Sabrina Ganda
Sabrina Ganda
Sabrina Ganda
people oriented force program, biodiversity conservation protection and development program, and
the third one is the institutional program now dun sa people oriented force program mayroon itong
component na kung tawagin ay ang the new and people kase may tao dito sa loob and another one
is aahhhh cleaning environment and livelihood paano mag ka capacitate ang mga tao o kaya in
such a way na ang kanilang mga activities is due towards more on conservation and protection now
for the biodiversity conservation and development program mayroon kaming mga ibat ibang ano
kami dito components like for example biodeiversity conservation mga ahhhh botanic gardens
parks ahhhhh development program and ofcourse ahhhh yung oral sen and watershed and the third
umbrella program which I have mentioned is yung institutional program , so sa institutional
program nandyaan yung propers of management legal aspects related dito sa mga issues and
concerns dito sa mundo and ofcourse yung concern niyo yung eco tourism , okay? So nakuha niyo
you have the umbrella program and we have the various components now for this ahhhh each
component mayroon itong mga thematic programs ito so sa concerns niyo yung ahhh sa community
ahhhh activities dito sa mt. makiling ahhh maraming mga activities kami dito na ginagawa kung saan
nakiki participate ang community ahhhh but prior to that syempre kailangan ahhhhh I capacitate
dito ang mga communities in such a way na is more towards on conservation hindi sa mga
distructive things, okay now dun naman sa mga ano specific na involvement nila so na iinvolve sila
sa mga tree planting ,and ahhh conservation ng mga ano ating mga itinanim na puno as well as
protection ng ating mga ibat ibang mga resources regarding sa ating mga puno , ahhhh dun sila
nagpaparticipate now meron kami ditong tinatawag na management of high visitation period which
is ahhhhh technically we conceptualize it as make it makiling na ginagawa namin tuwing len ten
season , len ten season yung holy week period one week ito so as more on ahhhh ecotourism
conservation activity kase during that time o during that period thousands of visitors ang ahhh nag
tetreck at nag I stay dito sa makiling para dito sila mag unwind at the same time dito sila ahhhh mag
stay for ahhhh spiritual purpose now ahhhh dito sa one week ahhh holy week activity ahhh meron
kaming mga ibat ibang components to ensure na lahat ng mga activities na mga visitors ay ahhhh
properly monitored and at the same time properly regulated so isa sa mga ahhhhh first component
naming is ahhhh tinatawag naming na ahhhh briefing component so bago pumasok yung mga
visitors dito sa loob nag a undergo sila ng briefing so sa briefing ini empaphasize namin dito yung
do’s and don’t’s once they enter dito s mt.makiling itself like for example take nothing but pictures
and give nothing but footprints so hindi kayo pwedeng maka distruct or mamitas ng halaman
kailangan lang nila ay ang ahhhhh mag observe , photos so yun ang basic ahhhh briefing so ang
policy namin dito no briefing no entry ,so once na ma brief na sila pinoprovide sila ng some sort of
ahhhh ano foe example ahhhh buller with the name the name mouth makiling , katunayan na nag
undergo sila ng briefing , ito ay buller na may nakasulat na I love makiling , pagpasok nila jan meron
naman isang component na naghahandle na nag iinspect ng kanilang mga things sa mga bags kase
bawal yung mga liquor,cigarette yung mga pointed instruments pati na yung mga alaga nilang mga
pets so ini store yung mga gamit na ito sa isang lugar in such a way na dun lang ito at later on pag sila
ay lumabas ipapakita lang nila yung mga ticket o ticket number ng kanilang mga belongings para
maibalik sakanila yung mga things na temporarily na store at naiwan , example may alak , kukunin si
alak I store sa isang lugar bibigyan sya ng number, paglabas niya surrender niya yung ticket number
babalik sakanila yung gamit so dito ginagawa naming ito kase para maiwasan ang towards incidents
kapag nasa taas kana kailngan kase ahhhh dapat ehhh respect yung mga kapwa visitors ,kung under
ka ng influence ng liquor ahhhh di maiwasan yung ahhh unnecessary things diba , okay tapis na tayo
