NATIONAL POLYTECHNIC COLLEGE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY

Palm St., Greenfields 1, QUEZON CITY

AY : 2020-2021

INTRODUKSIYON
SA PAG-AARAL
NG WIKA
(FIL 101)

Bb. Carmie Tresvalles Infante

GURO
 PRELIMINARYO
KABANATA 2
KASAYSAYAN NG
ALPABETONG
FILIPINO
 Kasaysayan ng Alpabetong Pilipino

SANSKRIT/O
ang paraan ng pagsulat na ito ay isang uri ng paraang abiguda na gumagamit ng katinig-patinig
na kombinasyon. Kung kaya’t mapapansin na ang pinakapayak na anyo nito ay mayroon lamang
tunog sa hulihan na /a/. Nilalagyan lamang ng kudlit sa itaas upang makalikha ng tunog na
nagtatapos sa /e/ at /i/ at sa ibaba naman inilalagay upang makalikha ng tunog na /o/ at /u/.
Wikang klasiko (classic) ng India; ginagamit sa mga relihiyon at pananaliksik sa agham
Sinasabing pinagmulan ng alibata

ALIFBATA 0 ALIBATA (BAYBAYIN)

- isang paraan ng pagsulat na ginagamit bago pa dumating ang mga Kastila. Ito ay kahalintulad
sa sistema o paraan ng pagsulat ng mga taong Java na tinatawag na kayi. Ang paraan ng
pagsulat na ito ay pinaniniwalaang ginagamit na noong 14 na siglo hanggang sa panahon ng
pananakop ng mga Kastila. Ang salitang baybayin ay nangangahulugang ispeling o pagbaybay.

Katutubong sistema ng pagsulat/alpabeto ng iba’t ibang pangkat etnolinggwistiko sa Pilipinas

mula 1000-1200 hanggang 1800.

BAYBAYIN hango sa salitang “baybay” (to spell)

ALIBATA hango sa “alif bata” (2 unang titik sa Arabic: “alif” at “bet”)
May kaunting pagkakaiba ang bawat alibata para sa bawat partikular na wika (iba ang sa
Tagalog, iba ang sa Bisaya atbp.)

Bago pa man dumating ang mga Kastila, tayo ay mayroon nang kinikilalang isang uri ng
alpabeto. Ito ang tinatawag nating Alibata, isang uri ng palaybaybayang hatid na atin ng mga
Malayo at Polinesyo. Sinasabing ang Alibata ay may impluwensya ng palatitikang Sanskrito na
lumaganap sa India at sa iba pang mga lugar sa Europa at sa Asya.
            Ang Alibata ay binubuo ng labimpitong titik: 3 patinig at 14 na katinig, gaya ng makikita
sa ibaba:
  Ang bawat titik ng Alibata ay binibigkas na may tunog na a. Nilalagyan ng tuldok (.) sa ibabaw
ng titik kapag bibigkasin ang b ng bi.
            Nilalagyan ng tuldok (.) sa ilalim ng titik kapag bibigkasing bu ang b.
            Nilalagyan ng krus (+) sa tabi ng titik kapag nawawala ang bigkas na a sa bawat titik.
            Ang // ang nagpapahayag ng tuldok.
            Kakaiba ang pagsusulat ng alibata hindi katulad ng nakasanayan na ng mga Pilipino. Ang
paraan ng pagsulat ng mga katutubo’y patindig, buhat sa itaas pababa at ang pagkakasunod ng
mga talata ay buhat sa kaliwa, pakanan.
            Mapapansin na walang titik na E at O sa matandang Alibata. Tatlo lamang noon ang mga
patinig: A, I at U. Nang dumating ang mga Kastila ay saka lamang pumasok ang mga tunog na E
at O dahil sa mga hiram na salitang Kastila namay ganitong mga tunog. Ang tunog na R ay
sinasabing hiram din sa Kastila.

Pagsasanay

I.        Sulatin sa katutubong alfabeto ang mga sumusunod:

1. Ang inyong pangalan
2. Inyong paaralan
3. Pangalan ng inyong guro

Ang Abecedario

            Nang dumating ang mga Kastila, binago nila ang ating sistema ng pagsulat. Sinunog nila
ang lahat halos ng ating katutubong panitikang nasusulat sa Alibata, kasabay ng kanilang
pagsunog sa sinasambang mga anito ng ating mga ninuno. Tinuruan nilang sumulat ang mga
Pilipino sa pamamagitan ng palatitikang Romano upang mabisa nilang mapalaganap ang
Doctrina Christiana. Ang mga titik Romano gaya ng alam na natin, ay iba sa mga simbolong
ginagamit sa pagsulat sa wikang Hapon o sa wikang Intsik.
            Itinuro ng mga Kastila ang kanilang Abecedario. Ang mga titik ng Abecedario ay ang mga
sumusunod:

   Pansinin na sa dating 17 katutubong tunog sa matandang Alibata ay naparagdag ang mga

sumusunod upang maging 31 titik lahat.

