SENI DALAM

PENDIDIKAN

Asas Seni Reka

 UNSUR SENI
1. Garisan 4. Ruang
2. Rupa 5. Jalinan
3. Bentuk 6. Warna
Garisan
 Pengenalan
•Garisan merupakan cantuman satu siri
titik².
Garisan merupakan unsur seni terpenting
dalam aktiviti melukis, menggambar dan
menulis.
 Jenis-jenis Garisan
•Jenis-jenis garisan boleh dikelaskan berdasarkan
penggunaan bahan atau teknik yg menentukan rupa bentuk
dan sifatnya.
Contohnya, pen marker akan memberikan garisan tebal, pen
memberikan kesan garisan halus manakala berus dan dakwat
memberi kesan garisan kasar.
· Garisan Tebal Garisan kasar Garisan nipis
· Garisan berlingkar Garisan berbulu Garisan pancaran
· Garisan beralun Garisan zig-zag Garisan Putus-putus
Garisan pada Alam Sekeliling
•Garisan juga wujud pada objek alam sekeliling dan
objek buatan manusia dalam rupa garisan yang
tersembunyi di sebalik bentuk asalnya.
Pokok(garisan tebal) – ranting pokok( garisan kasar)
– Urat daun(garisan nipis)
Titik hujan(garisan putus-putus) - Cendawan (
garisan pancaran )
Benang ( garisan berbulu) – Jejari roda basikal(
grisan pancaran ) – Racun nyamuk ( garisan
berlingkar) – Garisan pembahagi jalanraya(garisan
putus-putus)
Kedudukan Garisan dapat menimbulkan
pelbagai Kesan Perasaan
1. Garisan melintang -Memberi gambaran
tenang
2. Garisan pepenjuru - memberi gambaran
pergerakan
3. Garisan tegak - memberi gambaran teguh
dan stabil
4. Garisan pancaran - memberi gambaran
bertenaga
 Garisan Pergerakan
Garisan dapat mencipta pergerakan
ilusi dengan menghasilkan garisan
berulang-ulang.
-Garisan berlingkar - Garisan beralun -
Garisan bergetar
Garisan untuk menimbulkan
Bentuk
•Garisan juga berupaya menimbulkan
bentuk dengan menggunakan ton
garisan.
Garisan yang rapat menimbulkan ton
gelap manakala garisan yang berjarak
atau jarang menimbulkan ton cerah.
RUPA
 Definisi Rupa

Cantuman antara dua hujung garisan

iaitu permulaan garisan dan penghujung
garisan
 Rupa
Organik Geometri

Mempunyai Terikat kepada

garisan luar bentuk yang khusus
yang berbagai, seperti bulat, empat
dan tidak segi, kon, kubus,
menentu dan silinder, piramid dan
bersifat dominan sebagainya
BENTUK
 PENGHASILAN BENTUK
MELALUI TEKNIK LUKISAN
 Bentuk konkrit Bentuk ilusi

http://senivisual1.blogspot.com/2010/05/bentuk-penghasilan-
bentuk-melalui.html
RUANG
 DEFINISI RUANG
•Ruang ialah jarak di antara objek
yang wujud di dalam alam nyata dan
juga dalam karya seni visual. Objek
yang berada di hadapan kelihatan
lebih jelas dan besar berbanding
dengan objek sama saiz yang berada
di bahagian belakang.
 JENIS-JENIS RUANG

•RUANG FIZIKAL

•RUANG ILUSI
 RUANG FIZIKAL
•Ruang fizikal merupakan ruang yang
terdapat di persekitaran.

•Ruang fizikal terbahagi kepada dua, iaitu :

•Ruang terbuka - suatu kawasan lapang dan

luas.
•Ruang tertutup - suatu kawasan yang sempit
dan terhad.
 RUANG ILUSI
•Ruang ilusi terbahagi kepada 3
peringkat ruang :

•Ruang dalam
•Ruang cetek
•Ruang rata
 RUANG DALAM
•Ruang dalam ialah perhubungan kesan
penggunaan perspektif warna, perubahan saiz
dan bentuk dalam hasil karya seni seperti
lukisan dan catan.

•Kajian nilai ton warna dan perubahan saiz

berikut memperlihatkan kesan ilusi ruang
bergerak sama ada ke luar atau ke dalam
mengikut arah cahaya yang diwujudkan
melalui
nilai ton warna.
 RUANG CETEK
•Ruang cetek merupakan ruang yang
wujud dalam lingkungan yang terbatas
sama ada dari dinding ke dinding atau
ruang kedalamannya yang terhad.
 RUANG RATA
•Ruang rata terhasil dalam karya,
terutama catan apabila dilukis atau
diolah elemen-elemen gambaran pada
satah yang sama.

