Kasaysayan NG El Filibusterismo

Bago pa man bumalik sa sariling bayan si Jose Rizal noong Oktubre 1887, marami ng
kasawiang dinanas ang kanyang mga kamag-anakan at kaibigan dahil sa pagkakasulat

niya ng Noli Me Tangere. Nang mga panahong yaoy nagdaranas din ng suliranin sa
lupa ang mga magsasaka ng Calamba. Ito ay kanilang inilapit kay Rizal na humingi
naman ng tulong ang pagdinig sa kasi ng problema sa lupa, napasabay pa sa pagdinig
ng kaso ni Rizal ukol sa pagpapalathala ng tinaguriang makamandag na babasahing
Noli Me Tangere. Maraming mga tuligsa at pagbabanta ang tinanggap ni Rizal. Ang
kanyang pamily ay giniyagis din ng maraming mga panggigipit.
Sinimulan ni Rizal and nobelang El Filibusterismo sa harap ng karanasang ito.
Magkakabisa sa kanya kaipala ang mga sakit sa loob na dinanas niya at ng kanyng
pamilya. Bagaman may mga pagpapalagay na mayplanosi Rizal para sa ikalwang
nobela, naiba ito ng mga pangyayaring kinasangkutan niya sa pagbabalik sa sariling
bayan. Tuwiran at di-tuwiran, naapektuhan ito ng wala pang anim na buwang
pagkamalas niya ng mga kasamaang ginagawa ng mga pari, katulad ng
pagpapayaman sa kanilang mga asyenda, pang-aakit sa mga babae, panggugulo,
pagliligpiy sa mga kaaway atbp.
Nilisan ni Rizal ang Pilipinas noong Pebrero 3, 1888 dahil sa pangamba niyang
manganib ang buhay ng mga mahal sa buhay. Katakut-takot na liham ng mga
pagbabanta na karamihan ay walang lagda ang dumarating at ipinayo ng gobernador
na bumalik siya sa ibang bansa. Ani Rizal sa isang sulat na ipinadala niya kay Blumetritt
habang naglalakbay.
Lahat ng mga punong panlalawigan at mga arsobispo ay naparoroon sa
Gobernador Heneral araw-araw upang akoy ipagsumbong. Ang buong
ahente ng Dominiko ay sumulat ng sumbong sa mga alkalde na nakita nila
akong lihim na nakikipagpulong sa mga babae at lalaki sa itaas ng bundok.
Totoong akoy naglalakad sa bundok kung bukangliwayway na kasama ng
mga lalaki, babae at bata upang damhin ang kalamigan ng umaga ngunit
laging may kasamang tenyente ng guwardiya sibil na marunong
managalog
Inalok ako ng salapi ng akong mga kababayan para lisanin ang pulo. Hiniling
nila ang mga bagay na ito hindi lamang sa aking kapakanan kundi sa kanila
na rin sapagkat marami akong kaibigan at kasalamuha na maaaring
ipatapon kasama ko sa Balabag o Marianas. Dahil dito kahit may kaunting
karamdaman, akoy dali-daling nagpaalam sa aking pamilya.
Hindi nagwakas sa paglisan ni Rizal ang suliranin. Ang kanyang pamilya ay inusig.
Umakyat ang kaso sa lupa ng mga Mercado-Rizal hanggang Kataastaasang Hukuman
ng Espanya. Maraming kamag-anakan niya ang namatay at pinag-usig. May isa pang
tinanggihang mapalibinng sa libingang Katoliko. Sa gitna ng mga pag-aalalang ito,
ginigiyagis si Rizal ng mga personal at pulitikal na suliranin; nangungulila siya kay
Leonor Rivera at waring walang kasiglahan ang insipirasyong dulot ng paniningalang-
pugad kay Nellie Boustead; sinasagot niya ang kabi-kabilang tuligsang tinatamo ng Noli
Me Tangere; namatayan siya ng dalawang kaibigan at mababa ang pagkikilalang
iginagawad sa kanya ng mga kasama sa Kilusang Propaganda. Bukod ditoy dumanas
si Rizal ng suliranin sa pananalapi. Naisiwalat ni Rizal ang kanyang paghihirap sa isang