sa briefing ahhhh ininspect na yung mga belongings and then pupunta na sila dun sa station one
para mag reguister so kailangan din magi wan ng ID why? Incase na maligaw sila mayroon kaming
copy ng identification number , so dun sa ano pag reregister nila meron mga certain fee may
binabayaran sila , so thid year ngayon ahhhh meron silang binabayaran na twenty pesos , ahhhhh
regarding kung ang mga kasama ay mga youngsters o kaya young kids at kung ikaw ay ahhhh student
may discount at ang babayran mo ay ahhhhh half of the price ipapakita mo lang yung ID mo , next ay
yung pagka natapos ka na sa station one bibigyan ka nila ng ticket at dun sa ticket itatago mo siya
kapoag ahhhh may nag check sayo ahhh sa taas na ikaw ay nag undergo na ng briefing at ahhh
nagbayad kana pakita mon lang si ticket tyaka itong ano buller na may nakasulat na I love makiling ,
now ahhh binibigyan din name sila ngh brochure ,booklet para habang naglalakad sila nababasa nila ,
oat nareremind sila kung ano yung mga na brief sakanila , next ay yung ano pag nasa taas kana
mayroon kaming mgha ibat ibang number of ahhh station dito monitoring station one hanggang sa
highest peak number thirty para madaling mamonitor yung ahhh mga insidente meron kaming radio
communication group na kung tawagin ay ang los banos safety and los banos safety team meron so
silang ahhhh control communication sa station one hanggang dun sa peak so meron din silang mga
roabing capes for example may nangyaring aksidente dito sa station thirteen mas madali ang
response now, bakit madali ang response ? ahhhh kinuha naming yung support ng ahhh eary ng
ahhhh ered where in nag provide sila ng vehicle so itong mga vehicle na ito sila yung mga ginagamit
naming in case na mayroon mga toward incidents na nangyayari dun sa taas, for example mayroong
ahhhh natuklaw ang ahas ng hindi sinasadya mayroon kaming mga naka standby na vehicle dun
sasakyan dadalhin siya dito at may ambulance tapos dadalhin siya sa relevant na hospital para dun
siya anuhin treatment , so dun makikita niyo kung paano naming sinisecure yung safety ng visitors
naming, now kapag naandun kana sa taas meron din kaming peace and order mayroon kami dun ang
PNP ng los banos , dun namn sa kabilang side mayroon nam,n kaming PNP ng bitin sa bay at sa sto.
Tomas mayroon kaming pnp so bali dalwang areas yun all other areas are sealed ibig sabihin hindi
kami nagpapapasok ng mga visitors sa maria makiling trail sa los banos why? For easy monitoring so
pag nasa taas kana ,kung gusto mong mag camping mayroon doon cenral campaign na kung tawagin
ay tayabak o mud spring mayroon kaming camp site na piniprepare naming during ahhhh one week
before the len ten season so totally talagang malinis yung lugar , sa gitna nun ahhhh mayroong
central community station tapos mayrron kaming portable toilet na provided at support ng aming
ahhh isang partner para malinis yung lugar , mayroon din kami doon na ahhh malapit dun sa aming
ahhh nursery at doon sa Philippine forest na mayroong water system na incase kailangan ng mga
campers dun sila mas madaling makakuha ng kanilang tubig , now yung pumapanik naman sa peak
ehhhh ceratin ofnumbers kaming hours ang nirequire kapag sila naman ay mag tetreck , at nag
impose na kmi ng cut off time dapat ahhhh by 2pm cut off na wala ng papanik kase mayroong there
was ahhhh time of several years ago hoax lang naman ito hindi naman ito totoo at ahhhh midnight
siya mayroong ahhh nagbigay ng information na yung bagyo ayyy ahhh tatama dito ahhh sa laguna
at ahhhh syempre itong laguna syempre tatamaan itong ahhh los banos so dahil madaming campers
doon sa peak 2 parang ahhh na rattle sila pinababa sila kung makikita niyo yung trail pababa very
narrow siya hindi pwede ang sabay sabay , pag may magbabaan na visitors ahhhh hindi maiiwasan
ahhh dahil gabi siyia mayroong mga natapilok kaya ahhhh nag impose na kmi ng cut off time kukng
hanggang anong oras sila pwedeng pumanik doon at pagdating ng four oclock dapat totally ahhhh
clear na yung summit o peak 2 wala na dapat tao doon para maiwasan yung ahhh ganung incidents
so ito yung mga experience naming na na imkprove namin dito sa program na ito, now yung ahhhh
so nakita niyo naman ang components and everything mayroon yung mga nag iinspect ng mga things