            Mga Patiniog:           E at O

            Mga Katinig: C, F, LL, Q, V, R, Z, CH, J, Ñ, RR, X
             Sa loob ng halos apat na dantaong pananakop sa atin ng mga Kastila ay nasanay na ang
ating lahi sa mga hiram na salita na sa kasalukuyan ay hindi na halos napapansin kung ang mga
ito ay katutubo o banyaga.

Pagsasanay
I.        Basahin ang talata sa ibaba. Isulat sa baybay-Filipino ang mga salitang nasa loob ng panaklong.

         Noong nakaraang (1. Viernes) ay hindi nakapasok si Ernesto sa (2. escuela). Tumawag ang kanyang
ina sa (3. telefono) upang ipaalam sa kanyang (4. maestra) na siya ay di papasok.
         (5. Miercoles) na nang muling makapasok si Ernesto. Pagpasok niya sa (6. clase) ay sinalubong siya
ng kanyang mga kamag-aral. Sinabi kaagad ng mga ito kung ano ang kanilang (7. leccion) sa araw na
iyon. Ipinaalam din ng  mga ito na bilang takda, sila’y binilinang magdala ng (8. diario).

         1. ___________________                  5. ________________           

         2. ___________________                  6. ________________
         3. ___________________                  7. ________________
         4. ___________________                  8. ________________

Ang Alpabetong Ingles

                        Nang matapos ang pananakop ng mga Kastila noong 1898, humalili naman ang mga
Amerikano. Dahil sa ang pinakamahalagang pokus ng pamahalaang Amerikano ay edukasyon ng mga
Pilipino, naging sapilitan ang pag-aaral ng wikang Ingles. Itinuro ng mga gurong Thomasites ang
alpabetong Ingles na may 26 na titik, tulad ng mga sumusunod:

                        A                     B                      C                     D                     E                      F

                        G                     H                     I                       J                       K                     L         
                        M                    N                     O                     P                      Q                     R
                        S                      T                      U                     V                     W                    X
                        Y                     Z

            Mapapansin parehong titik-Romano ang ginagamit ng mga alpabetong Ingles at Kastila,
palibhasa’y kapwa kanluranin ang mga ito. Ngunit may mga tunog sa Ingles na wala rin sa dila ng mga
Pilipino. At sapagkat ang ispeling sa Ingles ay hindi na konsistent tulad ng sa Kastila, hindi na maaari ang
regular na tumabasan ng mga titik. Halimbawa ng mga sumusunod:
Football         -           putbol                       sexy                -           seksi  
            violin              -           bayolin                       magazine       -           magasin

            Di kasintagal ng mga Kastila ang panahon ng pananakop ng mga Amerikano, subalit dahilan sa
empasis na ibinigay sa edukasyon, napakalawak ang naging impluwensya ng wikang Ingles, kaya’t
napakarami ang mga bokabularyong Ingles na humalo sa talasalitaang Filipino.
Ang Abakadang Tagalog/ dating abakada

            Noong panahon ng Pangulong Manuel L. Quezon ay binigyan-diin niya ang

kahalagahan ng pagkakaroon ng isang wikang pambansa. Nadama niya ang pangangailangang
ito sapagkat malimit na hindi niya makausap ang karamihan ng mg Pilipinong iba’t iba ang
wikang sinasalin. Hindi niya makausap ang mga ito sa wikang Kastila. At lalong hindi rin sa
wikang Ingles. Kayat nang sulatin ang Konstitusyon ng 1935, sinikap niyang magkaroon ito ng
probisyon tungkol sa pagbuo ng isang wikang pambansa.
            Ganito ang sinasabi sa Konstitusyon ng 1935: “Ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng
hakbang tungo sa pagkaroon ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na mga
pangunahing wika ng Pilipinas.”
            Upang maitupad ang batas na ito, pinagtibay ng Kongreso ang Batas Komonwelt 184 na
nag-aatas na bumuo ng Institute of National Language o Surian ng Wikang Pambansa na siyang
magsasagawa ng pag-aaral kung alin sa mga pangunahing katutubong wika ng bansa ang higit
na karapat-dapat na maging wikang pambansa.
            At Tagalog ang napiling maging batayan ng wikang pambansa.
            Ngunit hinihingi rin ng batas na bago ipahayag ang napiling batayan ng wikang pambansa
ay kailangang mayroon na munang magagamit na aklat panggramatika sa paaralan. Si Lope K.
Santos, isa sa mga kagawad noon ng Surian ng Wikang Pambansa, ang sumulat ng nasabing
gramatika na nakilala sa tawag na Balarila ng Wikang Pambansa.