• Ia memperlihatkan suasana rata dan

sama pada suatu garisan ufuk.
JALINAN
 JALINAN

•Jalinan ialah kesan yang terdapat

pada permukaan objek sama ada
kasar, halus, kesat dan sebagainya.
•Wujud secara semula jadi atau dari
buatan manusia.
 JENIS JALINAN

Jalinan Jalinan
tampak sentuh
 Jalinan tampak
•Dapat dilihat pada satah gambar yang
bersifat 2 dimensi.
•Gambar, slaid, billboard, paparan jalan,
simbol dan logo.
 SLAID INI JUGA MERUPAKAN
CONTOH

CONTOH
YA…
 JALINAN SENTUH
•Dapat dirasa kerana ia bersifat
maujud. Sifatnya 3 dimensi
•Kulit kayu, cermin, kulit kerang, simen,
buah durian dan lain-lain.
JALINAN TERHASIL
MELALUI
•Teknik cetakan
•Teknik pualaman
•Kolaj
•Campuran
•Binaan
•cantuman
WARNA
 Konsep warna
•Istilah warna merujuk kepada sifat
objek-objek atau bahan-bahan yang
ditentukan oleh jenis panjang
gelombang yang dipantul, dihantar,
atau dipancar.
• Biasanya, hanya ciri-ciri kandungan
cahaya yang dapat dikesan oleh
manusia diambil kira
 Jenis-jenis Warna
•Dalam seni visual, warna terbahagi
kepada 3 jenis, iaitu:

Warna
Asas/Utama
Warna
Sekunder

Warna
Tertier
 Warna asas
Warna asas terdiri daripada warna biru,
merah dan kuning.

Warna asas ialah warna utama yang

tidak boleh dihasilkan melalui campuran
warna lain, tetapi boleh menghasilkan
warna sekunder dan warna tertier.
 Warna Sekunder
•Warna sekunder terdiri daripada
warna hijau, jingga dan ungu.
•Warna sekunder terhasil daripada
campuran 2 warna asas.
 Warna tertier
terhasil daripada campuran 1 warna
asas dengan 1 warna sekunder.
Warna Asas Warna Sekunder Warna
Tertier
Biru + Ungu = Biru-Ungu
Merah + Ungu = Merah-Ungu
Merah + Jingga = Merah-Jingga
Kuning + Jingga = Kuning-Jingga
Kuning + Hijau = Kuning-Hijau
Biru + Hijau = Biru-Hijau
 Warna Neutral
•Warna neutral merupakan warna yang
tidak tergolong dalam kategori warna
asas, warna sekunder dan warna tertier.

•Warna neutral terdiri daripada warna

putih dan hitam atau campuran kedua-
duanya.
 Ton Warna
•Ton warna ialah nilai pancaran
kecerahan dan kegelapan sesuatu warna.
•Ton warna diperoleh melalui campuran
sesuatu warna dengan warna putih atau
warna hitam.
•Warna yang dicampur dengan warna
hitam menjadi ton yang lebih gelap dan
warna yang dicampur dengan warna
putih akan menjadi ton yang lebih cerah.
Contoh penggunaan ton
warna
 Kroma warna
•Kroma adalah nilai ukuran kuasa warna. Ia
dihasilkan melalui campuran warna tersebut
dengan penggenapnya.
•Kuasa warna kroma boleh dibahagikan
kepada tiga peringkat, iaitu cerah, sederhana
dan pudar.
•Warna kroma menggambarka kesan yang
lebih pudar daripada warna asalnya.
•Hasil karya catan yang menggunakan warna
kroma dapat menimbulkan perasaan rindu,
sunyi, sedih dan nostalgia
 Gubahan Warna
•Sewarna - ialah gubahan yang
menggunakan 1 warna dalam
beberapa ton atau dikenali sebagai
warna monokrom. Sewarna dapat
dihasilkan melalui campuran warna
putih untuk kesan terang atau warna
hitam untuk kesan gelap.
 Warna Harmoni
•Warna harmoni ialah sekumpulan warna
yang terletak sebelah-menyebelah dalam
roda warna.
Ia mempunyai hubungan warna, ton dan
suhu warna yang sama.
• Warna harmoni dapat menimbulkan
kesan perasaan selesa dan tenang. Ia
sesuai digunakan untuk menghasilkan
corak tekstil, hiasan dalaman, perabot,
seni taman dan seni halus.
•Berikut ialah contoh warna yang
berharmoni:
*merah jingga, jingga, jingga kuning
*hijau kuning, hijau, hijau biru
 Warna Penggenap
•Warna penggenap merujuk kepada
gubahan warna yang menggunakan
kombinasi warna yang kedudukannya
saling bertentangan dalam roda warna.
Warna penggenap juga dikenali sebagai
‘complementary’.
•Contoh warna penggenap ialah:Merah
– HijauKuning – UnguBiru – Jingga
 . Suhu Warna
•Suhu warna ialah kumpulan warna
yang mempunyai kesan pancaran
cahaya panas atau kesan pancaran
cahaya sejuk.
•Suhu warna dapat dibahagikan
kepada dua iaitu:
1. warna panas
2. warna sejuk
•Warna panas ( merah,kuning, jingga
dan hijau kuning)memberi kesan terang
dan garang dan merangsang pandangan.
Ia merupakan kumpulan warna yang
mempunyai kesan cahaya yang tinggi.