dito and dun sa mga ahhhh nag momonitor sa mga camp sites at sa mga treckers at mayroon kaming
laguna rescue doon sa peak 2 sa summit dun sila nag I stay sila yung ahhhh nagmomonitor ng mga
activities ahhhh ng mga ahhh guess namin at the same time ahhhhh sila din yung nag ahhhh
tumutulong incase na magkaroon ng emergency sa natapos na ang activity ni visitors paglabas niya
totally ang isang policy hindi siya makakalabas unless dala niya yung kanyang basura ,so ang policy
namin no garbage no exit paglabas niya dito mayroon kaming ahhhhh garbage station kung saan
doon ilalagay ang kanyang dalang basura , now everyday in the afternoon sinisegragate ag aming
mga tao ang basura sa biodegradable at non biodegradable para at the end of the ano demanding
of the period mayroon kaming irereport, nagrereport kase kami na eto yung na generate na garbage
for this year in terms of ahhhh biodegradable and non biodegradable , so ahhh dun sa aming data
makikita namin through time nag iimprove yung ahhhh awareness ng visitors naming dahil pababa
ng pababa yung number of kilos ng mga garbages na bumababa dito , and after nung holyweek
period nagtatangal na kmi ng mga post way at makikita niyo kung gaano kalinis at ofcourse dati bago
pa naming ipa implement ito ahhhh halo halo yung pumapasok dito na mga visitors namin, mayroon
jan nakakapasok na naka tsinelas na magkacamping at ang dala lang ay mga ano ang kanilang tent
ay mga sako , so ngayon makikita mo ay may mga dala na silang tent ,prepared na sila unlike before
pero ngayon hindi mo na makikita yung ganoong mga campers , may mga dala na silang cooking
utensils mga naka pang bundok na sila na mga gears so ahhhh nasala na yung mga quality visitors na
pumapanik sa bundok , so ibig sabihin yung integrity ng bundok ayyyy na pepreserve to conserve so
ito ay isa sa mga ecotourism na iniingatan sa ating bundok , which is yung high visitation
management , ang lead number visitation high period per week ay hindi bumababa ng four thousand
pero noong mga nakaraan nopong hindi pa yan nasasala umaabot pa yan ng mga eight thousand ,sa
dahil ahhhh napaka strict kami when it comes to ahhh mga management ng mga visitors dito , yung
iba na hindi kaya yung policy namin na hindi nila magawa ang kanilang mga gusto naghahanap sila
ng ibang bundok , pero dito ang concerns namin dito ay hindi yung income but more on kung paano
naming ma coconserve yung bundok ahhhh bukod dun mayroon din kaming mga ano mga
ecotourism activities kung saan tinuturuan naming yung mga visitors ng mga basic conservation
management skills habang nandoon sila sa loob ng gubat mayroon din kaming mga tinitrain na enp
sa botanic gardens dun yun ahhh sa isang iinterview hin niyo , at doon nyo malalman yung total of
numbers ng mga visitors dito , at sa botanic garden for sight seeing purpose at dito naman sa maraia
makiling trail more on ahhhhh trekking and ahhhh camping purposes , at practically ang ahhhh site
seeing areas na kalimitan pinupuntahan ng mga visitors ay yung mud spring area doon yun sa
kumukulong putik flat rocks malapit lang dito mga big bolders ng mga rocks na nandoon sa gitna ng
ahhhh creek sa mulawin creek and ofcourse yung ahhhh peak ahhhh kung saan yung mga mahihilig
mag ahhh treck , so marami kami ahhhhh ginagawang development para ma in courage at
madagdagan yung mga napuntang visitors at tourist dito sa mt. makiling , at meron silang ahhh
project na mag install ng ahhh zipline tyaka ahhhh ng watch tower so makaka attrack ito sa mga
visitors , now ahhhh kahapon lang pinuntahan namin yung forest park so tinignan naming yung mga
inistablished namin na ahhhhh mga infrastructure noon so naglagay kami ng ahhh bagong toilet
naglagay din kami ng ahhh gasibo para makapag rest yung mga visitors , inayus din naming yung mga
pathway para maayus yung mgha lalakaran ngmga visitors para maiwasan na maputikan sila
naglagay kmi ng semented pathwalk now ahhhh magdadagdag pa kami doon , previously naglagay
din kami ngn wash area kaya lang kung sususktain mo para lang sya sa matatangkad na tao , at kung
yung may mga kasama kang bata hindi nila yun maabot hindi siya makakpag hugas , mayroon din
doon na previously ahhh hugtasan na mababa na pwede sa mga youngsters , so isa yun sa nakita ng