liham na naipadala kay Jose Maria Basa:
Akoy nanghihinawa na sa paniniwala sa ating mga kababayan. Parang
silay nagkakaisa upang maging mapait ang aking buhay; pinipigilan nila ang
aking pagbabalik, nangangakong bibigyan ako ng tustos, at pagkatapos na
gawin sa loob ng isang buwan ay kalilimutan nang muli ako Naisanla ko na
ang aking mga alahas, nakatira ako sa isang mumurahing silid, kumakain
ako sa mga pangkaraniwang restawran upang makatipid at mailathala ko
ang aking aklat. Hindi naglao iyon, ititigil ko kung walang darating sa aking
salapi. A, sasabihin ko sa iyong kung hindi lamang sa iyo, kung hindi lamang
ako naniniwalang may mga mabubuti pang Pilipino, nais kong dalhin ang
aking mga kababayan at ang lahat sa demonyo
Sa kabutihang palad, nang lahat ang pag-asa ni Rizal, dumating ang hindi niya
inaasahang tulong ni Valentin Ventura mula sa Paris. Ipinadala niya ang kabuuang
gugol sa pagpapalimbag ng aklat matapos mabalitaan ang pangangailangan ni Rizal sa
salapi.
Natapos limbagin ang aklat noong Setyembre 18, 1891 saGhent,Belgium. Inihandog ni
Rizal ang nobela sa alaala ng mga paring sina Gomez,BurgosatZamora.
Ang pagkahandog na ito sa tatlong paring martir ng ikalawang nobela ni Rizal ang
panunahing dahilan kung bakit ito ay itinuturing na isang nobelang political. Naglalahad
dito sa isang malatalaarawang pagsasalaysay ang mga suliranin ng sistema ng
pamahalaan at ang mga kaakibat na problema: problema sa lupa, pamamahala,
pamamalakad ng relihiyon at edukasyon, katiwalian atbp. Tuwiran at di-tuwiran,
masasalamin din ang mapapait na karanasang gumiyagis kay Rizal sa ilang mga
eksena at yugto ng nobela.
Masagisag at malarawan ang ebolusyon ni Simoun mula kay Crisostomo Ibarra,
bagaman hindi maiiwasang makilala ang mga kapaitan at kabiguan sa paraang hindi
maipagkakamali kasama na pati ang pangungulila at pag-aasam sa pag-ibig.
Sa El Filibusterismo, ipinakilala ni Rizal ang isang pagbabanyuhay niya bilang nobelista.
Karagdagang Impormasyon:
Ang nobelang El Filibusterismo (literal na Ang Pilibusterismo) o Ang
Paghahari ng Kasakiman ay ang pangalawang nobelang isinulat ng pambansang
bayani ng Pilipinas na si Jos Rizal, na kaniyang buong pusong inialay sa tatlong
paring martir na lalong kilala sa bansag na Gomburza o Gomez, Burgos, at
Zamora. Ito ang karugtong o sequel sa Noli Me Tangere at tulad sa Noli, nagdanas si
Rizal ng hirap habang sinusulat ito at, tulad din nito, nakasulat ito sa Kastila. Sinimulan
niya ang akda noong Oktubre ng 1887 habang nagpapraktis ng medisina sa Calamba.
Sa London, noong 1888, gumawa siya ng maraming pagbabago sa plot at pinagbuti
niya ang ilang mga kabanata. Ipinagpatuloy ni Rizal ang pagtatrabaho sa kaniyang
manuskrito habang naninirahan sa Paris, Madrid, at Brussel, at nakumpleto niya ito
noong Marso 29, 1891, sa Biarritz. Inilathala ito sa taon ring iyon sa Gent. Isang
nagngangalang Valentin Ventura na isa niyang kaibigan ang nagpahiram ng pera sa
kanya upang maipalimbag at mailathala ng maayos ang aklat noong Setyembre 22,
1891.
Ang nasabing nobela ay pampulitika na nagpapadama, nagpapahiwatig at
nagpapagising pang lalo sa maalab na hangaring makapagtamo ng tunay