•Warna sejuk ( biru, ungu, hijau dan

biru hijau ) memberi kesan redup,
tenang dan damai serta menyejukkan
mata memandang. Ia mempunyai kesan
pancaran cahaya yang rendah.
Peranan dan Fungsi Warna
 Prinsip Rekaan
• Harmoni
• Kesatuan
• Keseimbangan
• Pergerakan
Kontra
Penegasan
Kepelbagaian
Harmoni
 Definisi
•Kamus Dewan Edisi
Empat>penyatupaduan*perbuatan atau
proses menyatupadukan: ~ rakyat adalah
penting utk mencapai keharmonian.
>satu padu, kukuh atau mantap kerana
bergabung. bersatu padu bergabung
(berkumpul dsb) hingga menjadi kukuh.
menyatupadukan menjadikan satu padu:
*Pembentukan kebudayaan nasional amat
penting utk ~ masyarakat yg berbilang kaum.
penyatupaduan perbuatan atau proses
menyatupadukan: ~ rakyat adalah penting utk
mencapai keharmonian.
 harmoni
•Tindak balas tampak di dalam alam dan
karya seni yang menyepadukan unsur-unsur
seni seperti garisan, warna, rupa, bentuk,
jalinan dan ruang.

•Susunan atau ulangan unsur-unsur seni

mengikut cara yang tertentu. Harmoni tidak
wujud jika ada ciri-ciri yang
bercanggah.Harmoni mewujudkan
keselesaan, kesesuaian, keseragaman,
ketenangan dan kesatuan.
•Oleh itu Harmoni ialah:

•Prinsip rekaan dalam karya seni tampak seperti unsur-

unsur harmoni boleh diwujudkan dalam karya lukisan yang
bertemakan alam semula jadi.

•Harmoni dalam konteks seni visual dapat ditonjolkan

apabila wujudnya susunan ataupun ulangan unsur-unsur
seni yang sesuai, seimbang dan menarik.

•Sebagai contohnya, keseragaman bentuk serta

kepelbagaian saiz yang terdapat pada bahagian tubuh
serta sayap seekor rama-rama akan menimbulkan kesan
yang lebih harmoni, menarik serta seimbang.

•Penggunaan unsur-unsur harmoni dalam sesuatu hasil

karya adalah bertujuan untuk menarik perhatian serta
dapat menimbulkan nilai-nilai estetika.
PENGHASILAN
KARYA
 Hasil karya mestilah dihasilkan
menggunakan teknik:

•Dengan menggabungkan rupa huruf.

Catan ini
mengulang-
ulang rupa
huruf dan
menggunaka
nwarna
sewarna lalu
menimbulkan
kesan
harmoni
dalam karya.
Menggunakan rupa geometri
CONTOH
HARMONI
Harmoni di Harmoni
alam warna, jalinan,
sekeliling & bentuk
Harmoni pada corak tradisional

Harmoni pada warna dan susunan pokok

Harmoni pada benda-benda buatan manusia
 Teknik-teknik menimbulkan harmoni
dan kesatuan

•Teknik-teknik ini boleh digunakan secara

berasingan ataupun digabungkan untuk
menimbulkan kesan harmoni dan kesatuan.

i. susunan secara rapat

ii. susunan yang menuju ke satu arah
iii. ulangan rupa yang seakan-akan sama
iv. susunan atau ulangan yang bertindan
Susunan yang menuju ke
satu arah
Rupa yang lebih teratur dan menuju ke
arah yang sama menimbulkan kesan
harmoni dan kesatuan, spt dalam
ilustrasi F(ii) berbanding ilustrasi F(i).