mga kasama ko si iiimprove lang yun para magamit iyon ng ating mga youngsters , at maglalagay dun
kami ng mga garbage bin para maiwasan yung mga kalat sa loob ng rainforest parks and ofcourse
dadagdagan yung mga semented pathwalk para kung saan ma sila pumunta ay talagang ma eenjoy
nila yung pamamasyal nila at himdi sila mapuputikan at maiwasan din yung mga aksidente … halos
one kilometre yung layo ano mula doon sa kalsada papasok doon sa spring itself so ahhhh nag
iistablish din yung isang partner naming ng ahhhhh ano some structure in such a way na pwede
mong Makita ahhh sa malayo yung ahhh spring na hindi mo na kailangan lulmapit pa , nab aka
mamaya mahulog ka pa , so ma ensure yung safety ng ahhhh bisita , so ahhhh yun ang ahhhh
development project ahhh na nasa timeline na later on ahhhh matutuwa yung ahhh bisita namin
kapag sila ayyy bumisita dito at the same time through word of mouth ayyy marami pa lang makikita
sa bundok ng makiling , so makaka attrack kami ng more visitors and tourist to come , syempre more
visitors kase yung quality at mas marami na rin na revenue na papasok dito now yung revenue na
papasok dito magagamit naming ito sa pag improve ng facilities dito ahhhh sa loob ng makiling para
comfortably at pleasantry ng mga visitors yun yung mga ano ginagawa namin, now ahhhh doon
naman sa community na ano ahhhh syempreee ang concern nyo dito ay ang kung mayroon mga
solid waste management or proper waste disposal ang munisipyu naman matagal na silang naglabas
ng ahhhh resolution pagdating ahhh sa solid waste management so npag nakitaan ka ng taong
nagatatapon ka ahhh ng basura mayroong certain penalty na I impose sa inyo , so sila ahhh
marunong nadin sila ahhh maglagay ng ahhh garway way ng mga kanilang mga garbage bags para
naman Makita na sumusunod sila sa resolution na ibinaba ng munisipyu .now ahhh yung ahhh other
activities ng ahhh sa communities is more on ano ahhhh tulungan nalang sila na ano ahhh yung
kanilang mga ahhh kids ang relatives na makapag aral , and this time mayroon kaming mga ahhh
partners na nagbibigay ng mga tulong sa livelihood at the same time , there was a time na ahhhh
siguro mga several years ago nagpoprovide sila ng mga ahhh scholarship para itong mga bata ay
makapag aral para pag sila ay ano ahhhh makapagtrabaho sa ahhh labas hindi na sila babalik pa sa
bundok para Makita yung ganda ng way of living dito sa baba kase kung maganda naman buhay dito
sa baba bakit pa ako magpapapkahirap sa bundok na walang ilaw walang prtable na water system at
ahhh yung kanilang tirahan ayyy ahhh hindi naman sya masyadong kaganda at hindi ka aya aya hindi
siya condosive ,so yun yung ahhhh ano inimplement naming dito sa mt.makiling , very ano kami sa
mga ano ahhh activities structive syempree ah dahil hindi naman time to time mamomonitor namin
yung mga tao jan mayroon din mga nakakalusot pailan ilan pero ang importante yung itegridad ng
bundok intact padin now so wala naman incident dito na illegal logging kase for laboratory used
only , bawal yung ahhh construction , ngayon ah ahhh wala ka ng makikitang ahhh open end portion
kung magmumula ka ng slex puro puno na yun kase na re forest na yun, before doon sa batanggas
mga ilang hectares ang makikita mo puro yellow na ibig sabihin puro grass kalbo pero ngayon forest
na siya . at yun yun yung program na ginawa naming na I reforest yung mga private identity
hanggang yung fifty hectares ma re forest ,makikita mo puro na lahat berde wala ka ng makikitang
kalbo dahil yung yung isa sa programa naming mag refores at I conserve ang mt. makiling na replant
yung ang mga basic conservation na ginagawa namin na inimpliment so kung maganda yung
kabundukan mas madaming papanik maraming tourist na pupunta kase it’s the nearest mouontain
dito that’s actually an intact mountain dito sa metropolis ang laki ng makiling so yun ang anon g
ahhh university contious sustaining of preservation and conservation for the future next generation
kase walang ibang mag bebenifits doon kundi yung mga sususnod na henerasyon okay ahhh yun ang
general overview ng ahhh mt. makiling na maipoprovide ko lang sa inyo
For the question of how does the community contributes in sustaining and conservation of mt.