na kalayaan at karapatan ng bayan.
Mga Tauhan:
Simoun Mayamang mag-aalahas, pinagkakamalang Indiyong Ingles,
Amerikano, Mulato, Portuges at Cardenal Moreno

Isagani Isang binatang may matayog na isipan, makata at katipan ni
Paulita Gomez
Paulita Gomez Katipan ni Isagani, mayaman, maganda, pamangkin ni
Donya Victorina
Basilio Isang binatang nakapag-aral ng medisina dahil sa sariling
sikap
Juli Katpian ni Basilio, anak ni Kabesang Tales, nagpaalila upang
matubos ang ama

Pari Camorra Paring mukhang artilyero
Pari Salvi Tinatawag na moscamuerta o patay na langaw
Pari Sibyla Vice Rector ng Unibersidad
Pari Irene Kaibigan at tagapayo ni Kapitan Tiyago, namamahala sa
pagpapatayo ng Akademya ng Wikang Kastilang

Pari Fernandez May kaibigang pangangatwiran, kaiba sa kapwa pari
Pari Florentino Amain ni Isagani
Kabesang Tales Naging Cabeza de Barangay, datiy isang tahimik na
tao, ngunit nang angkinin ng korporasyon ng mga prayle ang lupang

sinasaka ay sumama sa mga tulisan
Don Custodio Pinakamasipag sa lahat ng nagpapalagay, kilala rin sa
tawag na Buena Tinta

Ginoong Pasta Isang abogadong sanggunian ng mga prayle kung may
suliranin, pinagsanggunian din ng mga estudyante tungkol sa pagpapatayo

ng Akademya
Ben Zayb Manunulat at mamamahayag
Donya Victorina Pilipinang kumikilos at umaasal na tulad ng isang
tunay na Espanyola at itinuturing na mapait na dalandan ng kaniyang asawa

Quiroga Kaibigan ng mga prayle, naghahangad na magkaroon ng
konsulado ng mga Intsik
Don Timoteo Pelaez Isang negosyante, masuwerteng nakabili ng
bahay ni Kapitan Tiyago, ama ni Juanito

Mataas na Kawani Ang nagmamalasakit sa mga Pilipino na kawani ng
pamahalaang Kastila, katunggali ng Kapitang Heneral sa pagpapalaya kay

Basilio
Kapitan Heneral Ang pinakamataas na pinuno ng bayab, sugo ng
Espanya, malapit na kaibigan ni Simoun

Hermana Penchang Ang manang na umampon kay Juli na ginawang
katulong ang dalaga, mahilig sa pagpaparami ng indulgencia

Placido Penitente Nag-aaral ng pagkamanananggol, magaling sa
Latin, pinakamatlino sa bayan ng Batangas, hindi naagiliwan ng mga

propesor kaya binalak nang huminto sa pag-aaral
Makaraig Mayaman at isa sa pinakamasigasig na isang magkaroon ng
Akademya ng Wikang Kastila

Juanito Pelaez Mapaglangis at kinagigiliwan ng mga propesor,
mapanukso, kuba at umaasa sa katalinuhan ng iba

Sandoval Isang Kastilang kawani na salungat sa mga ginagawa ng
kanyang mga kababayan, nagpatuloy ng pag-aaral sa Pilipinas

Pecson Isang mag-aaral na palaisip subalit pesimistiko o laging may
kabiguang laging natatanaw sa hinaharap

Kasaysayan NG El Filibusterismo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kasaysayan NG El Filibusterismo

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kasaysayan NG El Filibusterismo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bago pa man bumalik sa sariling bayan si Jose Rizal noong Oktubre 1887, marami ng

kasawiang dinanas ang kanyang mga kamag-anakan at kaibigan dahil sa pagkakasulat

nagpapagising pang lalo sa maalab na hangaring makapagtamo ng tunay

Amerikano, Mulato, Portuges at Cardenal Moreno

Juli Katpian ni Basilio, anak ni Kabesang Tales, nagpaalila upang

matubos ang ama

pagpapatayo ng Akademya ng Wikang Kastilang

tao, ngunit nang angkinin ng korporasyon ng mga prayle ang lupang

tawag na Buena Tinta

suliranin, pinagsanggunian din ng mga estudyante tungkol sa pagpapatayo

tunay na Espanyola at itinuturing na mapait na dalandan ng kaniyang asawa

Don Timoteo Pelaez Isang negosyante, masuwerteng nakabili ng

bahay ni Kapitan Tiyago, ama ni Juanito

pamahalaang Kastila, katunggali ng Kapitang Heneral sa pagpapalaya kay

Espanya, malapit na kaibigan ni Simoun

katulong ang dalaga, mahilig sa pagpaparami ng indulgencia

Latin, pinakamatlino sa bayan ng Batangas, hindi naagiliwan ng mga

Akademya ng Wikang Kastila

mapanukso, kuba at umaasa sa katalinuhan ng iba

kanyang mga kababayan, nagpatuloy ng pag-aaral sa Pilipinas

You might also like