F (i) F (ii)
 Susunan secara rapat
•Rupa ilustrasi F (i) kelihatan tidak berkaitan langsung.
•Kesemuanya memainkan peranan yang berasingan.
•Rupa-rupa yang telah dirapatkan dalam ilustrasi E (ii)
kelihatan bersatu dan memainkan peranan yang sama .
•Kesan harmoni dapat ditimbulkan menerusi semua ini.

E (i) E (ii)
 Ulangan rupa-rupa yang
seakan-akan sama
•Pelbagai rupa digunakan dalam ilustrasi G(i) sehingga
susunan tidak menentu dan kacau bilau.
•Rupa bentuk dalam ilustrasi G(ii), walaupun tidak sama
saiz tetapi terdiri drpd bentuk-bentuk yang sama. Ini
memberi kesan harmoni dan kesatuan.

G (i) G (ii)
Susunan dan ulangan yang bertindan
Rupa-rupa yang disusun atau diulang secara
bertindan akan memberi kesan penyambungan
yang menghasilkan kesatuan yang harmoni.

H(i) H (i)
 Harmoni

SENI &
KOMUNIKASI
 Harmoni dan kesatuan
dalam
SENI & KOMUNIKASI

•Karya seni Eng Tay pula menggunakan

rupa yang seakan sama dan susunan
yang rapat untuk memberi kesatuan
dan harmoni.
Circle of Love Beneath the
moon

Constant Bliss II
Companions
Harmoni dan kesatuan pada
BARANG-BARANG KRAF
1
•Rupa wau berimbangan simetri
untuk memberi ilusi kesatuan
•Hiasan pada wau tradisional
merupakan ulangan rupa yang
seakan-akan sama dan kegunaan
yang sama untuk kedua belah wau.
2
• Motif-motif yang diulangi secara
berselang-selang pada kain batik dalam
ilustrasi L (i) atau diulangi secara turun
separuh dan diselang-selangkan seperti
dalam ilustrasi L (ii) akan menimbulkan
harmoni dan kesatuan.
 sumber
•Kamus Dewan Edisi 4

•Mohd Johari Ab. Hamid, 2004.Pendidikan

Seni Visual dan Muzik. Universiti Pendidikan
Sultan Idris: Penerbit Universiti Sultan Idris
Tanjong Malim.

•http://heritageofjava.com/portal/article.php
?story=20090327020245748
•http://www.herndonfineart.com/tay.htm
•http://kelabseniabs.blogspot.com/2011/02/
kerja-kursus-stpm-2011-soalan-1.html
•http://cikgusenismkbk.blogspot.com/2011/0
1/soalan-1.html
Kesatuan
 Definisi

Kesatuan adalah keutuhan yang dicapai

melalui susunan penggunaan unsur-

unsur dan prinsip seni secara

berkesan untuk mewujudkan rasa

kesempurnaan,keseimbangan,

menyeluruh, harmoni dalam setiap

karya
Contoh

Reka bentuk kulit buku mempunyai

beberapa komponen seni seperti seni muka taip

(tipografi),bentuk (ilustrasi), warna, ruang,

imbangan serta harmoni. Kaitan di antara

kesemua komponen tersebut menyumbang ke

arah membentuk satu gubahan visual yang

menyeluruh, iaitu satu karya yang menarik

•Setiap komponen seni dalam sesuatu reka
bentuk memainkan peranan penting. Ini
kerana sekiranya salah satu daripada
komponen tersebut tidak dapat disesuaikan
dengan komponen-komponen yang lain,
maka prinsip kesatuan tidak dapat dicapai.

•Kesatuan wujud apabila rekaan mempunyai

hubungkait yang berkesan antara prinsip
rekaan dengan unsur-unsur seni.
Contoh
Reka bentuk ilustrasi yang tidak sesuai
dengan tajuk buku akan mengakibatkan
mesej tidak dapat disampaikan dengan
berkesan.

