaka tu bagibagi i himilihi po hi nae hoi numa panipani po
Yoni gadouna hi boli
11
po hoi gaeba hi houni ma hi niyeya po guguhinina hi weleya, ma
guguhinina i waya po i niyeya hinana uyahina.
12
Ma Yoni a hewahewali hi nei po hinina hi
waya po hoi kokowaga hi guluwi, ma hi nae Yesu hi paliweleya.
Yesu bolu i wianihi
(Maki 6.30-44; Luka 9.10-17; Yoni 6.1-14)
13
Yesu tuwega geka i nonoli yaka wamuyahina i gelu po i nae hoi balabala
yabayababa. Ma bolu Yesu a naena amaka hi hanapugeya hai meyagai hi nehalehi po
tahayagei hi nae po Yesu uyahina hi geleta.
14
Yesu wam uyahinei i huhopu po bolu baneina
i gagalehi po i galena lunugotootogogehi yaka tu tootogo i widewadewahi.
15
Ma amaka aipompomma ega yaka a hewahewali hi nae po Yesu hi lubayadeya hi
pa, Bada, geka dobuna naka balabala yabayababa, ma kabudala amaka i yoli yaka geka
lawahi boluhi una himilihi po hina nae hoi meyagai po hai amhina gimala.
16
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Apega hina nae; taumi aniani ona welehi po hina
am.
17
A hewahewali hi baha hi pa, I amega ita lata palawa magouna nimitutu ma iyana
luwaga.
18
Yesu i baha i pa, Palawa ma iyana ona weleu.
19
Ma i baha po bolu hi tugula hoi
hiyamoni ma Yesu palawahi nimitutu ma iyanahi luwaga i winihi po i galena gae hoi yada ma
Yaubada uyahina i wimaamala. Ma imtomutomu po i kokoe ma a hewahewali i welehi po
hi gutaya bolu uyahihi.
20
Lawa atapuhi himampo himhiyougo ma yaniyani tupotupona hi
tutuwaluta meya naka poha magouhi 12 hi lihogohi,
21
Lawa himamhi hiyahiyawi ololoto
magouhi tausana nimututu ma wiwine po logaloga ega hita hiyawihi.
(Maki 6:45-52; Yoni 6:16-21)
22
A hewahewali i paliwelehi i pa, Wamona geluya po ona tahatahaya noka u
tuponana ma tau lawa a himilihi po hina nae hai u dobu.
23
A hewahewali hi gelu po hi
nenae ma Yesu bolu i himilihi po hi nenae ma tauna tunawana i gae hoi oya ipa ina lupali.
Ma amaka aipom ma Yesu tunawana hoi oya i memae.
24
Ahewahewali tunawahi wamgei hi
woe hopu po boga u tipolina, ma togowa po guletutu hi wialonihi, ma gasi togowana hai
wam naonei i togo mai po hai wam i laududu meya.
25
Kikina ipa apo malinatom, ma Yesu i nei po boga tepanei i nenae po a hewahewali u
liyaliyahi i geleta.
26
Yesu hi gagaleya ma boga tepanei i nenei uyahihi ma hi matouta duma
po hi taatawa ma hi iototu hai nugotuhu hi pa lawa hilahilagena alugona hita tuhagaya.
27
Ma Yesu i baha nae uyahihi i pa, Awai matoutana? Ona nugomotu, Tau.
28
Ega yaka Pita i baha nae uyahina i pa, Guyau, inapa tam yaka una baha po boga
tepanei a nehi uyahim.
29
Yesu i pa, Una nei.
Ega yaka Pita wam uyahinei i hopu po ipa boga tepanei ina nae Yesu uyahina,
30
i
tunae kikeina ma guletutu i gagalehi po i matouta ma i halehalele, yaka i otu i pa, Guyau,
una haguwe.
31
Yesu i wogo nae Pita uyahina po i lunimani, ma i baha i pa, Omwitumagana i
habulu duma awai binei e lauluwaluwaga.
32
Hai luwagahi hi gelu geleta hoi wamma togowa i dumoli.
33
Wamtu gelugeluna
atapuhi Yesu hi wotalagiyeya hi pa, Moina dumana tam Yaubada Natuna.
Tu tootogo Genesaleta u meyageina i widewadewahi
(Maki 6:53-56)
34
Hi damana po Genesaleta u tuponana hi gota.
35
Ma meyageina tu miyena Yesu hi
galena tuhagaya yaka hi nae po hai tu tootogo meyagai atapuhi uyahihi hi paliwelehi po hi
neihini mai Yesu uyahina,
36
po hi lubayada hi pa, Bada, emoemotana apo tu tootogo geka
om kaleko hita wogodadani? Ega yaka i baha po a kaleko hi wodadani ma hi luyagohana
meme hai totogo uyahihiyei.
Matiu Matiu
<<
14 14
>>
Matiu Matiu
<<
15 15
>>
15
Googahi hai wiatatiyana
(Maki 7:1-13)
1
Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi Yelusalemgei hi nei po hi lubayada Yesu
uyahina hi pa,
2
Awai binei po omhewahewali ambinei ega hita inimaoga ma googata hai
lugagayo he tutulagoni?
3
Yesu hai lubayada i wimiheya i pa, Taumi Yaubada a lugagayo o tutulagoni, babana
taumi Yaubada a lugagayo o wihinigigiyeya ma omi lugagayogei o iatatiyana.
4
Yaubada a
lugagayo i baheya i pa, Amamma hinamuna wiyateyatehi, apo lawa awai hinana ma
amana ina kawaiapapoehi yaka hina lihilageni.
5
Naka lugagayona o wihinigigiyeya ma taumi
omi lugagayogei o baheya o pa, apo lawa awai hinana ma amana ina palihalehi po ina pa,
U gapola atapuna amaka a palihaleya Yaubada uyahina po ega emoemotau a hagumi.
6
Yaka naka lawana a hagu po a wiyateyate amana ma hinana uyahihi i kokoe. Omi babada
hai lugagayo uyahinei Yaubada a baha o laiyababaya.
7
Taumi tu wikoyakoyama dumami,
naka binei Yaubada a baha Isaiya tu bahapiko i gilumi i pa,
8
Geka lawahi gamohi yawa e bahabaha wiyateyateu
ma nugonugohi hi mebala dao uyahiugei.
9
Uyahiu he tapatapalolo yababa,
babana hai wiatatiyana ega tau uyahiugei ma tauhi hai winugonugotuhugei.
Lawa hai apapoe
(Maki 7:14-23)
10
Ega yaka Yesu a lawa i otugehi po hi nei uyahina ma i paliwelehi i pa, Ona
lutanigana po ona hanapugeya.
11
Yaniyani emosi po emosi gamomiyei o anani ega
emoemotana po ina wiapapoenimi, ma awai gamomiyei e gelegeletai naka tauna e
iapapoenimi.
12
Yesu a hewahewali hi nei uyahina po hi baha hi pa, Amaka u hanapugeya geka om
bahana binei ma Palisi lawahi he nugonugoapapoe uyahim?
13
Yesu i baha i pa, Amau yadei mayau ega ita ugugohihi apo yohola ina
hapuhapuhalehi.
14
Palisi lawahi hawehi hina memae a sigana hina peu, babana tauhi
taniwaga matahi i likekeya. Inapa tu matakeke tulana ina weluwaya yaka apo hoi domo hina
peu gogona.
15
Pita i lubayadeya nae i pa, Ombaha wiluwaluwa gamo binei anona una paliweliyai
po u nugonugoiyai ina lugiigila imahiyeya.
16
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Taumi gasi nugote yohola ega nugonugomi hita
lugiigilihi?
17
Anona gegeka yaniyani awai o ani po e luilui u amamohi houga kukuna ma apo
ina hopu meme hoi nudanuda.
18
Ma baha awai gamomiyei e gelegeleta naka nugonugomi hi
nenei e gelegeletai naka tauna apo ina wiapapoenimi.
19
Geka ginoulihi nugonugomi hinehiyei
he gelegeleta nugogobu, omunugo, wihola, matamaga, danene, baha koyakoyama,
widibodiboga.
20
Geka ginoulihi tauhi lawa he iapapoenihi, ma inapa ega ta winima oga ma
tanomam naka apega alugota ina wiapapoeya.
Wawinena gehouna a witumagana
(Maki 7:24-30)
21
Mi Isalaela hai tupo Yesu i nehaleya po i nae Taya ma Saidoni tupohihi uyahihi.
22
Ma Kanani wawinena gehouna i nei Yesu uyahina po i baha i pa, Guyau, tamDawita
gogana, una lunugotootogogeu, babana natuwe wawinena alugo apapoena i luiya po i
totogo.
23
Yesu wawinena a baha ega ita wimiheya, ma a hewahewali hi nei po uyahina hi baha
nae hi pa, Wawinena una himili po ina nae babana i wihinigaligali duma.
24
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Tau u nei Isalaela u hinena sipi hi laugowadehi a
bihehi, ma ega tupo gehouhi ubeihi ata nei.
25
Wawinena i nae po Yesu u aena i polou ma i baha i pa, Guyau, una haguwe.
26
Yesu i baha nae uyahina i pa, Ega a dumalu po logaloga hai yam kedewa ta welehi.
27
Ma wawinena Yesu a baha i wimiheya i pa, Guyau, naka baha dumana, ma kedewa
logaloga hai amhamomouna he lemolemoya.
28
Yesu i baha nae wawinena uyahina i pa, Tinani baneina wawine, tamtu witumagana
wawinem, yaka omwitumagana anona apo ina lugeleteya. Houga naka uyahina wawinena
natuna i luyagohana meme.
Yesu tu tootogo atapuhi i wiluyagohanihi
29
Yesu tupo noka i nehaleya po Galili bogana liyaliyanei i nenae po i gae hoi oya yaka
i tugula.
30
Ma bolu baneina lawa tootogohi hi nehinimai Yesu uyahina, daladalahi, po matahi
keekehi po nimahi habehabeluhi po wobadebadehi, po gasi totogo gehouhi. Tauhi hi
nehinimai Yesu aena u babana po i widewadewahi.
31
Ma lawa magomagouhi hi gagalena po
badebade lawahi hi ibaabani ma nimahi habehabeluhi hi kadidili, ma daladalahi hi towolo po
hi nenae, ma matahi keekehi matahi hi lugiigilihi, lawa mi Isalaela hai Yaubada hi
wotalagiyeya.
Yesu patala baneina i wiyanihi
(Maki 8:1-10)
32
Yesu a hewahewali i otugehi po hi nae uyahina ma i baha uyahihi i pa, Lawa geka
nugonugou i wiyuwena dumahi, babana iyeta tonuga uyahita hi memae ma ega kikina hai
yam, yaka ega ata luhogaleya ipa anai omhilagehi ta himila mehi po hina nae babana apo hoi
tahaya kamnahi hina apapoe.
33
Ma a hewahewali hi baha nae uyahina hi pa, Geka balabala yabayababa ma iyowai
apo yaniyani ta tuhagaya po bolu geka ta wianihi?
34
Yesu i lubayadena mehi i pa, Omi palawa wabihaga he memae.
Ega yaka hi paliweleya hi pa, Palawa magouhi 7 he memae, ma iyana muhomuhohi
ega hita maga.
35
Ega yaka i baha po lawa boluhi hi tugula hoi hiyamoni.
36
Ma palawa magouhi 7 i
winihi ma iyana, ma Yaubada uyahina i wimaamala. Ma imtomutomu po i kokoe ma a
hewahewali i welehi po hi gutaya lawa uyahihi.
37
Lawa atapuhi himam po himhiyougo ma
yaniyani tupotupona hi tutuwaluhi naka poha magouna 7 hi lihogohi.
38
Lawa himama lata
hi hiyahiyawi naka ololoto magouhi tausana wohepali, ma wiwine po logaloga ega hita
hiyawihi.
39
Yesu lawa boluhi i himilihi po hi nenae ma wamuyahina hi gelu po hi nae
Magadini u tupona.
Matiu Matiu
<<
15 15
>>
Matiu Matiu
<<
16 16
>>
16
Yesu a manini wekiwekilalana
(Maki 8:11-13; Luka 12:54-56)
1
Houga gehouna Palisi lawahi ma Sadusi hai bolu hi nei Yesu uyahina po hina
ludadani po hi lubayadeya ipa wekiwekilala yadei gehouna ina dewaya.
2
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, Heki, kabudala a yoli ona galeya hoi tupo
yalasi e imagomagololo yaka o pa, Hoimalatom apo houga dewadewa.
3
Ma inapa
malatomtomgei ma kabudala ina geleta po yada ina kaya yaka o pa, Noka gadiwewe a
wekiwekilala. Taumi houga apo galenana iyowai naka yada o galehi ma o ipikogehi.
Tamogi iyowai po geka hougana Yaubada a bagibagi anona ega emoemotami ona baheya.
4
Taumi geka hapanana hapa apapoena po matami hi maga. Omi luhogala ipa manini
wekiwekilalana Yaubada uyahimi ina woogeleteya. Tamogi apega manini gehouna ina
wogeleteya uyahimi ma wekiwekilala Yona i woogeleteya tunawana. Ma Yesu i nehalehi po
i nae.
Palisi ma Sadusi hai palawa ani lihaahanana
(Maki 8:14-21)
5
A hewahewali mitehi hi damana u tuponei, ma hai palawa nugohi i guluwi po ega hita
waya.
6
Ma Yesu i baha nae uyahihi i pa, Ona gagalena imahi Palisi po Sadusi hai palawa
ani lihaahanana naka nugohine gowagowada.
7
Yesu a hewahewali tunawihi ma hi ibaabani hi pa, Geka a nugotuhuna binei ma ata
palawa nugota i guluwi po ega tata waya.
8
Ma Yesu hai wibaabani gowada amaka i hanapugeya, ega yaka i lubayadehi i pa,
Awai o ibaabaniyeniya, ega omi palawa, bo? Nugote ega ota witumaganeu, po yohola ega
ota galena tuhagau.
9
Ona nugotuhuya lolowa palawa magouhi nimitutu uyahinei lawa
magouhi tausana nimitutu iyanihi ma tupotupona o tuwaluta meya po poha magouhi 12 o
leihogohi.
10
Ma gasi lawa magouhi tausana wohepali palawa magouhi 7 uyahinei a ianihi, ma
tupotupona o tutuwaluhi poha magouhi 7 o leihogohi?
11
Ma taumi iyowai po ega
nugonugomi hita lugiigilihi, palawa binei ega ata ibaabani? Ma tamogi a baha wiluwaluwa
Palisi po Sadusi hai ani lihaahana ona matuteya.
12
Geka a bahana uyahina ma a hewahewali
nugonugohi hi lugiigilihi, ega palawa binei ita ibaabani ma Palisi po Sadusi hai wiatatiyana
koyakoyama ipa uyahinei hi lowolowo.
(Maki 8:27-30; Luka 9:18-21)
13
Yesu mitehi hi nae Sisaliya Pilipai u tuponana, ma a hewahewali i lubayadehi i pa,
Ona paliweleu, lawa hi pa Lawa Moinau tau iyai?
14
Ma a baha hi wimiheya hi pa, Lawa gehouhi hi pa tam Yoni bapatiso, ma lawa
gehouhi hi pa tam Elaisiya, ma lawa gehouhi hi pa tam Yelemaya bo tu bahapiko odubona
gehouna.
15
Apoma a hewahewali uyahihi i baha nae i pa, Ma taumi omi nugotuhu o pa tau iyai?
16
Ma Simona Pita a baha i wimiheya i pa, Tam Yaubada Lauyagohanana Natuna ma a
Besinana lawana.
17
Yesu i baha nae Simona uyahina i pa, Simona, tam Yoni natuna, a baha duma
uyahim, tamlawa kaokaoham, babana omhanapu geka ega tamuyahimgei, ma Amau hoi
yada a hanapu i welem.
18
Yaka a paliwelem, tamgowamPita, anona gaima kadikadililina,
apo gaima geka u tepana u bolu a witowolihi po hilage apapoena a kadidili ega ina
wogowogodadanihi.
19
Apo Yaubada anani taniwaga animhoena a welem, po ginouli hoi
hipuli una hoeya yaka hoi yada hina hoeya, ma ginouli hoi hipuli una guduya yaka hoi yada
hina guduya.
20
Naka hotanana ma Yesu i baha kadidili uyahihi i pa, Ega kikina lawa
gehouna ona palipaliweleya ona pa, Yesu Besinana lawana.
Yesu a hilage yohola ma bahana i bahena tahaeya
(Maki 8:31-9:1; Luka 9:22-27)
21
Naka hougana uyahina i wiwawala po a hewahewali i wiatatiyehi i pa, Apo ta nae
Yelusalempo noka hotanana wiyuwa galenahi magomagouhi a wialonihi, mi Yudeya hai
tanitaniwaga po tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi uyahihiyei. Ma apo
hinuniu po iyeta witonugana uyahina a towolo meme.
22
Ega yaka Pita i weluwaya po hi tunae uheiya ma i baha kadidili uyahina i pa, Guyau,
ega a dumalu ipa geka dewana uyahimina geleta.
23
Yesu i luhagawileya po i baha nae Pita uyahina i pa, Tomodulele, geka hougana una
nehaleu, ega una laipeuniu omwinugonugotuhu mei lawa hota hai winugonugotuhu, ma ega
mei Yaubada a nugotuhu.
24
Ega yaka Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa, Inapa lawa awai nugonugona ina
wotagou yaka a luyagohana ina palihaleya. Ma anani take ina awali ma ina wotagou.
25
Apo
iyai ega biugei ina hilage yaka apo yautuna ina halehi. Ma iyai tau biugei ina hilage apega
yautuna ina halehi.
26
Inapa iyai ina wigapola duma yaka Yaubada a dewa apo ina
winugoguluwi, naka apo awai dewadewana ina tuhagaya? Ma lawa a luyagohana naka
ginouli baneina.
27
Babana yohola apo tau Lawa Moinau u tu winoyanoya mitehi to nenei
Amau a wasawasa namanamalinei ma lawa atapuhi hai bagibagi mihana a welehi.
28
A baha
duma uyahimi, lawa gehoumi geka hosi o towotowolo apega ona hilage a sigana tau Lawa
Moinau u taniwaga waiwasawasanei ona galeu.
Matiu Matiu
<<
16 16
>>
Matiu Matiu
<<
17 17
>>
17
Yesu a wasawasa namanamalina i wogeleteya hoi oya
(Maki 9:2-13; Luka 9:28-36)
1
Iyeta magouhi 6 hi kokoe, Pita ma Yamesa walehina Yoni mitehi tunawahi weluwinihi
po hi gae oya baneina u tepana.
2
Oyana uyahina hi memae, ma Yesu tepana galenana i
buiya a hewahewali u matahi po i namanamali mei kabudala namalana, ma a kaleko
wakekena i wimatatona.
3
Ma mala emosi ma babada odubohi hi lugeletehi po tauna mitehi
hi ibaabani. Babadahi naka Mose ma Elaisiya.
4
Pita i baha Yesu uyahina i pa, Guyau, i haki duma po tauyai geka hosi. U luhogaleya
ipa kape tonuga a wogohi, emosi tam bimgei, ma emosi Mose binei, ma emosi Elaisiya
binei?
5
Pita yohola i ibaabani ma gahu yayatana i lutatahi, ma gahuna u hinena baha hi
noonoli i pa, Natuwe geka a luhogaleya, tauna binei a kaoha duma; a baha ona
iponawogogeya.
6
Ma a hewahewali baha geka hi noonoli po hi matouta duma, yaka hi guli hoi hipuli po
hi lautalapupugehi.
7
Ma Yesu i nei po i limaamahihi i pa, Ona towolo, ega ona
matomatouta.
8
A hewahewali hi lauwatatehi po ega lawa gehouna hita galeya ma Yesu
tunawana i towotowolo.
9
Oyagei hi hopuhopu mai ma Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa, Ega lawa uyahihi
ona bahebaheu, awai o gagalehi, a sigana tau Lawa Moinau hilage uyahinei apo a towolo
meme.
10
A hewahewali hi lubayadeya hi pa, Awai binei lugagayo tanitaniwagahi hi baheya hi
pa, apo Elaisiya ina tahaya mai ma u mulina apo Besinana lawana ina nei?
11
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Naka moina dumana, Elaisiya ipa ina tahaya mai po
ginouli atapuhi ina lidumaluhi.
12
Apaliwelemi Elaisiyana amaka i nei, ma lawa ega hita
hanapugeya, po hi wihinigigiyeya ma tau Lawa Moinau gasi apo hina wihiniwiyuwau.
13
Yaka a hewahewalihi hi hanapugeya Elaisiya anona Yoni tu wibapatiso.
Tewela olotona alugo apapoena i luiya ma Yesu i luyawahi 17.14:
(Maki 9:14-29; Luka 9:37-43a)
14
Yesu a hewahewali mitehi oyagei hi hopu mai bolu uyahihi, ma lawa gehouna i nei
po anai wiyateyatena i polou Yesu uyahina
15
ma i baha i pa, Guyau, natuwe una
lunugotootogogeya po una luyawahi. Houga magomagouna alugo apapoena e
tapeibadebadeya po u hinina wiyuwa he lalata duma. Houga gehouhi mayau alalatana
uyahina e pipeu, ma houga gehouhi goila uyahina e yoliyoli.
16
Ma omhewahewali uyahihi a
neneiyai po ega emoemotahi hina widewadewaya.
17
Yesu i baha i pa, Taumi geka hapana ega omi witumagana po apapoe lawami.
Houga a dao awai apo a meme liyaliyanimi po a genogenogemi? Tewelana ona neiyai
uyahiu.
18
Yesu alugo apapoena i paliyeya po tewelana i hopu haleya, ma naka kabudalana i
dewadewa meme.
19
Ma Yesu a hewahewali tunawahi hi nei Yesu uyahina po hi lubayadeya hi pa,
Iyowai po ega emoemotiyai alugo apapoena to wiyagaya?
20
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Ega alugo apapoehi ota iyagahi babana omi
witumagana ega ita lata. A baha duma uyahimi, itapa omi witumagana a lata mei ihagila
polana apo oya uyahina ota baha ota pa, Una nae noka hosi, apo ita wiponawogogemi.
Tu witumagana uyahimi ginouli magomagouhi hi teyateya. [
21
Ega tahaya gehouna po ipa
apo dewa geka pitenana ta dewahi, tahaya emosi hota naka lupali po wiyohi.]
Yesu a hilage bahana i wiluwagaya uyahihi
(Maki 9:30-32; Luka 9:43b-45)
22
U Galili atapuhi himboina gogona ma Yesu i paliwelehi i pa, Lawa Moinau apo
hina houna damaneu lawa u nimahi
23
po hina lihilageniu, ma iyeta tonuga hina kokoe ma
apo a towolo meme. Yesu a baha geka binei ma nugonugohi hi wiyuwa duma.
Hai numa dalabu monena hounana
24
Hi nae po Kapaneumu meyageina hi memae ma numa dalabu monena tu tama hi nei
po Pita uyahina hi baha hi pa, Iyowai apo omi tu wiatatiyana mone ina houni, bo apeega?
25
Ega yaka Pita i baha i pa, Ee, apo mone ina houni.
Pita i gunawilena meya hoi numa, ma Yesu Pita i lubayadeya i pa, Simona, om
winugonugotuhu hipuli wasawasahi uyahihi iyawoi, hai mone he tamatama natunatuhi
uyahihiyei, bo lawa tapuhi uyahihiyei?
26
Pita i baha i pa, Lawa tapuhi uyahihiyei ma ega natunatuhi uyahihiyei.
Yesu i baha i pa, Moina dumana, tauhi natunatuhi ega hai witai gehouhi.
27
Ma tauta
uyahita apo hina nugoapapoe, yaka geka hougana sili una waya ma una nae u boga po una
wisili, po iyana tahatahayana unununi naka u gamona mone una waya, po apo ita hagu una
houni tam ma tau ubeita.
Matiu Matiu
<<
17 17
>>
Matiu Matiu
<<
18 18
>>
18
Iyai lawa baneina Yaubada u matana
(Maki 9:33-37, 42-48; Luka 9:46-48, 17.1-2, 15.3-7)
1
Naka hougana Yesu a hewahewali hi nei uyahina po hi lubayadeya hi pa, Iyai tauna
lawa gegena Yaubada anani taniwaga uyahina?
2
Yesu tewela gehouna i otugeya po i nei u matahi po i towolo,
3
ma Yesu i baha nae
uyahihi i pa, A baha duma uyahimi, inapa ega ona nugobui po mei logaloga yaka apega
Yaubada anani taniwaga ona luiya.
4
Apo iyai ina nugohopuhopu po mei geka tewelana yaka
apo tauna ina geduma Yaubada anani taniwaga uyahina.
5
Apo u hayami lawa awai
gowaugei logaloga mei geka tewelana ina likaohaya yaka naka tau i likaohau.
6
Apo tu witumaganeu lawana a winugonugotuhu mei geka tewelana, ma lawa awai ina
lipeuya, yaka a dumalu itapa gaima baneina u gadouna hita duli ma u boga dumdumhita
halena hopuneya po ita yoli. Ma ega ita dewadewa geka tu tapitapiyana ina dewaya po
apapoe ina dewadewaya.
7
Kihoni tu mehipuli taumi tu nugodubu ani peu ludadanahi binei.
Moina ani peu ludadanahi apo hina nei, tamogi iyai i dewahi po he waawala tauna tu
nugodubu.
8
Apo tamlawa awai aembo nimamina laipeunim, yaka una boli haleya. Naka
ega apapoe awai, babana apo aem emosi bo nimam emosi yaka luyagohana una tuhagaya.
Tamogi woapapoe dumana naka aem po nimam luwaga a dewadewahi ma apo hina halena
hopunemmayau alatana ega sigasigana uyahina.
9
Mei gasi matamnaka pite apo ina
laipeunim yaka una wahi haleya, babana ega apapoe awai apo matam emosi hota, yaka om
luyagohana ina dewadewa, tamogi woapapoe dumana uyahim naka apo matam luwaga a
dewadewahi ma hina halena hopunemmeyagai waipoyana uyahina.
10
Logaloga mei geka tewelana ega ona gagalena hopuhopunehi. Tauhi hai tu
winoyanoya hoi yada he memae houga magomagouna Amau u matana. [
11
Ma Lawa
Moinau a nenei ipa tu welupowa lawahi a wiluyagohanihi.]
12
Omi winugonugotuhu awai? Apo lawa gehouna a sipi magouhi handele emosi ma
emosi ina welupowa, apo awai ina dewaya? Apo hoi oya atapuhi hina memae ma ina nae po
emosina ina bibiheya a sigana ina tuhagaya.
13
A baha duma uyahimi, apo ina tuhagaya yaka
a kaoha ina lata duma, ma magomagouhihi uyahihi ega ita kaoha duma po mei geka
emosina.
14
Naka pitenana Amau hoi yada e memae ega ita luhogaleya ipa tewela emosi
apapoe ina wialoni po ina welupowa.
Walehita a apapoe binei
15
Yesu i baha meme i pa, Apo walehim gehouna uyahim apapoe ina dewaya, yaka
una wileta po omi luwaga ona lidumalu a apapoe binei. Ma ponamina nonoli yaka naka i
dewadewa duma, babana amaka walehimu tuhagaya po mitehi o witulana meme.
16
Ma
inapa ega ponamina nonoli, yaka lawa emosi bo luwaga una winihi po mitehi walehimna
uyahina ona wibaabani po a apapoe ina galena tuhaga imahiyeya.
17
Ma ega ina luhogaleya
ipa omi baha ina nonoli, yaka tu tapalolo hai bolu uyahihi ona paligeleteya, po bolu hai baha
ega ina nonoli, yaka ona palihaleya po tauna galenana mei tu meuputa bo takisi tu tama
woapapoena.
18
A baha duma uyahimi, hoi hipuli ginouli awai ona numa panipani yaka hoi yada hina
numa panipani. Ma ginouli awai hoi hipuli ona hoeya, yaka hoi yada hina hoeya.
19
Geka hougana a paliwelemi apo taumi iyawoi omi luwaga hota hoi hipuli ona
nugoemota omi luhogala binei po Amau hoi yada uyahina ona laupali, yaka apo ina dewaya
bimiyei.
20
Babana tupo awai uyahina lawa luwaga bo tonuga tau gowaugei hinomboina
gogona naka tau mitehi to memae.
Paligigila baha luwaluwana
21
Pita i nae Yesu uyahina po i baha nae i pa, Guyau, apo walehiu gehouna houga
magomagouna uyahiu apapoe ina dewadewaya, ma mala wabihaga apo a apapoe a
paligigilihi mala 7 bo mala wabihaga?
22
Ega yaka Yesu i baha nae uyahina i pa, Ega una pa mala 7 hota, ma tamogi 7
magouhi 70.
23
Ega yaka Yesu baha wiluwaluwagei i paliwelehi i pa, Yaubada a taniwaga mei tu
wasawasa banei dumana, ma i luhogaleya ipa a tu bagibagi hai yaga hina lidumaluhi uyahina.
24
Ega yaka i wiwawala po lawa gehouna a yagayaga mone magouhi tausana 10 i bahena
geleteya.
25
Geka lawana a yagayaga ega emoemotana po ipa ina lidumaluya, ega yaka tu
wasawasana i baha po ipa lawana ma agona po natunatuhi, po gasi a gapola atapuhi hina
gimalena halehi po mihahi tu wasawasana ina waya, ma a hewalina a yaga hina dumalu.
26
Ma a tu bagibagina a nugodubuna i polou u matana, ma i lupali a bada uyahina i pa,
Bada, una lunugotootogogeu ma apo u yagayaga atapuna houga he nenei uyahihi a
lidumaluhi.
27
Ega yaka tu wasawasana a hewalina i lunugotootogogeya po a yagayaga
atapuhi i paligigilihi ma a hewalina i hopu po i nae.
28
Ma lawana i hopu po i nenae, ma tulana gehouna mone magouhi 10 i weleya po i
bagibagi ega ita wimihena yagiyagineya ma i memae, ma lawana i tuhagaya po i lugadouni
ma i pa, Geka hougana omyaga uyahiu una lidumaluya.
29
Ma tulanana i polou uyahina po i lupali i pa, Tulau, una lunugotootogogeu, ma
houga he nenei apo u yaga uyahima lidumaluya.
30
Ma tulana a lupali ega ita genogeya po ponana ega ita nonoli, ma i houna luiyeya hoi
numa panipani po i memae a sigana a yaga atapuna i lidumaluya.
31
Ma hai lawa hai dewa hi
gagalehi po hi nugoapapoe, yaka hi nae po tu wasawasana hi paliweleya hai lawa hi itona
binei.
32
Ega yaka badana a hewalina i otugeya po i paliweleya i pa, Tam tu bagibagi
apapoem babana om yagayaga uyahiu ubeihi u lupali po a lunugotootogogem po a
paligigilim,
33
awai binei tulamega uta lunugotootogogeya po a yaga uyahimuta paligigili?
34
Tu wasawasana uyona i gigai duma yaka i baha po numapani tu galena itetena hi
paliweleya, po a tu bagibagi hi niyeya po hi houna luiyeya hoi numa panipani, po i memae a
sigana a yagayaga atapuhi i lidumaluhi.
35
Amau hoi yada apo naka pitenana uyahimi ina dewaya, inapa omi lawa hai apapoe
ega ona lunugotootogogehi po ona paligigilihi yaka apega ina paligigilim.
Matiu Matiu
<<
18 18
>>
Matiu Matiu
<<
19 19
>>
19
Yesu wihulu binei i iatatiyana
(Maki 10:1-12)
1
Yesu a wiatatiyana i wikokowi ma tupo Galili i nehaleya po i nenae Yudeya Yodani
goilana i damani u tupona.
2
Ma bolu baneina Yesu hi wotagoya po hai totogo i
widewadewahi.
3
Ma Palisi lawahi hi nei Yesu uyahina ipa hina ludadani hi pa, Apo lawa agona a dewa
binei ega ita kaoha, iyowai a dumalu, ipa ina haleya bo ega?
4
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Yaubada a Buka uyahina gilugilumana amaka o
hanapugeya, Houga a wawala uyahina tu wiwawala lawa luwaga i wiwawalihi oloto ma
wawine.
5
Ma baha gehouna i pa, Oloto amana ma hinana ina nehalehi po agona ina waya
po mitehi hina megogona po hai luwaga hinihi emosi hota.
6
Yaka hai luwaga hina wihiniemosi ma ega hini luwaga. Oloto ma wawine hai tawine
Yaubada i popo emotehi, uyahinei ega emoemotana po ta lupena halehi.
7
Ega yaka hi lubayadeya hi pa, Matababana awai po Mose lugagayo i houni i pa,
Apo lawa agona ina hahaleya yaka giluma gehouna ina gilumi po wawinena ina weleya ma
apoma ina wihulu?
8
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Naka omi palibagibagi tepanei ma Mose lugagayo
geka i baheya uyahimi po ipa wihulu wekiwekilalana ona gilumi, yaka apoma agagomi ona
hahalehi. Tamogi houga a wawala uyahinei i nenei ega geka pitenana.
9
Ma a paliwelemi apo
oloto awai agona ega ina wihola ma ina haleya, po ina tawine damana wawine gehouna
uyahina, yaka naka lawana e matamatamaga.
10
Ega yaka a hewahewali hi baha nae uyahina hi pa, Inapa oloto ma wawine ita
lugagayo geka pitenana yaka ega ta tawitawine.
11
Ma hai baha i wimiheya i pa, Wiatatiyana geka ega lawa magomagoumi ubeimi, ma
iyawoi Yaubada nugotuhu i welewelehi tauhi tunawahi.
12
Matababana ololoto gehouhi hi
gunigunihi po ega tawine luhogalana uyahihi ita memae. Ma ololoto gehouhi he hapihapihi
po ega emoemotahi hina tawine. Ma ololoto gehouhi Yaubada anani taniwaga binei ma
luhogalahi tauhi hi gudu mehi, po tawine ega hita luhogaleya. Inapa lawa awai geka dewana
emoemotana yaka ina wotagoya.
Yesu logaloga i baha lunugotootogogehi
(Maki 10:13-16; Luka 18:15-17)
13
Ega yaka lawa gehouhi logaloga hi neihini mai Yesu uyahina ipa ina wotepanihi, ma
ina lupali ubeihi. Ma a hewahewali hi paliyehi.
14
Ma Yesu i baha i pa, Logaloga ona palihalehi po hina nenei uyahiu ma ega ona
guduguduhi. Matababana lawa mei geka logalogahi apo Yaubada anani taniwaga hina luiya.
15
Yesu nimana i lodomi po logaloga i wotepanihi, ma i nehalehi.
Hewali waigapolana
(Maki 10:17-31; Luka 18:18-30)
16
Tu waigapola gehouna i nei Yesu uyahina po i baha i pa, Bada, bagibagi
dewadewana awai a dewaya po luyagohana tuwetuwenai a tuhagaya?
17
Yesu i baha nae uyahina i pa, Awai binei e laubayadeu bagibagi dewadewana binei?
Tu dewadewa emosi hota e memae, inapa luyagohana tuwetuwenai una luhogaleya yaka
Yaubada a lugagayo una wotagohi.
18
Hewalina Yesu i lubayadeya i pa, Lugagayo awai?
Yesu i baha i pa, Ega una yamunugo, ega una matamatamaga, ega una danedanene,
ega una igou koyakoyama.
19
Amamma hinamuna wiyateyatehi ma Uliyaliyamtu mae
una luhogalehi po mei tame lauhogalena mem.
20
Ma hewalina i baha i pa, Geka lugagayohi a wotagohi, ma apo awai a dewaya?
21
Yesu i baha nae hewalina uyahina i pa, Apo om luhogala ipa om dewa atapuna ina
dewadewa, yaka omgapola magomagouhi una gimalena halehi po mihahi tu dayadayabu
una welehi. Apo hoi yada una wigapola ma una nei po una wimulitagou.
22
Hewalina Yesu a baha i noonoli po a nugodubuna i gunawilena meya, babana a
gapola hi maga duma.
23
Ega yaka Yesu a hewahewali tauhi i paliwelehi i pa, A baha duma uyahimi, tu
wigapola lawahi hai lui Yaubada anani taniwaga uyahina i witai.
24
Apaliwelena memi,
kamela ega emoemotana heyau domona ina honogi. Ma tu wigapola lawana a lui Yaubada
anani taniwaga uyahina i wipilipili lagona ma apoma naka gamogamona a honoga.
25
Yesu a hewahewali baha geka hi noonoli po nugonugohi hi gohola dumahi po hi pa,
Heki, iyai apoma apo luyagohana ina tuhagaya?
26
Yesu i gagalehi po i kokoe ma i pa, Lawa uyahihi luyagohana tuhagana ega
emoemotahi ma Yaubada uyahina ginouli atapuhi emoemotana.
27
Ega yaka Pita i baha nae Yesu uyahina i pa, U galeya i gapola atapuhi to nehalehi
po to wootagom, tauyai apo awai to tuhagaya?
28
Yesu i baha nae uyahihi i pa, A baha duma uyahimi, yohola apo hipuli wouna
uyahina tau Lawa Moinau, u ani wiwasawasa namanamalina uyahina a tugula, ma taumi tu
wotagou magoumi 12, ani luhetala ona tugulehi, ma Isalaela gugunina magouhi 12 ona
luhetalehi.
29
Apo iyawoi hai meyagai bo walewalehihi bo nounouhi bo amamahi po
hinahinahi bo natunatuhi bo hai tano, tau biugei ma hina nehalehi, tauhi apo mihahi hina
tuhaga lagoneya ma luyagohana tuwetuwenai hina tuhagaya.
30
Ma amalai gehouhi he
tahatahaya apo hina wimuli. Ma amalai gehouhi he imuli apo hina tahaya.
Matiu Matiu
<<
19 19
>>
Matiu Matiu
<<
20 20
>>
20
Tano tu bagibagi baha luwaluwahi
1
Yaubada anani taniwaga mei lawa gehouna a tano. Malatomtomkikina ma i nae po a
tu bagibagi i weluwinihi po ipa a tano uyahina hina bagibagi.
2
Ma a lugagayo i baheya i pa,
Iyeta emosi mihana naka kina emosi omi bagibagi mihana, po hi kaoha ega yaka i himilihi
po hi nae hoi tano po hi wobagibagi.
3
Kabudala i gegei ma gasi i nae hoi ani gimala po lawa gehouhi i gagalehi ega hai
bagibagi ma hi meme yabayababa,
4
ega yaka i paliwelehi i pa, Emoemotana apo ota nae u
tano uyahina po ota bagibagi? Po omi bagibagi a lata naka pitenana ata wimihena tagoya,
ega yaka hi nae hoi tano po hi wobagibagi.
5
Iyeta bolinai po ibigei i nenememe po lawa gehouhi hi memae ma i galehi, yaka i
paliwelehi po hi nae a tano uyahina po hi bagibagi.
6
Kabudala i yoliyoli ma i nenae po lawa
gehouhi i tuhagahi, ega yaka i baha nae uyahihi i pa, Awai binei bagibagi iyetana o halena
yababaya?
7
Ma hi baha hi pa, Babana ega lawa gehouna ita paliweliyai ipa apo a bagibagi to
dewaya.
Ega yaka badana i baha i pa, Taumi ona nae u tano uyahina po ona bagibagi.
8
I uguguwi, ma tanona tu galena itetena i paliweleya i pa, Tu bagibagi atapuhi una
liwoloehi po hai meiha hina tama. Tu bagibagi waimulihi uyahihi una wiwawala po tu
bagibagi tahatahayahi uyahihi una liwoloe.
9
Tauhi kabudala i yoliyoli ma hi nei po hi wobagibagi noka mihahi kina emosi i welehi
naka pitenana lawa atapuhi apo gasi kina emosi po emosi hina waya.
10
Ma lawa tu bagibagi
tahatahayahi hai winugonugotuhu hi pa, apo maiha baneina hina waya, tamogi ega atapuhihi
mihahi galenana emosi.
11
Hai meiha hi tama po i kokoe, ma mihahi a lata hi gagaleya po hi
nugoapapoe tano taniwagana uyahina.
12
Ega yaka hi baha nae taniwaga uyahina hi pa,
Lawa wouhi ega hita luhilage, po mei tauyai to lauhilage, tauyai iyeta atapuna to
bagibagiyeya, ma i meiha atapuyeina emoemotiyai.
13
Ma taniwagana i paliwelehi i pa, U lawa, ega u taniwaga ita apapoe, ma kina emosi
mihana o lueeneya yaka naka amaka.
14
Omi meiha kina emosi po emosi ona waya ma ona
nae. Ma u taniwaga lawa waimulihi hai bagibagi mihana a lata mei mihami a lata.
15
Tau u
mone a tanitaniwageya, yaka u animbenena lawa a welewelehi ega binei ona
nugonugoapapoe.
16
Amalai gehouhi he tahatahaya apo hina wimuli. Ma amalai gehouhi he imuli apo hina
tahaya.
17
Yesu a hewahewali magouhi 12 mitehi hi gegae Yelusalempo hoi tahaya ma i
paliwelehi i pa,
18
Tauta ta nenae u Yelusalemapo Lawa Moinau hina palihaleu tu
witalaguyaba babadahi, po lugagayo tanitaniwagahi u nimahi, po u hilage binei hina
taniwaga.
19
Ma hina palihaleu tu meuputa hai tu wigawiya u nimahi po apo hina
paliguyoguyougeu ma gulawa uyahinei hina kodikodiliu po ina kokoe ma hoi ani take hina
tutulawiteu. Ma iyeta tonuga hina kokoe apo a towolo meme.
Yamesa ma Yoni hinahi a lupali Yesu uyahina
(Maki 10.35-45)
20
Sebedi agona ma natunatuna luwaga hi nei Yesu uyahina, po i polou ma i lupali
Yamesa ma Yoni ubeihi.
21
Ega yaka Yesu i lubayadeya i pa, Awai om luhogala?
Ma wawinena i baha i pa, A luhogaleya ipa omani taniwaga una tutuhagaya hougana,
natunatuwe mitehi apo ota tugula gogona, gehouna u awala hinebawamma gehouna u
keham.
22
Ega yaka Yesu hai baha i wimiheya i pa, Omi lupali anona ega ota hanapugeya.
Emoemotami apo wiyuwa ani umana a umumaya taumi onumaya?
Ma hi baha hi pa, Emoemotiyai.
23
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Naka moina apo wiyuwana a umumaya taumi
onumaya. Ma tamogi ega emoemotau po a winaganimi po ipa apo iyai u awala hinebawau
ina tugula ma iyai u kehau ina tugula. Amau tauna e woononogo iyawoi apo hina tugula.
24
Ma a hewahewali magouhi 10, Yamesa ma Yoni hai lubayada hi noonoli po hi
luuyogigai duma.
25
Ega yaka Yesu i boinihi po i baha nae uyahihi i pa, O hanapugeya
tanitaniwaga hipuligei lawa uyahihi hi taniwaga kadidili duma, po tauhi mei tu wasawasa.
26
Ma taumi ega ipa naka pitenana ona dewadewaya, apo u hayami tamiyai ipa una
witaniwaga, yaka una witubagibagi omlawa ubeihi.
27
Apo iyai u hayami ipa ina tahaemi,
yaka tauna a lawa ubeihi ina witupupoula.
28
Mei tau Lawa Moinau a nenei hoi hipuli ega ipa
lawa biugei hina bagibagi, ma tau ipa a witubagibagi lawa ubeihi, po apo yautuwe a
palihaleya lawa magomagouhi ubeihi ipa a lupenihi.
Matakeke luwaga Yesu i widewadewahi
(Maki 10.46-52; Luka 18.35-43)
29
Yeliko hi nehaleya po hi nenae ma bolu banei dumana hi wotagohi.
30
Ma lawa
luwaga matahi keekehi hoi tahaya hi tugutugula, ma Yesu i nei po i nenae ma tuwegana hi
nonoli, yaka hi otu hi pa, Yesu, Dawita gogana, uta lunugotootogogeiyai.
31
Ma bolu hi paliyehi hi pa, Hei, ona genuwana.
Ma apoma hi ototu labalabatana hi pa, Guyau, Dawita gogana, una
lunugotootogogeiyai.
32
Ega yaka Yesu i tutowolo ma i otugehi po hi nei uyahina po i lubayadehi i pa, Omi
luhogala ipa awai bimiyei a dewaya?
33
Ma tauhi hi pa, Guyau, nugonugoiyai to galena meme.
34
Yesu i lunugotootogogehi yaka matahi i wodadanihi po mala emosi ma matahi hi
galeneya, ma Yesu hi wotagoya.
Matiu Matiu
<<
20 20
>>
Matiu Matiu
<<
21 21
>>
21
Yesu i luilui Yelusalem
(Maki 11.1-11; Luka 19.28-40; Yoni 12.12-19)
1
Yesu a hewahewali mitehi hi nae Yelusalemu liyaliyana po hi geleta u Betepage, naka
oya Oliweta uyahina po noka hota ma Yesu a hewahewali luwaga i himila tahaehi po
2
i pa,
Meyagai u naomi ona nae po ona luiluiya naka hota doniki ma natuna olotona ona
tuhagahi. Ona lupenihi po ona neihi mai uyahiu.
3
Apo ona lupelupenihi ma hina
laubayademi yaka ona pa, Guyau ipa ina wibagibagi, ma apo ina gunawileya.
4
Geka dewahi hai geleta odubona tu bahapiko amaka i bahena nonogogeya i pa,
5
Saiyoni lawahi ona paliwelehi ona pa,
Omi wasawasa ona galeya e nenehi uyahimi
anai nugohopuhopuna doniki i geluya.
Naka donikina natuna olotona i geluya.
6
Yesu a hewahewali a baha hi wotagoya po hi nae.
7
Apoma donikina natuna mitehi hi
niyehi Yesu uyahina, ma hai kalekogei doniki upuna wihiyeya ma Yesu i gelu.
8
Ma bolu
baneina hai kalekogei tahayana hi lutouli, ma lawa gehouhi mayau lagahi anai luguluguhi hi
bolihi po a tahaya hi lutouli.
9
Bolu gehouhi u naonei ma bolu gehouhi mulinei hi nenae, ma
lawa atapuhi hi otu labatana ma hi wotalagae hi pa,
Tam Dawita gogana, to wotalagiyem!
Guyau gowanei e nenei Yaubada ina kawaidewedewem!
Animhuna duma tamGegewahagamuyahim!
10
A luina uyahina Yelusalemtu miyena hi goholihi po hi ibaabani hi pa, Noka tauna
iyai?
11
Ma lawa boluhi Yelusalemtu miyena hai lubayada hi imiheya hi pa, Tu bahapiko
lawa Nasaletagei gowana Yesu, Galili anani taniwaga uyahinei i nei.
Yesu numa dalabu i liyeuyeuya
(Maki 11.15-19; Luka 19.45-48; Yoni 2.13-22)
12
Yesu numa dalabu baneina i luiya, po i tugudu po tu gimagimala i wiyagahi, ma
mone tu wiyawepeli hai pata i lugoluhi, ma bunebune tu gimalahalenahi hai ani tugula i
lubuiya.
13
Ma i baha nae uyahihi i pa, Yaubada a Buka hi gilugilumi uyahina i baheya i pa,
U numa lawa hai ani lupali numana. Ma taumi o buiya po tu danedanene hai ani
megowada.
14
Matakeke lawahi po lawa daladalahi hi nei numa dalabu u hinena po Yesu i
widewadewahi.
15
Tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi Yesu a bagibagi
maninina hi galeya, ma logaloga hi ototu numa dalabu u hinena hi pa, Dawita gogana ta
wotalagiyeya.
16
Tanitaniwaga hi luuyogigai po hi pa, Awai binei logaloga hai wiototu ega uta
liwoloeya?
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Yaubada a Buka o hiyahiyawi babana iyowai? I pa,
Apo logaloga muhomuhohi uyahihiyei
omwotalagae una wiatatiyehi.
17
Ega yaka Yesu Yelusalem i nehaleya po i nae u Betani po noka hotanana i eno.
(Maki 11.12-14, 20-24)
18
Yesu malatomtomkikina ma i gunawilena meya po i nenae Yelusalempo hoi tahaya
ma ami hilage.
19
Ma hoi tahaya mayau i towotowolo ma i galeya po i nae u liyaliyana ma
tamogi ega ugona ita tuhagaya ma lugu yawa, ega yaka Yesu mayouna i paliyeya i pa,
Apega una ugo meme. Mala emosi ma mayouna i kokodila.
20
Ma Yesu a hewahewali mayouna hi gagaleya po hi gohola dumahi po tunawahi hi
ibaabani hi pa, Iyowai po mayouna a hilage i bulili duma?
21
Ma Yesu i paliwelehi i pa, A baha duma uyahimi ona witumagana ma ega ona
launugoluwaluwaga mayau geka uyahina awai a dewadewaya binei, taumi ipa ona dewaya
po mei awai a dewadewaya pite. Ma inapa geka oyana uyahina ona baha apo ina
gunawotowi po u boga ina yoli yaka apo ina wiponawogogemi.
22
Inapa omi luhogala awai
a witumaganami ona laupali yaka apo ona tuhagaya.
Yesu tauna a taniwaga
(Maki 11.27-33; Luka 20.1-8)
23
Yesu i lui hoi numa dalabu baneina uyahina po i iatatiyana ma tu witalaguyaba
babadahi, po Yudeya tanitaniwagahi hi nei po Yesu hi lubayadeya hi pa, Witaniwaga awai
u waya po geka ginoulihi e dewadewahi, bo iyai geka witaniwagana i welem?
24
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Hapali tau lubayada a welemi po ona wimiheya yaka
apo omi lubayada a wimiheya, po iyai geka witaniwagana i weleu.
25
Yoni a witaniwaga
yadei i nei bo lawa uyahihiyei i nei po i ibapatiso?
Ma tunawahi u hayahi hi ibaabani hi pa, Apo awai ta baheya! Apo tana pa, Yadei,
apo ina pa, Awai binei ega ota witumaganeya?
26
Ega emoemotana tana pa, Lawa
uyahineiyei, babana lawa boluhi ta matutehi, ma hai winugonugotuhu naka tu bahapiko
gehouna.
27
Ma Yesu uyahihi i baha i pa, Tau gasi apega a paliwelemi witaniwaga awai a waya po
Lawa natunatuna luwaga baha luwaluwahi
28
Yesu i baha meme uyahihi i pa, Apo lawa natunatuna ololotohi luwaga, ma
tutuwoga i paliweleya i pa, Natuwe, amalai apo una nae hoi tano una bagibagiyeya.
29
Ma i
luhinigigai, ma tamogi muliyei i nugobui po i nae i bagibagi.
30
Ma natuna habuluna i paliweleya i pa, Natuwe, una nae hoi tano una bagibagi, ma
natuna habuluna i pa, Ee, i haki apo a nae, ma tamogi ega ita nae.
31
Hai luwagahi iyai amahi a nugotuhu i wiponawogogeya?
Ma tauhi hi baha hi pa, Tutuwoga.
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, A baha duma uyahimi tauhi tu apapoe po tauhi
t matamaga wiwinehi apo hina lui Yaubada anani taniwaga uyahina, ma taumi apega ona lui.
32
Yoni lolowa tahaya dumadumaluna i atatiyemi, ma ega ota witumaganeya, ma takisi tu
tama po tu matamaga wiwinehi hi witumaganeya po hai witumagana o gagalehi ma taumi ega
kikina ota witumagana po ota nugobui.
Wine tanona tu galena itetehi paliluwaluwahi
(Maki 12.1-12; Luka 20.9-19)
33
Paliluwaluwa gehouna tano taniwagana binei ona nonoli. Tano taniwagana
gologolowa ugona uyahina wine he dewadewaya i lupehiyeya, ma gali i dewaya po i wiwila,
ma wine pihagana i dewaya, ma gasi tanona u hinena ani luwiyau numana i wogoya, ma tu
galena itete hai ututu i lawi ma i nehalehi po i nae bala daodaona.
34
Ma wine i ugo po i
magula, ma houga omlohina hougana a hewahewali i himilihi po hi nae ipa ugona tupona
hina welehi.
35
Ma tano tu galena itete baha tu hihiwa hi womomohihi po gehouna hi kodikodili ma
wiluwagana hi lihilageni, ma witonugana gaimei hi wilawi.
36
Ega yaka taniwagana
hewahewali gehouhi i himilihi kikina hi maga ma gasi naka pitenana tu galena itetehi hi
dewaya.
37
Anani kokoe naka tauna natuna dumana i himili ma i pa, Geka tauna natu hotau
yaka apo hina wiyateyateya.
38
Tamogi hougana tano tu galena itete natunana hi gagaleya po tunawahi hi ibaabani
hi pa, Tanona muliyei tu witaniwagena geegeka. Ta uni po geka tanona ipa ina nenae
uyahina naka apo ina wigalitiyei.
39
Ega yaka hi womomohi, po hi halena hopuneya tanona
uputana po hi uni.
40
Yesu i lubayada i pa, Houga awai apo tanona taniwagana ina gunagunawileya tu
galena itete iyowai ina dewahi?
41
Ma hi baha hi pa, Tu leihilage apo ina wiapapoe dumahi, ma tano tu galena itete
gehouhi u nimahi tanona ina houni, tauhi apo tanona ugougona tupona tano taniwagana hina
weleya.
42
Ega yaka Yesu i baha nae babadahi uyahihi i pa, Nugote Yaubada a Buka hi
gilugilumi, yohola ega ota nugotuhu tuhagaya i pa,
Naka Guyau a bagibagi u matata ani nugogohola.
43
Yaka a paliwelemi Yaubada anani taniwaga uyahimi ina wihaleya po bolu tapuhi ina
welehi po tauhi uyahihiyei ugo dewadewana ina geleta. [
44
Iyai ina peu po noka ogolana
uyahina ina yato apo ina lauhedalena meya po tupotupona. Ma inapa noka ogolana ina guli
po iyai ina lutataya apo ina lumutumutuya.]
45
Yesu a paliluwaluwa geka tu witalaguyaba babadahi po gasi Palisi lawahi hi noonoli
po hi nugohanapu po hi pa, tauhi ubeihi itampaliluwaluwa.
46
Ega yaka Yesu hi iletaya ipa
hina numa panipani, ma tamogi bolu hi matutehi, matababana Yesu hi kawatubahapikogeya.
Matiu Matiu
<<
21 21
>>
Matiu Matiu
<<
22 22
>>
22
Tawine tolehana baha luwaluwana
(Luka 14.15-24)
1
Baha luwaluwa gehouhi Yesu i paliwelehi i pa,
2
Yaubada anani taniwaga mei tu
wasawasa baneina toleha i dewaya natuna olotona a tawine tolehana binei.
3
Ma a tu
bagibagi i himilihi iyawoi tauhi i utanehi ipa hina weluwinihi po hina nei tolehana uyahina, ma
tauhi hi luhinigigai.
4
Ega yaka a tu bagibagi gehouhi i himilihi po ipa hina paliwelehi hina pa, Bada a
toleha amaka hougana i geleta, a bulamakau amaka i unihi po gasi aniani atapuhi amaka hi
wononogogehi. Ona nei po ta nae a tolehana uyahina.
5
Ma hai baha ega hita wiponawogogeya po gehouhi hi nae hai tano uyahihi, ma lawa
gehouhi hi nae tauhi hai bagibagi uyahihi.
6
Ma gehouhi tu wasawasana a tu bagibagi hi
womomohihi po hi wilawihi, ma hi wiapapoenihi ma hi lihilagenihi.
7
Wasawasana uyona i
gigai yaka a tu wigawiya i himilihi po hi nae po tumunugohi hi uni pahihi ma hai dobu hi
apuya.
8
Ega yaka taniwagana a tu bagibagi uyahihi i baha i pa, Tawine tolehana amaka i
nonogo, ma tamogi lawa a iutanehi tauhi ega emoemotahi ipa hina nei toleha uyahina babana
tauhi tu apapoe.
9
Ona hopu po tahayagei ona nenae, ma lawa awai ona tuhagahi yaka ona
wiutanehi po hina nei tawine tolehana uyahina po hina am.
10
Ega yaka hi hopu po
tahayagei hi nenae, ma lawa hi tamitamihi tauhi, tu dewadewa po tu apapoe po tawine
numana hi wihogoya.
11
Hougana tu wasawasana i nei po a toumana i gagalena niyehi po lawa gehouna i
galena tuhagaya tauna ega tawine kalekona ita oteni.
12
Ega yaka i lubayadeya i pa, Tulau,
awai binei ega tawine tolehana kalekona uta oteni, ma awai binei u lui mai? Lawana geka
lubayada ega emoemotana po ina wimiheya.
13
Ega yaka wasawasana a tu bagibagi i baha uyahihi i pa, Geka lawana ona
womomohi, po aena ma nimana ona panihi po ona halena hopuneya hoi dobu uguwa po
noka hotanana tou ma omhanakidiyana ina tuhagaya.
14
Babana Yaubada lawa magomagouhi i iutanihi ma ega hita maga i winaganihi.
Sisa takisi taniwaga baneina
(Maki 12.13-17; Luka 20.20-26)
15
Palisi lawahi tunawahi hai omboina uyahina hi wogatala hi pa, Iyowai ma apo Yesu
a baha powa ta tuhagaya?
16
Hi inugonugotuhu po ega yaka hai hewahewali po Heloda a
bolu mitehi hi himilihi po hi nae Yesu uyahina po hi pa, Bada, to hanapugemtamlawa
dumadumalum, po Yaubada a tahaya dumana e iatatiyaneya, ma lawa kadikadidilihi ega uta
genogenogehi ma baha e bahebahehi lawa magomagouhi uyahihi.
17
Ega yaka hi lubayada
hi pa, Omwinugonugotuhu iyowai? Mi Loma hai taniwaga ta wotagoya po takisi ta
huhouni Sisa binei, bo ega?
18
Yesu hai wiwogatala gowagowada amaka i hanapugeya, yaka i baha i pa, Taumi tu
wikoyakoyama, awai binei o laudadaniu?
19
Ega yaka Yesu i baha i pa, Heki, takisi
monena ona weleu po a galeya,
20
po i wiatatiyehi ma i lubayadehi i pa, Iyai tepana
galenana po gowana geka monena uyahina?
21
Ma hi baha hi pa, Sisa galenana.
Ega yaka Yesu uyahihi i baha i pa, Heki, ginouli awai Sisa galinei Sisa ona weleya. Ma
ginouli awai Yaubada galinei Yaubada ona weleya.
22
Yesu a baha hi noonoli hi gohola dumahi. Ega yaka hi nehaleya po hi nae.
Yesu towolo meme binei hi lubayadeya
(Maki 12.18-27; Luka 20.27-40)
23
Noka iyetana uyahina Sadusi hai bolu tauhi hi nei Yesu uyahina, tauhi hilage towolo
memena ega hita itumaganeya.
24
Tauhi hi lubayadeya hi pa, Bada, Mose geka lugagayona
ubeiyai i gilumi i pa, Oloto awai ina tawine po ega ina winatuna ma ina hilage apo walehina
hiwapena ina lawagi po hina winatuna naka popoyana galinei.
25
Lawa gehouna natunatuna
ololotohi magouhi 7. Tutuwoga i tawine po ega natuna ma i hilage. Ma walehina i haulatuya
hiwapena i lawagi,
26
po ega natuna ma i hilage. Po gasi witonugahi ma atapuna magouhi 7
emoemotahi.
27
Muliyei apoma wawinena i hilage.
28
Uyahinei ma hoi towolo meme
wawinena apo agona iyai? Matababana atapuhi magouhi 7 i lawaga pahihi?
29
Ma Yesu hai lubayada i wimiheya i pa, Taumi naka o koyakoyamena memi babana
Yaubada a Buka gilugilumana ega ota hanapugeya, ma gasi a wipoya ega ota hanapugeya.
30
Towolomeme hougana uyahina lawa apega hina tawitawine po apega hina itawinehi,
tamogi hai mae yada uyahina tauhi ani galenahi mei tu winoyanoya mi yadena.
31
Ma
Yaubada a baha hi gilugilumi towolo meme binei amaka o hiyawa tuhagaya i pa,
32
Abelaham a Yaubada tau, po Isako a Yaubada tau, po Yakobo a Yaubada tau. Tauna
ega lawa hilahilagehi hai Yaubada, ma lawa lauyagohanahi hai Yaubada.
33
Yesu a wiatatiyana bolu hi noonoli po hi gohola dumahi.
Lugagayo banei dumana
(Maki 12.28-34; Luka 10.25-28)
34
Palisi lawahi Yesu noyana hi nonoli ipa Sadusi hai lubayada amaka i wimiheya po
ega hai ani baha gehouna, ega yaka Palisi himboina gogona ma hi nei Yesu uyahina,
35
po
Palisi uyahihiyei lawa gehouna lugagayo tu hanapugena Yesu i ludadani i pa,
36
Bada,
lugagayo atapuhi uyahihiyei lugagayo awai i lata duma?
