Republic of the Philippines

President Ramon Magsaysay State University

(Formerly Ramon Magsaysay Technological University)
Iba, Zambales, Philippines
Tel/Fax No.: (047) 811-1683

College/ Department College of Accountancy and Business Administration 2

Course Code FILN 1
Course Title Kontekstwalisadong Komunikasyon Sa Filipino
Place of the Course in the Program
Semester & Academic Year 1st Semester, AY 2020 – 2021

Introduksyon:

Ang KOMFIL ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim sa

kontekstwalisadong komunikasyon sa wikang Filipino ng mga mamamayang Pilipino sa
kani-kanilang mga komunidad sa partikular, at sa buong lipunang Pilipino sa pangkalahatan.
Nakatuon ang kursong ito sa makrokasanayang pakikinig at pagsasalita, gayundin sa
kasanayan sa paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at modernong midya na makabuluhan sa
kontekstong Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan.

Inaasahang Matutuhan:
Sa pagkatapos ng kurso, inaasahang matutuhan ng mga mag-aaral ang mga
sumusunod:

1. Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa

kontekstwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa.
2. Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng pagpapalakas ng iwkang pambansa,
pagpapatibay ng kolektibong identidad, at pambansang kaunlaran.
3. Magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong pang komunikasyon
sa lipunang Pilipino.
4. Mapalalimm ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga Pilipino
sa iba’t ibang antas at larangan.
5. Malinang at mapahalagahan ang kultura at iba pang aspektong panlipunan sa
pakikipagpalitang-ideya.

Talakayan:

 WIKANG PAMBANSA BILANG GAWAING PANGKOMUNIKASYON

AT DISKURSONG LOKAL AT NASYONAL

Lektur 1

Sa panahong nangangailangan nang higit na pagmamahal sa bansa at identidad, lalong

pinalalayo ito ng mga sitwasyong panlipunan at kultural bung ng mga batas na niliksa at mga
panuntunan kagaya ng pagpipilit sa pagtulak palayo sa sariling pagkakakilanlan-ang wikang
Filipino. Ngunit hindi nagging hadllang ang mga panuntunang ito sa labis na pagmamahal ng
mga eksperto, dalubguro, at mga nag-aaral ng wika sa pagtigil sa damdaming maka-Pilipino
bagkus naging daan ito sa lalo pang pagpapanatili nang mas makatwiran at kritikal napag-
aaral sa wikang Filipino.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Ang sanayang aklat na ito ang isa sa maraming bunga nang higit na pagmamahal sa
sariling pagkakakilanlan at pagapapanatili ng pag-aaral ng wikang Filipino
Sa yunit na ito, sa pangkalahatan, tinatalakay ang pagtaguyod sa wikang pambansa sa
mas mataas na paaralan, mga gawaing pangkomunikasyon ng mga Pilipino gamit ang wikang
Filipino sa iba’t ibang antas at larangan, at mga napapanahong isyung local at nasyonal na
binubuo ng anim na aralin.

Paunang katanungan:

1. Bilang isang mag-aaral, ano ang kahalagahan ng Wikang Pambansa? Bakit?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. Paano nakatutulong sa pagpapaunlad ng indibidwal ang paggamit ng wikang Filipino

sa iba’t ibang larangan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. Ano ang kalagayan ng wikang Filipino batay sa iyong karanasan?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Paunang Gawain:
Gumawa ng maikling komik strip o diyalogo ng mga tauhan na nagpapakita
nang making paggamit ng wikang Filipino batay sa mga nakasaad na sitwasyong
pangkomunikasyon.

A. Kaangkupan maipakita

B. Pag-uusap ng guro at kaniyang mag-aaral.

Gaano mo kadalas marinig o masaksihan ang mga isinaad mong sitwasyon

pangkomunikasyon na nagtataglay ng maling paggamit ng wikang Filipino?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Ano sa tingin mo ang nararapat na gawin upang maitama ang mga sitwasyong
pangkomunikasyon na iyong narinig o nasaksihan?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
Kasaysayan ng Wikang Filipino

Bawat bansa ay may kanya-kanyang wikang pambansa. Ang Pilipinas, na itunuturing na

isang malayang bansa, ay may sariling wikang pambansa. Ito ay ang Wikang Filipino.