Kesatuan dan kepelbagaian saling

melengkapi. Kesatuan mengorganisasikan dan
mengawal kepelbagaian, manakala
kepelbagaian memberi nilai tambah kepada
kesatuan
•Prinsip harmoni sangat penting untuk
melahirkan kesatuan. Tetapi prinsip
harmoni dengan sendirinya tidak boleh
mewujudkan kesatuan kerana ia tidak
cukup menyeluruh. Manakala prinsip
kesatuan lebih menyeluruh.
•Kesatuan menggabungjalinkan
kesemua komponen seni yang berlainan
dalam reka bentuk bagi menghasilkan
suatun karya yang menyeluruh
 Cara mewujudkan unsur
kesatuan dalam seni reka
1.Proximity
Kaedah paling mudah untuk
membuat objek kelihatan milikbersama adal
ah untuk kumpulan mereka rapat. Ini
membolehkan kita melihat corak.
2.Repetition
Satu lagi kaedah yang sering
digunakan untuk menggalakkan
kesatuan ialah penggunaan pengulangan.
Pengulangan warna,
bentuk tekstur, atau objek
boleh digunakan untuk
mengikat kerja
bersama-sama
3. Continuation
Mengawal unsur-unsur yang
berbeza dengan cara yang
sama. Kesinambungan membantu untuk
mewujudkan"persamaan keluarga"
antara bentuk yang berbeza. Ini
membantu untuk mengikat mereka bersama-
sama dengan mewujudkan sambungan tanpa
gangguan atau kesatuan.
 Kesimpulan
•Suatu gubahan terdiri daripada pelbagai
komponen (prinsip dan unsur). Kesatuan
menggabungkan kesemua komponen itu
untuk menjadi satu dan dengan itu
kesatuan dapat menyempurnakan
sesuatu gubahan. Kesemua komponen ini
saling melengkapi dan jika salah satu
daripadanya tidak dapat bekerjasama
(sesuai) dengan yang lain, kesatuan
tidak akan dapat dicapai.
 Rujukan
•Mazlan Othman, Teks Lengkap
Pendidikan Seni Visual (2006), Penerbit
Fajar Bakti Sdn Bhd. Selangor Darol
Ehsan.
•Chang Hoon Won, Teori Seni Visual
(2008), Dawama Sdn Bhd.Selangor Darul
Ehsan
•http://www.usask.ca/education/coursew
ork/skaalid/theory/cgdt/unity.htm
•http://en.wikipedia.org/wiki/Principles_o
f_art
Imbangan
 Definisi
•Imbangan bermaksud kesamaan dan
kesepadanan dari segi berat, tarikan dan
tumpuan
•Di dalam seni kita berhadapan dengan
imbangan bagi perkara yang berkaitan
dengan tarikan graviti.
• Kebanyakan karya seni dipandang di
dalam orientasi menegak iaitu berhubung
dengan pandangan atas, tepi dan bawah
Jenis imbangan dalam karya
seni
a- Imbangan simetri – unsur seni yang
sama antara kiri dan kanan atau atas
dan bawah (garisan ‘axis’ dilukis di
tengah-tengah pembahagian tersebut)
•b- Imbangan tidak simetri – unsur
seni tidak sama di kedua-dua
bahagian tetapi mempunyai ciri-ciri
yang menimbulkan kesan
keseimbangan
 Imbangan dapat dilihat dari
beberapa aspek
• imbangan saiz
•imbangan jarak/ ruang

•imbangan bentuk
•Imbangan rupa

•imbangan warna
• imbangan jalinan
Pergerakan
dan Irama
Pergerakan
1. Pergerakan ialah keadaan yang
bergetar, bergoyang, bergegar,
berayun, memancar, bersinar-sinar,
dan sebagainya.
2. Pergerakan wujud pada benda alam
semulajadi dan benda buatan
manusia.
Buatan manusia Semulajadi
3. Irama dan pergerakan dapat diwujudkan
dalam gubahan seni visual melalui
pengolahan unsur-unsur seni dengan cara
dan teknik yang tertentu.
4. Ia bertujuan memberi ‘nyawa’ kepada rupa
dan bentuk visual dalam seni tampak dua
dimensi, menimbulkan imej yang lebih hidup
dan realistik, menjadikan gambar kelihatan
lebih menarik.
5. Dalam penciptaan seni tampak,
pergerakan diwujudkan melalui cara
ulangan unsur-unsur seperti jalinan,
garisan, rupa, warna, bentuk dan
ruang.
Pergerakan dalam jalinan
Pergerakan dalam garisan

Garisan
'Gesture'
Garisan Gesture
adalah garisan
yang dilukis
secara cepat
dan bersahaja.
Pelukis juga
•Garisan Gesture karya Rambrandt dapat
menggunakan
kedua-dua
garisan ini
sebagai
membantuk
objek.
Pergerakan dalam rupa
Pergerakan dalam warna
Pergerakan dalam bentuk
Pergerakan dalamruang
6. Prinsip-prinsip pergerakan banyak
digunakan dalam Seni Op, lukisan
komik dan kartun.

