Aktiviti Pendidikan Jasmani Suaian Pelajar Berkeperluan

Khas
Oleh
Safani Bari Hamdan Mohd Ali ,Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia

Aktiviti pendidikan jasmani suaian merupakan satu aktiviti yang sangat penting
kepada semua pelajar di sekolah termasuk pelajar berkeperluan khas. Di dalam
jurnal ini,penulis menulis hal berkaitan aktiviti pendidikan jasmani suaian pelajar
berkeperluan khas. Penulis menggunakan 36 orang guru di sekolah menengah di
Wilayah dan Selangor sebagai sampel kajian. Penulis membuat kajian melibatkan
pemerhatian dan temubual terhadap pelaksanaan aktiviti pendidikan jasmani di
tujuh buah sekolah di Wilayah Persekutuan dan Selangor. Penulis menyatakan kajian
menunjukkan hanya 50% daripada guru yang mengajar pendidikan jasmani pelajar
khas mempunyai latihan khusus dalam pendidikan jasmani dan tiada format yang
standard digunakan di antara satu sekolah dengan satu sekolah yang lain.

Menurut penulis, pendidikan khas ialah pendidikan yang disediakan khusus untuk
murid-murid dengan keperluan khas. Penulis menyatakan murid-murid berkeperluan
khas ialah murid-murid yang mengalami masalah penglihatan, pendengaran,
pembelajaran dan juga termasuk murid-murid pemulihan. Matlamat pendidikan
murid-murid berkeperluan khas adalah menekankan kepada kebolehan, kefungsian,
kemahiran, perkembangan, penguasaan dan pencapaian murid-murid untuk
menjadikan mereka insan yang dapat berdikari dan berjaya dalam kehidupan
(Jabatan Pendidikan Khas, 1997). Penguasaan dan pencapaian dalam kemahirankemahiran melibatkan kebolehan kognitif, perkembangan tingkahlaku, sosial,
penguasaan bahasa lisan, membaca, matematik, berdikari serta meningkatkan
kemahiran fizikal.

Tujuan penulis membuat kajian ini ialah untuk mengkaji dari aspek pelaksanaan
aktiviti-aktiviti pendidikan jasmani suaian di sekolah, kesesuaian aktiviti pengajaran
dan pembelajaran pendidikan jasmani, mengenalpasti masalah pelaksanaan dari
aspek keperluan tenaga pengajar serta kesesuaian kemudahan dan peralatan
pengajaran pendidikan jasmani suaian di sekolah-sekolah menengah khas.

Jumlah sekolah yang terlibat dalam kajian ini ialah 7 buah sekolah iaitu terdiri
daripada 2 buah sekolah menengah khas dan 5 buah sekolah menengah khas
program percantuman. Terdapat seramai 36 orang guru yang mengajar pendidikan
jasmani kepada pelajar khas. Hanya 50% (18) daripada guru-guru tersebut adalah
guru-guru pendidikan jasmani memiliki kelayakan. Tidak semua daripada mereka

pernah mengikuti kursus secara khusus mengajar pendidikan jasmani suaian.