makiling ahhhh first of all yung ahhh unique ahhh ang status ng makiling and yung kanyang
community kase ahhh sa lahat ng ahhhh hindi naman siguro sa lahat ewan ko lang sa status ng iba
pero ang mt. makiling mayroon siyang identified and ahhhh recognized na ahhhh community sa loob
eto yung brgy. Bagong silang yung kanyang brgy. Center and purok sa kanyang loob ng mt. makiling
and ahhh typically kapag sinabi natin na mayroong tao sa loob ng forest reserve sa isang
conservation area tinitignan sila as a kalaban sa isang area and parang kailangan silang paalisin para
mas maingatan daw yung kagubatan itself but in mt. makiling iba yung tingin naming sakanila
tinitgnan naming sila as ah katulong , katulong sa pangangalaga ng bundok , so ang contribution ng
community sa loob ng bundok ayyy ahhhh lalo na conservation ng mt. makiling ayyy ang ahhh pag
tulong kanilang mga manpower specially labor and services sa mga projects na ginagawa sa opisina
kapag kami ay mayroon mga conservation project na ginagawa dito sa makiling center uplb siguro
ahh sila ang una naming nirerequire para sa tulong hindi siya yung tipong pupunta kami doon at
sasabihin lang na may project tayong ganyan ahhhh nirerecognized nila na mayroong ahhh rule yung
kanilang community at kailangan nilang tumulong sa pamamagitan ng ahhh pagsali nila sa mga
projects na yun ahhhh ano pa ba also yung community ay ahhh pertaining doon sa nakatira sa taas
yung nakatira sa loob ng mt. makiling sila ay typically kasama rin sa mga conservation campaign and
ahhh such that sila ay na educate sa kahalagahan ng conservation and therefore sila rin ay conscious
sa kanilang mga ginagawa therefore hindi sila yung nagsisisga sa tabi tabi hindi sila yung mga
namumutol ng puno they are also vegelant sa mga threats na nakikita sa loob ng bundok so sila rin
ay ang nagsisilbing partners sa mga patrols and yun that’s as far the community inside the forest
reserve as concerned pero mayroon pa din tayong maraming community na nakapaligip sa
mt.makiling dahil sa teo provinces and four local government yung nasasakop ahhh ng mt. makiling
forest reserve ito yung bay,calamba,los banos at sto.tomas ahhhh so yung mga community sa paligid
na yun ahhhh iniikot ng ating ahhh opisina namin yung mga kanilang local government and then
yung kanilang mga skills para mag conduct ng mga iba pang klase ng information campaigns and also
mayroon din mga activities yung mga ahhh aming opisina kung saan nag iinvite kami ng participants
specially para sa mga programs like ahhh ginagawa naming annually na yung summer program ini
immerse naming yung mga bata kung ano yung mga ginagawa ng mga foresters ano yung mga
conservation methods na ginagawa namin and yung tipong three days silang nandito sa mt. makiling
tapos ahhh tours lectures and activities para sa kanila so by that yung kanilang ahhh contribution sa
conservation is yung kanilang participation sa mga activities na nagpopromote ng conservation so
yun ahhh inside the forest yung mga communities ay ahhh kino coordinate n gaming ahhh opisina ng
para sa ganun para mas lalong ma protect yung ahhh mt. makiling . okay so ah for number five
question naman is there a community program in the brgy implemented to help the sustainability
and conservation of the mt. makiling ? example is solid waste management or proper waste
disposal ? ahhhh nabanggit kona siguro ito kanina ahhh yung typically yung aming ahhh opisina kami
yung mga naglelead o nagpa pilot ng mga programs na ahhh ginagawa naming participants ang mga
community sa paligid pero as far as yung ahhh local government initiated naman na mga programs ,,
ahhhh siguro ang pinakamalapit kung na rerecal na program is yung make it makiling kung saan
ginagawa siya annually tuwing Lenten season o kaya holy week yun yung peak season ng makiling as
in thousands of people ang umaakyat at dumagdagsa dito sa makiling and therefore ahhh nakikipag
coordinate kami sa local government sa paligid ng ahhh mt. makiling para sa ganun ay tumulong sila
doon sa implementation ng program na yun , so ano ba yung mga ginagawa sa program na yun?