Bakit mahalagang magkaroon tayo ng wikang pambansa? Sang-ayon kay Dr. Isidro Dyan,
isang dalub-wika mula sa Malaya - Polinesya, "Malaking kahihiyan para sa bansa kapag
mayroong ginagamit na wikang dayuhan subalit di nag-aangkin ng sariling wikang
pambansa. Kailangang magkaroon ng wikang pambansa upang malinang ang pambansang
paggalang at pagkilala sa sarili.

Mahabang kasaysayan ang pagkakaroon ng wikang pambansa sa Pilipinas - ang Pilipino na

nagmula sa Tagalog na pagkaraa’y naging Filipino. Ang kasalukuyang Filipino ay isang
isyung naging sanhi ng pagsasalungatan lalo na ang mga taga-Cebu. Sabi ng mga Cebuano
ang Filipino daw ay hindi pambansa kundi Tagalog na sinasalita lamang ng mga taong nasa
katagalugan. Ngunit ipinaliwanag ng mga awtoridad sa Filipino na ang Wikang Filipino ay
hindi Tagalog kundi ‘sing wikang nabuo at kinilalang "lingua franca" ng Kalakhang Maynila
na lumaganap na sa buong kapuluan.

Ang Pilipinas ay binubuo ng mahigit na 7,100 mga pulo. Ito ay pinananahanan sa

kasalukuyan ng 60 milyong mamamayan na gumagamit ng mga 87 na iba’t ibang wika.
Kabilang sa mga pangunahing wika ay Tagalog, Cebuano, Ilocano, Pampanga, Bicol,
Pangasinan, Hiligaynon, Waray at Maranao. Pinaniniwalaang ang mga sinaunang Pilipino ng
hindi nagkaroon ng isang katutubong wika na masasalita at mauunawaan ng lahat dahil sa
pagkakahiwa-hiwalay nila ng pook ngunit mayroon din namang naniniwala na ang wikang
Tagalog ay ginagamit hindi lamang ng mga katutubo sa pulo ng Luzon kundi sa iba pang mga
pulo.

Nang dumating ang mga Kastila sa ating bansa, hinangad nilang mapalaganap ang
Kristiyanismo, kaya’t minabuti ng mga prayle na mag-aral ng iba’t ibang wikain sa Pilipinas
sa halip na ituro ang kanilang wika sa mga katutubo. Sa ganitong paraan, nakapg-ambag sa
wika ang mga mananakop ng Kastila dahil sa pagkakasulat nila ng aklat gramatika ng iba’t
ibang wikain sa Pilipinas.

Nang panahon ng himagsikan ng sumibol sa mga manghihimagsik na Pilipino laban sa mag

Kastila ang kaisipang "isang bansa, isang diwa." Kaya nga’t pinili nila ang Tagalog na siyang
wikang tagalog sa panahon ng propaganda - mga sanaysay, tula, kuwento, liham at mga
talumpati na punung-puno sa damdaming bayan. Kahit si Rizal at iba pang propagandista’y
sumulat sa Kastila, batid nilang ang wika’y malaking bahagi upang mapagbuklod ang mga
kababayan nila.

Nang dumating ang mga Amerikano, biglang naunsyami ang mithiin ng mga Pilipino ng
itakda ng pamahalaan na ang Ingles ang gawing opisyal na wikang panturo sa mga paaralan.
Ipinagbawal ang paggamit ng bernakular sa paaralan at sa tanggapan. Ito ang dahilan kung
bakit simula noong pananakop ng mga Amerikano hanggang bago sumiklab ang
pangalawang digmaang pandaigdig, hindi umunlad ang ating wika.

Ang ating mga lider na makabayan tulad nina Lope K. Santos, Cecilio Lopez, Teodoro Kalaw
at iba pa ay nagtatag ng kilusan nakung saan sila ay naging masigasig sa pagkakaroon ng

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
wikang pambansa. Nagharap ng panukula si Manuel Gillego na gawing wikang pambansa at
wikang opisyal ang Tagalog subalit patuloy pa ring namayani ang Ingles.

