ASINAN ELEMENTARY SCHOOL Pangyayari Taon Sanhi at Bunga POLITIKAL Pag-aalsa ni 1574 Hindi pagtupad sa ipinangako Lakandula ng gobernadora Heneral Miguel Lopez De Legaspi na malibre sa pagbabayad ng buwis at polo ng mga kaanak ni Lakandula ang huling hari ng Maynila Pag-aalsa ng mga 1587- Ninanais ng mga Datu-sa Datu ng 1588 pangunguna ni Salamt Martin Tondo(Pagsasabwa Pangan, Juan Banal at Pedro tan sa Tondo) Balingit –na mabawing muli ang kanilang Kalayaan at karangalan PANRELIHIYON Pangyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ng mga 1601 • Pagtutol sa pagbibinyag sa mga Igorot ng Igorot Hilagang Luzon sa Kristiyanismo alinsunod sa utos ni Gobernador Heneral Francisco de Tello de Guzman • Hindi matagumpay ang mga Espanyol na ipasailalim ang mga Igorot.
Pag-aalsa ni Bancao 1621 • Pinamumunuan ni Bancao ng Carigara na
lumaban sa Simbahang Katoliko ng Leyte. • Katuwang ang babaylan na si Pagali ay nagtayo ng mga dambana para sa mga anito at hinikayat ang ilang bayan na sumapi sa kanila at makilahok sa pag-aalsa. Nasupil ang kanilang rebelyon at pinugutan ng ulo si Bancao Panrelihiyon Pag-aalsa ni Tamblot 1621-1622 Pagtutol ng mga Boholano sa Kristiyanismo sa pamumuno ng dating babaylan na si Tamlot. Isinagawa ito pagsapit ng kapistahan ng St. Francis Xavier. Nasupil and pag-aalsa pagsapit ng Bagong Taon 1622. Pag-aalsa ng mga 1625-1627 Pinamumunuan nina Miguel Lanabng Itneg Cagayan at Alababan ng Apayao. Pinugutan ang ng ulo ang dalwang misyonerong Domincan at hinikayat ang mga Itneg na magnakaw, dumumi sa mga imahen ng santo at sunugin ang mga lokal na simbahan bilang protesta sa sapilitang pagbibinyag sa kanila sa Kristiyanismo. Nasupilnoong 1627 sa utos ni Gobernador Fernando de Silva. PANRELIHIYON Pag-aalsa ni Tapar sa 1663 Pinamumunuan ni Tapar ng Iloilo na Panay naghahangad na magtayo ng bagong sangay ng Kristiyanismo sa bayan ng Oton kung saan ay kikilalanin siya bilang “Diyos na Makapangyarihann.” Agad na nasupil at pinatay ang mga lumahok sa rebelyon Pag-aalsa ni Dagohoy 1744-1829 Nagalit si Dagohoy, isang dating cabeza de sa Bohol barangay, dahil sa pagtutol ng Kura na bigyan ng marangal na libing ang kaniyang konstableng kapatid. Pag-aalsa ni 1840-1841 Nagalit si Apolinario Dela Cruz o Hermano Apolinario Dela Cruz Pule dahil tinaggihan siyang maging pari at sa Tayabas kilalanin ang kanyang samahang Confradia de San Jose Dinakip at pinatawan ng kamatayan. EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Magalat 1596 Kasama ang kanyang kapatid, tinutulan ni Magalat , isang rebelde mula sa Cagayan ang di makatuwirang paninigil ng buwis ng mga Espanyol. Ipinapatay ng mga Espanyol sa mga Indio na nakilahok sa pag-aalsa ni Magalat. Pag-aalsa ni Ladia sa 1643 Pinamumunuan ni Pedro Ladia-isang Moro Malolos Bulacan na taga Borneo na naniniwalang mula siya sa lahi ni Lakandula. Kinumpiska ang kaniyang ari-arian ng mga Espanyol na nagtulak sa kaniya na mag-alsa laban sa mga mananakop Dinakip at dinala sa Maynila kung saan siya sinentensiyahan ng kamatayan EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Sumuroy 1649-1650 Pinamumunuan ng Waray na si Agustin Sumuroy ang pag-aaklas laban sa Polo y Servicio sa Samar. Taliwas sa patakaran ng polo ang mga Waray ay ipinadala sa mga pagawaan ng barko sa Cavite, malayo sa kanilang tirahan. Sumiklab ang pag-aalsa sa Cavite at umabot sa Mindanao,Bicol, Cebu, Masbate,Camiguin, Zambaoanga at Hilagang Mindanao. Humina ang [ag-aalsa hagggang sa tuluyang masupil ng madakip at ipapatay ng mga Espanyol si Sumuroy at