37
Ma Yesu a lubayadana i
wimiheya i pa, Guyau om Yaubada luhogalam atapunei po alugom atapunei po
nugonugomatapunei una luhogaleya.
38
Geka lugagayo tahatahayana po gasi i lagona duma.
39
Ma lugagayo wiluwagana geka pitenana i baheya i pa, Lawa u liyaliyama tu mae una
luhogalehi po mei e lauhogalena mem.
40
Geka lugagayohi luwaga naka, lugagayo
magomagouhi po tu bahapiko hai wibaabani magomagouhi hai baba.
Yesu i lubayadehi Dawita gogana binei
(Maki 12.35-37; Luka 20.41-44)
41
Naka hougana Palisi himboina gogona mai ma Yesu i lubayadehi
42
i pa, Iyowai
omi winugonugotuhu, Besinana lawana gogana iyai?
Ma hi baha hi pa, Gogana Dawita.
43
Ega yaka Yesu i baha i pa, Ma iyowai po lolowa Alugo Woiyawa nugotuhu Dawita
i weleya po Besinana lawana i kawaiguyougeya i pa,
44
Yaubada i baha u Guyau uyahina i pa,
U awala hinebawau una memae
a sigana om gawiya a houna hopunehi
45
Noka hougana Dawita Besinana lawana i kawaiguyougeya. Uyahinei Dawita ega Besinana
46
Yesu a lubayada geka ega emoemotana po lawa awai ina
wimiheya, geka uyahinei Yesu hi lowogeya po ega hita lubayabayadena gawahi.
Matiu Matiu
<<
22 22
>>
Matiu Matiu
<<
23 23
>>
23
Yesu lugagayo tanitaniwagahi po Palisi lawahi i paliyehi
(Maki 12.38-40; Luka 11.39-44, 46, 52, 20.45-47)
1
Yesu a hewahewali po gasi bolu mitehi ma uyahihi i baha i pa,
2
Omi lugagayo
tanitaniwagahihi po Palisi lawahi, tauhi Mose a lugagayo odubohi he iatatiyanehi mi Isalaela
uyahimi.
3
Yaka awai he iatatiyemi ona wotagoya, ma tamogi hai bagibagi ega ona
itutupoganehi, babana he iatatiyana hota ma ega hita wootagohi.
4
Hai lugagayo hi witai
duma po lawa he laiwitenihi, ma ega kikina hita wileta po lugagayo geka hita wotagohi.
5
Hai bagibagi atapuhi ipa lawa hina galehi ma hina hunehi, po Yaubada a Buka
uyahinei hi gilumihi po u tepahi hi numa panipani lawitehi po nimahi uyahihi po hai ani lupali
kalekohi hi lidaohi ma he ototenihi.
6
Ma tauhi hai luhogala ani tugula gegehi toleha uyahihi
po gasi ani tugula dewadewahi hoi numa dalabu.
7
Hai luhogala ipa ani gimala uyahina lawa
wiyateyategei hina mamalihi ma hina kawaiguyougehi.
8
Ma taumi tu wotagou yaka apega naka pite hina kawaiguyougemi babana omi Guyau
emosi hota po atapumina emoemotami.
9
Hoi hipuli ega iyai uyahina ona kawakawaiamana,
babana Amami emosi hota hoi yada e memae.
10
Lawa ega hina kawakawaitaniwagemi,
babana Besinana lawana tau tunawau omi taniwaga.
11
Ma apo uyahimi lawa awai ina
tahaemi, yaka tauna ina witubagibagi uyahimi.
12
Matababana iyai e wohepa meya apo ina
hopu ma iyai e wohopunena meya apo ina gae.
13
Kihoni lugagayo tanitaniwagami po Palisi lawami taumi tu nugodubu. Omi
wikoyakoyama binei lawa o guduhi po apega Yaubada anani taniwaga uyahina hina lui.
Taumi ega ota lui yaka lawa ega hita lui, babana o guduguduhi.
15
Kihoni lugagayo
tanitaniwagami po Palisi lawami taumi tu nugodubu. Omi wikoyakoyama gehouna boga ma
hipuli uyahihi o kadakadau wiwila dobu magomagouhi uyahihi, ipa omi hewali emosi hota
ona waya po omi wiatatiyana powa binei apo a apapoe omi apapoe ina lata lagoni po tauna
ma taumi dobu ebebalana ona wialoni.
16
Kihoni tanitaniwaga matami keekehi taumi tu nugodubu. O baha o pa, Apo iyai
numa dalabu gowanei ina igwala naka ega ginouli baneina, ma apo lawa awai gapola numa
dalabu u hinena he memae uyahihiyei ina igwala, yaka naka ginouli banei dumana po apo
ginoulina ina dewaya.
17
Taumi o buuwa duma po matami hi keke. Ginouli awai i
dewadewa duma, numa dalabu bo gapola? Nugote numa dalabu babana numa dalabu u
hinena gapola he memae tauhi hi wiwoiyawa babana numa dalabu u hinena.
18
Ma o baha o
pa, Apo iyai ani talaguyaba gowanei ina igwala naka ega ginouli baneina, ma tamogi ina
igwala ananimbenena ani talaguyaba uyahina, po ginouli awai i pikogeya apo ina dewaya.
19
Taumi matami hi keke, ginouli awai i dewadewa, animbenena bo ani witalaguyaba tauna
ombenena e iwoiyaweya?
20
Uyahinei apo lawa awai ani talaguyaba gowanei ina igwala, yaka
tauna gasi ginouli atapuhi ani talaguyaba uyahihi e igwalehi.
21
Ma apo lawa awai gasi numa
dalabu gowanei ina igwala, yaka tauna gasi numa dalabu gapolahi gowanei e igwala.
22
Ma
apo lawa awai yada gowanei ina igwala tauna Yaubada anani mae gowanei po gasi Yaubada
gowanei e igwala.
23
Kihoni lugagayo tanitaniwagami po Palisi lawami taumi tu nugodubu. Yaubada
uyahina omi koyamagei o yambenena ma omi animbenenahi omi ginouli atapuhi baneihi po
habuluhi uyahihiyei, tamogi lugagayo dumahi o winugoguluwihi, dewa dumadumaluna ma
lunugotootogo ma witumagana tauhi o winugoguluwihi, emoemotami ginouli baneihi geka
ona dewahi, ma gasi ginouli habuluhi ega ipa ona inugoguluwihi.
24
Taumi tanitaniwaga
matami keekehi, omi gulai u hinena nabugala o wihaleya po ega ota umaya, ma gamogamo
baneihi o laumehahi.
25
wikoyakoyama binei, omi keyaka po omi gaeba upuhi o laiyeuyeuhi ma tamogi u hinemi
omboho po dewa apapoe i wihogomi.
26
Taumi Palisi matami hi keke duma omi keyaka po
omi gaeba hinehi ona liyeuyeu tahaehi, yaka apo upuhi hina yeuyeu.
27
wikoyakoyama binei taumi mei kokowaga, tepana o wihiyeya po i yeuyeu po galenana i
haki, ma tamogi u hinena lawa geyamihi bowabowahi po gobugobuhi he memae.
28
Taumi
lawa u matahi galenami mei tanitaniwaga dumadumalumi, ma nugonugomi u hinena koyama
po apapoe hi maga duma ma he memae.
29
Kihoni lugagayo tanitaniwagami po Palisi lawami taumi tu nugodubu. O
ikoyakoyama, babana tu bahapiko odubohi kokowagahi o dewahi ma tu dewadumalu
odubohi ani nugomomotahi o wononogogehi,
30
ma o baha o pa, Itapa odubona googata
hai houga uyahina tata memae apega tata haguhaguhi, ma tu bahapikohi hita laihilagenihi.
31
Omi wibaabani uyahina ma o bahena memi, o pa, Tumunugo googahi tauyai.
32
Yaka
hai bagibagina taumi apo ona wotagoya.
33
Baha dumana taumi ani galenami mei mota deewa yaka ega emoemotami ipa dobu
ebebalana ona lowo haleya.
34
Tu bahapiko po tu dewadewa po tu wiatatiyana apo gehouhi
a himihimilihi po ona unihi po hina hilage, ma gehouhi ani take uyahina ona tutulawitehi, ma
gehouhi omi numa tapalolo u hinehi ona wilawihi ma meyagai emosi po emosi uyahihi ona
iyaga niyehi.
35
Houga a kokoe uyahina tu dumalu atapuhi hai hilage bigona taumi apo ona
waya, Abele tu dumalu a hilage uyahina i wawali ma i nei po amalai Belekiya natuna Sekaliya
numa dalabu ma ani talaguyaba u tipolinana o lihilageni naka bigohi apo ona waya.
36
A
baha duma uyahimi taumi geka hapanana apo bigo geka ona wialoni.
Yesu Yelusalem binei i tou
(Luka 13.34-35)
37
Aee, Yelusalem, Yelusalem, tam tu bahapiko e ununihi po Yaubada a tu baha e
laugaimahi. Houga i dao ipa natunatuma lugoogonihi po mei kamkamapapenei natunatuna
e talatalahagauhi. Ma ega uta palihaleu po ata dewaya.
38
Uyahinei apo Yaubada ommeyagai
ina nehaleya po ina apapoe wahaga.
39
Ma a paliwelem, apega una galeu a sigana u houga a
gunawileu po una pa, Tam Guyau gowanei e nenei to kawaidewedewem.
Matiu Matiu
<<
23 23
>>
Matiu Matiu
<<
24 24
>>
24
Houga witai apo yohola ina geleta
(Maki 13.1-13; Luka 21.5-19)
1
Yesu numa dalabu baneina i nehaleya po ipa ina nae u oya ma a hewahewali hi nae
uyahina po numa dalabu ani galenana binei hi laiatatiyeya.
2
Po Yesu i baha nae uyahihi i pa,
Geka numahi gaima uyahihiyei hi wogohi po o gagalehi a baha duma uyahimi, houga he
nenei apo gaima emosi ega u uyawena ina memae. Atapuna apo hina dubadubalena pahi.
3
Hi ibaabani ma hi nenae po Oliweta u oyana hi geleta po tunawahi hi tugula, ma a
hewahewali hi lubayadeya hi pa, Una paliweliyai meyanai apo numa dalabuna hina goluta
haleya, ma houga awai apo omhouga gunawilana po iyeta anani kokoe, wekiwekilalana
awai una paliweliyai po to hanapugeya.
4
Yesu i paliwelehi i pa, Ona gagalena imahi po apega iyai ina witahaya powami
5
Besinana lawana, po lawa magomagouhi hina koyamehi.
6
Hougana gawiya po wogalahi
tuwegahi ona noonolihi ega ona matomatouta babana geka dewahi apo hina wawala tahaya.
Tamogi houga sigasigana yohola.
7
Tupo geha ma tupo geha apo hina wigawiya po gasi ani
taniwaga geha ma ani taniwaga geha apo hina wigawiya ma houga gomala po guhuguhu hina
geleta tupo magomagouhi uyahihi.
8
Geka ginoulihi naka houga witai anani wawala dumana.
9
Taumi apo lawa hina womomohimi po hina wihiniwiyuwami, ma hina laihilagenimi.
Apo gowau binei ma tupo atapuhi uyahihi lawa apo hina wihinigigiyemi.
10
Houga witai
uyahina apo lawa gehouhi hina peu po hai lawa hina nugohalehi po hina wigawiyehi.
11
Apo
tu bahapiko koyakoyama hina nei po lawa gehouhi hina tahaena powahi.
12
Apo dewa
apapoena a lata binei ma lawa hai luhogala u nugonugohi hina tapiya.
13
Ma inapa iyai
inomtaibagibagi, ma ina nae po houga a sigasiga uyahina tauna apo luyagohana ina
tuhagaya.
14
Ma Yaubada anani taniwaga tuwegana hina guguyeni hipuli tupo wohepali
uyahina po hina nonola tahaeya, ma apoma houga sigasigana iyetana ina geleta.
(Maki 13.14-23; Luka 21.20-24)
15
Apo yohola wekiwekilala tu bahapiko Daniyela i bahebaheya ina geleta, i pa,
Ginouli waigola dumana tupo waiwoiyawana uyahina e towotowolo. (Taumi
tumhiyawa ona wileta po baha geka anona ona hanapugena imahiyeya.)
16
Ma iyawoi
Yudeya u tupona ona memae yaka ona lowo po ona nae u oya.
17
Iyai a numa uputana e
memae apega ina lui po a ginouli ina tamatama.
18
Emoemotana gasi iyai hoi tano ina
wobagibagi, apega ina gunawileya a kaleko binei.
19
Ma wiwine he igugu po koikoibahi noka
hougana, tauhi tu nugodubu.
20
Ona laupali omi lowo iyetana binei, po ega houga wayau bo
dalabu iyetahi uyahihi ona memae.
21
Houga witai banei dumana, babana hipuli a wawala
uyahinei ma i nei po amalai, ega kikina witai mei geka pitenana, ma houga he nenei uyahihi
apega witai hina geleta meme.
22
Iyeta witai noka itapa Yaubada ega hougana ita likukuya
apo lawa atapuhi hita hilage pahihi, ma Yaubada hougana apo ina likukuya, babana a lawa i
inaganihi ubeihi.
23
Apo lawa gehouna ina paliwelemi ina pa, Ona galeya, geka bo noka
Besinana lawana, ega ona itumaganeya,
24
matababana Besinana koyakoyama po, tu
bahapiko koyakoyama apo hina geleta po wekiwekilala waipoyahi po manini lawa u matahi
hina wogeletehi, po Yaubada a bolu i inaganihi kikina apo gasi hita koyamehi.
25
Yaka taumi
geka dewahi ubeihi ma amaka a palipaliwelena tahaemi.
26
Apo hina paliwelemi hina pa, Keliso u pitapita e memae, ega ona nenae u pitapita.
Apo hina baha hina pa, Keliso numa u hine dumana e memae, ega ona itumaganehi.
27
Babana tau Lawa Moinau u gunawilana galenana mei namanamala baneina, namalana hoi
tupo kaluwabu po a siga tupo yalasi.
28
Meka hotanana waewae hina yamtuboina naka hosi
popoya.
Lawa Moinana a houga gunawilana
(Maki 13.24-27; Luka 21.25-28)
29
Houga witai u mulina,
Kabudala a kadidili apo ina tapiya,
ma wamahiya yayatana ina wigahugahu,
ma yada ubonahi hina peu hopu mai,
ma yada ginoulihi atapuhi hai kadidili apo hina tapiya.
30
Naka hougana apo tau Lawa Moinau u wekiwekilala hoi yada ina lugeleteya, po lawa tupo
wohepali uyahihi nugonugohi hina launihi po hina tou bahabaha apoma apo Lawa Moinau a
wipoyau po a diidiga lagonau ona gagaleu ma yaloigei a nei.
31
Ma himogo apo hina huweni
po u tu winoyanoya a himilihi hipuli atapuna, togowa mata wohepali uyahihi po u lawa a
inaganihi hina welugogonihi po hina nei uyahiu hipuli anani wawala po anani kokoe uyahinei.
I galugalu gehouna
(Maki 13.28-31; Luka 21.29-33)
32
Ani galena a paliwelemi po ona nugonugotuhuya, i galugalu hougana uyahina ta
hanapugeya naka ega daona ma apo higolo ina wawala.
33
Yaka wekiwekilala awai a
palipaliwelemi hina wawala ma ona galehi yaka ona hanapugeya u houga gunawilana ega
daona ma apo ina geleta babana hoi mateta a towotowolo.
34
A baha duma uyahimi, geka
ginoulihi atapuhi apo hina wawala tahaya ma apoma geka hapanana lawahi hina hilage
pahihi.
35
Yada ma hipuli apo hina yababa ma tau u baha apega ina yababa.
Hougana ega iyai gehouna ita hanapugeya
(Maki 13.32-37; Luka 17.26-30, 34-36)
36
Ega iyai gehouna ita hanapugeya iyetana po kabudalana apo ina geleta mei gasi tu
winoyanoya mi yadena ega hita hanapugeya. Tau gasi ega ata hanapugeya, Amau tunawana
i hanapugeya.
37
Mei Nowa a houga emoemotana mei gasi apo Lawa Moinau u houga nei,
38
babana Nowa a houga uyahina lawa himam, po hi umuma po hi tawitawine po hi
itawitawine ma Nowa wamuyahina i gelu,
39
ma goila i hopu i ligohogoholihi, po lawa
atapuhi hi hilage pahihi yaka tau Lawa Moinau, u houga gunawilana naka pitenana.
40
Naka
hougana apo lawa luwaga hoi tano, yaka emosi Yaubada ina wihaleya ma emosi ina memae.
41
Wiwine luwaga apo pegapega hina yamapu po emosi Yaubada ina wihaleya ma emosi ina
memae.
42
Uyahinei ona gagalena, babana tau omi Guyau u houga gunawilana iyetana ega ota
hanapugeya.
43
Ma gegeka ona hanapugeya, itapa numa taniwagana uguwei tu danedanene a
nei kabudalana ita hanapugeya apo matana ita kayakaya po apega a numa ita lupapaya po
ita lui.
44
Taumi ipa gasi ona wononogo babana kabudala awai o pa apega a nenei naka u
hinena apo Lawa Moinau a nei.
(Luka 12.41-48)
45
Iyai waiponawogona po wainugonugotuhuna? Tauna apo a bada ina witowoli po
numa u hinena ina witaniwaga, ma tu bagibagi gehouhi aniani kabudala dumalunei ina
welewelehi.
46
Inapa badana ina gunagunawileya po geka dewana ina dewedeweya ma ina
tuhagaya naka tu bagibagina tauna tu kaohadiidiga.
47
A baha duma uyahimi noka badana
apo tu bagibagina ina witowoli po ginouli atapuhi ina gagalena itetehi.
48
Tamogi inapa tu
bagibagina a dewa ina apapoe ma ina paliwelena meya ina pa, U bada, a gunawilana i
wihinihinibiga,
49
ma ina wiwawala po tu bagibagi gehouhi ina kodikodilihi, ma inomamma
inumuma buuwa.
50
Noka tu bagibagina a bada iyeta emosi apo ina nei. Ma a neina naka tu
bagibagina ipa apega ina nei po kabudalana apega ina hanapugeya.
51
Ma apo kwasikwasi
daodaonei ina talatala mutuya po tu wikoyakoyama mitehi ina houna emotehi po noka
hotanana tou ma omhanakidiyana ina tuhagaya.
Matiu Matiu
<<
24 24
>>
Matiu Matiu
<<
25 25
>>
25
Guguhini magouhi 10 baha luwaluwahi
1
Yaubada anani taniwaga galenana mei guguhini magouhi 10, hai lampa hi tama, ma hi
nae ipa tu tawine olotona i nenei mitehi hina witutuhaga a tawine tolehana uyahina.
2
Uyahihiyei magouhi nimitutu buubuwahi, ma nimitutu hanahanapuhi.
3
Tu buubuuwa hai
lampa bunamahi a luwitana ega hita waya,
4
ma tauhi hanahanapuhi hai bunamahi luwitanana
hi waya hai lampa binei.
5
Tu tawine olotona i hinihinibiga, ma atapuhi hi otonana po hi eno
hilage.
6
Ma amaka i wiupom bolina ma lawa gehouna i otu i pa, Hei, tu tawine olotona
amaka e nenei, ma ona towolo po mitehi ta witutuhaga.
7
Ega yaka guguhinihi atapuhi hi towolo po hai lampa hi wononogogehi.
8
Ma guguhini
buubuwahi, hai lawa uyahihi hi baha hi pa, I lawa, omi lampa a bunamahi tuponei ona
weliyai babana kikina ma apo i lampa hina boho.
9
Ma hanahanapuhi hi baha nae hi pa, Nugote ega emoemotana po i lampa bunamahi
tupohi to welemi amaka emoemotiyai, yaka taumi ona nae tu gimala uyahihi po omi lampa
bunamahi ona gimala.
10
Yaka hi nenae ipa hina gimala, ma tu tawine olotona i nei po tauhi amaka hi
woononogo mitehi hi lui tawine tolehana uyahina, ma mateta hi guduya.
11
Ma hai lawa hi gimala po i kokoe, ma hi gunagunawilehi po hoi uputa hi mae, ega
yaka hi baha hi pa, Bada, bada, gudu una hoeya ma to lui mahi.
12
Ma hai baha i wimiheya i pa, A baha duma uyahimi taumi bolu tapuna, ega ata
hanapugemi.
13
Uyahinei ipa ona gagalena babana u houga gunawilana iyetana po kabudalana ega
ota hanapugeya.
Bada a hewahewali hai ani bagibagi i gutaya
(Luka 19.11-27)
14
Galenana mei bada gehouna ipa ina nae ina kadau ma a tu bagibagi i otugehi po hai
ututu i lawi, ma awai i lainanahi apo anani taniwaga tupona hina galena iteteya.
15
Ega yaka a
tu bagibagi gehouha mone a lata tausana nimitutu i weleya ma a hewali wiluwagana, tausana
luwaga i weleya, ma a hewali witonugana tausana emosi i weleya. Emosi po emosi a hanapu
a lata uyahinei ma hai guta i welehi, ma i nehalehi po i nae bala daodaona.
16
Ma lawana a
bada mone tausana nimitutu i weleweleya i nae po i ibagibagi po a luwitana tausana nimitutu
i tuhagahi.
17
Mei lawa wiluwagana a bada mone tausana luwaga i weleweleya i nae po i
ibagibagi po tausana luwaga i tuhagaya.
18
Ma lawa witonugana a bada mone tausana emosi
i weleweleya, i nae po a bada a mone ega ita wibagibagi ma hipuli i halaya ma i guluwi.
19
Ma hai badana a kadau hougana i dao, apoma i gunawilena meya po a hewahewali
hai bagibagi anohi ina galehi ma ina lubayadehi.
20
Yaka lawana tausana nimitutu i
weleweleya, naka i nei a tausana nimitutu i luwitani po u nimana ma i nei a bada uyahina i
baha i pa, Bada, geka tausana nimitutu u weleu po a ibagibagi geka gasi tausana nimitutu a
tuhagaya po a luwitani ma a neiyai.
21
A bada i baha i pa, I dewadewa. Tam tu bagibagi dewadewam po dumadumalum,
apo ginouli baneihi una galena itetehi matababana ginouli habuluhi emoemotana a
witumaganem, po u ani kaoha uyahina apo una memae.
22
U mulina lawa wiluwagana i nei tauna tausana luwaga i weleweleya, po i baha i pa,
Bada, tausana luwaga u weleu ma a nae po a ibagibagi po geka tausana luwaga a luwitana
a tuhagaya po a neiyai.
23
Yaka a bada i baha i pa, I dewadewa. Tam tu upuhegoya dumam po
dumadumalum. Amaka u wileta ginouli habuluhi uyahihi, yaka apo a taniwagempo ginouli
baneihi a welempo una taniwagehi, po u ani kaoha uyahina una memae.
24
Ma lawana witonugana tauna tausana emosi i weleweleya i nei po i baha i pa,
Bada, a hanapugem tam ega lawa uta genogenogehi yaka om gapola e tamatama lawa
gehouhi hai bagibagi uyahihiyei.
25
Uyahinei a matouta po om mone tausana emosi u
weleweleu hipuli u hinena a gowadi, po amaka a tuhaga meya yaka geka ommone una
waya.
26
Ega yaka a bada i baha nae uyahina i pa, Upum i dodola duma po tam tu bagibagi
apapoem. U hanapugeu u gapola lawa gehouhi hai bagibagi uyahihiyei a tamatama,
27
awai
binei u mone hoi banika ega uta houni? U gunawilana hougana uyahina u mone anai
luwitanana ata waya?
28
Ega yaka a hewahewali uyahihi i baha i pa, Kina tausana emosi ona wihaleya po
lawana iyai kina tausana 10 uyahina tauna ona weleya.
29
Lawa atapuhi uyahihi awai e memae
apo Yaubada ina luwitanihi po hina lata duma. Ma iyai uyahina ega awai ita memae, hawena
habulu hotana ma Yaubada apo ina wihalena pahi.
30
Yaka hewalina apapoena ona halena
hopuneya hoi uputa, tupo uguguwana uyahina po noka hotanana tou ma omhanakidiyana
ina tahagaya.
Hipuli tupo wohepali lawahi Yesu apo ina libahibahihi
31
Apo yohola tau Lawa Moinau tu winoyanoya magomagouhi mitehi yada to
nehaleya po to nenei u didiga hoi hipuli po u ani mae wasawasana uyahina a tugula.
32
Naka
hougana apo ani taniwaga magomagouhi hinomboina gogona mai u matau, ma lawa a
wikahahi mei gamogamo gowahi sipi tu galena itetehi e kahakahahi goti u hayahiyei,
33
po
sipi a houna liyehi u awala hinebawaugei, ma goti u awala kehakehaugei.
34
Tau hai wasawasa yaka apo lawa u awala hinebawau a paliwelehi ana pa, Taumi
Amau i kawakawaidewedewemi, ona nei omi ani taniwaga hipuli i iwawala tahaeya, ma
ubeimi i wononogogeya ona waya.
35
Matababana taumi odubona ama hilage, ma yaniyani
o weleu mei gasi uyopopou i haleeya, ma goila o weleu. A ihewahewa omi dobu uyahina
ma o weluwiniu po a nehi omi numa uyahina,
36
ma ega u kaleko, ma taumi kaleko o weleu,
a totogo ma o galena iteteu, hoi numa panipani a memae, ma o daadaniu.
37
Uyahinei tu dumalu lawahi apo uyahiu hina baha hina pa, Guyau, ega tota
hanapugeya meyanai to gagalemma amu hilage, ma yaniyani to welem, bo uyopopomi
haleeya, ma goila to welem,
38
bo u ihewahewa ma to otugem po u nei i numa uyahina, bo
ega om kaleko ma kaleko to welem,
39
bo u totogo ma to galena itetem ma hoi numa
panipani u memae ma to weluweludadanim.
40
Yaka tau tu wasawasa apo a paliwelehi ana pa, A baha duma uyahimi, tam iyai
walewalehiu tapitapiyahi emosi hota uyahina u ihaguhagu naka tau amaka u haguwe.
41
Uyahinei apo u awala kehakehau tu mae a paliwelehi ana pa, Taumi tu apapoe ona
nehaleu po ona nae mayau alalata wahagana uyahina, tauna Yaubada i wononogogeya
Tomodulele a bolu ubeihi,
42
matababana lolowa ama hilage, ma ega yaniyani ota weleu,
uyopopou i haleeya, ma ega goila ota weleu;
43
a ihewahewa omi dobu uyahina ma ega ota
otugeu po ata nehi omi numa uyahina, ega u kaleko, ma kaleko ega ota weleu. A totogo ma
ega ota galena iteteu, ma hoi numa panipani a memae ma ega ota weluweludadaniu.
44
Apo tauhi u mulina hina baha hina pa, Guyau, ega tota hanapugeya meyanai to
gagalem ma am u hilage, bo uyopopom i haleeya, bo i dobu uyahina u wihewahewa, bo ega
om kaleko, bo u totogo bo hoi numa panipani u memae ma ega tota haguhagum?
45
Ma apo a baha uyahihi ana pa, A baha duma uyahimi, hougana omi luyagohana u
hinehi ega tu wotagou tapitapiyahi ota haguhaguhi, naka tau gasi ega ota haguwe.
46
Uyahinei tauhi apo hina nae wiyuwa memewahagana uyahina. Ma tu dumalu lawahi
apo luyagohana tuwetuwenai hina tuhagaya.
Matiu Matiu
<<
25 25
>>
Matiu Matiu
<<
26 26
>>
26
Babada hai luhogala ipa Yesu hina lihilageni
(Maki 14.1-2; Luka 22.1-2; Yoni 11.45-53)
1
Yesu a wiatatiyana i wikokowi ma a hewahewali i paliwelehi i pa,
2
O hanapugeya
iyeta luwaga ma apo Welulagona tolehana ta dewaya, po tau Lawa Moinau tu nugohaleu
inomweleneu tu wigawiya uyahihi po hoi ani take hina tutulawiteu.
3
Naka hougana tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwaga po mi Yudeya hai
tanitaniwaga himboina gogona Kayapa a numa baneina u hinena, babana Kayapa tauna
talaguyaba taniwagana.
4
Ma tunawahi hi wiwogatala ipa iyowai ma Yesu hina numa
panipani gowadi po hinuni.
5
Hi ibaabani po hi pa, Ega toleha u hinena Yesu ta panipani
apo lawa hina wigawiyeta.
Wawine Yesu i wineuli u Betani
(Maki 14.3-9; Yoni 12.1-8)
6
Yesu u Betani i memae, Simona lepelo a numa uyahina,
7
ma wawine gehouna wedu
gaimei hi dewadewaya u hinena wakatu dimudimumuna i awali po i nei wakatuna mihana i
lata duma ma weduna galenana i haki wahaga, ma Yesu uyahina i hiwogi.
8
Ma Yesu a hewahewali wawinena hi gagaleya po uyohi i gigai po hi baha hi pa,
Babana awai po wakatu geka u dewa guyougeya?
9
Wakatu geka emoemotana hita
gimalena haleya po mone baneina hita waya po dayadayabu hita welehi.
10
Ma Yesu hai wibaabani amaka i hanapugeya yaka i baha nae uyahihi i pa, Geka
wawinena ega ona genogenogeya. Awai uyahiu i dewadewaya naka i haki duma.
11
Tu
dayadayabu hai hagu binei apo houga magomagouna u liyaliyami hina memae ma tau apega
houga daodaona ta memae.
12
Wawinena i bunabunamiu naka hiniu i wononogogeya apo
hoi kokowaga hina huhouniu binei.
13
A baha duma uyahimi yohola apo tuwegau hina
guuguyeya lawa atapuhi uyahihi po hina noonoli ma gasi wawine geka a bagibagi uyahiu i
dewadewaya apo hina deedeya ani nugomomota tauna binei.
Yudasa i palihalena meya apo Yesu ina nugohaleya
(Maki 14.10-11; Luka 22.3-6)
14
Ega yaka Yesu a hewali gehouna gowana Yudasa Isakaliyota i nae witalaguyaba
babadahi uyahihi
15
po i paliwelehi i pa, Mone a lata awai apo ona weleu, ma Yesu uyahimi
a palihaleya? Ega yaka mone bibitutuna magouhi 30 hi weleya.
16
Naka hougana Yudasa a
gaogao i biheiha ipa iyowai ma apo Yesu ina nugohaleya.
Welulagona tolehana hi dewaya
(Maki 14.12-21; Luka 22.7-14, 21-23; Yoni 13.21-30)
17
Welulagona tolehana uyahina palawa ega ani lihaahanana houga amna, noka iyeta
emosi hota i iotonana, ma Yesu a hewahewali hi nei uyahina po hi pa, Meka tuponana u
luhogaleya apo uyahina toleha bimgei to wononogogeya?
18
Yesu i pa, Meyagai baneina ona luiya po lawana amaka o hanapugeya ona
paliweleya ona pa, Bada geka pita a baha uyahim, i pa u houga dumana i tuliyaliyani, yaka
apo u hewahewali mitehi welulagona tolehana omnuma uyahina tonani.
19
Ega yaka
Yesu a baha hi wotagoya po Welulagona tolehana hi wononogogeya.
20
AipompomYesu a hewahewali magouhi 12 mitehi hi lui po hi duhuna po himam.
21
Ma hai amna u hinena Yesu i baha i pa, A baha duma uyahimi uyahimiyei apo lawa
gehouna ina nugohaleu.
22
Yesu a baha geka binei ma hi nugodubu, yaka emosi po emosi Yesu i laubayadeya i
pa, Guyau iyai? Nugote tau?
23
Ega yaka Yesu i baha i pa, Lawana mitehi gaeba emosi uyahina to wohopu gogona
tauna apo ina nugohaleu.
24
Lawa Moinau apo a hilage, mei Yaubada a Buka uyahina hi
gilugilumi pite, tamogi lawa awai Lawa Moinau ina nugonugohaleu naka tauna tu nugodubu.
Itapa lolowa ega hita guni po ita lata apo ita haki wahaga, ma apo ina winugototogo duma a
apapoe binei.
25
Ega yaka Yudasa Yesu tu nugohalenana i baha i pa, Guyau, nugote tau?
Ma Yesu i baha i pa, Amaka u bahena mem.
Guyau a am
(Maki 14.22-26; Luka 22.14-20; 1 Kolinito 11.23-25)
26
Hai amuyahina Yesu aniani i waya po i wimaamala ma i tomutomuya po a
hewahewali i welewelehi ma i baabani i pa, Geka hiniu ona waya po onani.
27
Ma keyaka i waya po i wimaamala ma i welehi, ma i baha i pa, Magomagoumi
onumaya,
28
geka talau Yaubada a wogatala binei lawa atapuhi hai apapoe paligigilana binei
apo ina kololo.
29
Ma a paliwelemi amalai ma i wawala po i nenae apega wine a umaya a
sigana taumi ma tau Amau anani taniwaga uyahina, wine wouna apo tanumaya.
30
Ega yaka hi lulougo ma hi hopu po hi gae Oliweta oyana uyahina.
Pita apo ina bowibowi Yesu i bahena wahagi
(Maki 14.27-31; Luka 22.31-34; Yoni 13.36-38)
31
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Ididibala geka atapumi apo ona lowo haleu, mei
Yaubada a Buka i bahebaheya i pa,
Tu galena itete sipi ana ilawi
ma sipi magomagouhi hina nohanoha mehi.
32
Ma u towolo meme u mulina apo a tahatahaya nae u Galili ma taumi muliugei ona nei.
33
Pita i baha kadidili i pa, Atapuhi apo hina lowo halem, ma tau apega a lowo halem.
34
Ma Yesu Pita uyahina i baha nae i pa, A baha duma uyahim, kamkam olotona
apega ina tou, a sigana mala tonuga una bowiyeu.
35
Ma Pita i baha i pa, Apeega. Apo hina laihilagenim, yaka tau gasi hina lihilageniu.
Apega a bowiyem.
Ma atapuhi hi baha hi pa, Tauyai gasi, apega to lowo halem.
Yesu a lupali tano Gesemani uyahina
(Maki 14.32-42; Luka 22.39-46)
36
Yesu a hewahewali tauhi mitehi hi nae tano Gesemani uyahina, ma i paliwelehi i pa,
Geka hotanana ona memae ma tau kikina a tunae po a lupali.
37
Ega yaka hai tonuga i
weluwinihi po mitehi hi nae, Pita ma Sebedi natunatuna luwaga, ma Yesu anai
nugowiyuwana po anai nogohelelena.
38
Ega yaka i paliwelehi i pa, Nugonugou i wiyuwa
duma nugote kikina ma apo a hilage, uyahinei geka hotanana ona memae ma ta gagalena
imahi.
39
Ma Yesu tupona i tunae ma i polou hoi hipuli ma i lupali i pa, Amau, apo
emoemotana yaka geka wiyuwa keyakana uyahiu una wihaleya. Tau u nugotuhu hawena ma
tam om nugotuhu una dewa tagoya.
40
Ma i gunawileya a hewahewali uyahihi po hi eneno ma i tuhagahi, ega yaka Pita
uyahina i baha nae i pa, Pita, ega emoemotam kabudala gaogaona emosi ma ta gagalena?
41
Ona gagalena ma ona laupali po ipa ega ludadana ona ialoni. O luhogaleya ipa ona
haguwe ma hinimi hi begabega.
42
Yesu i gunawilena meya po i lupali i pa, Amau, wiyuwa keyakana ega ata
luhogaleya anumaya, tamogi ipa om nugotuhu a wotagoya.
43
Ma i gunawilena meya a hewahewali uyahihi po hi eneno ma i tuhagahi, babana
matahi hi pota.
44
Ega yaka i nehalena mehi po i nae a lupali i witonugaya, ma a lupali i lilugo
meya.
45
Ma i gunawilena meya po a hewahewali uyahihi i baha nae i pa, Iyowai yohola o
eneno, ma o iyagohina? Ona galeya u houga amaka i geleta po tau Lawa Moinau hina
nugohaleu tu apapoe u nimahi.
46
Ona towolo po ta nae babana tu nugohaleu amaka e
nenei.
(Maki 14.43-50; Luka 22.47-53; Yoni 18.3-12)
47
Yesu yohola i ibaabani ma Yudasa i geleta tauna a hewali gehouna. Ma lawa hi nenei
naka witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga hi himilihi po Yudasa mitehi hi
nei ipa Yesu hina numa panipani, a nimagawiya gapolahi anai kwasikwasihi po anai
dabalumahi hi nei Yesu uyahina.
48
Ma Yudasa wekiwekilala gehouna uyahihi i baheya i pa,
Apo ona gagaleu ma lawana a nae po niuna a yagoyagoni, naka tauna Yesu apo ona
womomohi.
49
Ega yaka i dumalu po i nae Yesu uyahina po niuna i yagoni ma i mamali i
pa, Tinani Guyau.
50
Ma Yesu i baha nae Yudasa uyahina i pa, Tulau, awai binei u nei?
Ma tu wigawiya hi nei po Yesu hi womomohi.
51
Ma Yesu a bolu uyahihiyei lawa
gehouna nimana i wohopuneya po a kwasikwasi i holi po tu witalaguyaba hai taniwaga a tu
bagibagi i lubuya po tanigana i talutuiya.
52
Ma Yesu lawana uyahina i baha nae i pa, Amaka ma omkwasikwasi ani hounana
uyahina una houna meya, babana tu wigawiya witona hai ani hilage.
53
Apaliweleminapa a
lupali Amau uyahina hagu binei, yaka apo tu winoyanoya yadei bolu banei dumana ina
himilihi.
54
Tamogi apeega, babana geka tahayana amaka Yaubada a Buka uyahina hi
bahebaheya ipa limoinana ina geleta.
55
Naka hougana Yesu bolu uyahihi i baha nae i pa, Iyowai po nimagawiya gapolami o
nei biugei mei tau tu danene?
56
Ma iyowai po iyeta magomagouna numa dalabu baneina
uyahina a iyatatiyana ma ega ota paniu, ma geka dewahi ipa hina geleta po tu bahapiko hai
wibaabani atapuhi Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumihi anohi hina limoinehi. Ega yaka
Yesu a hewahewali atapuhi hi lowo haleya.
(Maki 14.53-65; Luka 22.54-55, 63-71; Yoni 18.13-14, 19-24)
57
Tu wigawiya boluhi Yesu hi numa panipani po hi niyeya tu witalaguyaba hai
taniwaga gowana Kayapa uyahina, ma Kayapana a numa u hinena naka lugagayo
tanitaniwagahi po mi Isalaela hai tanitaniwaga himboina gogona po hi memae.
58
Ma Pita
mulihiyei i wotago po i nae tu witalaguyaba hai taniwaga a numa u gali hinena i lui po tu
galena itete mitehi hi tugutugula, ma i lautanigana ipa apo Yesu a taniwaga awai hina weleya.
59
Ma tu witalaguyaba babadahi po tu wiwogatala atapuhi Yesu hi gou koyakoyameya
ipa iyowai ma Yesu a baba awai hina tuhagaya po hinuni.
60
Ma tu wigou koyakoyama hi
nei po Yesu hi igouya ma ega kikina lawa luwaga hai wigou nonolahi emosi.
Ma muliyei lawa luwaga hi nei po
61
hi baha hi pa, Yesu lolowa i baha i pa,
Emoemotau apo numa dalabu geka a hoe haleya ma iyeta tonuga u hinena ma apo a wogo
meya.
62
Ega yaka tu witalaguyaba hai taniwaga i towolo po i baha i pa, Iyowai? Ega
emoemotana po noka lawahi hai wigou una wimiheya? Hai limoinana amaka ta nonoli ma
om baha awai?
63
Ma Yesu i genuwana.
Ega yaka tu witalaguyaba hai taniwaga Yesu i paliweleya i pa, A taniwagemYaubada
Memewahagana u matana, una baha dumalu, tamBesinana lawana, Yaubada Natuna?
64
Ma Yesu i baha i pa, Naka amaka u baheya, ma a paliwelemi apo yohola tau Lawa
Moinau, Tu maninidumana u awala hinebawana a tugutugula ma ona gagaleya, ma yaloi
uyahinei a hopu mai.
65
Uyahinei tu witalaguyaba hai taniwaga uyona i gigai ma a kaleko i loloya ma i baha i
pa, A baha o nonoli, Yaubada i widibogi. Amaka ma ega tu wigou hina ibaabani a powa
binei.
66
Ma iyowai taumi omi winugonugotuhu Yesu binei?
Ma tauhi hi baha hi pa, Yesu ina hilage.
67
Ma hi howaya ma hi lunawatatani ma gehouhi hi kodikodili
68
ma hi laubayadeya hi
pa, Inapa tamBesinana lawana yaka una wipiko iyai i launim?
(Maki 14.66-72; Luka 22.56-62; Yoni 18.15-18, 25-27)
69
Ma Pita hoi galihine i memae ma tu bagibagi guguhinina gehouna i hopu mai po i
baha nae i pa, Tamlawa Galiligei lolowa Yesu mitehi u memae.
70
Ma lawa magomagouhi u matahi ma i bowi i pa, Omwibaabani anona ega ata
hanapugeya.
71
Ega yaka Pitana i tudeiwa nae gali u matetana, ma guguhini gehouna Pita i galeya
yaka lawa hi towotowolo uyahihi i baha i pa, Naka lawana lolowa Yesu lawa Nasaletagei
mitehi hi memae.
72
Pita i bowi meme ma i wigwala i pa, Naka lawana tau ega ata hanapugeya.
73
Hi memae houga kukuna ma lawa gehouhi hi nei Pita uyahina po hi pa, Baha
dumana tam Yesu a bolu gehouna, babana ponam gololona mei mi Galili ponahi gololona.
74
Ega yaka Pita i wigwala labatana i pa, U gwala amau, naka lawana tau ega ata
hanapugeya.
Naka kabudalana uyahina kamkam olotona i tou.
75
Ma Pita, Yesu a baha i nugotuhuya
i pa, Apega kamkam olotona ina tou, a sigana mala tonuga una bowiyeu. Ma i hopu hoi
uputa po i tou duma.
Matiu Matiu
<<
26 26
>>
Matiu Matiu
<<
27 27
>>
27
Yesu hi niyeya Pilato uyahina
(Maki 15.1; Luka 23.1-2; Yoni 18.28-32)
1
Malitomma tu witalaguyaba babadahi atapuhi po gasi mi Yudeya hai tanitaniwaga hi
baha gogona ipa Yesu hina lihilageni.
2
Ega yaka Yesu hi numa panipani po hi niyeya Pilato
uyahina, babana tauna mi Loma hai taniwaga.
Yudasa a hilage
(Bagibagi 1.18-19)
3
Yesu tu nugohalenana Yudasa i hanapugeya ipa apo kikina ma Yesu hina lihilageni,
yaka nugonugona i buiya, po a mone bibitutuna magouhi 30 i waya ma i gunawilena meya
tu witalaguyaba babadahi po gasi mi Yudeya hai tanitaniwaga uyahihi.
4
Po i baha i pa,
Amaka a powaya, babana lawa dewadewana uyahimi a nugohaleya.
Ma hi baha hi pa, Tauyai uyahiyai ega genona, ma tam tunawam om geno.
5
Ega yaka mone bibitutuna magouhi 30 numa dalabu u hinena i nohaya ma i nae po
gulawa uyahinei i take po i hilage.
6
Ma tu witalaguyaba babadahi monena hi tuwaluhi po hi pa, Ega a dumalu ipa numa
dalabu ombenenana binei ta houni, babana geka monena lawa a hilage mihana.
7
Ega yaka
tunawahi ma hi nugonugotuhu po geka monena hi waya po walata tu bagibagiyena a hipuli
hi gimaleya, po ipa hipulina tauhi tu wihewahewa hai kokowaga.
8
Ma hipulina hi wigowaya
po hi pa, Tala Hipulina, geka gowanana yohola e memae.
9
Noka uyahina ma tu bahapiko
Yelemaya Yaubada a baha uyahina i bahebaheya anona i lugeleteya, i pa, Mi Isalaela
mihana hi baheya, ma naka monena bibitutuna magouhi 30 hi waya,
10
po walata tu
bagibagiyena a hipuli hi gimaleya, mei Guyau a taniwaga uyahiu.
Pilato Yesu i luhetaleya
(Maki 15.2-5; Luka 23.3-5; Yoni 18.33-38)
11
Pilato mi Loma hai taniwaga baneina Yesu u matana i towolo. Ma Pilato Yesu i
lubayadeya i pa, Tam mi Yudeya hai wasawasa, bo?
Ma Yesu i baha i pa, Tam, om baha naka pite.
12
Tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga Yesu hi igouya ma ega
kikina awai ita baheya.
13
Ega yaka Pilato i baha i pa, Iyowai geka bahahi uyahihiyei hi
igoumamaka u nonolihi?
14
Ma Yesu ega kikina baha awai ita baheya, ma i genugenuwana.
Uyahinei ma Pilato nugonugona i gohola dumaya.
Pilato i taniwaga po Yesu hina lihilageni
(Maki 15.6-15; Luka 23.13-25; Yoni 18.39-19.16)
15
Bolima emosi po emosi Welulagona tolehana uyahina mi Loma hai taniwaga a dewa
apo lawa hoi numa panipani he memae, apo lawa boluhi ma iyai hina nugotuhuya po hina
baheya yaka apo ina lupena haleya hoi po ina hopu.
16
Ma naka hougana lawa gehouna hoi i
memae ma lawa magomagouhi gowana hi hanapugeya, Balaba tauna lawa apapoe dumana.
17
Ega yaka lawa boluhi himboina mai Pilato uyahina ma Pilato i lubayadehi i pa, Lawa
awai o luhogaleya apo a lupena haleya hoi, Balaba bo Yesu hi igowaya Besinana lawana?
18
Pilato hai matababana amaka i hanapugeya, Yesu himgenagenaliliyeya yaka hi numa
panipani po ipa hina lihilageni.
19
Noka hougana Pilato yohola luhetala i noonoli, ma agona baha i himili uyahina i pa,
Naka lawana uyahina ega awai una dewadewaya, tauna lawa dumadumaluna, babana
uguwei a luboniyeya po a matouta duma.
20
Hi ibaabani ma tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga lawa hi
lihunahi po Pilato uyahina hi bahabaha gawata, ipa Balaba ina hoe haleya mYesu hina
lihilageni.
21
Ega yaka Pilota i lubayadehi i pa, Hai luwaga, ma iyai o luhogaleya apo a lupena
haleya bimiyei?
Ma hi baha hi pa, Balaba.
22
Ma Pilato i lubayadehi i pa, Yesu hi igowaya Besinana lawana iyowai apo a
dewaya?
Ma lawa atapuhi hi otu labatana hi pa, Una witakeya!
23
Ega yaka Pilato i lubayadena mehi i pa, Ma powa awai i dewaya?
Ma hi otu labatana hi pa, Ona witakeya!
24
Yaka Pilato amaka i nugotuhuya ega a kadidili gehouna, babana bolu baneina hi
wihigihigili duma po galenahi mei hina itona, ega yaka goila i waya po u matahi nimana i
ogaya ma i baha i pa, Apega awai gehouna a dewaya geka lawana uyahina po a hilage binei
a taniwaga, taumi tunawami apo ona taniwageya.
25
Ma lawa boluhi hi baha hi pa, To baha ipa ina hilage, ma a hilage witeina tauyai po
natunatuyai uyahiyai ina memae.
26
Geka bahana u mulina Pilato i baha po Balaba hi lupena haleya ma Yesu gulawa
metametanana uyahinei hi wilawi ma ipa hina niyeya po hoi ani take hina tutulawiteya.
(Maki 15.16-20; Yoni 19.2-3)
27
Ega yaka mi Loma hai tu wigawiya Yesu hi luiya taniwaga a numa baneina u hinena,
ma tu wigawiya hai bolu atapuna himboina gogona mai Yesu uyahina,
28
po a kaleko hi
wihaleya ma wasawasa hai kaleko kayakayana hi wiluiya.
29
Ma a unuhau gologolowa
waidonadonana hi dewaya po u unununa hi houni ma digona u awala hinebawana hi houni,
ma u matana hi polou ma hi lauguyaguyau hi pa, Tinani, tammi Yudeya hai wasawasa?
30
Ma hi howaya ma digona hi waya po uyahinei unununa hi ilawi.
31
Hi luguyoguyougena
woloeya ma wasawasa hai kaleko hi wihaleya ma tauna a kaleko dumana hi wiluiya, ma hi
niniyeya ipa hina witakeya.
(Maki 15.21-32; Luka 23.26-43; Yoni 19.17-27)
32
Yelusalemhi nehaleya po hi nenae, ma Simona lawa Sailinigei hi tuhagaya po ega
yaka hi baha po Yesu anani take mayouna i awala haguya.
33
Hi nae po hi geleta u Gologota,
a bui naka Ununu Dobuna.
34
Ega yaka wine mulamula waigolana mitehi hi wila emoteya ma
hi weleya, ma Yesu wine noka i uma dadani ma i wihinigigiyeya.
35
Ma Yesu hoi ani take hi
tutulawiteya po i kokoe ma a kaleko hi wikibugehi po hi tamihi.
36
Gohagohana i kokoe ma
hi tugula po hi gagalena iteteya.
37
Ma ani take u tepana ani wigouna hi giluma geleteya hi pa:
YESU GEKA MI YUDEYA HAI WASAWASA
38
Tu danene luwaga mitehi hi witake gogonehi gehouna u awala hinebawana ma gehouna u
awala kehana.
39
Lawa liyaliyanei hi nenae ma hi bahabaha gae ma hi ununu kwadikwadiyana
ma hi palipaliyeya hi pa,
40
U baha u pa emoemotam apo numa dalabu una hoe haleya, ma
iyeta tonuga u hinena una wogo meya, ma heki, tamtunawamuna luyawata mempo ani
take uyahinei una hopu mai apo inapa tam Yaubada Natuna yaka.
41
Mei gasi tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi po mi Yudeya hai
tanitaniwaga hi palipaliguyaguyau hi pa,
42
Lawa gehouhi i wiluyagohanihi hapali tauna ina
wiluyagohana meya? Ipa tauna Isalaela ata wasawasa, heki, geka hougana ani take uyahinei
ita hopu mai po tata galeya ma tata witumaganeya.
43
Tauna Yaubada i witumaganeya po i
pa, Tau Yaubada Natuna. Heki, geka hougana Yaubada ina haloya po ta galeya.
44
Mei
tu danene Yesu mitehi hi take gogonehi tauhi gasi Yesu hi widibogi.
Yesu i hilage
(Maki 15.33-41; Luka 23.44-49; Yoni 19.28-30)
45
46
Houga noka uyahina Yesu i otu i pa, Eloi, Eloi,
lama Sabatani? anona U Yaubada, u Yaubada, awai binei u nehaleu?
47
Ma lawa gehouhi u liyaliyana hi towotowolo geka bahana hi nonoli po hi pa, Geka
lawana nugote Elaisiya e ototugeya.
48
Mala emosi ma lawa gehouna i bulili nae po baloi i waya po wine waitululuwana
uyahina i wiyoli ma hige uyahinei i tupahigeya po i wiyoyoga giyeya u gamona ipa ina
hanaguguya.
49
Ma lawa gehouhi hi baha hi pa, Heki, una wohouna ma tana iotonana ma
apo Elaisiya ina nei po ina wiluyagohani.
50
Ma Yesu i otu labatana meme ma yautuna i kokoe.
51
Ma numa dalabu baneina libulibuna kaleko baneina i taketake i gunalolo luwageya u
moyana ma i hopu po u babana, ma guhuguhu i geleta po gaima baneihi hi gunahedalihi.
52
Ma kokowaga lobodahi hi gunahoenihi po tu wiwoiyawa magomagouhi odubona hi hilage
po hoi kokowaga hi memae hi towolo meme.
53
Ma Yesu a towolo meme u mulina tauhi hi
nae Yelusalempo lawa magomagouhi uyahihi hi laugeletehi.
54
Ma tu wigawiyahi hai taniwaga mitehi Yesu hi gagalena iteteya ma guhuguhu po gasi
awai po awai hi gelegeleta ma hi gagalehi po hi matouna duma po hi pa, Baha dumana geka
Yaubada Natuna.
55
Wiwine gehouhi uheiya hi towolo ma Yesu hi gagaleya, tauhi lolowa u Galili ma hi
wotagoya po a hagu hi dewadewaya.
56
Gehouna gowana Maliya Magadalagei, ma a
waligeha Yamesa ma Yosepa hinahi, ma gasi Sebedi natunatuna luwaga hinahi.
(Maki 15.42-47; Luka 23.50-56; Yoni 19.38-42)
57
Ma amaka aibiga yaka lawa Alimatiyagei tu waigapola lawana gowana Yosepa tauna
Yesu tu wotagona gehouna i nae
58
Pilato uyahina po Yesu hinina i lupaliyeya ipa ina waya
po ega yaka i palihaleya po ipa ina waya.
59
Apoma Yesu hinina i waya po kokowaga
kalekonei i humaya
60
ma hoi kokowaga i houni. Kokowagana naka tapatapana hi hedali po i
lui ma yohola ega hita houneya, ma guduna gaima baneina hi buileya po uyahinei
kokowagana hi lutomgeya ma i nae.
61
Ma Maliya Magadalagei a waligeha mitehi kokowaga
matetana u liyaliyana hi tugutugula.
Kokowaga hi galena iteteya
62
Yesu hi itakeya naka mi Yudeya hai iyeta wononogo, ma malitompo hai dalabu
iyetana uyahina tu witalaguyaba babadahi po gasi Palisi lawahi hi nae Pilato uyahina.
63
Po hi
baha hi pa, Bada, tu wikoyakoyamana lolowa a yautuna ma i bahabaha to nugotuhuya i pa,
Iyeta tonuga ma apo hilagei a towolo meme.
64
Ma emoemotana apo uta baha po
kokowaga tu galena itetehi hita galena itete imahiyeya iyeta tonuga u hinehi, meka po apo a
hewahewali hina nei po Yesu hinina hina waya po hina houna gowadi ma lawa hina
koyamehi po hina pa, Yesu amaka hilage uyahinei i towolo meme, po Yesu a hewahewali
hai koyama waimulina a koyama tahatahayana ina lata lagoni.
65
Ega yaka Pilato i paliwelehi i pa, Omi tu galena itete he memae, ona niyehi po
kokowaga hina galena itete imahiyeya.
66
Yaka hi nae kokowaga u matetana po guduna hi
pupu imahiyeya ma tu galena itete hi witowolihi.
Matiu Matiu
<<
27 27
>>
Matiu Matiu
<<
28 28
>>
28
Yesu hilage uyahinei i towolo meme
(Maki 16.1-10; Luka 24.1-12; Yoni 20.1-10)
1
Mi Yudeya hai dalabu i kokoe, ma gaogao a iyeta tahatahayana uyahina malatomtom
kikina Maliya Magadalagei, a waligeha mitehi hi nae ipa kokowaga hina galeya.
2
Ma
guhuguhu baneina i gelete, naka Guyau a tu winoyanoya gehouna yadei i hopu mai po
kokowaga matenanei gaima i buileya ma u tepana i tugula.
3
Tu winoyanoya galenana i
namanamali ma a kaleko i wakeke duma.
4
Ma kokowaga tu galena itetena tu winoyanoya hi
gagaleya po hi matouta, po hi taatawa ma hi guli mei lawa hilahilagehi.
5
Ma tu winoyanoya wiwinehi i paliwelehi i pa, Ega ona matomatouta. A hanapugemi
taumi Yesu hi laihilageni o bibiheya.
6
Tauna ega geka hotana ita memae amaka i towolo
meme, mei lolowa i palipaliwelemi pite. Ona nei po anani eno ona galeya kokoena.
7
Ma ona
nae po a hewahewali ona paliwelena yagiyaginehi ona pa Yesu amaka hilage uyahinei i
towolo meme po e tahatahaya nae u Galili, ma taumi noka hota apo ona galeya. Geka omi
tuwega amaka a paliwelemi.
8
Ega yaka wiwinehi hi matouta ma gasi hi kaoha, ma kokowaga hi nehaleya po hi
neyagiyagina po hi nae Yesu a hewahewali uyahihi po awai hi gelegeleta hi paliwelehi.
9
Mala
emosi ma Yesu i tuhagahi po i mamalihi i pa, Tinani, ma hi polou po aena hi wogoya ma
hi wotalagiyeya.
10
Ma Yesu i paliwelehi i pa, Ega ona matomatouta ma ona nae po
walewalehiu ona paliwelehi po hina nae u Galili po noka hotana apo hina galeu.
Kokowaga tu galena itetena hai wipaliwelena
11
Geka wiwinehi yohola tahayagei hi nenae, ma kokowaga tu galena itete hi nae
Yelusalempo awai hi gelegeleta tu witalaguyaba babadahi hi paliwelehi.
12
Ega yaka tu
witalaguyaba po mi Yudeya hai tanitaniwaga mitehi himboina ma hi wiwogatala po mone
baneina kokowaga tu galena itetena hi welehi ma hi lugagayogehi,
13
po ipa ega lawa hina
palipaliwelehi, ma hina baha hina pa, Uguwei to eneno ma Yesu a hewahewali hi nei po
hinina hi daneneya.
14
Ma gasi hi paliwelehi hi pa, Inapa mi Loma hai taniwaga tuwega
geka ina nonoli yaka apo to koyameya po ega ina lauuyogigai uyahimi.
15
Ega yaka hai
mone hi tama, ma babadahi hai baha hi wiponawogogeya po hai widededena hi nohaya mi
Yudeya atapuhi uyahihi po amalai he ibaabaniyeya.
Yesu a hewahewali hai bagibagi i welehi
(Maki 16.14-18; Luka 24.36-49; Yoni 20.19-23; Bagibagi 1.6-8)
16
Ega yaka Yesu a hewahewali magouhi 11 hi nae u Galili po hi gae oya Yesu i
bahebaheya uyahina.
17
Po Yesu hi galeya ma hi wotalagiyeya, tamogi uyahihi gehouhi
yohola hi launugoluwaluwaga.
18
Ega yaka Yesu i nei uyahihi po i paliwelehi i pa, Amau
taniwaga atapuna hoi yada po hoi hipuli amaka i weleu,
19
yaka ona nae tupo atapuna
uyahina po ona lauguguya lawa uyahihi po hina wotago uyahiu. Ma Amau gowanei, po tau
Natuna gowaugei, po Alugo Woiyawa gowanei ona ibapatisohi.
20
Ma wiatatiyana atapuna
amaka a welemi, ma lawa ona wiatatiyehi po hina wiponawogo. A baha duma uyahimi apo
tau houga magomagouna mitemi ta memae, amalai po a siga hipuli anani kokoe uyahina.
Matiu Matiu
<<
28 28
>>
Maki
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
Maki Maki
<<
00
>>
^
Maki
Yesu a bapatiso
Yesus a ludadana
Yaubada a taniwaga ina wawala
Yesu a hewahewali wohepali i otugehi
Lawa gehouna alugo apapoena u hinena
Yesu lawa hai totogo i widewadewahi
Yesu i guguya u Galili
Yesu aeapapoe lawana i luyawahi
Libai Yesu i wotagoya
Tapalolo hudina
Yesu Dalabu i taniwageya
Lawa nimana habehabeluna
Bolu baneina boga u liyaliyana
Yesu a hewahewali i winaganihi
Yesu a kadidili
Hinana ma walewalehina hi geleta Yesu uyahina
Yesu impaliluwaluwa pehi binei
Pehi paliluwaluwana anona
Paliluwaluwa lampa binei
Paliluwaluwa pehi lahana binei
Paliluwaluwa pola habuluna binei
Yesu a paliluwaluwa hi maga duma
Yesu a taniwagagei togowa ma guletutu i palidumolihi.
Lawana alugo apapoehi hi nehaleya
Yesu a hewahewali i himilihi po hina bagibagi
Yesu bolu i wianihi
Yesu tu tootogo Genesaleta i luyawahihi
Yudeya hai dewa
Lawa hai apapoe
Wawine gehouna a witumagana
Yesu gumgumlawana i widewadewaya
Yesu bolu gehouna i wianihi
Palisi lawahi nugonugohi ipa wekiwekilala hina galeya
Matakeke lawana Yesu i luyawahi u Besaida
Yesu a hilage bahana i baha
Yesu galenana i buiya
Alugo apapoena tewela uyahina Yesu i wiyagaya
Yesu a hilage bahana i wiluwagaya
Tu tahaya tauhi tu wimuli
Yesu a wiatatiyana wihulu binei
Tu wigapola
Yamesa ma Yoni hai lupali Yesu uyahina
Batimeyo matana i lugiigili
Yesu a lui Yelusalema
Yesu tu gimala i wiyagahi numa dalabu u hinena
Yesu mayau i palipaligubaya i kokodila
Bada a tano tu bagibagiyena
Sisa mi Loma hai wasawasa a takisi
Hilage towolo memena
Taniwaga baneihi
Besinana lawana Dawita guguninei
Yesu lugagayo tanitaniwagahi i kawaiapapoenihi
Hiwape ananimbenena
Yesu a bahapiko waisigana
Yelusalema peu binei Yesu i baheya
I galugalu gehouna
Ahouga nei kabudalana ega tata hanapugeya
Yesu a hewahewali mitehi himamWelulagona a nugohepa tolehana
Guyau a am
Yesu Pita a bowi i paligeletaya
Yesu a lupali Gesemani uyahina
Yesu hi pani
Yesu hi libahibahi
Pita a bowi koyakoyama
Yesu i luhetala Pilato u matana
Yesu a hilaga tuwegana
Yesu i hilage
Yesu i towolo meme
[Yesu i laugeleteya a lawa uyahihi
Yesu a gae hoi yada
Maki Maki
<<
00
>>
Maki Maki
<<
11
>>
MAKI
1
(Matiu 3.1-12; Luka 3.1-18; Yoni 1.19-28)
1
Geka tuwega dewadewana i waawala Yesu Keliso binei, tauna Yaubada Natuna.