Contoh karya Seni Op

Contoh lukisan komik atau kartun
Pengulangan
Ritma
Tindakan /
Action
 Pergerakan adalah jalan mata kita ikuti
apabila kita melihat karya seni. Tujuan
pergerakan ini adalah untuk mewujudkan
perpaduan dalam karya seni dengan
perjalanan mata (eye’s travel).

Ini boleh dicapai dengan menggunakan

pengulangan, ritma, dan
tindakan. Pergerakan berhubungan
bersama-sama dengan paduan pelbagai
komponen bersama-sama.
 Pergerakan dalam
pengulangan dan ritma
•Penggunaan ulangan untuk mewujudkan
pergerakan berlaku apabila unsur-unsur
yang mempunyai sesuatu yang sama
berulang-lama atau tidak teratur
mewujudkan irama visual.
•Pengulangan tidak semestinya merujuk
kepada pertindihan yang tepat semata,
tetapi ia juga bermaksud persamaan atau
hampir mempunyai persamaan.
Pergerakan dalam unsur
pengulangan
Ritma
 Ritma
•Rhythm adalah hasil ulangan yang membawa mata dari
satu kawasan ke kawasan yang lain secara langsung,
mengalir, atau pergerakan staccato.
•Ia boleh dihasilkan oleh pengulangan berterusan,
dengan pengulangan berkala, atau tetap iaitu satu
bentuk yang lebih atau baris yang lebih. Satu bentuk
tunggal mungkin sedikit berubah dengan pengulangan
setiap atau diulangi dengan perubahan berkala dari segi
saiz, warna, tekstur, atau nilai.
•Garisan terdiri daripada sangat panjang, berat, atau
arah. Warna juga mempunyai perulangan di beberapa
bahagian komposisi untuk menyatu-padukan pelbagai
kawasan dalam lukisan itu.
Ritma Pengulangan
Boleh dilihat melalui pengulangan garisan,
bentuk,warna, tekstur atau jenis.
Ritma Gradasi
Boleh dilihat melalui pertambahan atau
pengurangan kualiti (tinggi, lebar atau
saiz)
Ritma Transisi
Often subtle. Leads the eye in a gentle,
continuous, uninterrupted visual flow from
one area to another or object to another.
Arches are much smoother, less abrupt,
than doorways with square corners. Curved
lines are sign of transition.
Ritma Bertentangan
The direct placement of lines, forms, or
colors to create opposition by an abrupt
change.
Ritma Radiasi
All part of a composition are balanced and
repeated around a central axis.
 Pergerakan melalui
tindakan/action
Gerakan juga boleh diwujudkan dengan
tindakan. Dalam karya seni dua dimensi,
tindakan/action mesti tersirat. Tindakan tersirat
dalam lukisan menggambarkan kehidupan dan
aktiviti dalam komposisi.

Ini diilustrasikan oleh arah mata. Tindakan

juga boleh ditunjukkan dengan "membekukan
rangka" kesan objek yang bergerak, seperti bola
melantun digantung pada pertengahan udara,
pelari kira-kira untuk mengambil langkah
berikutnya, atau perenang mengambil menyelam,
dll
 Aplikasi prinsip irama dan
pergerakan dalam kegiatan
menggambar dapat:
•Menghasilkan irama dan suasana yang
tertentu.

•Menjadikan gambar lebih menarik.

•Menimbulkan daya tarikan yang lebih menarik.

•Menimbulkan kesan visual yang lebih hidup

dan realistik.
 Untuk memahami lebih tentang
pergerakan / eye’s travel boleh lihat
pada 3 slide terakhir ini. =)
 What happens when you look at this photo?
Does your eyes jump around from bright spot to
bright spot? Why does this occur?

Your eye moves around in this piece, because the

lights are spaced out in a rhythm way just like
notes are placed on a sheet of music. The contrast
between the light and the background make the
lights and the lines stick out.
Does this picture show rhythm? If so, how
does it show rhythm?

At first you probably thought that this photo

didn't show rhythm, but if you look closely
the variety of platters at different angles
makes your eye move at "beats" across the
photo.
 Does this photo show movement or is it still?
What did the photographer do to make this photo?