iba pang lumako sa pag-aalsa. EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Maniago 1660-1661 Pinamumunuan ni Francisco Maniago ng Mexico Pampanga. Pagtutol sa mga Kapampangan sa sapilitang paggawa sa mga galyon sa hindi pagbabayad ng pamahalaan sa mga biniling palay mula sa mga magsasaka. Nasupil ni Gobernador Heneral Sabiniano Manique de Lara gamit ang “divide and rule policy. Pag-aalsa ni Malong Sa 1660-1661 Pinamumunuan ni Andres Malong. San Carlos Pangasinan Nag-ugat sa hindi pagbabayad ng mga Espanyol ng kaukulang sahod sa libo-libong katutubong nagtratrabaho sa pagawaan ng barko. Kinalaban ang mga opisyal na Espanyol at hindi ang mga pari o ang simbahan. Agad nasupil ng mga Espanyol. EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Almazan 1661 Pinamumunuan nina Don Pedro Almazan- isang sa San Nicolas Laoag mayamang pinuni ng Laoag na konotonahan Ilocos Norte noong 1660 bilang hari ng Ilocos at Juan Magsanop- pinuno ng Baccarra Nagsagawa ng pag-aalsa bilang pagsuporta sa ipinaglalaban ni Malong ng Pangasinan. Matapos niyang ipapugot ang ulo ng mga prayleng Dominican na si Jose Santa Maria at Augustinian na si Jose Arias. Nadakip si Almazan, ibinigti sa plaza at tuluyang natigil ang rebelyon. Pag-aalsang Agrarayo 1745-1746 Malawakang pag-aalsa ng mga magsasaka ng sa Katagalugan rehiyo ng Katagalugan sa pangunguna ng ng mga lalawigan ng Batangas, Laguna at Cavite dulot ng pangangamkam ng mga prayle sa kanilang mga lupa. Hindi nagging matagumapay bagkus walang lupang naibalik sa mga magsasaka. EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Maniago 1660-1661 Pinamumunuan ni Francisco Maniago ng Mexico Pampanga. Pagtutol sa mga Kapampangan sa sapilitang paggawa sa mga galyon sa hindi pagbabayad ng pamahalaan sa mga biniling palay mula sa mga magsasaka. Nasupil ni Gobernador Heneral Sabiniano Manique de Lara gamit ang “divide and rule policy. Pag-aalsa ni Malong Sa 1660-1661 Pinamumunuan ni Andres Malong. San Carlos Pangasinan Nag-ugat sa hindi pagbabayad ng mga Espanyol ng kaukulang sahod sa libo-libong katutubong nagtratrabaho sa pagawaan ng barko. Kinalaban ang mga opisyal na Espanyol at hindi ang mga pari o ang simbahan. Agad nasupil ng mga Espanyol. EKONOMIKO Panyayari Taon Sanhi at Bunga Pag-aalsa ni Diego 1762-1763 Nag-alsa si Diego Silang dahil sa buwis at Silang at Gabriela pagnanais na palayasin ang mga Espanyol. Silang Pinatay ang kanyang kaibigang si Miguel Vicos. Ipinagpatuloy ni Gabriela Silang ang ipinaglalaban ng asawa. Nahuli si Gabriela at binitay. Pag-aalsang Basi 1807 Pinamumunuang ni Pedro Ambaristo sakasalukuyang Piddig, Ilocos Norte. Nag-ugat sa paghigpit ng mga Espnayol sa produksiyon at pagbebenta ng basi-isang uri ng alak na mula sa tubo. Ipinagbawal ang pribadong produksiyon ng alak. Dahil ditto napilitan ang mga Ilocano na bumili ng basi ng mas mataas na halaga. Makalipas ng ilang Linggo sa pag-aalsa ay nasupil din ito agad. PAGSASANAY: Tukuyin kung pag-aalsang panrelihyon, ekonomiko o politkal ang sumusunod. Ilarawan ang mga mahalagang tagpo sa pag-aalsa. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno. 1. Pag-aalsa ni Apolinario Dela Cruz-______________ 2. Pag-aalsang Basi-_________________ 3. Pag-aalsang Bancao_______________ 4. Pag-aalsa ni Diego Silang__________ 5. Pag-aalsa ni Lakandula____________ 6. Pag-aalsa ni Almazan_____________ 7. pag-aalsa ng ,ga Datu ng Tondo_____________ 8. Pag-aalsa ni Magalat___________________ 9. Pag-aalsa ni Maniago___________________ 10.Pag-aalsa ng mga Itneg_____________________