2
Tu bahapiko gehouna gowana Isaiya Yaubada a baha i bahebaheya i pa,
U tu winoyanoya apo a himila tahaem
po om tahaya ina wononogogeya.
3
Lawa gehouna hoi balabala yabayababa e iototu i pa,
Guyau a tahaya ona wononogeya.
4
Uyahinei Yoni tu wibapatiso i geleta Yudeya balabalana uyahina apapoe paligigilana
binei nugobui bapatisona i lauguguyeya.
5
Lawa boluhi tupo Yudeyagei po dobu
Yelusalemgei hi liya mai Yoni uyahina. Hai apapoe hi bahena geletehi ma Yoni i bapatisohi
goila Yodani uyahina.
6
Yoni a mae ega ita dewadewa babana a kaleko kamelo apalana, ma
a dagilolo gamogamo opina ma a yammadimadi ma tuwoya i ananihi.
7
Yoni a guguya Yesu
binei i pa, Lawana muliugei e nenei naka i gelagoniu ma ega u dewadewa awai ipa apo a
polou po a aehumahuma a lupeni.
8
Tau goilei a bapatisomi ma tauna apo Alugo Woiyawei
ina wibapatisomi.
Yesu a bapatiso
(Matiu 3.13-17; Luka 3.21-22)
9
Noka hougana Yesu Nasaletagei i nei Galili tuponanei. Yesu i nei Yoni uyahina po
Yoni Yesu i bapatisoya goila Yodani uyahina.
10
Goila uyahinei Yesu i togo geleta po yada i
gagaleya ma i gunahoeya po Alugo Woiyawa mei bunebune i hopu mai tauna uyahina.
11
Ma
pona yadei i hopu mai i pa, Tam Natuwe a luhogalem, ma bimgei a kaoha.
Yesus a ludadana
(Matiu 4.1-11; Luka 4.1-13)
12
Naka hougana Alugo Woiyawa Yesu i himili po i nae balabala yabayababa uyahina,
13
po noka hota i memae iyeta magouhi 40, ma Tomodulele Yesu i laudadani. Ma balabalana
uyahina gamogamo woyahiyahihi hai ani mae ma tu winoyanoya mi yadena Yesu hi galena
iteteya.
Yaubada a taniwaga ina wawala
(Matiu 4.12-22; Luka 4.14-15, 5.1-11)
14
Heloda Yoni i numa panipani po hoi numa panipani i houni, ma u mulina Yesu i nae
tupo Galili uyahina po tuwega dewadewana i guguyeya Yaubada uyahinei i pa,
15
Houga
amaka i geleta Yaubada a taniwaga kikina apo ina wawala, uyahinei omi apapoe uyahihiyei
ona luhagawilemi po tuwega dewadewana nugonugomiyei ona witumaganeya.
Yesu a hewahewali wohepali i otugehi
16
Iyeta gehouna Yesu Galili bogana liyaliyanei i nenae po tu ebaebaga luwaga i
tuhagahi, tauhi hi ebebaga. Gehouna gowana Simona ma walehina gowana Andulu
17
Ega
yaka Yesu i otugehi i pa, Ona wimulitagou po lawa ebagahi a wiatatiyemi.
18
Ega yaka hai
hagida hi nehalehi ma Yesu hi wotagoya.
19
Ma i tutunae po Sebedi natunatuna luwaga Yamesa ma a tewela Yoni i galehi tauhi
hai hagida hi wononogo wamuyahina.
20
Naka hougana Yesu i otugehi i pa, Ona
wimulitagou. Ma hi towolo yagiyagina po amahi ma a tu bagibagi mitehi hi nehalehi hai
wamuyahina ma Yesu hi wotagoya.
Lawa gehouna alugo apapoena u hinena
(Luka 4.31-37)
21
Yesu i nae Kapaneumu meyageina. Iyeta dalabu uyahina hi lui hoi numa dalabu po
Yesu i wiatatiyana.
22
Ma lawa hi nugogohola duma a wiatatiyana binei babana a baha hi
wipoya ipa lawa hina wotagoya. Ma ega mei lugagayo tanitaniwagahi hai wiatatiyana.
23
Naka hougana lawa gehouna alugo apapoena u hinena i memae ma i otu i pa,
24
Yesu tamNasaletagei. Awai ipa uyahiyai una dewaya? U nenei ipa una wiapapoeniyai?
Ma a hanapugemtamiyai. TamYaubada galinei waiwoiyawam.
25
Yesu i paliyeya i pa, Una genuwana ma una nehaleya!
26
Yesu i baha yaka alugo
apapoena lawana i tapeitatawa dumaya ma i otu labatana apoma lawana i nehaleya.
27
Lawa atapuhi hi gohola dumahi po tunawahi hi lulubayadena mehi hi pa, Geka
awai? Geka nugote wiatatiyana wouna. Tauna a wipoyagei alugo apapoehi i taniwagehi po
hi wiponawogogeya.
28
Noka hougana Yesu tuwegana hi nohaya meyagai atapuhi uyahihi
Galili u tuponana.
Yesu lawa hai totogo i widewadewahi
(Matiu 8.14-17; Luka 4.38-41)
29
Kapaneumnuma dalabuna hi hopu haleya po hi nae Simona ma Andulu hai numa
uyahina ma gasi Yamesa ma Yoni mitehi.
30
Hi geleta po Yesu hi paliweleya hi pa, Simona
pohiyana i wihinigugupouma po ani eno uyahina eneno.
31
Yaka Yesu i nae Simona
pohiyana uyahina po u nimana i wogo po i witowoli. Ma a gupouma i kokoe. I wotowolo
po i poulehi.
32
Kabudala i yoli po i uguguwi ma lawa tootogohi po tauhi alugo apapoena i luiluinihi
hi nehi mai Yesu uyahina.
33
Tauhi meyageinei hi nei po numa u liyaliyana hi towolo.
34
Yesu
lawa hai totogo tapuhi po tapuhi i luyawahihi ma alugo apapoehi i wiyagahi ma i paliwelehi
ipa hina genuwana po Yesu ega hina palipaligeleteya.
Yesu i guguya u Galili
(Luka 4.42-44)
35
Yesu numa i nehaleya po i weludidibala nae hoi balabala po tunawana i laupali.
36
Simona a lawa mitehi himhoe po hi nae Yesu hi biheya.
37
Hougana hi tuhagaya po hi
paliweleya hi pa, Lawa atapuhi he bibihem.
38
Ma Yesu i baha i pa, Amaka ma ta nae dobu gehouhi uyahihi po a guguya. Geka
bagibagina binei a nei.
39
Ma ega yaka Galili atapuna hi wiwileya po i guguya hai numa
dalabu uyahihi ma alugo apapoehi i wiyagahi.
(Matiu 8.1-4; Luka 5.12-16)
40
Lawa lepelepelona i nei Yesu uyahina po i polou ma i baha gonugonuwa i pa, Inapa
nugonugomyaka una wiluyagohaniu.
41
Yesu i lunugotootogogeya yaka nimana i lodomi po lawana i wodadani ma i pa,
Nugonugou a luyawahim. Amaka ma una dewadewa.
42
Mala emosi ma a lepelo i kokoe
ma i dewadewa meme.
43
Naka hougana Yesu i himihimili ma i baha kadidili uyahina i pa,
44
Ega lawa gehouna
una palipaliweleya, ma una nae tu witalaguyaba uyahihi po una bahena memuna pa,
Amaka a dewadewa, ma om animbenena una houni mei Mose a lugagayo bukana
uyahina i gilugilumi pite omyeuyeu binei po hina hanapugemtamamaka u luyagohana.
45
Ma lawana Yesu a lugagayo ega ita wiponawogogeya ma i nae po lawa boluhi uyahihi i
ibaabaniyeya. Uyahinei Yesu ega emoemotana ina nae meyagai uyahihi babana lawa hi maga
duma po hoi balabala i memae, ma lawa tupo atapunei hi nenei Yesu uyahina.
Maki Maki
<<
11
>>
Maki Maki
<<
22
>>
2
Yesu aeapapoe lawana i luyawahi
(Matiu 3.1-12; Luka 3.1-18; Yoni 1.19-28)
1
Iyeta wabihaga hi kokoe ma Yesu i gunawileya Kapaneumpo hoi numa i memae ma
tuwegana lawa hi nonoli.
2
Ma bolu baneina himboina nae po numa hinena matetana hi
wihogoya, ma Yesu i guguya uyahihi.
3
Lawa wohepali lawa waigwameyameyana hi awali
po hi nei hoi numa ma ega emoemotahi po hina lui babana numana i hogoya.
4
Ega yaka
tetegei himgeina gae wogo tabataba uyahina ma numa gatowana hi hoeya, ma tu totogo
anai ani enona ma hi houna hopuneya Yesu u matana.
5
Hougana Yesu lawahi hai
witumagana i gagaleya po i baha nae totogo lawana uyahina i pa, Natuwe, om apapoe
amaka a paligigilihi.
6
Ma lugagayo tanitaniwagahi Yesu a baha hi nonoli ma u nugonugohi hi nugowilawila
hi pa,
7
Awai binei geka lawana Yaubada e palipaliguyoguyougeya? Ega emoemotana lawa
awai apapoe ina paligigili ma Yaubada tunawana.
8
Mala emosi ma Yesu u nugonugona hai nugotuhu gowagowada i lugeleteya yaka i
baha nae uyahihi i pa, Awai binei o inugowilawila?
9
Meka baha dewadewana po apo tu
tootogona a paliweleya? Om apapoe a paligigili bo una towolo po om ani eno una waya po
una nae?
10
Apo uyahimi a limoineya naka tau Lawa Moinau, wipoya Yaubada i weleu po
hoi hipuli apapoe a paligigili. Ega yaka i baha nae lawa waigwameyameyana uyahina i pa,
11
A bahabaha uyahim, una towolo po om ani eno una awali ma una nae om meyagai
uyahina.
12
U matahi ma i towolo po anani eno i awali po i nae, ma lawa atapuhi
nugonugohi hi goholihi ma Yaubada hi wotalagiyeya hi pa, Geka mala emosi hota apoma
ta galeya.
Libai Yesu i wotagoya
(Matiu 9.9-13; Luka 5.27-32)
13
Yesu i gunawilena meya Galili u bogana ma bolu baneina himboina mai uyahina po i
wiatatiyana uyahihi.
14
Ma i nenae po lawa gowana Libai amana Alipi, naka lawana tauna
takisi tu tama anani bagibagi numana uyahina i tugutugula ma Yesu i baha nae uyahina i pa,
Una wotagou. Libai i towolo po Yesu i wotagoya.
15
Houga naka uyahina Yesu mitehi hi tugula Libai anu numa po himam, ma takisi tu
tama po tu apapoe po Yesu a hewahewali mitehi hi tugutugula babana lawa magomagouhi
Yesu hi wotagoya.
16
Ma lugagayo tanitaniwagahi naka tauhi Palisi lawahi hi gagaleya tu
apapoe po takisi tu tama mitehi himamma a hewahewali hi lubayadehi hi pa, Awai binei
omi bada takisi tu tama po tu apapoe mitehi hemam?
17
Yesu hai baha i nonoli yaka i paliwelehi i pa, Lawa ega hita tootogo ega tu
lumulamula nugonugohi ma tu tootogo tauhi nugonugohi tu lumulamula. A nenei ega ipa tu
dewadumalu a otugehi, ma tu apapoe a otugehi po hina nugobui.
Tapalolo hudina
(Matiu 9.14-17; Luka 5.33-39)
18
Houga gehouna Yoni tu bapatiso a hewahewali po Palisi lawahi hai tapalolo uyahina
aniani atapuhi ega hita ananihi babana hi hudihudi. Ma Yesu a hewahewali ega hita hudihudi.
Lawa gehouhi hi nei Yesu uyahina po hi lubayada hi pa, Awai binei Yoni po Palisi hai
hewahewali he hudihudi ma tamomhewahewali ega hita hudihudi?
19
Ma Yesu impaliluwaluwa i pa, Itapa tu tawine olotona a tawine tolehana uyahina
tauna ita memae, moina apo a toumana hita iyohi? Apega. Hougana tu tawine olotona mitehi
hina memae apega hina iyohi.
20
Tamogi iyeta he nenei apo tu tawine olotona a gawiya hina
wihaleya ma noka iyetana uyahina apoma apo hina wiyohi.
21
Ma i baha meme uyahihi i pa, Ega iyai luilui wouna ita papaya po luilui odubona
uyahina ita hilahilama lawiteya. Inapa ina dewaya yaka naka luiluina wouna amaka i
wiapapoeya ma apo gunalolona ina lata.
22
Ma ega iyai wine wouna ita hiwohiwoga
hopuneya talagigoila gamogamo opihiyei hi dewadewaya odubona uyahina. Inapa ina
dewaya yaka apo winena wouna ina hahana po talagigoilana ina gunahaiya po wine ina
kolologeya. Apega iyai ina dewaya. Tamogi wine wouna ipa talagigoila wouna uyahina hina
hiwohiwoga hopuneya.
Yesu Dalabu i taniwageya
(Matiu 12.1-8; Luka 6.1-5)
23
Dalabu gehouna Yesu a hewahewali mitehi yaniyani mei pegapega tanona tipolinei hi
nenae, ma a hewahewali hi nae po pegapega ugohi himgomugomu po himam.
24
Ma Palisi
lawahi hi gagalehi po hi pa, Una galeya. Ata lugagayo i baheya ipa ega hoi dalabu ta
wobagibagi ma omhewahewali geka pite he dewadewaya.
25
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Dawita po iyawoi tauna mitehi amhi hilage ma awai
i dewadewaya o hiyawa bo eega?
26
Naka hougana Abiyata tu witalaguyaba taniwagana
Dawita i lui po Yaubada a numa u hinena palawa wailugagayona i waya po i ani, ma a
hewahewali i welewelehi. Tamogi ata lugagayo i baheya ipa ega iyai ina anani ma tu
witalaguyaba tunawahi.
27
Ega yaka Yesu i baha i pa, Yaubada iyeta dalabu lawa i welewelehi tauhi galihiyei,
ma dalabu ega lawa ita tanitaniwagehi.
28
Tau Lawa Moinau dalabu taniwagana.
Maki Maki
<<
22
>>
Maki Maki
<<
33
>>
3
Lawa nimana habehabeluna
(Matiu 12.9-14; Luka 6.6-11)
1
Yesu i gunawileya numa tapalolo uyahina po lawa nimana habehabeluna i memae ma i
galeya.
2
Ma Palisi lawahi tahaya hi bibeiha ipa Yesu hina wigouya po hi todi ma hi gagaleya
hi pa, apo dalabugei lawana ina luyawahi bo eega.
3
Ega yaka Yesu lawana nimana
habehabeluna i otugeya i pa, Una nei geka u tipolinana.
4
Ma Yesu i pa, A lubayademi, ata lugagayo uyahina i baheya ipa hoi dalabu awai ta
dewadewaya? Lawa tana idewadewahi bo tana iapapoenihi, bo lawa ta lauyawahihi bo ta
ununihi? Ma hi genugenuwana.
5
Yesu anai uyogigeina i gagalena wilawila uyahihi ma nugonugona i wiyuwa duma
babana ega hai lunugotootogo, ega yaka lawana uyahina i pa, Nimam una lodomi, ma
nimana i lodolodomi po i dewadewa.
6
Uyahinei Palisi Heloda hai bolu mitehi hi wiwogatala
hi pa, apo iyowai ma Yesu hina lihilageni.
Bolu baneina boga u liyaliyana
7
Houga gehouna Yesu a hewahewali mitehi hi hopu Galili u bogana ma bolu baneina hi
wotagohi.
8
Bolu geka dobuhigei hi nenei naka tupo Galili ma Yudeya ma Yelusalemgei hi
nei, Idumeya tuponana uyahinei hi nei, Yodani goilana u tuponanei hi nei, ma gasi meyagai
baneihi, Saidoni ma Taya u liyaliyahigei hi nei.
9
Ma bolu i lata duma yaka i baha nae a
hewahewali uyahihi i pa, Wamona neiyai ma lawa he pitapita mehi ma hoi wamapo a gelu.
10
Babana Yesu tu tootogo uyahihi i wobagibagi. Ma lawa hi pitapita mehi po Yesu hi
wodadani.
11
Bolu u hayahi lawa gehouhi alugo apapoehi hi luinihi ma Yesu u matana hi
polopolou ma hi ototu hi pa, Tam Yaubada Natuna.
12
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Ega ona palipaligeleteu lawa uyahihi.
Yesu a hewahewali i winaganihi
(Matiu 10.1-4; Luka 6.12-16)
13
Yesu a bagibagi u boga i luwegahi ma i gae u oya, po bolu uyahihiyei lawa i
lauhogalehi i otugehi po hina nae uyahina.
14
Ma magouhi 12 i witowolihi ma i wigowahi tu
wituwetuwega ipa apo mitehi hina memae po ina himilihi tupo gehouhi uyahihi po hina
luguguya.
15
Ma hai wipoyagei apo alugo apapoehi lawa uyahihi hina wihalehi.
16
Yesu a
hewahewali magouhi 12 i naganihi gowahi gegeka: Simona, Yesu i wigowaya Pita,
17
Yamesa ma walehina Yoni tauhi Sebedi natunatuna, ma Yesu i igowahi Palele natunatuna,
tauhi ponahiyei i baheya Bowanati,
18
Andulu, Pilipo, Batolomiu, Matiu, Tomasi, Yamesa
Alipi natuna, Tadiyesi, Simona tauna tumgudugudu mi Loma hai ani taniwaga uyahinei,
19
ma Yudasa Isakaliyota Yesu tu nugohalenana.
Yesu a kadidili
(Matiu 12.22-32; Luka 11.14-23, 12.10)
20
Yesu a hewahewali mitehi numa gehouna uyahina hi lui ma bolu gehouhi himboina
mai po ega emoemotahi hinomagotupo babana lawa hai gaoago ega hita welehi.
21
Yesu a
guguni noyana hi nonoli po binei hi nae po ipa hina weluwaya, babana lawa hi baheya hi pa
Yesu ita badebade.
22
Ma lugagayo tanitaniwagahi Yelusalemgei hi hopu mai po hi paliguyoguyougeya hi
pa, Ega naka tauna a kadidiligei ita wobagibagi ma Tomodulele, palouma hai bada, a
manini uyahinei alugo apapoehi e iyagahi.
23
Yesu lugagayo tanitaniwagahi hai baha i nonoli, yaka paliluwaluwagei i baha nae
uyahihi i pa, Omi bahahi ega baha dumahi. Awai binei apo palouma tulana ina wigawiyeya?
Tauna tulana.
24
Apo ani taniwaga gehouna u tipolina ina gunakahaya po hina igawigawiyena
mehi apo hai mae ina apapoe.
25
Apo gasi guguni emosi ma u tipolina ina gunakahaya po
hina igawigawiyena mehi, apo hai gugunina ina apapoe.
26
Uyahinei ma inapa Tomodulele
anani taniwaga ina gunakahaya po hina igawigawiyena mehi apo hai boluna apega ina
kadidili ma apo hina kokoe.
27
Ega emoemotana lawa kadikadidilina a numa ta luiya po a
gapola ta danenehi. Inapa numana taniwagana ta womomohi po aena ma nimana ta
panipanihi yaka apo ta lui a numa u hinena po a gapola ta danenehi.
28
A baha duma
uyahimi, lawa hai apapoe po hai baha apapoehi Yaubada emoemotana apo ina paligigilihi.
29
Ma apapoe emosi hota, inapa lawa awai Alugo Woiyawa ina paliguyoguyougeya yaka
tauna apega Yaubada ina paligigili ma a apapoe apo ina mewahaga.
30
Yesu geka i bahabaha nae matababana lawa hi wigouya hi pa, tauna alugo apapoena
i luiya.
Hinana ma walewalehina hi geleta Yesu uyahina
(Matiu 12.46-50; Luka 8.19-21)
31
Hinana ma walewalehina hi geleta Yesu uyahina po numa u uputana hi towotowolo
ma Yesu hi giigimeya ipa ina hopu uyahihi.
32
Bolu Yesu u liyaliyana hi memae hi paliweleya
hi pa, Hinamma walewalehimhoi uputa he bibihem.
33
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Hinau iyai? Ma walewalehiu iyawoi nawa?
34
Ma bolu i galehi ma i baha i pa, Geka taumi hinahinau po walewalehiu.
35
Apo iyai
Yaubada a nugotuhu ina dewadewaya, naka tauna walehiu po nouwe po hinau.
Maki Maki
<<
33
>>
Maki Maki
<<
44
>>
4
Yesu impaliluwaluwa pehi binei
(Matiu 13.1-9; Luka 8.4-8)
1
Yesu i gunawileya Galili u bogana ma i wiwawala po i guuguya ma bolu banei
dumana himboina mai uyahina, ega yaka Yesu wamuyahina i gelu po i tugula imahi ma
bolu hoi dedeyani hi towotowolo.
2
Ma ega yaka baha wiluwaluwagei i wiatatiyehi i pa,
3
Ona lutanigana, tu lupehi i nae a tano uyahina po a pehi polahi i nohanohahi.
4
I ihulu po
pola gehouhi hoi tahaya hi peu po kiu hi anihi.
5
Ma pola gehouhi hi peu dobu
waigaigaimana uyahina po hi laha yagiyaginehi babana hipulina ega ita potopoto.
6
Ma
kabudala a houga lalana uyahina mala emosi ma hi kokodila, babana dedehi ega hipuli
dewadewana hita tuhagaya.
7
Ma pola gehouhi hiyamoni waidonadonana u hayahi hi peu po
hougana hi lahalahahi naka donadona i numa panipani unihi.
8
Ma pola gehouhi hipuli
dewadewana uyahina hi peu po hi lata po hi ugo. Hai houga ugo naka gehouhi ega hitugo
imahi ma gehouhi ega hitugo duma. Ma gehouhi hi ugo labatana.
9
Uyahinei Yesu i pa, Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.
(Matiu 13.10-17; Luka 8.9-10)
10
Yesu a guguya i luwegahi po bolu himtuihagola ma a hewahewali po tu wotagona
gehouhi mitehi hi memae po hi lubayada hi pa, Nugonugoiyai ipa ombaha wiluwaluwa una
liyayahihi uyahiyai.
11
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Taumi amaka Yaubada anani
taniwaga anona i lugeleteya uyahimi. Ma tauhi tu meuputa baha wiluwaluwa geka hi nonoli
ma anona ega hita hanapugeya.
12
Geka binei ma baha wiluwaluwagei i iatatiyana babana,
Apo hina wihalugeya ma apega hina galena tuhagaya
po apo hina lutanigana ma apega hina hanapugeya.
Ma itapa hita hanapugeya apo hai apapoe hita wihinigigiyehi
po Yaubada ita paligigilihi.
Pehi paliluwaluwana anona
(Matiu 13.18-23; Luka 8.11-15)
13
Yesu i lubayadehi i pa, Pehi paliluwaluwana ega ota hanapugeya? Yaka baha
wiluwaluwa gehouhi apega ona hanapugehi.
14
Tu wihulu Yaubada a baha e laiholi lawa u
nugonugohi.
15
Pola hoi tahaya hi pipeu naka lawa Yaubada a baha hi nonoli ma
Tomodulele bahana u nugonugohi i wihaleya.
16
Ma pola dobu waigaigaimana uyahina hi
pipeu, anona naka iyawoi Yaubada a baha anai kaohahi hi nonoli,
17
tamogi ega dedehi
uyahinei ma he itumagana po ega daona ma witai po pilipili he wialonihi naka bahana binei
ma amaka he peu.
18
Pola hiyamoni waidonadonana u hayahi he pepeu anona naka lawa
Yaubada a baha hi nonoli
19
ma tamogi hipuli genona ma gapola wasawasahi nugohi i waya
po tauhi hai luhogala gowagowadagei bahana hi winugoguluwi po ega ugohi.
20
Ma pola
hipuli dewadewana uyahina hi pipeu anona naka lawa tauhi baha hi nonola tuhagaya yaka
apo hinugugo. Gehouhi ega hitugo imahi, gehouhi naka hi ugo duma ma gehouhi hi ugo
labatana.
Paliluwaluwa lampa binei
(Luka 8.16-18)
21
Yesu a baha wiluwaluwa gehouna yayata omgowadana binei, i baha i pa, Ega iyai
lampa ita apuya ma gaebagei ita lautataya bo ani eno u gaboulina ita huhouni, tamogi anani
tugula uyahina e huhouni.
22
Awai gowagowadana apo ina wihabuhabuluna po lawa hina
nonoli. Ma awai gowagowadana apo hina tuhagaya po hina neiyai hoi yayata po lawa hina
galeya.
23
Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.
24
Iyawoi o lautanigana ipa ona gagalena imahi. Babana awai o dewadewaya apo
Yaubada bimiyei ina dewaya po ina luwitani.
25
Matababana iyai uyahina awai dewadewana
e memae apo Yaubada ina luwitani tauna uyahina. Ma iyai uyahina eega, awai habuluna e
memae apo Yaubada ina wihaleya.
Paliluwaluwa pehi lahana binei
26
Yesu i baha i pa, Yaubada anani taniwaga naka mei pehi lawa a tano uyahina i
ugohi,
27
ma uguwei lawana i eno po malatomtomgei i towotowolo po pehihi hai laha po hai
lata a baba ega ita hanapugeya.
28
Hipuli tauna tu wilata lugu ma ugo hai dewadewa tu
welehi,
29
ma a houga magula uyahina apo ugonana hina lohi.
Paliluwaluwa pola habuluna binei
(Matiu 13.31-32, 34; Luka 13.18-19)
30
Yesu i baha meme i pa, Yaubada anani taniwaga galenana awai? Ma apo awai
uyahina a paliluweluweya?
31
Galenana mei ihagila polana habuluna,
32
ma apo lawa e ugohi
po e lahaya po e lata ma lagalagana baneihi e hounihi ma kiu hai pata he wogowogohi.
Yesu a paliluwaluwa hi maga duma
33
Yesu a guguya uyahina paliluwaluwa hi maga duma ma uyahihiyei Yaubada a baha i
bahebaheya lawa uyahihi ma awai lawa emoemotahi po hina hanapugeya naka tauna Yesu i
luwaluwageya.
34
Aluguguya lawa uyahihi houga magomagouna ompaliluwaluwagei i
iatatiyana ma a hewahewali uyahihi i palipaligeletehi paliluwaluwahi anohi.
Yesu a taniwagagei togowa ma guletutu i palidumolihi.
(Matiu 8.23-27; Luka 8.22-25)
35
Ibigei a hewahewali i paliwelehi i pa, Ta gelu po ta woe damana u tupona.
36
Hi
gelu ma bolu hoi gadowa hi nehalehi po hi yamkuka ma wamgehouhi gasi hi wotagohi.
37
Himkuka po hi damadamana ma togowa a guletutuna hi wiyaloni po guletutu i
hulugeleteya wamu hinena ma apo hita yoli.
38
Ma Yesu wamu mulina i eneno ma a
hewahewali hi limaamahi po hi pa, Bada, ega uta genogeta, kikina ma apo ta hilage.
39
Yesu i welutowolo po togowa ma boga anai guligulina i paliyehi i pa, Amaka ma
ona todi, po ega yaka togowa i todi ma noka hougana dumola baneina.
40
Ma a hewahewali i paliwelehi i pa, Awai binei o matomatouta? Yohola ega Yaubada
ota witumaganeya?
41
A hewahewali hi matouta duma, ma tunawahi hi lulubayadena mehi hi pa, Geka
lawana awai? Togowa po guletutu he iponawogogeya.
Maki Maki
<<
44
>>
Maki Maki
<<
55
>>
5
Lawana alugo apapoehi hi nehaleya
(Matiu 8.28-34; Luka 8.26-39)
1
Galili bogana u tuponei dobu gowana Gelasene apoma uyahina hi lugeleta.
2
Yesu
wamgei i huhopu po badebade gehouna alugo apapoehi hi luiluiya kokowagagei i nei po
mitehi hi witutuhaga.
3-4
Lawana i memae kokowaga domohi uyahihi. Ma lawa hi letaya ipa
gulawa pawapawasigei aena po nimana hina panipanihi ma ega emoemotahi matababana i
lautuinihi ma i lowo po u pitapita i memae ma ega emoemotana po hina womomohi.
5
Ma
iyeta po uguwa hoi kokowaga po hoi oya i ototu nae ma hinina gaima kamkamna uyahinei i
hapihapihi.
6
Ma lawana i galena nae po Yesu i galeya ma i bulili po u matana i tupeu ma i polou.
7
Ega yaka lawana i otu labatana i pa, Yesu, Yaubada Gegewahagana Natuna tam. Awai
uyahiu una dewaya? Ipa Yaubada gowanei una paligubau ega una ihiniwiyuwau.
8
Geka
bahana i bahebaheya babana Yesu amaka i baha nae uyahina i pa, Alugo palopaloumam,
lawana una hopu haleya!
9
Ma Yesu i lubayadeya, i pa, Gowam iyai?
Ma i pa, Gowau Bolu, babana boluiyai to memae.
10
I lupali higihigili i pa, Ega tupo
geka uyahinei una iyagiyai.
11
Ma polo boluhi oya u hadana hi banibani, Yesu u liyaliyana.
12
Alugohi hi lupali
gonugonuwa hi pa, Una himiliyai po polo uyahihi to lui.
13
Ega yaka Yesu i palihalehi po
alugo apapoehi lawana hi hopu haleya po polohi hi luinihi. Polo magouhi mei tausana
luwaga naka pitenana ma atapuhihi oyana yapanei hi haha hopu po bogana uyahina hi halele.
14
Ma polo tu galena itetehi hi lowo po hi nae dobu baneina po pitapita tu miyehi
uyahihi hi wibenabenama awai hi gelegeleta. Apoma lawa hi hopu po hi nae ipa awai i
waawala hina galeya.
15
Lawa Yesu uyahina hi geleta. Ma lawana alugo apapoehi boluhi hi
nenehaleya hi tuhagaya Yesu aena u labena i tugutugula. Tauna i lukaleko po nugonugona a
dumadumaluna ma hi gagaleya po hi matouta.
16
Lawahi Yesu a bagibagi hi galeya po hi
wituwega hi pa, Alugo apapoehi lawa hi hopu haleya po hi lui polo uyahihi, po hi
yoliyoligehi.
17
Yaka hi lupali gonugonuwa Yesu uyahina ipa tupo noka ina nehaleya.
18
Hougana Yesu ipa hoi wamina gelu ma lawana alugo apapoehi hi hopuhopu haleya i
baha gonugonuwa Yesu uyahina ipa mitehi hina nae.
19
Yesu a baha i wimiheya i pa, Eega,
ma tamogi una nae ommeyagai uyahina po omguguni una paliwelehi Guyau i
lunugotootogogem po i hagum.
20
Yaka lawana i nae a tupo uyahina dobuna gowana
Dekapoli, po i wituwega po lawa hi nonoli ma hi gohola dumahi.
(Matiu 9.18-26; Luka 8.40-56)
21
Yesu a hewahewali mitehi hi damana meme hai u tupo po bolu himboina meme
gadowa uyahina.
22
Apoma numa dalabu taniwagana gowana Yailo i nei Yesu uyahina po u
aena i polou,
23
ma i lupali gonugonuwa i pa, Natuwe wawinena kikina ma apo ina hilage.
Ma a luhogalem ipa una nei po una wodadani po ina luyagohana ma ina memae.
24
Ega yaka hi nenae a numa uyahina ma bolu baneina hi wotagohi po hi tataliyana
mehi.
25
Ma noka boluna u hinena wawine gehouna tootogona. Tauna a totogo naka tala i
kolokololo bolima magouhi 12.
26
Wawine geka tu ulaula gehouhi uyahihi a gapola i halehi
po ipa luyagohana ina tuhagaya po ega ma tamogi a totogona i lalata.
27
Tauna Yesu
tuwegana i nonoli yaka i wimulitagoya po a kaleko i wodadani.
28
Babana wawinena a
nugotuhu i pa, Apo Yesu a kaleko a wodadani yaka a luyagohana.
29
Yaka wawinena
Yesu a kaleko i wodadani po mala emosi ma talana a kololo i wohouna ma mayana i
wimeya amaka i dewadewa.
30
Yesu mayana i wimeya naka manini i hopuhopu yaka i luhagawileya po i lubayada, i
pa, Iyai u kaleko i wodadani?
31
Ega yaka a hewahewali hi paliweleya hi pa, Heki, bolu una galeya, he tataliyana
mehi. Awai binei e laubayada upa iyai i wodadanim?
32
Ma ega yaka Yesu tauna i itotolana lawa u hayahi ipa ina galeya iyai i wodadani.
33
Ma wawinena i hanapugeya tauna i dewaya yaka i matouta po i taatawa ma i nei Yesu u
matana po i polou po i wibenabenama i pa, Tau a wodadanim.
34
Yesu wawinena i
paliweleya i pa, Natuwe, omwitumagana i wiluyagohanim; a nugodumolamuna nae, om
wiyuwa i kokoe.
35
Yesu yohola geka bahana i bahebaheya ma Yailo a numagei lawa gehouna i nei po
Yailona uyahina i baha i pa, Natumamaka i hilage ma ata bada ega una laigeno gawahi.
36
Yesu noya i nonoli ma Yailo i paliweleya i pa, Ega una matomatouta tamogi una
witumagana.
37
Ega yaka Yesu lawa atapuhi i talagagalihi po ega hita wotagohi ma Pita ma Yamesa
walehina Yoni tunawahi i weluwinihi po mitehi hi nae Yailo a numa uyahina.
38
Hougana hi
gelegeleta meyagai uyahina ponapona hi nonoli naka lawa hi tutou po hi lauhiyawa.
39
Ega
yaka Yesu i lui numa u hinena po tu tou i paliwelehi i pa, Awai binei o tutou ma o
lauhiyawa? Tewela geka ega ita hilage ma e eneno.
40
Geka bahana uyahina ma lawa atapuhi
hi winameya.
Ma Yesu i baha po lawa atapuhi hi huhopu numa hinenei po hi nae hoi uputa. Ma
tewelana hinana ma amana ma gasi a hewahewali tonuga mitehi hi lui po hi nae tewelana anu
ani eno.
41
Yesu tewelana u nimana i wogo ma ponahiyei i baha i pa, Talida kum,
ponatiyei a bui i pa, Kenuna una towolo.
42
Ma tewelana i wotowolo po i nae, babana a
bolima magouhi 12. Amana po hinana ma a hewahewali hi galeya ma hi nugogohola duma.
43
Yesu i lugagayogehi i pa, Ega lawa gehouhi ona palipaliwelehi u bagibagi geka binei, ma
tewela a yam ona weleya po ina am.
Maki Maki
<<
55
>>
Maki Maki
<<
66
>>
6
(Matiu 13.53-58; Luka 4.16-30)
1
Yesu a hewahewali mitehi hi gunawilehi a meyagai duma uyahina,
2
po Yesu hoi
dalabu i wiwawala po i wiatatiyana hoi numa tapalolo. Ma lawa magomagouhi hi nonoli po
nugonugohi hi goholihi hi pa, Meka hotanana a hanapu i tuhagaya? Iyai i wiatatiyeya, po
manini e dewadewaya?
3
Geka Maliya natuna, tauna kamda, walewalehina Yamesa, Yosa,
Yuda ma Simona po nounouna mitehi ta memae. Uyahinei Yesu hi luhinidoodoleya.
4
Ega yaka i paliwelehi i pa, Tu bahapiko u tupo geha lawa hi wiyateyateya ma a
meyagai po a guguni po a manago ega hita wiyateyateya.
5-6
Yesu i nugogohola duma
babana a lawa ega hita witumagana uyahina po ega emoemotana a wipoya atapuna ina
haleya, yaka lawa ega hita maga ma i wodadanihi po hi luyagohana.
Yesu a hewahewali i himilihi po hina bagibagi
(Matiu 10.5-15; Luka 9.1-6)
Ega yaka Yesu i wiwila meyagai gehouhi uyahihi po i wiatatiyana.
7
Apoma Yesu a
hewahewali magouhi 12 i otugehi po hi nei uyahina ma i paliwelehi ipa luwaga luwaga hina
nenae. Ma wipoya i welehi ipa alugo apapoehi lawa uyahihi hina iyagahi.
8
Hai ututu i lawihi i pa, Ega awai ona wiwaya omi kadau binei. Ega aniani po ega
poha po ega mone, ma omi digona yawa ona waya.
9
Omi ae humahumagei ae yapayapami
ona humahi ma ega luilui wiluwagana ona wiwaya.
10
Apo ona nenae meyagai gehouna
uyahina ona gelegeleta ma numa taniwagana ina otugemi a numa uyahina ona lui, yaka naka
numana ega ona nenehaleya, ma uyahina ona memae po a sigana meyageina ona nehaleya.
11
Ma inapa meyagai gehouna uyahina lawa ega hina kaohemi po omi guguya hina
wihinigigiyeya yaka meyageina ona nehaleya. Ma ona nenae hougana aemi dubudubuna ona
lihooholi po ani galena u matahi ona dewaya po hai dewa apapoehi hina hanapugehi.
12
Yesu a hewahewali i himilihi po hi nae meyagai uyahihi po hi guguya ma lawa hai
apapoe uyahihiyei hina nugobui.
13
Gasi alugo apapoehi lawa uyahihi hi wiyagahi ma
bunama uyahinei tu tootogo hi bunamihi po hi luyagohana.
(Matiu 14.1-12; Luka 9.7-9)
14
Yesu a wipoya tuwegana hi nohaya tupo atapuna uyahina po Heloda wasawasa i
nonoli. Ma lawa gehouhi hi pa, Nugote Yoni tu bapatiso hilage uyahinei i towolo meme po
manini geka e dewadewahi.
15
Ma lawa gehouhi hi pa, Tu bahapiko odubona Elaisiya i gunawilena meya.
Ma lawa gehouhi hi pa, Ega Elaisiya ma nugote tu bahapiko odubona gehouna.
16
Ma Heloda wasawasa Yesu a wipoya noyana i nonoli po i pa, Baha dumana Yoni
tu wibapatiso gadouna a boliboli tauna hilagei i towolo meme.
17
Babana tauna Yonina lolowa Heloda i baha po hi numa panipani po hoi numa
panipani hi houni. A lui babana wawine gowana Helodiyasi naka Pilipo agona ma tamogi
Heloda imhalohalo po walehina agona i lawagi.
18
Uyahinei Yoni i gagaleya po ega ita
dumalu yaka i baha nae Heloda uyahina i pa, Ega ita dumalu babana walehimagona u
lawagi.
19
Naka binei ma Helodiyasi i luuyogigai Yoni uyahina po ipa Yoni inuni. Ma ega
emoemotana,
20
babana Heloda Yoni i matuteya po i galena teteya babana i hanapugeya
naka Yoni tu dumalu po tu wiwoiyawa. Houga magomagouna Heloda Yoni a guguya i
nonoli ma i launugoluwaluwaga tamogi ipa hilaki Yoni ponana ita noonoli.
21
Heloda a houga guni iyetana ma agona a gaogao i tuhagaya ipa Yoni ina hilage.
Tolehana hi dewaya po toumana hi otugehi ambinei. Toumanahi gabemani tanitaniwagahi
po gawiya tu tahaehi po Galili tupona tanitaniwagahi.
22
Hougana Heloda a toumana mitehi
himamma mahiyana wawinena i lui po u matahi i halahala ipa i laikaohahi.
Tewelana a hala hi gagaleya po hi kaoha duma yaka Heloda mahiyana i otugeya po i
baha uyahina i pa, Animbenena apo a welem? Awai om luhogala?
23
Ma wasawasa i baha
i pa, Moina dumana a baha gwala uyahimomluhogala awai apo a welem. Inapa ani
taniwaga una luhogaleya emoemotana apo tupo gehouna bimgei a palihaleya.
24
Ma ega yaka guguhinina i nae po hinana uyahina i baha i pa, Apo awai u luhogala
Heloda uyahina a baheya?
Ega yaka hinana i pa, Una nae po una baha una pa, A luhogaleya ipa Yoni tu
wibapatiso unununa una weleu.
25
Ega yaka tewelana i bulili po i gunawileya wasawasa a toumana mitehi uyahihi po i
pa, A luhogaleya geka hougana Yoni tu wibapatiso unununa hoi gaeba una houni ma una
weleu.
26
Geka bahana wasawasa i noonoli po nugonugona i wiyuwa duma, ma tamogi a
bahagwala tu witoumanena amaka hi nonoli yaka ega emoemotana ina nugoneya.
27
Mala
emosi ma numa panipani tu galena itetena i paliweleya i pa, Una nae po Yoni gadouna una
boli. Yaka tu galena itete naka pitenana i dewaya po Yoni gadouna i boli,
28
po hoi gaeba i
houni ma i niyeya po guguhinina i weleya, ma guguhinina i waya po i niyeya hinana uyahina.
29
Yoni a hewahewali noyana hi nonoli yaka hi nei po hai popoya hi niyeya po hoi
wikokowaga hi houni.
Yesu bolu i wianihi
(Matiu 14.13-21; Luka 9.10-17; Yoni 6.1-14)
30
Yesu a tu wituwetuwega hi gunawilehi po hai bagibagi po hai wiatatiyana atapuna hi
wibenabenama.
31
Ma ega hai gaogao ipa hina am babana lawa hai geleta po hai hopu ega
hita wohouna. Ega yaka Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa, Tupo geka ta nehaleya po ta
nae hoi balabala po kikina ta wiyagohina.
32
Ega yaka wamtunawahi hi geluya po hi nae hoi balabala.
33
Ma hi gelugelu bolu hi
galehi. Yaka lawa tahayagei hi ibulibulili ma hi nenae. Ma hai wibulibulili binei meyagai
emosi po emosi lawahi mitehi hi negogona po dobuna uyahina hi geleta tahaya.
34
Yesu
wam uyahinei i huhopu po bolu baneina i gagalehi po i galena lunugotootogogehi babana
galenahi mei sipi ega hai tu galena itete ega yaka i wiwawala po lawa uyahihi i wiatatiyana.
35
Ma Yesu a wiatatiyana i lidaoya bolu uyahihi, ma a hewahewali hi galeya naka amaka
ibiga i geleta, ega yaka Yesu hi paliweleya hi pa, Geka hoi balabala yabayababa ma
kabudala e yoliyoli.
36
Lawa una himilihi po hina nae hoi tano po hoi meyagai po hai amhina
gimala.
37
Yesu i paliwelehi i pa, Taumi aniani ona welehi po hina am.
Ma a hewahewali a baha hi wimiheya hi pa, Guyau, ega emoemotiyai. Nugote apo to
nae po hai amto gimala, yaka mone baneina to haleya mei kina handele luwaga apo uyahinei
ta wianihi.
38
Yesu i baha i pa, Palawa wabihaga uyahim? Ona nae lawa uyahihi po palawa ona
lupali.
Yaka a hewahewali hi bibeiha po palawa magouhia numitutu ma iyana luwaga hi
tuhagaya.
39
Ega yaka Yesu i baha po hiyamoni waiidaidagana uyahina hi duhuna.
40
Ega yaka hi
duhuna bolu po bolu uyahinei mei 50 po 100.
41
Yesu palawa nimitutu ma iyana luwaga i
wihini po i galena gae hoi yada ma Yaubada uyahina i wimaamala. Ma palawa i tomutomuya
po a hewahewali i welehi po hi gutaya bolu uyahihi. Mei gasi iyana luwaga i tomutomuya po
i welehi.
42
Ma lawa himampo atapuhi himhiyougo
43
po ega yaka a hewahewali palawa
ma iyana omtelenana hi tuwaluta meya po hi lauemoteya poha magouhi 12 hi lihogohi.
44
Yesu ololoto i ianihi magouhi tausana nimitutu.
(Matiu 14.22-33; Yoni 6.16-21)
45
Naka hougana Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa, Wamona geluya po ona
tahatahaya Besaida ma tau lawa a himilihi po hina nae hai u dobu.
46
Ma Yesu bolu i
himilihi po hi nenae ma tauna i gae u oya ipa ina lupali.
47
Yesu tunawana oya u tepana ma upom i geleta po a hewahewali boga u tipolina hi
woewoe.
48
Yesu a hewahewali i gagalehi ma hi ileta babana togowa i tupamatamatanihi po
ega emoemotahi hina woe yagiyagina po hina damana hoi dobu. Kikina ipa malinatom, ma
Yesu i nei po boga tepanei i nenae po i nei a hewahewali u liyaliyahi ipa ina weluwilehi.
49
Yesu hi gagaleya ma boga tepanei i nenei uyahihi ma hi iototu hai nugotuhu hi pa lawa
hilahilagena alugona hita tuhagaya.
50
Babana a hewahewali atapuhi hi gagaleya po hi
matouta duma.
Mala emosi ma Yesu i baha nae uyahihi i pa, Awai matoutana, ona nugomotu, tau.
51
Ma Yesu hoi wami gelu geleta ma togowa i wohouna ma a hewahewali hi gohola dumahi,
52
babana bolu Yesu i anihi ega hita nugotuhu tuhagaya matababana nugonugohi matahi hi
keke.
Yesu tu tootogo Genesaleta i luyawahihi
(Matiu 14.34-36)
53
Hi damana po Genesaleta u tuponana hi gota po hai wam hi hepaya.
54
Ma hi huhopu
wamuyahinei po hi gegae ma lawa Yesu hi galeya.
55
Yaka lawa hi wibulibulili nae meyagai
atapuhi uyahihi po tu tootogo ani enogei hi awalihi po hi nehi mai Yesu uyahina ma apo
noyana hina nonoli meka u tuponana e nenae gasi lawa hi wotagoya.
56
Yesu a wiwila tupo
atapuna uyahina dobu po meyagai po tano uyahihi, ma lawa hai tu tootogo hi niyehi po hai
ani gimala dobuhi uyahihi hi otonaneya po hi laupali gonugonuwa ipa tu tootogo Yesu a
kaleko hina wogo dadani. Ma tauhi hi wodadani yaka hi luyagohana meme.
Maki Maki
<<
66
>>
Maki Maki
<<
77
>>
7
Yudeya hai dewa
(Matiu 15.1-9)
1
Houga gehouna Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi Yelusalemgei hi nei po Yesu
u liyaliyana hi towotowolo ma hi ihalugeya.
2
Yesu a hewahewali hi galena tuhagahi ega
nimahi hita oga tahaehi ma apoma hitomam. Ma hi baha hi pa, Yesu a hewahewali hi
gobu.
3
Hai baha babana Palisi lawahi po mi Yudeya atapuhi hai tapalolo dewana naka
yeuyeu po nimahi he oga imahi apoma apo hemam.
4
Ma gasi apo ani gimala uyahinei he
nenei naka he togo tahaya apoma hemam. Ma lugagayo atapuna googahi uyahihiyei i nenei
hi wotagohi gaeba po keyaka po nau hi ogogahi.
5
Ega yaka Palisi lawahi po lugagayo tanitaniwagahi Yesu hi lubayadeya hi pa, Awai
binei omhewahewali googata hai lugagayo ega hita wiyateyatehi, ma a nima gobugobuhi
hemam?
6
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Baha dumana taumi tu wikoyakoyama dumami, naka
binei ma Yaubada a baha tu bahapiko Isaiya i gilumi i pa,
Geka lawahi gamohi yawa e bahabaha wiyateyateu
ma nugonugohi hi mebala dao uyahiugei.
7
Uyahiu he tapatapalolo yababa,
babana hai wiatatiyana ega tau uyahiugei
ma tauhi hai winugonugotuhugei.
8
Omi dewa hi apapoe babana Yaubada a lugagayo o houna gowadihi ma lawa hai lugagayo
o wotagohi.
9
O hanapu duma po omi dewa uyahinei Yaubada a lugagayo o wihinigigiyehi, ma
lawa hai lugagayo o iponawogogehi.
10
Geka Yaubada a lugagayo Mose i weleweleya i baha
i pa, Amamma hinamuna wiyateyatehi. Apo lawa awai hinana ma amana ina
kawaiapapoehi yaka hina lihilageni.
11
Naka lugagayona o wihinigigiyeya ma taumi omi
lugagayogei o baheya o pa, apo lawa awai hinana ma amana ina palihalehi po ina pa, U
gapola atapuna amaka a palihaleya Yaubada uyahina po ega emoemotau a hagumi.
12
Yaka
lawana o paliguduguduya po uyahinei amana po hinana apega ina haguhi.
13
Geka omi
wiatatiyana apapoehi googami uyahihiyei o laudamanehi, po Yaubada a baha o laiwayaunihi
ma gasi ginouli gehouhi uyahinei Yaubada a lugagayo o tulagonihi.
Lawa hai apapoe
(Matiu 15.10-20)
14
Yesu lawa i otugehi po hi liya mai uyahina ma i paliwelehi, i pa, Ona lutanigana
imahi u wiatatiyana uyahina.
15
Yaniyani emosi po emosi gamomiyei o anani ega
emoemotana po ina wiapapoenimi, ma awai gamomiyei e gelegeletai naka tauna e
iapapoenimi.
16
[Taumi iyawoi waitanigami yaka ona launonola.]
17
Ma Yesu bolu i nehalehi po i lui numa u hinena, ma a hewahewali hi lubayadeya hi
pa, Emoemotana baha wiluwaluwa geka uta liyayahi uyahiyai?
18
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, O winugoneina hota? Ona lutanigana, lawa aniani hi
ani po koibahi u hinena i luilui ega ita iapapoenihi
19
matababana ega ita hopu u nugonugohi,
ma i lui u amamohi houga kukuna ma apo ina hopu meme hoi nudanuda. (Geka uyahinei
Yesu i paliweleta po i pa aniani atapuhi ta ananihi.)
20
Ma awai gamomiyei e gelegeleta naka tauna e iapapoenimi.
21
Nugotuhu apapoehi
lawa nugonugohiyei e gelegeletai naka: matamaga, danene, omunugo, wihola,
22
omboho,
nugogobu, koyama, wotutawine, omgenagenalili, wiyalutu, nugogegae, tanigapota,
23
geka
dewahi lawa nugonugohi he iapapoenihi.
Wawine gehouna a witumagana
(Matiu 15.21-28)
24
Apoma Yesu i nae tupo gehouna Taya meyageina u liyaliyana po i lui numa uyahina,
babana ega nugonugona po ipa lawa hina hanapugeya a geleta binei ma tamogi lawa hi
tuhagaya.
25-26
Ma wawine gehouna a geleta noyana i nonoli po i nei. Wawinena ega
Yudeyagei ma tauna a dobu Ponisiya tupo Siliya uyahina ma a nei matababana natuna
wawinena alugo apapoena i luiya po nugonugona ipa Yesu ina galeya po ina wiyagaya. I nei
po Yesu aena u babana i polou po i lupali Yesu uyahina i pa, Alugo apapoena una
wiyagaya natuwe uyahina.
27
Yesu wawinena a lupali i wimiheya, i pa, Lawa mi Yudeya a hagu tahaehi apoma
tupo gehouhi. Ega emoemotana po logaloga hai yam kedewa a welehi.
28
Wawinena Yesu a paliluwaluwa i wimeheya, i pa, Guyau, naka baha dumana ma
kedewa logaloga hai yamhamomouna he lemolemoya.
29
Ega yaka Yesu i baha i pa, Tinani, om baha binei, unomhoe po una nae om numa
uyahina alugo apapoena natum amaka i hopu haleya po i dewadewa.
30
Ma wawinena i wotowolo po i nae a numa uyahina, hougana i geleta anu numa po i
luilui ma natuna hoi ani eno ma alugo apapoena amaka i hopu haleya.
Yesu gumgum lawana i widewadewaya
31
Yesu Taya i nehaleya po i nae Saidoni po i nehaleya po i nae Dekapoli tuponana
uyahina naka Galili bogana tupona.
32
Hougana Yesu i geleta u Galili lawa waigumgumna hi
neiyai Yesu uyahina po hi lupali hi pa, Yesu, lawa geka una wodadani.
33
Yesu lawana mitehi bolu hi nehalehi po hi nae uheiya. Ma Yesu nima gigina luwaga
lawana u tanigana i houna luiyehi po i kokoe. Ma nimana i luhowaya ma lawana menana i
wodadani.
34
Ma Yesu anai nugowiyuwana i galena watata hoi yada ma i yautu halena ma i
paliweleya i pa, Epapata, ponata, Ona gunahoenimi!
35
Yaka mala emosi ma lawana
tanigana hi gunahoenihi ma menana i teyateya po emoemotana ina baha dumalu.
36
Yesu bolu i paliwelehi i pa, Ega tuwegana ona bahebaheya lawa uyahihi. Ma lawa
ega hita geno, Yesu tuwegana hi dedeya lawa atapuhi uyahihi.
37
Ma lawa hi nonoli ma hi goholihi, ega yaka hi pa, Yesu a bagibagi hi dewadewa
duma. Emoemotana taniga pupu ina baha po hina nonola ma menahi witewiteihi apo ina
lidumaluhi po hina baha.
Maki Maki
<<
77
>>
Maki Maki
<<
88
>>
8
Yesu bolu gehouna i wianihi
(Matiu 15.32-39)
1
Ega houga ita dao ma bolu baneina gehouna hi nei Yesu uyahina ma ega hai am. Ega
yaka Yesu a hewahewali i otugehi po i paliwelehi i pa,
2
Lawa geka a lunugotootogogena
dumahi, babana iyeta tonuga mitehi ta memae ma ega hai yam.
3
Ma inapa anai omhilagehi a
himilihi apo hoi tahaya kamnahi hina apapoe, babana gehouhi bala daodaohiyei hi nei.
4
Ma a hewahewali hi pa, Guyau, u hanapugeya tauta geka hoi balabala ta memae ma
apo meka aniani ta tuhagaya po lawa ta wianihi?
5
Ega yaka Yesu i lubayadehi i pa, Omi palawa wabihaga he memae?
Hi pa, Palawa magouhi 7 he memae.
6
I baha po lawa hoi hipuli hi tugula. Ma palawahi i winihi po Yaubada uyahina i
wimaamala. Ma imtomutomu po a hewahewali i welehi po hi gutaya lawa uyahihi.
7
Yesu
iyana muhomuhohi ega ita maga ma i winihi po i wimamala Yaubada uyahina ma a
hewahewali i welehi po hi guta wiwila lawa uyahihi.
8
Lawa himam po himhiyougo ma
yaniyani tupotupona hi tutuwaluhi naka poha magouhi 7 hi lihogohi.
9
Ma ololoto magouhi
mei tausana wohepali i himili.
10
Ma Yesu a hewahewali mitehi wamhi geluya po hi damana
Damanuta u tuponana.
Palisi lawahi nugonugohi ipa wekiwekilala hina galeya
(Matiu 16.1-4)
11
Palisi lawahi hi nei Yesu uyahina po hi ludadani hi pa, Nugonugoiyai wekiwekilala
gehouna una wiatatiyeiyai po to hanapugemtamYaubada uyahinei u nei.
12
Yesu i yautu halena ma i pa, Awai binei geka hapanana manini wekiwekilalana o
bibiheya? A baha duma uyahimi, apega wekiwekilala gehouna a wogeleteya uyahimi.
13
Ega
yaka, i nehalehi po wamgei i damana u tupona.
(Matiu 16.5-12
14
A hewahewali hai palawa ega hita waya babana nugohi i guluwi ma hai palawa emosi
hota hoi wam.
15
Yesu i baha i pa, Ona galena imahi Palisi po Heloda lawahi hai palawa ani
lihaahanana naka nugohine gowagowada.
16
Yesu a hewahewali tunawahi ma hi ibaabani hi pa, Geka a nugotuhuna binei ma ata
palawa nugota i guluwi po ega tata waya.
17
Yesu hai wibaabani i hanapugeya yaka i baha uyahihi i pa, Awai binei o ibaabani
palawa, bo? Ega palawa binei ata bahabaha, ma nugote nugonugomi hi kapala yaka u baha
anohi ega ota nugotuhu tuhagahi.
18
Waimatami ma ega ota ihalu,
waitanigami ma ega ota launonola.
19
Nugomi i guluwi? Hougana tausana nimitutu a ianihi palawa nimitutu uyahinei ma o
laugogona meya poha wabihaga?
Hi pa, Poha magouhi 12.
20
Ma i baha meme i pa, Hougana tausana wohepali a ianihi palawa magouhi 7
uyahihiyei, naka o tutuwaluhi poha wabihaga o lihogohi?
A hewahewali hi pa, Poha magouhi 7.
21
Ega yaka i baha i pa, Iyowai nugonugomi yohola ega hita lugiigilihi?
Matakeke lawana Yesu i luyawahi u Besaida
22
Yesu a hewahewali mitehi hi damana po hi gota Besaida u meyageina, ma lawa
matana keekena hi neiyai Yesu uyahina po hi lupali hi pa, ina wodadani.
23
Ega yaka Yesu
matakeke lawana u nimana i wogo ma meyagai hi nehaleya po hi nae uheiya, ma Yesu
lawana matana luwaga i howahi ma nimana i hounihi u matana po i wihalehi ma i baha i pa,
Ginouli awai e gagalehi?
24
Ma tu matakeke i pa, Lawa a gagalehi ma amaka mei mayau hina nenae.
25
Ega yaka Yesu nimana i houna mehi u matana po nimana i wihalehi ma lawana i
lumatabohoboho ma matana hi lugigilihi po ginouli atapuhi i galena imahiyehi.
26
Ega yaka
Yesu i paliweleya i pa, Ega una nenae bolu uyahihi, ma una dumalu po una nae omnuma
uyahina.
(Matiu 16.13-20; Luka 9.18-21)
27
Yesu a hewahewali mitehi tupo Sisaliya Pilipai tahayanei hi nenae ma i lubayadehi i
pa, Lawa hai winugonugotuhu hi pa tau iyai?
28
A hewahewali hi pa, Lawa hi pa tamYoni bapatiso, ma gehouhi hi pa tamElaisiya
lawa odubona, ma gehouhi hi pa tam tu bahapiko odubona gehouna.
29
Apoma a hewahewali uyahihi i baha nae i pa, Ma taumi, omi nugotuhu o pa tau
iyai?
Ma Pita a baha i wimiheya i pa, Tam, Yaubada a Besinana lawana.
30
Yesu i paliwelehi i pa, Ega iyai gehouna ona palipaliweleya.
Yesu a hilage bahana i baha
(Matiu 16.21-28; Luka 9.22-27)
31
Yesu tauna i bahena meya i pa, Apo Lawa Moinau wiyuwa galenahi magomagouhi
a wialonihi. Apo mi Yudeya hai tanitaniwaga po tu witalaguyaba babadahi po lugagayo
tanitaniwagahi hina wihinigigiyeu. Ma apo hina uniu po iyeta tonuga u mulina a towolo
meme.
32
Yesu a baha dumalu binei Pita i weluwaya po hi tunae uheiya ma impaligudugudu
uyahina
33
Yesu i luhagawileya po a hewahewali i galehi ma Pita i paliyeya i pa,
Tomodulele, una nehaleu omwinugonugotuhu mei lawa hota hai winugonugotuhu, ma ega
mei Yaubada a nugotuhu.
34
Yesu bolu po a hewahewali i paliwelehi i pa, Inapa lawa awai nugonugona ina
wotagou yaka a luyagohana ina palihaleya. Ma anani take ina awali ma ina wotagou.
35
Apo
iyawoi ega biugei hina hilage yaka apo yautuhi hina halehi. Ma iyawoi tau biugei ma tuwega
dewadewana binei hina hilage apega yautuhi hina halehi.
36
Inapa iyai ina wigapola duma
yaka Yaubada a dewa apo ina winugoguluwi, naka apo awai dewadewana ina tuhagaya?
37
Ma lawa a luyagohana naka ginouli baneina.
38
Apo lawa awai tau ma u baha ubeihi ina
ihinimaya geka hapana u matahi babana tu apapoe apo hina paliguyoguyougeya yaka tau
Lawa Moinau u houga nei uyahina apo tauna a wihinimaeya. Naka hougana uyahina tau ma
Amau po a tu winoyanoya waiwoiyawahi hai wasawasa namanamalinei a nei.