Nang itatag ang Komonwelt, nagkaroon ng malaking hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang
wikang pambansa. Ito ay utang natin sa naging Pangulong Manuel L. Quezon, ang
tinaguriang "Ama ng Wikang Pambansa."

Noong 1934, isang Kombensyong Konstitusyonal ang binuo ng Pamahalaang Komonwelt

upang maisakatuparan ang pangarap ni Quezon. At upang ipalilala ang kahalagahan ng wika,
isang probisyon tungkol sa Wika ang isinama sa ating Saligang Batas. Ito’y napapaloob sa
Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyon noong Pebrero 8, 1935.

"Ang Pambansang Kapulungan ay magsasagawa ng mga hakbangin tungo sa paglinang at

paggamit ng pambansang wikang batay sa isa sa umiiral na katutubong mga wika.
Samantalang hindi pa itinatadhana ng batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy na mga wikang
opisyal."

Naitatag ang Surian ng Wikang Pambansa, binuo ng mga kinatawang nagmula sa

mahahalagang mga rehiyon sa Pilipinas bilang mga kasapi. Pagkatapos ng puspusang pag-
aaral ng iba’t ibang wika sa Pilipinas, ipinasya ng Surian na Tagalog ang siyang dapat
pagbatayan ng Wikang Pambansa pagkat ito’y nagtataglay ng nalinang nang panitikan at
wikang sinasalita ng nakahihigit ng dami ng mga Pilipino. Kaya, noong Disyembre 30, 1937,
inihayag ni Pangulong Quezon na ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Tagalog.

Ang sumusunod ay iba’t ibang kautusang ipinairal ng ating pamahalaan tungkol sa

pagkasulong ng ating wika:

Nobyembre 1936- Inaprobahan ng Kongreso ang Batas Komonwelt Bilang 184 na lumikha
ng Surian ng Wikang Pambansa na naatasang gumawa ng pag-aaral ng mga katutubong wika
at pumili ng isa na magiging batayan ng wikang pambansa.

Disyembre 30, 1937 - Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng

Pangulong Quezon, ang Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.

Abril 1, 1940 - Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng

isang balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa. Ipinahayag pa ring ituturo ang
wikang pambansa sa mga paaralan sa buong Pilipinas na nagsimula noong Hunyo 19, 1940.

Hunyo 7, 1940 - Pinagtibay ng Batas-Komonwelt Blg. 570 na nagtadhana na simula sa Hulyo

4, 1946. Ang Wikang Pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.

Marso 26, 1954 - Nagpalabas ng isang kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa
taunang pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29 - Abril 4. Subalit
ang petsa ng pagdiriwang ay inilipat sa Agosto 13-19 tuwing taon.

Agosto 12, 1959- Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ni Kalihim Jose
Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Blg 7. Ayon sa kautusang ito,
kaylaman at tutukuyin ang pambansang wika ay Pilipino ang gagamitin.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
Oktubre 24,1967- Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang kautusang nagtatadhana na ang
lahat ng mga gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.

Marso, 1968 - Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang isang kautusan na
ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at mga sangay nito ay
maisulat sa Pilipino.

Agosto 7, 1973- Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang resolusyong nagsasaad na

gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas elementarya hanggang tersyarya sa lahat ng
paaralang pambayan o pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974--75.

Hunyo 19, 1974 - Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at

Kultura ang Kautusang Pangkagawaran Blg.25 para sa pagpapatupad ng edukasyong
bilingwal sa lahat ng kolehiyo at pamantasan.

Pagkatapos ng Rebolusyon ng Edsa, bumuo muli ang pamahalaang rebolusyonaryo ng

Komisyong Konstitusyonal na pinamunuan ni Cecilia Muñoz Palma. Pinagtibay ng
Komisyon ang Konstitusyon at dito’y nagkaroon muli ng pitak ang tungkol sa Wika:

Artikulo XIV – Wika

Sek. 6 - Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na Wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng Batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng
Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsad at paspasang
itaguyod ang paggamit ng Pilipinas bilang midyum na opisyal na Komunikasyon at bilang
wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

Sek. 7 -Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng
Pilipinas ay Filipino at , hanggat walang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang
panrelihiyon ay pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong
sa mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod ng kusa at opsyonal ang Kastila ng Arabic.