Ofcourse is yung ahhh visitor information ahhh and the visitor data capture kalian alamin namin
kung saan galing yung mga tao , ano yung mga ahhh gusto nilang puntahan sa loob mga typhical na
initial survey and then yung ahhh visitor briefing kung saan ahh tinatry naming I educate sila ng
mabilisan at ahhh medyo kwan na paraan kung paano naming kino conserve naming yung bundok at
kung paanoi sila makakatulong sa pag conserve bilang mga bisita for that period of time and also
ahhh ini ensure namin yung safety nila sa pamamagitan ng pagdedeploy ng mga rescue groups
police groups at forcers and armys group sa loob ahhh para bantayan yung mga ahhh medyu
delikadong lugar at para I ensure namin peaceful yung oent kase thousands of people yung
nagpupunta dito sa tayabak yung iba nagpupunta naman sa peak tas a dun sila nagi stay so ah
madami , madami talagng nagpupunta although hindi ano ng community ng brgy. Government kundi
kami padin yung din pero sila yung main players , yung mga local government kase without yung
tulong nila kulang na kulang yung man power ng aming opisina ahhh so yun isa yun sa mga program
na nakakatulong sa sustainable conservation ng mt. makiling now ahhh kung like for example yung
mga solid waste management o proper waste disposal aahhh syempree yung ahhh community sa
loob meron ibinaba na resolution for segregation of disposals ,ahh actually ang participation naman
nila jan mayroon naman silang division na sila talga yung mga naghahandle ng tree planting activities
at pag maroon mga gain na activities ang participation naman ng mga community ayyy ahhh sila
yung tumutulong sa pag peprapare ng site , tatanggalin yung mga mga weeds mag peprepare ng
mga locations ng mga tataniman and typhicaly yung mga ahhhh sumasali dun sa mga program na
yun is mga private companies like ahhh Toyota basta yung mga companies na malalaki .. sa paligid
ng makiling kami yung ginagawang site ng mga kanilang ceasar , basta kmi yung ginagawa nilang
ceasar company activities nila and ahhh sila yung mag a identify ng ahhh site cocontakin ang
community para tumulong iprepare yung site para sa tree planting and also syemree mayroong hindi
naman one time ang tree planting kailangan mo syang I ensure for atleast three years na malinis
yung tataniman lilinisin kalian I ensure yung site para sure na mabubuhay yung mga puno na
itatanim kase kung hindi saying lang din yung mga itatanim na puno , himdi naming binibilang yung
mga tinataning kase actually may given slot for tree planting for private companies may portion and
boundaries at ipapaalaga sa company like for example saknila yung five hundred meters na yun
depende pa sa spacing , mayroon kaseng tamang spacing yung pagtatanim ng mga puno so yun ,
yung length ng aming boundary typhically yun yung mga tinataniman naming ng mg makukulay yung
mga namumulaklak , and we have eighty percent of survival sa mga naitanim na puno .kaya
sinisiguro namin na maalagaan siya mabalikan siya kase sypemre yung mga companys nay un hindi
naman one tim,e na makakadalaw sila sa mga naitanim na trees sila ay mga nagbibigay nlanag ng
pang maintence for the sake mabubuhay ang kanilang mga itinanim with the help of the community
who are participating in the program itsef ,,,ahhhhh in the past three years mayroon kaming effort
na mag establish ng ahhh community nursery para sa mga taniman ng mga gulay kung saan dito
kukuha ang mga community ng kanilang daily living mga pagkain at uulami in convenience of their
needs ,at nag establish kmi ng dalawa netong nakaraang taon dito sa bitin at sa limaw and ahhhh
ginagamit nila yung ahhh nursery ngayon at tyaka yung ahhh garden para pagkunan nung mga ano
kanilang pang araw araw na gulay ahhhha so interms if sustainability palagay ko may impact yun
ahhh kase instead of ahhh using yung ahh glance sa loob ng makiling nakapag identify kami ng isang
specific na site para doon sila magpalago ng ahhh kanilang mga halaman at gulay , so ayun
community