Maki Maki
<<
88
>>
Maki Maki
<<
99
>>
9
Yesu galenana i buiya
(Matiu 17.1-13; Luka 9.28-36)
1
Yesu bolu i paliwelehi i pa, A baha duma uyahimi, gehoumi geka hosi o towotowolo
apega ona hilage a sigana Yaubada a taniwaga waipoyana ina geleta po ona galeya.
2
Iyeta magouhi 6 hi kokoe ma Pita ma Yamesa ma Yoni tunawahi Yesu i weluwinihi
po hi gae oya baneina u tepana. Hai mae uyahina ma Yesu galenana i buiya u matahi,
3
po a
luilui galenana i wakeke lagona duma po i namanamali ega mei iyai hoi hipuli kaleko ina
deoya po wakekena.
4
Ma babada odubohi hi lugeletehi po Yesu mitehi hi ibaabani.
Babadahi naka Mose ma Elaisiya.
5
Ma Pita i baha Yesu uyahina i pa, Guyau, i haki duma po tauyai geka hosi. Apo
kape tonuga to wogohi, emosi tam bimgei ma emosi Mose binei ma emosi Elaisiya binei.
6
Pita a matouta binei ma i baha yababa.
7
Ma gahu i lutatahi ma gahuna u hinena pona hi noonoli i pa, Natuwe geka, a
luhogaleya; tauna ona wiponawogogeya.
8
Mala emosi ma a hewahewali hi hagahagawila po ega lawa gehouna hita galeya ma
Yesu tunawana i towotowolo.
9
Oyagei hi hopuhopu mai ma Yesu a hewahewali i paliwelehi i pa, Ega lawa uyahihi
ona bahebaheu, awai o gagalehi, a sigana tau Lawa Moinau hilage uyahinei apo a towolo
meme.
10
Yesu a baha hi wiponawogogeya po ega hita wiyahoneya ma tamogi hi
nugonugotuhu hi pa, Hilage uyahinei towolo memena anona awai?
11
Ma Yesu uyahina hi lubayada hi pa, Awai binei lugagayo tanitaniwagahi hi baheya hi
pa, apo Elaisiya ina tahaya mai ma u mulina apo Besinana lawana ina nei?
12
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Naka moina dumana, Elaisiya ipa ina tahaya mai po
ginouli atapuhi ina lidumaluhi. Ma awai binei ma Yaubada a Buka uyahina hi gilugilumi hi
pa, Lawa Moinau apo wiyuwa a tuhagahi po paliguyaguyau.
13
Ma tamogi Elaisiyana amaka
i nei, ma hi wihinigigiyeya, mei Yaubada a Buka uyahina hi bahebaheya.
Alugo apapoena tewela uyahina Yesu i wiyagaya
(Matiu 17.14-21; Luka 9.37-43a)
14
Yesu a hewahewali tonuga mitehi oyagei hi hopu mai po a hewahewali gehouhi hi
tuhagahi ma lugagaya tanitaniwagahi mitehi he laugamobagibagi ma bolu baneina himboina.
15
Hougana bolu Yesu hi galeya ma hi goholihi ega yaka hi bulili po hi witutuhaga ma hi
mamali.
16
Ma i lubayadehi i pa, Awai binei o laugamobagibagi?
17
Bolu u hayahi lawa gehouna Yesu i paliweleya i pa, Bada, natuwe alugo apapoena i
luiya ma a neneiyai uyahimpo tamega geka hota. Natuwe geka ega emoemotana po ina
baha
18
ma houga gehouhi alugo apapoena e luiya ma e guli hoi hipuli po pulopulo gamonei
he gelegeleta ma niwona e yamhanakidiyana ma e yamtatamomota. Ma omhewahewali
uyahihi a baha ipa alugo apapoena hina wiyagaya ma ega emoemotahi.
19
Yesu i baha i pa, Taumi hapa geka ega omi witumagana. Houga a dao awai apo a
meme liyanimi po a genogenogemi? Tewelana ona neiyai uyahiu.
20
Apoma tewelana hi neiyai Yesu uyahina ma alugona Yesu i galeya ma i
wimatauguuguwa po i peu hoi hipuli po i taatawa ma gamonei pulopulo hi gelegeleta.
21
Yesu tewelana a totogo i galeya ma i lubayada amana uyahina i pa, Iyowai a totogo
a dao?
Tewela amana Yesu a baha i wimiheya i pa,
22
A habuluna ma i nei po geka hougana,
ma alugo apapoena e ileta ipa ina lihilageni ma e haleya mayau ebebalana uyahina po gasi
goila u hinena. Yaka emoemotamuna lunugotootogogeiyai po una haguiyai.
23
Yesu a baha i wimiheya i pa, Awai binei u baha u pa, Emoemotam? Ginouli
atapuhi witumaganagei emoemotahi.
24
Mala emosi tewela amana i baha gonugonuwa i pa, A witumaganem, ma u
witumagana ega ita lata yaka una haguwe.
25
Yesu bolu i gagalehi ma hi bulibulili mai u liyaliyana yaka alugo apapoena i paliyeya i
pa, Alugo gumgumgeka hougana una hopu haleya ega una luilui meya!
26
Ega yaka alugo i otu labatana ma tewelana i wimatauguuguwa po i guli hoi hipuli, ma
alugo apapoena i hopu haleya, ma bolu tewelana hi galeya ma hi pa, Amaka i hilage!
27
Ma
ega yaka Yesu tewela u nimana i wogo po i woitowoli po mitehi hi towotowolo.
28
Yesu a hewahewali mitehi lawa hi nehalehi po hi nae numa u hinena po tunawahi ma
hi lubayadeya hi pa, Iyowai po ega emoemotiyai alugo apapoena to wiyagaya?
29
Ega yaka Yesu hai baha i wimiheya i pa, Lupaligei emoemotana alugo apapoehi
lawa u hinehi hina lupa hopu, ma ega awai gehouna.
Yesu a hilage bahana i wiluwagaya
(Matiu 17.22-23; Luka 9.43b-45)
30
Dobu naka hi nehaleya po hi damana Galili u tupona. Yesu ega nugonugona ipa lawa
hai ani nae hina hanapugeya,
31
babana ipa a hewahewali ina wiatatiyehi. Ma i baha nae
uyahihi i pa, Lawa Moinau apo hina houna damaneu lawa u nimahi po hina lihilageniu ma
apo iyeta witonugana uyahina hilagei apo a towolo meme.
32
A baha uyahihi ega hita
nugotuhu tuhagaya ma hi nugolowo yaka ega hita lubayada meme uyahina.
Tu tahaya tauhi tu wimuli
(Matiu 18.1-9; Luka 9.46-50, 17.1-2)
33
Hi geleta Kapaneumpo hi lui hoi numa po Yesu a hewahewali i lubayadehi i pa,
Awai hoi tahaya o yampaliwilewileya?
34
Atapuhi hi genuwana, matababana hoi tahaya
tunawahi ma hi wigamogahigahi wibadabada binei po hi wihinimaya.
35
Yesu i tugula ma magouhi 12 i otugehi, po i baha uyahihi i pa, Apo iyai
nugonugona po ina tahaya, tauna ina nugohopuhopu ma ina witubagibagi a lawa ubeihi.
36
Ega yaka tewela gehouna i waya po u naohi i witowoli ma i talahagauya ma i baha
uyahihi ipa,
37
Iyai gowaugei geka tewelana ina likaohaya yaka tau i likaohau. Ma iyai ina
likaohau yaka ega tau tunawau ma tu himiliu i likaohaya.
38
Yoni i baha Yesu uyahina i pa, Bada, lawa gehouna gowamgei ma alugo apapoehi i
iyagahi ma to baha po ipa ina wohouna, matababana tauna ega ata bolu u hinena.
39
Yesu i baha i pa, Ega ona yamgudugudu apo iyai manini ina dewadewahi gowaugei
naka tauna ega ita palipalidibogiu,
40
babana iyai ega ita igawiyeta naka tulata.
41
A baha
duma uyahimi, apo iyai goila ina welemi babana taumi Keliso a bolu, yaka a meiha apo ina
tuhagaya.
42
Apo tu witumaganeu lawana a winugonugotuhu mei geka tewelana, ma lawa awai
ina lipeuya, yaka a dumalu itapa gaima baneina u gadouna hita duli ma u boga dumdumhita
halena hopuneya. Ma ega ita dumalu ipa geka tu tapitapiyana ina dewaya po apapoe ina
dewadewaya.
43
Apo nimamina laipeunimyaka una boli haleya. Naka ega apapoe awai
babana nimam emosi yaka luyagohana apo una tuhagaya. Tamogi woapapoe dumana naka
nimamluwaga a dewadewahi ma apo hina halena hopunemmayau ebebalana ega sigasigana
uyahina.
45
Ma apo aem ina laipeunim yaka una boli haleya. Naka ega apapoe awai, babana
apo aem emosi yaka luyagohana una tuhagaya. Tamogi woapapoe dumana naka aem
luwaga a dewadewahi ma apo hina halena hopunemmayau ebebalana uyahina.
47
Apo gasi
matamina laipeunimyaka una wahi haleya. Naka ega apapoe awai babana matamemosi
yaka Yaubada anani taniwaga una luiya. Tamogi woapapoe dumana naka matamluwaga a
dewadewahi ma apo hina halena hopunemmayau ebebalana uyahina.
48
Tupo noka uyahina,
Motamota hai ani mae
ma mayau ebalana ega ita bohoboho.
49
Gasi atapumi mayau ebebalana apo ina widewadewami, mei niha aniani e
idewadewaya.
50
Niha ginouli dewadewana ma dagihana ina kokoe ega emoemotana po ina dagiha
meme. Niha naka omi dewa. Dewa dewadewana ona wibagibagi po omi lawa mitehi ona
nugoemota.
Maki Maki
<<
99
>>
Maki Maki
<<
10 10
>>
10
Yesu a wiatatiyana wihulu binei
(Matiu 19.1-12; Luka 16.18)
1
Yesu a hewahewali mitehi Galili hi nehaleya po hi nae Yudeya u tupona po Yodani
goilana hi damani po lawa hi galeya yaka bolu himboina nae ma a dewa tauna bolu uyahihi
i iatatiyana.
2
Ma Palisi lawahi hi nei Yesu uyahina ipa hina ludadani hi pa, Iyowai apo lawa agona
ina nehaya naka apapoe?
3
Yesu i lubayadehi i pa, Iyowai Mose a lugagayo uyahimi?
4
Palisi lawahi hi pa, Mose lugagayo i pa, apo lawa agona ina hahaleya yaka giluma
gehouna ina gilumi po wawinena ina weleya ma apoma ina wihulu.
5
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Mose lugagayona i welewelemi matababana omi
nugokapala tepanei.
6
Houga a wawala uyahina Yaubada lawa luwaga i wiwawalihi oloto ma
wawine.
7
Oloto amana ma hinana ina nehalehi po agona ina waya po mitehi hina megogona.
8
Yaka hai luwaga hina wihiniemosi ma ega hini luwaga.
9
Oloto ma wawine hai tawine
Yaubada i popo emotehi, ega lawa hina lupelupena halehi.
10
Yesu bolu uyahihi a wiatatiyana i luwegahi ma hi gunawilehi hai numa uyahina, ma a
hewahewali Yesu hi lubayadeya a baha wihulu binei.
11
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa,
Oloto awai agona ina haleya ma wawine gehouna ina lawagi naka e matamatamaga.
12
Ma
wawine awai agona ina haleya ma oloto gehouna ina lawagi naka e matamatamaga.
(Matiu 19.13-15; Luka 18.15-17)
13
Ma lawa gehouhi logaloga hi nehi mai Yesu uyahina ipa ina wotepanihi ma a
hewahewali hi paliyehi.
14
Ma Yesu i gagalehi po nugonugona i apapoe hai baha binei yaka i
baha i pa, Logaloga ona palihalehi po hina nenei uyahiu ma ega ona guduguduhi.
Matababana lawa mei geka logalogahi apo Yaubada anani taniwaga hina luiya.
15
A baha
duma uyahimi, apo iyai Yaubada anani taniwaga ina luiya ipa nugonugona ina dewaya po
mei logaloga hai winugonugotuhu.
16
Yesu logaloga i gunihi po u nimana ma i
kawaidewedewehi.
Tu wigapola
(Matiu 19.16-30; Luka 18.18-30)
17
Yesu i wotowolo po tahayagei i nenae ma tu wigapola lawana i bulili mai po i tutunei
imtutonetonena u matana ma i lubayada i pa, Bada dewadewam, apo awai a dewaya po
luyagohana tuwetuwenai Yaubada ina weleu?
18
Ma Yesu i paliweleya i pa, Omwinugonugotuhu awai binei u kawaidewadewageu?
Ega iyai ita dewadewa ma Yaubada tunawana.
19
Lugagayo u hanapugehi hi pa, Ega una
yamunugo, ega una matamatamaga, ega una danedanene, ega una igou koyakoyama, ega
koyamagei una laugapola, amamma hinamuna wiyateyatehi.
20
Ma lawana i baha i pa, Bada, geka lugagayohi a habuluwe a wootagohi ma i nei po
amalai.
21
Yesu lawana i galena lunugotootogogeya ma i pa, Ginouli emosi hota ega uyahim.
Omgapola magomagouhi una gimalena halehi po monehi tu dayadayabu una welehi, ma
una nei po una wotagou. Yaka apo hoi yada una wigapola.
22
Hewalina Yesu a baha i noonoli po anai nugodubuna i gunawilena meya, babana a
gapola hi maga duma.
23
Yesu i luhagawileya po a hewahewali uyahihi i pa, Tu wigapola lawahi hai lui
Yaubada anani taniwaga uyahina i witai.
24
A baha geka uyahina ma a hewahewali hi goholihi yaka Yesu i pa, U logaloga
Yaubada anani taniwaga luina i witai duma.
25
Kamela ega emoemotana heyau domona ina
honogi. Ma tu wigapola lawana a lui Yaubada anani taniwaga uyahina i wipilipili lagona
apoma noka kamela a honoga.
26
Yesu a baha uyahina ma a hewahewali hi nugogohola duma po hi lubayada hi pa,
Heki, iyai apo luyagohana ina tuhagaya?
27
Yesu i galehi po i kokoe ma i baha uyahihi i pa, Lawa uyahihi luyagohana tuhagana
ega emoemotahi ma Yaubada uyahina ginouli atapuhi emoemotana.
28
Ega yaka Pita i baha nae i pa, Una galeya i gapola atapuhi to nehalehi po to
wootagom.
29
Ma Yesu i baha uyahihi i pa, A baha duma uyahimi, apo iyai a meyagai bo
walewalehina bo nounouna bo hinana po amana bo natunatuna bo a tano tau biugei po gasi
tuwega dewadewana binei ina nehalehi,
30
tauna geka hougana ginouli magomagouhi ina
tuhagahi Yaubada uyahinei, a numa ma walewalehina ma nounouna ma hinahinana ma
natunatuna ma a tano apo ina tuhagahi ma lawa apo hina widibogi ma tamogi houga he
nenei luyagohana ega sigana apo ina tuhagaya.
31
Ma amalai gehouhi he tahatahaya apo hina
wimuli. Ma amalai gehouhi he imuli apo hina tahaya.
(Matiu 20.17-19; Luka 18.31-34)
32
Noka hougana hi nenae u Yelusalempo Yesu i tahaya ma a hewahewali hi nugohele
ma tu wotagona gehouhi hi matouta duma hi gegae Yelusalembinei. Hoi tahaya ma a
hewahewali i paliwelehi apo awai hina gelegeleta uyahina binei i pa,
33
Tauta ta nenae u
Yelusalemapo Lawa Moinau hina palihaleu, tu witalaguyaba babadahi ma lugagayo
tanitaniwagahi u nimahi apo u hilage binei hina taniwaga. Ma hina palihaleu tu meuputa hai tu
wigawiya u nimahi po
34
apo hina paliguyoguyougeu ma hina howahowau po hina
kodikodiliu po ina kokoe ma apo hina lihilageniu. Ma iyeta tonuga hina kokoe apo a towolo
meme.
Yamesa ma Yoni hai lupali Yesu uyahina
(Matiu 20.20-28)
35
Yamesa ma Yoni, Sebedi natunatuna, hi nei Yesu uyahina po hi baha hi pa, Bada,
to nei uyahim po to lubayadem.
36
Yesu i pa, Awai nugonugomi?
37
Hi baha uyahina hi pa, Apo om wasawasa una tutuhagaya hougana, ma
emoemotana apo tata tugula gogona gehouna u awala hinebawam ma gehouna u keham.
38
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, Omi lupali anona ega ota hanapugeya.
Emoemotami apo wiyuwa ani umana a umumaya taumi gasi onumaya? Emoemotami apo
hilage bapatisona a wiwaya taumi ona waya?
39
Ma hi pa, Emoemotiyai.
Ega yaka Yesu i paliwelehi i pa, Naka moina, apo wiyuwana a umumaya taumi
onumaya po hilage a tutuhagaya apo taumi ona tuhagaya.
40
Ma tamogi ega emoemotau po
a taniwaga po ona tugula u awala hinebawau bo u awala kehau. Yaubada tauna e
woononogo iyawoi apo hina tugula.
41
Ma a hewahewali magouhi 10, Yamesa ma Yoni hai lubayada hi noonoli po hi
luuyogigai.
42
Yesu i boinihi po i baha nae uyahihi i pa, O hanapugeya tanitaniwaga
hipuligei lawa uyahihi hi taniwaga kadidili duma, po tauhi mei tu wasawasa.
43
Ma taumi ega
ipa naka pitenana ona dewadewaya. Apo u hayami tamiyai ipa una witaniwaga, yaka una
witubagibagi omlawa ubeihi.
44
Apo gasi iyai u hayami ipa ina tahaemi, yaka tauna a lawa
ubeihi ina witupupoula.
45
Mei gasi tau Lawa Moinau a nenei hoi hipuli ega ipa lawa biugei
hina bagibagi, ma tau ipa a witubagibagi lawa ubeihi, po yautuwe a palihaleya lawa
magomagouhi ubeihi ipa a lupenihi.
Batimeyo matana i lugiigili
(Matiu 20.29-34; Luka 18.35-43)
46
Yesu a hewahewali mitehi hi geleta Yeliko po ipa hina nehaleya ma lawa matana
keekena gowana Batimeyo babana Timeyo natuna tahaya u liyaliyana i tugutugula, ma
gapola i lulupali.
47
Ma tuwega i nonoli ipa Yesu lawa Nasaletagei, yaka i otu i pa, Yesu,
Dawita gogana, hilaki uta lunugotootogogeu!
48
Ma lawa magomagouhi hi paliyeya hi pa, Hei, una genuwana!
Tamogi i otu labatana i pa, Tam Dawita gogana, una lunugotootogogeu!
49
Yesu i tutowolo ma i baha i pa, Onotugeya.
Ega yaka tu matakeke hi otugeya hi pa, Una kaoha! Una towolo, Yesu e ototugem.
50
Mala emosi ma a lupulu i halehi ma i wotowolo po i nae Yesu uyahina.
51
Yesu i lubayadeya i pa, Om luhogala awai uyahim a dewaya?
Tu matakeke i pa, Guyau, u luhogala ipa matau hina dewadewa.
52
Ma Yesu uyahina i baha i pa, Una nae. Omwitumagana i luyawahim. Mala emosi
ma matana i galeneya ma Yesu hoi tahaya i wotagoya po hi nae.
Maki Maki
<<
10 10
>>
Maki Maki
<<
11 11
>>
11
Yesu a lui Yelusalema
(Matiu 21.1-11; Luka 19.28-40; Yoni 12.12-19)
1
Hi nae Yelusalema u liyaliyana po hi geleta u Betepage po u Betani naka oya Oliweta
uyahina. Yesu a hewahewali luwaga i himila tahaehi i pa,
2
Meyagai u naomi ona nae po ona
luiluiya naka hota doniki wouna yohola ega hita geluya ma e memae, apo ona tuhagaya. Ona
lupeni po ona neiyai geka hosi.
3
Ma inapa iyai ina lubayademi ina pa, Awai binei o
lupelupeni? yaka ona pa, Guyau ipa ina wibagibagi ma apo ina gunawileya.
4
Hai luwaga hi nae po hi geleta meyagai uyahina. Ma hi galeya doniki anai lutamina i
memae numa u matetana. Ega yaka doniki lutamina hi lupelupeni.
5
Ma lawa hi pa, Hei,
awai binei doniki naka o lupelupeni?
6
Ega yaka hi pa, Guyau i pa houga kuku hotana ina wibagibagi ma apo ina himila
meya, po ega yaka hi palihaleya.
7
Apoma donikina hi niyeya Yesu uyahina, po hai
kalekogei donikina upuna hi lutouli ma Yesu i gelu.
8
Ma lawa magomagouhi hai kalekogei
tahayana hi lutouli ma lawa gehouhi mayau luguluguhi hi bolihi po a tahaya hi lutouli.
9
Ma
lawa u naonei po mulinei hi nenae ma hi ototu po hi wotalagae hi pa,
To wotalagiyem!
Guyau gowanei e nenei Yaubada ina kawaidewedewem!
10
Gogata Dawita anani taniwagagei e nenei Yaubada ina kawaidewedewem!
Animhuna duma tamGegewahagamuyahim!
11
Hougana Yesu i geleta Yelusalempo i lui numa dalabu baneina uyahina po ginouli
atapuhi i galehi numa dalabu u hinena. Ma amaka aibiga yaka a hewahewali magouhi 12
mitehi hi gunawilehi u Betani po noka hotanana hi eno.
(Matiu 21.18-19)
12
Malatomtomgei Yesu a hewahewali mitehi Betanigei hi gunagunawilehi, po hoi
tahaya Yesu ami hilage.
13
Ma i gagalena nae po mayau mei mabewa i galeya yaka i nae u
liyaliyana ipa apo ugona ina tami. Ma mayouna ega ugona ma lugu yawa babana ega hai
houga ugo.
14
Ega yaka Yesu mayau i paliyeya i pa, Apega ugomgei lawa hina ama
sigana. Ma a hewahewali hi nonoli mayau uyahina i bahabaha nae.
Yesu tu gimala i wiyagahi numa dalabu u hinena
(Matiu 21.12-17; Luka 19.45-48; Yoni 2.13-22)
15
Hougana hi geleta Yelusalempo Yesu numa dalabu baneina i luiya ma i wiwawala po
tu gimagimala i wiyagahi ma gasi mone tu wiyawepeli hai pata i lugoluhi ma bunebune tu
gimalahalenahi hai ani tugula i lubuiya.
16
Ma i taniwaga po ipa ega iyai hai gapola numa
dalabu u hinena ina awawala.
17
Ega yaka Yesu lawa i guguyahi i pa, Yaubada a Buka
gilugiluma uyahina i baheya i pa,
U numa tupo wohepali hai ani lupali binei.
Ma taumi o buiya po tu danedanene hai ani megowada.
18
Ma tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi a baha hi nonoli po hi
luuyogigai ma hi pa, mata awai uyahinei ma apo hina lihilageni. Ma lawa atapuhi Yesu a
guguya nugohi i waya po tanitaniwaga lawa hi matutehi po ega Yesu hita womomohi.
19
Ma
amaka aibiga yaka Yesu a hewahewali mitehi Yelusalemhi nehaleya po hi nae Betani u
tuponana.
Yesu mayau i palipaligubaya i kokodila
(Matiu 21.20-22)
20
Yesu a hewahewali mitehi malatomtomkikina hi wotowolo po hi nenae Yelusalem
po hoi tahaya ma Yesu mayau i palipaligubaya hi gagaleya atapuna amaka i kokodila.
21
Ega
yaka Pita Yesu a wogalahi i nugotuhuya yaka i baha i pa, Guyau, mayau una galeya u
palipaliyeya po amaka i kokodila.
22
Yesu a hewahewali hai wibaabani i nonoli yaka i baha uyahihi i pa, A baha duma
uyahimi,
23
apo iyai oya geka uyahina ina baha po ina gunawotowi po u boga ina yoli, apega
anai nugoluwaluwagana ma inapa anai witumaganana yaka apo ina wiponawogogeya.
24
A
baha uyahimi, anai witumaganami ona laupali po omi luhogala awai Yaubada uyahina ona
paligeletehi yaka apo ona tuhagaya.
25
Ma omi lupali hougahi uyahihi lawa hai apapoe
uyahimi ona nugotuhuya yaka ona paligigilihi. Uyahinei Amami hoi yada apo omi apapoe
ina paligigilihi. [
26
Inapa lawa hai apapoe uyahimi ega ona paligigilihi yaka Amami hoi yada
omi apapoe apega ina paligigilihi.]
(Matiu 21.23-27; Luka 20.1-8)
27
Yesu a hewahewali mitehi hi geleta Yelusalempo i lui numa dalabu u hinena i
lautowolo nae ma mi Yudeya hai tanitaniwaga po tu witalaguyaba babadahi po lugagayo
tanitaniwagahi hi nei uyahina, po Yesu hi lubayadeya hi pa,
28
Witaniwaga awai u waya po
geka ginoulihi e dewadewahi, bo iyai geka witaniwagana i welem?
29
Yesu hai baha i wimiheya i pa, Hapali tau gasi u lubayada a welemi, po ona
wimiheya yaka apo omi lubayada a wimiheya, po iyai geka witaniwagana i weleu.
30
Yoni a
witaniwaga yadei i nei bo lawa uyahihiyei i nei po i ibapatiso? Ona paliweleu.
31
Ma tunawahi u hayahi hi ibaabani hi pa, Apo awai ta baheya? Apo tana pa,
Yadei, apo ina pa, Awai binei ega ota witumaganeya?
32
Ma apo tana pa, Lawa
uyahihiyei, yaka apo bolu hina luyogigai uyahita. (Babana lawa hai winugonugotuhu naka
Yoni tu bahapiko gehouna.)
33
Ma Yesu uyahihi i baha i pa, Tau gasi apega a paliwelemi witaniwaga awai a waya po
Maki Maki
<<
11 11
>>
Maki Maki
<<
12 12
>>
12
Bada a tano tu bagibagiyena
(Matiu 21.33-46; Luka 20.9-19)
1
Apoma Yesu i wiwawala po paliluwaluwahi lawa i paliwelehi i pa, Lawa gehouna
gologolowa ugona uyahina wine he dewadewaya i lupehiyeya. Ma gali i dewaya po i wiwila,
ma wine pihagana i dewaya, ma tanona u hinena ani luwiyau numana i wogoya, ma tu galena
itete hai ututu i lawi ma i nehalehi po i nae bala daodaona.
2
Omlohina hougana uyahina
badana a hewali i himili po i nae tano tu galena itete uyahihi ipa ugona tupona hina weleya.
3
Tamogi tano tu galena itete badana a hewali hi wilawi ma a nima kwakwawina hi himili po i
gunawileya.
4
Ega yaka badana a hewali wiluwagana i himili po i nae uyahihi po unununa hi
hedali po anai wihinimayana i gunawileya.
5
Ma gehouna i himili po hi lihilageni ma atapuhi
naka dewana uyahinei hi dewahi gehouhi hi wilawihi ma gehouhi hi lihilagenihi.
6
A hewahewali atapuhi i himilihi po hi kokoe. Ma tauna natu hotana i lauhogaleya
tunawana i tupo. Ega yaka i himili tano tu galena itete uyahihi i pa, Geka natuwe yaka apo
hina wiyateyateya.
7
Tamogi hougana tano tu galena itete natunana hi galeya yaka tunawahi hi ibaabani hi
pa, Tanona muliyei tu witaniwagena geegeka. Tanuni po geka tanona ipa ina nenae
uyahina naka apo ina wigalitiyei.
8
Ega yaka hi womomohi, po hi lihilageni po hi halena
hopuneya tanona uputana.
9
Yesu i lubayada i pa, Tanona taniwagana apo tano tu galena itete iyowai ina dewahi?
Apo ina nei po ina unihi ma tano tu galena itete gehouhi u nimahi tanona ina houni.
10
Nugote Yaubada a Buka hi gilugilumi, yohola ega ota nugotuhu tuhagaya i pa,
11
Naka Guyau a bagibagi uyahita ani nugogohola u matata.
12
Yesu a paliluwaluwa hi noonoli po uyahinei tanitaniwaga hi pa tauhi ubeihi
itampaliluwaluwa ma ipa hina numa panipani ma tamogi bolu hi matutehi. Ega yaka hi
nehaleya po hi nae.
Sisa mi Loma hai wasawasa a takisi
(Matiu 22.15-22; Luka 20.20-26)
13
Ega yaka Palisi lawahi po Heloda hai bolu hi nei Yesu uyahina po ipa hina
lubayadeya po a baha powa hina tuhagaya.
14
Ma hi liya nae Yesu uyahina po hi pa, Bada,
to hanapugemtamlawa dumadumalumma lawa kadikadidilihi ega uta genogenogehi. Ma
Yaubada a tahaya dumadumaluna e bahebaheya lawa atapuhi u matahi. Ma iyowai, mi
Loma hai taniwaga ta wotagoya po takisi ta huhouni, bo ega?
15
Sisa ta weleweleya bo ega?
Ma Yesu amaka hai lubayada koyakoyama i hanapuya yaka i pa, Awai binei o
laudadaniu? Ipa lubayada geka uyahinei ma ona paniu. Ma heki, naka monena ona weleu po
a galeya.
16
Ega yaka mone hi weleya po i lubayadehi i pa, Iyai tepana galenana po
gowana geka monena uyahina?
Hi baha uyahina hi pa, Sisa galenana.
17
Ega yaka Yesu uyahihi i baha i pa, Heki, ginouli awai Sisa galinei Sisa ona weleya.
Ma ginouli awai Yaubada galinei Yaubada ona weleya.
Yesu a baha hi nonoli po hi nugogohola duma.
Hilage towolo memena
(Matiu 22.23-33; Luka 20.27-40)
18
Sadusi hai bolu lawahi hilage towolo memena ega hita itumaganeya. Tauhi hi nei
Yesu uyahina,
19
po hi lubayadeya hi pa, Bada, Mose geka lugagayona ubeiyai i gilumi i pa,
Oloto awai ina tawine po ega ina winatuna ma ina hilage, apo walehina hiwapena ina lawagi
po hina winatuna yaka naka popoyana galinei.
20
Lawa gehouna natunatuna ololotohi
magouhi 7. Tutuwoga i tawine po ega natuna ma i hilage.
21
Ma ega yaka tu hulatuna
hiwapena i lawagi po ega gasi natuna ma i hilage. Ma witonugahi hai hiwapena i lawagi po
gasi ega natuna ma i hilage.
22
Atapuhina magouhi 7 ega hita winatuna. Ma wawinena
tunawana i memae po i hilage.
23
Uyahinei ma hoi towolo meme wawinena apo agona iyai?
Matababana magouhi 7 i lawaga pahihi.
24
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, Taumi naka o koyakoyamena memi babana
Yaubada a Buka gilugilumana ega ota hanapugeya, ma gasi a wipoya ega ota hanapugeya.
25
Ma houga towolo meme uyahina apo tauhi tu hilage hina towolo apega hina tawitawine po
apega hina itawinehi, tamogi hai mae yada uyahina tauhi ani galenahi mei tu winoyanoya mi
yadena.
26
Ega Mose a buka ota hiyawa tuhagaya. Mayau towotowolona i alalahi hougana
Mose i limoineya naka lawa hoi hilage he towotowolo meme. Noka hougana Yaubada i
baha nae uyahina i pa, Abelaham a Yaubada tau, po Isako a Yaubada tau, po Yakobo a
Yaubada tau.
27
Tauna ega lawa hilahilagehi hai Yaubada ma lawa lauyagohanahi hai
Yaubada. Yaka taumi omi baha ega hita dumalu.
Taniwaga baneihi
(Matiu 22.34-40; Luka 10.25-28)
28
Lugagayo taniwagana gehouna lubayadahi anohi i nonolihi po Yesu a baha hi
dumalu duma. Ega yaka lawana i nae Yesu uyahina po i lubayada i pa, Yaubada a
lugagayo awai i geduma?
29
Ega yaka Yesu i pa, Geka lugagayo baneina: taumi mi Isalaela ona lutanigana imahi,
Yaubada tunawana ata Guyau.
30
Guyau om Yaubada luhogalam atapunei po alugom
atapunei po nugonugomatapunei po omi kadidili atapunei una luhogaleya.
31
Ma geka
lugagayo wiluwagana: lawa u liyaliyamtu mae una luhogalehi po mei e lauhogalena mem.
32
Lugagayo taniwagana Yesu a baha i nonoli po i baha i pa, Bada, om baha atapuna
nonolana uyahiyai i dewadewa duma po gasi hi dumalu duma matababana Yaubada
tunawana ata Guyau ma ega Guyau gehouna ita memae.
33
Nugote gamogamo po
animbenena atapuhi ta italaguyabehi Yaubada uyahina naka ginouli habuluhi, ma ginouli
baneihi naka Yaubada nugonugota atapunei ta luhogaleya po ata hanapu atapunei ta
luhogaleya. Ata kadidili atapunei ta luhogaleya ma ata lawa ta luhogalehi po mei ta
lauhogalena meta.
34
Yesu lawana a baha hanahanapu i nonoli yaka i pa, Tam Yaubada anani taniwaga
uyahinei ega uta mebala dao. Ma lawa hi lowogeya po ega hita lubayabayadena gawahi.
Besinana lawana Dawita guguninei
(Matiu 22.41-46; Luka 20.41-44)
35
Hougana Yesu i iatatiyana numa dalabu u hinena po lubayada gehouna i welehi i pa,
Iyowai ma lugagayo tanitaniwagahi hi pa Besinana lawana naka apo Dawita gogana?
36
Ma
Alugo Woiyawa nugotuhu Dawita i weleya po Besinana lawana i kawaiguyougeya i pa,
Yaubada i baha u Guyau uyahina i pa,
U awala hinebawau una memae
a sigana om gawiya a houna hopunehi
37
Noka hougana Dawita Besinana lawana i kawaguyougeya. Uyahinei Dawita ega Besinana
Bolu Yesu a baha hi nonoli po hi kaoha duma.
Yesu lugagayo tanitaniwagahi i kawaiapapoenihi
(Matiu 23.1-36; Luka 20.45-47)
38
Ma a wiatatiyana uyahinei i paliwelehi i pa, Lugagayo tanitaniwagahi ona gagalena
imahiyehi. Tauhi hai luhogala ipa luilui daodaohi hina otenihi ma hina nenae, ma ani gimala
dobuna uyahina lawa wiyateyategei hina maamalihi.
39
Tauhi hai luhogala hoi numa dalabu
ani tugula dewadewahi po hoi toleha hai ani tugula gegehi.
40
Ma koyamagei hiwahiwape hai
numa gapolahi he danedanenehi ma lupali daodaohigei galena koyakoyama he dewadewaya.
Tauhi hai wimeiha apo ina lata duma.
Hiwape ananimbenena
(Luka 21.1-4)
41
Yesu i nei hoi numa dalabu mone ani hounana u liyaliyana i duhuduhuna, ma lawa hi
yambenena ma Yesu tu wigapola hai ombenena baneihi hi huhouna ma i gagalehi.
42
Ma gasi
i gagalena ma hiwape wodayadayabuna mone luwaga habuluhi mei toea emosi i hounihi.
43
Ma Yesu a hewahewali i boinihi ma i paliwelehi i pa, A baha duma uyahimi geka
hiwapena wodayadayabuna i houna lagona ma apoma atapuhina. Matababana atapuhina hai
omteletelenagei hi houna ma tauna a widayadayabu u hinena ma mone atapuna i tutuhagaya i
houna pahi.
Maki Maki
<<
12 12
>>
Maki Maki
<<
13 13
>>
13
Yesu a bahapiko waisigana
(Matiu 24.1-2; Luka 21.5-6)
1
Yesu a hewahewali mitehi numa dalabu baneina uyahinei hi hopu mai po a hewali
gehouna Yesu uyahina i pa, Bada, numa geka galenahi hi dewadewa duma, gaima baneihi
uyahihiyei hi dewahi.
2
Ega yaka Yesu a baha i wimiheya i pa, Geka numahi gaima uyahihiyei hi dewahi po
o gagalehi, houga e nenei apega gaima gehouna u uyawena ina memae. Atapuna apo hina
dubadubalena pahi.
(Matiu 24:3-14; Luka 21:7-19)
3
Yesu i gae oya Oliweta u tepana po i tugula, ma i gagalena damana Yelusalemnuma
dalabu baneina uyahina. Pita ma Yamesa ma Yoni ma Andulu tunawahi hi nei Yesu u
liyaliyana,
4
po hi pa, Una paliweliyai ombaha anona meyanai apo ina geletai? Ma
wekiwekilala awai una baheya po to galeya yaka apo to hanapugeya ginoulihi u bahebahehi
apo kikina ma hina geleta?
5
Ega yaka Yesu uyahihi i pa, Ona gagalena imahi po ega iyai ina inepowami.
6
Yaubada a Besinana lawana, ma lawa magomagouhi hina koyamehi po hina wotagohi.
7
Hougana gawiya po witona tuwegahi ona noonolihi ega ona matomatouta babana geka
dewahi apo hina wawala tahaya. Tamogi houga sigasigana yohola.
8
Tupo geha ma tupo
geha apo hina wigawiya po ani taniwaga geha ma ani taniwaga geha apo hina wigawiya. Ma
apo guhuguhu tupo gehouhi uyahihi hina geleta ma gomala baneihi. Geka ginoulihi naka
houga witai anani wawala dumana.
9
Ma lawa ona galena imahiyehi, babana tauhi apo hina niyemi po hina libahibahimi hai
omboina uyahihi ma hai numa dalabu uyahihi apo hina wilawimi. Ma gowau binei apo hina
niyemi taniwaga baneihi po wasawasa uyahihi. Ma naka omi gaogao ipa tuwega
dewadewana ona nohaya.
10
Ma tuwega dewadewana ona noha tahaeya hipuli atapuna
uyahihi ma apoma muliyei houga apapoe ina geleta.
11
Hougana apo hina panimi po hina
niyemi libahibahi binei ega ona genogeno ipa apo awai ona baheya uyahihi. Yaubada tauna
apo omi baha ina woogeleteya u nugonugomi naka hougana uyahina baha awai o
bahebaheya ega tunawami, ma Alugo Woiyawa apo ina wiatatiyemi omi wibaabani uyahihi.
12
Houga naka uyahihi apo lawa walehina ina wihinigigiyeya po tanitaniwaga ina
weleya po hina lihilageni mei amamahi naka pitenana apo natunatuhi hina wihinigigiyehi, apo
gasi natunatuhi amamahi hina wihinigigiyehi.
13
Apo gowau binei ma lawa atapuhi hina
wihinigigiyemi. Ma apo iyawoi uyahimiyei hinomtaibagibagi ma hina towolo kadidili po
houga a siga uyahina, luyagohana apo hina tuhagaya.
(Matiu 24:15-28; Luka 21:20-24)
14
Apo yohola wekiwekilala naka ginouli waigola dumana ona galeya tupo
waiwoiyawana uyahina e towotowolo (taumi tumhiyawa ona wileta po baha geka anona
ona hanapugena imahiyeya) ma iyawoi Yudeya u tupona ona memae yaka ona lowo gae u
oya.
15
Apo tamiyai omnuma uputana una memae, yaka una lowo yagiyagina, ma ega una
luilui hoi numa omgapola ubeihi.
16
Apo tam iyai hoi tano una wobagibagi, yaka ega om
luilui binei una gunagunawilem.
17
Ma wiwine tu koikoiba po tu wigugu houga noka uyahina
tauhi tu nugodubu.
18
Ma ona laupali omi lowo hougana binei, po ega houga wayau uyahina
ona nenae.
19
Houga witai banei dumana, babana Yaubada a wiwawala uyahinei ma i nei po
amalai ega kikina witai mei geka pitenana, ma houga he nenei uyahihi apega witai hina geleta
meme.
20
Iyeta witai noka itapa Guyau hougana ega ita likukuya apo lawa atapuhi hita hilage
pahihi, ma Guyau hougana apo ina likukuya, babana a lawa i inaganihi ubeihi.
21
Apo lawa
gehouna ina paliwelemi ina pa, Ona galeya, geka bo noka Besinana lawana, ega ona
itumaganeya,
22
Matababana Besinana koyakoyama po tu bahapiko koyakoyama apo hina
geleta po wekiwekilala po manini lawa u matahi hina wogeletehi, po Yaubada a bolu i
inaganihi kikina apo hita koyamehi.
23
Uyahinei ona galena itete memi dewa geka uyahihi
babana palihanapu atapuna amaka a bahehi uyahimi.
Yelusalem a peu binei Yesu i baheya
(Matiu 24:29-31; Luka 21:25-28)
24
Houga witai u mulina,
Kabudala a kadidili apo ina tapiya
ma wamahiya yayatana ina wigahugahu.
25
Ma yada ubonahi apo hina peu hopu mai
ma yada ginouli atapuhi hai kadidili apo hina tapiya.
26
Apoma apo Lawa Moinau anai wipoyau po anai wasawasau ona gagaleu ma yaloigei a
nei.
27
Ma apo u tu winoyanoya a himilihi hipuli atapuna, togowa mata wohepali i nae po
yada a siga uyahihi po u lawa a inaganihi hina welugogonihi po hina nei uyahiu.
I galugalu gehouna
(Matiu 24:32-35; Luka 21:29-33)
28
Ani galena a paliwelemi po ona nugonugotuhuya, i galugalu hougana uyahina ta
hanapugeya naka ega daona ma apo higolo ina wawala.
29
Yaka wekiwekilala awai a
palipaliwelemi hina wawala ma ona galehi yaka ona hanapugeya u houga gunawilana ega
daona ma apo ina geleta babana hoi mateta a towotowolo.
30
A baha duma uyahimi, geka
ginoulihi atapuhi apo hina wawala tahaya ma apoma geka hapanana lawahi hina hilage
pahihi.
31
Yada po hipuli apo hina yababa ma tau u baha apega ina yababa.
A houga nei kabudalana ega tata hanapugeya
(Matiu 24.36-44)
32
Iyeta awai bo kabudala gaogaona awai apo a gunagunawilena meu ega iyai gehouna
ita hanapugeya. Tu winoyanoya hoi yada ega hita hanapugeya, tau gasi ega ata hanapugeya;
Amau tunawana i hanapugeya.
33
Uyahinei ona gagalena imahi po ega oneneno babana
houga awai apo a geletai, ega ota hanapugeya.
34
Galenana mei bada gehouna ipa ina nae ina
kadau, ma a tu bagibagi i otugehi po hai ututu i lawi. Ma emosi po emosi hai bagibagi i
welehi, ma numa matetana tu galena itetena i paliweleya i pa, Una gagalena imahi.
35
Uyahinei ona gagalena babana ega ota hanapugeya meka hougana apo numa
taniwagana ina geletai: iyeta bolinai, bo ibigei, bo uguwa bolinai, bo malinatomtom, bo
malatomtomgei,
36
apo ina nei po anai enoenomi ma ina ligoholimi.
37
Awai a palipaliwelemi
mei naka pitenana lawa atapuhi ona paliwelehi, ipa hina gagalena imahi.
Maki Maki
<<
13 13
>>
Maki Maki
<<
14 14
>>
14
(Matiu 26.1-5; Luka 22.1-2; Yoni 11.45-53)
1
Iyeta luwaga hi otonana, ma apo Welulagona a nugohepa tolehana uyahina hina
geleta, po tolehana uyahina apo palawa ega ani lihaahanana hina dewaya. Ma tu
witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi hi nugowilawila hi pa apo iyowai ma
Yesu hina numa panipani gowadi po hina lihilageni.
2
Hi ibaabani po hi pa, Ega toleha u
hinena Yesu ta panipani apo lawa hina wigawiyeta.
(Matiu 26.6-13; Yoni 12.1-8)
3
Yesu u Betani i memae, Simona lepelo a numa uyahina himam, ma wawine gehouna
wedu gaimei hi dewadewaya u hinena wakatu dimudimumuna i waya po i nei, wakatuna
gowana nadi ma mihana i lata duma. I neiyai po weduna i hedali po i hiwogi Yesu unubolina
po i wineuli.
4
Ma hai bolu uyahinei gehouhi hi nugoapapoe, po hi pa, Wawine geka matababana
awai ma wakatu geka i dewa guyougeya?
5
Wakatu geka emoemotana hita gimalena haleya
po mihana kina handele tonuga hita waya po dayadayabu uyahihi hita welehi, po ega yaka
wawinena hi paliyeya.
6
Yesu i baha uyahihi i pa, Geka wawinena ega ona palipaliwiyalutugeya. Awai uyahiu
i dewadewaya naka i haki duma.
7
Taumi apo dayadayabu mitehi houga magomagouna ona
memae po houga awai nugonugomi yaka apo ona haguhi; ma tau apega houga daodaona ta
memae.
8
Wawinena awai i dewadewaya naka emoemotana babana i bunabunamiu hiniu i
wononogogeya apo hoi kokowaga hina huhouniu binei.
9
A baha duma uyahimi, yohola apo
tuwegau hina guuguyeya lawa atapuhi uyahihi po hina noonoli ma gasi wawine geka a
bagibagi uyahiu i dewadewaya apo hina deedeya ani nugomomota tauna binei.
(Matiu 26.14-16; Luka 22.3-6)
10
Yudasa Isakaliyota Yesu a hewahewali magouhi 12 uyahihiyei i nae tu witalaguyaba
babadahi uyahihi po Yesu wogana i talaya ipa ina nugohaleya.
11
Yudasa a baha hi nonoli
ma hi kaoha labatana ma hi paliwitumaganeya hi pa, Apo mone to welem, yaka Yudasa a
gaogao i bibeiha ipa iyowai ma apo Yesu ina nugohaleya.
Yesu a hewahewali mitehi himam Welulagona a nugohepa tolehana
(Matiu 26.17-25; Luka 22.7-14, 21-23; Yoni 13.21-30)
12
Welulagona tolehana uyahina ma palawa ega ani lihaahanana ma sipi hai houga
omunugohi i geleta. Yesu a hewahewali hi lubayadeya hi pa, Meka tuponana u luhogaleya
apo uyahina Welulagona tolehana bimgei to wononogogeya?
13
Yesu a hewahewali luwaga i himilihi i pa, Meyagai baneina ona luiluiya hougana
oloto gehouna goila talagigoilana i awawali apo ona itutuhaga, tauna ona wotagoya.
14
Ma
numa awai o luiluiya, numana taniwagana ona paliweleya ona pa, Bada geka pite a baha
uyahimi pa, Meka toumana hai babanoya naka uyahina apo u hewahewali mitehi
Welulagona tolehana tonani?
15
Ma tauna apo babanoya baneina u moyana ina wiatatiyemi
po uyahina ginouli atapuna ona wononogogeya ubeita.
16
Ma a hewahewali meyagai baneina hi luiluiya po Yesu awai atapuna i bahebaheya
naka pitenana ma hi tuhagaya yaka hai Welulagona tolehana hi wononogogeya.
17
Ma amaka aibiga, yaka Yesu a hewahewali mitehi hi nae hoi numa, hi lui po himam.
18
Ma hai amna uyahina ma Yesu i pa, A baha duma uyahimi, uyahimiyei apo lawa gehouna
ina nugohaleu tauna mitehi tomam.
19
Yesu a baha geka binei ma hi nugodubu duma, ma emosi po emosi Yesu i
laubayadeya i pa, Iyai, nugote tau?
20
Yesu i baha i pa, Apo magoumi 12 uyahimiyei tauna mitehi gaeba emosi uyahina to
wohopu gogona tauna apo ina nugohaleu.
21
Lawa Moinau apo a hilage mei Yaubada a
Buka uyahina hi gilugilumi pite ma iyai tu nugohaleu naka tauna tu nugodubu, itapa lolowa
ega hita guni po ita lata apo ita haki wahaga, ma apo ina winugotootogo duma a apapoe
binei.
Guyau a am
(Matiu 26.26-30; Luka 22.14-20; Kolinito 11.23-25)
22
Hai amuyahina ma Yesu aniani i waya po i wimaamala ma i tomutomuya po a
hewahewali i welewelehi ma i ibaabani i pa, Geka hiniu ona waya.
23
Mei gasi keyaka i waya, po i wimaamala, ma i welehi po atapuhi hi uma.
24
Yesu i baha i pa, Geka talau lawa atapuhi ubeihi Yaubada a wogatala binei apo ina
kololo.
25
A baha duma uyahimi amalai ma i wawala po i nenae apega wine a umaya a sigana
Yaubada anani taniwaga uyahina wine wouna apo tanumaya.
26
Ega yaka hi lulougo ma hi hopu po hi gae Oliweta oyana uyahina.
Yesu Pita a bowi i paligeletaya
(Matiu 26.31-35; Luka 22.31-34; Yoni 13.36-38)
27
Yesu i baha nae uyahihi i pa, Atapumi apo ona lowo haleu, mei Yaubada a Buka i
bahebaheya i pa,
Tu galena itete sipi ana ilawi
ma sipi magomagouhi hina nohanoha mehi.
28
Ma u towolo meme u mulina apo a tahatahaya nae u Galili ma taumi muliugei ona nei.
29
Pita i baha i pa, Atapuhi apo hina lowo halem ma tau apega a lowo halem.
30
Yesu i baha i pa, A baha duma uyahim, uguwa geka uyahina kamkam olotona a tou
apega ina wiluwagaya a sigana mala tonuga una bowiyeu.
31
Ma Pita i baha kadidili i pa, Apeega, apo hina laihilagenim, yaka tau gasi hina
lihilageniu, apega a bowiyem.
Ma atapuhi hi baha hi pa, Tauyai gasi, apega to lowo halem.
Yesu a lupali Gesemani uyahina
(Matiu 26.36-46; Luka 22.39-46)
32
Tauhi hi nei tano gehouna gowana Gesemani, po Yesu a hewahewali i paliwelehi i
pa, Geka hotanana ona memae ma tau tupona a tunae po a lupali.
33
Ma a hewahewali
tonuga i weluwinihi naka Pita ma Yamesa ma Yoni, hai wohepali tupona hi tu nae, ma Yesu
i nugohelele duma ma gasi i nugowiyuwa.
34
Ega yaka i paliwelehi i pa, Nugonugou i
wiyuwa duma nugote kikina ma apo a hilage, uyahinei geka hotanana ona memae ma ona
gagalena imahi.
35
Ma Yesu i tunae tupona ma i polou hoi hipuli ma i lupali i pa, Amau, emoemotam
wiyuwa geka una wihaleya.
36
Aba, Amau, ginouli atapuna emoemotam, yaka geka wiyuwa
keyakana uyahiu una wihaleya. Tau u nugotuhu hawena ma tamomnugotuhu una dewa
tagoya.
37
Yesu i gunawileya a hewahewali uyahihi po hi eneno ma i tuhagahi, po ega yaka Pita
uyahina i baha nae i pa, Simona, awai binei e eneno? Ega emoemotam kabudala gaogaona
emosi una wiyaugeya?
38
Ona kadidili po ona laupali ipa ega ludadana ona ialoni. Alugomi i
luhogala ma hinimi hi begabega.
39
Yesu i gunawilena meya po a lupali i lilugo meya.
40
Ma i gunawilena meya a
hewahewali uyahihi po hi eneno meme ma i tuhagahi, babana matahi hi pota duma.
41
Ma a gunawilana i witonugaya, ma i baha nae i pa, Iyowai yohola o eneno, ma o
iyagohina, bo? Ona galeya u houga amaka i geleta po tau Lawa Moinau hina nugohaleu tu
apapoe u nimahi.
42
Ona towolo po ta nae babana tu nugohaleu amaka e nenei.
Yesu hi pani
(Matiu 26.47-56; Luka 22.47-53; Yoni 18.3-12)
43
Yesu yohola i ibaabani ma Yudasa i geleta tauna a hewali gehouna. Ma lawa hi nenei
naka tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga hi
himilihi po Yudasa mitehi hi nei ipa Yesu hina numa panipani, a nimagawiya gapolahi
kwasikwasi po anai dabalumahi hi nei Yesu uyahina.
44
Ma Yudasa wekiwekilala gehouna uyahihi i baheya i pa, Apo ona gagaleu ma
lawana a nae po niuna a yagoyagoni, naka tauna Yesu apo ona womomohi po ona numa
panipani.
45
Hougana hi geleta po Yudasa Yesu uyahina i nenae ma i pa, U Guyau, ma i
tala hagauya.
46
Ma tu wigawiya hi nei po Yesu hi womomohi.
47
Ma Yesu a bolu uyahihiyei
lawa gehouna a kwasikwasi i holi po tu witalaguyaba hai taniwaga a tu bagibagi i lubuya po
tanigana i talutuiya.
48
Yesu bolu i paliwelehi i pa, Iyowai po a nimagawiya gapolami o nei biugei mei tau
tu danene?
49
Ma lolowa iyeta emosi hoi numa dalabu baneina uyahina a iatatiyana u hayami
ma ega ota paniu, ma Yaubada a Buka odubona i bahebaheya geka amaka u houga i
geleta.
50
Ega yaka Yesu a hewahewali atapuhi hi lowo haleya.
51
Ma hewali gehouna i lukaleko hota ma Yesu i witulani, po tu wigawiya nugonugohi
ipa hina womomohi, po hi tapeilowoya.
52
Ma a kaleko hi teinagagi ma hipunawa i lowo.
Yesu hi libahibahi
(Matiu 26.57-68; Luka 22.54-55, 63-71; Yoni 18.13-14, 19-24)
53
Ma tu wigawiya Yesu hi niyeya, po hi luiyeya tu witalaguyaba hai taniwaga anu
numa. Numana uyahina tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga po
lugagayo tanitaniwagahi himboina po ipa Yesu hina luhetaleya.
54
Ma Pita mulinei i wotago
po i nae tu witalaguyaba hai taniwaga a numa u gali hinena, po mayau i ebebala i galeya. Ma
numana tu galena itetena hi lalana yaka i nae uyahihi po i tugula ma ipa ina wilalana.
55
Ma tu witalaguyaba babadahi po tu wiwogatala atapuhi Yesu hi igouya ipa iyowai
ma a baba awai hina tuhagaya po hinuni ma ega hita tuhagaya.
56
Ma tu wigou
koyakoyamahi hai wibaabani ega hita dumalu, babana lawa luwaga ega hai baha emosi.
57
Ega yaka lawa gehouhi hi towolo po Yesu hi wigou koyakoyameya tanitaniwaga u
matahi, hi pa,
58
Yesu iyeta gehouna to nonoli ma i pa, Numa dalabu geka lawa hi
wogowogoya apo a hoe haleya ma iyeta tonuga u hinena a wogo meya, ega lawa
nimahiyei.
59
Po lawa hai wibaabani ega galenahi emosi, yamoha po yamoha a nugotuhu.
60
Ega yaka tu witalaguyaba hai taniwaga i towolo u hayahi po i baha i pa, Iyowai?
Ega emoemotana po noka lawahi hai wigou una wimiheya?
61
Ma Yesu ega ponana ma i
genuwana.
Ega yaka tu witalaguyaba hai taniwaga i lubayada meme i pa, Iyowai, tamBesinana
lawana, Yaubada Natuna, bo?
62
Yesu a baha i wimiheya i pa, Ee, tau Lawa Moinau, ma yohola apo Tu
maninidumana u awala hinebawana a tugutugula, ma ona gagaleu ma yaloi uyahinei a hopu
mai.
63
Uyahinei tu witalaguyaba hai taniwaga uyona i gigai ma a kaleko i loloya ma i baha i
pa, A baha amaka o nonoli? Amaka ma ega tu wigou hina ibaabani a powa binei,
64
babana
a baha widiboga Yaubada uyahina amaka ta nonoli, ma omi nugotuhu awai Yesu binei?
Ega yaka a boluhi hi pa, A baha powa binei ina hilage.
65
Ega yaka Yesu hi howaya, ma matana hi humaya kalekogei ma hi launawatatani hi
pa, Una wipiko iyai e ilawim? Ma tu wigawiya hi numa panipani po hi lawi ma hi niyeya.
Pita a bowi koyakoyama
(Matiu 26.69-75; Luka 22.56-62; Yoni 18.15-18, 25-27)
66
Ma Pita mayau uyahina i lalana, ma tu witalaguyaba hai taniwaga a tu poula
wawinena i nei,
67
po Pita i gagaleya ma i lalana yaka i pa, TamYesu lawa Nasaletagei a
bolu.
68
Ma Pita i bowi i pa, Om wibaabani ega ata hanapugeya.
Ega yaka Pita i lowo hopu gali matetana u liyaliyana.
69
Ma wawinena Pita i gagaleya
mateta u liyaliyana i towotowolo, ma lawa hi lalana i paliwelehi i pa, Noka lawana naka
Yesu a hewali gehouna.
70
Ma Pita i nonoli yaka i bowi meme i pa, Tau eega.
Ega yaka lawa hi towotowolo u liyaliyana hi pa, Moina dumana, tam Yesu a bolu
babana tamlawa Galiligei.
71
Ega yaka Pita i wigwala labatana i pa, U gwala amau, naka lawana binei o ibaabani,
tau ega ata hanapugeya.
72
Hougana naka kamkam olotona a tou i luwagaya, ma Yesu a baha Pita nugonei i gae,
Yesu a baha i pa, Kamkam olotona a tou apega ina wiluwagaya a sigana mala tonuga una
bowiyeu. Pita i nugotuhuya ma i tou duma.
Maki Maki
<<
14 14
>>
Maki Maki
<<
15 15
>>
15
Yesu i luhetala Pilato u matana
(Matiu 27.1-2, 11-14; Luka 23.1-5; Yoni 18.28-38)
1
Malatomtomkikina tu witalaguyaba babadahi po mi Yudeya hai tanitaniwaga po
lugagayo tanitaniwagahi po tu wiwogatala atapuhi hi lueeneya yaka Yesu hi numa panipani
po hi niyeya Pilato uyahina.
2
Pilato mi Loma hai gawana tauna Yesu i lubayadeya i pa, Tammi Yudeya hai
wasawasa, bo?
Yesu i pa, Tam om baha naka pite.
3
Ma tu witalaguyaba babadahi Yesu ginouli atapuna uyahinei hi wigouya.
4
Ega yaka
Pilato Yesu i lubayadena meya i pa, Ega ombaha awai hi goumginouli atapuhi ubeihi?
5
Ma Yesu i genuwana, yaka Pilato nugonugona i goholi.
Yesu a hilaga tuwegana
(Matiu 27.15-26; Luka 23.13-25; Yoni 18.39-19.16)
6
Bolima emosi po emosi Welulagona tolehana uyahina lawa hoi numa panipani he
memae ma bolu lawa awai hai luhogala uyahina apo hina winagani yaka gawana lawana apo
ina lupena haleya hoi numa pani.
7
Bolima geka Welulagona tolehana iyetana ma hoi numa
panipani lawa gehouna i memae gowana Balaba tauna witona i liwawali po omunugo binei
hoi numa panipani i memae.
8
Bolu himboina nae Pilato uyahina, po hi baha hi pa,
Nugonugoiyai lawa gehouna una lupena haleya hoi numa panipani.
9
Ega yaka Pilato hai baha i wimiheya i pa, O luhogaleya mi Yudeya omi wasawasa a
lupena haleya, bo?
10
Pilato hai matababana amaka i galena tuhagaya, naka tu witalaguyaba
babadahi, Yesu himgenagenaliliyeya yaka hi numa panipani po ipa hina lihilageni.
11
Tu
witalaguyaba babadahi lawa u nugonugohi hi wohouni ipa Balaba ina lupena haleya.
12
Pilato i lubayada meme i pa, Awai nugonugomi ipa mi Yudeya omi wasawasa
uyahina a dewaya?
13
Bolu atapuhi hi otu labatana hi pa, Una witakeya!
14
Pilato i lubayada i pa, Ma powa awai i dewaya?
Ma bolu hi otu meme hi pa, Una witakeya!
15
Pilato nugonugona ipa bolu ina winugohegoyahi. Pilato i baha po Balaba hi lupena
haleya ma Yesu hi wilawi ma ipa hina niyeya po hoi ani take hina tutu lawiteya.
(Matiu 27.27-31; Yoni 19.2-3)
16
Ega yaka mi Loma hai tu wigawiya Yesu hi luiyeya taniwaga a numa baneina u
hinena, ma tu wigawiya hai bolu atapuna himboina gogona mai Yesu uyahina.
17
Ma tu
wigawiya Yesu tu wasawasa hai luilui hi wiluiya, ma a unuhau gologolowa waidonadonana
hi dewaya po u unununa hi houni.
18
Ma Yesu hi lauguyoguyougeya hi pa, Tinani tammi
Yudeya hai wasawasa.
19
Ma unubolina hi kodili digona uyahinei, ma hi howaya ma hi
tupolou po hi wotalagae koyakoyama.
20
Hi luguyoguyougena woloeya ma wasawasa hai
luilui hi wihaleya ma tauna a kaleko dumana hi wiluiya, ma hi niniyeya ipa hina witakeya.