Sek. 8 - Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.

Sek. 9 - Dapat magtatag ag Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo

ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay
at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanitili.

Agosto 25, 1988 - Ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas at nilagdaan ni
Pangulong Corazon Aquino na nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika na siyang
magpapatuloy ng pag-aaral ng Filipino. Gayon din, pinagtibay ang paggamit ng Filipino
bilang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan sa mga piling asignatura.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
ANG WIKANG OPISYAL
-Ang opisyal na wika ay isang wika o lenggwahe na binigyan ng bukod tanging istatus sa
saligang batas ng mga bansa, estado at iba pang teritoryo. Ito ang itinadhana ng batas na
maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ibig sabihin, Ito ang wika na maaaring
gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa anyong nakasulat, at sa anumang sangay
ng gobyerno.
1936 (Nov. 13) Batas Komonwelt blg. 184 - SWP (Surian ng wikang pambansa) na may
kapangyarihang gumawa ng pag-aaral tungkol sa mga wikang ginagamit ng bansa.
1940 (Hun. 7) Batas Komonwelt blg. 570 – Nagtatadhana na ang pambansang wika ay isa
na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas sa Hulyo 4, 1940
1968 (Ago. 6) Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 – nagaatas sa lahat ng kagawaran,
kawanian, tanggapan at iba pa na gamitin ang wikang PILIPINO.
1971 (Mar. 16) Kautusang Tagapagpaganap blg. 30 – nagpapanauli (restore) sa SWP
(surian ng wikang pambansa) at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
(nilagdaan ni Pang. Ferdinand E. Marcos)
1987 Artikulo XIV, Sek. 7 ng Konstitusyong 1987 –Ang wikang opisyal ng pilipinas ay
FILIPINO AT INGLES. Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang wikang kastila, arabik at
mga wikang panrehiyon.
1987 Artikulo XIV, Sek. 9 ng Konstitusyong 1987 – KWF (komisyon sa Wikang Filipino)
na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga sisiplina na magsasagawa,
maguugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang wika para sa
kanilang pagpapaunlad.
1988 (Ago. 25) Kautusang Tagapagpaganap blg. 335 – nagtatagubilin sa lahat ng
departamento, kawanihin, tanggapan, ahensya at kaparaanan ng pamahalaan na gumawa ng
mga kinakailangang hakbang para sa paggamit ng wikang Filipino sa mga opisyal na
transakyon, komunikasyon at korespondensya. (nilagdaan ni Pang. Corazon C. Aquino)
1989 (Set. 9) Kautusang Pangkagawaran blg. 84 – nagaatas sa lahat ng opisyal ng DECS
(dep. of Educatio, Culture and Sports) na isakatuparan ang kautusang tagapagpaganap blg.
335 na naguutos na gamitin anf wikang FILIPINO sa lahat ng komunikasyo at transaksyon ng
pamahalaan. (pinalabas ng kalihim ng DECS na si Lordes R. Quisumbing )

ANG WIKANG OPISYAL

-Ang opisyal na wika ay isang wika o lenggwahe na binigyan ng bukod tanging istatus sa
saligang batas ng mga bansa, estado at iba pang teritoryo. Ito ang itinadhana ng batas na
maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ibig sabihin, Ito ang wika na maaaring
gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa anyong nakasulat, at sa anumang sangay
ng gobyerno.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
1936 (Nov. 13) Batas Komonwelt blg. 184 - SWP (Surian ng wikang pambansa) na may
kapangyarihang gumawa ng pag-aaral tungkol sa mga wikang ginagamit ng bansa.
1940 (Hun. 7) Batas Komonwelt blg. 570 – Nagtatadhana na ang pambansang wika ay isa
na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas sa Hulyo 4, 1940
1968 (Ago. 6) Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 – nagaatas sa lahat ng kagawaran,
kawanian, tanggapan at iba pa na gamitin ang wikang PILIPINO.
1971 (Mar. 16) Kautusang Tagapagpaganap blg. 30 – nagpapanauli (restore) sa SWP
(surian ng wikang pambansa) at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
(nilagdaan ni Pang. Ferdinand E. Marcos)
1987 Artikulo XIV, Sek. 7 ng Konstitusyong 1987 –Ang wikang opisyal ng pilipinas ay
FILIPINO AT INGLES. Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang wikang kastila, arabik at
mga wikang panrehiyon.
1987 Artikulo XIV, Sek. 9 ng Konstitusyong 1987 – KWF (komisyon sa Wikang Filipino)
na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga sisiplina na magsasagawa,

maguugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang wika para sa

kanilang pagpapaunlad.
1988 (Ago. 25) Kautusang Tagapagpaganap blg. 335 – nagtatagubilin sa lahat ng
departamento, kawanihin, tanggapan, ahensya at kaparaanan ng pamahalaan na gumawa ng
mga kinakailangang hakbang para sa paggamit ng wikang Filipino sa mga opisyal na
transakyon, komunikasyon at korespondensya. (nilagdaan ni Pang. Corazon C. Aquino)
1989 (Set. 9) Kautusang Pangkagawaran blg. 84 – nagaatas sa lahat ng opisyal ng DECS
(dep. of Educatio, Culture and Sports) na isakatuparan ang kautusang tagapagpaganap blg.
335 na naguutos na gamitin anf wikang FILIPINO sa lahat ng komunikasyo at transaksyon ng
pamahalaan. (pinalabas ng kalihim ng DECS na si Lordes R. Quisumbing )

ANG WIKANG OPISYAL

-Ang opisyal na wika ay isang wika o lenggwahe na binigyan ng bukod tanging istatus sa
saligang batas ng mga bansa, estado at iba pang teritoryo. Ito ang itinadhana ng batas na
maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ibig sabihin, Ito ang wika na maaaring
gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa anyong nakasulat, at sa anumang sangay
ng gobyerno.
1936 (Nov. 13) Batas Komonwelt blg. 184 - SWP (Surian ng wikang pambansa) na may
kapangyarihang gumawa ng pag-aaral tungkol sa mga wikang ginagamit ng bansa.
1940 (Hun. 7) Batas Komonwelt blg. 570 – Nagtatadhana na ang pambansang wika ay isa
na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas sa Hulyo 4, 1940
1968 (Ago. 6) Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 – nagaatas sa lahat ng kagawaran,
kawanian, tanggapan at iba pa na gamitin ang wikang PILIPINO.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
1971 (Mar. 16) Kautusang Tagapagpaganap blg. 30 – nagpapanauli (restore) sa SWP
(surian ng wikang pambansa) at nililiwanag ang mga kapangyarihan at tungkulin nito.
(nilagdaan ni Pang. Ferdinand E. Marcos)
1987 Artikulo XIV, Sek. 7 ng Konstitusyong 1987 –Ang wikang opisyal ng pilipinas ay
FILIPINO AT INGLES. Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang wikang kastila, arabik at
mga wikang panrehiyon.
1987 Artikulo XIV, Sek. 9 ng Konstitusyong 1987 – KWF (komisyon sa Wikang Filipino)
na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga sisiplina na magsasagawa,
maguugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang wika para sa
kanilang pagpapaunlad.
1988 (Ago. 25) Kautusang Tagapagpaganap blg. 335 – nagtatagubilin sa lahat ng
departamento, kawanihin, tanggapan, ahensya at kaparaanan ng pamahalaan na gumawa ng
mga kinakailangang hakbang para sa paggamit ng wikang Filipino sa mga opisyal na
transakyon, komunikasyon at korespondensya. (nilagdaan ni Pang. Corazon C. Aquino)
1989 (Set. 9) Kautusang Pangkagawaran blg. 84 – nagaatas sa lahat ng opisyal ng DECS
(dep. of Educatio, Culture and Sports) na isakatuparan ang kautusang tagapagpaganap blg.
335 na naguutos na gamitin anf wikang FILIPINO sa lahat ng komunikasyo at transaksyon ng
pamahalaan. (pinalabas ng kalihim ng DECS na si Lordes R. Quisumbing )

Pagsulat ng Dyornal

Isulat sa dyornal notebook ang sagot sa tanong na ito:

Sa iyong palagay, bakit mahalaga ang wikang pambansa sa paghubog ng

kamalayang Pilipino? Paano nakatutulong ang wikang Filipino sa pagpapaunlad ng
bansa

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Pagtiyak na kaalaman

Gawain Blg. 1. Naipaliliwanag ang kabuluhan ng wikabg Filipino bilang

mabisang wika sa kontekstwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa
buong bansa.