Terdapat 28 % (10) adalah terdiri daripada guru-guru pendidikan jasmani yang
berkelayakan mengajar murid biasa dimana di dalam kelas tersebut terdapat pelajrpelajar berkeperluan khas. Seramai 6% (2) guru pendidikan jasmani yang
berkelayakan mengajar pendidikan jasmani di sekolah biasa mengajar pendidikan
jasmani di sekolah khas walau bagaimanapun mereka telah banyak mengikuti
kursus-kursus pendidikan jasmani yang berkaitan dengan golongan berkeperluan
khas. Dari segi pelaksanaan, dapatan kajian melalui pemerhatian dan temubual
mendapati tiada format pengajaran yang standard digunakan antara sekolah yang
terlibat dalam kajian, kebanyakkan guru mengajar mengikut cara yang difikirkan
sesuai oleh mereka. Pelaksanaan pengajaran pendidikan jasmani juga didapati
longgar iaitu mengikut budi bicara guru yang melaksanakannaya. Aktiviti dalam
pendidikan jasmani dilaksanakan kepada pelajar berkeperluan khas adalah dirujuk
daripada buku panduan aktiviti pendidikan jasmani pelajar normal. Oleh yang
demikian, aktiviti yang disediakan adalah 6 berdasarkan budi bicara guru terlibat.
Hal ini berlaku kerana didapati tidak ada pemantuan pengajaran pendidikan jasmani
oleh pihak kementerian, guru yang mengajar tiada pendedahan atau latihan.
Bilangan pelajar khas dalam sekolah percantuman adalah minoriti dan mereka
kurang diberikan perhatian oleh pihak sekolah dalam aktiviti berbentuk fizikal.
Kajian juga mendapati guru pendidikan jasamani yang mengajar pelajar biasa tidak
mengadakan ubahsuaian pengajaran untuk pelajar khas. Kaedah permainan juga
adalah mengikut kaedah permainan pelajar-pelajar normal. Begitu juga dengan
perlatan yang digunakan, kebanyakannya menggunakan peralatan biasa yang
digunakan oleh pelajar normal. Penglibatan pelajar-pelajar khas menjalankan aktiviti
yang sama dengan murid biasa terhad dan mereka berfokus dalam kumpulan
mereka sahaja dengan menjalankan aktiviti mengikut kupayaan mereka sendiri.
Jumalah waktu pengajaran pendidikan jasmani juga berbeza di antara sekolah.
Walaupun kebanyakan sekolah menjalankan pengajaran sebanyak 2 kali dengan 40
minit setiap sesi pengajaran tetapi terdapat 2 buah sekolah melaksanakan 60 minit
sekali satu minggu dan 2 buah sekolah mengajar 2 kali iaitu 30 minit setiap sesi
pengajaran. Terdapat juga 2 buah sekolah yang melaksanakan waktu pengajaran
pendidikan jasmani yang berbeza dengan kelas biasa iaitu 2 x 30 untuk kelas khas
dan 2 x 40 minit untuk pelajar biasa. Jenis permainan dalam pendidikan khas yang
dilaksanakan terbahagi kepada dua. Bagi sekolah-sekolah program percantuman
jenis permainan yang dilaksanakan untuk muridmurid khas adalah sama seperti
yang dimainkan oleh pelajar normal. Ini adalah disebabkan majoriti pelajar di
sekolah adalah pelajar normal. Begitu juga alat permainan yang digunakan adalah
alat permainan yang biasa digunakan oleh pelajar normal. Manakala bagi sekolah
khas, hanya pelajar bermasalah penglihatan menggunakan jenis permainan yang
berlainan. Walau pun memainkan permainan yang sama tetapi beberapa
pengubahsuaian di rancang oleh guru dalam melaksanakan permainan ini seperti
dalam permainan ping pong, bola sepak, catur dan karum. Begitu juga ubahsuaian
dilakukan di dalam gimasium untuk peralatan yang diguanakan agar tidak
membahayakan keselamatan pelajar.

Penulis menyatakan masalah-masalah yang dihadapi dalam pengajaran dan

pembelajaran pendidikan jasmani kepada pelajar-pelajar khas yang disuarakan oleh
guru-guru di sekolah percantuman dan sekolah khas adalah seperti berikut:
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.
vii.
viii.
ix.

kekurangan guru pendidikan jasmani yang berkelayakan

jumlah pelajar yang terlalu ramai untuk pengajaran yang kondusif iii.
peralatan yang tidak sesuai bagi pelajar khas iv.
pelajar khas yang dipinggirkan oleh pelajar normal v.
cuaca yang panas dan tidak kondusif kepada pelajar khas vi.
masalah fizikal bagi pelajar-pelajar khas vii.
kurang upaya yang berbeza-beza pelajar-pelajar khas viii.
tingkah laku pelajar khas kerana terdapat mereka yang agresif ix.
masalah komunikasi antara guru biasa dengan pelajar khas, pelajar khas dan
pelajar normal.

Faktor-faktor tersebut merupakan beberapa halangan yang menyebabkan

kesukaran untuk menjalankan aktiviti pendidikan jasmani atau walau pun guru-guru
menyedari pentingnya aktiviti ini kepada pelajar khas. Kadang-kadang aktiviti ini
tidak dapat dijalankan langsung kerana faktor-faktor keselamatan kawasan aatau
perlatan yang hendak digunakan tidak bersesuaian dan boleh membahayakan
pelajar sekiranya digunakan.

Sebagai kesimpulan, penulis menyatakan program aktiviti fizikal terancang untuk

golongan khas tidak kurang penting seperti juga golongan normal. Faedahnya tidak
terhad kepada kesihatan fizikal, tetapi juga merangkumi kesihatan psikologikal,
termasuk pembentukan kognitif, sosial, afektif dan moral mereka yang mengikuti
program ini. Kesempatan untuk mengambil bahagian dalam aktiviti memberi
peluang kepada pelajar khas untuk merasa seronok dan berguna. Sebagai
tambahan, apabila seseorang pelajar itu berjaya menguasai sesuatau kemahiran,
pelajar ini akan meningkatkan konsep kendiri (self-concept), penghargaan kendiri
(selfesteem) dan keyakinan diri (self-confidence) (Hvozdovic, 2003). Keteranganketerangan ini sesuai dengan definisi yang diberikan oleh Jansma dan French (1994)
yang merujuk pendidikan jasmani suaian sebagai modifikasi aktiviti fizikal
tradisional bagi membolehkan individu kurang upaya berpeluang untuk mengambil
bahagian secara selamat, berjaya, dan mendapat kepuasan (Jansma dan French,
1994).