(Matiu 27.32-44; Luka 23.26-43; Yoni 19.17-27)
21
Tahayagei hi nenae po lawa gehouna hi tuhagaya, gowana Simona tanogei i nenei ipa
ina nae meyagai baneina uyahina. Ma tu wigawiya hi utani po Yesu anani take i awali.
Simona tauna lawa Sailinagei natunatuna ololotohi luwaga Alesana ma Lupasi.
22
Yesu hi
niyeya oya gowana Gologota, a bui naka Ununu Dobuna.
23
Ega yaka wine mulamula
waigolana mitehi hi wila emoteya ma hi weleya, ma Yesu wine noka i wihinigigiyeya.
24
Ma
Yesu hoi ani take hi tutulawiteya ma a kaleko hi wikibugehi po hi tamihi.
25
Hougana Yesu hi tutulawiteya ani take uyahina mei iyeta bolina ina lauliyaliyani.
26
Tauna ani wigouna hi giluma geleteya hi pa:
GEKA MI YUDEYA HAI WASAWASA
27
Tu danene luwaga mitehi hi witake gogonehi gehouna u awala hinebawana ma gehouna u
awala kehana.
29
Lawa liyaliyanei hi nenae ma hi bahabaha gae ma hi ununu
kwadikwadiyana, ma hi palipaliyeya hi pa, Ee, u baha u pa emoemotam apo numa dalabu
una hoe haleya, ma iyeta tonuga u hinena una wogomeya.
30
Heki, tamuna luyawihi mempo
ani takegei una hopu.
31
Ma tu witalaguyaba babadahi po lugagayo tanitaniwagahi tunawahi ma Yesu hi
inameya hi pa, Lawa gehouhi i wiluyagohanihi ma iyowai po tauna ega ita wiluyagohana
meya?
32
Itapa tauna Besinana lawana po mi Yudeya ata wasawasa, heki, geka hougana ani
take uyahinei ita hopu mai po tata galeya ma tata witumaganeya. Tu danene luwaga Yesu
mitehi hi take gogonehi tauhi gasi Yesu hi widibogi.
Yesu i hilage
(Matiu 27.45-56; Luka 23.44-49; Yoni 19.28-30)
33
34
Houga noka uyahina Yesu i otu i pa, Eloi, Eloi,
lama Sabatani? anona U Yaubada, U Yaubada, awai binei u wihinigigiyeu?
35
Ma lawa gehouhi u liyaliyana hi towotowolo, geka bahana hi nonoli po hi pa, Geka
lawana Elaisiya e ototugeya.
36
Ega yaka lawa gehouna uyahihiyei i bulili nae po baloi i waya po wine waitululuwana
uyahina i wiyoli ma hige uyahinei i tupahigeya po i wiyoyoga giyeya u gamona ipa ina
hanaguguya, ma i pa, Heki, ona wohouna ma tana iotonana ma apo Elaisiya ina nei po ina
wiluyagohani.
37
Yesu ponana i lata apoma i hilage.
38
Ma numa dalabu baneina u hinena kaleko baneina i taketake i gunalolo luwageya, u
moyana ma i hopu po u babana.
39
Ma tu wigawiya hai taniwaga, Yesu u naona i
towotowolo ma i gagaleya, ma Yesu a otu i nonoli, u mulina apoma i hawalele, yaka lawana
i kawamoina i pa, Baha dumana geka lawana Yaubada Natuna.
40
Wiwine gehouhi uheiya hi towolo ma hi gagalena nae. Gehouna gowana Maliya
Magadalagei ma gasi Maliya gehouna tauna Yamesa a waligeha ma walehina Yosa hinahi,
ma Salome.
41
Geka wiwinehi tauhi Yesu hi wotagoya po hi haguhaguya a wiwila tupo Galili
uyahina. Ma gasi wiwine gehouhi Yesu mitehi Galiligei hi nei Yelusalem, tauhi Yesu a hilage
matahiyei hi galeya.
(Matiu 27.57-61; Luka 23.50-56; Yoni 19.38-42)
42
Amaka aibiga po hai wononogo iyetana mi Yudeya hai dalabu binei.
43
Ega yaka
Yosepa Alimatiyagei i nei, tauna mi Yudeya hai tu wiwogatala dewadewana, ma i otonana
Yaubada a taniwaga a houga nei. Yosepa tauna lawa nugonugomotuna yaka i nae Pilato
uyahina po Yesu hinina i lupaliyeya ipa ina waya.
44
A baha uyahina ma Pilato i goholi, po i
pa, Moina amaka i hilage?
Ega yaka Pilato gawiya taniwagana i himili ipa Yesu a hilage ina limoineya.
45
Ega yaka
gawiya taniwagana i baha i pa, Ee, amaka i hilage. Apoma hinina i palihaleya Yosepa
uyahina.
46
Apoma hoi ani take i telehopuneya po kokowaga kalekonei i humaya.
Kokowagana naka tapatapana hi hedali po i lui. Ma guduna gaima baneina, hi buiya po
matetana hi lutomgeya.
47
Ma wiwine luwaga hi gagalehi ma Yesu hi houni hoi kokowaga,
naka Maliya i nei Magadalagei, ma a waligeha Yosa hinana.
Maki Maki
<<
15 15
>>
Maki Maki
<<
16 16
>>
16
Yesu i towolo meme
(Matiu 28.1-8; Luka 24.1-12; Yoni 20.1-10)
1
Mi Yudeya hai dalabu iyetana i kokoe ma malatomtomgei Maliya Magadala, ma a
waligeha tauna Yamesa hinana, ma Salome, geka wiwinehi bunama dimudimumuna hi
gimalaya po ipa Yesu hinina hina wineuli.
2
Malatomtomkikina, gaogao a iyeta tahatahayana
uyahina kabudala i gelegeleta ma wiwinehi hi nae Yesu kokowagana uyahina.
3
Tahayagei hi
nenae ma tunawahi hi ibaabani hi pa, Iyawoi hita haguta po gaima hita beuli kokowaga
matetanei?
4
Hougana hi geleta kokowaga uyahina, ma hi galena nae po gaimana hi gagaleya naka
amaka hi beula liyeni kokowaga matetanei.
5
Yaka wiwinehi hi lui kokowaga u hinena, ma
hewali gehouna a luilui wakewakekena u awala hinebawana i tugutugula, ma hi matouta
duma.
6
Ma hewalina i paliwelehi i pa, Ega ona matomatouta. Yesu lawa Nasaletagei hi
tutulawiteya ani take uyahina, tauna o bibiheya, ega geka hotana ita memae amaka i towolo
meme, anani eno o galeya kokoena.
7
Ma hewalina i paliwelehi i pa, Ona gunawilemi po
ona nae, ma tuwegana a lawa ona paliwelehi, ma Pita ona paliweleya, ona pa, Yesu e
tahatahaya nae u Galili ma taumi noka hota apo ona galeya mei lolowa uyahimi i bahabaha
pite.
8
Ma wiwinehi kokowaga hinenagei hi weluhopu anai nugohelelehi po anai matoutahi hi
bulibulili ma ega iyai hita paliweleya, babana matouta u nogonugohi.
[Yesu i laugeleteya a lawa uyahihi
(Matiu 28.9-10, 16-20; Luk 24.13-49; Yoni 20.11-23; Bagibagi 1.6-8)
9
Gaogao a iyeta tahatahayana uyahina Yesu malatomtomkikina ma i towolo meme po
i lugeletena tahaeya Maliya Magadala uyahina, tauna Maliyana lolowa alugo apapoehi
magouhi 7 Yesu i lilupa hopunehi ma i dewadewa.
10
Tauna tuwega i niyeya po a
hewahewali i paliwelehi. Hi nugodubu po hi tutou Yesu binei.
11
Ma Maliya tuwega i
palipaliwelehi i pa, Yesu amaka i towolo meme po mitehi to witutuhaga. Ma ega hita
witumaganeya.
12
Naka u mulina a hewahewali luwaga, tauhi tahayagei hi nenae, ma Yesu i lugeleteya
tepa tapunei uyahihi.
13
Tauhi naka hi gunawilehi po hai lawa hi paliwelehi awai hoi tahaya
ma hi gelegeleta. Ma hai baha ega hita witumaganeya.
14
U mulina Yesu i lugeleteya a hewahewali magouhi 11 uyahihi, tauhi himamma Yesu
i geleta u tipolihi po i towolo ma i paliyehi i pa, Awai binei u towolo meme lawa hi
bahebaheya ega ota witumaganehi? Nugonugomi awai he guduguduhi?
15
Ega yaka Yesu i baha nae uyahihi i pa, Hipuli tupo wohepali uyahihi ona nae po
tuwega dewadewana ona guguyeya lawa atapuhi uyahihi.
16
Ma apo iyawoi hina
witumaganeu yaka ona bapatisohi po Yaubada ina wiluyagohanihi ma iyawoi ega hina
witumagana yaka apo Yaubada ina kawaiapapoenihi.
17
Apo iyawoi hina witumagana yaka
wekiwekilala uyahihi ina geleta po gowaugei alugo apapoehi lawa uyahihi hina wiyagahi ma
apo pona gehouhi uyahihiyei hina ibaabani.
18
Apo mota apapoehi hina wohepahi ma apega
hina wiyuwa, apo kakai hinumahi apega hina hilage. Ma apo tu tootogo hina wotepanihi
yaka hina dewadewa.
Yesu a gae hoi yada
(Luka 24.50-53; Bagibagi 1.9-11)
19
Guyau Yesu a baha i wikokowi a hewahewali uyahihi, ma i gae hoi yada po Yaubada
u awala hinebawana i tugula.
20
Yesu a hewahewali hi hopu po hi nae tupo atapuhi uyahihi hi
luguguya, ma Guyau a baha i laimoineya wekiwekilala uyahihiyei.]
Maki Maki
<<
16 16
>>
Pilimoni
00
11
Pilimoni Pilimoni
<<
00
>>
^
Pilimoni
Wimaamala
Onesimo binei
Baha a siga
Pilimoni Pilimoni
<<
00
>>
Pilimoni Pilimoni
<<
11
>>
Pilimoni
1
Wimaamala
1
Tau Paulo, Yesu Keliso gowana binei hi paniu. Walehita Timoti mitehi to memae.
Tamwalehiyai Pilimoni omleta a gilumi.
Tam ma tauyai ta bagibagi gogona.
2
Ma nouta Apiya ma walehita Akipo tu bagibagi
haguta po Keliso a bolu Pilimoni om numa u hinena houga magomagouna he yamboina to
mamalihi.
3
Yaubada Amata po Yesu Keliso ata Guyau hai lunugotootogo po hai nugodumola
hina melabenimi.
4
Pilimoni, houga magomagouna a tapatapalologemnaka nugonugou hinena i kaoha
duma Yaubada uyahina.
5
Babana tuwegam dewadewana a nonoli naka ata Guyau Yesu u
witumaganeya po u luhogaleya mei gasi tu wiwoiyawena e lauhogalehi.
6
Tau a laupali naka
ipa tamPilimoni witulana dewadewana tu witumagana lawahi mitehi ona waya po Yaubada
a ombenena Keliso tu wimulitagona uyahita una hanapugeya.
7
Walehiu, a kaoha duma po a
yamtaibagibagi omluhogala binei babana Yaubada tu wiwoiyawena u liwou mehi.
Onesimo binei
8
Emoemotana po Keliso gowanei a taniwagem.
9
Ega naka pite ma a laupali
gonugonuwa uyahimluhogala binei. Tau Paulo amaka a wibada, ma geka hougana a
wipanipani Yesu Keliso binei
10
a laupali gonugonuwa uyahimnatuwe Onesimo binei. Tauna
hoi numa panipani Keliso i itumaganeya binei i kawaiamaneu po mei natu dumau.
11
Tauna
lolowa ega ita bagibagi imahi uyahimma geka hougana upuna i hegoya duma uyahiu ma
apo nugote uyahim naka pite gasi.
12
Uyahinei a himihimila meya uyahimbinei a nugodubu duma.
13
A luhogaleya ipa a
womomohi po ina haguhaguwe hougana hoi numa panipani a memae tuwega dewadewana
binei po tamtu luhalenam.
14
Ma ega nugonugou ipa a taniwagem po una haguwe, tamogi
nugonugou ipa omluhogalagei Onesimo ina haguwe.
15
Nugote houga kuku hotana i
lowolowo halembinei una wihaleya po mitehi ona mewahaga.
16
Lolowa tauna om tu
bagibagi hota ma geka hougana tauna walehita, po a luhogalena dumaya ipa tamuna
wiwalehineya Guyau gowanei po omtu bagibagi dewadewana.
17
Inapa tamuna luemoteu witumagana witulanana u hinena, yaka omnuma guduna una
hoeya Onesimo uyahina mei tau uyahiu om numa guduna e hoehoeya pite.
18
Ma inapa om
ginouli awai ega ina wimiheya bo awai ega ina dewa imahiyeya yaka u yaga una houni.
19
Tau Paulo u paliwitumagana nimaugei a gilumiyahi uyahimipa apo a wimeiha. Ma tamogi
a paliwelemomyaga uyahiu babana omluyagohana memewahagana tau uyahiugei u
tuhagaya.
20
Uyahinei, walehiu, u luhogala ipa una luwitaniu Guyau binei po u nugotuhu una
wotagoya po Keliso gowanei una likaohau.
21
A hanapugemapo awai a gilugilumiyahi naka apo una limoineya po una dewa
lagoneya po naka amaka.
Baha a siga
22
Ginouli gehouna a luhogaleya ipa omi lupali Yaubada ina nonoli po a nehi uyahim
yaka u babanoya una wononogogeya.
23
Epapila mitehi hi panipaniyai Yesu Keliso gowanei
a wimaamala i himiliyahi.
24
Maki, Alisitaka, Dimasa ma Luka tauhi tu bagibagi haguwe hai
wimaamala hi himili uyahim.
25
Ata Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo alugom ina melabeni.
Pilimoni Pilimoni
<<
11
>>
Pilipai
00
11
22
33
44
Pilipai Pilipai
<<
00
>>
^
Pilipai
Wimaamala
Paulo a lupali mi Pilipai ubeihi
Paulo i nugohalena meya Keliso binei
Nugohopuhopu binei
Yayata tu mehipuli ubeihi
Timoti ma Epilodasi hai bagibagi
Dewa dumadumaluna binei
Wiututululougo
Mi Pilipai hai animbenena Paulo uyahina
Pilipai Pilipai
<<
00
>>
Pilipai Pilipai
<<
11
>>
PILIPAI
1
Wimaamala
(Bagibagi 16.12)
1
Tau Paulo, Timoti miteu to wobagibagi Yesu Keliso binei. Omi leta geka to
gilugilumiyahi taumi mi Pilipai Yesu Keliso i wiwoiyawemi omi tanitaniwaga po numa
dalabu tu galena itetena mitehi.
2
hina melabenimi.
Paulo a lupali mi Pilipai ubeihi
3
Houga magomagouna a nugonugotuhumi yaka Yaubada uyahina a imaamala
4
po u
lupali hougahi bimiyei anai kaohau a laupali,
5
babana omi wihaguhagu tuwega dewadewana
i gelegeleta tahatahaya uyahimi ma i nei po ataima.
6
Ma a hanapugena dumaya naka
Yaubada a bagibagi dewadewahi uyahimi i iwawalihi apo ina liwoloehi Yesu Keliso a iyeta e
nenei uyahina.
7
U kaoha bimiyei i dumalu babana a luhogalena dumami. Taumi ma tau Yaubada a
lunugotootogo ta wigogoneya u houga tuwega dewadewana a ihaahalaneya ma tu
witumagana a ikadidilihi ma gasi geka hougana hoi numa panipani a memae.
8
Yaubada i
hanapugeu Yesu Keliso a luhogalagei taumi a luhogalena dumami.
9
Ma a laupali bimiyei ipa omi luhogala po omi hanapu po omi nugotuhu hina lalata
gogona.
10
Yaka apo ginouli dewadewahi ona winaganihi ma Keliso a iyeta e nenei uyahina
apo omi dewa hina dewadewa po hina yeuyeu.
11
Uyahinei omi mae hina dumalu po Yesu
Keliso a kadidiligei ugo dewadewana ona woogeletehi ma lawa Yaubada hina wootalagiyeya
ma hina hunehuneya.
Paulo i nugohalena meya Keliso binei
12
Walewalehiu, nugonugou ipa ona hanapugeya witai atapuhi a tutuhagahi naka binei
ma tuwega dewadewana e lalata lawa uyahihi.
13
Uyahinei tupo geka Sisa a tu wigawiya po
lawa atapuhi amaka hi hanapugeu a luilui numa panipani uyahina naka Keliso binei.
14
Ma tu
witumagana atapuhi u mae hoi numa panipani hi gagaleya po anai nugomotuhi Yaubada a
baha he ituwetuwegeya ma ega hita matomatouta.
15
Baha dumana, tu luguguya gehouhi omgenagenaliligei he lauguguya Keliso binei ipa
hina gelagoniu ma gehouhi hai luhogalagei he lauguguya.
16
Tauhi anai nugodubuhi
lauhogaleu babana tuwega dewadewana binei ma tau hoi numa panipani a memae.
17
Ma
tumgenagenalili Keliso gowanei he lauguguya ipa hai bolu ina lata po hina linugodubuwe
hoi numa panipani a memae.
18
Ma kidahi a kaoha babana ginouli baneina Keliso tuwegana
he lauguguya yaka ega ata geno hai omgenagenalili binei.
Ma gasi a kaoha duma
19
babana a hanapugeya omi lupali Yesu Keliso uyahina biugei
ipa Alugo Woiyawa ina haguwe po ginouli apapoehi ana ialonihi apo hina halou.
20
Tau u
witumagana a nugotuhu lagoneya ipa ega Keliso binei ana ihinimaya ma apo a hilageu bo a
yautuwe ipa Keliso binei a nugomotu po lawa hiniu a wiyuwa binei ma hina wotalagae.
21
A
yautuwe hoi hipuli Keliso mitehi to memae ma apo hilage yaka u luwitana a waya.
22
Inapa
hoi hipuli a memae apo u bagibagi dewadewahi hina gelegeleta Keliso binei, uyahinei ega
awai gehouna ata hanapugeya apo awai a winagani hilage bo luyagohana.
23
U
winugohiyahiyawa geegeka, a luhogaleya ipa hipuli geka a nehaleya po Keliso mitehi to mae,
naka ani kaoha baneina.
24
Ma tamogi i linanau hoi hipuli a memae po a haguhagumi.
25
Uyahinei a hanapugena dumaya naka mitemi apo ta memae ma a hagumi po ona kaoha
omi witumagana Keliso uyahina.
26
Ma u gunawilana uyahimi binei apo ona kaoha duma tau
biugei ma Yesu Keliso ona hunena dumaya.
27
Pilipili awai a ialonihi ma taumi ona galena itete memi po omi bagibagi uyahihiyei
lawa Keliso tuwegana hina kawaidewedeweya. Inapa numapani a nehaleya po a
weludadanimi bo inapa a memae ma noyami dewadewana hina paliweleu po a nonoli hina
pa, Pilipai hi towolo kadidili po anai nugoemotahi tuwega dewadewana ta itumaganeya
binei he idagudagu,
28
ma ega hita matomatouta hai gawiya uyahihi. Omi nugomotu binei tu
wigawiyemi u matahi, tahaya luwaga e wogeleteya, tauhi apo hilage hina wialoni ma taumi
apo luyagohana Yaubada uyahinei ona tuhagaya.
29
Babana tauta Yaubada ani kaoha i
weleta ipa apo Keliso witumaganana binei wiyuwa ta tutuhagahi.
30
Naka pite tau gasi u
wiyuwa amaka o galehi po geka hougana Keliso binei u wiyuwa o noonolihi.
Pilipai Pilipai
<<
11
>>
Pilipai Pilipai
<<
22
>>
2
Nugohopuhopu binei
1
Keliso mitehi ta iemota binei ta nugokadidili po a luhogalagei e laikaohata. Ma Alugo
Woiyawei ta itulatulana po ta launugotootogogena meta.
2
Yaka ona laikaohau po ona
winugoemota po ona lauhogalena memi po ona inao welewelena nugonugomi uyahihiyei po
ona iwogatala gogona.
3
Ega omgaganugei po ega nugogegaegei ona wobagibagi, ma anai
nugohopuhopumi omi lawa gowahi ona wohepahi.
4
Ega tunawami ona nugonugotuhu
memi, ma omi lawa gasi hai dewadewa ubeihi ona inugonugotuhu.
5
Yesu Keliso a
nugotuhugei ona inugonugotuhu.
6
Tauna ma Yaubada galenahi emosi ma tamogi a taniwaga ega ita womomohi
7
po
Yaubada anani mae wasawasa i nehaleya po i hopu mai hoi hipuli. Hi guni po i wilawa hota,
ma i itubagibagi galenana mei tu poula gehouna.
8
Ma i nugohopuhopu po i palihalena meya
hilage uyahina po i take.
9
Yaka amaka Yaubada i wohepa meya po gowana i wilataya gowa
atapuhi u tepahi,
10
po Yesu gowanana uyahina yada tu miyena po hipuli tu miyena po
hiyoyowa tu miyena ataputa apo ta polou uyahina,
11
po Yesu Keliso ta kawamoineya tauna
Guyau po tauna uyahinei apo Yaubada Amata wotalagaena ina tuhagaya.
Yayata tu mehipuli ubeihi
12
U lawa, lolowa a memae taumi o wiponawogogena dumau yaka geka hougana a
mebala daogemi, ma ona iponawogo imahi ma anai matoutami po anai nugohelelemi ona
wobagibagi po ipa luyagohana dewadewana u hinena ona meimahi.
13
Matababana Yaubada
u nugonugomi e wobagibagi ipa tauna a nugotuhu dewadewana ona lauhogaleya po ona
wootagoya.
14
Omi bagibagi uyahihi ega ona lauhinidoodola po ona wobahabaha.
15
Uyahinei taumi
omi dewa atapuhi hina haki po hina yeuyeu tu mehipuli u matahi babana taumi Yaubada
natunatuna woyeuyeumi. Geka hougana tu meuputa hai dewa uguguwahi u hayahi o memae
yaka tauhi hai ubona taumi,
16
ma yautu tuwegana ona wodamaneya. Keliso a houga
gunawilana uyahina bimiyei apo a kaoha babana u bagibagi uyahimi ega ipa a halena
yababaya.
17
Inapa hina lihilageniu po talau ina kololo mei omi witalaguyaba a lutepana naka
u ani kaoha ipa omi nugohalena anai witumaganami a lutepaneya. Naka ata ani kaoha taumi
po tau.
18
Taumi i linanami po miteu ta kaoha gogona.
Timoti ma Epilodasi hai bagibagi
19
U winugonugotuhu ipa apo Guyau Yesu a wihaguhagugei Timoti a himiliyahi po
tuwegami ina neiyai uyahiu po u ani kaoha bimiyei.
20
Timoti tunawana ma ega iyai gehouna
tu haguwe ita memae po apo bimiyei gasi ita inugonugotuhu imahi.
21
Ma tu witumagana
gehouhi tauhi tunawahi hai bagibagi ubeihi he inugonugotuhu ma Yesu Keliso a bagibagi
ega hita inugonugotuhugeya.
22
Ma Timoti amaka o hanapugeya tauna lawa dewadewana po
amaka mei natuwe dumana po mitehi to idagudagu tuwega dewadewana binei.
23
Uyahinei
meka hougana u luhetala a nonoli a luhogaleya ipa Timoti apo a himiliyahi uyahimi.
24
Ma
Guyau a witumaganeya a wihaguhagugei apo houga kikina tau gasi a nehi uyahimi.
25
Ma geka hougana a inugonugotuhu ipa Epilodasi a himila meya uyahimi. Tauna
walehiu, tu wigawiya haguwe mitehi to wobagibagi ma taumi gasi omi tu winoyanoya po u
hagu uyahimiyei i neiyai.
26
Epilodasi taumi i luhogalena dumami po hougana i tootogo
noyana o noonoli bimiyei i nugogeno duma.
27
Baha dumana i totogo labatana ma tamogi
Yaubada i lunugotootogogeya po ega ita hilage. Ma tau Yaubada i lunugotootogogeu,
babana meka po apo Epilodasi ina hilage yaka tau binei a nugodubu duma.
28
Geka binei ma
nugonugou ipa a himila meya po ona galeya anai dewadewana ma ona kaoha po gasi tau u
nugogeno ina kokoe.
29
Uyahinei apo houga awai ina geletahi omi meyagai uyahina anai
kaohami ona mamali Guyau gowanei. Ma apo Guyau a tu bagibagi gehouhi hina nenehi
uyahimi ona wiyateyatehi inapa tauhi mei Epilodasi yaka.
30
Epilodasi ona mamala dumaya
babana i tootogo kikina ma apo ota hilage Keliso a bagibagi binei taumi i luhalenimi po i
haguwe uyahinei ma totogo i tuhagaya.
Pilipai Pilipai
<<
22
>>
Pilipai Pilipai
<<
33
>>
3
Dewa dumadumaluna binei
1
Uyahinei, walewalehiu, ata Guyau binei ona kaoha. Nugotuhu lolowa a gilugilumi
uyahiu ega ita witai, ma a luhogaleya ipa ona meimahi yaka amgiluma meme po ina hagumi.
2
Ma tu apapoe gehouhi ona wihinigigiyeya mei kedewa woyahiyahihi, tauhi mi Yudeya
hini tumhapihapi hai bolu.
3
Ma tauta hapihapi dumana amaka ta waya yaka Yaubada
Alugonei ta polopolou ma Yesu Keliso ta hunehuneya yaka ega hipuli dewana uyahina tana
itumagana.
4
A baha duma emoemotau po hipuli gapolana binei a nugogegae.
Hipuli dewana uyahina lawa gehouhi a gelagonihi,
5
babana tau lawa Isalaelagei po u
guguni Beniyamina uyahinei i nei po u ogola tugutugu Hibulu. Hi guniu po iyeta magouna 8
hi kokoe ma mi Yudeya hai wekiwekilala hi weleu po hi hapiu ma gasi tau Palisi lawana po
mi Yudeya hai lugagayo a wotago imahiyena dumahi,
6
po a wileta labatana duma tu
witumagana wiapapoenahi binei, ma Mose a lugagayo ega kikina ata tulagoni.
7
Ma tamogi gowau a lata a galena hopuhopuneya babana Keliso tunawana uyahina a
palihalena meu.
8
Babana u Guyau Yesu Keliso a hanahanapugeya i haki wahaga po hipuli
ginoulihi i haki lagonihi. Uyahinei a kawaiginouli yabayababehi po gapola atapuhi a galena
iapapoenihi po a halehi ipa Keliso a tuhagaya
9
po uyahina a memae. Ega emoemotana po
tau u dewadumalu binei bo Mose a lugagayo wiponawogona tepanei ma Yaubada ina
kawaidewedeweu. Tamogi amaka Keliso witumaganana binei Yaubada i kawaidumalugeu.
10
Nugonugou ipa Keliso a hanapugeya, a towolo meme kadidilina po wipoyana a tuhagahi.
Nugonugou ipa tauna a wiyuwa mayahi a winihi po a hilage a witutupoganeya,
11
po tau gasi
hilage uyahinei apo towolo meme a tuhagaya.
12
Tau yohola ega geka ginoulihi ata tuhagahi po u dewa atapuhi hita dewadewa imahi.
Ma a wileta kadidili duma po a wogoya, babana geka ginoulina binei ma Yesu Keliso i
womomohiu.
13
Walewalehiu, a ibaabani hota ma ega itapa amaka dewahi ata womomohihi
ma tamogi u nugotuhu emosi hota uyahinei muliu ginoulihi a winugoguluwihi ma awai u
matau binei a ileta kadidili
14
ipa maiha a wiwaya. Naka otu gegena: Yaubada a wimeiha hoi
yada Yesu Keliso uyahinei.
15
Uyahinei tauta amaka ta winugomagula geka pitenana tana inugonugotuhu. Ma inapa
omi nugotuhu tapuhi yaka Yaubada apo ina wiatatiyemi.
16
Ma awai ta tutuhagahi ipa ta
womomohihi.
17
Walewalehiu, atapumi ona itutupoganeu po apo iyawoi hai mae mei tau ona gagalehi
po taumi gasi naka pitenana ona dewaya.
18
Ma Keliso hoi ani take i hilahilage ubeita, naka
binei ma lawa magomagouhi hi wigawiyeya. Gawiyana lolowa amaka a paliwelemi ma geka
hougana anai matadiligwegweu ma a bahebahena meya.
19
Tu wigawiyena tauhi hai ani
kokoe uyahina apo hina wiyuwa, babana hai omlabatana koibahi i wihogoya po gasi ani
wihinimaya ginoulihi he lauhogalehi ma hipuli gapolahi houga magomagouna nugohi i waya.
20
Ma tauta ata ani mae hoi yada uyahinei Tu luyawahita Yesu Keliso ata Guyau apo ina
gunawilena meya yaka tauna binei ta iotonana.
21
Apo hougana ina gunagunawilena meya
hinita ina buinihi, amalai ta tapiya ma apo ina buinita yaka mei tauna hinina a didiga.
Bagibagi geka a maninigei babana tauna emoemotana apo ginouli atapuhi uyahihi ina
witaniwaga.
Pilipai Pilipai
<<
33
>>
Pilipai Pilipai
<<
44
>>
4
1
Uyahinei, walewalehiu, nugonugou amaka o waya po a luhogaleya ipa a galena memi.
Taumi u ani kaoha po gasi u animhuna, yaka u lawa, ona towolo kadidili ata Guyau
uyahina.
Wiututululougo
2
Taumi wiwine luwaga Ewodiya ma Sinitika a luhogaleya ipa omi wimemepuputana
ona wohouni babana taumi Guyau tu wotagona gehoumi.
3
Ma tamtulau, lolowa ta
wobagibagi gogona, a luhogaleya ipa wiwine naka una haguhi babana tauhi lolowa mitehi to
bagibagi gogona po tuwega dewadewana to ipaliweleneya. Tauhi ma Kelemeti po gasi tu
haguwe gehouhi gowahi amaka hi giluma hopuneya yautu bukana u hinena.
4
Houga magomagouna Guyau uyahina ona kaokaoha, a paliwelena memi taumi ona
kaoha.
5
Omi nugohegoya ipa lawa atapuhi hina hanapugeya, babana Guyau u liyaliyata e
memae.
6
Yaka ega awai gehouna binei ona genogeno, tamogi ginouli atapuhi ubeihi ona
imaamala Yaubada uyahina ma ona polou po omi luhogala ubeihi ona laupali.
7
Yaka apo
Yaubada a nugodumolagei ina lihogomi. A nugodumola naka apega ta hiyawa pahi ma
Yesu Keliso tauna uyahinei nugonugota apo ina dumoli.
8
Walewalehiu, geka u baha sigasigana. Houga magomagouna ginouli dewadewahi ona
inugonugotuhugehi: dewa dumahi po wiyateyate po dumalu po yeuyeu po didiga po
lunugotootogo ubeihi ona laihunahuna.
9
Taumi u bagibagi po u baha po u wiatatiyana ona
wootagohi yaka Yaubada mitehi apo ona memae ma ina lainugodumolami.
Mi Pilipai hai animbenena Paulo uyahina
10
Ata Guyau amaka i likaohau babana geka hougana o launugotootogogeu gasi. Moina
dumana lolowa nugonugomi ipa ona haguwe ma tamogi ega gaogao gehouna ita lugeleteya.
11
Ma u nugogeno apega a paliwelemi u mae witai geka u hinena babana amaka a
hanapugena meu; emoemotau u mae atapuhi uyahihi ipa a kaoha hota.
12
Nugote witai bo
kaoha u hinehi ma gasi mahula bo gomala hougahi uyahihi ma a wigapola bo a dayadayabu,
hawena; emoemotau u mae atapuhi uyahihi a kaoha.
13
Matababana Keliso mitehi to memae
po e ikadidiliu yaka bagibagi atapuhi emoemotau.
14
Ma u witai geka amaka o liteyateyaya omi hagugei po binei ma a wimaamala duma
uyahimi.
15
Lolowa u houga tahatahayana a nehi Masedoniya anani taniwaga u hinena po
tuwega dewadewana a wipaliweleneya. Ma hougana a nenehalemi ega kikina tu witumagana
dobu gehouhi uyahihiyei hagu ata tuhagaya u kadau binei. Ma taumi mi Pilipai tunawami u
tahaya o wimiheya.
16
Ma gasi u Tesalonika a memae ma omi hagu mala wabiha amaka o
weleu.
17
U baha geka ega ipa animbenena ona weleweleu ma tamogi omi ombenena anona
uyahimi ina lata duma omi wihaguhagu uyahinei.
18
Ma omi animbenenana Epilodasi i
neneiyai atapuna a tuhagaya po emoemotau. Naka mei omi ani talaguyaba dewadewana
Yaubada u matana amaka o apuya po dimumuna i nonoli po binei i kaoha duma.
19
Uyahinei
u Yaubada omi luhogala atapuhi apo ina welewelemi naka tauna a wasawasagei babana
taumi Keliso Yesu galinei.
20
Yaubada Amata ta wotalagiyeya ega sigasigana. Moina.
21
Yesu Keliso tu wiwoiyawena atapumi uyahimi u wimaamala. Ma walewalehita mitehi
to memae hai wimaamala uyahimi.
22
Ma tu wiwoiyawa atapuhi po tauhi gasi Sisa a numa
uyahina he wobagibagi hai wimaamala uyahimi.
23
Ata Guyau Yesu Keliso a lunugotootogogei alugomi hina meimahi.
Pilipai Pilipai
<<
44
>>
Wogeletana
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20
21 21
22 22
<<
00
>>
^
Wogeletana
Wimaamala bolu magouhi 7 uyahihi
Keliso galenana
Mi Epeso hai tuwega
Mi Simuna hai tuwega
Mi Pegamumhai tuwega
Mi Tayataila hai tuwega
Mi Sadisi hai tuwega
Mi Piladepiya hai tuwega
Mi Leodisiya hai tuwega
Yada tu miyena Yaubada uyahina he polopolou
Buka numunumulana, ma Sipi Natuna
Lutama magouhi 6 hina lupena halehi
Mi Isalaela hai wekiwekilala u tepahi hi gilumihi
Yaubada a bolu banei dumana
Gulawa anani kokoe ma gaeba namanamalina
Himogo hina huwenihi
Tu winoyanoya gehouna a nima pepana
Yaubada a tu limoina luwaga
Himogo anani kokoe hi huweni
Wawine ma mogaya kayakayana
Mimituwa bogei i geleta
Mimituwa hipuli hinenei i geletai
Tu wiluyagohana a lawa hai lougo
Tu winoyanoya tonuga hai tuwega
Hipuli mahulana
Manini sigasigana
Yaubada a uyogigai keyakana
Tu matamaga dumana
Babiloni a peu
Sipi Natuna a tawine tolehana
Hosi wakewakekena tu geluna
Bolima magouhi tausana
Luhetala sigasigana
Yada wouna ma hipuli wouna
Yelusalemwouna
Luyagohana Goilana
Yesu a hopu mai
Ani kokoe
<<
00
>>
<<
11
>>
Yaubada a wogeletana
1
1
Buka geka uyahina Yaubada noyana i wogeleteya Yesu Keliso uyahina po ipa Yesu a
tu bagibagi tauta ina wiatatiyeta po ta hanapugeya houga kikina ma apo awai hina geleta
yaka Yesu a tu winoyanoya i himiliyai tau a tu bagibagi Yoni uyahiu po ipa a
wipaliweleneya.
2
Tau Yoni ginouli geka atapuhi amaka a galehi yaka a palipaliwelemi
Yaubada a baha po Yesu Keliso tuwegana.
3
Ona kaoha tumhiyawa po tu lunonola ipa
geka bahapiko gilugilumana ona wotagoya babana houga amaka i tuliyaliyata.
Wimaamala bolu magouhi 7 uyahihi
4-5
Tau Yoni, omi pepa a gilumiyahi tu witumagana bolu magoumi 7 Asiya u hinena o
memae.
Yaubada odubo walihaga uyahinei i nei po amalai, po houga he nenei uyahihi e
memae, ma Alugona tupo magouhi 7 tauhi Yaubada anani mae wasawasana u naona he
towotowolo ma Yesu Keliso tauna tu limoina dumana tauna hilage uyahinei i towolo tahaya
po hipuli wasawasahi hai Guyau. Hai tonuga gegekahi hai lunugotootogo ma nugodumola
uyahimi.
Yesu Keliso tauna i lunugotootogogeta po talanei ata apapoe i oga halehi,
6
po uyahinei
i wiwawalita po tauta a tu wiwasawasa po a tu witalaguyaba Yaubada Amata uyahina. Yaka
Yesu ta wootalagiyeya babana a wasawasa po a kadidili memewahagana. Moina.
7
Ona galeya, apo yohola yaloigei ina hopu mai
po lawa magomagouta matatiyei ta galeya
ma tu wihiniwiyuwana apo gasi hina galeya
ma tu mehipuli tupo atapuhi uyahihi he memae apo hina nugodubu po u matana hina
tou bahabaha.
Naka moina apo ina geleta.
8
Guyau Yaubada a baha i pa, Tau tu kadidili dumana, tau ani wawala po ani kokoe.
Houga odubona po amalai po houga he nenei uyahihi a memae.
Keliso galenana
9
Tau walehimi Yoni, amaka ta wibolu emosi Yesu Keliso uyahina taumi po tau,
uyahinei tanomtaibagibagi wiyuwa po witai uyahihi Guyau anani taniwaga binei. Tau
Yaubada a baha a guuguyeya ma Yesu Keliso tuwegana binei hi paniu po Patimo
bonabonana uyahina a memae.
10
Guyau a iyeta uyahina Alugo Woiyawa uyahiu mayana a
waya ma baha baneina gehouna a noonoli mei himogo u muliu i ibaabani
11
i pa, Awai u
gagalehi una giluma hopunehi po pepa pilipilina una himili tu witumagana hai bolu magouhi
7 uyahihi. Naka dobuhi Epeso, Simuna, Pegamum, Tayataila, Sadisa, Piladepiya,
Leodisiya.
12
Ega yaka a pa iyai uyahiu e ibaabani po a luhagawileu po ipa a galeya, yayata ani
hounahi magouhi 7 a galehi gole uyahihiyei hi dewahi.
13
Ma u tipolihi lawa gehouna a
gagaleya galenana amaka mei Lawa Moinana, a luilui daodaona i hopu po u aena, ma a
dagilolo gole.
14
Ma unununa apala wakekena mei kehoi, ma matana ani galenahi mei mayau
alalatana.
15
Ma aena namalana mei pawasi ebebalana ma ponana mei tapatapana gololona.
16
Ma ubona magouhi 7 awala hinebawanei i wohepahi ma u gamona kwasikwasi mena
luwaluwaga komkomna i lugeleteya ma tepana galenana mei kabudala a wimatatona.
17
A galeya ma u aena a guli hopu po a lauhilageu. Ega yaka awala hinebawana uyahiu i
houni ma i baha i pa, Ega una matomatouta tau tu tahaya po tu wimuli.
18
Una galeu tau
lolowa a hilage ma a luyagohana meme po a memae houga tuwetuwenai. Tau hilage
taniwagana po hiyoyowa matetana animhoena a womomohi.
19
Geka hougana ginouli u gagalehi ubeihi unomgiluma amaka hi wawala ma houga he
nenei hina lugeletehi.
20
Geka ubonahi magouhi 7 u gagalehi u awala hinebawau po yayata
ani hounahi magouhi 7 u gagalehi naka anohi hi wipilipili duma, yaka apo uyahima liyayahi.
Ubona naka tu winoyanoya, ma tu winoyanoyahi tauhi omi tu galena itete. Ma yayata ani
hounahi naka tu witumagana omi bolu magoumi 7.
<<
11
>>
<<
22
>>
2
Mi Epeso hai tuwega
1
Lawana i baha mai uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Epeso he memae hai tuwega
una gilumi po hai tu winoyanoya una paliweleya una pa,
Baha geka he nenehi tau uyahiugei ubona magouhi 7 awala hinebawaugei a
womomohihi, ma yayata ani hounahi magouhi 7 u tipolihi a lautowolo nae uyahiugei.
Tau u wipaliwelena uyahimi a pa:
2
Amaka a hanapugemi omi bagibagi a lata po omi omtaibagibagi ubeihi o kadidili
po lawa apapoe o wihinigigiyehi po tu wituwetuwega koyamahi tau biugei o ludadanihi
po hai koyama o hanapugehi.
3
Ma omtaibagibagi o hanapugeya uyahinei bagibagi
baneihi po witewiteihi uyahihi ega ota tapiya, tau gowau binei.
4
Ma tau ginouli gehouna uyahimi a gagaleya ega ita dewadewa, babana lolowa o
luhogalena dumau ma geka hougana o peu po amaka o wohouna.
5
Yaka omi peu binei
ona winugonugotuhu imahi ma ona nugobui po ona bagibagi imahi mei lolowa. Ma
inapa ega ona nugobui apo a nehi uyahimi po omi yayata ani hounana a wihaleya.
6
Ma
a hanapugemi ginouli dewadewana gehouna uyahimi naka Nikoletana hai dewa
apapoehi o wihinigigiyehi mei tau gasi naka pitena.
7
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami yaka Alugo Woiyawa a baha tu
witumagana bolumi ona nonoli. Ma taumi iyawoi ona kadidili yaka apo luyagohana
mayouna ugona Yaubada a tano dewadewana uyahina e memae a welemi.
Mi Simuna hai tuwega
8
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Simuna hai tuwega una
gilumi, po hai tu winoyanoya una paliweleya una pa,
Baha geka he nenehi tau tu tahaya po tu wimuli uyahiugei. Tau amaka a hilage po
a towolo meme po a yautuwe a memae. Tau geka a ibaabani a pa:
9
Amaka omi wiyuwa a hanapugehi po omi widayadayabu. Ma ipa ona
hanapugeya omi wasawasa tau u matau. Ma lawa gehouhi hi igowena mehi mi Yudeya
hai bolu ma eega tauhi Tomodulele a bolu, uyahinei he palipaliwinamemi.
10
Ega ona
matomatouta apo inapa ginouli awai binei ma wiyuwa ona tuhagaya naka apo
Tomodulele ina ludadanimi po gehoumi hina panimi po hoi numa panipani hina
hounimi, ma tamogi omi witeihi naka mei iyeta magouhi 10 ubeihi. Ma ona towolo
kadidili po a siga hilage yaka apo omi meiha yautu memewahagana a welemi.
11
Ma inapa taumi iyawoi anai taniganami yaka Alugo Woiyawa a baha tu
witumagana bolumi ona nonoli. Ma apo taumi iyawoi ona kadidili yaka apega hilage
wilugana ina wiapapoenimi.
Mi Pegamum hai tuwega
12
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Pegamumhe memae hai
tuwega una gilumi po hai tu winoyanoya una paliweleya una pa,
Baha geka he nenehi tau uyahiugei u kwasikwasi mena luwaluwaga komkomna a
ibagibagi. Tau uyahimi a ipaliwelena a pa:
13
Amaka a hanapugemi tupo naka uyahina o memae Tomodulele anani taniwaga.
Ma tamogi o witumagana po ega ota bowibowiyeu. Ma hougana tu kawamoineu
dewadewana Anitipasa hi laihilageni omi dobu uyahina, taumi o towolo kadidili.
14
Tamogi omi dewa gehouhi ubeihi ega ata kaoha, babana gehoumi omi dewa
mei Balama. Tauna lolowa Balaki i wiatatiyeya po mi Isalaela ani peu hi wotagoya po
talaoloto hi witumaganeya po aniani hi yamweleneya po hi anani ma hi matamatamaga.
15
Naka pitenana gehoumi Nikoletana hai wiatatiyana apapoehi o wootagohi.
16
Uyahinei geka hougana omi apapoe uyahihiyei ona nugobui. Ma inapa ega apo
houga kikina ma a nehi po a wigawiyemi kwasikwasi gamougei e gelegeleta uyahinei.
17
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami yaka Alugo Woiyawa a baha tu
witumagana bolumi ona nonoli. Ma apo taumi iyawoi ona kadidili yaka aniani yadei
gowagowadana a welemi. Ma emosi po emosi uyahimi apo gaima wakewakekehi a
gutaya, ma gaimahi uyahihi naka gowami wouhi he memae, naka ega iyai gehouna
emoemotana po ina hanapugeya ma iyai tauna tu tama tunawana apo ina hanapugeya.
Mi Tayataila hai tuwega
18
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Tayataila, hai tuwega una
gilumi po hai tu winoyanoya una paliweleya una pa,
Baha geka he nenehi naka tau Yaubada Natuna uyahiugei, tau matau galenana mei
mayau ebebalana, ma aeu mei pawasi namanamalina.
19
Geka tau u wipaliwelena
uyahimi a pa:
Omi bagibagi po omi luhogala po omi witumagana po omi wiponawogo po omi
omtaibagibagi, amaka a hanapugehi geka hougana a hanapugemi o wobagibagi duma
ma lolowa eega.
20
Ma ginouli emosi hota binei ega ata kaoha, babana wawine gowana Yesabeli
ega ota wihinigigiyeya. Ma tauna i bahena meya i pa, tu bahapiko. Ega tauna ma e
ikoyakoyama. Matababana wawine naka u tu bagibagi i wiatatiyena powahi po he
matamatamaga ma i niyehi talaoloto uyahina po he itumagana ma a yamtupona he
anani.
21
Naka wawinena a gaogao amaka a weleya po ipa apapoe uyahinei ina nugobui
ma ega ita luhogaleya.
22
Uyahinei apo totogo a weleya po iyawoi tauhi mitehi hina
matamatamaga yaka apo wiyuwa baneina hina tutuhagaya, apo hai dewa apapoehi
uyahihiyei ega hina nugobui yaka.
23
Ma natunatuna apo a lihilagenihi po tu witumagana
bolumi ona hanapugeu, tau lawa atapumi omi winugonugotuhu magomagouhi a
hanapugehi po atapumi apo a wimihemi awai po awai o dewadewahi omi bagibagi
apapoehi po dewadewahi uyahihiyei.
24
Ma taumi mi Tayataila Yesabeli a wiatatiyana
ega ota wootagoya po Tomodulele a bagibagi hinehi ega ota hanapugehi yaka apega
lugagayo gehouna a welemi,
25
tamogi ona towolo kadidili omi witumagana uyahina po
a siga a gunawilena meu.
26
Ma apo taumi iyawoi ona kadidili po u nugotuhu ona dewadewaya ina nae po
ani kokoe uyahina yaka apo taniwaga a welemi po tupo atapuhi ona taniwagehi mei
Amau taniwaga i weleweleu pite.
27
Mei Buka gilumana i pa,
A taniwaga ina kadidili po lawa ina taniwagehi
mei kodila pawapawasi uyahinei walata ta lauhedali.
28
Ma apo ubona malatomtoma welemi. Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami yaka
Alugo Woiyawa a baha tu witumagana bolumi ona nonoli.
<<
22
>>
<<
33
>>
3
Mi Sadisi hai tuwega
1
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Sadisi hai tuwega una
Baha geka he nenehi tau uyahiugei tau Yaubada Alugona tupo magouhi 7 uyahiu
e memae ma ubona magouhi 7 tau a womomohi. Tau geka a ipaliwelena uyahimi a pa:
Omi bagibagi amaka a hanapugehi ma lawa he hunehunemi ipa ota dewadewa
duma ma tamogi ega kikina ota dewadewa babana taumi tu tapitapiya lawami.
2
Yaka
taumi omi witapitapiya uyahinei ona kadidili meme Yaubada a hanapu habuluna u
nugonugomi e memae ona wilataya po ega ona tapitapiya duma. Babana a hanapugeya
omi bagibagi Yaubada u matana ega hita dumalu imahi.
3
Odubona amaka hi
wiatatiyemi po o nonoli yaka ona nugotuhuya ma ona wiponawogo po ona nugobui.
Ma inapa ega omi witapitapiyagei ona kadidili meme yohola apo a nehi po a
laigoholimi mei tu danene ega ota hanapugeya iyeta awai apo a nehi uyahimi.
4
Taumi
mi Sadisi gehoumi omi luilui hi yeuyeu yaka apo yohola taumi ma tau po ta negogona
ata luilui wakewakekehi yawa babana taumi i linanami.
5
Naka pitenana apo taumi
iyawoi ona kadidili yaka taumi apo a luilui wakewakekena ona luiya po apega gowami
a hoehoe haleya yautu bukana uyahina ma apo gowami a hiyahiyawihi Amau u matana
po a tu winoyanoya u matahi.
6
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami yaka Alugo
Woiyawa a baha tu witumagana bolumi ona nonoli.
Mi Piladepiya hai tuwega
7
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Piladepiya hai tuwega una
Baha geka he nenehi tau woyeuyeu hotau, po dumadumaluwe uyahiugei ma tau
gasi Dawita a gudu animhoena u nimau e memae apo gudu a hoeya ega emoemotana
po iyai ina guduya ma apo a guduya yaka apega iyai ina hoeya.
8
Tau geka a
ipaliwelena uyahimi a pa:
Omi bagibagi amaka a hanapugehi ma a hanapugeya omi kadidili ega ita lata ma
tamogi u baha o wotagohi ma ega ota bowibowiyeu. Amaka mateta a hoeya u matami,
po ega emoemotana iyai gehouna ina guduya.
9
Tomodulele a bolu apo a liyababaya
babana hi koyama po hi pa, tauhi mi Yudeya po he palipaliguyoguyougemi yaka apo a
weluwinihi po hina nei u matami po hina polou, po atapuhi hina hanapugeu tau a
luhogalemi.
10
Apo yohola houga witai ina gelegeleta hoi hipuli lawa atapuhi a
ludadanihi ma taumi houga witai uyahina apo a galena itetemi babana u baha o
wiponawogogeya po biugei omtaibagibagiyena memi.
11
Kikina ma apo a nehi, ma omi witumagana ona womomohi po ega tu apapoe
gehouna uyahimiyei unuhau waimihana ina wiwihaleya.
12
Ma apo iyawoi ona kadidili
yaka a taniwagemi po ona wiogola u Yaubada a numa dalabu binei po ega ona
nenehaleya ma uyahimi apo u Yaubada gowana a gilumi po u Yaubada a dobu uyahina
ona mae, naka dobu Yelusalem wouna yohola apo yadei ina hopu mai u Yaubada
uyahinei. Ma uyahimi gowau wouna a gilumi.
13
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami
yaka Alugo Woiyawa a baha tu witumagana bolumi ona nonoli.
Mi Leodisiya hai tuwega
14
Lawana i baha meme uyahiu i pa, Tu witumagana boluhi u Leodisiya, hai tuwega
una gilumi po hai tu winoyanoya una paliweleya una pa,
Baha geka he nenehi tau uyahiugei tau tu limoina dewadewau po lawa hi
kawamoineu. Tau Yaubada a wiwiwala tu wawaliyena yaka a ipaliwelena uyahimi a pa:
15
Omi bagibagi amaka a hanapugehi, ega wipoya po ega wayau ma u tipolina o
memae yaka o lauluwaluwaga.
16
Taumi o lauluwaluwaga po ega dagihami uyahinei apo
tau gamougei a howena halemi.
17
Taumi o pa, Tauyai tu wasawasa po to wigapola
yaka ginouli atapuhi emoemotiyai, ma ega ota hanapugeya taumi o nugonugodubu po
o inugotootogo babana nugonugomi hi widayadayabu po matami hi keke po a
kowakowami.
18
Uyahinei a paliwelemi apo uyahiugei gole dewadewahi ona gimala po
ona wiwasawasa ma luilui wakewakekehi ona gimala po ona luinihi po omi
wikowakowa ega ona ihinimaeni, ma mulamula ona gimalehi po matami ona
mulamulahi po hina lugiigilihi.
19
Ona hanapugeya taumi iyawoi a luhogalemi po wiyuwa ma wihinigigiyana
uyahihiyei a iatatiyemi yaka ona nugobui po ona kadidili.
20
Ona lautanigana imahi, omi
mateta uyahina a towotowolo ma a ilulougo. Ma inapa tamiyai ponau una nonoli yaka
gudu una hoeya ma a lui mahi omnuma u hinena po tamma tau ta wiheliheliyampo ta
am gogona.
21
Ma apo iyai tauna ina kadidili yaka a weluwaya po mitehi u ani mae wasawasa
uyahina to tugula po to taniwaga gogona. Mei tau a kadidili po Amau anani mae
waswasana uyahina mitehi to tugutugula pite.
22
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami
yaka Alugo Woiyawa a baha tu witumagana bolumi ona nonoli.
<<
33
>>
<<
44
>>
4
Yada tu miyena Yaubada uyahina he polopolou
1
Naka ginoulihi u mulihi ma a itotolana po mateta hoehoena hoi yada a galeya. Ma
lolowa lawa ponana a nonoli mei himogo i baha meme uyahiu i pa, Una gei po a
wiatatiyempo apo houga he nenei awai hina gelegeleta tamuna galehi.
2
Mala emosi Alugo
Woiyawa a kadidili mayana a waya, uyahinei taniwaga gehouna hoi yada a gagaleya anani
mae wasawasana uyahina i tugutugula.
3
Ma Galenana i namanamali ma a gagaleya mei
gaima diidigahi ebalahi. Ma ani mae wasawasana hulele a wiidaidaga i towolo wiiwileya.
4
Ma ani mae wasawasa magouhi 24 hi mewiiwileya ma ani tugulahi emosi po emosi uyahihi
tanitaniwaga hi tugula hai kaleko wakewakekehi ma hai unuhau gole unubolihi hi hounihi.
5
Ma ani mae wasawasana u tipolina ginouli gehouna i gelegeleta namanamalina ma gololona
mei palele. Ma ani mae wasawasa u naona lampa magouhi 7 hi lauhelehelele, naka tauhi
Yaubada Alugona tupo magouhi 7.
6
Ma ani mae wasawasana u naona ginouli gehouna i
namanamali mei dumola dewadewana boga u tepana, galenana mei hilo ma i lugiigila
imahiyena dumaya.
Ma ani mae wasawasa u liyaliyana mimituwa wohepali hi towolo wiiwileya ma matahi
upuhi po yapahi hi hogohi.
7
Mimituwa gehouna galenana mei laiyoni ma wiluwagana mei
bulumakau ma witonugana tepana galenana mei lawa, ma wiwohepalina galenana mei
magisubu ina lupalupa.
8
Ma emosi po emosi apapehi magouhi 6 ma apapehihi uyahihi mata
hi wihogohi apapehi tepahi po gaboulihi. Ma houga magomagouna iyeta po uguwa he
ibaabani he pa,
Waiwoiyawam, Waiwoiyawam, Waiwoiyawam.
Guyau Yaubada Tu kadidili,
Tam odubona po amalai po houga he nenei uyahihi e memae.
9
Ma tauna Tu metuwetuwenai anani mae wasawasa uyahina i duhuna ma houga
magomagouna geka mimituwahi he lulougo ma he wootalagiyeya ma he iyateyateya ma he
imaamala uyahina,
10
houga magomagouna geka mimituwahi he ibaabani ma tanitaniwaga
magouhi 24 he polopolou hopu meme tuwetuweneina tauna anani mae wasawasa u matana
he polou po he wotalagae. Ma hai unuhau wasawasahi ani mae wasawasa u matana he
huhouna hopunehi ma he ibaabani he pa,
11
Tam i Yaubada po i Guyau,
i linanamto wotalagiyemma to wiyateyatem,
ma omtaniwaga una tuhagaya
babana tamommaninigei ginouli atapuhi u wiwawalihi,
tunawamomnugotuhugei u wiwawalihi po amalai he memae.
<<
44
>>
<<
55
>>
5
Buka numunumulana, ma Sipi Natuna
1
Ega yaka tauna ani mae wasawasana uyahina i tugula ma a gagaleya awala
hinebawanei pepa numunumulana i wogowogoya giluma u hinena po u upuna, ma pepana hi
lautami lugagayo magouhi 7.
2
Ma tu winoyanoya kadikadidilina gehouna a gagaleya ma i
otu labatana i pa, Iyai i linanaya apo geka pepana lutamina ina lupena haleya ma ina lagahi.
3
Ma ega iyai gehouna hita tuhagaya hoi yada bo hoi hipuli bo u hiyoyowa po ipa apo
gulawahi ina lupenihi ma bukana hinena ina galeya.
4
Ega yaka a tou duma babana ega iyai
gehouna a linanaya ipa pepana lutamina ina lupena halehi ma hinena ina galeya.
5
Ega yaka
tanitaniwagahi uyahihiyei lawa gehouna i baha mai uyahiu i pa, Ega una tutou babana
laiyoni Yuda a gugunigei amaka i kadidili po apo gulawa lutamina magouhi 7 ina lupena
halehi ma pepana ina lagahi po ina hiyawi, tauna Dawita goga mulina.
6
Ma ani mae wasawasa u tipolina Sipi Natuna a gagaleya mimituwa magouhi wohepali
u tipolihi i towotowolo po gasi tanitaniwagahi u tipolihi, ma Sipina Natuna galenana mei
lawa hi laihilageni. Ma donana magouhi 7 ma matana magouhi 7, naka matahi Alugo
Woiyawa hipuli atapuna uyahihi e itotolana.
7
Ma Sipina Natuna i nae po pepa i waya tauna
ani mae wasawasa uyahina i tugutugula u awala hinebawana
8
i waya ma mimituwahi po
tanitaniwagahi hi polou hopu Sipi Natuna uyahina ma emosi po emosi hai gita ma hai gaeba
gole. Ma gaebahi u hinehi dadi dimudimumuna hi apuya, naka Yaubada tu wiwoiyawena hai
lupali e gegae uyahina.
9
Ma lougo wouna hi lawi hi pa,
Tam i linanam po naka pepana una waya,
ma i linanampo lutamihi una lupenihi
babana amaka hi wihilagenim
po talamgei lawa u wimihehi Yaubada binei.
Ma apo bolu po bolu, pona geha po pona geha,
ma guguni po guguni, ani taniwaga po ani taniwaga atapuhihi uyahihiyei una wimihehi.
10
Tamu wiwawalihi po omani taniwaga uyahina hina witutalaguyaba ata Yaubada binei
po gasi hoi hipuli hina wiwasawasa.
11
Ma tu winoyanoya a gagalehi hi maga duma, tausana po tausana, ega emoemotau a
hiyawa pahi, ani mae wasawasana po mimituwahi po tanitaniwagahi hi towolo wiiwilehi ma
hi ibaabani
12
ma hi ototu labatana hi pa,
Sipi Natuna hi laihilageni i linanaya
taniwaga po wasawasa po hanapu po kadidili po wiyateyate po wotalagae po omhuna
ina tuhagahi.
13
Ma wiwawala emosi po emosi hoi yada po hoi hipuli, po hipuli ma boga u hinehi po
gasi a wiwawala tupo atapuhi uyahihi a noonolihi ma hi ibaabani hi pa,
Yaubada ani mae wasawasana uyahina i tugula ma Sipi Natuna mitehi
ta hunena emotehi ma ta wiyateyatehi po ta wotalagiyehi
babana tauhi Tu kadidili houga magomagouna po ega anani kokoe.
14
Ega yaka mimituwa wohepalihi hi baha hi pa, Moina, ma tanitaniwagahi hi polou hopu
uyahina ma hi wotalagae.
<<
55
>>
<<
66
>>
6
Lutama magouhi 6 hina lupena halehi
1
Sipi Natuna a gagaleya ma gulawa tahatahayana i lupeni ma mimituwa tahatahayana
ponana a noonoli mei palele ma i pa, Una nei.
2
Ega yaka a itotolana ma hosi
wakewakekena gehouna i geleta ma tu gelugeluna u nimana pidu ma a unuhau wasawasana
Yaubada i weleya ma i nae i wigawiya po i kadidili.
3
Ma Sipi Natuna gulawa wiluwagana i lupena haleya ma mimituwa wiluwagana ponana
a noonoli ma i pa Una nei.
4
Ega yaka hosi kayakayana i geleta ma tu gelugeluna Yaubada
wipoya ma gawiya kwasikwasina i weleya po ipa gawiya ina neiyai hoi hipuli po lawa
atapuhi hina igawiyena mehi.
5
Ma Sipi Natuna gulawa witonugana i lupena haleya, ma mimituwa witonugana ponana
a noonoli ma i pa, Una nei, a itotolana ma hosi uguguwana i geleta ma tu geluna
animsikeli u nimana yaniyani binei.
6
Ma gehouna ponana a noonoli mei mimituwa wohepali
u hayahigei i geleta po i otu i pa, Aee, kihoni gomala baneina: pegapega emosi mihana kina
wabihaga, ma yaniyani upumana emosi mihana kina wabihaga. Ma bunama po wine ega ona
lauguyoguyougehi.
7
Ma Sipi Natuna gulawa wiwohepalina i lupena haleya, ma mimituwa wiwohepalina
ponana a noonoli ma i pa, Una nei.