Bigyan ng kahulugan ang mga sumusunod na makabuluhang salita.

1. Opisyal na wika

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2. 1936 (Nov. 13) Batas Komonwelt blg. 184

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3. 1989 (Set. 9) Kautusang Pangkagawaran blg. 84

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

4. Tanggol Wika
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

5. Wikang Filipino
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Gawain Blg. 2. Nakabubuo ng timechart ng mga pangyayari sa kasaysayan sa

pagkahirang ng wikang pambansa.

Gamit ang timetable, isulat sa kahon ang mga mahahalagang pangyayari batay sa
isinasaad ng taon.

1936 1937 1959 1954

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 1974 1973 1968

Pagpapahalaga

Nabibigyang halaga ang mga kautusan na nagbibigay halaga sa paggamit ng

pambansang wika.

Kung ikaw ang magsusulong ng mga kautusan, magbigay ng sariling pamagat

ng kautusan.

A. CMO No. 57, s. 2017.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

B. Kautusang Pangkagawaran Blg. 74, s.2009

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

C. Kautusang Pangkagawaran Blg. 60, s. 2008

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

D. Blg. 50, s.1975

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 E. Kautusang Pangkagawaran Blg. 25

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

 PAGPOPROSESO NG IMPORMASYON PARA SA KOMUNIKASYON

Lektur 2

Paunang katanungan:
Ano ang unang hakbang na ginagawa mo sa paghahanap ng impormasyon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Paano mo masasabi na katanggap-tanggap an impormasyon na iyong nahanap?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Paunang gawain:

Ikaw ay naatasang gumawa ng isang pananaliksik na ibinigay sa inyong klase,

alin sa mga sumusunod na sanggunian ang iyong pupuntahan o gagamitin. Lagyan ng
TSEK (/) ang kahon na napili at EKIS (X) naman kapag hindi.

Mga reperesyang aklat gaya ng esayklopedya, almanac, handbook at

diksyunaryo.
Mga artikulo sa journal ng mga pamantasan at unibersidad

Mga babasahin mula sa internet

Mga kolum sa pahayagan

Mga textbook

Mga pananaliksik at disertasyon

Mga CD at DVD na dokumentaryo

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Bakit ang mga sanggunian o babasahin na ito ang iyong napili?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Paano mo nasabi na katanggap-tanggap at makabuluhan ang mga sanggunian o

babasahin na iyong napili?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

Ang bibliograpiya ay isang listahan ng mga ginamit na sanggunian sa pagsasalik. Ito