Noon isinilang, batay sa Balarila, ang Abakada na binubuo ng 20 titik na gaya ng mga
sumusunod:

            A         B          K         D         E          G         H         I           L          M        N         NG
            O         P          R         S          T          U         W        Y        

            Sa dalawampung titik na ito’y lima (5) ang patinig at labinlima (15) ang katinig. Ang mga
katinig ay may tig-iisang tawag at bigkas lamang na laging may tunog na a sa hulihan. Gaya ng
pagbaybay nang pabigkas sa mga salitang sumusunod:

            Bote                - /ba-o-ta-e/            titik     -           /ta-i-ta-i-ka/

            Dahilan sa limitadong bilang ng mga titik ng Abakada, naging problema ang panghihiram
ng mga salita, lalo na sa Ingles na hindi konsistent ang palabaybayan.

Komisyon sa Wikang Filipino:

2001 Revisyon ng Alfabeto
at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino

            Bilang bahagi ng pagpapalanong pangwika na may layuning mapaunlad ang wikang
Filipino tungo sa istandardisasyon ng sistema ng pagsulat, nagpalabas ang Komisyon sa Wikang
Filipino noong 2001 ng revisyon sa alfabeto at ispeling ng wikang Filipino na pinamagatang 2001
 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino na nakafokus sa gamit ng
walong bagong letra ng alfabetong Filipino (c,f,j,ñ,q,v,x,z).

I.       Ang Alfabetong Filipino

      Ang alfabetong Filipino ay binubuo ng 28 letra. Ang tawag sa mga letra ay ayon sa
bigkas-Ingles ng mga Pilipino maliban sa ñ (enye) na tawag-Kastila. Ang walong (8) letra na
dagdag ay galing sa mga umiiral na wika ng Pilipinas at sa mga iba pang wika.
                 

            A             B          C        D        E           F          G           H             I            J         K
            /ey/   /bi/    /si/    /di/   /i/      /ef/    /ji/     /eych/     /ay/     /jey/    /key/
           
            L              M        N          Ň         NG       O         P        Q        R         S          T
            /el/    /em/  /en/   /enye/   /enji/ /o/              /pi/ /kyu/            /ar/    /es/   /ti/
           
            U            V              W                X          Y          Z
            /yu/  /vi/    /dobolyu/    /eks/ /way/   /zi/
           

Pagbaybay

                                    Pasulat                                   Pabigkas

Salita                          boto                            /bi-o-ti-o/
                                    bote                            /bi-o-ti-o/
                                    titik                             /ti-ay-ti-ay-key/
                                    Fajardo                      /kapital ef-ey-jey-ey-ar-di-o/
                                    Roxas                         /kapital ar-o-eks-ey-es/

Akronim                    PSHS                          /pi-es-ets-es/

                                    ARMM                    /ey-ar-em-em/
                                    LANECO                   /el-ey-en-i-si-o/
                                    FVR                            /ef-vi-ar/
                                    GMA                          /ji-em-ey/

Daglat                        Bb.                              /kapital bi-bi/

                                    Dr.                               /kapital di-ar/
                                    Gng.                            /kapital ji-en-ji/

Simbolong Pang-agham/
      Matematika         Fe                                 /ef-i/
                                    H2O                            /eych-tu-o/
                                    Lb.                              /el-bi/
                                    Kg                               /key-ji/
                                    V                                 /vi/
 Pagsasanay

I.  Baybayin ang mga sumusunod na salita sa pasalitang/pabigkas na paraan.

1. simbahan 6. kumakain           
2. libro                                            7. rosas
3. kulit 8. NPCST
4. Mr. Christian 9. Dr. Dapito
5. Quezon City                                10. Novaliches