8
Ega yaka a itotolana ma hosi ega ita wakeke imahi
ma i geleta. Ma tu geluna gowana Hilage, ma Hiyoyowa u liyaliyana i wootagoya. Hai
luwagahi Yaubada uyahina hai taniwaga amaka hi waya po ipa apo lawa hina hamaga halehi
gawiya uyahinei po omhilage uyahinei po totogo uyahinei po gamogamo woyahiyahihi
uyahihiyei. Ma ega ipa lawa ataputa ma lawa kahakahana hipuli tupo wohepali uyahina, ma
bolu emosi uyahinei atapuhi apo ina hamaga halehi ma bolu tonuga hina memae.
9
Ma Sipi Natuna gulawa winimitutuna i lupena haleya, ma Yaubada anani witalaguyaba
u gaboulina a lawa alugohi a galehi, tauhi tu mehipuli hi laihilagenihi babana Yaubada a baha
tu kawamoinena.
10
Ma alugohi ponahi hi lata ma hi ototu hi pa, Guyau Tu kadidili dumam
po tamwaiwoiyawampo dumadumalum, meyanai apo lawa hoi hipuli hi laihilageniyai una
luhetalehi ma una wimihehi hai apapoe ubeihi?
11
Ega yaka hai luilui wakewakekehi i welehi
ma i paliwelehi houga kukuna hina iotonana a siga walewalehihi hoi hipuli hina lihilagenihi po
mei lolowa tauhi hi laihilagenihi pite Yaubada a bagibagi binei po hai hiyahiyawa
emoemotahi ma apoma Yaubada tu mehipuli ina wimihehi.
12
A itotolana ma Sipi Natuna gulawa wisikisina i lupena haleya, ma guhuguhu baneina i
geleta po kabudala i uguwi po galenana mei walata upuna ma wamahiya i kaya po mei tala,
13
ma ubona hi pipeu hopu mai galenahi mei mayau ugona togowa baneina ina guhuguhuya
ma ina holuholu.
14
Ma yada a gagaleya mei pepa i pilipili po i yababa, ma oya emosi po
emosi po bonabona i huwena yoyogehi hai ani mae uyahihiyei.
15
Ma tauhi Yaubada tu wihinigigiyena naka hipuli wasawasahi po tanitaniwagahi po
gawiya kapekapenahi po tu waigapola po tu kadidili po tu bagibagi po lawa hota atapuhi hi
lowo gae hoi oya po gaima u domohi hi megowada.
16
Ega yaka hi otu oya po gaima
uyahihi hi pa, Ona peu hopu mai po ona guluwiyai po tauna anani mae wasawasana
uyahina e tugutugula po Sipi Natuna ega hina gagaleiyai.
17
Matababana hai uyogigai iyetana
amaka i geleta, ma ega emoemotana iyai ina towolo matanihi.
<<
66
>>
<<
77
>>
7
Mi Isalaela hai wekiwekilala u tepahi hi gilumihi
1
Geka ginoulihi u mulihi tu winoyanoya magouhi wohepali a gagalehi hipuli tupo
wohepali uyahihi hi towotowolo. Tu winoyanoyahi togowa matana wohepali hai ani togo
mai hi luguduhi yaka dumola baneina i geleta hoi hipuli po hoi boga po mayau luguluguhi
ega hita idagudagu.
2
Yaubada i baha ipa tu winoyanoyahi hipuli ma boga hina
wiapapoenihi. Apoma tu winoyanoya gehouna a gagaleya kabudala anani geleta uyahinei i
nenei naka u nimana Yaubada lauyagohanana a wekiwekilala animgiluma lawa u tepahi ina
gilumihi. Tu winoyanoyana i otu a lawa wohepali uyahihi
3
i pa, Hei, ega hipuli po boga po
mayau ona iapapoenihi, ma ata Yaubada a tu bagibagi hai wekiwekilala u tepahi ta houna
tahaehi.
4
Ega yaka wekiwekilala mi Isalaela gehouhi u tepahi hi hounihi ma u mulina a
noonoli mi Isalaela hai maga tausana 144 naka Isalaela googana uyahihiyei.
5
Yuda gugunina
uyahinei lawa magouhi tausana 12 hai wekiwekilala u tepahi hi hounihi. Naka pitenana
Isalaela googana atapuhi uyahihiyei hai wekiwekilala hi hounihi.
Lubena a guguni uyahinei tausana 12
ma Gada a guguni uyahinei tausana 12
6
ma Asa a guguni uyahinei tausana 12
ma Napatali a guguni uyahinei tausana 12
ma Manase a guguni uyahinei tausana 12
7
ma Simiyona a guguni uyahinei tausana 12
ma Libai a guguni uyahinei tausana 12
ma Isako a guguni uyahinei tausana 12
8
ma Sebuloni a guguni uyahinei tausana 12
ma Yosepa a guguni uyahinei tausana 12
ma Beniyamina a guguni uyahinei tausana 12.
Yaubada a bolu banei dumana
9
Geka u mulina a itotolana po patala banei dumana a gagaleya ega emoemotana a
hiyawa pahi. Geka lawahi naka tupo hayana wohepali hai ani taniwaga emosi po emosi
uyahihiyei, guguni emosi po emosi uyahihiyei, po tupo emosi po emosi uyahihiyei po pona
emosi po emosi uyahihiyei, atapuhihi hi wootalagae ani mae wasawasana uyahina. Yaubada
ma Sipi Natuna u matahi hi towotowolo hai kaleko wakewakekehi ma beda luguluguhi hi
wogowogohi.
10
Ponahi hi lata ma hi wootalagae hi pa,
Yaubada, tam ani mae wasawasa uyahina e duhuduhuna
tamma Sipi Natuna to wootalagiyemi babana luyagohana uyahimiyei he nenei.
11
Ma tu winoyanoya atapuhi, tanitaniwaga, mimituwa wohepali, Yaubada mitehi hi towolo
wiiwilehi ma hi polou po Yaubada u matana hi wootalagae,
12
hi pa,
Moina, tam wotalagae po wasawasa po hanapu po wimaamala po wiyateyate po manini po
kadidili atapuhi
geka Yaubada tamgalimgei houga tuwetuwenai.
Moina.
13
Ega yaka tanitaniwagahi uyahihiyei emosi i lubayadeu i pa, Iyawoi geka hai kaleko
wakewakekehi? Ma miyei hi nei?
14
Ega yaka tau uyahina a pa, Bada tam u hanapugehi. Tau eega.
Yaka i paliweleu i pa, Geka lawahi hipuli a wiyuwa baneina hi wialoni ma hai kaleko
Sipi Natuna talanei hi ogahi po hi wakeke meme.
15
Naka binei
Ma Yaubada anani mae wasawasa u matana he memae iyeta po ididibala ma wotalagae
bagibagina he dewadewaya a numa dalabu u hinena.
Ma Yaubada anani mae wasawasa uyahina e duhuduhuna tauna apo ina galena itetehi.
16
Lolowa omhi hilage, geka hougana apega omhina hilage,
lolowa uyopopohi hi haleyanihi ma geka hougana apega uyopopohi hina haleeyana
mehi,
lolowa kabudala a wipoya i lalanihi ma geka houga apega kabudala mayana hina waya.
17
Matababana Sipi Natuna ani mae wasawasana u tipolina e memae,
tauna hai tu galena itete yaka apo ina tahaehi goila huuhulana uyahina yautuhi binei,
ma Yaubada apo mata diligwegwehi ina hamaga halehi.
<<
77
>>
<<
88
>>
8
Gulawa anani kokoe ma gaeba namanamalina
1
Sipi Natuna lutama wisebeninai lupena haleya ma kabudala tupona u hinena ega kikina
ponapona bo gololo gehouna hoi yada ata nonoli.
2
Ma u mulina tu winoyanoya magouhi 7 Yaubada u matana hi towotowolo a gagalehi
ma hai himogo i welehi.
3
Ma tu winoyanoya gehouna u nimana gaeba gole ma i nei po ani talaguyaba u
liyaliyana i towolo. Ma Yaubada gaebana i lihogoya dadi dimudimumuna uyahinei po tu
winoyanoya i weleya, ega yaka tu winoyanoyana dadi gaebana i houni ani talaguyaba
uyahina ma i apuya po dimumuna Yaubada a lawa waiwoiyawahi hai lupali mitehi i wila
emoteya ma he gegae Yaubada u matana.
4
Ma tu wiwoiyawa hai lupali hi gegae dadi
bogahuna mitehi tu winoyanoya nimanei Yaubada u matana po i kokoe.
5
Apoma tu
winoyanoyana gaebana i waya po ani talaguyaba mayouna alalatana uyahina impoheya ma i
halena hopuniyai hoi hipuli po namanamala ma palepalele ma gololo gehouhi ma guhuguhu
hi geleta.
Himogo hina huwenihi
6
Tu winoyanoya magouhi 7 hai himogo hi wononogogehi po ipa hina huwenihi.
7
Tu winoyanoya tahatahayana a himogo i huweni ma gadiwewe kapakapalana tala i
wila emoteya mayau alalatana mitehi ma hi pipeu hopu mawahaga i hoi hipuli. Ma hipuli
atapuna i boli tonugeya po tupo gehouna i alahi ma tupo luwaga hi dewadewa. Ma
tuponana i alalahi naka mayau po hiyamoni atapuhi i ala pahi.
8
Ma tu winoyanoya wiluwagana a himogo i huweni po ginouli banei dumana mei oya
anai ebebalana ma i hopuneya hoi boga po boga i witala, ma bogana i boli tonugeya po
emosi i witala ma luwaga hi dewadewa.
9
Ma bogana i itala u hinena iyana atapuhi hi hilage
ma wammagomagouhi hi gunagolugoluhihi.
10
Ma tu winoyanoya witonugana a himogo i huweni, ma ubona baneina hoi yada i
alalata mei heuta ma i peu hopu mai hoi hipuli po hipuli i boli tonugeya po tuponana uyahina
ubona hi yatoyato goila atapuhi po huuhula atapuhi hi wigola pahihi.
11
Po ega yaka
ubonana gowana Wigola. Ma lawa magomagouhi goila hi umumahi po hi hilage pahihi.
12
Ma tu winoyanoya wiwohepalina a himogo i huweni po kabudala tupo gehouna i
uguwi ma tupo luwaga hi dewadewa, mei gasi wamahiya tupo gehouna i uguwi ma tupo
luwaga hi dewadewa, ma gasi ubona tupo tonuga uyahihi i kahahi po tupo gehouna uyahina
i uguwihi ma tupo luwaga uyahihi hi yaayahihi. Uyahinei kabudala i loguya po wamahiya ma
ubona ega hita yayata imahiyehi.
13
Ma a itotolana po magisubu baneina hoi yada i yaweyawewe ma ponana i lata po i
ibaabani i pa, Aee, aee, kihoni hoi hipuli tu mae. O winugotootogo hota, apo tu
winoyanoya tonuga hai himogo hina huwenihi yaka witai baneina ina geleta.
<<
88
>>
<<
99
>>
9
1
Ega yaka tu winoyanoya winimututuna a himigo i huweni, ma ubona gehouna a
gagaleya amaka i peu hopu mai hoi hipuli ma ubonana domo daodaona animhoena i waya,
2
po domona i hoeya ma bogahu uguwana wopotopotona hi nenei i gelegeletai kabudala i
guduya ma hipuli atapuna i uguwa wiwileya domona bogahuna binei.
3
Ma bogahu hinenagei
madimadi hi hopuhopu mai hoi hipuli. Giuhi wipoya hi wiwaya wiyuwana mei polipugo.
4
Ma Yaubada i paligagalihi ipa ega hiyamoni po mayau po yaniyani lahalahahi hina
iapapoenihi ma lawa tauhi ega Yaubada a wekiwekilala u tepahi ita memae tauhi hina
wiapapoenihi.
5
Ma madimadihi uyahihi ega ita pa, apo lawa hina tonatona ihilagenihi ma ipa
hina wihiniwiyuwa hogohihi, wamahiya nimitutu u hinehi. Ma hai witonatona i wiyuwa duma
po mei polipugo a witonatona.
6
Ma wamahiya nimitutu u hinehi tu wiyuwa hilage hina
laihunehuneya, ma apega hina hilage matababana hilage a baba hi bihena aweya.
7
Ma madimadihi galenahi mei hosi amaka hi wononogo gawiya binei po unuhau gole
unubolihi hi hounihi ma tepahi ani galenahi mei lawa tepata.
8
Ma apalahi daohi mei wiwine
apalahi ma niwohi hai kadidili mei laiyoni niwohi.
9
Ma nugonugohi ani wilagenana mei
pawasi. Ma apapehi gololohi mei hosi wamtiteinana ina bulibuliliyeni gawiya uyahina.
10
Ma
giuhi mei polipugo giuhi. Giuhihi uyahihiyei emoemotana apo lawa hina tonahi po wamahiya
nimitutu u hinehi hina iyuwa.
11
Ma hai taniwaga tauna tu winoyanoya domona tu galena
itetena gowana Hibulu ponahiyei hi pa Abadoni, ma mi Giliki ponahiyei hi pa Apoloni, ma
anona naka Tu wiapapoe.
12
Ma witai emosi amaka i kokoe ma witai luwaga he nenei.
13
Tu winoyanoya wisikisina a himogo i huweni, ma pona gehouna gololona a noonoli
ma i nenei naka ani talaguyaba uyahinei (ma ani talaguyabana gole ma donana wohepali
Yaubada u matana i towotowolo).
14
Ma ponana tu winoyanoyana uyahina i baha nae i pa,
Tu winoyanoya mi yadena magouhi wohepali Yupiliti goilana baneina uyahina hi panihi po
he memae una lupena halehi po hina nae.
15
Tu winoyanoya wohepalihi i lupenihi po hi nae,
babana hougana po iyetana po wamahiyana po bolimana binei amaka Yaubada i
wononogogehi, po ipa lawa hina lihilagenihi. Apo hipuli lawahi hina kahaya po bolu emosi
hina uni pahi ma bolu luwaga hina memae.
16
Ma tu winoyanoya hai tu wigawiya boluna a
lata hi bahebaheya hipa, Lawa a lata miliyoni handele luwaga (200,000,000) atapuhihi hosi
uyahinei he bulibulili.
17
Geka pitenana u enomatagagalenagei hosi a gagalehi tu gelugeluhi nugonugohi
lagenahi hi huhounihi, gehouhi kayakayahi, ma gehouhi waiidaidagahi, ma gehouhi
woyogayogahi. Ma hosihi ununuhi mei laiyoni ma gamohiyei mayau ebebala huluhululuna
ma bogahu ma yeu waipoyahi hi gelegeleta
18
po lawa hoi hipuli boluna hi kaha tonugeya po
bolu emosi hi uni pahi ma bolu luwaga egawai. Geka ginouli tonuga uyahihiyei hi uni pahihi
mayau ebebalana ma bogahu ma yeu waipoyahi.
19
Matababana hosihi hai kadidili u gamohi
po u giuhi he memae, giuhi mei mota ununuhi ma niwohiyei lawa hi ananihi.
20
Ma lawa atapuhi ega hita hilahilage ma ega hita nugonugobui, babana tauhi hai
mulamula po alugo apapoehi hi itumaganehi ma Yaubada eega. Geka ginoulihi uyahihi hi
polopolou, talaoloto nimahiyei hi dewadewahi po gole po siluba po kopa po gaima po
mayau. Geka ginoulihi ega emoemotahi po hina galena po hina nonola po hina winenae ma
tamogi hi itumaganehi.
21
Geka lawahi hai omunugo po hai balau po hai matamaga po hai
danene ega hita nehalehi.
<<
99
>>
<<
10 10
>>
10
Tu winoyanoya gehouna a nima pepana
1
Ma tu winoyanoya kadikadidilina gehouna yadei i hopuhopu mai ma a galeya, a luilui
mei yaloi ma unununa hulele i towolo wiiwileya ma tepana mei kabudala po aena hi
namanamalihi mei mayau ebebalana.
2
Tu winoyanoyana u nimana pepa numunumulana
hoehoe wahagina i wogoya ma i hopu mai po ae hinebawana hoi boga i utugogeya ma ae
kehakehana hoi hipuli.
3
Ponana i lata ma i otu, po gololona mei laiyoni ina tutou. Ma otuna i
kokoe ma palele magouhi 7 a bahana hi wimiheya.
4
Palelehi ponahi gololohi a nonolihi po
ipa a gilumihi, ma baha yadei a noonoli ma uyahiu i pa, Palele gololohi amaka u nonolihi
una gowadihi ma ega una gilugilumihi.
5
Ega yaka tu winoyanoya hoi boga po hoi hipuli i towotowolo a gagaleya, ma awala
hinebawana i wohepaya hoi yada
6
po i wigwala i pa, Yaubada gowanei tauna
memewahagana ginouli atapuhi hoi yada po hoi hipuli, po hipuli u hinehi he memae, ma
boga hinena ginoulihi atapuhi tu wiwawalihi. Tauna gowanei a palipaliwelemi a pa, houga
amaka i geleta
7
po apo tu winoyanoya wisebenina a himogo ina huweni yaka Yaubada a
nugotuhu gowagowadahi atapuhi hina lugeletehi po ina wikokowihi mei odubona Yaubada a
tu bagibagi naka a tu bahapiko hi bahebaheya pite.
8
Ma bahana lolowa yadei a noonoli a nonola meya uyahiu i ibaabani i pa, Una nae po
tu winoyanoya a pepa hoehoe wahagina e towotowolo ma u nimana una wihaleya.
9
Ega yaka a nae po tu winoyanoyana uyahina pepana a lupaliyeya po i weleu ma i
paliweleu i pa, I dewadewa una waya po una ani, ma una lumehaya po u koibam wigolana
mayana una waya, ma u gamom gugouna mayana mei tuwoya.
10
Ega yaka pepana a waya
po a ani, ma mayana a wiwaya u gamou i gugau po mei tuwoya, ma a lumehaya po koibau
u hinena i wigola duma.
11
Ma uyahiu i baha meme i pa, Tam, Yaubada a baha una
wibaabaniyeya lawa magomagouhi ubeihi po ani taniwaga emosi po emosi ubeihi po pona
geha ubeihi po tu wasawasa ubeihi.
<<
10 10
>>
<<
11 11
>>
11
Yaubada a tu limoina luwaga
1
Geka u mulina ma digona mei luwa ma i weleu ma i paliweleu i pa, Una towolo po
Yaubada a numa dalabu po ani talaguyaba una luwahi po tu tapalolo una hiyawihi.
2
Ma
numa dalabu u uputana ega una luwaluwaya, babana naka toumana ubeihi tauhi ega mi
Yudeya. Tauhi dobu waiwoiyawana apo aehiyei hina tuigobugeya wamahiya 42 u hinehi.
Naka bolima tonuga ma tupona.
3
Utu limoina luwaga a himilihi hai luilui ani galenahi mei
hiwahiwape ma tamogi apo u bahapiko hina bahebaheya u wipoyagei bolima magouna
tonuga ma tupona
* Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
u hinehi.
4
Tu limoinahi naka tonuga ma tupona
* Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
u hinehi.
4
Tu limoinahi naka
mayau oliweta luwaga, ma lampa luwaga, he towotowolo hipuli a Guyau u matana.
5
Ma
inapa iyai ina towolo po tu limoinahi ina wigawiya uyahihi, yaka apo gamohiyei mayau
ebebalana ina geleta po ihalahi ina wiapapoeya po ina lihilageni.
6
Geka hai luwagahi hai
wipoya emoemotana po gadiwewe hoi yada hina guduya ipa hougana apo Yaubada a baha
hina ipaliweleneya apega ina atuna. Ma hai wipoya emoemotana hina baha po goila hina
witala. Ma hai wipoya emoemotana apo inapa wiyuwa houga awai nugonugohi po ina geleta
apo ina geletai.
7
Tu limoinahi hai wipaliwelena lawa uyahihi amaka i kokoe, ma mimituwa gehouna
domo daodaona uyahinei i geleta po tu limoinahi i igawiyehi po i kadidila lagonihi po hi
hilage luwaga.
8
Ma hinihi hilahilagehi meyagai baneina tahayana uyahina heneno, ma
dobuna lolowa uyahina ata Guyau hi witakeya po baha gowagowadagei hi wigowaya hi pa
Sodom bo Isipita.
9
Iyeta tonuga ma tupona apo lawa magomagouhi hina nei po hina
ihalugehi, bolu po bolu, guguni po guguni, pona geha po pona geha, ani taniwaga atapuhi
uyahihiyei. Apega hina baha po lawahi hilahilagehi hinihi hina guluwihi.
10
Ma tu mehipuli
hina kaoha tu bahapiko luwaga hai hilage binei, ma toleha hina dewaya po hai animbenena
emosi po emosi hina wele mehi, babana tu bahapikohi uyahihiyei wiyuwa baneihi tu
mehipuli hi tuhagahi.
11
Tamogi iyeta tonuga ma tupona hi kokoe ma Yaubada yautu i wele mehi po hi
luyagohana meme, po anai yautuhi hi towotowolo ma lawa boluhi hi gagalehi po hi matouta
duma.
12
Ega yaka baha baneina yadei hi noonoli ma i ibaabani i pa, Ona gei geka hota.
Ega yaka yaloigei tu bahapikohi luwaga hi gegae ma hai gawiyahi hi gagalehi.
13
Houga naka uyahina guhuguhu baneina i geleta po dobu baneina tupona gehouna i
wiapapoeya po lawa magouhi 7 hi hilage guhuguhu uyahinei. Ma lawa tupohi hi memae hi
matouta duma ega yaka Yaubada hoi yada hi wotalagiyeya a kadidili binei.
14
Uyahinei wiyuwa luwaga amaka hi kokoe, ma witonugana apo kikina ma ina geletai.
Himogo anani kokoe hi huweni
15
Ega yaka tu winoyanoya wisebenina a himogo i huweni, po hoi yada ponahi i lata ma
hi ibaabani hi pa,
Geka hougana hipuli taniwagana apo a manini ina kokoe
ma Guyau a Besinana lawana mitehi u nimahi e memae.
Tauhi apo houga magomagouna hina tanitaniwaga.
16
Ma tanitaniwagahi magouhi 24 Yaubada u matana hi tugutugula hai ani mae wasawasahi
uyahihi, hi polou hopu Yaubada uyahina ma hi wotalagiyeya
17
hi pa,
Guyau Yaubada tu kadidili dumamto maamalim
tamhouga hi kokoe po houga geka uyahihi e memae, to wimamala duma uyahim
babana ommanini banei dumana u wogeleteya,
po u wiwawala po ipa taniwagana una taniwageya.
18
Tauhi tu meuputa hi luuyogigai duma
tamogi omluuyogigai a houga amaka i geleta,
yaka tu hilage lawahi hi towolo meme po una luhetalehi
ma omtu bagibagi naka omtu bahapiko hai meiha una welehi
po omlawa waiwoiyawahi muhomuhohi po balubaluhi
po tauhi iyawoi tu wiyateyatemhai meiha una welehi.
Ma hipuli tu wiapapoena tauhi apo una wiapapoenihi.
19
Ega yaka Yaubada numa dalabu hoi yada guduna i hoeya, ma hinena a gagaleya
naka dedewaga waiwoiyawana u hinena wogatala gilugilumana i memae. Uyahinei ma
namanamala po palele po guhuguhu po duba a gadiwewena gololohi hi lata duma ma hi
geletai.
<<
11 11
>>
*11:3: Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
<<
12 12
>>
12
Wawine ma mogaya kayakayana
1
Wekiwekilala baneina gehouna hoi yada i laugeleteya naka wawine ma a luilui
kabudala ma wamahiya uyahina i towotowolo, a unuhau ubona magouhi 12.
2
Ma wawinena
koikoibana po i wogowogo nae ma i ototu ipa ina wigunaguna.
3
Ma wekiwekilala gehouna
hoi yada i laugeleteya naka mogaya baneina kayakayana, ma unununa magouhi 7, ma
donana magouhi 10, ma unuhau gegehi unununa i hounihi.
4
Ma ubona bolu tonuga po bolu
emosi mimituwana giunei i wilawihi po i wihulu hopunehi hoi hipuli. Ma mogayana
kayakayana wawinena u naona i towotowolo ipa apo wawinena ina igunaguna yaka tewelana
ina ani.
5
Uyahinei wawinena i gunaguna po tewela olotona, tauna ipa tupo atapuna uyahina
apo ina taniwaga a kadidiligei. Ega yaka tewelana Yaubada i wihaleya po i gae anani mae
wasawasa uyahina.
6
Ma wawinena i lowo nae hoi balabala, po noka hotana wawine anani
megowada Yaubada i inonogogeya uyahina i gagalena iteteya bolima tonuga ma tupona
*
megowada Yaubada i inonogogeya uyahina i gagalena iteteya bolima tonuga ma tupona
*
Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
.
Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
.
7
Ega yaka hoi yada witona i geleta. Naka witonana Maikeli a tu winoyanoya mitehi ma
mogaya kayakayana a tu poula mitehi ma hi gawigawiya,
8
po mogayana a bolu mitehi ega
emoemotana ipa hina kadidili Maikeli a bolu uyahihi, ma mogayana a tu poula mitehi hi
wiyaga hopunehi po ega hai ani mae hoi yada.
9
Ma mogayana baneina naka tauna mota
odubo walihagana gowana Setani a bui Tomodulele, palouma hai taniwaga tauna tu
mehipuli hai tu wikoyakoyama. Tauna a tu poula mitehi hi wihulu hopunehi hoi hipuli.
10
Geka u mulina pona gehouna gololona baneina a noonoli hoi yada ma i pa,
Geka hougana Yaubada a wasawasagei po Keliso a taniwagagei manini
po luyagohana he gelegeleta
babana walewalehita tu wigouhi odubona tauna uguwa po iyeta
ma i towolo po Yaubada u matana i igouhi amaka yadei hi halena hopuneya.
11
Baha dumana walewalehita yautuhi hi palihaleya
po Keliso binei hi hilahilage
naka tauhi Tomodulele mitehi hi gawiya po hi kadidili,
hai kadidili babana Sipi Natuna talana
ma hai kawamoina Sipi Natuna uyahina binei.
12
Uyahinei yada tu miyena atapumi ona kaoha.
Tamogi taumi hipuli po boga tu miyehi witai baneina uyahimi,
babana Tomodulele a uyogigeina
ma i hopu mahi uyahimi,
ma i hanapugeya a houga kuku hotana apo ina memae
yaka apega a houga ina haleya.
13
Mehougana mogayana kayakayana i gagaleya naka amaka hi halena hopuniyai hoi
hipuli ega yaka wawinena tewela olotona i guniguni i wiyagaya.
14
Ma Yaubada wawinena
apape i weleya mei magisubu baneina apapena po uyahinei balabala yabayababa i lupa
haleya, Yaubada i gowadi ma i gagalena iteteya bolima tonuga ma tupona ipa mota ega ina
wodadani.
15
Ega yaka motana gamonei goila i huwena hopuneya po mei goila ina hopu
wawinena mulinei po ipa ina alugeya.
16
Ma hipuli wawinena i haguya babana hipuli i
gunahoeya ma goila atapuna i lumehaya.
17
Ega yaka mogayana kayakayana i luuyogigai ma i
nae wawinena a guguni uyahihi po i wigawiyehi, tauhi naka Yaubada a baha tu
wiponawogogena po Yesu binei hi ibenabenama.
<<
12 12
>>
*12:6: Limoinana naka iyeta magouhi 1,260.
<<
13 13
>>
13
Mimituwa bogei i geleta
1
Geka u mulina hoi lekawa a towolo ma mimituwa gehouna a gagaleya ma boga
uyahinei i gelegeletai donana magouhi 10, ma unununa magouhi 7 ma dona emosi po emosi
hai unuhau gegehi, ma ununu emosi po emosi uyahihi Yaubada paliguyoguyouna i gilumihi.
2
Ma mimituwana a gagaleya mei simai baneina pitepitei, ma aena galenahi mei hagwai aehi,
ma gamona mei laiyoni gamona. Ma mogaya kayakayana a wipoya mimituwana i weleya, po
ani wiwasawasa po ani taniwaga baneina i weleya.
3
Ma mimituwana unununa gehouna hi
lihilageni ma i luyagohana meme. Naka binei ma lawa atapuhi nugonugohi hi gohogoholihi
po mimituwana bogei hi wotagoya.
4
Ma lawa atapuhi mogaya kayakayana hi hunehuneya,
babana taniwaga atapuna mimituwa bogei amaka i wele damaneya uyahina. Po mimituwana i
gelegeletai uyahina hi polopolou hi pa, Ega iyai gehouna a kadidili mei geka mimituwana,
apo iyai ina wigawiyeya?
5
Ma mimituwana i hunehunena meya po Yaubada i palipaliguyoguyougeya. Yaubada a
palihalena i tuhagaya ipa ina taniwaga wamahiya magouhi 42 naka bolima tonuga ma tupona
uyahina.
6
Uyahinei mimituwana Yaubada a tupo po gowana i kawaiapapoenihi po hoi yada
tu mae atapuhi i kawaiapapoenihi.
7
Ma Yaubada a palihalena i tuhagaya ipa Yaubada a lawa
waiwoiyawahi ina wigawiyehi po ina kadidili, yaka anani taniwaga atapuna ina taniwageya,
guguni geha po guguni geha, lawa geha po lawa geha, pona geha po geha po ani taniwaga
atapuhi ina taniwageya.
8
Ma tu mehipuli atapuhi uyahina apo hina polou, ma iyawoi ega
uyahina hita polopolou naka tauhi Sipi Natuna a luyagohana bukana, u hinena gowahi i
gilugilumihi yohola hipuli ega ita wiwawali ma i hounihi babana Sipina Natuna ubeihi i hilage.
9
Ma inapa taumi iyawoi anai tanigami baha geka ona wotagoya.
10
Apo Yaubada a nugotuhu ina pa hina panipanimi
yaka hina panimi.
Ma kwasikwasigei hina ununimi
yaka hina unimi.
Uyahinei taumi Yaubada a lawa waiwoiyawami ona towolo kadidili ma ona witumagana
imahi.
Mimituwa hipuli hinenei i geletai
11
Ma mimituwa wiluwagana a gagaleya ma hipuli hinenei i geletai, donana luwaga mei
sipi natuna donana, ma ponana mei mogaya ponana.
12
Ma mimituwa tahatahayana a kadidili
atapuna mimituwa wouna i weleya po ipa tu mehipuli atapuhi ina taniwagehi po mimituwa
tahatahayana uyahina hina polopolou naka tauna lolowa unununa i hilage ma i luyagohana
meme.
13
Ma mimituwa hipuligei i gelegeletai manini kadikadidilihi gehouhi i wogeletehi po
mayau ebebalana yadei i peu hopu mai hoi hipuli po lawa matahiyei hi galeya.
14
A wipoya
mimituwa tahayahayana uyahinei i nei yaka manini baneina i dewaya po tu mehipuli atapuhi i
koyakoyamehi ma hi wootagoya. Ma i baha po lawa talaoloto hi gilugilumi galenana mei
mimituwa tahatahayana unununa hi laihilageni kwasikwasigei ma i lauyagohana meme.
15
Mimituwa wiluwagana wipoya i wiwaya ipa talaolotona yautu i wele damaneya po
emoemotana ina baha. Ega yaka talaoloto a lugagayo i houni ipa apo lawa ega hina
polopolou uyahina yaka hilage hina wialoni.
16
Ma atapuhihi i taniwagehi muhomuhohi po
balubaluhi, tu wasawasa po tu dayadayabu, babada po tu bagibagi nima hinebawahi bo
ununuhi a wekiwekilala hina gilumihi.
17
Ma uyahihi taniwaga witewiteina i houni po tauhi ega
hai wekiwekilala, apega hina igimagimala halena po gasi hina igimagimala. Ma hai
wekiwekilala naka mimituwa tahatahayana gowana po a numela.
18
Anona geka e memae ma inapa iyai ina hanapugeya yaka apo mimituwana a numela
ina hiyawa tuhagaya: 666 naka lawa numelana a lata.
<<
13 13
>>
<<
14 14
>>
14
Tu wiluyagohana a lawa hai lougo
1
Ma a itotolana po Sipi Natuna a galeya, Saiyoni oyana u tepana i towotowolo ma
lawa magouhi tausana 144 mitehi hi memae naka Amana ma tauna gowahi gilumana u tepahi
i memae.
2
Ma yadei dagugu gehouna a noonoli mei goila kolokololona ma gololonana mei
palele. Po gololohi a noonolihi mei hai ani wigohagoha gita ponahi hi haki wahaga.
3
Ma
lawa boluhi hi towotowolo Yaubada anani tugula wasawasana u naona, ma mimituwa
wohepali ma tanitaniwaga u naohi hi towotowolo ma lougo wouna hi lawilawi. Ma lougona
ega iyai emoemotana po ina hanapugeya ma bolu magouhi tausana 144 tauhi tunawahi
emoemotahi, tauhi tu mehipuli ma Yaubada i gimalehi po i luyawahihi.
4
Geka lawahi tauhi
nugonugohi wabolahi ega apapoe binei hita winene yabayababa wiwine mitehi, ma tamogi
Sipi Natuna hi wotago imahiyeya apo meka ina nenae tauhi mitehi. Tauhi Yaubada amaka i
gimalehi lawa magomagouhi u hayahi, po tauhi animbenena tahatahayana Yaubada ma Sipi
Natuna ubeihi.
5
Tauhi ega hita ikoyakoyama po ega kikina hai apapoe.
Tu winoyanoya tonuga hai tuwega
6
Tu winoyanoya gehouna a gagaleya ma yada uyahina i lupa po i tuwetuwega noya
memewahagana i ipaliweleneya tu mehipuli ataputa uyahita naka ani taniwaga po guguni, po
pona, po bolu emosi po emosi uyahita.
7
Tu winoyanoyana ponana i lata ma i ibaabani i pa,
Yaubada ona matuteya ma ona wotalagiyeya, babana a houga luhetala amaka i geleta.
Tauna yada ma hipuli po gasi boga ma goila Tu wiwawalihi u matana ona polou po ona
wootalagae.
8
Ma tu winoyanoya wiluwagana i wotagoya po i ototu i pa, Babiloni dobu baneina
amaka i peu, amaka i peu, babana a wine uyahinei ani taniwaga magomagouhi i wiumahi po
hi badebade. Wine naka matamaga dewahi apapoehi.
9
Tu winoyanoya witonugana mulihiyei i nenei i otu i pa, Iyawoi mimituwa
tahatahayana he wootalagiyeya ma a talaoloto uyahina he polopolou po a wekiwekilala u
nimahi po u tepahi, hi wiwaya
10
tauhi Yaubada a wine kadikadidilina apo hina umaya, ma
winena naka Yaubada a uyogigai dumana amaka i hiwogi uyogigai keyakana uyahina. Ma
mayau waipoyana po gaima waipoyana lawa apo mayana hina waya, Yaubada a tu
winoyanoya waiwoiyawahi po Sipi Natuna u matahi.
11
Ma mayouna bogahuna e gegae ega
sigasigana po ega anani kokoe. Yaka tauhi mimituwa tahatahayana ma a talaoloto uyahihi he
polopolou po gowana wekiwekilalana hi wiwaya, hai wiyuwa ega sigasigana iyeta po
ididibala uyahihi.
12
Geka binei ma ipa Yaubada a lawa waiwoiyawahi hinomtaibagibagi po
tauhi a taniwaga hina wiponawogogeya ma Yesu hina wotago imahiyeya.
13
Ega yaka baha yadei a noonoli ma i pa, Geka una gilumi inapa iyawoi tauhi Guyau
tu wotago imahiyena hina hilage apo hina kaoha.
Ma Alugo Woiyawa i baha i pa, Baha dumana hina wiyagohina, hai upuhegoya
mihana apo hina tuhagaya.
Hipuli mahulana
14
A itotolana po yaloi wakewakekena a galeya ma yaloina u tepana mei Lawa Moinana
ina tugutugula ma a gagaleya, a unuhau gole unubolina i houni ma u nimana kwasikwasi
komkomna.
15
Ma tu winoyanoya gehouna yada numa dalabunei i hopu mai po lawa yaloi u
tepana i memae i otu labatana uyahina i pa, Om kwasikwasigei unomboliboli babana
houga yaba hougana amaka i geleta, hipuli mahulana amaka i nonogo.
16
Ega yaka lawana
yaloi u tepana i memae a kwasikwasi i taleya po hipuli mahulana i lugogoni.
17
Ega yaka tu winoyanoya gehouna yada numa dalabuna uyahinei i hopuhopu mai
tauna kwasikwasi komkomna u nimana.
18
Ma tu winoyanoya gehouna ani talaguyaba
uyahinei i nenei, tauna ani talaguyaba mayouna tu galena itetena ponana i lata ma i baha nae
tu winoyanoyana a nima kwasikwasina uyahina i pa, Omkwasikwasigei wine ugohi hoi
hipuli una lugogoni babana amaka hi gou duma.
19
Ega yaka tu winoyanoyana a
kwasikwasigei wine ugohi hoi hipuli i lugogoni po pihaga baneina u hinena i wihulu
hopunehi. Pihagana naka Yaubada a uyogigai.
20
Po wine ugohi atapuhi i lumutumutuhi
pihaga u hinena naka dobu baneina u uputana, ma tala i kolokololo pihaga uyahinei mei
goila ina hopu po a bala daona kilomita handele tonuga ma a gae guli emosi.
<<
14 14
>>
<<
15 15
>>
15
Manini sigasigana
1
Wekiwekilala gehouna hoi yaka a gagaleya i lata lagona duma po ani nugogohola
baneina. Tu winoyanoya magouhi 7 hai wiyuwa apapoehi magouhi 7 naka wiyuwa
sigasigana. Naka wiyuwahi Yaubada a uyogigai sigasigana.
2
Ma boga dumolana a gagaleya
galenana mei hilo tamogi ebala mitehi i wilaya. Ma bogana u liyaliyana bolu hi towotowolo,
tauhi mimituwa tahatahayana a talaoloto mitehi hi igawiya po hi kadidili yaka a wekiwekilala
ega hita waya. Uyahinei naka boluhihi hai gita Yaubada u nimahi i hounihi,
3
po Mose lilina
hi lawilawi tauna Yaubada a tu bagibagi ma Sipi Natuna lilina hi lawilawi hi pa,
Guyau Yaubada tu kadidili dumam,
Om bagibagi hi geduma po ani nugogohola
ma om ani nae tahaya dumadumaluna po dewadewana
ani taniwaga atapuhi tamhai wasawasa.
4
Guyau ee, lawa atapuhi hina matutem
ma gowamhina wotalagiyeya,
babana tunawamu wiwoiyawa
yaka ani taniwaga atapuhi apo hina nei u matamhina polou,
matababana lawa magomagouhi ombagibagi dumadumaluhi amaka hi galehi.
5
Geka u mulina a itotolana ma hoi yada numa dalabu u hinena gudu i gunahoeya, naka
babanoyana Yaubada anani mae dumana.
6
Ma numa dalabuna uyahinei tu winoyanoya
magouhi 7 hi gelegeletai, wiyuwa magouhi 7 u nimahi. Tu winoyanoyahi hai luilui
woyeuyeuhi ma namanamalihi, nugonugohi panipanihi, naka gole.
7
Ega yaka mimituwahi
lauyagohanahi wohepalihi emosi uyahihiyei keyaka gole magouhi 7 i winihi po i welehi, ma
keyakahi u hinehi Yaubada Memewahagana a uyogigai i lihogohi.
8
Naka hougana numa
dalabu gahu i pani po Yaubada a manini po a namala binei, ega iyai emoemotana po ipa
numa dalabuna uyahina ina lui a sigana tu winoyanoya magouhi 7 hai wiyuwa magouhi 7
hina wokokowi.
<<
15 15
>>
<<
16 16
>>
16
Yaubada a uyogigai keyakana
1
Ma numa dalabuna u hinena pona gololona baneina gehouna a noonoli ma i ibaabani
tu winoyanoya magouhi 7 uyahihi i pa, Ona hopu hoi hipuli po Yaubada a uyogigai
keyakahi magouhi 7 ona hiwogihi.
2
Ega yaka tu winoyanoya tahatahayana i hopu mai hoi hipuli po a keyaka i hiwogi po
paga apapoe dumana po waiyuwana i geleta. Tauhi mimituwa wekiwekilalana hi waya po
mimituwa a talaoloto uyahina hi polopolou naka tauhi paga hi tuhagaya.
3
Ma tu winoyanoya wiluwagana a keyaka i waya po hoi boga i hiwogi po boga i witala
po mei lawa hilahilagena talana. Uyahinei ginouli magomagouhi hoi boga hi memae atapuhi
hi hilage pahihi.
4
Ma tu winoyanoya witonugana a keyaka i waya po goila kolokololohi po huuhulahi
uyahihi i hiwogihi po hi witala.
5
Ega yaka tu winoyanoya goila i gagalena iteteya ponana a
noonoli ma i pa,
Yaubada ee, tam houga odubona po houga geka uyahihi e memae
ma u dumalu po u wiwoiyawa.
Geka omluhetalana i dumalu
6
babana lawa apapoehi Yaubada omlawa waiwoiyawahi
po omtu bahapiko hi uniunihi ma talahi hi laikololohi.
Uyahinei hai meiha amaka u welehi
po apo tala hina umaya yaka naka wimihana i linana dumahi.
7
Ma pona gololona baneina gehouna a noonoli ani talaguyaba uyahinei i pa,
Guyau Yaubada tu kadidili dumam
om luhetala geka i dumalu po i dewadewa duma.
8
Ma tu winoyanoya wiwohepalina a keyaka i waya po kabudala uyahina i hiwogi, po
kabudala a kadidili i luwitani po emoemotana ma lawa atapuhi i yagulihi.
9
Ma wipoya
baneina lawa atapuhi i yaguyagulihi ma Yaubada gowana hi kawakawaiapapoeya babana ipa
tauna a taniwaga uyahinei ma wiyuwa baneina ita geleta. Ma tamogi ega hita nugobui po
Yaubada hita wotalagiyeya.
10
Ma tu winoyanoya winimitutuna a keyaka i hiwogi mimituwa tahatahayana anu ani
tugula po anani taniwaga atapuna i uguwi. Ma lawa a taniwaga hi wootagoya wiyuwa
baneina hi wialoni po hi yamhanakidiyana.
11
Ma Yaubada hoi yada i memae hi
kawakawaiapapoeya pagahi wiyuwahi ubeihi. Ma ega kikina hita nugobui hai apapoe
uyahihiyei.
12
Ma tu winoyanoya wisikisina a keyaka i hiwogi goila baneina gowana Yupiliti
uyahina po goilana atapuna i hayahaya, po uyahinei tu wasawasa gehouhi tupo kaluwabugei
hi damanai.
13
Ma alugo apapoehi tonuga galenahi mei hakeke a gagalehi ma hi gelegeletai
mogaya kayakayana gamonei ma mimituwa tahatahayana gamonei ma a tu bahapiko
koyakoyama gamonei.
14
Alugo tonuga naka Tomodulele a manini wekiwekilalana hi
dewadewahi, ma hi nae po tu wasawasa hipuli tupo wohepali uyahihi hai bolu hi
weluwelugogonihi mai gawiya binei, Yaubada Tu Kadidili dumana a iyeta baneina uyahina.
15
Ona nonola imahi babana u houga nei apo mei tu danene hai nei, ma taumi inapa
iyai ina itotolana imahi yaka a luilui ina galena iteteya po ega ina ihinimaya a kowakowa binei
ma ina kaoha.
16
Ega yaka tu wasawasa boluhi hi lugogona nae tupo gehouna uyahina mi Hibulu hi
pa, Amagedana.
17
Ma tu winoyanoya wisebenina a keyaka i waya po yada u tipolina i hiwogi ma numa
dalabu u hinena Yaubada anani mae wasawasa uyahinei pona baneina gehouna i gelegeletai i
pa, Amaka i kokoe.
18
Naka hotana ma namanamala po palepalele po gololo gehouhi ma
guhuguhu baneina i geleta. Odubona po amalai lawa hai houga uyahina ega meka guhuguhu
baneina gehouna ita geleta.
19
Ega yaka dobu baneina gowana Babiloni i boli tonugeya po
tupo tonuga hi geleta, po tupo atapuhi uyahihi hai dobu i wiapapoenihi. Ma Yaubada
Babiloni baneina a apapoe i nugonugotuhuya po a keyaka uyahinei wine i wiumaya, ma
wine naka a uyogigai dumana winena.
20
Ma oya po bonabona atapuhi hi yababa po ega
emoemotana ta tuhaga mehi.
21
Ma gadiwewe wobibitutuna mei gaima yadei i holuholu hopu
mai lawa uyahihi, emosi po emosi a witai mei neula baeki tupona. Uyahinei lawahi Yaubada
hi kawakawaiapapoeya gadiwewe apapoe dumana binei, babana wiyuwa baneina hi
tuhagaya.
<<
16 16
>>
<<
17 17
>>
17
Tu matamaga dumana
1
Tu winoyanoya magouhi 7 Yaubada hai keyaka i welehi, ma uyahihiyei gehouna i nei
po i paliweleya i pa, Una nei po tu matamaga wawinena a meiha a wiatatiyem. Tu
matamaga wawinena anona naka dobu baneina boga u tepana e tugutugula.
2
Ma hipuli
wasawasahi matamaga uyahina hi kadidili po tu mehipuli atapuhi tu matamagana gugouna
nugohi i waya ma hi umumaya po hi badebadegeya.
3
Ma Alugo Woiyawa a kamna mayana a wiwaya po tu winoyanoyana i niyeu hoi
balabala yabayababa ma wawinena a gagaleya mimituwa kayakayana i geluya, ma
mimituwana hinina atapuna uyahina paliguyaguyau hi gilumihi ma unununa magouhi 7 ma
donana magouhi 10.
4
Ma wawinena a luilui kayana mei tu wasawasa hai luiului, ma a wihiya
gole ma gaima namanamalihi ma giniuba matahi ma nimanei keyaka gole i wogowogoya
nugogobu i lihogoya matamaga dagihana uyahinei.
5
Ma u tepana gowa gowagowadana hi
laukidi hi pa,
BABILONI BANEINA,
TU MATAMAGA PO TU NUGOGOBU
HOI HIPULI HINAHI
6
Ma wawinena a gagaleya Yaubada a lawa waiwoiyawahi po Yesu tu limoinena talahi amaka
i umaya po i badebade.
Ma a nugogohola duma wawinena ani galenana binei.
7
Ega yaka tu winoyanoyana i
baha mai uyahiu i pa, Ega una gohogoholim, babana apo uyahima liyayahi wawinena
anona awai, ma mimituwa unununa magouhi 7 ma donana magouhi 10 anona awai.
8
Mimituwana e gagaleya naka lolowa a yautuna i memae ma amaka i hilage ma yohola apo
domo daodaona hinenei ina geletai po ina nenae po hina wiapapoe dumaya. Ma lawa iyawoi
tauhi tu mehipuli lolowa gowahi Yaubada ega ita gilugilumihi yautu bukana u hinena
hougana hipuli i iwawali uyahina, tauhi apo yohola mimituwana hina gagaleya po hina
nugogohola a towolo meme binei.
9
Apo nugonugomina lumadi yaka una hanapugehi ununu magouhi 7 naka oya
magouhi 7, ma oyahi uyahihi naka wawinena anani tugula, ma anona gehouna wasawasa
magouhi 7.
10
Ma wasawasahi uyahihiyei nimitutu amaka hi peu ma emosi hota e
tanitaniwaga ma gehouna apo yohola ina geletai po houga kuku hotana ina taniwaga.
11
Wasawasa magouhi 7 hai taniwaga apo hina kokoe, ma wasawasa emosi hai boluna
uyahinei naka mimituwana lolowa i yauyautu ma i hilage apo yohola ina nei po tu
wasawasahi hai maga ina luwitani ma tamogi ina nae po hilage apo ina tuhagaya.
12
Ma dona magouhi 10 u gagalehi naka wasawasa magouhi 10 tauhi ega hita
taniwaga, apo yohola houga kuku hotana hina taniwaga mimituwana mitehi.
13
Tauhi hi
winugoemota po ipa hai nugotuhu po hai kadidili po hai taniwaga hina palihalehi
mimituwana uyahina.
14
Po apo Sipi Natuna mitehi hina witona tamogi Sipi Natuna apo ina
kadidili lagonihi babana tauna tu wiguyau hai Guyau po tu wiwasawasa hai Wasawasa,
uyahinei tauhi i otugehi po i winaganihi po tu wotago imahiyena Sipi Natuna mitehi apo hina
kadidili lagonihi.
15
Ega yaka tu winoyanoyana i baha mai uyahiu i pa, Boga u gagalehi uyahihi tu
matamaga wawinena i tugutugula anona naka lawa magomagouhi, bolu geha po bolu geha,
po ani taniwaga geha po ani taniwaga geha, po pona emosi po emosi.
16
Ma mimituwana
donana magouhi 10 u gagalehi tauhi apo tu matamaga wawinena hina wihinigigiyeya po hina
wiapapoe dumaya po a kowakowana ina memae, ma uyogona hinani pahi po geyamina hoi
mayau hina apuya.
17
Hai wigawiya anona naka Yaubada u nugonugohi amaka i wohouni po
a nugotuhu hina dewa emoteya yaka hai kadidili po hai bagabagi mimituwana hi weleya po
tauna ina tanitaniwaga a sigana Yaubada a baha ina limoineya.
18
Ma wawinena u gagaleya
naka dobu baneina e tanitaniwageya wasawasa atpuhi uyahihi hoi hipuli.
<<
17 17
>>
<<
18 18
>>
18
Babiloni a peu
1
Geka u mulina tu winoyanoya gehouna a gagaleya ma yadei i hopuhopu mai tauna a
taniwaga i lata duma po namalana hipuli atapuna i tunu yayahi.
2
Ponana i lata ma i otu i pa,
Hei, Babiloni dobu baneina amaka i peu,
amaka i peu,
po apo mimituwa apapoehi po alugo palopaloumahi po kiu apapoehi po gobugobuhi apo
hina widobugeya,
3
babana Babilonina a wine uyahinei
tupo atapuhi lawahi i wiumahi po hi badebade.
Wine naka matamaga dewahi apapoehi,
uyahinei hipuli wasawasahi mitehi hi eneno gwau
po hini luhogalana uyahinei hi wiwasawasa
po tu uneune gapola baneina hi tutuhagaya.
4
Hoi yada pona gehouna a noonoli ma i pa,
U lawa, dobu naka ona hopu haleya, inapa ona memae
yaka apo a apapoe ina damanahi uyahimi
po a meiha wiyuwa ona tuhagaya.
5
Matababana a apapoe i lata duma po a gae mei oya,
a dewahi apapoe ubeihi
ma Yaubada i nugonugotuhu po ipa ina wimiheya.
6
Una imiheya a apapoe a lata naka pitenana
po mala luwaga maiha una weleya,
yaka a keyaka apapoena mihana mala luwaga una weleya.
7
Tauna i hunena meya i pa,
Tau wawine wasawasa,
ma ega tau hiwape po ipa a tutou.
Uyahinei gapola i wasawasagehi ma i yamgaganu.
Mihana una weleya po wiyuwa ina tutougeya.
8
Uyahinei mala emosi hota apo witai ina tuhagahi:
hilahilage ma witutou ma gomala,
ma mayau ebalana ina liyababahi.
Babana Guyau Yaubada tauna Tu Kadidili dumana
tauna apo geka wawinena a meiha ina weleya.
9
Ma hipuli wasawasahi tauhi wawinena mitehi hi matamatamaga ma hi igapola tauhi
dobuna binei apo hina tou babana hougana apo ina alalahi ma bogahuna ina gegae ma hina
gagaleya.
10
Ma apo hina matouta duma a wiyuwa binei po uheiya hina towolo ma hina
laudalili hina pa,
Aee, aee, kihoni, Babiloni dobu baneina
ma kadikadidilina mala emosi libahibahi u tuhagaya.
11
Tu uneune hoi hipuli apo hina nugodubu duma dobuna binei po hina tou,
matababana ega iyai gehouna emoemotana po hai gapola ina gimalehi.
12
Hai gapola naka
gole, po siluba po gaima namanamalihi po giniuba matahi po kaleko gegehi po luilui
namanamalihi po mayau dimudimumuhi po dona baneihi po gawi po kopa po pawasi po
gaima wakewakekehi,
13
po naiya po dadi dimudimumuhi, gasi dadi ani apuna binei po
wakatu po gohogoho po wine po bunama po pegapega po bulumakau po sipi po hosi po
womtiteina po tu bagibagi hinihi po alugohi gimagimalahi.
14
Ega yaka tu uneune hi baha nae dobuna uyahina hi pa, Ginouli dewadewahi u
lauhogalehi amaka hi kokoe mei gasi omwasawasa wigiyanana atapuhi amaka hi yababa po
apega una tuhaga mehi.
15
Ma tu uneunehi tauhi naka gapola baneina hi tutuhagaya dobuna
uyahinei, uheiya hi towotowolo babana dobuna a wiyuwa hi gagaleya po hi matouta duma
po anai nugowiyuwahi ma hi tutou,
16
hi pa,
Aee, aee, kihoni, dobu noka tupo baneina
lolowa a wihiya gole kaleko gegehi po luilui wakewakekehi po kayakayahi,
ma gaima namanamalihi po giniuba matahi uyahina,
17
mala emosi hota ma a wasawasa atapuhi amaka hi yababa.
Ma tauhi wamtanitaniwagahi po tu gelugelu po tu bagibagi po tu uneune atapuhi
uheiya hi towolo,
18
ma dobuna i alalahi bogahuna hi galeya ma hi laudalili hi pa, Odubona
ega dobu baneina gehouna mei noka dobuna ma geka hougana iyowai?
19
Ega yaka tauhi
tepahi hi gibahi ma hi tou labatana hi pa,
Aee, Aee, kihoni, noka dobu baneina
uyahinei tu kadakadau hai gapola hi tutuhagahi
mala emosi hota ma a wasawasa atapuna i yababa.
20
Ona kaoha labatana taumi Yaubada a lawa hoi yada,
po a tu wiwoiyawona po a tu wituwetuwega po a tu bahapiko ona kaoha labatana,
babana omi ani wiyuwa dobuna Yaubada a meiha amaka i weleya.
21
Ega yaka tu winoyanoya kadikadidilina gaima banei dumana i wohepaya po i halena
hopuneya hoi boga ma i baha i pa,
Babiloni dobu baneina apo ina peu duma
po mei geka gaimana apega hina galena meya.
22
Uyahinei dobuna a kaoha apo ina kokoe
po apega iyai gehouna ina lauinainaga
bo ina igita bo himogo ina huwehuweni,
po nima bagibagina tu hanahanapugehi apega hina memae,
ma ulo gololona ina kokoe.
23
Lampa yayatahi apega hina gelegeleta,
po tu witawine ponahi apega hina nonoli dobuna uyahina.
Matababana dobuna tu uneunehi hipuli atapuna hi gelagonihi
babana hai balau uyahinei tu mehipuli atapuhi hi koyamehi.
24
Ma Yaubada a tu bahapiko po a lawa waiwoiyawahi po lawa gehouhi
talahi a kololo hi tutuhagaya dobuna uyahina.
<<
18 18
>>
<<
19 19
>>
19
1
Geka u mulina ma hoi yada gololo banei dumana gehouna a noonoli mei lawa bolu
banei dumana ponaponahi ma hi ibaabani hi pa,
Haleluya, Yaubada ta wotalagiyeya
tauna tu wiluyagohanita po tu kadikadidili dumana.
2
Babana a luhetala i dewadewa po apapoe mihana i lidumaluya
po tu matamaga dumana wawinena a matamaga uyahinei hipuli atapuna i iapapoeya
mihana amaka i weleya.
Ma dobuna uyahina Yaubada a tu bagibagi talahi hi laikololohi
mihana i wiapapoeya.
3
Ma mala luwaga hi otu labatana hi pa,
Haleluya, Yaubada ta wotalagiyeya
babana dobu baneina e alalahi
ma bogahuna houga magomagouna e gegae.
4
Ega yaka tanitaniwagahi magouhi 24 ma mimituwa magouhi wohepali, hi polou hopu
Yaubada anani mae wasawasa u matana hi wotalagae hi pa,
Moina, Haleluya, to wotalagiyem.
Sipi Natuna a tawine tolehana
5
Ega yaka ani mae wasawasa uyahinei baha gehouna i nenei i pa,
Taumi ata Yaubada a tu bagibagi
po tu matutena muhomuhomi
po balubalumi ona wotalagiyana duma.
6
Ma apoma gololo banei dumana gehouna a noonoli mei lawa bolu banei duma ma
mei guletutu gololona ma mei palele gololona baneina ma hi ibaabani hi pa,
Haleluya,
Babana Guyau Yaubada tu kadidili dumame tanitaniwaga.
7
To gwauyala ma to kaoha labatana
po to wotalagiyem
babana Sipi Natuna a tawine tolehana i geleta
yaka agona amaka i wihiya tawine binei.
8
Agona a kaleko gegehi,
yeuyeuhi po wakewakekehi Yaubada i weleya.
(Ma luiluina naka Yaubada tu wiwoiyawena hai dewa dumadumaluhi.)
9
Ega yaka tu winoyanoya uyahiu i baha mai i pa, Baha geka una gilumi, po a gilumi,
Taumi iyawoi Yaubada i ototugemi Sipi Natuna a tawine tolehana uyahina apo ona kaoha.
Ma tu winoyanoyana uyahiu i baha meme i pa, Geka Yaubada a baha dumana.
10
Ega yaka a guli hopu tu winoyanoyana u aena po a polopolou ma uyahiu i baha mai i
pa, Ega naka pite, tau Yesu a tu bagibagi mei tam, po mei walewalehimi tauhi Yesu
gowana tu kawamoinena. Tamogi Yaubada uyahina una polopolou babana Yesu tu
kawamoinena tauhi galenahi mei tu bahapiko.
Hosi wakewakekena tu geluna
11
Yada a gagaleya ma i gunahoeya ma hosi wakewakekena i memae po tu geluna hi
wigowaya hi pa, Tu limoina po Tu lidumalu. Uyahinei taniwaga dumadumaluhi uyahihiyei
e imeiha ma e igawiya.
12
Ma tu geluna matana galenana mei mayau alalatana ma unununa
unuhau gegehi boluhi he memae. Ma gowana hi gilugilumi ega emoemotana iyai ina
hanapugeya. Tauna tunawana i hanapugena meya.
13
Ma a luilui i ototeni tala i wihogoya ma
gowana hi baheya hi pa, Yaubada a Baha.
14
Ma tu wigawiya mi yadena hai hosi
wakewakekehi hi geluhi ma hi wootagoya, hai kaleko gegehi, yeuyeuhi po wakewakekehi.
15
Ma gamonei kwasikwasi komkomna i gelegeleta apo uyahinei ani taniwaga hoi hipuli ina
taniwaga lagonihi po a kodila pawasigei ina taniwagehi po gasi wine animpihagana uyahinei
ina lumutumutuhi, naka Yaubada Tu kadidili a houga uyogigai baneina.
16
Ma a luilui po
aena hi gilugilumihi hi pa,
TU WIWASAWASA HAI WASAWASA
PO TU WIGUYAU HAI GUYAU
17
Tu winoyanoya gehouna a gagaleya ma kabudala uyahina i towotowolo po i otu
labatana kiu lupalupahi atapuhi uyahihi i pa, Ona liya mai Yaubada a toleha baneina
uyahina,
18
po onam wasawasa uyogohi po gawiya kapekapenahi uyogohi po tu wigawiya
uyogohi po hosi uyogohi po tu gelugeluhi uyogohi po lawa magomagouhi uyogohi po
babada uyogohi po hai tu bagibagi uyogohi po lawa muhomuhohi po balubaluhi uyogohi.
19
Ega yaka mimituwa bogei i gelegeletai ma hipuli wasawasahi hai tu wigawiya mitehi
himboina gogona ma ipa hina witona tauna hosi wakewakekena i gelugeluya a tu wigawiya
mitehi.
20
Po ega yaka Yaubada mimituwana a tu bahapiko koyakoyama mitehi i
womomohihi po a yautuhi ma i wihulu hopunehi domo waipoya dumana galenana mei baya
u hinena. Tu bahapiko waikoyakoyamana tauna lolowa a manini i ibagibagi mimituwana u
matana po uyahinei lawa i koyamehi po tauhi mimituwana a wekiwekilala uyahihi i memae
ma a talaoloto uyahina hi polopolou.
21
Ma kwasikwasi komkomna hosi tu geluna gamonei i
hopuhopu uyahina mimituwana a bolu unihi po hi hilage, ega yaka kiu hi nei po uyogo
himam po koibahi hi hogohi.
<<
19 19
>>
<<
20 20
>>
20
Bolima magouhi tausana
1
Tu winoyanoya gehouna a gagaleya ma yadei i hopuhopu mai domo daodaona
animhoena ma gulawa banei dumana u nimana ma i nei
2
po mogaya kayakayana i
womomohi ma i panipani naka bolima magouhi tausana binei naka tauna mota odubo
walihagana gowana Setani bo Tomodulele.