ay inihahanay ayon sa kronikal na pagkakasunod-sunod batay sa apelyido ng awtor.\
Ilan sa mga halimbawa na maaaring batis ay mga:
 Aklat
 Cassette tape
 Pahayagan
 Dokumento ng pamahalaan
 Artikulo
 Internet entry
 pananaliksik
Sa ateneo, mayroon ding isang journal sa Filipino na tinatawag na katipunan: Journal
ng mga Pag-aaral sa Wika, Panitikan, Sining at kulturang Pilipino. Ang Katipunan ay
nagpapakilala sa intelektuwalisasyon ng Filipino, hindi lamang bilang wika, bagkus isang
disiplina. Tunguhin ng journal na ito ang magkaroon ng kritikal at analitikal na pagsusuri ng
wika.
Ang daloy ay isang journal na pangwika at pampanitikan ng Departmento ng mga
Wika ng Pilipinas sa Pamantasang De La Salle na taunang nililimbag.
Ang hasaan ay isang interdisiplinaryong refereed journal sa Filipino ng Unibersidad
ng Santo Tomas na taunang nililimbag.
Ang layag ay opisyal na journal ng Departamento ng Sikolohiya ng Pamantasan ng
De La Salle. Matutunghayan sa journal na ito ang mga artikulong nakasulat sa mga wikang
Filipino at Ingles bilang pagtataguyod sa patakarang bilingguwal sa paggamit ng wika.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Ang malay, ay isang refereed journal na multi-disiplinaryo sa Filipino, nililimbag
dalawang beses sa loob ng isang taon sa ilalim ng pamamahala ng Kolehiyo ng Malalayang
Sining.
Ilan sa mga mabisang tip sa pagtatala ng impormasyon ay ang mga sumusunod:
1. Isulat ang lahat ng impormasyong iyong kinakailangan at sipiin ang mga ito sa
oras na Makita agad. Huwang maging ugali ang kapag nakakita ng isang
impormasyon ay lalagpasan ito at sasabihin sa sariling “babalikan na lamang”
2. Sumulat nang maayos upang mabasa.
3. Magdaglat kung kikailangan upang makatipid sa oras ngunit tiyaking
mauunawaan ang mga ito sa muling pagbasa.
4. Tiyaking buo ang mga impormasyon upang hindi magkaproblema sa pagsulat ng
mga talababa at bibliograpiya.
5. Gawing eksakto ang mga impormasyon upang madaling makakuha ng mga sipi o
lagom na magagamit sa konklusyon.
6. Sinupin ang iyong mga impormasyon. Magpokus lamang sa mga pangunahing
ideyasa halip na mga walang kabuluhang detalye.
7. Oragnisahin ang mga tala upang hindi malayo sa balangkas.

Ayon naman kina Cancino, et al. (2012), may ilang pamantayan sa paghahanap ng mga datos
na kailangan sa pananaliksik.
1. Sikaping makabago at napapanahon ang mga sanggunian gagamitin sa pananaliksik.
2. Dapat na may kaugnayan sa isasagawang pananaliksik ang mga kukuning sanggunian.
3. Kailangang may sapat na bilang ng mga sanggunian na makatutugon sa paksang pag-
aaralan.

Pagsulat ng Journal

Isulat sa journal notebook ang sagot sa tanong na ito.

Sa iyong palagay, gaano kahalaga ang mga sanggunian sa paghahanap ng mga datos
na kakailanganin sa isang pananaliksik.

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Pagtiyak sa kaalaman
Gawain Blg. 1. Matukoy ang mga mapagkakatiwalaan. Makabuluhan at kapaki-
pakinabang sa sanggunian ng pananaliksik.

Bigyan ng kahulugan ang mga sumusunod na makabuluhang salita.

1. Bibliograpiya
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

2. Malay journal
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

3. Pananaliksik
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

4. Katipunan
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

5. Layag
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Talakayin ang gamit ng halaga ng mga sumusunod na batis (source) sa

pangangalap ng datos,

1. Aklat

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 Gamit:
Halaga:

2. Cassete Tape

Gamit:
Halaga:
3. Pahayagan

Gamit:
Halaga:

4. Pananaliksik/Tisis/Disertasyon

Gamit:
Halaga:

5. Dokumento ng Pamahalaan

Gamit:
Halaga:

6. Internet Entry

Gamit:
Halaga:

Pagpapahalaga
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan at pangatuwiranan. Ilagay ang
sagot sa kasunod na patlang.

A. Ano-ano ang makikita sa bibliograpiya?

_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
___________________________

B. Ano ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng bibliograpiya?

_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1
 C. Saan-saan makakukuha ng impormasyon sa pananaliksik?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

D. Bakit kailangang isulat ang lahat ng impormasyong kinakailangan at

sipiin ang mga ito sa oras na makita agad?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

E. Paano mo masasabing makabago at napapanahon ang mga

sangguniang gagamitin sa pananaliksik?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________

SANGGUNIAN:

Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino-Sanayang Aklat sa Antas Tersaryo

http://ppslf.wordpress.com/
http://ejournals.ph/
http://journals.upd.edu.ph/

Inihanda ni:
G. MELCHOR E. PAJES
Instraktor I

Binigyang-pansin ni:
G. MICHAEL G. ALBINO, MIT
Program Coordinator, CCIT

MODYUL 1: Wikang Pambansa bilang Gawaing Pangkomunikasyn at Diskursong Lokal at Nasyonal (Week 1 – 2) 1