The photographer caught motion in this photo by

having focusing the camera on the background. As you
can see the items that are still in the background are
cleaar and the item in motion (motorcycle) is blurry. You
can tell what direction that the motorcycle is going in
and you can assume that it's going rather fast.
Therefore there is movement in this photo.
Sumber Rujukan
•Mazlan Othman, Teks Lengkap Pendidikan Seni Visual
(2006), Penerbit Fajar Bakti Sdn Bhd. Selangor Darol
Ehsan.

•Chang Hoon Won, Teori Seni Visual (2008), Dawama

Sdn Bhd.Selangor Darul Ehsan

https://sites.google.com/site/principlesofdesignsite/hom
e/rhythm-movement

http://www.bluemoonwebdesign.com/art-lessons-3.asp
KONTRA
 Pengenala
n

•Kontra adalah ciri-

ciri yang
bertentangan
dalam sesuatu
gubahan.
•Kontra boleh
diwujudkan melalui
perbezaan warna,
bentuk, rupa,
jalinan dan
garisan.
•Kontra di dalam
sesebuah karya
seni dapat
•Kontra berkait rapat dengan
penegasan, iaitu lebih tinggi kadar
kontra, maka lebih jelas
penegasan dalam sesuatu karya seni
dan sebaliknya
•Kontra dapat dihasilkan melalui
penggunaan unsur seni, teknik dan
bahan yang berlainan
 TUJUAN
•Untuk menonjolkan sesuatu perkara
yang dapat menarik perhatian ramai.
•untuk mewujudkan kesan
pertentangan serta membangkitkan
suasana
 CIRI-CIRI
a. Mempunyai kaitan dengan fokus
b. Mempunyai ciri-ciri bertentangan
c. Memberi penumpuan dan
penegasan
d. Mengelakkan kebosanan
 Kontra Pada Alam
Sekeliling

Alam sekeliling banyak

memperlihatkan kesan
kontra, antara contohnya
adalah seperti:

•Warna bunga yang

kontra dengan daunnya.
•Pasir putih di persisiran
pantai yang kontra
dengan warna laut dan
tumbuh- tumbuhan.
Kontra pada persisiran laut dan
pantai..
Kontra pada sayap rama-
rama
Kontra pada tumbuhan…
 Kontra Pada Alam Buatan
Manusia
•Atas kebolehan manusia
untuk meniru dari alam
sekeliling, terdapat banyak
unsur- unsur kontra pada
alam buatan manusia yang
dijadikan untuk menarik
perhatian.
•Antara contoh kontra pada
alam buatan manusia ialah
pada seni bina, hiasan
dalaman, seni landskap,
karya seni dan sebagainya.
 SENI
BINA
Kontra dari
penggunaan
bentuk, saiz dan
warna.
 Kontra Pada
Hiasan Dalaman
 Kontra Pada
Seni Landskap
Kontra Pada Karya Seni
 APLIKASI KONTRA DALAM
KARYA SENI
•Kontra digunakan untuk
mewujudkan kelainan bagi
menukar rentak yang
stereotaip dalam
menghasilkan sesebuah karya
seni.
•Kontra bertujuan untuk
menimbulkan kesan
pertentangan dan
membangkitkan suasana.
•Sebaliknya penggunaan
unsur kontra tanpa
perancangan dan terlalu
beragam akan menghasilkan
suasana bercelaru dan kelam
kabut.
 CARA- CARA MENGHASILKAN
KESAN KONTRA
•Kontra dapat dihasilkan melalui
perbezaan unsur- unsur
seni/penggunaan benda2
bertentangan.

•Kontra Garisan: garisan yang berbeza

watak , kedudukan yang bertentangan,
saiz yang berbeza dsb juga
menghasilkan kesan kontra.
 Kontra
Jalinan
• Kontra
Jalinan: ia dapat
dihasilkan
melalui kesan
jalinan yang
kasar, licin,
kesat, perbezaan
kesan jalinan
dan sbg.
Kontra
Rupa

Kontra Rupa: kontra

boleh terhasil melalui
rupa dengan
menggunakan
pertentangan rupa
bulat dan persegi,
abstrak dan realistik,
cantik dan buruk dan
sbg.
Kontra Warna