3
Tu winoyanoya mogayana i halena hopuneya
domo daodaona u hinena ma i gudu tomgeya po ega lawa ina koyakoyamehi a siga bolima
magouhi tausana hina kokoe. Apoma hina lupena haleya houga kuku hotana.
4
Ma lawa alugohi hai ani mae wasawasahi a gagalehi ma Yaubada hai taniwaga i welehi
po hi tugula po ipa hina luhetala. Geka tauhi lawahi odubona Yaubada ma Natuna Yesu
Keliso hai baha tu wibaabaniyehi gadouhi hi boliboli halehi. Tauhi ega mimituwa bo a
talaoloto uyahina hita polopolou ma ega a wekiwekilala u tepahi bo u nimahi hita gilumihi.
Geka tauhi apo hina luyagohana meme po Keliso mitehi hina tanitaniwaga bolima magouhi
tausana u hinehi.
5
Naka tauhi tu towolo tahatahayahi ma tu hilahilage gehouhi tauhi bolima
magouhi tausana hina kokoe ma apoma hina luyagohana meme.
6
Tauhi tu towolo
tahatahayahi apo hina kawaidewedeweni po hina wiwoiyaweni, yaka hilage wiluwagana
apega ina taniwagehi ma tamogi tauhi Yaubada ma Keliso hai tu witalaguyaba po apo Keliso
mitehi hina tanitaniwaga bolima magouhi tausana.
7
Bolima magouhi tausana hina kokoe ma Tomodulele apo panina hina lupena haleya
po ina hopu
8
po ina nae hipuli tupo wohepali uyahihi po ina koyamehi. Naka tuponana
Goga ma Megoga uyahihi, po Tomodulelena ina boina gogonohi gawiya binei ma hai maga
apega a hiyawa pahi mei niha bubuna.
9
Uyahinei ma hipuli atapuna hi lugogoni po Yaubada
a dobu baneina i lauhogaleya naka tu wiwoiyawena hai ani mae hi mewiwilehi ma mayau
ebebalana yadei i hopu mai po atapuhihi i ala pahihi.
10
Ega yaka Yaubada Tomodulele
waikoyakoyamana i waya po i halena hopuneya domo waipoya dumana galenana mei baya
u hinena. Lolowa mimituwa ma a tu bahapiko koyakoyama mitehi hi hahalena hopunehi
uyahina iyeta po uguwa wiyuwa ma tou ega sigasigana.
Luhetala sigasigana
11
Ani mae wasawasa baneina ma wakewakekena tu duhunena a galeya, ma u matana
yada ma hipuli amaka hi yababa po ega emoemotana ta galena mehi.
12
Ma tu hilahilage
atapuhi a gagalehi balubaluhi po muhomuhohi, ani mae wasawasa u naona hi towotowolo
ma buka hi lagahi. Ma buka gehouna hi lagahi tauna yautu bukana, po tu hilahilage i
lauhetalehi bukahi u hinehi hai dewa i gilugilumihi uyahihiyei.
13
Tauhi boga uyahina hi eneno
hi nei ma hiyoyowa tu enogena po hipuli tu hilahilagehi atapuhi hi liya mai ma yamoha po
yamoha a dewa uyahihiyei i wimihehi
14
po tu hilahilage i wihulu hopunehi domo waipoya
dumana u hinena, naka hilage wiluwagana.
15
Ma apo iyawoi ega gowahi ina tuhagahi yautu
bukana u hinena yaka apo ina halena hopunehi domo waipoya dumana u hinena.
<<
20 20
>>
<<
21 21
>>
21
Yada wouna ma hipuli wouna
1
Yada ma hipuli gapolahi odubohi a gagalehi ma hi lugowadehi po hi yababa ma yada
wouna ma hipuli wouna hi lugeletehi ma ega boga.
2
Ma dobu waiwoiyawana a gagaleya
naka Yelusalemwouna i hopuhopu mai yadei ma Yaubada a wihiya galenana mei wawine
tawine binei ma e ihiya ipa agona mitehi hina witutuhaga.
3
Ma ani mae wasawasa uyahina
pona gololona baneina a noonoli ma i pa, Hei, Yaubada a lawa mitehi apo hina megogona
po tauhi a lawa po tauna mitehi.
4
Tauna mata diligwegwehi i hamaga halehi po apega hilage
po wiyuwa po tou uyahihi ina geleta babana memae odubona amaka i kokoe duma.
5
Ega yaka ani mae wasawasa tu miyena i baha i pa, Ginouli magomagouhi amaka a
liwounihi, ma i baha meme uyahiu i pa, Geka bahahi una gilumihi babana baha dumahi po
dumadumaluhi.
6
Ma i baha meme i pa, Ee, amaka i kokoe. Tau ani wawala po ani kokoe ma tau tu
tahaya po tu wimuli. Ma iyawoi tauhi uyopopohi hina haleehi yaka luyagohana goilana e
huhuleya a wele yababahi yautuhi binei.
7
Ma apo taumi iyawoi ona kadikili yaka geka
ginoulihi dewadewahi a wele damanehi uyahihi po ona kawaiyaubadeu ma taumi a
kawainatunemi.
8
Ma lawa iyawoi ega hita itumaganeu nugonugolelehihi po
nugonugogobuhi tauhi tumunugo po tu matamaga po tu balabalau po palouma tu
witumaganehi po tu wikoyakoyama, naka tauhi hai dobu waipoya dumana galenana mei
baya naka hilage wiluwagana uyahina e memae.
Yelusalem wouna
9
Ega yaka tu winoyanoya magouhi 7 wiyuwa sigasigana keyakana magouhi 7 hi
wiwinihi emosi i nei po i paliweleu i pa, Una nei po Sipi Natuna a heliyama wiatatiyem, ma
apo ina lawagi po agona.
10
Ega yaka Alugo Woiyawa i weluwiniu po oya baneina u tepa
dumana ma Dobu Waiwoiyawana i iatatiyeu gowana Yelusalemyadei e hopuhopu mai
Yaubada uyahinei.
11
Ma Yaubada a didiga yayatana dobuna uyahina i namanamali, po
dobuna namalana mei gaima woyeuyeuna i lugiigila imahiyena dumaya.
12
Ma dobuna galina
i lata duma po i dao duma, ma matetana magouhi 12 ma matetahi uyahihi Isalaela gugunina
magouhi 12 gowahi hi gilumihi mateta emosi po emosi uyahihi ma matetahi tu galena itetehi
naka tu winoyanoya magouhi 12.
13
Ma galina tupo wohepali uyahihiyei, ma mateta magouhi
tonuga tupo emosi po emosi uyahihi he memae; hoi tupo kaluwabu mateta tonuga, ma hoi
tupo bauli mateta tonuga, ma hoi tupo yawana mateta tonuga, ma hoi tupo yalasi mateta
tonuga.
14
Galina hi wogowogoya naka gali baneina, ma anani towolo gaima dewadewahi
ma kadikadidilihi magouhi 12 u tepahi, ma gaimahi uyahihi Sipi Natuna a tu wituwetuwega
magouhi 12 gowahi hi gilumihi.
15
Ma tu winoyanoyana mitehi to ibaabani u nimana animluwa gole, uyahinei dobuna
po matetahi po galina ina luwahi.
16
Dobuna a dao po a yawata tupo wohepali emoemotana.
Ega yaka tu winoyanoyana a luwagei dobuna i luwaluwaya a dao po a gae po a yawata naka
kilomita magouhi tausana luwaga.
17
Ma galina yawegana nimanei i luwaluwaya naka guli
magouna 36 mei tauta lawa ta yamluwa pite.
18
Galina gaima dewadewahi po namanamalihi
uyahihiyei hi dewaya, ma dobuna gole uyahinei hi dewaya po i lugiigila dumaya.
19
Dobuna
anani towolo gaimahi hi laukidihi gaima namanamalihi galenahi tapuhi po tapuhi uyahihiyei.
Ani towolohi emosi po emosi uyahina gaima emosi ani galenana uyahinei hi lukidi:
Gaima galenana mei yada
Gaima galenana mei kahi giniuba
Gaima galenana mei kiu duhelele
Gaima galenana mei modao belana
20
Gaima galenana mei hiyai
Gaima galenana mei haba
Gaima galenana mei tuwoya goilana
Gaima galenana mei tawali wiidaidagana.
Gaima waimagomagololona
Gaima waihulehulelena
Gaima woyawoyawana
Gaima woyawoyawana ma namanamalina.
21
Ma dobuna guduhi giniuba matahi baneihi magouhi 12 uyahihiyei hi dewahi mateta emosi
po emosi uyahina. Ma dobuna tahayana gole yawa po i lugiigila dumaya.
22
Dobuna uyahina ega numa dalabu ata galeya, babana Guyau Yaubada Tu kadidili
dumana po Sipi Natuna tauhi hi winuma dalabu.
23
Dobuna ega a luhogala ipa kabudala po
wamahiya hina laalani, babana Yaubada a didiga atapuna e namanamali po gasi Sipi Natuna
tauna dobuna yayatana.
24
Ma tupo atapuhi lawahi yayatanei apo hina nenae, ma hipuli
wasawasahi hai gapola apo hina neihini mai dobuna uyahina.
25
Ma dobuna ega hita
guduguduya babana iyeta tunawana ma ega uguwa.
26
Ma tupo atapuhi lawahi hai gapola
wasawasahi po hai dewa wotalagaehi apo hina neihini mai dobuna u hinena.
27
Ma ginouli
gobugobuhi dobuna uyahina apega hina lui, tu bagibagi apapoehi po tu wikoyakoyama
apega hina lui. Ma iyawoi nawa amaka gowahi hi gilugilumihi Sipi Natuna a buka waiyautuna
u hinena, tauhi apo hina lui.
<<
21 21
>>
<<
22 22
>>
22
Luyagohana Goilana
1
Ega yaka tu winoyanoyana yautu goilana i wiatatiyeu, goilana i lugiigila imahiyena
dumaya, Yaubada ma Sipi Natuna hai ani mae wasawasa uyahinei e kolokololo hopu mai.
2
Ma ani kololona dobuna tahayana tipolinei e kolokololo hopu. Ma goilana u liyaliyana
yautu mayouhi he towotowolo. Mayouhi wamahiya emosi po emosi uyahihi ugohi tapuhi
po tapuhi, ma bolima emosi u hinena mala 12 he ugugo, ma luguluguhi hipuli wouna tu
miyena hai mulamula.
3
Dewa awai Yaubada i palipaligubahi apega hina lui gae dobuna
uyahina. Yaubada ma Sipi Natuna hai ani mae wasawasa uyahina hina memae ma Sipi
Natuna a tu bagibagi uyahina hina wootalagae.
4
Tepana apo hina galeya ma gowana u
tepahi ina memae.
5
Apega uguwa yaka lampa po kabudala yayatahi apega hina luhogalehi,
babana Guyau Yaubada tauna hai yayata po mitehi hina itaniwaga ega sigasigana.
6
Ega yaka tu winoyanoyana uyahiu i baha i pa, Baha atapuhi u noonolihi naka baha
dumahi po dumadumaluhi, babana Guyau Yaubada a tu bahapiko Alugonei i iatatiyehi naka
pitenana geka hougana a tu winoyanoya i himiliyai po ipa a tu bagibagi uyahimi to
wiatatiyana kikina ma apo awai hina gelegeletai ubeihi.
Yesu a hopu mai
7
Ma Yesu i baha i pa, Hei, houga kikina ma apo a hopu mahi uyahimi po taumi
iyawoi bahapiko geka bukana u hinena o wootago imahi ona kaoha labatana.
8
Tau Yoni, geka ginoulihi atapuhi a nonolihi po a galehi. Geka ginoulihi hi kokoe ma
tu winoyanoyana u aena a guli hopu tauna geka ginoulihi i wiatatiyeu yaka uyahina a polou.
9
Ega yaka tauna uyahiu i baha mai i pa, Ega uyahiu una polopolou, tau tu bagibagi hota
mei tam po walewalehim tu bahapiko po tauhi buka geka tu wiponawogogena Yaubada
uyahina ta polopolou.
10
Tu winoyanoyana uyahiu i baha meme i pa, Geka bahapikohi bukana u hinena ega
una gowagowadihi babana houga amaka i tulabelabeni.
11
Tauhi tu apapoe amaka ma
uyahihi apapoe ina mewahaga, po tauhi hai dewa gobugobuhi uyahihi gobu ina mewahaga.
Ma tauhi tu dewadewa uyahihi dewadewa ina mewahaga ma tauhi tu wiwoiyawa uyahihi
woiyawa ina mewehaga.
12
Ega yaka Yesu i baha i pa, Kikina ma apo a nehi, po lawa atapuhi hai meiha a
gutaya omi bagibagi hai lata naka pitenana,
13
babana tau ani wawala po ani kokoe ma tau tu
tahaya po tu wimuli.
14
Ma ona kaoha labatana apo taumi iyawoi omi luilui amaka o laiyeuyeuhi ipa taumi
omi taniwaga ona nonoli apo luyagohana mayouna ugona ona ani po dobuna matetanei ona
lui.
15
Ma dobuna uputana tu miyena galenahi mei kedewa, naka lawa hai dewa gobugobuhi
po balabalauhi po tu matamaga po tumunugo po palouma tu witumaganehi po koyama tu
luhogalena.
16
Tau Yesu ma u tu winoyanoya a himilihi uyahimi po geka ani limoinahi hi
paliwelemi tu witumagana bolumi uyahimi. Tau Dawita gugunina uyahinei a nei po tau mei
ubona malatomtom yayatana baneina.
17
Ega yaka Alugo Woiyawa ma tu tawine wawinena hi baha hi pa, Yesu, una nei, po
apo taumi iyawoi baha geka ona nonoli yaka apo ona pa, Yesu una nei. Ma taumi iyawoi
uyopopomi hi halehaleehi ona nei, ma iyawoi nugonugomi ipa luyagohana goilana ona
wiyababaya po onumaya yaka onumaya po ona luyagohana.
Ani kokoe
18
Taumi bahapiko bukana tu nonolina ona galena itete memi meka po apo buka geka u
hinena baha gehouhi ona luwitanihi babana apo Yaubada omi wiyuwa buka geka u hinena i
bahebaheya ina luwitanihi.
19
Ma ega buka geka u hinena baha gehouna ona wiwihaleya
babana apo Yaubada omi guta mayouna lauyagohanana uyahinei ina wihaleya, po omi ani
mae dobu waiwoiyawana u hinena geka bukana i bahebaheya uyahimiyei apo ina wihaleya.
20
Geka babana tu limoinena i pa, Moina, kikina ma apo a nehi.
Moina Yesu, una nei. Tam Guyau.
21
Yesu Guyau a lunugotootogo magomagoumi ina melabenimi. Moina.
<<
22 22
>>
Loma
00
11
22
33
44
55
66
77
88
99
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
Loma Loma
<<
00
>>
^
Loma
Tuwega dewadewana
Tu mehipuli hai dewa apapoe
Yaubada a libahibahi
Mi Yudeya ma Mose a lugagayo
Ega iyai gehouna ita dumalu
Yaubada i houna idumaluta
Abelahamani galenana
Witumaganagei Yaubada a paliwitumagana ta waya
Yaubada mitehi ta dumalu
Adamma Keliso
Keliso mitehi ta luyagohana
Dewadumalu a tu bagibagi
Ani galena tawine uyahina
Lugagayo ma apapoe
Lawa nugonugona hinena a witutubaha
Luyagohana Alugo Woiyawa uyahina
Wiwasawasa u naota
Yaubada a luhogala ubeita
Yaubada ma a lawa
Yaubada a luuyogigai po a lunugotootogo
Paulo a lupali mi Yudeya bihiyei
Luyagohana naka lawa atapuhi ubeihi
Yaubada a lunugotootogo mi Yudeya uyahihi
Yaubada mi Yudeya apo i wiluyagohanihi
Mi Yudeya atapuhi apo hina luyagohana
Yaubada ta huneya
Yaubada a bagibagi binei ta palihalena meta
Meyagai tanitaniwagahi tana iponawogogehi
Lawa ipa hina lauhogalena mehi
Tu witumagana ega ta laibahibahi
Tu witumagana ega ta laipeuya
Lawa gehouhi ta winugodewadewahi
Tauhi ega mi Yudeya hai tuwega dewadewana
Paulo a omgiluma babana
Paulo a nugotuhu ipa Loma ina dadani
Paulo a wimaamala tu witumagana u Loma uyahihi
Palihanahanapu waimulihi
Omhuna lupalinei Paulo imgudu
Loma Loma
<<
00
>>
Loma Loma
<<
11
>>
LOMA
1
Tuwega dewadewana
1
Tau Paulo, Yesu Keliso a tu bagibagi po tu wituwetuwega Yaubada i otugeu po i
houna kahau ipa tuwega dewadewana a guuguyeya.
2
Geka tuwegana dewadewana naka
lolowa Yaubada i paliwitumaganeya a tu bahapiko uyahihiyei. Mei Yaubada a Buka
waiwoiyawana u hinena hi gilugilumi pite,
3
naka tauna Natuna ata Guyau Yesu Keliso binei.
Lawa ata kamna i wogodadani po Dawita a gugunigei i nei.
4
Hilage uyahinei ma Yaubada a
manini waiwoiyawanei i witowoli po alugo anu tupo i wogeleteya naka tauna Yaubada
Natuna.
5
Tauna uyahinei Yaubada i lunugotootogogeu po wituwetuwega bagibagina i weleu
Keliso gowana binei. Ma ipa lawa tupo atapuhi witumagana wiponawogona a litahatahaehi.
6
Geka gasi taumi u Loma tu mae a luwitanimi. Taumi iyawoi Yaubada i otugemi ipa Yesu
Keliso galinei.
7
Uyahinei ma a yamgiluma taumi atapumi u Loma tu mae uyahimi. Taumi Yaubada i
luhogalemi po i otugemi ipa tauna a lawa waiwoiyawami taumi.
Yaubada Amata po Guyau Yesu Keliso hai lunogotootogo po hai nugodumola hina
melabenimi.
8
Yesu Keliso uyahinei u Yaubada a mamala tahaeya atapumi bimiyei, babana lawa
tupo atapuna omi witumagana he inoyanoyageya.
9
Houga magomagouna u lupali u hinehi a
nugonugotuhumi. Ma Yaubada e laimoineu. Tauna Natuna tuwegana dewadewana a
guuguyeya uyahinei nugonugou atapunei a pupouleya.
10
A laupali naka ipa iyowai ma
Yaubada a nugotuhu a wotagoya ma geka hougana tahaya ina hoeya po apo a dadanimi.
11
Matababana nugonugou baneina ipa a galemi po Alugo Woiyawa a ombenenagei a
wikadidilimi.
12
Naka ipa taumi po tau ta haguhagu meta, taumi omi witumaganagei po tau u
witumaganagei.
13
Walewalehiu, ipa ona hanapugeya naka houga i dao u nugotuhu ipa a
dadanimi tamogi ega emoemotau. Ma nugonugou ipa u hayami gehoumi a winugobuinimi
po mei tu meuputa lawahi u hayahi a inugobuinihi.
14
Tau u yagayaga ipa a lidumaluya po tuwegana dewadewana a guguyeya mi Giliki po
ega mi Giliki uyahihi tu hanahanapu po ega tu hanahanapu uyahihi.
15
Uyahinei ma u
nugotuhu baneina ipa tuwega dewadewana gasi a guguyeya taumi u Loma tu mae uyahimi.
16
Tuwega dewadewana binei ega ata ihinimaya. Tauna Yaubada a manini po uyahinei
tu witumagana ataputa ina wiluyagohanita. Mi Yudeya to tahaya ma apoma taumi ega mi
Yudeya.
17
Matababana tuwega dewadewana u hinena Yaubada i wogeleteya iyowai apo
lawa ina houna idumaluta ata witumaganagei po houga magomagouna tana itumagana. Mei
Yaubada a Buka i bahebaheya pite i pa, Yaubada lawa a witumaganagei apo ina houna
idumaluya po luyagohana ina tuhagaya.
Tu mehipuli hai dewa apapoe
18
Yaubada a uyogigai yadei e woogeleteya tu meuputa hai apapoe po hai mepowa
atapuhi ubeihi. Iyawoi hai dewa apapoegei ma Yaubada kawamoinana he guduguduya a
uyogigai e woogeleteya uyahihi.
19
Matababana iyowai ma apo Yaubada hina
hanahanapugeya naka i lugeletena dumaya babana Yaubada i wogeleteya uyahihi.
20
Yaubada hipuli i wawali hougana a dewa laugowagowadahi naka manini tuwetuwenai po
kamna gegehi uyahihiyei amaka lawa hi galehi. Yaka ega emoemotana tauhi lawahi hina pa,
Ega tota hanapugeya.
21
Hawena Yaubada hi hanapugeya ma tamogi ega hita wotalagiyeya. Naka tauna
Yaubada ma ega hita imaamala uyahina. Ma hai winugonugotuhu hi ineyabayababa po
nugonugohi kwakwawihi uguwa i wihogohi.
22
Hi baha hi pa, Amaka ta hanapu, tamogi hi
buuwa.
23
Yaubada Memewahagana wotalagiyenana hi wobuiya po talaoloto galenahi mei
lawa bo kiu bo gamogamo bo mota ega hita memewahaga uyahihi he wotalagae.
24
Uyahinei ma noka lawahi Yaubada i wele halehi po ginouli gobugobuhi nugonugohi
he lauhogaleya he wootagoya. Ma u hayahi dewa waitepahinihinimayahi hinihiyei he
dewadewahi.
25
Yaubada kawamoinana hi buiya po koyama. Ma Yaubada nimana ginoulihi
he wootalagiyehi ma Tu wiwawalihi ega hita wootalagiyeya. Tauna ipa ta wotalagiyeya
houga tuwetuwenai. Moina.
26
Geka binei ma Yaubada i wele halehi hini a luhogala apapoena uyahina. Hai wiwine
hinihi wibagibagi imahihi hi buiya po he ibagibagi yabayababahi.
27
Ma emoemotana gasi
mei ololotohi. Witulana moinana wawine mitehi hi buiya po ololoto yawa hini luhogalanei he
lauhogalena mehi. Ololoto yawa dewa waitepahinihinimayahi he dewedewehi po anona
wimeiha he igeina meya u tepahi hai dewa apapoe mihana.
28
Noka lawahi ega nugonugohi Yaubada hanapuna moinana u nugonugohi ina memae.
Geka binei ma Yaubada i wele halehi winugonugotuhu apapoehi po mae apapoehi uyahihi.
29
Tauhi mepowa po mae apapoehi po omboho po powa galenahi tapuhi po tapuhi
nugonugohi i wihogohi. Omgenagenalili po omunugo po wogalahi po wikoyakoyama po
witagagala i wihogohi. Tauhi tu wiyalutu po
30
tu wibenabenama koyakoyama po Yaubada
tu wihinigigiyenana po tu wiponahahalenana po tu kawayagala po tu nugogegae po apapoe
tu wiwawalihi po hina po ama tu wiponahahalenahi.
31
Ma tauhi buuwa po ega tu
wiponawogo po ega tu luhogala po tu tanigapota po ega tu lunugotootogo.
32
Tauhi hi
hanapugeya Yaubada a lugagayo dumadumaluna i baheya naka lawa geka pite tu mae hai
meiha hilage. Tamogi dewa gawatana ega tunawana hita dewadewaya ma iyawoi he
dewedewehi naka he laihunahi.
Loma Loma
<<
11
>>
Loma Loma
<<
22
>>
2
Yaubada a libahibahi
1
Tulau, tamiyai lawa gehouhi e gagalena iapapoenihi naka ega omani bowi gehouna.
Matababana om galena iapapoena naka tam e igou mem babana tam gasi dewahi e
dewedewehi.
2
Lawa dewa geka pite he dewadewahi ta hanapugeya naka Yaubada apo a
dumalugei ina libahibahihi.
3
Ma tam, tulau, geka dewahi emotahi e dewadewahi ma lawa
gehouhi bihiyei ma e gagalena iapapoe. Om nugotuhu u pa apo Yaubada a luhetala una
lowo haleya, bo?
4
Nugote a lunugohegoya po upuhegoya po luhinihegoya u galena
ihabuluhi, bo? Moina ega uta hanapugeya naka Yaubada a lunugohegoya e iletamipa una
nugobui?
5
Tamogi om tanigapota po om upudodola binei om meiha e upupumagiyeya.
Hougana Yaubada a uyogigai po a dumalu libahibahina ina woogeleteya iyetana uyahina om
meiha apo ina lata duma.
6
Matababana lawa emosi po emosi awai i dewadewaya apo
Yaubada ina wimihena tagoya.
7
Lawa gehouhi dewa dewadewahi he dewedewena gawahihi
ipa Yaubada a wiwasawasa po wiyateyate po luyagohana memewahagana he bibiheya, tauhi
apo Yaubada yautu tuwetuwenai ina welehi.
8
Ma tamogi lawa gehouhi he yamgaganu po
dewadumalu he ihinigigiyeya ipa dewa apapoe hina wootagoya, tauhi apo Yaubada a
uyogigai po a wimeiha hina wialonihi.
9
Lawa atapuhi dewa apapoena he dewedeweya apo
hiniwiyuwa po nugowiyuwa hina wialonihi. Mi Yudeya Yaubada ina wimihena tahatahaeta
ma apoma tauhi ega mi Yudeya.
10
Ma tu dewadumalu ataputa apo Yaubada a wiwasawasa
po wiyateyate po nugodumola ina weleta. Mi Yudeya Yaubada ina wimihena tahaeta ma
apoma gasi tauhi ega mi Yudeya.
11
Matababana Yaubada ega lawa ita gagalena kahahi.
12
Iyawoi Mose a lugagayo yohola ega hita nonoli ma dewa apapoehi hi dewadewahi
apega lugagayona uyahinei libahibahi hina wialoni ma atapuhi apo hina hilage. Ma iyawoi
Mose a lugagayo hi noonoli po uyahihi ma apapoe hi dewadewahi apo lugagayona uyahinei
libahibahi hina wialoni.
13
Matababana ega lugagayo nonolana uyahina ma Yaubada lawa ita
huhouna idumaluhi. Ma lugagayo metagona uyahina ma lawa e huhouna idumaluhi.
14
Tauhi
ega mi Yudeya Mose a lugagayo ega uyahihi, tamogi mehougana nugotuhugei ma Mose a
lugagayo awai i bahebahehi hina wotagoya naka tauna hai lugagayo. Hawena ega Mose a
lugagayo hita waya ma naka dewana hi dewedeweya tauna hai lugagayo.
15
Tauhi Mose a
lugagayo awai i bahebaheya dewatagona uyahina i wogeleteya naka lugagayona amaka u
nugonugohi i gilumi. Uyahinei hi hanapugeya mehougana hai dewa hi dumalu bo eega.
Matababana nugotuhu laugelegeletanana houga gehouna e igouhi po houga gehouna e
towotowolo guduhi.
16
Yaka iyeta geka tuwegana dewadewana a guuguyeya apo
emoemotana mei noka iyetana uyahina. Hougana apo Yaubada Yesu Keliso uyahinei lawa
atapuhi hai nugotuhu gowagowadahi ina libahibahihi.
Mi Yudeya ma Mose a lugagayo
17
Ma tam iyowai po u bahena mem po u pa tam Yudeyagei gehouna po Mose a
lugagayo uyahina u luwahala po Yaubada a hagu bimgei e nugonugogegeya.
18
Ma Yaubada
a luhogala ipa awai una dewadewaya naka u hanapugeya po dewa dewadewana u
hanapugeya babana Mose a lugagayogei hi wiatatiyem.
19
U hanapugena memnaka tamtu
matakeke tu tahaehi po iyawoi hoi uguwa tu mae hai yayata tam.
20
Ma tam buuwa tu
lidumaluhi po logaloga hai tu wiatatiyana. Ma u hanapugeya naka Mose a lugagayo u hinena
hanapu po kawamoina atapuna e memae.
21
Ma iyowai po tamlawa gehouhi e iatatiyehi ma
ega uta iatatiyena mem? Om guguya u pa, Ega ona danedanene, ma tam e danedanene?
22
Om baha u pa, Ega ona matamatamaga, ma tam e matamatamaga? Tam talaoloto e
ihinigigiyehi hai animbenena e danedanenehi, bo?
23
Taumi Yaubada a lugagayo o wiwaya
binei o nugonugogegae. Tamogi a lugagayohi o lauemulihi uyahihiyei Yaubada o
lauhopuneya, bo?
24
Matababana Yaubada a Buka i baheya i pa, Taumi omi dewa bihiyei
ma tu meuputa Yaubada gowana he idibogi.
25
Inapa Mose a lugagayo ona wootagoya yaka wekiwekilala hini omhapina o wiwaya
naka waianona. Ma inapa lugagayo ega ona wootagoya yaka omi wekiwekilalana ega anona.
26
Uyahinei ma inapa lawa ega waiwekiwekilalana ma lugagayo dewana ina wootagoya naka
Yaubada apo ina galeya tauna mei lawa waiwekiwekilalana.
27
Uyahinei ma iyawoi hinihi ega
waiwekiwekilalahi ma lugagayo he wootagoya apo taumi hina wigoumi. Babana taumi
lugagayona tu nonolina po waiwekiwekilalami ma lugagayona awai i bahebaheya o
iponahahaleneya.
28
Yaka lawa awai a wekiwekilala hota hini omhapina lawa nimahiyei hi dewadewaya
naka tauna ega Yudeya dumana.
29
Tamogi lawa Yudeya dumana nugonugona u hinena
naka waiwekiwekilalana. Ega lugagayo a bagibagigei ma Yaubada Alugona a bagibagigei.
Nugote lawa geka pite apega lawa hina huneya ma Yaubada apo ina huneya.
Loma Loma
<<
22
>>
Loma Loma
<<
33
>>
3
1
Yaka dewa awai dewadewana binei ma ipa mi Yudeya lawa gehouhi hita gelagonihi?
Ma u hinihi wekiwekilala hi huhounihi a dewadewa awai?
2
Baha dumana tauhi dewa atapuna
tu lugogonina. Matababana tauhi lawa tahatahaya dumahi Yaubada a baha i laudamaneya
uyahihi.
3
Ma itapa mi Yudeya gehouhi ega hita itumagana naka apo iyowai? Apo tu
lunugoluwaluwaga ubeihi ma Yaubada a paliwitumagana ega ina limoineya, bo?
4
Apeega.
Hawena lawa atapuhi he ikoyakoyama ma Yaubada apega ina koyama. Amaka mei
Yaubada a Buka uyahina hi gilugilumi pite hi pa,
Ombaha uyahihi ipa lawa hina kawaidumalugem.
Hoi luhetala ombaha ina dumalu po apega lawa hina panim.
5
Tamogi inapa ata dewa apapoe Yaubada a dewa dewadewana e woogeleteya ma
awai binei apo ina igouta. Nugote tauna ega tu lidumadumalu, bo? (Geka tu mehipuli ata
nugotuhugei ta ibaabani.)
6
Apeega. Matababana inapa Yaubada ega a dumalu ega
emoemotana po tu mehipuli ina libahibahita?
7
Yaka ata wikoyakoyamagei apo Yaubada a
wiwasawasa po a dumalu ta woogeleteya awai binei ma apo gou ta wiwaya mei tauta tu
apapoe?
8
Ma nugote dewa apapoehi ta dewedewehi uyahihiyei ma apo Yaubada a
dewadewa ta galena tuhagaya, bo? Apeega. Lawa gehouhi geka wiatatiyanana binei ma hi
paliguyoguyogeu. Ma a dumalu tauhi apo gou hina waya.
Ega iyai gehouna ita dumalu
9
Ma iyowai? Tauyai mi Yudeya to dewadewa duma ma apoma lawa gehouhi, bo?
Eega duma. Matababana amaka ta wogeleteya naka tauyai mi Yudeya po taumi ega mi
Yudeya ataputa emoemotata. Ataputa apapoe a manini u hinena ta memae.
10
Amaka mei
Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumi pite hi pa,
Ega iyai gehouna ita dumalu, eega duma.
11
Ega iyai gehouna ita hanapu
po ega iyai Yaubada ita bibiheya.
12
Lawa atapuhi Yaubada hi meme puputeya
po hi welupowa.
Ega iyai dewa dumadumaluna ita dewedeweya, eega duma.
13
Tauhi gamohi gobu i wihogoya.
Koyama apapoehi menahi i weluteeteya po e hopuhopu.
Ipilihiyei baha e hopuhopu mei mota dewa niwona.
14
Hai baha naka wogalahi po wihapona i wihogohi.
15
Lawa omunugona uyahina hi teyateya duma.
16
Meka hai nae uyahihi naka uyawe apapoe po winugoapapoe u uyawehi e memae ma
he nenehaleya.
17
Ma nugodumola tahayana ega hita hanapugeya,
18
po gasi Yaubada matoutana u matahi ega ita memae.
19
Ma amalai ta hanapugeya Mose a lugagayo awai i bahebaheya naka e bahebahena
niyeya iyawoi lugagayo u hinena tu mae uyahihi. Yaka naka uyahina ma lawa apega
hinompaligudugudu ma Yaubada apo lawa ataputa ina libahibahita.
20
Matababana apega
iyai gehouna ina pa, Yaubada u matana tau a dumalu babana a lugagayo awai i bahebaheya
atapuna a metagoya. Lugagayo a bagibagi lawa e dewahi po he galena mehi naka hi
apapoe.
Yaubada i houna idumaluta
21
Tamogi iyowai Yaubada lawa i huhouna idumaluta tauna mitehi naka amaka i
wogeleteya. Lugagayo ega a tupo awai geka dewana uyahina. Hawena Mose a lugagayo po
tu bahapiko geka dewana hi paligeleteya tamogi ega hai tupo awai.
22
Yesu Keliso
witumaganana uyahinei Yaubada lawa e huhouna idumaluta. Geka pite dewa Yaubada e
dewedeweya tu witumagana ataputa uyahita babana ega meka ani kahana.
23
Tu mehipuli
ataputa tu apapoe po Yaubada a wiwasawasa ta mepeu haleya.
24
Ma tamogi Yaubada
ananimbenena lunugotootogogei lawa ataputa Yesu Keliso a wimeihagei i houna idumaluta
po i lupena haleta.
25
Yaubada Yesu i yambeneneya naka talana tauna ata apapoe ani
paligigilahi po apo lawa ata witumaganagei tana ialoni. Geka dewana Yaubada i deweya ipa
a dewadumalu ina wogeleteya. Matababana houga hi kokoe u hinehi tauna lawa hai apapoe i
nugoyatogehi po i galena halehi.
26
Ma geka hougana a dewadumalu i laimoineya natuna a
hilage uyahinei. Yaka lawa ata powa e genogenogehi ta galena tuhagaya po i laugeleteya
naka tauna i dumalu po Yesu tu witumagana ataputa e huhouna idumaluta.
27
Uyahinei ma apo awai ta nugogegeya? Ega awai. Ma awai binei po geka pite?
Paligigila ta wiwaya ega ata dewa dewadewahi bihiyei, ma ata witumaganagei.
28
Matababana
amaka ta galena tuhagaya naka Yaubada lawa e huhouna idumaluta ata witumaganagei ma
ega lugagayo wotagona uyahinei.
29
Yaubada naka mi Yudeya tunawata ata Yaubada, bo?
Eega, ma gasi tauhi ega mi Yudeya hai Yaubada.
30
Yaubada tauna emosi. Uyahinei ma mi
Yudeya ata witumaganagei po tauhi ega mi Yudeya hai witumaganagei ina houna idumaluta.
31
Amaka ma heki geka witumagana binei ma Mose a lugagayo ta houna liyeya, bo? Eega
awai. Tamogi ipa lugagayo a tupo uyahina ina towotowolo.
Loma Loma
<<
33
>>
Loma Loma
<<
44
>>
4
Abelaham ani galenana
1
Gogata tahatahayana Abelahamawai i tutuhagaya apo iyowai ta baheya?
2
Itapa dewa
i dewedewehi uyahihiyei ma Yaubada ita houna idumaluya apo anani nugogegae. Tamogi
ega emoemotana Yaubada u matana,
3
babana Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa,
AbelahamYaubada i witumaganeya ma a witumaganana binei Yaubada i hiyawi po tauna
lawa dumadumaluna.
4
Lawa wobagibagina waimeihana. Tamogi a meihana naka ega
animbenena ma a luhilage mihana.
5
Lawa awai ega a bagibagi ma e itumagana Yaubada
uyahina naka tauna tu apapoe e palipaligigilihi. Naka lawana a witumagana binei ma
Yaubada naona e woteyateya uyahina.
6
Hougana Yaubada lawa gehouna e gagaleya po
tauna u matana i dumalu ega a bagibagigei ma a witumaganagei naka kaohana tauna Dawita i
bahebaheya i pa,
7
Iyawoi hai mepowa Yaubada i palipaligigilihi
po hai apapoe i huhouna liyehi naka tauhi tu kaoha.
8
Lawa awai a apapoe Guyau ega ita hiyahiyawi naka tauna tu kaoha.
9
Geka kaohana Dawita i bahebaheya naka lawa hinihi hapihapihi waiwekiwekilalahi tunawahi
galihiyei, bo? Eega duma. Lawa ega waiwekiwekilalahi gasi tauhi galihiyei. Yaka amaka a
bahena tahaeya a pa, AbelahamYaubada i witumaganeya po a witumaganana binei
Yaubada i hiyawi tauna lawa dumadumaluna.
10
Geka dewana meyanai i wawala? Yohola
ega Abelahama wekiwekilala hita houni, bo amaka hi houni ma i wawala? Yohola ega
Abelahama wekiwekilala hita houni ma geka dewana i wawala.
11
Naka hougana ega a
wekiwekilala hita houni ma wekiwekilalana ipa ina wogeleteya naka a witumagana binei
Yaubada i hiyahiyawi tauna lawa dumadumaluna. Geka anona naka iyawoi ega
waiwekiwekilalahi ma hi itumaganeya Yaubada e huhouna idumaluhi, Abelahamgogahi
tauna.
12
Ma iyawoi waiwekiwekilalahi gasi tauta gogata. Ega waiwekiwekilalahi yawa ma
iyawoi gogatana Abelahamyohola ega a wekiwekilala hita houni ma a witumagana mamaena
he meme tagoya naka tauhi gasi gogahi.
Witumaganagei Yaubada a paliwitumagana ta waya
13
Yaubada Abelahammanagona i palipaliwitumaganehi ipa apo hipuli tupo wohepali
ina taniwageya. Ma ega Abelahamlugagayo ita iponawogogeya binei ma a witumagana binei
Yaubada i hiyawi tauna lawa dumadumaluna po naka a paliwitumaganana i dewa tagoya.
14
Ma itapa Yaubada a paliwitumagana lawa lugagayo tu wiponawogogena ita welewelehi,
naka apo ata witumagana ega anona po gasi Yaubada a paliwitumagana ega anona.
15
Matababana lugagayo naka Yaubada a uyogigai e neneiyai. Ma meka hosi ega lugagayo
naka hosi apega lugagayo tulagonana.
16
Yaka naka paliwitumaganana tauta tu witumagana uyahita i memae. Geka binei ma
paliwitumaganana a kadidili i ludamaneya Abelahamgoogana atapuhi uyahihi mei
animbenena, ega mihana. Ega tauta tu wilugagayo tunawata uyahita ma gasi tauhi lugagayo
ega hita nonoli ma hi witumagana mei Abelahami itumagana. Uyahinei Abelahamtauna
ataputa gogata tahatahayana,
17
mei Yaubada a Buka uyahina hi gilugilumi pite hi pa, A
winaganimpo tamhipuli atapuhi gogahi. AbelahamYaubada i itumaganeya yaka naka
tauna lawa hilahilagehi e lauyawahihi po ginouli wouhi e dewahi po he waawala naka binei
Yaubada u matana tauta gogata Abelaham.
18
Abelahamanai witumaganana i otonana ipa Yaubada a manago ina liwawali. Hawena
a paliwitumagana anona ega ita galeya ma tamogi yohola anai witumaganana i memae. Ega
yaka tauna ataputa gogata amaka mei Yaubada a Buka uyahina hi bahebaheya pite hi pa,
Googam hai maga apo mei ubona magouhi.
19
Noka hougana tauna a bolima mei 100 po i
nugotuhu meya hinina naka amaka i tapiya po ega emoemotana agona Sela tewela ina guni.
Tamogi a witumagana ega ita tapiya.
20
Ma a witumagana ega ita nehaleya po Yaubada a
paliwitumagana ega ita lunugoluwaluwageya. Tamogi a witumagana i nugokadidili po
Yaubada i wotalagiyeya.
21
Tauna u nugonugona i kadidili duma naka Yaubada awai i
palipaliwitumaganeya emoemotana apo ina dewaya.
22
Geka binei ma a witumaganagei,
Yaubada i hiyawi tauna lawa dumadumaluna.
23
Naka bahana i bahebaheya ega Abelaham
tunawana binei,
24
ma ataputa ubeita. Yaubada ta witumaganeya tauna Yesu ata Guyau
hilage uyahinei i itowolo meya apo ina hiyawita tauta lawa dumadumaluta.
25
Ma ata apapoe
bihiyei Yesu hi wihilageni po hilage uyahinei ma Yaubada i witowolo meya ipa ina houna
idumaluta u matana.
Loma Loma
<<
44
>>
Loma Loma
<<
55
>>
5
Yaubada mitehi ta dumalu
1
Uyahinei ma geka hougana Yaubada i houna idumaluta ata witumaganagei. Ma ata
Guyau Yesu Keliso uyahinei tauta Yaubada mitehi ta witulana a nugodumolata.
2
Witumaganagei Yesu tauna i luiyeta Yaubada a lunugotootogo u hinena po amalai ta
memae. Ma Yaubada a wiwasawasa wialonana ta iotonaneya anai witumagana lagonata ta
kaokaoheya.
3
Ma gasi ata pilipili u hinehi ta kaokaoha babana ta hanapugeya pilipili tauna
omtaibagibagi e neneiyai.
4
Ma omtaibagibagi tauna Yaubada a galena idewadewa e
neneiyai. Ma galena idewadewa tauna witumagana a wiotonana e neneiyai.
5
Ma geka
witumaganana a wiotonana ega ita inugoapapoenita babana Yaubada ananimbenena uyahita
Alugo Woiyawa uyahinei amaka luhogala i hiwoga hopuneya u nugonugota.
6
Yohola tauta ega emoemotata ipa apo ta hagu meta ma Yaubada a kabudala i inagani
uyahina Keliso tu apapoe ubeita i hilage.
7
Ega emoemotana po lawa gehouna ina hilage tu
dewadewa binei. Nugote meka po lawa gehouna i nugomotu emoemotana apo lawa
dewadewana binei ina hilage.
8
Tamogi iyowai Yaubada a luhogala tauta ubeita amaka i
wogeleteya? A luhogala i woogeleteya naka tauta yohola ta gobugobu ma Keliso ubeita i
hilage.
9
Tauna talana a kololo binei tauta amalai Yaubada mitehi ta dumalu. Uyahinei amalai ta
hanapugena dumaya naka Yaubada a luuyogigai apega ta wialoni babana Keliso amaka i
hilage ubeita.
10
Tauta Yaubada a gawiya ma Natuna a hilage binei i witulaneta. Uyahinei
amalai tauta Yaubada a lawa yaka a luyagohanagei apo ina luyawahita.
11
Tamogi ega noka
tunawana ma Yaubada uyahina ta kaokaoha babana ata Guyau Yesu Keliso uyahinei amalai
winugoemota ta wialoni.
Adam ma Keliso
12
Lawa emosi a apapoe tepanei ma apapoe i hopu mai hoi hipuli, po apapoena naka
hilage mitehi hi hopu mai. Geka binei ma hilagena i gunanohaya po lawa ataputa ta hilage
pahita babana ataputa ta apapoe.
13
Yohola ega Mose lugagayo ita gilumi ma apapoe i
netahaya mai. Ma meka hosi ega lugagayo naka Yaubada apapoe wimeihana apo ina galena
haleya.
14
Tamogi Adama houga ma i nei po Mose a houga u hinena hilage lawa atapuhi i
tanitaniwagehi. Hawena lawa gehouhi hai apapoe ega mei Adamhougana Yaubada i
iponahahaleneya ma tamogi hilage i itaniwagehi. Lawa apo muliyei ina nenei naka tautauna
Adam i dewaya.
15
Ma tamogi hai luwagahi ega emoemotahi babana Yaubada ananimbenena ega mei
Adam a apapoe. Moina lawa emosi a apapoe binei ma lawa ataputa ta hilage. Tamogi
Yaubada a lunugotootogo i lata lagona. Ma gasi ananimbenena ega mihana lawa boluta ta
ialoni lawa emosi Yesu Keliso a nugohalena i lata lagona.
16
Ma Yaubada ananimbenenana
a dewadewa ega mei noka lawana emosi a apapoe. Matababana lawa emosi a apapoe binei
ma libahibahi gouna lawa ataputa ta wialoni. Hawena ata apapoe hi maga ma Yaubada
ananimbenena ega mihana i dewaya po i houna idumaluta.
17
Moina dumana Adam a
apapoe binei ma apapoe wimeihana hilage i tugudu po i taniwaga lawa emosi tepanei.
Tamogi lawa emosi Yesu Keliso awai i dewadewaya naka anona i lata duma. Ma iyawoi
Yaubada a lunugotootogo ta ialoni ega ita kawamiheta ma i houna idumaluta tauna mitehi.
Tauta apo hoi luyagohana Yesu Keliso uyahinei ta witaniwaga.
18
Uyahinei lawa emosi hota a apapoe tepanei ma tu mehipuli ataputa libahibahi gouna
ta wialoni. Ma lawa gehouna a dewadumalu tepanei ataputa i houna idumaluta po
luyagohana i weleta.
19
Ma lawa emosi a taniwaga lagona tepanei ataputa ta welupowa, mei
gasi lawa emosi a wiponawogo tepanei Yaubada apo ina houna idumaluta tauna mitehi.
20
Mose a lugagayo i lui mai po ipa apapoe ina wilataya. Tamogi meka hosi apapoe i
lalata naka hosi Yaubada a lunugotootogo i lata lagona.
21
Uyahinei amaka mei apapoe
wimeihana hilage i tanitaniwaga. Naka pite emoemotana gasi mei dewadumalugei Yaubada a
lunugotootogo e itaniwaga. Tauna e weluwinita po luyagohana tuwetuwenai Yesu Keliso ata
Guyau uyahinei ta wiwaya.
Loma Loma
<<
55
>>
Loma Loma
<<
66
>>
6
Keliso mitehi ta luyagohana
1
Heki awai apo ta baheya? Tauta ipa hoi apapoe ta meme gawata po apo Yaubada a
lunugotootogo ina lata, bo?
2
Eega duma. Tauta galenata mei tu hilahilage po apapoe apega
mayana ta waya ma iyowai po apo ta meme gawata apapoe u hinena?
3
Matababana ta
hanapugeya naka hougana bapatiso ta wiwaya ata wiemota Yesu Keliso mitehi naka ta
hilage gogona.
4
Uyahinei hougana ta ibapatiso naka Keliso mitehi ta hilage po hi guluwa
gogoneta. Geka binei ma Amana anai wasawasana hilage uyahinei i itowolo meya naka pite
gasi tauta apo luyagohana wouna uyahina ta meimahi.
5
Ma amaka tauta ta wiemota tauna mitehi a hilage u hinena. Yaka apo tauna po tauta ta
wiemota a towolo meme uyahina.
6
Ta hanapugeya naka ata kamna odubohi amaka Keliso
hi witake gogonehi. Yaka hinita hai kamna gobugobuhi hai kadidili amaka i bohohi po apega
apapoe uyahina tana itubagibagi.
7
Matababana hougana lawa e hilahilage naka amaka
apapoe a panipani e gunagagi.
8
Inapa Keliso mitehi ta hilage gogona yaka ta witumagana tauna mitehi apo ta
luyagohana gogona.
9
Matababana ta hanapugeya naka Keliso hilage uyahinei i towotowolo
apega ina hilage meme. Hilage a manini tauna uyahina amaka i kokoe.
10
Ma mala emosi
hotana i hilage yaka apapoe a manini tauna uyahina amaka i kokoe po amalai luyagohanana
e mimiyeya naka Yaubada binei e memae.
11
Uyahinei tauta apapoe a tupo uyahina ta hanapugena meta naka amaka ta hilage ma
Yesu Keliso uyahinei Yaubada binei ta memae.
12
Apapoe ega ona palihaleya po hinimi a
dewa gobugobuhi ina tanitaniwagemi po hai luhogala ona wootagohi.
13
Ega hinimi
gutagutahi ona palihalehi po hina ibagibagihi dewa apapoe ubeihi. Tamogi ona palihalena
memi Yaubada uyahina mei lawa hoi hilage i lauyawahimi. Hinimi atapuna ona palihaleya
tauna uyahina po dewadumalu binei ina ibagibagimi.
14
Apapoe ega ina tanitaniwagemi
babana ega lugagayogei ota memae ma Yaubada a lunugotootogogei.
Dewadumalu a tu bagibagi
15
Heki apoma iyowai? Tauta ipa apapoe ta meme tagoya babana ega lugagayogei tata
memae ma Yaubada a lunugotootogogei, bo? Eega duma.
16
Ta hanapugena dumaya naka
inapa lawa gehouna uyahina ta palihalena meta ipa ta witubagibagi naka moinana tauta naka
taniwagana ta iponawogogeya, a tu bagibagi. Inapa apapoe uyahina ta palihalena meta yaka
apo ta hilage ma inapa Yaubada tana iponawogogeya yaka apo ina houna idumaluta?
17
Tamogi Yaubada a maamali, matababana lolowa apapoe i ibagibagimi ma amalai
wiatatiyana galenana gehouna o wiwaya po wiatatiyanana uyahina nugonugomi hinehiyei o
iponawogogeya.
18
Ma apapoegei Yaubada i wihalemi, po amalai taumi dewadumalu a tu
bagibagi.
19
Iyowai lawa he idedede uyahimi naka pitenana a idedede witubagibagi binei babana
omi hanapu ega hita lata. Lolowa hinimi gutahi gehouhi o palihalehi po o ibagibagihi mae
gobugobuhi po apapoehi uyahihi po apapoe i ibagibagimi. Emoemotana mei amalai, hinimi
gutahi ona palihalehi po ona wibagibagihi dewadumalu uyahina po mae waiwoiyawana binei
ona itubagibagi.
20
Hougana tauta apapoe i ibagibagita ega kikina dewadumalu tata galena
tuhagaya.
21
Naka dewahi amalai ta ihinimaehi. Ma tamogi lolowa ta dewedewehi uyahihi
awai dewadewana ta tuhagaya? Naka dewahi ta dewadewahi u mulina apo hilage ta wialoni.
22
Tamogi amalai apapoe a panipaniyei Yaubada i wihaleta po tauta Yaubada a tu bagibagi.
Ata witubagibagi mihana apo mae waiwoiyawana tauna uyahina ta tuhagaya po u mulina
apo luyagohana tuwetuwenai ta wialoni.
23
Matababana apapoe a wimeiha naka hilage. Ma
Yaubada ananimbenena ega mihana naka luyagohana tuwetuwenai ata Guyau Yesu Keliso
uyahina.
Loma Loma
<<
66
>>
Loma Loma
<<
77
>>
7
Ani galena tawine uyahina
1
Walewalehiu, awai ipa apo a bahebaheya naka o hanapugena dumaya babana atapumi
lugagayo o hanapugeya. Mose a lugagayo naka lawa e tanitaniwageya a siga lawana a
luyagohana hoi hipuli ina kokoe.
2
Ani galenana mei wawine tawitawinena. Lugagayogei apo
wawinena agona uyahina ina memae a siga olotona ina hilage. Tamogi inapa olotona ina
hilage yaka lugagayo wawinena i panipanilawiteya olotona uyahina amaka i gunagagi.
3
Uyahinei inapa agona yohola ina lauyagohana ma wawinena oloto gehouna mitehi hina
memae yaka naka tauna gowana tu matamaga. Tamogi inapa agona ina hilage yaka
lugagayogei tauna ega hoi panipani ita memae po apega gowana tu matamaga inapa oloto
gehouna ina lawagi.
4
Walewalehiu, emoemotana gasi mei tauta. Lugagayo uyahina tauta amaka ta hilage,
babana Keliso hoi ani take i hilage. Ma tauna hilage uyahinei Yaubada i witowolo meya po
tauta tauna galinei ipa ta ugo imahi Yaubada binei.
5
Matababana hougana tunawata ata
nugotuhugei ta memae naka lugagayo ata kamna gobugobuhi u hinita i lidaguhi po hi
wobagibagi ipa ta ugo imahi hilage binei.
6
Tamogi amalai lugagayo a panipani uyahina
amaka ta gunagagita babana noka ginoulina i womomohita amaka ta hilage haleya. Uyahinei
ma tauta ega lugagayo odubona gilugilumana uyahina tata wobagibagi ma Alugo Woiyawa a
luyagohana wouna uyahina ta wobagibagi.
Lugagayo ma apapoe
7
Heki, apoma awai apo ta baheya? Ta baha tana pa lugagayo naka apapoe, bo? Eega
duma. Tamogi itapa ega lugagayo apega apapoe ata hanapugeya. Itapa lugagayo ega ita
baheya geka pite ita pa, Awai lawa gehouna galinei ega una lauhogaleya, apega ata
hanapugeya naka luhogala galenana noka pite e memae.
8
Tamogi lugagayona uyahina ma
apapoe a gaogao i tuhagaya po luhogala yambohona galenana tapuna po tapuna u
nugonugou e haugeleteya. Itapa ega lugagayo, apapoe apega galenana ata hanapugeya.
9
Tau gasi lolowa lugagayona ega ata hanapugeya naka a kaohau a memae. Tamogi hougana
lugagayona a hanahanapugeya po apapoe i wigalena tuhagau po tau a nugodubu.
10
Ma
lugagayona anona ipa apo luyagohana ina neneiyai naka tau uyahiu hilage i neiyai.
11
Lugagayona uyahinei apapoe a gaogao i tuhagaya po i koyameu po i uniu.
12
Yaka Mose
a lugagayo naka ginouli waiwoiyawana, po lugagayona naka i dumalu po i dewadewa po
tauna ginouli waiwoiyawana.
13
Heki, geka tauna ginoulina wodewadewana hilage i neiyai uyahiu, bo? Eega duma.
Apapoe tauna u hilage i neiyai. Ma awai wodewadewana uyahinei hilage u hineu i
wobagibagiyeya naka ipa apapoe ina wogeleteya naka apapoe. Ega yaka lugagayona
uyahinei ipa ina wogeleteya naka apapoe moina i apapoe wahaga.
Lawa nugonugona hinena a witutubaha
14
Ta hanapugeya Mose a lugagayo naka Yaubada Alugonei i nei. Ma tau naka lawa
hota po hiniu a luhogalagei a memae po apapoe uyahina a itubagibagi.
15
Awai a
dewadewahi naka ega ata hanapugehi. Matababana awai a lauhogaleya ega ata dewadewaya
ma awai a ihinigigiyeya tauna a dewadewaya.
16
Ma inapa awai a ihinigigiyeya a dewadewaya
yaka i wogeleteya naka tau lugagayo a lueeneya i dewadewa.
17
Yaka moinana geka
ginoulina ega tau ipa a dewadewaya ma apapoe u nugonugou e memae tauna e
dewadewaya.
18
Matababana a hanapugeya naka dewadewa ega hiniu u hinena ita memae
tamogi kamnau i iapapoeya. Hawena dewa dewadewana luhogalana u hineu e memae
tamogi ega emoemotau a dewaya.
19
Dewa dewadewana a lauhogaleya ega a deweya ma
apapoe ega ata lauhogaleya a dewadewaya.
20
Inapa awai ega ata lauhogaleya a dewadewaya
yaka naka ega tau ata dewadewaya ma apapoe u hineu e memae tauna e dewadewaya.
21
Uyahinei ma a tuhagaya naka geka ginoulina e wobagibagi. Mehougana dewa
dewadewana luhogalana e geleta po ipa a deweya ma apapoe i nonogo duma apo ina lui
mai.
22
A hanapugena meu Yaubada a lugagayo uyahina a kaoha duma.
23
Ma tamogi hiniu
gutahi gehouhi ginouli tapuhi i wobagibagiyehi. Geka ginoulihi, ginouli dewadewana he
igawiyeya. Tauhi hi dewau po apapoe a panipani u hinena a memae.
24
Tau lawa
nugonugodubuwe. Geka luhogalana hiniu e niniyeya hoi hilage ma apo iyai ina halou?
25
Yaubada ta mamali tauna ata Guyau Yesu Keliso uyahinei dewa geka pite e dewedewehi.
Amaka ta galeya tau geka pite u memae. A lutunaweu apo nugonugougei a
witubagibagi Yaubada a lugagayo uyahina ma kamna apapoegei a witubagibagi apapoe a
lugagayo uyahina.
Loma Loma
<<
77
>>
Loma Loma
<<
88
>>
8
Luyagohana Alugo Woiyawa uyahina
1
Uyahihiyei lawa iyawoi nawa Yesu Keliso mitehi ta iemota apega apapoe wigouna ta
wialoni.
2
Matababana ata wiemota Yesu Keliso uyahina ma Alugo Woiyawa a kadidili Yesu
Keliso uyahina e weleta po ta lauyagohana. Yaka apapoe po hilage a panipani uyahinei i
lupelupena haleta.
3
Awai lugagayo ega emoemotana ina dewadewaya babana ata kamna
apapoe tepanei, Yaubada amaka i dewaya. Yaubada Natuna i himili po i nenei galenana mei
tauta tu apapoe ipa apapoe ina tumutumutuya yaka a galena iapapoe ata nugotapitapiya
uyahina i lugeleteya.
4
Geka pite Yaubada i dewaya po ipa tauta lugagayo a luhogala
dumadumaluhi ta dewa tago pahihi, matababana tauta Alugo Woiyawa a nugotuhugei ta
memae ma ega ata kamna apapoegei tata memae.
5
Iyawoi hai kamna apapoegei he memae naka luhogalana hai winugonugotuhu e
tanitaniwageya. Ma iyawoi Alugo Woiyawa a nugotuhugei he memae naka Alugo Woiyawa
a luhogala hai winugonugotuhu e tanitaniwageya.
6
Luhogala apapoena a witaniwaga mihana
hilage ma Alugo Woiyawa a witaniwaga mihana luyagohana po nugodumola.
7
Ma inapa
lawa a luhogala apapoena ina tanitaniwageya yaka tauna Yaubada a gawiya. Matababana
Yaubada a lugagayo ega ita iponawogogeya po moinana naka ega emoemotana ina
wiponawogogeya.
8
Iyawoi hai kamna apapoe he iponawogogehi ega emoemotahi Yaubada
hina likaohaya.
9
Tamogi inapa moinana Yaubada Alugona u hinemi ina memae yaka taumi ega kamna
apapoegei ota memae ma Alugo Woiyawa a nugotuhugei o memae. Lawa awai ega Keliso
Alugona ita wiwaya naka tauna ega Keliso galinei.
10
Hawena apapoe binei apo hinimi hina
hilage tamogi inapa Keliso u hinemi yaka alugomi he lauyagohana. Matababana Yaubada
amaka i houna idumaluta tauna mitehi.
11
Inapa Yaubada Alugona tauna Yesu hilage uyahinei
i itowoli u hinemi ina memae yaka Yaubadana apo hinimi hilahilagehi Alugona u hinimi a
maegei luyagohana ina welemi.
12
Uyahinei, walewalehiu, tauta ega ata yagayaga ita memae po ipa ata kamna apapoe ta
wootagohi ma ta memae.
13
Ma inapa kamna apapoehi uyahimi hina memae yaka apo ona
hilage. Ma inapa Alugo Woiyawei omi dewa apapoehi u hinimi ona uni halehi yaka apo ona
luyagohana.
14
Iyawoi Yaubada Alugona e tahatahaehi naka tauhi Yaubada natunatuna.
15
Matababana Alugona Yaubada i welewelemi ega ipa ina dewami po anai matoutami ona
wobagibagi. Tamogi Alugona ina dewami po taumi Yaubada natunatuna po Alugona a
wipoyagei ta ototu Yaubada uyahina tana pa, Aba, Amiyai.
16
Alugo Woiyawa alugota e
palipaliweleya po tauta Yaubada natunatuna.
17
Ma tauta tauna natunatuna yaka apo a
wiwasawasa ina ludamaneiyai uyahita po Keliso mitehi ina lugogonita. Apo Keliso a
hiniwiyuwa u hinena tauta yaka apo gasi a wiwasawasa u hineu a tauta tauna mitehi.
Wiwasawasa u naota
18
A hanapugena dumaya naka amalai hiniwiyuwa awai ta ialonihi ega emoemotana ta
wiluweluwena niyeya wiwasawasa Yaubada apo ina woogeleteya uyahita.
19
Yaubada
nimana ginoulihi atapuhi hai luhogala baneina Yaubada he ototoni ipa natunatuna ina
wogeletehi.
20
Yaubada ginouli i wawalihi ega hita lauano imahi babana a nugotuhu naka pite
po i dewahi. Ma hai welupowa naka ega tunawahi hai nugotuhugei ma Yaubada a
nugotuhugei. Tauna i dewahi a witumaganahi hina iotonana apo ina lidumaluhi.
21
Matababana Yaubada nimana ginoulihi hilage ma buda hai panipani uyahina apo hina
gunagagihi po Yaubada natunatuna hai wiwasawasa ega waipanipanina hina wialoni.
22
Ta hanapugeya naka lolowa ma i nei po amalai Yaubada nimana ginoulihi atapuhi
wiyuwa hi gabagabaleya mei tutuwau e wogowogo wiyuwana.
23
Tamogi ega Yaubada
nimana ginoulihi tunawahi hita gabagabala. Tauta Yaubada ananimbenena tahatahayana
Alugo Woiyawa ta wiwaya gasi u hineta wiyuwa ta gabagabalehi. Ta gabagabala ma ta
iotonana ipa Yaubada ina dewata po tauna natunatuna tauta po hinita hai panipanigei ina
lupenita.
24
A witumaganata ta iotonana babana ta nugotuhu lagoneya ata luyagohana anona
apo ta galeya. Ma inapa awai ta nugotuhugiyeya ma tana iotonaneya naka amaka ta gagaleya
naka ega witumagana a wiotonana. Matababana ginouli awai ta gagalehi naka ega tata
inugonugotuhu lagona.
25
Tamogi inapa awai ega ta galehi ma tana itumagana lagona naka
binei tana iotonana anai omtaibagibagita.
26
Naka pitenana Alugo Woiyawa ata witapitapiya u hinehi ma e haguhaguta.
Matababana iyowai ipa ta laupali naka ega tata hanapugeya. Tamogi Alugo Woiyawa
tunawana nugonugota a talagabala binei ma Yaubada uyahina e laupali ega emoemotana ta
baheya.
27
Ma Yaubada tauna nugonugota tu galena yayahina i hanapugeya awai Alugo
Woiyawa e inugonugotuhugeya. Matababana tauta a lawa waiwoiyawata yaka Alugo
Woiyawa e laupali ubeita Yaubada a nugotuhugei.
28
Ta hanapugeya naka iyawoi Yaubada ta lauhogaleya po tauta iyawoi a nugotuhugei
ma i ototugeta apo ginouli atapuhi ubeita ina houna imahiyehi.
29
Iyawoi amaka Yaubada i
nugonugotuhu wahagita tauta amaka i houna kahata apo ina dewata po galenata mei tauna
Natuna. Geka binei ma Natunana apo walewalehina ataputa u hayata tauna tutuwoga.
30
Ma
iyawoi odubona i nugotuhu wahagita ipa ina huhouna kahata naka i otugeta. Ma iyawoi i
ototugeta naka i houna idumaluta po iyawoi i huhouna idumaluta naka a wiwasawasa i
weleta.
Yaubada a luhogala ubeita
31
Geka uyahinei ma apo awai ta baheya? Inapa Yaubada ubeita ina towotowolo yaka
apo iyai ina igawiyeta?
32
Yaubada Natuna dumana ega ita nugoneya ma i palihaleya ataputa
ubeita. Tauna Natuna i weleta yaka ginouli atapuhi apega mihahi ma apo ina weleta.
33
Yaubada a lawa i inaganita apo iyai ina wigouta? Ega iyai gehouna babana Yaubada i
baheya tauta ega ata powa.
34
Uyahinei iyai apo libahibahi gouna ina weleta? Ega Yesu
Keliso, babana tauna i hilage ubeita ma banei dumana i towolo meme po Yaubada u awala
hinebawana e memae ma ubeita e laupali.
35
Iyai apo Keliso luhogalana uyahina ina kahata?
Emoemotana apo dewaguyau bo pilipili bo hiniwiyuwa bo omhilage bo widayadayabu bo
hilage matoutana bo kwasikwasi menana ina kahata?
36
Mei Yaubada a Buka uyahina hi
bahebaheya pite hi pa,
Tambimgei ma houga daodaona hiniwiyuwa to woohilahilage
Tauyai hi dewiyai po mei sipi apo hina ununiyai.
37
Apo ina kahata? Apeega. Tu luhogaleta tauna uyahinei ma geka ginoulihi atapuhi u hinehi
ta kadidili lagona duma.
38
Matababana a hanapugena dumaya naka apega hilage po apega
luyagohana po apega Yaubada a tu winoyanoya po apega palouma po apega awai amalai
po apega awai u naota emoemotana ina houna kahata.
39
Ma gasi apega awai ina geduma po
apega awai ina hopu duma po Yaubada nimana ginoulihi atapuhi uyahihi apega awai
gehouna ina houna kahata Yaubada a luhogala e weleweleta babana Yesu Keliso ata Guyau
mitehi ta lupopo emoteta.
Loma Loma
<<
88
>>
Loma Loma
<<
99
>>
9
Yaubada ma a lawa
1
Tau a bahabaha duma, tau Keliso mitehi po ega ata ikoyakoyama. U winugonugotuhu
uyahina Alugo Woiyawa e laimoineu.
2
Nugonugou u hinena u nugodubu a lata po u
nugowiyuwa a dao tauhi u lawa mi Yudeya ubeihi.
3
Hilaki tauhi ubeihi ma Yaubada a
paliguba u hinena ata memae po Keliso ita likahau po tauhi hita wikeliso.
4
Matababana tauhi
mi Yudeya i winaganihi po tauta natunatuna po uyahihi a wiwasawasa i wogeleteya. A
wiwogatala i dewaya tauhi mitehi po Mose a lugagayo i welehi. Tauta wotalagae numana
uyahihi po Yaubada a paliwitumagana hi waya.
5
Tauhi googahi tohona lawahi po uyahihiyei
ma Keliso i wilawa hota, tauna Yaubada ginouli atapuhi e tanitaniwagehi ta huneya amalai
ma i nae po houga tuwetuwenae. Moina.
6
Ega Yaubada a paliwitumagana ita peu babana Isalaela lawahi atapuhi ega Yaubada a
lawa.
7
Babana ega Abelahamnatunatuna atapuhi Yaubada natunatuna. Babana Yaubada i
baha Abelahamuyahina i pa, Googama palipaliwitumaganehi apo Isako tunawana uyahinei
una tuhagahi.
8
Geka anona naka houga magomagouna iyowai logaloga he gunigunihi naka
pite logaloga hina gunihi yaka tauhi ega Yaubada natunatuna. Tamogi paliwitumagana
natunatuna naka tauhi gowahi wigoogana dumahi.
9
Matababana geka pite paliwitumaganana
i baheya i pa, A houga moinana uyahina apo a gunawileu po Sela natuna olotona ina guni.
10
Ma ega geka tunawana, babana Lebeka natulagalaga i gunigunihi amahi emosi tauna
gogata gowana Isako.
11
Yohola ega logalogahi hita gunihi po dewadewa bo apapoe hita
hanapugeya. Ma Yaubada a nugotuhugei ipa a winagana ina nenae ega hai bagibagi binei ma
tauna a otu binei.
12
Geka binei ma Yaubada Lebeka i paliweleya i pa, Tutuwoga apo
huhumau ina pupouleya.
13
Mei Yaubada a Buka i bahebaheya pite i pa, Yakobo a
luhogaleya ma Isowa a wihinigigiyeya.
14
Geka binei ma ta baheya naka Yaubada awai e dewadewaya ega ita dumalu, bo?
Eega duma.
15
Matababana Yaubada i baha Mose uyahina i pa,
Iyai nugonugou ipa a lunugotootogogeya apo a lunugotootogeya.
Iyai nugonugou a lunugowiyuweya apo a lunugowiyuweya.
16
Yaka ega lawa hai luhogalagei bo hai kadidilagei hita towotowolo ma Yaubada a
lunugotootogogei.
17
Naka pitenana Yaubada a Buka i baheya Isipita hai wasawasa uyahina i
pa, A witowolimpo tamlawa baneina babana ipa uyahimgei u manini a wogeleteya po gasi
gowau una nohaya hipuli tupo atapuhi uyahihi.
18
Uyahinei ma Yaubada iyai nugonugona
ina lunugotootogogeya apo ina dewaya. Ma iyai nugonugona ina lipupuya yaka apo a
nugotuhugei ina dewaya.
Yaubada a luuyogigai po a lunugotootogo
19
Ma apo uyahiu ona baha mai ona pa, Inapa geka pite Yaubada a dewa yaka iyowai
ma lawa uyahihi powa e tutuhagahi? Iyai emoemotana apo Yaubada a nugotuhu ega ina
wotagoya?
20
Ma tulau, tamiyai apo Yaubada a baha uta wimiheya? Nau apega ina towolo
po tu wogona uyahina ina lubayada ina pa, Iyowai po geka pite u dewau?
21
Nau tu wogo
tauna a dumalu emoemotana bigabigana a nugotuhugei ina wibagibagi po nau luwaga ina
wogohi bigabigana upumana emosina uyahinei. Nauna emosi nugotuhu baneihi bihiyei ma
gehounana ani bagibagi hota.
22
Heki ona nugotuhuya Yaubada emoemotana a luuyogigai ina wogeleteya po a manini
lawa hina hanapugeya. Tamogi iyawoi Yaubada hi lauuyogigiyeya naka uyahihi a luuyogigai
i lunugotootogogehi po i nugoyatogehi.
23
Babana nugonugona ipa a wiwasawasa
hogohogona ina wogeleteya tauta anani lunugotootogo uyahita. Geka a wiwasawasana i
hiwoga hopuneya, tauta iyawoi i wononogogeta ipa a wiwasawasana ta waya.
24
Matababana lawa i ototugeta naka ega mi Yudeya tunawiyai uyahiyai ma taumi gasi
ega mi Yudeya uyahimi, naka geka tauta.
25
Amaka mei buka Hoseya u hinena i bahebaheya
tauhi ega mi Yudeya ubeihi i pa,
Iyawoi tauhi ega u lawa
apo a wigowahi po ana pa, U lawa.
Tupo awai ega ata lauhogaleya
apo a wigowaya po ana pa, U luhogala.
26
Ma
Meyagai awai uyahina hi paliwelehi hi pa,
Taumi ega a lawa,
naka meyageina emosina uyahina apo hina wigowahi
po tauhi Yaubada lauhogalana natunatuna.
27
Ma Isaiya mi Isalaela bihiyei ma i otu i pa,
Hawena Isalaela lawana a maga mei u niha bubu magouna
tamogi luemoemota hotahi apo hina luyagohana.
28
Matababana apo Guyau a dumalugei lawa atapuhi ina wimihena yagiyaginehi.
29
Amaka mei Isaiya lolowa i bahebaheya i pa,
Itapa Guyau Manimaninina ega googata ita lutelehi
apo ataputa tata kokoe
po galenata mei Sodom po apo tauta mei Gomola.
Paulo a lupali mi Yudeya bihiyei
30
Yaka ta baheya naka tauhi ega mi Yudeya ega hita ileta ipa Yaubada ina huhouna
idumaluhi naka witumaganagei ma i houna idumaluhi.
31
Ma mi Isalaela lawahi lugagayo hi
bibiheya ipa apo ina huhouna idumaluhi po ega hita tuhagaya.
32
Awai binei ma ega hita
tuhagaya? Matababana ega witumagana uyahina hita lauwahala ma hai bagibagi uyahihi hi
lauwahala. Ega yaka aebahibahi uyahina aehi hi wibahialoneya.
33
Mei Yaubada a Buka i
Ona galeya, u Saiyoni gaima a huhouni
tauna apo lawa aehi ina bahibahihi.
Gaima baneina uyahina apo lawa hina pipeu.
Tamogi iyai ina witumaganeya yaka apega ina wihinimaya.
Loma Loma
<<
99
>>
Loma Loma
<<
10 10
>>
10
1
Walewalehiu, nugonugou a luhogala baneina po a laupali Yaubada uyahina mi
Yudeya ubeihi ipa luyagohana hina tuhagaya.
2
A kawakawamoineya hai palihalena Yaubada
uyahina i neduma tamogi hai palihalenana naka ega nugotuhu dumana uyahina ita memae.
3
Iyowai Yaubada lawa e huhouna idumaluhi naka tauhi ega hita hanapugeya po ega hita
palihalena mehi uyahina. Ma tamogi hai nugotuhugei dewa gehouhi hi wiwawala yababahi
po ipa apo Yaubada ina houna idumaluhi.
4
Ma Mose a lugagayo naka Keliso i boli haleya.
Yaka iyawoi hina itumaganeya ataputa apo Yaubada ina houna idumaluta.
Luyagohana naka lawa atapuhi ubeihi
5
Lugagayo wiponawogona uyahinei Yaubada lawa e huhouna idumaluhi binei Mose
imgiluma i pa, Iyai lugagayo a baha ina wiponawogogeya yaka apo ina luyagohana.
6
Tamogi tauta ta itumagana naka Yaubada lawa e huhouna idumaluta ata witumaganagei
yaka apega tana pa, iyai apo ina gae hoi yada, po Keliso a hagu ina hopuniyai.
7
Ma gasi
apega tana pa, iyai apo ina hopu u hiyoyowa po Keliso hilagei ina witowoli.
8
Tamogi ta
bahebaheya geka pita tana pa, Yaubada tuwegana u liyaliyame memae naka nugonugomu
hinena po u gamom. Yaka tauyai witumagana binei to lauguguya.
9
Inapa gamomgei Yesu
una kawamoineya po tauna Guyau po nugonugomgei una witumagana naka Yaubada Yesu
hilage uyahinei ma i witowoli yaka apo una luyagohana.
10
Matababana nugonugomiyei ona
itumagana yaka apo Yaubada ina houna idumalumi. Ma Yesu ona kawakawaguyougeya
yaka apo ona luyagohana.
11
Yaubada a Buka uyahina i baheya i pa, Iyai tauna ina
itumaganeya yaka apega ina wihinimaya.
12
Gegeka naka lawa ataputa i lugogonita babana
mi Yudeya po ega mi Yudeya ega ani galena kahahi. Yaubada tauna lawa ataputa ata Guyau
emosi po uyahina tu lupali ataputa kawaidewadewa hogohogona ta wiwaya.
13
Mei Yaubada
a Buka i bahebaheya i pa, Lawa atapuhi Guyau uyahina hagu binei he ototu apo ina
wiluyagohanihi.
14
Tamogi inapa lawa ega hina witumagana yaka iyowai ma apo Yaubada uyahina hagu
binei hina iototu? Ma inapa ega tuwegana hina nonoli yaka iyowai ma apo hina witumagana?
Ma inapa tu luguguya tuwegana ega hina guuguyeya yaka iyowai ma apo hina nonoli?
15
Ma
iyowai tuwegana hina guguyeya inapa tu wituwetuwega ega hina himilihi? Mei Yaubada a
Buka uyahina hi gilugilumi hi pa, Iyawoi tuwega dewadewana he guuguyeya uyawehi hi
haki duma.
16
Tamogi gehouhi ega tuwega dewadewana hita waya. Mei Isaiya i bahebaheya i pa,
Guyau, nugote ega iyai gehouna u baha ita witumaganeya.
17
Yaka witumagana tuwega
uyahinei e nenei. Ma tuwegana naka Keliso guguyana uyahinei e nenei.
18
Tamogi a
lubayada, moina tuwega ega hita nonoli? Moi dumana hi nonoli babana mei Yaubada a
Buka uyahina i baheya pite i pa,
Ponahi gololona tupo wohepali i weluyayahi.
Hai baha hipuli sigana tu miyena hi nonoli.
19
Ma a lubayada meme, mi Isalaela ega hita nugotuhu tuhagaya, bo? Nugote amaka hi
nugotuhu tuhagaya babana Mose baha i wimiheya i pa,
Tauhi ega mi Yudeya apo a wibagibagihi
po u lawa hinomgenagenalili.
Ma lawa yabayababa uyahihiyei apo u lawa a dewahi
po uyohi hina gigai.
20
Ega yaka Isaiya i nugomotu po tauhi ega mi Yudeya bihiyei i baha i pa,
Iyawoi ega hita bibiheu tauhi hi tuhagau.
Iyawoi ega biugei hita laubayada uyahihi a wogeletena meu.
21
Tamogi mi Yudeya bihiyei i bahabaha i pa,
Iyeta daodaona nimau a lodolodoma
yababaya lawa waiponahahalenahi po lauhinidoodolahi ipa a likaohahi.
Loma Loma
<<
10 10
>>
Loma Loma
<<
11 11
>>
11
Yaubada a lunugotootogo mi Yudeya uyahihi
1
Ega yaka a lubayada a pa, iyowai, Yaubada a lawa mi Yudeya i wihinigigiyeiyai, bo?
Eega duma. Tau lawa Yudeyagei, Abelahamgogana ma Beniyamina gugunina gehouna tau.
2
Houga a wawala uyahina ma Yaubada mi Isalaela i inaganiyai ega ita wihinigigiyeiyai.
Yaubada a Buka u hinena Elaisiya awai i bahebaheya o winugoguluwi, bo? Iyowai tauna
Yaubada uyahina mi Isalaela i pilipilihi?
3
I pa, Guyau, mi Isalaela om tu bahapiko hi unihi
po omani witalaguyaba hi lugolugoluhihi. Tau tunawa hotau a memae ma hi iletau ipa hina
uniu.
4
Ma a wibaabani mihana Yaubada awai i baheya? Yaubada i baha i pa, Lawa
magouhi tausana 7 a wotatahi biugei tauhi ega yaubada koyakoyama gowana Baala uyahina
hita wotalagae.
5
Dewana emosina mei amalai. Iyawoi Yaubada a lunugotootogogei i
inaganihi naka ega hita maga ma he memae.
6
A winagana naka ega hai bagibagigei ma ita
inagana ma tauna a lunugotootogogei. Ma itapa Yaubada a winagana lawa hai bagibagi
uyahihi ma ita inagana apo a lunugotootogo ega lunugotootogo dumana.
7
Heki amaka ma ta galeya. Mi Isalaela awai hi bibiheya ega hita tuhagaya. Bolu
habuluna Yaubada i inaganiyai tauyai to tuhagaya. Ma atapuhina tanigahi hi pupu po
Yaubada a otu ega hita nonoli.
8
Mei Yaubada a Buka i bahebaheya pite i pa,
Yaubada i dewahi po hi winonola luwaga
po matahiyei apega hina galena tuhaga
ma tanigahiyei apega hina lunonola imahi
Iyeta noka uyahina ma i nei po amalai geka dewahi he memae.
9
Ma Dawita i baheya i pa,
Hai toleha u hinehi hinona po hina walo.
Ma hina peu po wimeiha hina wialoni.
10
Matahi hina keke po ega emoemotana hina gagalena.
Hai pilipili houga daodaona upuhi ina youyouni.
11
Ega yaka a lubayada: Hougana mi Yudeya aehi hi tonetonehi naka hi peu duma, bo
eega? Ega hita peu duma. Matababana hi apapoe yaka luyagohana i nei tauhi ega mi Yudeya
uyahihi. Geka ipa mi Yudeya ina dewahi po hinomgenagenaliliyehi.
12
Mi Yudeya hai
apapoe kawaidewadewa hogohogona i niyeya hipuli tupo wohepali. Ma gasi Alugo anu
tupo hai widayadayabu kawaidewadewa hogohogona i niyeya tauhi ega mi Yudeya uyahihi.
Yaka kawaidewadewana apo ina lata duma mi Yudeya hai houga galena tuhaga uyahina.
Yaubada mi Yudeya apo i wiluyagohanihi
13
Geka amalai taumi ega mi Yudeya uyahimi a ibaabani. U wituwetuwega bagibagina a
niyeya po ina nenae taumi ega mi Yudeya uyahimi. Ma u bagibagina a nugogegeya,
14
ipa u
lawa opi tulau a dewahi po hinomgenagenalili po uyahinei ma gehouhi a wiluyagohanihi.
15
Yaubada i hinigigiyehi anona taumi ega mi Yudeya i witulanemi yaka hougana apo
Yaubada ina wiwimehi naka apo anona awai? Anona tu hilahilage apo hina luyagohana
imahi.
16
Inapa palawa tupona Yaubada ta weleya naka woiyawa yaka palawana atapuna i
wiwoiyawa. Ma inapa mayau dedena naka woiyawa yaka mayouna lagalagana atapuna i
wiwoiyawa.
17
Mi Yudeya tauyai mei badila ugugota ma lagalaga gehouhi hi wotowa halehi ma u
uyawehi badila pitepitei lagalagahi hi numa panipani lawitehi. Taumi ega mi Yudeya
galenami mei noka badilana pitepitei. Ma amalai tauyai mi Yudeya i luyagohana hi gutaya po
uyahinei o lauyagohana.
18
Yaka iyawoi hi gunagunagahihi mei noka lagalagahi ega ona
gagalena iapapoenihi. Iyowai ma apo ona nugogegae? Taumi laga hota po ega dede ota iani
ma dede e ianimi.
19
Apo ona baha ona pa, Ee, ma tamogi lagalagahi hi wotowotowa halehi
ipa apo tauyai hina popo lawiteiyai.
20
Naka moina. Tauhi hi luwotowa halehi babana ega
hita witumagana ma taumi omi witumagana uyahinei o towolo moomota. Yaka ega ona
nugonugogegae ma ona iyateyate.
21
Mi Yudeya tauhi laga moinahi ma Yaubada i
wihinigigiyehi. Uyahinei omi nugotuhu o pa apo ina lunugotootogogemi, bo?
22
Geka hosi ta galeya iyowai Yaubada a lunugodewadewa po gasi a libahibahi
wimeihana. Iyawoi hai witumagana uyahihi hi pipeu apo a libahibahi wimeihana hina wialoni.
Ma taumi apo ina lunugodewedewemi inapa a lunugodewadewa uyahina ona memae yaka.
Ma inapa ega yaka taumi apo ina lugahi halemi.
23
Ma inapa mi Yudeya hina witumagana
meme yaka apo Yaubada u uyawehi ina houna mehi babana tauna emoemotana noka pite
ina dewaya.
24
Taumi ega mi Yudeya galenami mei badila pitepitei lagana he gahi haleya po
ega babana dumana ma he pooponiyeya badila nihei uyahina. Uyahinei bagibagina ega ita
wipilipili, Yaubada lagalaga hi gunagunagahihi apo hai baba dumana uyahina ina poopo
lawitehi.
Mi Yudeya atapuhi apo hina luyagohana
25
Walewalehiu, baha laugowagowadana ipa ona hanapugeya ma apo taumi ina litodimi
po ega ona inugonugotuhu ona pa o hanapu duma. Nugopupu mi Isalaela gehouhi uyahihi i
geleta tamogi apega ina mewahaga. Apo hina memae a sigana tauhi ega mi Yudeya hai
upuma a lata Yaubada ina tuhagaya.
26
Apoma apo mi Isalaela atapuhi hina luyagohana, mei
Yaubada a Buka i bahebaheya pite i pa,
Tu wiluyagohana apo Saiyonigei ina nei
po Yakobo googana uyahihi dewa apapoe atapuna ina wihaleya.
27
Hougana paligigila a welewelehi
geka wiwogatalana apo hina tuhagaya.
28
Tuwega dewadewana binei ma mi Yudeya hi mepuputeya. Ma tamogi Yaubada a
winagana binei tauhi Yaubada a lawa babana googahi tepahiyei.
29
Matababana Yaubada
iyawoi i winaganihi po animbenena i welewelehi apega nugonugona ina buiya.
30
Amaka
mei taumi ega mi Yudeya lolowa Yaubada o iponahahaleneya. Ma amalai mi Yudeya hai
wiponahahalena tepanei Yaubada a lunugotootogo o wialoni.
31
Uyahinei amalai mi Yudeya
Yaubada hi wiponahahaleneya po lunugotootogona emosina o ialoni tauhi gasi apo hina
wialoni.
32
Matababana Yaubada lawa ataputa i dewata po wiponahahalena a panipani u
hinena ta memae. Yaka tauna apo a lunugotootogo ina wogeleteya ataputa uyahita.
Yaubada ta huneya
33
Yaubada a gapola hi gewahaga!
Ma gasi a lunugoholahola po a hanapu hi geduma!
Iyai emoemotana apo a wiwogatala ina bahena geletehi
bo a dewa ina nugotuhu tuhagahi?
34
Amaka mei a Buka i bahebaheya pite i pa,
Iyai Guyau a winugonugotuhu i hanapugeya?
Iyai emoemotana apo palihanahanapu ina weleya?
35
Iyai amaka ginouli awai i weleya
po binei ma apo ita wimeiha?
36
Ginouli atapuhi tauna i dewahi
po ginouli atapuhi tauna uyahinei hi nei
po ginouli atapuhi tauna binei he memae.
Tauna ta wotalagiyeya houga tuwetuwenai! Moina.
Loma Loma
<<
11 11
>>
Loma Loma
<<
12 12
>>
12
Yaubada a bagibagi binei ta palihalena meta
1
Uyahinei, walewalehiu, Yaubada a lunugotootogo i lata duma uyahita binei ma a
laupaliyemi ipa ona lauhinihahalena Yaubada a bagibagi uyahina po taumi hinimi mei
talaguyaba lauyagohanana. Hinimi ona dewahi po ginouli waiwoiyawahi tauna apo ina
kaohehi. Geka tauna omi wotalagae moinana ipa ina nenae Yaubada uyahina.
2
Ega ona
dewa memi po hipuli a dewa ona wotagohi, ma Yaubada uyahina ona palihalena memi po
nugonugomi ina laiwounihi uyahinei po galenami ina buinihi, po apo emoemotami Yaubada
a nugotuhu awai dewadewana po wainugodewadewana po wohakihaki dumana ona
hanapugeya.
3
Ma Yaubada a lunugotootogo i weleweleu uyahinei a bahabaha mahi emosi po emosi
uyahimi ipa taumi ona inugonugotuhu imahi ma ega ona igiyena memi meka po apo ona
koyamena memi. Ma ipa ona galena imahi omi witumagana a lata awai Yaubada e
welewelemi uyahinei ona luwaluwa memi.
4
Hinita emosi uyahina gutaguta hi maga duma po
gutaguta atapuhi yamoha waibagibagina.
5
Emoemotana mei tauta Keliso a bolu. Hawena ta
maga duma tamogi Keliso uyahina tauta emosi po ta poopo meta mei gutaguta tapuna po
tapuna hinita emosina uyahina.
6
Yaka lunugotootogo a lata awai Yaubada i weleweleta naka
pitenana ipa ata animbenena tapuhi po tapuhi tana ibagibagihi. Inapa ata animbenena
Yaubada a tu bahanonogo yaka ata witumagana a latagei ta bahebahena nonogogeya.
7
Inapa ata animbenena tu witupupoula yaka ta pupoula ma inapa tu wiatatiyana yaka tana
iatatiyana.
8
Ma inapa ata animbenena lawa tu winugokadidilihi yaka ta dewadewaya. Iyai tu
luguta yaka nugonugona atapunei ina lauguta. Iyai tu taniwaga yaka ina wobagibagi kadidili.
Iyai tu winugohegoya yaka anai nugokaohana lawa ina haguhaguhi.
9
Ona lauhogala nugonugomi atapunei. Awai woapapoena ona ihinigigiyeya ma awai
wodewadewana ona womomohi.
10
Wiwalehina luhogalanei ona lauhogalena memi po
wiyateyate uyahina ona lagolagona memi.
11
Ona wobagibagi kadidili ma ega ona
lauupudoodola. Alugo Woiyawa a lihunagei Guyau ona pupouleya.
12
Awitumaganami ona
iotonana a kaohami. Omi pilipili u hinehi onomtaibagibagi. Houga magomagouna ona
laupali.
13
Tu witumagana tulami ega hita igapola uyahihi omi gapola ona gutahi po tauhi
mitehi ona igapola. Ma omi numa gamohi hina taatagihi lawa geha hai ani luhalo.
14
Iyawoi he ihiniwiyuwami Yaubada ona lupaliyeya po ina kawaidewedewehi. Moinana
ona kawaidewedewehi ma ega ona palipaligubahi.
15
Iyawoi he kaokaoha mitehi ona kaoha.
Ma iyawoi he tutou mitehi ona tutou.
16
Atapumi nugonugomi emosi ma ona memae. Ega
ona nugonugogegae tamogi bagibagi hopuhopuhi ona winihi. Ega ona nugonugotuhu memi
ona pa o nugohanahanapu.
17
Inapa lawa dewa apapoena uyahimi ina deweya yaka ega dewa apapoena uyahinei
ona imiheya. Awai bolu u matahi hi gagalena giyeya ipa ona wileta po ona dewadewaya.
18
Inapa tahaya atapuna omi tupo uyahina emoemotami yaka ona wileta po lawa atapuhi
mitehi a nugodumolami ona nenae.
19
U lawa, ega ona laubigo tamogi Yaubada uyahina ona
palihaleya po a uyogigaigei ina dewaya. Matababana Yaubada a Buka i baheya i pa, Guyau
i baha i pa: Apo a lubigo po apo a wimeiha.
20
Yaka taumi ega ona laubigo tamogi omi
gawiya ona haguhaguhi mei Yaubada i bahebaheya i pa,
Inapa omgawiya amina hilage yaka aniani una weleya
bo uyopopona ina haleya yaka goila una weleya.
Inapa geka omdewahi uyahihi
apo tauna hoi wihinimaya ina uni meya.
21
Ega dewa apapoe ona palihaleya po ina ikadidilimi tamogi dewadewa uyahinei dewa
apapoena ona kadidili lagoni.
Loma Loma
<<
12 12
>>
Loma Loma
<<
13 13
>>
13
Meyagai tanitaniwagahi tana iponawogogehi
1
Lawa ataputa gabemani tanitaniwagahi tana iponawogogehi. Matababana taniwaga
atapuna Yaubada e laiwawalihi, po taniwagahi he bulibulili naka tauna i hounihi.
2
Uyahinei
iyai geka taniwaga e bulibulili ina wigawiyeya yaka awai Yaubada i towoli e igawiyeya. Ma
iyawoi he igawiya apo libahibahi nimahiyei hina liwawali.
3
Matababana tu dewadumalu
uyahihi taniwaga ega ita winugolowolowo ma tu dewaapapoe uyahihi taniwaga i
winugolowolowo. Taumi tu dewaapapoe nugonugomi ipa lawa awai he itaniwaga ega ona
lowogehi, bo? Heki omi dewa hina dewadewa ma apo hina hunemi.
4
Matababana tauhi
Yaubada a tu bagibagi taumi omi dewadewa ubeihi. Tamogi inapa apapoe ona dewaya yaka
ona matomatouta babana omi wimeiha naka moinana. Tauhi Yaubada a tu bagibagi yaka
taumi tu dewaapapoe apo Yaubada a wimeiha dumadumaluna hina welemi.
5
Geka binei ma
tanitaniwaga ona iponawogogehi yaka Yaubada a uyogigai apega ona wialoni po ona
nugohelele.
6
Geka binei ma takisi ona huhouna. Matababana tanitaniwaga he wobagibagi Yaubada
binei ma ega hai gaogao ipa hina hagu mehi.
7
Omi yaga lawa uyahihi e memae ona
laidumaluya. Inapa omi yaga takisi yaka ona lidumaluya. Inapa omi yaga lawa uyahihi yaka
ona lidumaluhi. Uyahinei omi wiyateyate atapuhi ona wogeletehi po ona iyateyate gawata.
Lawa ipa hina lauhogalena mehi
8
Ega iyai gehouna uyahina omi yaga awai ina memae, tamogi omi yaga emosi hotana
naka ipa ona lauhogalena memi. Ma iyai geka dewana ina deweya yaka Mose a lugagayo
atapuhi e iponawogogehi.
9
Lugagayona i bahebahehi i pa, Ega una matamatamaga po ega
una yamunugo po ega una danedanene po awai lawa gehouna galinei ega una lauhogaleya,
po gehouhi geka atapunana mitehi hi luemoteya lugagayo a baha emosi uyahina, i pa,
Tulamuna lauhogaleya po mei tame lauhogalena mem.
10
Inapa iyai ta luhogaleya yaka
apega uyahina apapoe ta dewaya. Uyahinei luhogala naka Mose a lugagayo atapuna
wiponawogona.
11
Ma geka ta dewaya babana ta hanapugeya naka ata kabudala i geleta ipa hoi ani eno
ta eno towolo. Matababana luyagohana amalai i tuliyaliyana dumata ma apoma mei lolowa
ta itumagana wawala.
12
Upomega daona ma ina kokoe po iyeta kikina ma ina lugeleta.
Uyahinei ma uguwa dewahi ta dewedewehi ta wohounihi ma yayata a gawiya ginoulihi ta
otenihi.
13
Ata dewa ipa ta galena itete imahiyehi po mei lawa hoi yayata tu mae. Ega
tanigapota, ega uma buuwa, ega matamaga, ega witona, ega wikahakaha, ega om
genagenalili.
14
Tamogi Guyau Yesu Keliso ta oteni po hini a luhogala apapoena ega ta
wotagohi po ata kamna ega hina titeinita.
Loma Loma
<<
13 13
>>
Loma Loma
<<
14 14
>>
14
Tu witumagana ega ta laibahibahi
1
Lawa iyai witumagana uyahina i tapitapiya tauna ipa ona kaoheya. Ma ega a
winugonugotuhu tepahiyei ma ona igamogahigahi.
2
Lawa emosi a witumagana emoemotana
ginouli atapuhi ina ananihi ma tu tapitapiya lawana aniani yawa emam.
3
Iyai ginouli atapuhi
e ananihi ega tu wiyohi ina gagalena iapapoeya. Ma iyai e iyohi lawa yamyabayababana ega
ina gagalena iapapoeya babana Yaubada i kaoheya.
4
Taumi iyowai po ipa apo Yaubada a
tu bagibagi ona laibahibahihi? Lawana a taniwaga Yaubada apo ina wikahaya po ina
towotowolo bo ina mepeu. Ma apo ina towotowolo babana Guyau emoemotana apo ina
dewaya po ina towotowolo.
5
Lawa gehouhi hai nugotuhu ipa iyeta emosi i geduma tauhi uyahihi ma apoma iyeta
atapuhi. Ma lawa gehouhi hai nugotuhu iyeta atapuhi emoemotahi. Lawa emosi po emosi u
nugonugomi nugotuhu emosi hota ma ega ona lauluwaluwaga.
6
Iyai iyeta awai i nugotuhuya
tauna uyahina iyeta baneina naka i dewaya ipa Guyau ina wiyateyateya. Iyai gasi e
yamyababa naka i dewaya ipa Guyau ina wiyateyateya babana anianina binei e imaamala.
Ma iyai gasi e iyohi ipa Guyau ina wiyateyateya po ina imaamala.
7
Ta yauyautu ega
tunawata bitiyei tata yauyautu po ta hilahilage ega tunawata bitiyei tata hilahilage.
8
Inapa ta
yauyautu yaka naka ata Guyau binei ta yauyautu. Ma inapa ta hilage yaka naka ata Guyau
binei ta hilage. Uyahinei inapa ta yauyautu bo ta hilage naka tauta Guyau binei.
9
Matababana Keliso i hilage ma i luyagohana meme po ipa ina wiguyau lawa
yauyautuhi po hilahilagehi ubeihi.
10
Awai binei walewalehimi o laibahibahihi? Ma awai binei
walewalehimi o gagalena iapapoenihi? Ataputa apo Yaubada u matana ta towolo po tauna
ina libahibahita.
11
Matababana Guyau a Buka i baheya i pa,
Guyau i pa: Moina dumana tau Yaubada Lauyagohanana.
Yaka apo lawa atapuhi hina polou tau uyahiu
ma gamohi hina lagahihi po hina wotalagiyeu, tau Yaubada.
12
Uyahinei, ataputa apo ta wibenabenamena meta Yaubada uyahina.
Tu witumagana ega ta laipeuya
13
Uyahinei, ta wohouna po ega ta laibahibahi meta. Ma nugonugota ta luemotehi po
ginouli awai uyahina walehita apo aena ina tonetoneya po hoi apapoe ina pipeu ega ta
dewadewaya.
14
Tau u wiemota Guyau Yesu uyahina i dewau po a hanapugena dumaya
naka aniani tunawana ega a gobu awai. Ma inapa lawa gehouna aniani ina gagalena igobuya
yaka naka tauna a witumagana gobugobuna.
15
Inapa aniani awai ta anani uyahinei walehita
ta linugoapapoeni yaka naka luhogala mamaena amaka ta haleya. Yaka aniani awai ta anani
lawa u matahi ta wilugagayo meta po walewalehita ega tana iapapoenihi babana Keliso
ubeihi i hilage.
16
Tauta awai ta gagalena idewadewaya ega ipa ta dewaya po lawa u matahi
gowata ina woapapoe.
17
Matababana Yaubada anani taniwaga naka ega ipa tana iomam po
tana iumuma ma dewadumalu po nugodumola po kaoha Alugo Woiyawa tauna e
weleweleta.
18
Geka dewana uyahinei lawa Keliso ina pupouleya naka Yaubada e laikaohaya
po lawa gehouhi hi galeya i dewadewa.
19
Uyahinei ginouli awai i haguta po ta ikadidili meta po ginouli awai tauna nugodumola
e neneiyai tauhi ipa houga magomagouna tana iletahi.
20
Ega aniani binei ma awai Yaubada i
dewadewaya tana iapapoeya. Aniani atapuhi apo tananihi ma aniani awai lawa e dewaya po
e pipeu hoi apapoe naka ega ita dumalu.
21
Yaka muhala amna po wine umana po dewa
gehouna dewadewana ega ta dewadewahi babana ata lawa apo ta lipeunihi.
22
Omwitumagana mamaena geka dewana uyahina ega lawa hina hanahanapugeya ma
tamma Yaubada tunawamuyahim. Iyai mamae geka pite e mimiyena idumaluya naka
mayana i wimeya, tauna tu kaoha.
23
Tamogi iyai inomamgowagowada yaka apo libahibahi
gouna ina wialoni. Matababana dewahi e dewadewahi ega witumaganagei po lawa ginouli
awai ega witumaganagei he dewadewaya naka apapoe.
Loma Loma
<<
14 14
>>
Loma Loma
<<
15 15
>>
15
Lawa gehouhi ta winugodewadewahi
1
Tauta iyawoi hoi witumagana ta kadikadidili tu tapitapiya ta haguhi po hai witai ta
awalihi, ma ega tana inugodewadewa meta.
2
Ma tu meliyaliyanita mitehi tana inugonugogena
meta, po hina towolo kadidili.
3
Matababana Keliso ega ita winugonugogena meya ma mei
Yaubada a Buka i bahebaheya pite i pa, Iyawoi tu paliapapoenim hai paliapapoe hi yato
uyahiu.
4
Ginouli atapuna Yaubada a Buka u hinena hi gilugilumi naka hi gilumi ipa ina
wiatatiyeta. Ma ipa tanomtaibagibagi ta nugokadidili Yaubada a Buka bahana uyahinei ta
nugotuhu lagoneya ma tana iotonana.
5
Yaubada tauna tu nugokadidili po tumtaibagibagi ipa ina hagumi po ona
inugonugogena memi ma Yesu Keliso mitehi ona inaowelewelena.
6
Yaka naka atapumi apo
ona pona gogona po Yaubada Guyau Yesu Keliso Amana ona wotalagiyeya.
Tauhi ega mi Yudeya hai tuwega dewadewana
7
Uyahinei Yaubada wotalagaena binei mei Keliso i kaokaohemi naka pitenana ona
kaokaohena memi.
8
Matababana Keliso a neina naka tauyai mi Yudeya uyahiyai i
witubagibagi po ipa Yaubada a baha moina ina wogeleteya, ma googiyai Yaubada uyahihi
paliwitumagana i bahebaheya uyahiyai i limoineya.
9
Ma gasi a neina taumi ega mi Yudeya
ina dewami po Yaubada a lunugotootogo binei ona wotalagiyeya. Amaka mei Yaubada a
Buka i bahebaheya pite i pa,
Uyahinei tu meuputa u hayahi apo tama hunem.
Apo a lougo omhuna tam uyahim.
10
Ma Buka i baha meme i pa,
Taumi tu meuputa a lawa mitehi ona kaoha.
11
Ma Buka i baha meme i pa,
Tu meuputa, Guyau ona huneya
po lawa atapumi tauna lougogei ona huneya.
12
Ma Isaiya i bahena meya i pa,
Yese gogana gehouna apo ina nei.
Tauna apo ina towolo po tu meuputa ina taniwagehi,
po tauna binei apo anai witumaganahi hina iotonana.
13
Yaubada tauna ata nugonugowai babana tauna omi witumaganagei kaoha po
nugodumola atapuna ina welemi po Alugo Woiyawa a maninigei omi witumagana ona
lauotootoni.
Paulo a omgiluma babana
14
Walewalehiu, tau tunawau a hanapugena dumaya naka taumi dewadewa i wihogomi
po hanapu i wihogomi po emoemotana ona iatatiyena memi.
15
Tamogi u omgiluma uyahina
ginouli gehouhi ubeihi a baha dumalu uyahimi ipa a winugohepami, babana Yaubada a
lunugotootogo i weleu.
16
Tau ipa Yesu Keliso uyahina a witubagibagi po tauhi ega mi
Yudeya ubeihi a bagibagi. Tuwega dewadewana Yaubada uyahinei a guuguyeya mei tu
witalaguyaba e wobagibagi. Geka pite a dewadewaya ipa apo tauhi ega mi Yudeya hai
animbenena Alugo Woiyawa i gagalena idewadewaya Yaubada ina kaohehi po ina winihi.
17
Uyahinei u wiemota Yesu Keliso mitehi binei emoemotau a wobagibagi Yaubada binei a
nugogegeya.
18
Awai uyahiugei Keliso i dewaya po taumi ega mi Yudeya o nei po Yaubada
o iponawogogeya apo a nugomotu po tunawana a bahebaheya. Geka i dewadewaya u baha
po u bagibagi uyahihiyei.
19
Wekiwekilala po manini hai wipoyagei po Yaubada Alugona a
wipoya i dewaya. Uyahinei ma tahaya daodaona a kadaugeya po u Yelusalem ma a nenae u
Lailikumnaka Keliso a tuwega dewadewana a guguyena pahi.
20
U nugotuhu baneina houga
daodaona ipa meyagai awai u hinehi ega Keliso gowana hita noonoli uyahina a lauguguya.
Yaka apega lawa gehouna ogola i tonetonehi uyahina a launuma.
21
Mei Yaubada a Buka i
bahebaheya i pa,
Iyawoi tauna tuwegana ega hita palipaliwelehi apo hina galeya
ma iyawoi ega tuwegana hita noonoli apo hina nugotuhu tuhagaya.
Paulo a nugotuhu ipa Loma ina dadani
22
Geka bagibagina binei ma houga i dao ipa a dadanimi po hi guduguduwe.
23
Ma
ataima geka u tupohi u bagibagi a wikokowihi ma bolima magomagouna u luhogala baneina
ipa a nehi po a galemi,
24
yaka geka hougana u wiwogatala ipa apo a nehi po a galemi. U
kadau Sipeini binei nugonugou ipa a galemi ma ona haguwe po a nae noka hosi. A
dadanimi po ta mae ega daona po uyahimi kamna dewadewa a waya po u mulina apoma a
nae.
25
Tamogi geka amalai Yaubada a lawa haguhi binei apo a gunawilena meu u
Yelusalem.
26
Matababana Masedoniya po Giliki lawa a nugokaohahi, hi wiwogatala ipa
animbenena hi houni po u YelusalemYaubada tu wiwoiyawena u hayahi tu dayadayabu
hina haguhi.
27
Animbenena noka tauhi hai nugokaoha tamogi a dumalu matababana hai
yaga mi Yudeya uyahihi. Lolowa mi Yudeya tuwega dewadewana hi niyeya uyahihi po
Yesu Keliso hi tuhagaya yaka i linanaya geka hougana hai wihaguhagu mone kikina hi himili
po a niniyeya u Yelusalem.
28
Hougana geka bagibagina a wikokowi po monena atapuna hi
dewadewaya u nimahi a huhouni naka tau apo Sipeini binei a kadau po a nenehi hougana a
weludadanimi.
29
A hanapugeya hougana a nenehi naka apo Keliso a kawaidewadewa
hogohogona a neiyahi.
30
Walewalehiu, ata Guyau Yesu Keliso gowanei po Alugo Woiyawa luhogala e
weleweleta uyahinei a laupaliyemi tau mitemi ona lupali kadidili Yaubada uyahina tau biugei.
31
Ona laupali tauhi ega tu witumagana u Yudeya he memae po ega hina panipaniu, ma u
bagibagi Yelusalem Yaubada tu wiwoiyawena noka hosi apo hina kaoheya.
32
Yaka
Yaubada a nugotuhugei anai kaohau apo a nehi uyahimi po omi witulatulana uyahina
wiyagohina a tuhagaya.
33
Yaubada tauna nugodumola babana, atapumi ina melabenimi.
Moina.
Loma Loma
<<
15 15
>>
Loma Loma
<<
16 16
>>
16
Paulo a wimaamala tu witumagana u Loma uyahihi
1
Nouta Pibe u Kenekeleya numa dalabu tu galena itete apo ina nehi yaka ona kaoheya.
2
Guyau gowanei ona waya mei Yaubada tu wiwoiyawena he dewadewa pite po hagu awai
uyahimi ina luhogaleya yaka ona weleya. Matababana tauna tunawana lawa magomagouhi i
haguhi po gasi tau i haguwe.
3
U lawa Pilisila ma Akwila to wobagibagi gogona Keliso Yesu binei a mamalihi.
4
Tauhi u luyagohana notana ma hai luyagohana hi palihalehi. Ega tau tunawau ma tauhi ega
mi Yudeya ma tu witumagana ubeiyai hi palipalihalena mehi, i wimaamala uyahihi.
5
Ma bolu Pilisila ma Akwila hai u numa he yamboina a mamalihi.
Tula dumau Epineto tauna Keliso tu witumaganenana tahatahayana Aisiya u tupona a
mamali.
6
Maliya taumi ubeimi i wobagibagi kadidili a mamali.
7
Ma Anitiyoka po Yuniyasi gasi a mamalihi. Tauhi u guguni lawahi po mitehi hoi numa
panipani to memae. Tu wituwetuwega u hayahi tauhi hi hanapugena dumahi po tauhi Keliso
a bolu u hinena hi lui tahaya ma apoma tau.
8
Guyau tu wotagona Apiliyata tula dumau a mamali.
9
Ebana to wobagibagi gogona Keliso binei a mamali po gasi Siteikai tula dumau a
mamali.
10
Apelesi tauna Keliso i kawaidumalugeya a mamali. Iyawoi tauhi Alisitobu a manago
lawahi a mamalihi.
11
Helodiyani tauna u guguni gehouna a mamali po gasi Guyau tu witumaganena
Nakaisasi a manago lawahi a mamalihi.
12
Naka Guyau a tu bagibagi wiwinehi Talapaina po Talaposa a mamalihi.
Ma nouta Pesisi tauna Guyau a tu bagibagi kadikadidilina a mamali.
13
Lupasi tauna Guyau i inagani a mamali po gasi hinana tauna i woimahiyeu po mei tau
natuna dumana a mamali.
14
Asikilita po Pelegona po Hemesi po Patobasi po Hemasa po walewalehita tu
witumagana atapuhi tauhi mitehi a mamalihi.
15
Pilologasa po Yuliya a mamalihi. Neliusi po nouna po Olimpasi po Yaubada tu
wiwoiyawena atapuhi tauhi mitehi a mamalihi.
16
Winiuyagoyagona gegena uyahinei ona maamala memi.
Keliso a bolu atapuhi hi mamalimi.
Palihanahanapu waimulihi
17
Walewalehiu a laupaliyemi iyawoi he ikahakaha po lawa hai witumagana he
laipilipilihi po wiatatiyana o wiwinihi he igawiyehi ona galena imahiyehi po ona lowo halehi.
18
Matababana lawa geka pite ega ata Guyau Keliso binei hita wobagibagi ma tauhi hai
omgaganu binei he wobagibagi. Hai baha wohakihakihi po wainugowiweinihi uyahihiyei tu
winugoneina he koyakoyamehi.
19
Tuwega dewadewana uyahina omi wiponawogo lawa
atapuhi amaka hi nonoli po geka binei ma taumi ubeimi a kaoha duma. Nugonugou ipa awai
wodewadewana uyahina ona nugohanahanapu ma ginouli woapapoena uyahina ona
wiyauyo.
20
Apoma apo Yaubada tauna nugodumola a baba, aemi u labena Tomodulele ina
tapemutumutuya.
Ata Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo ina melabenimi.
21
Timoti tauna tu bagibagi tulau a wimaamala uyahimi. Mei gasi Lukasi po Yasona po
Sosipata tauhi u guguni lawahi hai wimaamala uyahimi.
22
Tau Tetiyasi Paulo a baha tumgiluma, Guyau gowanei a mamalimi.
23
Gaiyasi tauna a itoumaneya a numa uyahina, naka tauna uyahina bolu atapuhi he
yamboina a wimaamala uyahimi.
Elasita tauna meyagai baneina hai mone tu galena itetena po walehita Kwatasi hai
wimaamala uyahimi. [
24
Ata Guyau Yesu Keliso a lunugotootogo ina melabenimi.]
Omhuna lupalinei Paulo imgudu
25
Yaubada tauna ta wotalagiyeya. Yesu Keliso tuwegana dewadewana a guuguyeya
uyahinei emoemotana tauna ina wikadidilimi. Ma gasi lolowa bolima daodaohi dewa
moinana laugowagowadana i lugowadeya po i memae amalai a wihabuhabuna uyahinei
emoemotana tauna ina wikadidilimi.
26
Tamogi amalai Yaubada Memetuwetuweneina a
bahagei po a tu bahapiko hai omgiluma uyahihiyei ma dewa moinana i hopu mai po i
wihabuhabuna. Hi dewaya po tupo atapuna hi hanapugeya yaka naka ipa apo lawa atapuhi
hina witumagana po hina wiponawogo.
27
Yaubada hanahanapuna emosi hotana ta
wotalagiyeya Yesu Keliso uyahinei houga ega a siga. Moina.
Loma Loma
<<
16 16
>>
Taitasi
00
11
22
33
Taitasi Taitasi
<<
00
>>
^
Taitasi
Taitasi a bagibagi u Kilita
Wiatatiyana dumadumaluna
Dewa dewadewana
Baha anani kokoe
Taitasi Taitasi
<<
00
>>
Taitasi Taitasi
<<
11
>>
Taitasi
1
1
Tau Paulo Yaubada a tu bagibagi ma Yesu Keliso a tu wituwetuwega, u bagibagi
geka i weleweleu ipa Yaubada i inaganihi a wikadidilihi po hina witumagana imahi, ma baha
dumana a wiatatiyaneya po uyahinei a weluwinihi po hina hanapu.
2
Hanapuna ma
witumaganana anohi naka ipa yautu memewahagana Yaubada ina welehi, mei odubo
walihagana binei ma i palipaliwitumagana ega ita koyama.
3
Yaka naka bahana a houga
dumalunei amaka i wogeleteya ma Yaubadana tauna Tu wiluyagohanita i taniwageu po a
lauguguya.
4
Taitasi, tama kawainatunena dumambabana witumagana emosi hota uyahina ta
itulatulana, uyahinei geka omleta a gilumiyahi.
Yaubada Amata ma Tu wiluyagohanita Yesu Keliso hai lunugotootogo ma hai
lunugohegoya ma hai nugodumola hina melabenim.
Taitasi a bagibagi u Kilita
5
Geka binei ma u Kilita a nehaleme memae inapa omi tapalolo u hinehi ma ega awai
hina dumadumalu tamapo una lidumaluhi po tanitaniwaga una witowolihi meyagai emosi po
emosi uyahihi mei a palipaliwelempite.
6
Apo taniwaga una itowoli naka lawa a dewa
wodewadewana, ma agona emosi hota, ma natunatuna Yaubada hina witumaganeya ma ega
hina palipaliguyaguyau po hina iponahahalena.
7
Hai witaniwaga matababana ipa Yaubada
binei hina witubagibagi, uyahinei ega hai gou awai, ma ega hina kawakawayagala po hina
lauuyogigai bo goila kadikadidilina ina laibuuwahi bo lawa hina kodikodilihi po koyamagei
hina laugapola.
8
Ma tamogi toumana hina galena itetehi ma dewa dewadewana hina
luhogaleya po upuhi hina hegoya. Hai dewa hina dumalu po hina wiwoiyawa ma
hinomtaibagibagi duma.
9
Ma wiatatiyana dumana amaka hi noonoli hina witumaganeya po
hina womomohi, ma lawa gehouhi uyahihi hina wiatatiyana po apo iyawoi nawa tu
kawaikoyakoyama hina lidumaluhi.
10
Matababana tu luupudoodola hi maga duma po hai bolu u hinena mi Yudeya hi
maga po he ibaabani yabayababa ma lawa he koyakoyamehi.
11
Uyahinei hai wibaabani
koyakoyamahi ta liwoloehi, babana lawa natunatuhi mitehi hi noonolihi po he
ineneyabayababa, ma he iatatiyana koyakoyama hai luhogala ipa mone hina tuhagaya.
12
Naka dewana binei ma tu bahapiko lawa Kilitagei i ibaabani i pa, Mi Kilita hai dewa
dumana wikoyakoyama ma luupudoodola po hai dewa mei gamogamo, tauhi hai
omhiyougo tunawa binei he inugonugotuhu.
13
A baha geka baha dumana. Uyahinei anai
kadidilimuna paliyehi po hina nugobui ma hina witumagana imahi.
14
Hai ututu una lawihi po
mi Yudeya hai widedede ega hina noonolihi ma wiatatiyana dumana tu wihinigigiyenahi ega
gasi hina imulitagohi.
15
Lawa nugonugohi woyeuyeuhi naka uyahihi ginouli atapuhi yeuyeuhi
ma tuwega dewadewana tu wihinigigiyena tauhi hai dewa hi apapoe. Uyahinei, uyahihi ega
ginouli gehouna yeuyeuna, babana hai winugonugotuhu atapuhi hi apapoe.
16
Tauhi hai baha
ipa Yaubada hita hanapugeya ma tamogi hai bagibagi uyahinei hi bowiyeya, babana tauhi tu
apapoe po taniwaga tu widibogina, uyahinei bagibagi dewadewahi ega kikina iyai gehouna
ita linanaya.
Taitasi Taitasi
<<
11
>>
Taitasi Taitasi
<<
22
>>
2
Wiatatiyana dumadumaluna
1
Tamwiatatiyana dumadumaluna lawa una welehi.
2
Babada una paliwelehi po ega
goila kadikadidilina uyahinei hina wobadebade ma hai dewa hina woimahi po upuhi hina
hegoya ma Yaubada hina witumaganena dumaya, ma luhogala po omtaibagibagi ina
lihogohi.
3
Kedukeduluma una paliwelehi po hai dewa uyahihiyei hina iyateyate ma lawa ega hina
iyalutugehi po ega umauma kadikadidilina ina laibuuwahi, ma ipa dewa dewadewana hina
wiatatiyaneya
4
po wiwine gae wouhi hina galena tuhaga ma agagohi po natunatuhi hina
luhogalehi,
5
po upuhi hi hegoya ma dewa yeuyeunei hina memae po hai numahine hina
galena itete imahiyehi. Ma hina luhogala po agagohi hai baha hina wiyateyatehi, yaka apo
Yaubada a baha lawa hina wiyateyateya.
6
Ololoto gae wouhi una paliwelehi po upuhi hina hegoya.
7
Ma tam om dewa atapuna
uyahinei lawa una wiatatiyehi po tauhi hina dewa imahi. Ma omdewadumalu una
wiatatiyaneya po omdewa ma omwiatatiyana galenahi emosi.
8
Yaka apo lawa ega hina
kawaikoyakoyamem, ma ombahahegoya uyahihiyei tu wigawiyemuna paligenuwanihi hai
ompili yabayababa ubeihi.
9
Tu bagibagi hota una paliwelehi po hai babada hai nugotuhu hina wotagohi, ma hai
bagibagi atapuhi uyahihiyei hina laikaohahi ma ega hina yampaliwilawila.
10
Ega hina
danedanene ma hina wobagibagi imahi po hai babada hina kawamoinehi. Geka dewahi
uyahihiyei Yaubada Tu wiluyagohanita apo lawa hina kaoheya.
11
Yaubada a lunugotootogo amaka i wogeleteya lawa ataputa ata luyagohana binei.
12
Ma a lunugotootogogei e iatatiyeta ipa dewa yabayababa po hipuli luhogalahi apapoehi ta
wihinigigiyehi ma ipa uputa hina hegoya ma Yaubada a mae dumadumaluna ta wootagohi
houga geka uyahina.
13
Houga geka ta wootagotago ta inugonugotuhu lagona ma ta iotonana
ipa Tu wiluyagohanita Yesu Keliso ina hopu memai po tauna Yaubada Gegewahagana a
wasawasa ina wogeleteya.
14
Tauna i palihalena meya ubeita po i hilage ata apapoe atapuhi
ina wimiheya, ma i liyeuyeuta po a guguni uyahina i hounita po a bagibagi dewadewahi anai
kaohata ta dewadewahi.
15
Wiatatiyana geka lawa uyahihi una wipaliweleneya po taniwaga dumadumalunei una
wikadidilihi po hai powa binei una paliyehi po hina dewa imahi. Ega iyai gehouna ina
idibogim.
Taitasi Taitasi
<<
22
>>
Taitasi Taitasi
<<
33
>>
3
Dewa dewadewana
1
Taitasi, omlawa una paliwelehi po meyagai tanitaniwagahi po hipuli tanitaniwagahi
atapuhi hai taniwaga hina wiponawogogehi po bagibagi dewadewahi ubeihi hina palihalena
mehi.
2
Ma ega hina bahabaha apapoe lawa uyahihi, ma ipa hina nugohegoya ma hina
wiyateyate.
3
Tauta lolowa ta buuwa duma po ta tanigapota po luhogala apapoehi nugoweihi
uyahita hi lata duma uyahinei ma tahaya dewadewana ta nehaleya. Lolowa tauta gasi
omgenagenalili po witona uyahita i lata duma, ma lawa uyahita hi launugoapapoe, babana
tauta uyahihi ta launugoapapoe.
4
Ega yaka Yaubada tauna ata Tu wiluyagohana a luhogala
po a lounugotootogo i wogeleteya,
5
po i luyagohanita, ega ata dewadumalu ubeihi, ma
tauna a nugohegoyagei i lunugotootogogeta. Yaka Alugo Woiyawa uyahinei ita apapoe i
ogahi, ma i liyeuyeuta po luyagohana wouna i weleta.
6
Ma Yesu Keliso ata Tu
wiluyagohana uyahinei Yaubada Alugo Woiyawa i hiwoga haleya u nugonugota.
7
Ma
Yaubada tauna tunawana a luhogalagei i woidumadumaluta po yautu memewahagana
nugotuhu lagonana i weleta.
8
Geka bahahi atapuhi naka baha dumahi uyahinei una kadidili
wiututululougo uyahina po tauhi Yaubada hi itumaganeya bahahi hina wotagohi po bagibagi
dewadewahi hina dewadewahi, po uyahihiyei lawa atapuhi hagu hina tuhagaya.
9
Ma lugagayo wigamogahigahihi hawehi, po gasi googata gowahi ubeihi ega ita ani
hagu yaka una nehalehi.
10
Uyahinei apo iyai wogalahi nugonugona yaka mala emosi bo mala
luwaga ma ina wohouna ma inapa ega ina wohouna yaka una nehaleya.
11
Matababana a
winugonugotuhu ega hita dumalu yaka tauna tunawana a apapoe nimanei ina waya.
Baha anani kokoe
12
Apo Atemasi bo Titikasi a himili po hina nehi uyahim, yaka una neyagiyaginai
babana houga wayau uyahina tau nugonugou ipa u Nikapoli a memae.
13
Lugagayo tu
hanapugena Senasi ma Apolo hai kadau binei una haguhi po hai nimapota una welehi ma
una himilihi.
14
Ma ata bolu atapuhi una wiatatiyehi po hina bagibagi imahi po hai am
bagibagina hina dewadewahi ma ega hina memeyabayababa.
15
Geka hotanana u bolu mitehi i wimaamala uyahim. Ma ata lawa Guyau tu wotagona
hi lauhogaleiyai mitehi o memae uyahihi i wimaamala.
Yaubada a lunugotootogo ina melabenimi.
Taitasi Taitasi
<<
33
>>

Tawala Bible Papua New Guinea

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tawala Bible Papua New Guinea

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tawala Bible Papua New Guinea

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YAUBADAAWOGATALAWOUNA

Tauna i pa, Tau ega.

You might also like