• Kontra Warna: penggunaan

warna yang bertentangan boleh
menghasilkan kesan kontra
seperti warna panas dan sejuk,
terang dan gelap, mera dan hijau
mahupun warna2 penggenap
yang lain.
Kontra Arah: kontra ini dihasilkan
melalui ke atas, ke bawah, ke kiri
atau ke kanan
 Kontra Ruang
• Kontra Ruang:
dihasilkan melalui
keadaan luas dan
sempit, selesa
dan kosong,
negatif dan
positif, jauh dan
dekat.
•Kontra Saiz:
perbezaan besar
atau kecil sesuatu
unsur memberi
kesan kontra untuk
menarik perhatian
umum
 RUJUKAN
•http://www.scribd.com/doc/56684473/KO
NTRA
•http://psvspm.blogspot.com/2009/04/prin
sip-rekaan.html
•Chang Hon Woon (2008), Teori Seni Visual
Edisi Kedua. Kuala Lumpur : Dewan
Bahasa dan Pustaka
PENEGASAN
 PENGENALAN

1. Penegasan bermaksud sesuatu yang

menjadi fokus dan kelihatan lebih ketara
apabila dibandingkan dengan objek yang
lain.
2. Penegasan dapat diwujudkan melalui
ruang, objek, tema dan gaya.
3. Contoh-contoh penegasan : tanda
jenama pada tas tangan, papan tanda
yang berada ditepi jalan raya, arca di
tengah-tengah bulatan, warna bunga
raya merah di antara daun-daun hijau
dan sebagainya
 Fungsi Penegasan

* Menjadi fokus atau tumpuan

* Menarik perhatian
* Mengelakkan kebosanan

Contohnya:hiasan pada kulit buku, pintu

gerbang, poster dan sebagainya.
Aplikasi Penegasan dalam
Hasil Seni

1. Penegasan dalam karya seni ditentukan

oleh unsur-unsur seni seperti garisan,
bentuk,ruang, warna, jalinan dan rupa.
2. Penegasan biasanya digunakan dalam
kerja-kerja seni seperti lukisan poster,
hiasan kulit buku/majalah, hasilan catan,
logo, iklan dan papan tanda.
Kajian penegasan pada karya seni
Kajian penegasan pada alam semulajadi
Kajian penegasan pada barangan buatan manusia
 Penegasan dalam seni visual

Bentuk berbeza Jenis yang berbeza

Saiz yang berbeza Arah yang berbeza

Kajian penegasan pada alam haiwan
Kepelbagaian
 Maksud Kepelbagaian Dalam Seni
Visual
•keadaan kombinasi pelbagai gaya, nilai dan idea yang berbeza dalam
suatu gubahan hasil daripada perlanjutan, gayaan dan kontra dalam
penggunaan unsur seni dan prinsip rekaan.

•Prinsip kepelbagaian dapat dihasilkan apabila kita menggunakan unsur

seni atau idea yang pelbagai.

•kepelbagaian digunakan untuk menimbulkan nilai estetika yang tidak

membosankan.

•kepelbagaian juga boleh menimbulkan kontra.

•Penggunaan pelbagai unsur seni bagi mengelakkan sesuatu karya

kelihatan membosankan
•Kepelbagaian dapat memberi gaya, variasi, tenaga,
dan daya tarikan dalam sesuatu gubahan.
•Kepelbagaian dapat dihasilkan melalui penggunaan
unsur seni seperti garisan, rupa dan warna yang
pelbagai dalam sesuatu gubahan.
•Prinsip kepelbagaian tidak harus digunakan secara
keterlaluan dalam sesuatu gubahan.
•Semakin banyak unsur kepelbagaian dalam sesuatu
karya, semakin sukar kesatuan dicapai. ( perkara ini
akan merosakkan kesatuan dalam sesuatu hasil karya)
•Penggunaan media dan teknik yang berbeza juga
boleh menimbulkan kepelbagaian.
•Kaedah ini dikenali sebagai media campuran.
•Karya yang dihasilkan oleh media campuran
adalah yang terdiri daripada gabungan beberapa
jenis media yang berlainan seperti yang berikut :
a. Lukisan + catan
b. Catan + kolaj
c. Catan + asemblaj
d. Cetakan + catan
e. Lukisan + catan + cetakan
kepelbagaian dalam kehidupan seharian
kepelbagaian di sekeliling kita
kepelbagaian dalam karya seni visual
 RUJUKAN
•Chang Hon Woon (2008), Teori Seni
Visual Edisi Kedua. Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa dan Pustaka

•
http://psvspm.blogspot.com/2009/04/prinsip-
rekaan.html